Minuut! Bitlis-
DE LANGENDIJKER
GROENTENVEILINGEN.
J)ili Luidspreker,
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Sport van Zondag.
Primo de Rivera overleden.
Binnenlandsch Nieuws.
Nederlandsch stoomschip in brand.
Gasverstikking te Alkmaar.
Dinsdag 18 Maart 1930.
73ste Jaargang No. 8630
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in hel eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, Iedere regel meer 20 cent (bewij9no.
inbegrepen). Grooter.e letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
Beter weer, betere prijzen. Eenige beschou
wingen van pessimisten; hooge tnvoerrech-
rechten, tarief muren etc. Voor roode kool
wordt tot over de f 12 besteed; gele tot b\j
de f 1L Ook Deensche witte kool hooger in
pr\js; Idem uiten. Percentsgewijze wel van
beteekenis; doch in geldbedrag niet Lage
prijzen voor bieten en peen. Bijzonder groote
aanvoeren van kooL
Het leek er deze week wel eenigszins op, of de drukke
dagen van verleden winter, waren teruggekeerd, toen
alles in actie was, om de verschillende koolsoorten aan-
en af te voeren. Niet dat de verschillende soorten van
transportmiddelen weer moesten worden gerequireerd,
doch de groote aanvoeren aan de veilingen wezen op een
buitengewone bedrijvigheid. De Maartsche buien waren
gekomen, sneeuw en ijs meebrengende, en daarmee was
de belangstelling naar onze stapelgroenten weer onmid
dellijk gestegen. Eiken dag een wat hoogere prijs, on
danks stijgende aanvoeren, een levendige vraag uit bin
nen- en buitenland, ziedaar omstandigheden, die den
tuinbouwers het hart wat sneller deden kloppen We kun
nen het ons levendig voorstellen dat ef tal van tuinbou
wers zijn, die naar hooge prijzen verlangen, daar tot nu
toe de uitkomsten zeer ongunstig zijn geweest. We spra
ken met enkele bouwers over de tot nu toe verkregen re
sultaten en hun beschouwing daaromtrent was zeer pes
simistisch. Op het oogenblik reeds kan worden vastge
steld, dat, hoe het verdere prijsverloop der nog aanwe
zige groenten ook moge wezen voor een belangrijk per
centage der tuinders een bedrijfsverlies of slechts een
kleine bedrijfswinst zal zijn te boeken. Dat zijn vooral zij,
die In hoofdzaak uien en Deensche witte kool hadden
verbouwd. Onder hen zijn er heel wat minder gesitueer
den. Voor zooverre deze gele of roode kool hadden ver
bouwd, hebben zij die voor een groot deel reeds moeten
verkoopen tegen prijzen, welke verre van loonend wa
ren. Wat aangaat de tegenwoordige prijzen, deze zijn
voor gele en roode kool niet slecht te noemen, doch ln
aanmerking genomen het belangrijke gewichtsverlies en
den grooten arbeid, die er aan besteed is, om ze zoo mo
gelijk te bewaren, kan nog slechts van een geringe winst
marge worden gesproken. Zelfs zij, die kool hebben ver
bouwd op contract, in de verschillende poldert, buiten
Langendijk, en die voor den oningewijde vrij goede za
ken hebben gemaakt, hebben tot nu toe op verre na niet
een behoorlijk loon verdiend. Men mag zelfs vaststellen,
dat, voorzoover de kwaliteit niet van de beste was, én de
voorraden dus nu reeds voor het grootste deel opgeruimd
zijn geworden ook met den koolbouw „in de polders"
slechte zaken zijn gemaakt. En voor de anderen, wier
kool van goede kwaliteit was, zullen de prijzen nog aan
merkelijk moeten stijgen, wil er van een bevredigend be
drijfsresultaat sprake zijn.
Er zijn er hier onder de tuinbouwers velen, die de
toekomst duister beginnen ln te zien. En dit sombere in
zicht vindt vooral zijn grond in de 'omstandigheid, dat
de verbouw van wintertuinbouwproducten in het buiten
land door de betrokken regeeringen ten sterkste wordt
aangemoedigd, niet alleen doch ook met geldelijke hulp
gesteund wordt Dit moet, volgens onze pessimisten fa
taal uitkomen. Vooral in Dultsohland is dit experiment
gaande. En als wij dit land op den duur als afnemer
moeten missen, zal dit ongetwijfeld een ramp voor den
Langendijker tuinbouw beteekenen. Ander afzetgebied te
vinden, blijkt volgens onze klagers, niet meer mogelijk
te zijn. En dan de toltarieven, de tariefmuren, die overal
worden opgetrokken om eigen land- en tuinbouw en
industrie te beschermen. Het is de dood voor ons land.
Op uien zijn ln sommige landen zulke hooge invoerrech
ten gelegd, dat, hoe goedkoop ze hier ook aan de vei
lingen worden verkocht, ze toch nog duur zijn voor
de consumenten in het tariefheffende land. Deensche
witte kool hier voor f 150 aan de veilingen verkocht,
tnadert den prijs van f 1000 per 1000 KG. als ze in
Amerika is ingeklaard enz .enz. De voorwaarden, die
gesteld worden bij den invoer van bepaalde artikelen
(adres aan de bekend geworden bepalingen ten aanzien
van den invoer van aardappelen in Dultschland) worden
telkens en telkens weer verzwaard.
Met al deze factoren voor oogen is het te begrijpen dat
zelfs tuinbouwers-vrijhandelaars zelf naar het wapen
der vechttarieven en beschermende rechten willen grij
pen en er onze regeering er een verwijt van maken,
dat zij totaal niets voor den tuinbouw doet
Onze meening is het, dat in deze ingewikkelde materie
theoretiseeren een bijzonder makkelijk en, bij de slacht
offers van den toestand, zeer dankbaar werk is, doch de
practische tenuitvoerlegging ontzettend moeilijk zal blij
ken.
Voor groote roode kool word deze week aanvankelijk
om en de hij f 6 betaald, voor afwijkende kwaliteit on
geveer f 5. Mooi kJcin goed van ongeveer 3 pond werd
Maandag aan de Broeker markt geveild vo:r f 9.40, aan
de veiling van den Noordermarlctbond tot f 9.80.
De volgende dagen waren de maximum-prijzen,
dus die van het meest gewilde kleigoed, achtereen
volgens op de veiling van de L.G.C.: f 10.40, f 10.80,
114.20 en f 11.40, terwijl ze te Noordscharwoude nog
iets hooger waren en Vrijdag tot f 12.10 liepen. Za
terdag was de aanvoer zoo overweldigend groot (al
gemeen werd toen een nog stijgenden prijs ver
wacht, daar de vraag op dien dag gewoonlijk zeer
groot is), dat in strijd met deze verwachting er een
daling plaats vond; te Broek kon als maximumprijs
slechts f 10.80 worden bedongen, te Noordscharwoude
f 10.90. De grootste kool van de beste qualiteit kon
toen niet meer dan fG opbrengen.. Zeer opmerkelijk
is dit jaar het geringe prijsverschil tusschen eerste
soort kool en doorschot; het bedraagt vaak veel min
der dan fl per 100 K.G. Aan de Broeker veiling be
liep de aanvoer 49 spoorwagons, aan die te Noord
scharwoude 97, waarvan alleen op Zaterdag 35.
Waren de verwachtingen omtrent de prijzen der
gele kool hoog gespannen, gezien het weer en de be
trekkelijk kleine voorraden, de prijzen liepen niet
zeer sterk omhoog. Slechts één maal zijn deze boven
de f10 geweest, nl. op Vrijdag, toen voor het meest
gewenschte goed aan de veiling van den Noorder-
marktbond tot f 10.80, aan de Broeker Veiling f 10.20
werd betaald. De groote gele kool van eerste kwali
teit bracht van fG—f8 op, zoodat bij deze koolsoort
niet zoo'n groot prijsverschil tusschen kleine en groo
te bestaat als bij de roode. Doorschot bracht in mi
nimum dus voor de grootste van f4.10 tot f ?.59 op.
Aangevoerd werden aan de Broeker veiling 54 spoor
wagens, aan de Noordscharwouder 27 wagons van
10.000 Kg. Alleen Zaterdag werden 24 spoorwagens
geveild.
De houders van Deensche witte» kool kregen deze
week ook nog eenige hoop, daar de prijzen percents
gewijze genomen nog al opliepen. Werd verleden
Maandag te Broek fl.20f 1.90 per 100 Kg. betaald,
en te Noordscharwoude fl1.90, Zaterdag waren de
ze noteeringen resp. f 1.30f3 en f 1.40f3, Dit betee-
kent dus dat de kleine Deensche witte met f 1 per
100 Kg. steeg. Men zal echter begrijpen, dat dit nog
niet een prijs is, die ook maar in de verste verte loo
nend mag heeten. Toch mag bet verwondering wek
ken, dat bij een aanvoer van 41 sporowagens op Za
terdag de markt aan die groote hoeveelheden weer
stand weet te bieden. In totaal werden aan de Broe
ker veiling 55, aan die te Noordscharwoude 96 spoor
wagens aangevoerd.
Ook de uienprijzen waren eenigszins beter, doch
in ieder geval nog bespottelijk laag. Gewone uien
brachten deze week van fl.20—1.90 per 100 Kg. op
drielingen, die op sommige dagen nog voor 50 cent
werden verkocht, golden op 1t laatst der week f0.90
tot fl.20, terwijl grove uien die aanvankelijk
fl.50 a f 1.60 opbrachten, op het laatst dezer week
fl.70f2.40 golden. De aanvoer bleef even beneden
de 7 spoorwagens.
De markt was voor bieten weer zeer ongunstig ge
stemd: ze brachten van f0.70f180 per 100 Kg.
op. Hetzelfde gold voor peen: groote brachten van
f0.90fl.40 op, kleine van f0.60—fl.
Gouden Kruis.
Succes ISparta I 22 (Sparta winnaar);
Wleringerwaard ISuccesII 42.
Kampioenschap N.H.V.B.
Zondag a.s. speelt Helder 2 te Zaandam tegen Meer-
vogels 2. De stand is:
Helder 2 1 1 0 0 5—1 2
Meervogels 2 10 0 1 15 0
Vrone of W.F.C. 3 0 0 0 0 0—0 0
SPARTA
Sparta ISucces I 22. Door dit gelijke spel komt Sp.
in de volgende ronde thuis tegen Wieringerwaard I te
spelen.
A.s. Zondag ontvangt Sparta 3 Alcmaria 6, welke wed
strijd na protest van Sp. op Sparta's terrein moet wor
den overgespeeld. De winnaar van dezen wedstrijd Is
kampioen, dus zal het een spannende partij worden.
Thuis won Sp. van Alcmaria, terwijl in Alkmaar onder
protest werd verloren.
NIEUWE NIEDORP.
Vrone-comb.N.V.V.-adsp. 44.
Was vastgesteld dat N.V.V. met twee elftallen naar
St. Pancras zou trekken, door het slechte weer was de
opkomst van het tweede van dien aard, dat werd beslo
ten alleen met het adspirantenelftal te verschijnen. Na
een reis, waarin bet onafgebroken heel gezellig geregend
had, te St. Pancras aangekomen, bleek dat Vrone er niet
op gerekend had dat N.V.V. nog zou komen. Er waren
een zevental adspiranten te vinden en de rest zou ge
zocht worden uit spelers van Vrone n.
Nadat tenslotte Vrone er in geslaagd was alzoo een
elftal te formeeren kon eindelijk worden begonnen. Spoe
dig na de aanvang had Vrone de leiding genomen, het
geen kort daarop door N.V.V. met een goed doelpunt
beantwoord werd. Telkens als Vrone de leiding weer had,
maakte N.V.V. eveneens telkens gelijk.
Deze wedstrijd eindigde dan ook in een 44 gelijk spel.
Ons jongste elftal heeft in dezen wedstrijd van begin tot
het einde heel goed gespeeld.
WIEREN GEN.
Succes-nieuws.
Zondag speelde S. I op eigen terrein tegen Sparta I
van Schagen, de eerste ronde goudenkruiswedstrijd. Het
weer was slecht, het terrein glibberig en nat, doch
scheidsrechter C. D. Zwart laat om 2.15 beginnen. Sparta
trapt af en S. gaat direct tot den aanval over, het Sparta
doel wordt in de beginne belegerd door de S.-aanvallen,
doch slecht schieten en het handig optreden van den
keeper voorkomt doelpunten; na 20 minuten spelen zet
de Sparta-linksbuiten goed voor en met een keihard
schot neemt Sparta de leiding 1—0. S. pakt weer flink
aan, doch iedere aanval wordt afgeslagen en de schutters
hebben pech. Dan volgt een schermutseling voor het Suc
ces-doel, de keeper slaat den bal weg, doch komt vlak
voor doel voor de beenen eener Sparta-man, welke niet
aarzelt en nummer 2 in het net deponeert Nu schijnt
S. te twijfelen en voor rust komt geen verandering.
Na de rust wordt het droog en Succes heeft geen lust
te verliezen, er wordt geweldig aangepakt en Sparta ver
dedigt met man en macht, eindelijk gelukt het Kooij te
scooren en het is 21. Succes geeft zich niet gewonnen,
en gaat telkens weer op het Sparta-doel af, doch for-
tuna ia niet met Succes. Tien minuten voor het einde
werd de gelijkmaker gescoord, wat beide partijen lust
gaf om als overwinnaar uit den strijd te komen. Als
onze linksbuiten even voor het einde den bal krijgt toe
gespeeld, denkt leder aan de winnende goal, doch Lutje-
harms slaat vlak voor doel den bal naast. Nu wijst
scheidsrechter naar de witte stip, en Rijkers plaatst zich
achter den bal en schiet keihard tegen den bovenlat, zoo
dat ook deze kans voor Succes verloren gaat Direct daar
na is het inrukken en door het gelijke spel is Sparta ln
de 2e ronde gekomen. De overwinning is wel eenigszins
geflatteerd, doordat Succes een ongeluksdag had.
Ons 2e elftal moest naar Wieringerwaard I om tegen
de club van dien naar te kampen, eveneens om het gou
den kruis. Met drie invallers gingen de spelers om 1 uur
er op af. Ook deze heeft het niet mogen gelukken om
in de 2e ronde uit te komen, omrede zij van Wieringer
waard den wedstrijd verloren met 42; dit was te ver
wachten, daar Wieringerwaard over een zeer goed elftal
beschikt. Zoo zijn beide elftallen direct uitgeschakeld
voor de goudenkrulswedstrjjdep, voorwaar een groote te
leurstelling.
Zondagmorgen ln zijn hotelkamer te Pa
rijs gestorven.
Generaal Primo de Rivera, de onlangs afgetreden
Spaanschen dictator, is Zondagochtend in een hotel
te Parijs, waar hij zich sinds eenigen tijd met zijn
familie bevond, ten gevolge van embolie (verstopping
van een bloedvat), gestorven.
Het was reeds gcruimen tijd bekend, dat de gezond
heidstoestand van Primo de Rivera te wenschen liet
De zes jaar dictatuur met den overstelpenden arbeid,
dien zij voor den dictator meebracht, hebben zijn
krachten uitgeput, die trouwens door ziekte onder
mijnd waren. Primo de Rivera leed aan suikerziekte
en hij zou juist dezer dagen naar Frankfort zijn ver
trokken om er in de behandeling door een specialist
de genezing te zoeken, naar welke de levenslustige
man vurig verlangde.
Miguel Primo de Rivera y Orbaneja, markies van
Estella is geen zestig jaar oud geworden.
De dood van den oud-dictator heeft in de Spaan-
sche hoofdstad diepen indruk gemaakt.
Het lijk is gebalsemd en zal heden (Dinsdag)avond
met een specialen trein te Madrid arriveeren.
Publicaties der memoires van Pximo.
Uit New York wordt gemeld:
Een Argentijnsch blad, dat met generaal Primo de
Rivera een overeenkomst had gesloten over de publi
caties van diens memoires, zal deze nu terstond be-
ginnen uit te geven.
De Engelsche pers over Primo de Rivera.
V.D. verneemt uit Londen:
De „Times" verneemt uit Madrid, dat Primo's dood
ook op den politieken toestand in Spanje van invloed
zal zijn, aangezien de monarchie daardoor beroofd
wordt van een reserve, waarop de koning in de toe
komst misschien nog wel eens een beroep had ge-
gedaan wanneer de tegengestelde krachten de over
hand zouden krijgen.
De Engelsche pers schrijft in het algemeen van
Primo, dat hij een aangenaam man was en prijst zijn
groote verdiensten voor zijn land en de door hem
in Marokko behaalde successen."Door zijn werk is
hij er in geslaagd, Spanje economisch te versterken
en het moreele aanzien van zijn land te verhoogen.
De „Times" noemt Primo de Rivera een van die
staatslieden van groot formaat, die werken tot. zij
uitgeput zijn en aftreden wanneer zij reeds door
den dood zijn geteekend.
Aan boord van het s.s. „Blijdendijk" van
de Holland-Amerlka Lijn. Het schip be
vindt zich in de Golf van Suez.
Naar de directie van de Holland-Amerika Lijn mee
deelt, heeft zij bericht ontvangen, dat aan boord van
het Nederlandsche stoomschip Blijdendijk, van Bata
via naar New York, ten Zuiden van Suez, een ern
stige brand in de lading van het achterschip is uit
gebroken. De bemanning is in veiligheid.
Het lot der bemanning.
Gistermiddag was omtrent de ..Blijdendijk" niets
anders bekend, dan dat het schip zich op 15 mijlen
van Suez bevindt, met een zwaren brand in het ach
terschip, die gisteravond is ontstaan.
Uit het telegram, dat de directie heeft ontvangen,
is niet duidelijk op te maken of de geheele, dan wel
een gedeelte der bemanning zich aan boord bevindt
van een redding- of bergingsvaartuig. In ieder geval
is dit vaartuig echter in de nabijheid, zoodat mag
worden aangenomen, dat voor de bemanning, die uit
ongeveer vijftig personen bestaat, geen gevaar aan
wezig is.
Het schip dat ln 1921 werd gebouwd, meet 6855
bruto ton en is geladen met stukgoederen.
Het schip ln lichter laaie.
De directie van de Holland-Amerika-lijn verneemt
nog nader, dat de ruimen 4, 5 en 6 in lichterlaaie
staan. De bemanning heeft het schip verlaten, de ka-
huldigt zijn roohapparaa'-
en natuurlijk met lof ouerzn
BIWI-mBan praat.
Hoera! uoor öRJNO's Tabaksfabriek
ujant...
J.GRUNO'5
ECHTE FRIESCHE
BAAI -TABAK
t5 waarlijk
manjef/eh!
ló-12-13*en 18cl perü ons
pitein, de officieren en de eerste machinist, bevinden
zich aan boord van heit bergingsvaartuig „Protector",
ten einde te redden wat nog te redden valt
Voor zoover op het oogenblik kan worden vastge
steld, zijn ook de verblijven reeds door het vuur
aangetast
Het vuur woedt nog voort
Lloyd's meldt nader, dat de brand aan boord van
de „Blijdendijk" nog met onverminderde hevigheid
voort woedt. Het vuur heeft zich nu ook meegedeeld
aan de bunkerkolon, terwijl het achtergedeelte van
het brugdek eveneens in brand staat Het bergings
stoomschip „Protector" is bezig water te spuiten in
ruim No. 3, teneinde te trachten hiermede de lading
van da ruimen 1 en 2 nog te kunnen redden.
MOTOR-ONGELUK.
Een doode en een ernstig gewonde.
In de gemeente Nieuwenhagen (Limb.) aan den
Pasweg, is, naar de Cour. meldt, vermoedelijk ten
gevolge van dronkenschap, de 27-jarige mijnwerker
J. P., in volle vaart tegen een paal van het elec-
trisch net gereden. P. en zijn 20-jarige broer, op de
duo, werden van de motorfiets geslingerd en bleven
bewusteloos liggen. De duo-rijder, is na enkele uren
overleden. J. P. is naar het hospitaal overgebracht.
Zijn toestand ls zorgelijk.
HET EERSTE KIEVITSEI.
Het eerste kievitsei is door den heer de Wit te
Sneek Zondag gevonden. De heer De Wit is van
plan volgens oude traditie dit ei te doen toekomen
aan H.M. de Koningin.
VLIEGTUIG OVER DEN KOP GESLAGEN.
Geen persoonlijke ongelukken.
Zondagochtend zou het Duitsche Junker-sportvlieg-
tuig G.A.A.T.H., dat Zaterdag te Amsterdam wegens
gebrek aan benzine een noodlanding had gemaakt,
naar Engeland vertrekken. Het vliegtuig had moeite
op te stijgen en kwam aan den overkant van het
vliegveld in het bouwland terecht, waar het over den
kop sloeg. De beide inzittenden, de Engelschman
Claric en zijn Duitsche mecanicien, kwamen er
goed af.
Een alleenwonende vrouw bewusteloos
gevonden.
Zaterdag werd door de politie een onderzoek in
gesteld ln de woning van de 40-jarige alleen wo
nende mej. Tr. S., Lindelaan 43 te Alkmaar, daar de
woning sedert eenige dagen gesloten was gebleven.
Uit het onderzoek bleek, dat de vrouw zich vermoe
delijk ziek te bed had begeven. Terwijl zij op bed
lag moet een ketel waschgoed, die op het gas stond,
hebben overgekookt, waardoor de gasvlam is gedoofd
en de vrouw door het uitstroomende gas bewusteloos
is geraakt. De vrouw, die in gezelschap van een zes
tal katten op bed werd aangetroffen, werd met een
brancard naar het Stadsziekenhuis gebracht.
Dat de vrouw, die uit werken gaat een zonderlinge
is, bleek wel uit het feit, dat een flink bedrag aan
geld werd aangetroffen, waaronder een sigaren
kistje met gouden munten, hetgeen de politie, daar
het huis nu onbewoond bleef, in bewaring heeft ge
nomen.
EEN ROEKELOOZE FORD.
Wonderlijk goed afgeloopen.
Zaterdagavond circa zeven uur had in de St. Jo-
sephstraat te Tilburg een botsing plaats tusschen een
autobus der Mij. Vitesse en een Ford, bestuurd door
P. v. W. uit de Molenstraat. De Ford kwam met
groote vaart uit de richting Moergestel en reed te
gen de autobus op, die haar gewone route naar Eind
hoven maakte.
Deze roekeloosheid kwam den Ford duur te staan,
want hij werd zoo goed als geheel vernield, zoodat
het een wonder mag heeten, dat geen der inzittenden
werd gedood. De bestuurder, die onder den invloed
van sterken drank verkeerde en zijn beide inzittende
vrienden liepen ernstige, doch niet levensgevaarlijke
verwondingen op. Door Dr. Nouhuis van den G. G.
D. werden zij verbonden en naar hun woningen ge
bracht,