s
SM
VOOR ONZE SCHAKERS
BK
H
s i
jjP^
VOOR ONZEDAMMERS
EVENTJES DENKEN
Vraagstuk No. 522.
a
1
i
JÉf
i
m
mw
r.
Vraagstuk No. 523.
H
m
n
m
n
li
m
9
Ui
m
ÉR
iü
9
Ét
if
m
m
W
'GÉ
m
9
9
Cl
m
H
n
ïi
'M
Wé
9
8f
g m
Vraagstuk No. 520.
Vraagstuk No. 521.
Raad voor Vrouwen!
Gemengd Nieuws.
Fransche vliegtuigen verongelukt.
Een gevecht op leven en dood.
Hevige ontploffing op een boorterrein.
krijgen ze de beurt. Ze lek ze op plakskes die... afijn
ze doe ze dan 'n schoon luiërke-n-aanEn as dan heel
't huishouwen weer aan den kaant is, dan wentelt da
biest z'n eigen om en heurde ze alle vier d'r bükskes
vol-smakkenNit grooter as m'nen duim nog, kon 'k
d'r hartje al vuulen kloppen en toen ze tien dagen oud
waren gongen d'ogskes laankzaam open as blommekes.
'n Blaauw vlieske hong er veur nog en 't ouwe beest da
lekte d'ogskes schoon tot er 'n glimmerig lichtje in te
schijnen stong.
En as ge ze nouw leggen ziet, daar in da werm
hoekslte, in 't veilige zakske, dan is 't éénen bonk nuuw
leven, al lente wa-d-oew oogen zien. As 'n rozeblaaike
zoo rose, zoo teer en zoo hein hangen die luie tongeskes
uit die kopkes. Ze leggen te rekken en te sjouwen da ge
zien kunt hoe d'n groei en de lentelocht in die kleine
lichómkes rondspokt. Ze krabbelen mee d'r rose potjes,
die aan 't end nog nokt zijn, in d'r oorkes as groote
da doen. 't Eerste bordeke mulk da 's mergens van de
koeien komt, is veur 't plichtgetrouwe kattemoederke,
Wèrm, mee 't schuim erop, zet Trui 't eiken mergen
klaaren as ge 't biest dan drinken ziet, gulzig en heel
vlug, dan krijgde trek in oew ontbijt.
Maar as ge soms 'n katje emmen wilt, over vier weken
kun-d-'r eentje krijgen. Ik beloof oew veul plezier d'r
van, waant ze krijgen 'n opvoeding die klinkt as 'n
klok. Mee de zes weken zijn ze proper en heet de ouwe
ze „muizen" geleerd, 'k Zal 't oew sturen dan, in 'n
benneke, zoodat 'r nikske aankomt. Waant Trui ee ge
lijk, wemmen te veul biesten. Waant doodmaken? Zoo-
laank as Trui 't mijn opdraagt en ikke weer aan Trui,
-zijn ze zoo veilig as ge maar wilt...
Ja, de natuur is wèl schoon.
As ik duuzend jaren wier, 'k rokte-n-ik-er nie op
uitgekeken.
Alles is vernuuwd! De graslaanden leggen te blinken
van nuuwte. 't Zonneke da straalt erop in overdaad. En
't wemelt van de madelievekes. De veugels zijn bezeten
van 't prachtige weer. Gulzig zijn ze van 't veurjaar.
Spreeuwen en lijsters, musschen en vinkskes, ze vliegen
af en aan d'n erft op en slèèpen mee worteltjes, strooi-
kes en vezels. Twee lijsters slepen nouw d'n heelen
middag al van d'n miesthoop naar d'r nest. De dierkes
zijn aan 't bouwen.
Af en aan komen ze gevlogen en slèpen d'r vracht
jes hoog de locht in.
Ja, 'n huiske bouwen val nie mee. Keb geteld da ze
in 'n uurke zeuventien keeren neer kwamen strijken en
d'r bouwmateriaaltjes meenamen. Sjekuur zuuken ze 't
uit. Persies weten ze wa ze emmen motten. Wel twin
tig stukslces vezel nemen ze schokkend in d'r bekskes
veur ze er mee wegvliegen. En as 't eindelijk naar d'ren
zin is, dan vliegen ze moeizaam d'n kaant weer op waar
d'r huiske komen mot.
Amico, de locht stikt van de wonders die ieveraans
aan 't gebeuren zijn!
Onder d'èèrde vroet 't speldeknopke gruun z'n eigen
ontembaar naar omhoog.
Boven d'èèrde bloei et madelieveke en 't piesebedde-
ke, 't speenkruid en de crocus in wondre pracht 't
Jonge zaaisel rek z'n eigen naar 't zonneke en boven
oewen kop staan de knoppen as vusten zoo groot te
barsten uit de schilfters die teugen d'n grond komen
sneeuwen.
In de lochten trekken de veugeltjes van hier en daar
en ieveraans de wèreld over om d'r nesjes te bouwen.
Paren de mennekes en de poppekes onder zuut lawijd
en trekkebekken de duiven die op engelenvleugels,
sneeuwwit en glaanzend, deur 't hemelsblauwe schèren
beschenen deur 't gouwep zonnelicht
Gonzen de vliegeskes en bij-kes al in d'r bronskleu
rige kleerkes die pèèrlmoerig glaanzen teugen de hui
verende locht
't Is allemaan één fiest van jonk léven dat er om
oew henen trilt.
't Geklepper van de fladderende duiven; 't gedartel
van de zonnestraaltjes waarin 't stof as gouwen poeier
flikkert; 't bevende licht in de hooge lochten; 't ge-
ruisch van de windelces deur de kruinen van de pijn-
boomen; de geuren die ievers op de éérde hangen in
onzichtbare sluiers, ollee amico, ge wordt er gek van.
Ge zouw op oew haanden willen gaan loopen, in hoo
rnen klimmen, over de sloten springen van lèvenslust
't Is toch allemaal zo'nen rijkdom op d'n oogenbllk.
Waar ge kekt is 't tooverachtig schoon. Waar ge asemt
daar hapte de gezondheid mee brokken deur oew keel;
me léven in 'nen hemel van zochtheid, van pracht en
éénen bonk geluk.
As g"oew oogen maar opendoet.
As ge 'nen echten hond nog mooier vindt as 'nen
zeemelappen
As ge nog nie haardstikkc blind bent geworren van
't turen op de keien in de stad! Ja, dan is 't nouw
zoo sodemearels schoon!
Kom ik schei er af. 'k Gaai naar buiten, 't leven in.
Briefkes schrijven is nouw gin wérk. Veul groeten van
Trui en as altij, gin horke minder van oewen
toet a voe
van J. Jespersen.
Zwart: 10.
111!
mmm
mnp
W/////M
mm.
'wËi i
<§SÉt
a b c d e f g h
Wit: 12.
De diagramstand in cijfers behoort te zijn: Wit Ka8,
Dh2, Ld4, Le2, Pe5, Pf8 en 6 pionnen op b3, b6, e3, f7,
g3 en h7. Zwart Kd5, Th6, Lb8, Lfl, en 5 pionnen op b4,
b5, d6, e4 en g6. Wit speelt en geeft mat in drie zetten.
OPLOSSING PROBLEEM No. 518,
van H. W e e n i n k, Amsterdam.
De diagramstand in cijfers was: Wit Kal, Df2, Te2,
Lel, Pa4, Pb2, Zwart Kd4, Tf4, La2, Lg6 en een pion op
e6. Wit speelt als sleutelzet Dg5 dreigend met 2. De5
en Dd8 mat Op 1. zwart Le4 volgt 2. wit Le3. Op zw. 1.
Te4 volgt wit 2. Td2. Op zwart 1. Tf5 volgt 2. Dd2. Op 1.
Lb8 volgt wit 2. Dc5, telkens met mat
Het thema van di*t probleem hebben we reeds uit
voerig in onze vorige rubriek besproken, zoodat we
daarop nu niet meer behoeven terug te komen.
van S. E. v. d. Meer J r., Arnhem.
Zwart: 9.
OPLOSSING PROBLEEM No. 519,
van S. E. v. d. Meer J r., Arnhem.
De diagramstand in cijfers was: Zwart 9 schijven cp
711, 13, 15, 20, 26, en een dam op 14. Wit 11 schijven
op 23, 24, 27—29, 33, 35, 38, 39, 48 en 49. Wit speelt hier
achtereenvolgens 2721, 2822, zwart slaat nu vier
stukken, n.1. 23, 38, 39 en 24; wit 29—24, zwart 17X39A,
wit 49—43, zwart 20X29 of 19X30. en wit 43X1. Op A.
zwart 20 X 38, wit 4843 en 43X1. Een bijzonder origineel
stukje werk. Van der Meer was speciaal sterk in der
gelijke variantenstudies.
SLAGCOMBINATIE,
van B. P. A. K1 o o s, Den Haag.
In den stand: Zwart 7, 8, 10, 13, 18—20, 23, 24, 26, 30
en 35. Wit 17, 31—33, 37, 39, 42—45, 48 en 49, speelt wit
een fraaie combinatie uit, die zeer zeker het opzoeken
alleszins waard is. Men trachte dus eerst zelfs eens de
ontwikkeling, die tot winst voert te vinden en verge
lijke die dan met de door ons gegevene. Wit 3238, 42—
37, 45—40, 48—42, 39—34, 34 X 3, 3—21, 21X1, 49 X 40 en
1X45. Buitengewoon mooi, nietwaar. De beide eerste
zetten liggen voor de hand, maar 3934 en de vrije zet
met de witte dam 321 zijn zeer moeilijk en verrassend.
Het is een bekend feit, dat de problemen van den heer
Kloos, een zelfde karakter hebben, als van den be
roemden Zwitser Bourquin. Wij wijzen bijvoorbeeld op
de eigenaardige samengedrongen standen met meestal
zeer diepen winstgang en naslag, waarin beide proble-
misten uitmunten.
Zwart: 12,
Wit: 7.
De diagramstand in cijfers behoort te zijn: Zwart 9
schijven op 1, 4 9. 10, 13, 18, 25, 26, 30. Wit 7 schijven
op 17, 21, 3234, 37 en 40. Wit speelt en wint op gees
tige wijze.
gg' m
'■rV/i W*?'
„HET PAARD EN DE KOE".
Wat is het verschil in de wijze van opstaan?
„EEN VERKORTE KRUISWOORD-PUZZLE."
Teeken een vierkant, dat onderverdeeld is in 16 kleine
even groote vierkantjes, dus 4 bij 4. Plaats nu in deze
16 ruitjes de hierna te noemen letters, maar zóódanig,
dat men van links naar rechts en van boven naar be
neden kan lezen:
lo. Een verkorte jongensnaam.
2o. Een oude stad.
3o. Een ander woord voor betrekking.
4o. Een stad bekend uit den oorlog van 1870 (Frank
rijk contra Dultschland).
Te gebruiken zijn: 1 maal Z, 2 maal T, 4 maal M. 2
maal B, 2 maal R, 2 maal A, 2 maal E en 1 maal O
(in totaal dus 16 letters).
OPLOSSINGEN DER PUZZLES
uit ons vorig nummer'
No. 516. „EEN WERKWOORDEN-PROBLEEM."
Wij kennen het volgende goed Hollandsche zinnetje,
dat evenwel niet schitterend van bouw en stijl is te
noemen: „Wij zouden u wel eens hebben willen zien
durven staan blijven kijken". Dus zeven werkwoorden
achter elkaar.
No. 517. „EEN DOMINO-VRAAGSTUK."
Bij den eersten zet verplaatsen wij de steenen 6 en 7
naar links tegen 1, zoodat we krijgen 6, 7, 1, 2, 3, enz.
Bij den 2den zet plaatsen we 3 en 4 op de open plaats,
die ontstond door het wegnemen van 6 en 7. De 3de zet
brengt het verplaatsen met zich van 7 en 1 naar de
open vakken 3 en 4, waarna de laatste en 4de zet zich
zelf verraadt en bestaat uit het overbrengen der stee
nen 4 en 8 naar de open plaatsen 7 en 1, die eveneens
zoo juist vrij gekomen waren.
Thans liggen links 4 steenen met de oogen naar
boven en daarnaast, direct aansluitend, de vier overige
steenen met de ruggen naar boven in volgorde dus van:
6, 4, 8, 2, 7, 1, 5 en 3.
Dit was werkelijk een bijzonder aardige en origineele
verwisselpuzzle. Er zijn natuurlijk variaties mogelijk.
Vanaf haar vorming tot voorbij
den middelbaren leeftijd, vergen de
lichamelijke beproevingen, waaraan
iedere vrouw onderhevig is, veel van
haar gestel en vaak veel van de
nieren in het bijonder. Eveneens
hebben de nieren veel extra werk te
doen voor en na de geboorte van
kinderen en tijdens de overgangs
periode. Geen wonder derhalve, dat
vrouwen vaak lijden aan rugpijn,
lendenzwakte, duizeligheid, hoofdpijn,
urinekwalen en waterzuchtige zwel
lingen.
Posters Rugpijn Nieren Pillen kun
nen onder die omstandigheden blijkens
de ervaring van zoovele vrouwen een
weldaad zijn. Zij werken uitsluitend
op de nieren en blaas, en staan de
nieren bij in haar zoo belangrijke taak:
het filtrëerén van het bloed van de
erin voorkomende onzuiverheden.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking f 1.75 p. flacon.
Watervliegtuig neergestort. Twee dooden.
Aan de Fransche kust van de Middel! andsche Zee
is eon watervliegtuig verongelukt. Een Fransch vlie
ger, houder van een snelheidsrecord voor watervlieg
tuigen, was met een 3-motorig vliegtuig voor een
proefvlucht opgestegen. Hot vliegtuig is van een
hoogte van 400 M. neergestort en in zee terecht geko
men. De vlieger en de monteur zijn verdronken.
Militair vliegtuig brandend neergestort.
Uit Lyori wordt gemeld, rlat daar een Fransch mi
litair vliegtuig in brand vloog, naar beneden stortte
en geheel werd vernield.
Van de inzittenden werd één op slag gedood en de
ander zwaar gewond.
Met een leeuw. De jager bleef over
winnaar.
Reuter seint uit Mafeking:
Een blanke, zekere Vermeulen, die in Bechuana-
land op jacht was, heeft daar een gevecht op leven
en dood moeten voeren met een leeuw. Vermeulen,
die dacht dat het dier dood was, begaf zich in het
kreupelhout. Het dier was echter slechts gewond en
wierp zich plotseling op den jager. Deze greep de
voorpooten van den leeuw en bleef die met don moed
der wanhoop vasthouden, terwijl hij het dier voortdu
rend tegen den huik bleef trappen. Ten slotte vielen
heide van uitputting om. Vermeulen verzamelde ech
ter al zijn krachten en wist zijn geweer te bereiken,
waarmede hij de leeuw doodde. De gezondheidstoe
stand van Vermeulen maakt thans bevredigende vor
deringen.
GEÏNTERNEERDEN TE DIGOEL.
Negen communisten ontslagen.
Aneta seint uit Buitenzorg:
De regeering van Ned.-Indië, overwegende, dat er
niet langer politieke bezwaren bestaan tegen den
terugkeer van bepaalde te Digoel geïnterneerde com
munisten, heeft bepaald, dat aan negen communisten
die na de onlusten in November 1026 op Nieuw-Gui-
uea werden geïnterneerd, zal worden vergund naar
hun woonplaatsen terug te keeren.
ACHTURENDAG IN ZWEDEN.
Wolff meldt uit Stockholm:
De Rijksdag heeft besloten tot definitieve invoering
van de wet op den achturcndag. De regeering had
voorgesteld de voorloopige regeling van thans tot
1933 te verlengen. Een communistisch voorstel om
aan den volgenden Rijksdag een voorstel voor te leg
gen tot invoering van den zevenurendag, werd ver
worpen.
Verscheidene personen gedood. Het le
ven van 11 gewonden nog in gevaar.
Aneta seint uit Tjepoe:
Onlangs hoeft zich ontsnappend gas verspreid over
het boorterrein van de Bataafsche Petroleum-Maat-
schappij, nabij de desa Nglopo. Dit gas is in aanra
king gekomen met nagloeiende ketelsteen, die uit een
gedoofde ketcd was verwijderd en daarin lag opge
hoopt, Er volgde een ontploffing, waardoor een werk
man op slag gedood werd en zeventien werklieden
gewond werden. Van deze zeventien personen zijn er
inmiddels nog zes overleden. Voor het leven dér elf
overigen wordt nog gevreesd.
MADAME HANAU.
Haar klachten ongegrond verklaard.
Uit Parijs wordt gemeld:
De commissie voor do civiele en crimincele wetge
ving der Kamer heeft besloten het verzoekschrift van
mevr. Hanau terzijde te leggen, daar de feiten, waar
over zij zich beklaagt met betrekking tot het onwettig
optreden der justitie, niet zijn vastgesteld.
ROOFOVERVAL TE GELSENKIRCHEN.
25000 M. gesolen.
Te Gelsenkirohen-Buer zijn Woensdagavond vier
gemaskerde roovers do woning van een inijnambtc-
naar die geld inpakte, binnengedrongen. Zij hielden
hem met voorgehouden revolvers in bedwang, ont
rukten hem het pakjo met geld en vluchten. Het geld
behoorde aan een groothandel in koloniale waren,
waar iederen avond de ontvangsten van den dag uit
een hcele reeks bedrijven samenkwamen. In liet ge
heel is den roovers ongeveer 23000 mark in handen
gevallen.
MISDADIGERSGEGRAFENIS.
10 auto's met kransen.
De begrafenis van het lid der New Yorkscho misda-
digersweredd, die oen paar dagen geleden in de Ita-
liaansohe wijk door 3 onbekenden doodgeschoten
werd, is een grootschc gebeurtenis geworden. Tien
auto's met kransen en 25 luxe auto's met vrienden
van den overledene volgden den lijkwagen. De kosten
van de begrafenis worden op 8 20.000 geschat.
ZENUWEN
In het Janu&ri-nummer van „Het Ziekenhuiswezen"
komt de volgende beschouwing over het menschelijk ze
nuwgestel voor:
Een telefooncentrale. Honderden lampjes flitsen tege
lijk aan, kleppen vallen, een gezoem, en bijna zonder
wrijving glijdt het reusachtige verkeer langs de kabels.
U denkt, dat New-York het grootste telefoonverkeer
heeft, niet waar? Mis! Het grootste aantal kabels ver-
eenigt zich in Uw lichaam.
Het menschelijk lichaam bezit meer lijnen voor cja
overbrenging van berichten dan de grootste telefoon
centrale ter wereld. Deze lijnen zijn de zenuwen, Ieder
deel, ieder orgaan van het menschelijk lichaam bevat
honderden, duizenden zenuwvezels, die de levensfuncties
dier organen mogelijk maken. Zet eens voorzichtig de
punt van een naald op de een of andere plek van uw
huid. Voelt u iets, dan zijn het de zenuwen, die den
prikkel bij u tot bewustzijn hebben gebracht. Deze ve
zels zijn zóó fijn, dat die van 0.01 m.M. middellijn nog tot
de dikste kabels behooren. De zenuwen, welker fijnver-
takte uiteinden aan de oppervlakte of in de voornaam
ste deelen van de ledematen en organen liggen, vereeni
gen zich tot dikke kabels, die naar het centrale zenuw
stelsel loopen, welks zetel zich in de hersens en in het
.riiggjijmerg bevindt. Daar eindigen zij in de zenuwcellen,
die de afzonderlijke telefoonnummers en de zij-aansluitin
gen voorstellen.
De nieuwste onderzoekingen hebben aangetoond, dat
de zenuwen inderdaad als electrische geleiddraden moe
ten worden beschouwd. Het Is zelfs mogelijk, de func
ties der verschillende organen door het willekeurig door
zenden van electrische stroomen te beinvloeden en die
organen, al naar 't noodig is, tot leven te wekken of
gevoelloos te maken. Daarop berust de moderne Hoog-
frequentie-theraple.
Door overspanning of overmatig gebruik komt het
soms voor, dat de zenuwen 't opgeven. Dan branden
dikwijls doztjnen, ja, honderden „zekeringen" door, die
het lichaam ach eerst door rust" weer nieuw moet aan
schaffen. De prachtigste inrichting van het zenuwstel
sel Is misschien wol de hoofdzekering. Behalve het cen
trale zenuwstelsel in hersens en ruggemerg, bestaat er
namelijk nog een tweede, het zoogenaamde sympathische
of vegetatieve zenuwstel, dat hoofdzakelijk de organen
van de spijsvertering en van den bloedsomloop bedient,
zijn oorsprong in de gangliën ter weerszijden van de
wervelkolom heeft en nog werken kan, als het geheele
centrale zenuwstelsel met zijn functies van actieve be
weging, van gevoelsprikkels en geestelijk leven staakt.
Belde stelsels zijn door een aantal geleidingen onderling
verbonden.
Het centrale zenuwstelsel is verwekker en ontvanger
van alle soorten zenuwprikkels. Van het centrum uit
gaand, werken de bewegings- en afscheidingszenuwen,
die de beweging en de werkzaamheid der klieren moe
ten overbrengen; naar het centrum toeloopend, brengen
de gevoelszenuwen de gevoelsprikkels naar dat cen
trum over. De reactie op deze gevoelsprikkels volgt óf
onmiddellijk, zonder medewerking der hersenen, als re
flex, óf willekeurig langs den weg door de hersenen.
De prikkels, die de afzonderlijke zenuwen in staat zijn
weer te geven, hebben de meest verschillende gevoelens
ten gevolge. Laat ons alleen de gezichtszenuw bekijken.
Ofschoon het oog slechts één van de citca 60 licht-
octaven opneemt, is het voor de gezichtszenuwen een
buitengewoon ingewikkelde taak. de lichtsterkte, den
vorm en de kleur van een beeld door te geven. Dat ook
de taak der bewegingszenuwen niet zoo eenvoudig is.
toont bijv. de schrijfbeweging aan.
Het is onmogelijk, met weinig woorden ook maar bij
benadering eenig idee te geven van de verscheidenheid
der functies, die de zenuwen te verrichten hebben. De
wetenschap, dat het lichaam meer dan een millioen ze
nuwkabels in zich vereenigt, geeft er ons een denkbeeld
van, hoe gecompliceerd deze belangrijke overbrengers
der levensuitingen samengesteld zijn.
Het is dus te begrijpen, dat overbelasting van dit stel
sel van uiterste fijne toestellen tot ernstig nadeel voor de
gezondheid kan leiden. Men kan helaas de genotmidde
len geestrijke dranken, koffie, thee. tabak, niet
geheel van de schuld vrijpleiten, dat zij, te zamen met
het jagende verkeer van onzen tijd, ons zenuwstelsel
uit alle macht rulnecren. Het is, jammer genoeg, nog
hij geen dezer genotmiddelen gelukt, de bestanddee'en,
die zoo slecht op onze zenuwen werken; te verwijderen,
uitgezonderd bij één: de koffie. Hier bij de coffeïne-
vrije koffie HAG is men er inderdaad in geslaagd,
zonder den smaak te schaden, de coffeïne, die anders
in de koffie aanwezig is en die aan de zenuwen de
hoogste eischen stelt, te verwijderen hetgeen berust op
het feit, dat de coffeïne aan de ruwe koffie onttrokken
wordt, terwijl de aromatische stoffen zich pas na het
branden ontwikkelen. Daar juist koffie een niet te ver
vangen gewoontedrank Is geworden, die door ieder ge
middeld huishouden dagelijks in grootere of kleinere
hoeveelheden gebruikt wordt, moet men het streven, om
de koffie van coffeïne te zuiveren, van harte toejuichen.
Den ergsten zenuwverstoorder van onzen tijd, het
eeuwig rustelooze en nog steeds groeiende verkeer, kan
men ntet uit den weg gaan. Des te meer echter is het
plicht, die euvelen weg te nemen, die er mede schuld aan
dragen, dat onze znuwen niet meer tegen de eischen van
het moderne verkeer opgewassen blijken te zijn. Tot
de ergste dezer euvelen behooren ook alcohol, nicotine
en coffeïne.
