L u c u 11 u s-M aal.
Te veel tarwe.
EEN FRAAIE PREMIE
gratis voor onze abonné's
m- Een doos Fenix=Bonbons
Een doos Haagsche Hopjes
dezer van dat bedrijf van het Hoofd van het bijkantoor
Schagen gegevens zijn ontvangen nopens de in tweede
instantie gevraagde uitbreidingen van het buizennet der
waterleiding. Zie overzicht hieronder.
Uit dit overzicht blijkt, dat deze uitbreidingen een
jaarlijksche bijdrage uit de gemeentekas zouden vorde
ren van f 2812.46; de bijdrage voor de aanvankelijk ge
vraagde uitbreidingen wordt geschat op f 1370.46 zoodat
in totaal gevorderd zou worden een bedrag van f 4182.92
per jaar.
Een jaarlijks terugkeerende uitgaaf tot dit bedrag
komt ons te bezwaarlijk voor, zoodat wij geen vrijheid
kunnen vinden zonder meer machtiging te vragen alle
hierbedoelde uitbreidingen te bevorderen. Het wil ons
voorkomen, dat door de betrokkenen moet worden ge
toond, dat zij het genot van waterleiding op zoodanigen
prijs stellen, dat zij zich willen verplichten tot het af
sluiten van abonnementen tot hooger bedragen dan die
gebaseerd op de gewone tarieven van het waterleiding
bedrijf. Wlij zouden ons daarom met di belanghebbenden
in verbinding willen stellen en hen willen uitnoodlgen
tot het bijbetalen van een zoodanig bedrag als door ons
in verband met het belang hetwelk ieder daarbij geacht
wordt te "hebben, redelijk wordt geacht.
Ten einde de totstandkoming van de verschillende uit
breidingen te bespoedigen stellen wij u voor ons college
thans reeds te machtigen tot het afleggen van de ver
klaringen als door het Provinciaal Waterleidingbedrijf
gevorderd, voor die gedeelten der gemeente, waarvoor
naar ons oordeel van de belanghebbenden een voldoend
blijk van belangstelling zal zijn gegeven door hunne be
reidverklaring tot het afsluiten van verhoogde abonne
menten, met dien verstande dat van alle uitbreidingen
te zamen ten minste 60 pet zal moeten zijn gedekt De
kosten van alle uitbreidingen tezamen (le en 2e aanvra
ge) worden geraamd op f 185820 ,en de opbrengst van
watergelden naar de geldende tarieven op f 8784, zoodat
daarmede gedekt wordt 10 keer f 8784 is f 87840, over
eenkomende met f 47.2 pet., waaruit blijkt, dat belang
hebbenden nog beduidende toezeggingen moeten doen om
tot 60 pet te komen. Wij moeten dan ook nu reeds op
merken. dat het niet mogelijk zal zijn alle uitbreidingen,
welke genoemd zijn, tot stand te brengen. Die, welke
slechts gedekt zijn tot een beduidend lager percentage
dan 60 zullen moeten worden afgevoerd.
De aangevraagde uitbreidingen betreffen: k. Nieuwe
Meerweg; 1. Meerweg; m. Krommetocht; n. Kleiweg; o.
Boermansweg en gedeelte Middenweg; p. Veerweg; r.
Kneesweg; s. Lotweg; t Schorweg (van Koningsweg tot
N. Molenvaartsweg).
Totale lengte 23525 meter, kosten f 104910, aansluitin
gen 179, opbrengst abonnementsgelden f 4270, waarvan
door abonnementen gedekt 40.7 pet., terwijl de Jaarlijk
sche bijdrage door de provincie bedraagt f 1468.74, en
voor de gemeente f 2812.46.
VAN EWIJCKSLUIS.
Zondagmorgen hield de vereeniging „Visschersbe-
langen" eene ledenvergadering in het lokaal van den
heer Chr. Hoogmoed.
Nadat de voorzitter, de heer K. Keuris Azn., de
vergadering had geopend, er daarbij op wijzende, dat
thans voor de visschers zéér belangrijke aangele
genheden aan de orde zijn, gaat spr. over tot het
geven eener uiteenzetting van de bemoeiingen der
vereeniging sinds de laatstgehouden vergadering.
Spr, zal daarbij niet uitvoerig zijn, daar de leden uit
het verslag der vergadering van de Visschersver-
eeniging „D.E.T.V." te Wieringen, vorige week ge
houden, al reeds heel wat bekend kan zijn. Toch
dient hij op enkele gedeelten hiervan terug te ko
men. Zooals dan reeds bekend is, is vorig najaar
in December uit de vier Visschersvereenigingen rond
om de Wieringermeer eene commissie gevormd, wel
ke stappen zou doen, om uitsluitend aan de leden
van deze Vereeniging het recht tot uitoeefening der
visscherij in bedoelden meer te doen toekomen,
welk recht dan tegen een zoo gering mogelijk be
drag diende te worden verleend. De hier bedoelde
commissie bestond uit de heeren L Wigbout te Wie-
ringen, J. J. Engel te Kolhorn, P. Gorter te Medem-
blik en spreker zelve. Spr. heeft zich daarop namens
deze commissie direct in verbinding gesteld met
den heer B. Demmer, voorzitter van het Centraal
Comité van Zuiderzeevisschers, teneinde diens steun
en medewerking te verkrijgen bij de te voeren actie.
Naar aanleiding daarvan is later ten huize van den
heer Demmes een plan opgemaakt, langs welker lij
nen zou worden gewerkt. Een audiëntie is aange
vraagd, welke op 8 Januari werd toegestaan. Ook bij
deze audiëntie was de heer Demmer tegenwoordig,
evenals bij een voorafgaand bezoek aan het Hoofd
der afdeeling Visscherijen aan het Departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, den heer Brou
wer. De heer Brouwer, die de actie door de geza
menlijke vereenigingen gevoerd, zeer gerechtvaardigd
vind, zegde alle medewerking toe en adviseerde in
denzelfden geest, als door spr. steeds is voorgesteld,
nl. dat de deputatie zich óók in verbinding zou stel
len met de afdeeling Domeinen van het Departement
van Financiën Na het onderhoud met den Minister
van Waterstaat, bij wien een schriftelijk resumé van
de wenschen der samenwerkende vereenigingen
werd achtegelaten, hebben de vier vertegenwoordigers
der vereenigingen, waar zulks dienzelfden dag nog
mogelijk bleek, dan ook een onderhoud gevraagd aan
de reeds genoemde afdeeling Domeinen. De heer
Demmer was wegens huiselijke omstandigheden ver
hinderd, ook dit onderhoud nog mee te maken. Op
Domeinen werd de deputatie ontvangen door den
heer Den Herder, terwijl later ook de heer Esraeijer
daarbij tegenwoordig was. Ook deze heeren bleken
voor de bedoelingen der deputatie wel oor te hebben
en rieden ons dan ook aan, ook aan hunne afdee
ling nog eens eene schriftelijke uiteenzetting van
het, gevraagde te geven. Wanneer de visschers in
orde en eendracht wenschten samen te werken, werd
eene gunstige beslissing in uitzicht gesteld. Spr.
heeft later ook deze schriftelijke uiteenzetting gege
ven, waarna in het begin van Februari de Ontvan
ger van Registratie en Domeinen te Den Helder de
hesturen der vereenigingen bij zich heeft ontboden,
teneinde zoo mogelijk tot overeenstemming te ko
men inzake de a.s. verpachting der Wieringermeer.
Deze overeenstemming werd bereikt en zooals reeds
bekend kan zijn, werd de pachtsom daarbij op f200
gesteld, wat, gezien de hooge bedragen, die men van
andere zijde hiervoor wenschte te bieden, er wel op
EERVOLLE OPDRACHT!
(Passine Show).
Bediende (van wereldberoemd beeld
houwer) Mevrouw van hiernaast
vraagt, of ti misschien een half uurtje
tijd hebt om een sneeuwpop voor haar
kleinen jongen te maken.
DE ZUINIGE SCHOT.
(Weekly Telegraph).
Schot: Vijf cent is te duur voor
die muizenval. Bovendien moet ik er
eentje hebben, die de muis doodt, voor
dat zij aan het spek is geweest.
wijst, dat het ons in dit geval aan medewerking van
Regeeringszijde niet heeft ontbroken. Inmiddels is het
hier bedoelde pachtcontract dat geldt tot het oogen-
blik waarop het voorloopig normale waterpeil in de
Wieringermeer zal zijn bereikt, doch uiterlijk tot 1
Octobor a.s., door de Regeering goedgekeurd, terwijl
dit heden voor veertien dagen in eene te Schagen ge
houden vergadering van de besturen der vier samen
werkende vereenigingen is geteekend in den vorm,
zooals in het reeds eerder genoemde verslag der
vergadering van de Visscherijvereeniging „D.E.T.V."
is te lezen. Natuurlijk is daarbij niet nagelaten, waar
de besturen zulks noodig oordeelden, nog op wijzi
gingen in het contract, welke men gewenscht achtte,
te wijzen. Gezien den korten tijd, welke nog restte,
vóór de pachttermijn in zou gaan (1 April), meende
men echter met de onderteekening niet te mogen
wachten Dezer dagen is echter nog eene wijziging
in het contract toegezegd, waarbij wordt vastgesteld,
dat slechts zij rechthebbenden op het vischrecht
zijn, die bij de onderteekening van het contract tevens
waren omwonenden der Wieringermeer. Hiermede
is dus de vraag, of visschers welke zich van elders
naar de om de Wieringermeer gelegen plaatsen met
terwoon verplaatsen, als rechthebbenden dienen te
worden toegelaten, in ontkennenden zin beantwoord.
Spr. voegt hier nog aan toe, dat hij in de voor-vo
rige week nog eens bij den ontvanger is opgeroepen,
met de bedoeling te spreken over eventueele verpach
ting van het Amstelmeer. Ook aan de Vereeniging
„D.E.T.V." te Wieringen was een dergelijk schrijven
gericht, dat echter, door bijzondere omstandigheden
te laat zijn doel bereikte. Spr. heeft echter aan deze
oproeping gevolg gegeven, niet om te pachten, doch
meer om te trachten eene zoodanige verpachting te
gen te gaan, wijl hem bekend is, dat van de zijde
der afdeeling Visscherijen de bedoeling voorzit, het
Amstelmeer tot een proef-meer te maken voor de
eventueele zoetwatervisscherij in de af te sluiten
Zuiderzee, waarbij dan de visschers van West-Wie-
ringen en Van Ewijcksluis worden geacht voor de
visscherij van bedoeld Amstelmeer in de allereerste
plaats in aanmerking te komen. Het resultaat van
het gevoerde onderhoud is geweest, dat verpachting
voorloopig achterwege blijft en spr. heeft zich, even
als de heer Ontvanger van Registratie en Domeinen
nog eens schriftelijk in verbinding gesteld met het
Hoofd der afdeeling Visscherijen. Voorzoover spr.
betreft, is dit voornamelijk gegaan, teneinde, wan
neer zulks onverhoopt noodig mocht blijken, aan te
dringen op het tegengaan van verdere plannen tot
verpachting.
Naar aanleiding van deze uiteenzetting en na voor
lezing van het contract, worden nog verschillende
vragen gesteld en beantwoord. In het algemeen blijkt
men zich wel met het contract te kunnen vereeni
gen, al blijven er wel enkele grieven over. Als voor
naamste grief mag wel worden genoemd, dat vis
schers, die zich om het vevreenigingsleven nooit heb
ben bekommertd, thans als gelijkberechtigden gelden,
wanneer zij zich alsnog bij de bestaande vereenigin
gen aansluiten.
De heer P. Kooij Czn., Nieoiwesluis, stelt tenslotte
voor toch een datum vast te stellen tot welke der
gelijke personen uiterlijk het recht zullen bezitten,
zich als lid en dus tevens als rechthebbende op te
goven. Spr. zou daarvoor uiterlijk 1 Mei a.s. als datum
willen zien gesteld. Waor ook het bestuur hiervan de
redelijkheid inziet, wordt besloten, op eene nader te
houden vergadering der gezamenlijke besturen,
deze vraag aan de orde te stellen. Op die vergadering
zullen tevens nog andere te nemen maatregelen wor
den besproken.
Alvorens men overgaat tot de vraag, wie voor eene
vergunning tot bevissching der Wieringer Meer in
aanmerking wenscht te komen, worden nu eerst be
handeld de ingekomen verzoeken tot toetreding. In
gekomen zijn drie aanvragen, waarvan twee worden
ingewilligd, terwijl aan den derde zal worden mede
gedeeld, dat hij dient aan te toonen belanghebbende
in den zin der Zuiderzeesteunwet te zijn.
Overgaande tot het inschrijven van gegadigden voor
eene vergunning als bovenbedoeld, geven zich hier
voor 17 personen op.
De thans loopende vergunningen tot bevissching
der Wieringer Meer, welke door het per 1 April in
gaan van het gesloten pachtcontract, uiteraard ko
men te vervallen, worden daarna door hen, die eene
zoodanige vergunning bezaten, ingeleverd.
Ook bij de rondvraag worden nog enkele vragen,
in verband met de besproken inpachting gesteld en
beantwoord, waarna de voorzitter, onder dank voor
dc aangenaam gevoerde besprekingen, de vergadering
sluit.
Kort verhaal
Oorspronkelijke Novelle
door
CARLA SIMONS.
(Nadruk verboden).
Eiken dag precies om zes uur, kwam de man van
de volksgaarkeuken. In den zomer, als het raam wijd
open stond, kon Je de wielen hooren piepen zoodra de
kar het stille straatje werd ingezwenkt. Voor de deur
bleef het geluld stil, Je herkende het openklappen van
de overdekte kar. dan het gerinkel, waarmee, bij het
ijzeren hengsel, de bus werd opgetild en even daarna
belde de man van den bezorgdienst
De zes gevaarlijke steile trappen was ze in een oog
wenk af; ze nam de bus aan, na een haastig; goeden
avond, en nog vóór de eerste overloop hoorde ze. hoe
weer de kar werd dichtgeklapt en wiel-knarsend het
straatje uitgeduwd.
Een half jaar bijna duurde dit.
Voor de twee op de hoogste verdieping was, in hun
eentonlg-armoeds-leventje, dit het evenement, het oogen
blik van den dag, als. zoodra de klok zes uur sloeg, de
etensbus werd thuisbezorgd van de volksgaarkeuken.
Ze hadden lang en breed berekend of het er wel nf
kon, of die dagclijksche warme maaltijd niet een al tc
grooie uitgaaf was voor hun moeilijk verdiend geld; hij
de man, reclameteekenaar voor wat winkelzaakjes uit
de buurt, zij, de vrouw, nog jong. maar moe al en ver
lept peuter naaiwerk thuis afwerkend voor een druk
magazijn. Ze sloegen zioh met moeite door hun leventje,
ze droegen er de stempel van; ze waren zelf kleurloos,
vaal, armoedig.
En dit was wel de gebeurtenis, eiken dag opnieuw
bracht het een spanning met zich mee; het openmaken
van de bus en de nieuwsgierige verwachting naar de
dagelijksche portie.
Dezen avond wachtten ze vooral in ongekende zenuw
achtigheid. Het was de dag na Nieuwjaar. Iets van de
roezige feestdrukte van de laatste weken hing nog in
het kale kamertje. Ze hadden het gevoel, of er ook voor
hen iets ging gebeuren, zooals de meest eenzamen in
stilte ook iets voor zich verwachten, bij eiken bellen-
druk op Sinterklaasavond. Op den houten tafel wees
de rinkelwekiker bij halfzeven. Ze hadden honger. De
etensbus was nog niet gebracht.
Ze keken elkaar aan, verontrust door dit ongewone.
Ze beluisterden, adem-stil, de geluiden uit 't straatje. Ze
schoven de vitrage weg, maar in de mistige donkerte
was er niets te onderscheiden.
En die ontstellende gebeurtenis bracht een voorgevoel
van een verrassing met zich mee; ze wisten niet waar
om, ze hadden belde de gewaarwording of ze stonden
voor iets bijzonders, Iets ongewoons, iets aangenaams.
Ze wachtten. De spanning groeide tot benauwenis. Ze
hadden geen honger meer, de bus werd niet gebracht.
Eindelijk, om zeven uur, rinkelde de bel. In het flaxi-
we licht van de lantaarn, voor de deur herkende d?
vrouw den bezorger niet; de man scheen nieuw in dienst;
hij mompelde Iets van „verkeerd adres" en „nieuwe
straat" maar ze luisterde er niet naar, ze was de trap
pen op, droeg de bus voorzichtig en toch triomfantelijk
of ze haar veroverd had. Boven, in de kamer, zagen ze
direct; het was niet als altijd. De bus was grootèr,
zwaarder ook, ze dacht het al te voelen de bus
was hooger dan gewoonlijk, met vijf schuifjes op elkaar
voor vijf verschillende gerechten. Ze aarzelden. Ze raak
ten er niet aan. De honger kwam terug. Verradelijk op
de houten tafel stond de bus, hoog, verleidelijk, geheim
zinnig als een surprise.
De man zei voorzichtig: Het zal een vergissing zijn.
Dit Is niet voor ons. En ze overlegden dat de bus ver
keerd bezorgd, dat ze teruggehaald zou worden maar
het was al te laat, al kwart na' zevenen, misschien
was dit over, kon het niet gewoonte zijn, dat met
Nieuwjaar Iets extra's werd gebracht aan de vaste
klanten?
En op het laatst bezweken ze. Het voorgevoel had
niet bedrogen. In de vakjes prijkte de maaltijd, ko
ninklijk, overdadig.
In plaats van het slecht-bereide eten lokten er de fees
telijke spijzen: soep en groenten en vleesch en kip, twee
stukken taart en iets dat op rijst met vruchten leek.
En, na de eerste aarzeling, schrokten ze nu gulzig,
stilden de gewetensvraag met het kostelijke eten, met
de lauwe, zoete rijst, met de groote stukken taart.
En daarna bleven ze verzadigd zitten, met een gevoel
van verteedering. met een kostelijk en rijk gevoel, en ze
wenden makkelijk aan de geruststellende gedachte of
het was ter eere van het Nieuwejaar, dat de keuken
extra rondzond; of het was staan gebleven in de kar;
daarom was de man zoo laat, had zich eerst vergist,
bracht hun maar wat er over was, waarom mocht
een arm mensch nu ook eens niet een buitenkansje heb
ben?
En ze bleven vergenoegd; de man stopte versch zijn
pijp, de vrouw pruts-scharrelde wat rond in het afge
sloten hokje, zette thee, daaraan hadden ze behoefte
na dien maaltijd-van-verrassing, na dat feestelijk eten,
dat cadeau kwam in hun dagelijksch, armzalig leventje.
Maar het was geen acht uur nog, of er werd gescheld,
driftig, ruw, kwaadaardig.
Ze schrikten er van op. Ze keken zonder het te wil
len, naar de leeggeschraapte borden, naar de afgekloven
beenen, naar de resten van dat onverwacht lucullus-maal.
Bij den tweeden bellenruk pas slofte aarzelend de
man de kamer uit; bij de trapdeur luisterde de vrouw,
met bonzend hart.
Van beneden ruziede een stem, een antwoord kwam
scheldend terug; de ander vloekte heesoh, riep, naar
boven, driftige scheldwoorden. Doodvreters, vuile op
lichters! Terug mijn- bus!
Op de trap stommelden de buren, deuren gingen open.
Even later kwam de man weer boven.
Ze komen de bus weer terug halen.
Ze zei geschrokken: Heere-jé, wat moeten we nou
doen? Inderhaast schoof ze de leeggegeten vakjes op
hun plaats, ze dacht hardop:
Het is ons niet gegund.
Ze had wel kunnen huilen om dien tegenslag en ze
wou niet zien hoe de man, uit het sigarenkistje in de
kast, de zuinlg-aan gespaarde guldens zocht, om bene
den bij te passen.
m.
Van 1925 af gaan de tarwe-prijzen geregeld omlaag en
sinds den zomer van het vorig jaar is de daling zelfs
heel sterk, om niet te zeggen catastrofaal.
Terwijl de opbrengst voor den boer in 1925 dicht bij
de f 14 was per 100 Kg., maakt hij nu niet meer dan om
streeks f 8.
Daar is geen werken tegen!
Natuurlijk blijft het niet bij een daling der tarwe-
prijzen. Alle akkerproducten doen er aan mee en wie
als bouwboer nog op dezelfde lasten zit als 5 jaar gels
den, kan de eindjes onmogelijk aan elkander knoopen,
tenzij hij op andere wijze van buitenkansjes profiteert
Nu zijn die niet geheel uitgebleven. Vooral in 1929 was
de oogst buitengewoon overvloedig, zoodat, ondanks de
lagere prijzen, de uitkomsten der exploitatie niet zoo erg
bij die van 1925 ten achter blijven, als men op grond van
het prijsverschil zou verwachten.
Er is nog een omstandigheid, die de nadeelen van den
tarwe-crisis voor ons land tempert, zóó zelfs, dat Neder
land vergeleken met anderen landen ,nog in een gunsti
ge positie verkeert.
De bekende heer L. H. Mansholt, lid van Gedeputeer
de Staten voor Groningen, zegt het in Het Volk aldus:
„De veeteelt neemt hier een groote plaats in; de da
ling in de prijzen der vee teel tproducten was tot nu toe
op geen stukken na zoo groot als bij de akkerbouwpro
ducten. Vele groenlandsbedrijven rendeeren derhalve nog,
mede omdat ze profiteeren van goedkoope voedermid-
delprijzen. Het feit, dat er 1% millioen hectaren blijvende
graslanden in ons land zijn tegenover bijna 900.000 hec
taren akkerland, maakt dat Nederland door de landbouw
crisis niet zóó scherp wordt getroffen, tot nu toe, als el
ders wet het geval is.
Toch ziet de toekomst bij bestendiging van de tegen
woordige graanprijzen er voor een groot deel der Neder-
landsche boeren donker, zelfs hopeloos uit. Duizenden
boeren wordt het bestaan onmogelijk gemaakt en ze loo-
pen rond met wanhoop in het hart."
Natuurlijk ondervinden ook de landarbeiders de „ze
geningen" van den overvloed en er schulit geen over
drijving in, als men spreekt over den nood in dc bouw-
streken.
Zooals reeds uit ons Kamerverslag is gebleken, heeft
die nood weerklank gevonden in de Tweede Kamer. Er
is uitvoerig over gesproken, doch uitzicht op redding
brachten die discussies niet.
De heer Van den Heuvel, die interpelleerde, kwam
er rond voor uit, dat hij protectie wilde. Een merk
waardig geval: terwijl zijn partijvoorzitter te Genève
vocht als een leeuw om althans de zekerheid te schep
pen, dat de onzalige tarief muren niet nog hooger
worden opgetrokken, verdedigt de heer Van den Heuvel
dwars daartegen in bescherming.
Natuurlijk Is daarmee wat te bereiken. Als de tarwe-
prijs op de vrije markt f 8 de 100 K.G. is, kan die door
het heffen van graanrechten wel opgevoerd worden tot
Aan de eerste 3000 nieuwe abonné's op HET
NIEUWE MODEBLAD (30e jaargang), die
zich met ingang van 1 April 1930 als abonné
laten inschrijven voor minstens 2 kwartalen,
zal een mooie premie gratis worden toege
zonden en wel oi
of
fabrikaat der welbekende RADEMAKER's
Koninklijke Cacao- en Chocoladefabrieken.
HET NIEUWE MODEBLAD ia bij de Uitgevers dezer
courant verkrijgbaar voor den prijs van f 1.25 per kwar-
?.al (6 nummers).
Het geschenk wordt zoo spoedig mogelijk toegezon
den, indien men aan de UITGEVERS DEZER COU
RANT een abonnement besteld voor minstens 2 kwar
talen.
HET NIEUWE MODEBLAD is Nederland's populair
ste en goedkoopste Modeblad. Verschijnt 2 maal per
maand, telkens met 2 gratis knippatronenbladen. M o-
dellen voor ELK KLEEDINGSTUK.
Wij vestigen speciaal de aandacht op de zéér fraaie
handwerken en op de kinderkleedlng, waaraan in elke
aflevering minstens 4 bladzijden worden gewijd.
Men abonneere zich omgaand om een der eerste
3000 nieuwe inteekenaarsters te zijn.
Degenen, die daartoe niet behooren, ontvangen een
fraai verhaal in boekvorm.
a
t 12, f 13, Alle broodeters in Nederland betalen dan die
verhooging en de bouwboer is geholpen!
Zoo is de eenvoudige theorie, doch het is de groote
vraag of ze op gaat en of het middel niet erger is dan
de kwaal. Zouden we het mishebben, indien we bewe
ren, dat zulk een kunstmatige prijsopdrijving stellig
uitloopt op voordeel voor de eigenaars van den grond,
doch geen duurzaam profijt oplevert voor hen, die den
grond bewerken?
Het klinkt zoo onschuldig: het brood wordt maar
enkele centen duurder! Inderdaad: per brood gerekend
gaat het maar om enkele centen en voor hen die geld
genoeg hebben of verdienen, is daar gemakkelijk over
heen te komen. In de groote meerderheid der gezinnen
staat het echter anders. Daar weet men nu al nau
welijks rond te komen en zijn tekorten alleen te vermij
den door de uiterste soberheid, ook op zaken brood
en melk bijv. waarop men eigenlijk niet zuinig zou
moeten zijn.
Voor deze gezinnen beteekent duurder brood een ramp,
waartegen maar één middel denkbaar is: hooger loonen.
Werkelijke winst brengen die echter niet: zij maken
alleen mogelijk het handhaven van het oude, reeds te
lage levenspeil, terwijl het lang niet zeker is, dat ze
zullen worden verkregen.
Geen graanrechten dus, naar onze meening, maar wat
dan?
Ook in de Tweede Kamer is erkend, dat geen da
delijk werkend middel beschikbaar is. Organisatie der
productie over gansch de wereld kan uitkomst bren
gen op den duur.
Ook nog een ander middel, meent de heer Mans-
holt. Hij berekent, dat de waarde van den oogst van
900.000 H.A. bouwland in 1925 bedroeg pl.ra. 400 mil-
lien gulden. Bij gelijken oogst brengen deze landen
naar 'de tegenwoordige prijzen 130 millioen min
der op. Dit nadeel is voor de bewerkers van den
grond, voor de pachters en de eigengeërfden van den
leen aan den abnormaal goeden oogst van 1929 is
het te danken, dat hun schade beneden dat bereken
de bedrag is gebleven.
Tobh is de daling hunner inkomsten grootcr dart
zij kunnen dragen. Ons heele volk zou dat wel kun
nen, zegt de heer Mansholt en uitgaande van den
feitelijken toestand, welke algemeen als onhoudbaar
wordt erkend, redeneert hij als volgt:
„Wat zeggen ons deze feiten?
Allereerst, dat het risico voor de gevolgen van wis
selende prijzen der agrarische producten voor de
mccrendeels niet-kapitaalkrachtige ondernemers
veel te groot is geworden. Naarmate de intensiviteit,
waarmee de landbouw wordt gedreven, is verhoogd,
is ook vermeerderd het in bedrijven te steken kapi
taal. Vele „eigen" boeren zuchten onder den last van
geleend kapitaal; de pachters .doen het niet minder
onder den druk van tot het uiterste opgedreven
pachtsommen. Voor al deze ondernemers is het ri
sico, verbonden aan een inzinking van eenigen duur
in de prijzen der landbouwproducten, zooals wc die
nu zien, niet te dragen; het beteekent voor hen een
débacle, die niet zal nalaten, op geheel het maat
schappelijk leven haar ongunstigen invloed tc doen
gelden, gezwegen nog van dc ellende, die ze mee
brengt voor dezen ondernemens zelf en hun gezin
nen.
Van een algemeene daling der landbouw voortbreng
selen profiteert elke verbruiker, het zou dus vol
komen logisch zijn en voor de hand liggen, indien de
bevolking in zijn geheel ook droeg dc gevol
gen van de wisselende prijzen, in plaats van alleen
de groep van grootendeels niet-kapitaalkrachtige boe
ren.
Dit zal evenwel nimmer kunnen geschieden zoo
lang de grond particulier eigendom blijft en ge
ëxploiteerd wordt door de ondernemers om winst te
maken. Een daling in de winst van 130 millioen gul
den per jaar voor de boeren op deze akkerbouwbedrij
ven, is door den duurzaam niet te dragen. Wèl is ze
te dragen door de geheele bevolking van Nederland,
to eer, omdat tegenover deze daling in bedrijfs-
inkomsten staat: het gebruik van goedkooper brood,
goedkoopere wollen stoffen, goedkoopere suiker enz.
De eisch: socialisatie, ook van de landbouw-bedrij-
ven, begint in het licht, of liever de schaduw, van
de thans heerschende landbouwcrisis gezien van
klimmende beteekenis te worden.
Het zou onverantwoordelijk zijn, indien daarmee
met de ruim 200.000 hectaren droogkomende Zuider-
zee-gronden niet een begiti werd gemaakt."
Ook wat de heer'Mansholt aanprijst, kan niet on
middellijk helpen In veler oogen zal het ook dit te
gen hebben, dat het crg-socialistisch klinkt. Bij slot
van rekening komt het echter niet aan op een naam,
op een etiket. De tijd, dat we daarvoor bang waren,
is toch wel voorbij.
Het gaat hierom:
in den landbouw heerscht erger nood;
die moet gelenigd worden en wat van nog grooter
belang is: herhaling moet worden voorko
men.
Alleen om deze reden al is het noodzakelijk, is het
plicht om elk aangeprezen middel te onderzoeken.
Blijkt het ondeugdelijk, welnu, dan verwerpen we
het. In het omgekeerde geval zullen we zeker zoo
verstandig zijn, het te aanvaarden, en met de Engel-
schen zeggen: What is in a name?
Wat doet een naam er toe?
Gaarne stellen wij het heele vraagstuk ter discus
sie. Niet wie uitredding weet, is van beteekenis.
maar wel dat er uitredding komt.
