Schager Courant
Ford Sportcoupé
Bui tenland.
1
een Pink Dienstmeisje.
D. MUL WINKEL.
Tweede Blad.
Binnenlandsch Nieuws.
Schip op de Zuiderzee gezonken.
Opening der Staten-Generaal.
De Amsterdamsche
millioenenput.
Advertentiën.
Huishoudster
Dienstmeisje,
Voorjaar 1930.
AANGIFTE van LEERLINGEN
*/2 tons Ford Vrachtauto
een gebruikt Gasfornuis,
Chauffeur
een Timmermansknecht,
Zaterdag 5 April 1930.
73ste Jaargang. No 8641
DE VLOOTCONFERENTIE.
De Fransche formule voor Engeland onaan
vaardbaar? De conferentie opnieuw in
een ernstig stadium.
De Londensche Vlootconferentie is opnieuw in een
ernstig stadium gekomen. Eerstens omdat het Britsche
kabinet de formule, welke de Fransche delegatie nopens
een accoord over de veiligheid heeft uitgewerkt, o n-
aannemelij heeft verklaard. In de twede plaats
is het de verklaring van Briand tot de Fransche pers,
dat er, wat Frankrijk betreft, van verlaging van zijn
programma geen sprake kan zijn, wanneer Engeland en
de andere mogendheden niet gelijktijdig hun programma
beperken, en ten derde, omdat men in regeeringskrlngen
sterker dan te voren doordrongen is van den weerzin
van het Britsohe volk tegen verdere militaire of mari
tieme verplichtingen, terwijl men overtuigd is dat de
bevrediging van Frankrijk zonder deze niet mogelijk is.
Een hevige uitbarsting tusschen MacDonald,
Henderson en Grandi.
Donderdag is het tot een hevige uitbarsting tusschen
MacDonald, Henderson en Grandi gekomen. Grandi
heeft, volgens de Italiaansche voorstelling van zaken, ge
dreigd de conferentie te zullen verlaten. Hij liet zich
niet welgevallen, zeide hij, op die manier te worden be
handeld. MacDonald moet toen nog hebben voorgesteld
dat Grandi aan de Franseh-Engelsche bespreking zou
deelnemen. Dit echter heeft Grandi beslist geweigerd.
Hij liet er zich achteraf niet meer bijhalen, zoo zeide hij.
Bovendien verklaarde hij, dat men niet het recht had
te Londen zonder eenige andere leden van den raad over
artikel 16 van het Handvest van den Volkenbond te be
raadslagen. Zoo hoog is het geschil geloopen, dat Gran
di met een herzien 'door Italië van het verdrag van Lo-
carno moet hebben gedreigd. Intusschen heeft Grandi
een juridisch raadgever uit Rome laten overkomen.
De barometer daalt nog steeds...
Volgens de laatste berichten uit Londen is de stem
ming in Conferentiekring nog steeds zakkende en wor
den de vooruitzichten op een algemeen plan niet gunstig
beoordeeld.
De Amerikanen zouden zelfs de hoop op een doeltref
fend accoord reeds hebben prijsgegeven.
Gaan ze op 22 April heen?
Volgens een V.D. bericht uit Londen is op naam van
de Amerikaansche delegatie passage besproken voor
den 22sten April a.s., op welken datum, indien een vijf-
mogendhedenovereenkomst niet zal zijn tot stand geko
men, doch wel een driemogendheden-verdrag, de onder
handelingen voor een vijfmogendheden-tekst zullen wor
den verdaagd.
DE KEIZERIN VAN ABESSYNIë
OVERLEDEN.
Bas Tafari haar opvolger.
V.D. verneemt uit Rome:
Volgens een Stefani-bericht is keizerin Zeoditoe van
Abessynië plotseling te Adis-Abeba overleden.
Negus (koning) Taffari heeft zich naar het paleis be
geven, dat door de troepen bezet is. De stad is rustig.
(Keizerin Zeoditoe (Judith), ook wel „de koningin
der koninginnen van Ethiopië" geheeten, is 54 jaar oud
geworden. Zij was de dochter van koning Menelik n
en regeerde sedert September 1916, nadat koning Josua
van den troon was gestooten.
Sedert October 1928 echter had zij zich van de regee-
ringsfunctie teruggetrokken én haar neef Ras Tafari
tot regent benoemd. Deze draagt den titel van negus.
Eenige jaren geleden bracht de thans 39 jaar oude
Ras Tafari een bezoek aan de westersche hoven.
Is zij geen natuurlijken dood gestorven?
V. D. verneemt nader uit Rome:
Naar het Stef. Agentschap uit Addis Abeba meldt,
heeft het plotseling overlijden van keizerin Zeoditoe van
Abessinië een zeer bijzondere oorzaak gehad. Aanhan
gers van de keizerin, die, gelijk bekend, anderhalf jaar
geleden ten gunste van den negus Tafari moest aftre
den,- hebben getracht een opstandige beweging ten
gunste van de keizerin op touw te zetten.
Onder aanvoering van den derden gemaal der keize
rin, Ras Goegsa, zouden 10.000 man op 31 Maart een po
ging ondernemen hebben om het leger van den negus
Tafari te overvallen. In den loop van den slag, die ge
leverd werd, werd echter Ras Goegsa aan het hoofd van
zijn leger gedood, terwijl zijn aanhangers uiteengedreven
werden. De opstandelingen moeten zware verliezen
hebben geleden.
Na ontvangst van het bericht van de gewelddadigen
dood van Ras Goegsa zou keizerin Zeoditoe aan een
„hartsverlamming" overleden zijn. Dit zou aldus het
bericht volgens de traditie des lands beteekenen
dat de keizerin geen naturlijken dood is gestorven.
NIEUWE OORLOGSONTHULLINGEN.
De neutraliteit van België ook bij Frank*
rijk en Engeland niet veilig.
Frances Gravin Warvvick, de bekende socialiste,
heeft aan de „Daily Herald" onthullingen gedaan,
waaruit zou moeten blijken, dat, niet slechts Diiitsch-
land, doch ook Frankrijk en Engeland het zoo nauw
niet namen met het verdrag, waarbij voor den oor
rog de neutraliteit van België werd geregeld. Zij
maakt melding van een gesprek tusschen Clemcn-
ceau en Lord Frcnch in 1910 in de particuliere ka
mer van den grooten Franschen staatsman, waarbij
Clemenceau zou hebben gezegd: „Verdragen komen
er niet op aan, wanneer het tot oorlog komt." Ver
der verklaarde zij dat Clemenceau tot French had
hooren zeggen, dat het Britsche leger te Duinkerken
zou moeten landen en door België trekken, terwijl de
Franschen in den Elzas binnenvielen. Zes maanden
geleden heeft de gravin haar mémoires in boekvorm
uitgegeven, doch daaruit was door den uitgever een
gedeelte geschrapt, waarvoor het woord „censored'
in de plaats kwam te staan. Men vroeg zich af wat
dit te beteekenen had. De Gravin heeft de geheim
zinnigheid daarvan thans opgeheven door boven
staande onthullingen. Zij meende dat nu lord Carnoch
in dezer dagen gepubliceerde memoires ongeveer
hetzelfde zegt, en verscheidene Duitsche schrijvers
achter de waarheid zijn gekomen, ook zij het recht
heeft, de waarheid bekend të maken, daar zij het
zelfde ook in een brief aan koning Edward vlak
vóór zijn dood mededeelde.
De gravin deelt verder mede, dat Lord French, die
Fransch leerde omdat, hij er zeker van zeide te zijn
dat de oorlog met Duitschland komen zou. haar vier
jaar vóór den oorlog verzocht, haar in contact te
brengen met Clemenceau, dien zij goed kende. Gra
vin Warwick trad bij het gesprek op als tolk, of
schoon Clemenceau vrij goed Engelsch kende. Cle
menceau was zeer belangstellend te weten, wat
Groot-Brittannië zou doen indien de oorlog met
Duitschland uitbrak. „Wat geef ik om een senti
menteel entente!" gaf Clemenceau ten antwoord op
een protest van vriendschap van French. „Wat wij
wenschen te weten is, hoeveel man u in het veld
kunt brengen, wanneer het tot oorlog met Duitsch
land komt."
Frcnch sprak over iOO.OOO man, doch Clemenceau
verlangde een millioen, wilde men niet dat het
Fransche volk de Engelsch Fransche vriendschap
als louter sentimenteel maakwerk zou beschouwen.
Daarna ontwikkelde zich over ontvouwde oorlogs
kaarten het gesprek over het Belgische neutraliteits
verdrag en den inval van «de Engelschen in België.
Door den storm overvallen.
Donderdagmiddag te vijf uur is het Rijnschip „St.
Gerardus" van schipper Pijl, groot 850 ton, geladen
met steenslag van Duitschland voor Den Oever, Wie-
ringen, tusschen De Leek en Broctkerhavcn op de
Zuiderzee door storm overvallen. Het schip verspeel
de het roer. De. sleepboot „Onderneming" van ka
pitein Th. Dijkhuizen, trachtte nog het schip in Enk
huizen binnen te sleepen. Dit mislukte evenwel, daar
de dolckleeden scheurden en de luiken van het Rijn
schip insloegen. Het schip liep toen vol en is ge
zonken. De kapitein van de sleepboot heeft den
schipper, diens vrouw en zeven kinderen en den
knecht weten tc redden en gistermorgen te zes uur
te Enkhuizen aan wal gebracht.
De sociaal-democratische Kamerfracties
zullen de zitting niet meer bijwonen.
De sociaal-democratische Kamerfracties zenden de
volgende mededeeling aan „Het Volle":
De burgerlijke Kamerleden, die meenen de openings
plechtigheid van de Staten-Gencraal, op den derden
Dinsdag van September, nog steeds te mogen gebrui
ken voor een monarchistische manifestatie, welke
aaar niet op haar plaats is, hebben aan die mani
festatie in de beide laatste jaren nog uitbreiding' ge
geven.
De sociaal-democratische Kamerfracties hebben
naar aanleiding daarvan reeds in September van het
vorige jaar in een gemeenschappelijke vergadering
de vraag besproken, of hare leden zullen voortgaan te
verschijnen in een bijeenkomst, waar men klaarblij
kelijk hun gevoelens niet wenscht te ontzien. Die be
sprekingen zijn onlangs hervat en beëindigd.
Daarbij stond op den voorgrond, dat de partijcon
gressen van 1926 en 1927 uitdrukkelijk aan de frac
ties zeiven hebben overgelaten te beslissen, of haar
leden al dan niet de openingsbijeenkomst zullen bij
wonen.
De fracties handhaven haar opvatting, dat de ope
ningsbij eenkomst der Staten-Generaal een vergade
ring is van de geheele Volksvertegenwoordiging,
waaraan door alle leden der Volksvertegenwoordi
ging, van elke staatkundige richting, ongehinderd
moet kunnen worden deelgenomen, en waarin der
halve, indien men incidenten wil vermijden, zooveel
mogelijk alles moet worden nagelaten wat de aan
wezigheid van eenige fractie zou kunnen bemoeilij
ken.
Nu evenwel de Kamerleden van andere partijen met
deze opvatting blijkbaar geen rekening willen hou
den, besloten de sociaal-democratische fracties, dat zij
in de tegenwoordige omstandigheden van de bijwo
ning der openingsplechtigheid zullen afzien.
Ergelijke toestanden onthult. Onder
zoek naar een mislukt bouwplan van
3500 woningen. Onmogelijk dure hui
zen en een crediet-overschrijding van zes
millioen.
Door een commissie riit den gemeenteraad van Am
sterdam is een onderzoek ingesteld naar de oorzaken
en omstandigheden voor het verlies en de overschrij
ding inzake het plan tot den bouw van 3500 wonin
gen in die gemeente.
Er zijn daarbij ergerlijke toestanden onthuld,
schrijft het „Hdbld." De mislukking, die een crediet-
overschrijding van zes millioen en onmogelijk-dure
woningen heeft gebracht, alles ten koste van den be
lastingbetaler, die er niets aan kan doen. Het lijkt
nu in menig opzicht nog erger dan wij hadden ver
wacht. Het is een meer dan droevig relaas, zeg ge
rust: een schandaal.
De gemeente Amsterdam zou in 1917, ter voorzie
ning in den woningnood, op drie plaatsen der stad
(Buiksloterham, Polanenbuurt, Transvaalbuurt) in
het geheel 3500 gemeente-woningen stichten. Het
plan daartoe was opgemaakt onder leiding van den
heer Wibaut, die toen nog wethouder van Volkshuis
vesting was, maar weldra als zoodanig werd opge
volgd door den heer S. R. de Miranda en zelf zich
als wethouder met andere dingen bleef bezig houden.
De uitvoering is een aaneenschakeling van tegen
slagen en narigheden geworden, van cle 3500 stuks
zijn er ten slotte 2381 voltooid. In het. begin van 1921
was gebleken, dat de geraamde bouwkosten,
f 14.886.580 waarvoor Rijksvoorschot verkregen was,
bij verre niet voldoende waren; de Raad besloot toen
op voorstel van B. en W., de bouwkosten „nader" op
f30 millioen te ramen, en voor het surplus, dus ruim
f 15 millioen, eveneens Rijksvoorschot te vragen. De
Regeering weigerde; maar Amsterdam bouwde voort,
en wist het zoover te rengen, dat er f20.6 millioen
gulden aan 2381 woningen werd besteed (een kleine
tienduizend gulden per gemeentewoning dus!); toen
vond men het toch welletjes, en heeft liet bijltje er
maar liever bij neergelegd.
Ongeveer zes jaar later, in October 1928, Is de re
kening pas aan den Raad aangeboden. Die heeft toen
op 7 December 1928 besloten, een Commissie van On
derzoek te benoemen. De soc. democraten hadden
zich (naar aanleiding van een paar opmerkingen van
den toenmaligen wethouder Boissevain) als „belec-
digde partij" gesteld en zelf een voorstel daartoe ge
daan, dat is aangenomen. De voordracht tot finan-
cieele regeling van de zaak hangt sinds dien tijd. De
Raad kan haar nu behandelen na eerst het sma
kelijke rapport te hebben geslikt.
Wij halen eerst nog een paar bijzonderheden aan,
die sinds October 1928 bekend zijn, dit tot goed ver
stand van de heele zaak. De tragedie van den mil
lioenenput!
De gemeente had dus f5.2 millioen méér bouw
kosten besteed dan zij volgens afspraak met de Re
geering besteden mocht; ofschoon zij maar twee der
den van het aantal woningen had gebouwd. De 5.2
heeft de gemeente voorloopig zelf betaald, al vleit zij
zich officieel met de hoop, dat de Regeering alsnog
het surplus-voorschot wel verstrekken zal hetgeen
dan de consequentie zou moeten hebben, dat ook de
Rijksbijdrage in het exploitatie-verlies zou moeten
worden verhoogd. Do hoop op het een en het ander
schijnt ons nogal ijdel te zijn.
Maar er was ook nog een extra-verrassing: een be
drag van f639.520 letterlijk weggesmeten, „verloren
op materialen" zooals het heet. Van dit bedrag, (dat
op de gemeentebegrootingen moet worden afgeschre
ven, in vijf termijnen) was f 110.000 besteed aan de
voorbereiding van het niet voltooide deel van den
bouw; de rest was voor materialen die niet zijn ge
bruikt.
Over al deze ellenden loopt het rapport. En het
geeft, inderdaad een duidelijk beeld.
Beginnen wij ook met de bouwmaterialen. Het
blijkt nu, dat er een verlies van negentig procent
op geleden is. Tengevolge van onverschilligheid, be
sluiteloosheid of gebrek aan inzicht bij B. en W.,
verschil van meening en ongenoegen tusschen Wo-
ningdienst en Publ. Werken, geplukhaar over „bewa-
kingskosten" die anders maar door Publ. Werken
moesten worden betaald, enz., enz. Men had de ma
terialen vermoedelijk voordeel iger zonder bewaking
ergens kunnen opslaan, dan eindelijk, in den loop
van 192-1, tot den ruïneuzen verkoop over te gaan.
De ruzies tusschen Woningdienst en Publ. Werken
zijn blijkbaar nog de hoofdoorzaak geweest. En daar
in èn bij de wanhopige slechte administratie heeft, 'n
toestand geheerscht, waarvoor het woord janboel niet
te hard is gekozen.
De heer De Miranda heeft in 1928 in den gemeen
teraad het voorgesteld, alsof hij er eigenlijk (met de
financieele catastrofe dan) niet te maken gehad had;
wij zien nu, dat het college van B. en W. en dan
toch zeker niet in de laatste plaats de wethouder van
Volkshuisvesting, die de leiding over een der beide
vechtende diensten had in het rapport scherp in
gebreke wordt gestold, en terecht.
Want de feiten die in het stuk neergelegd zijn, sta
ven volkomen de conclusie der rapporteurs, dat B.
en W. dan maar hadden moeten zorgen, dat er wèl
samenwerking tusschen de vechtende diensten
kwamen. Of is het soms te veel geëischt, dat er in
het Dagelijksch Bestuur van Amsterdam menschen
zitten met verantwoordelijkheidsbesef en eenig or
ganisatietalent?
De Woningdienst, die de leiding van den bouw had
of heette te hebben, aanvaardde (nota bene) zonder
eenige eigen kennis van zaken, maar wat hem aan
financieele gegevens door Publ. Werken voorgelegd
werd. Wisten B. en W. dat niet, of vonden zij het
maar heel gewoon? De opeenvolgende wethouders
van Publ. Werken hebben evenmin den toestand
aan hun departement bcheerscht, als de heer De
Miranda dien aan het zijne.
Ook in ander opzicht schoten B en W. zeer te
kort: de onderhandelingen met de regeering hebben
zij, of heeft de heer De Miranda, grootendeels mon
deling gevoerd, zoodat naderhand niet meer vast te
stellen was wat precies het resultaat is geweest; de
Raad heeft veel te laat kennis gekregen van de fi
nancieele debacle, ten gevolge van het traineeren
met het samenstellen van een voordracht. Een hoofd
ambtenaar is daar te laat mede geweest maar had
den B. en W. niet pas het waarschuwende voorbeeld
gehad van te laat-bekende credietoverschrijding aan
de centrale-Noord (tien millioen!) waarvoor wethou
der 'Wibaut amende honorable had moéten maken?
Er is ook nog een ander element in de zaak ge
komen. Burg en Weth. hebben in 1921 een zeer
eigenaardige houding tegen de Regeering aangeno
men, door eerst een principieele toezegging van ver
dere regeeringshulp te willen hebben voordat zij een
nauwkeurige raming, waarom de Regeering ge
vraagd had, inzonden, terwijl zij toch eenig besef van
tekortkoming wel hadden kunnen bezitten; en dit
alles zijn nog maar de hoofdaanmerkingen die op
Hij mocht 't niet zeggen.
(Pages Gales
Vandaag ben Ik vijf eo twintig jaat
getrouwd.
Wel gefeliciteerd.
Sst, kerel, mijn vrouw wil niet weten
hoe oud ze is.
hun beleid zijn te maken. Vooral de heer De Mi
randa moet zich wèl op de borst slaan, gelijk hij
vooral in 1928 deed, toon zijn tijdelijke opvolger wel
eens met weinig geestdrift over de door den heer De
M. hem nagelaten portefeuille sprak! Wij weten, dat
er èn bij het Amsterdamsche departement van Volks
huisvesting, èn hij Publieke Werken, èn in het. col
lege van B. en V». veel ergerlijks is gebeurd, dat er
zeer ernstige tekortkomingen zijn geweest en dat met
de belastinigpenningen op schandelijke manier ge
smeten is. Onder de leus van den heer De Miranda
c.s., dat het Overheidsbedrijf vooral in de Woning
voorziening het eenige ware toch is
Het feit op zichzelf dat er overschrijdingen zijn ge
weest in de crisis-jaren, toen alles onzeker was en de
nood zeker dwong, zal niemand onverklaarbaar of
onvergeeftijk vinden. Maar dat zij zóó groot zijn ge-
woest en er zoo zijn gekomen dat is heel erg en
door en door ergerlijk. Men heeft maar raak gemod
derd, en ook toen de strop bekend was géén opening
van zaken gedaan aan den Raad. Dit alles hij *>en
zór „democratisch" gemeentebestuur, dat toch, mee
nen wij, iets meer prijs had moeten stellen op open
baarheid opdat de belastingbetaler zich een oor
deel kon vormen.
Wat de gemeenteraad van dit rapport (dat buiten
de politiek behoort te staan, trouwens de soc-dcm. mr.
v. d. Bergh heeft het mede onderteekend) zal zeggen,
weten wij niet; maar een scherpe motie van afkeu
ring aannmen is, dunkt ons^ het minste wat hij kan
doen.
HET BEWEGELIJKE SLEUTELGAT.
(Hummel.)
Kunt u het sleutelgat niet vinden?
Jawel, maar als ik den sleutel er in
steek beweegt het.
INPLAATS VAN KAARTEN.
Geboren:
PIETER,
Zoon van
Jb. DE BOER en
M. DE BOER—Keetman.
Tolke, Schagen, 5 April 1930.
TE KOOP:
100 pond
Witte boonen
voor de zaai, de echte krombekken,
ook per 5 pond.
Aan hetzelfde adres: nog 1 heel best
16-els Karpet, zuiver wol,
prijs f 40.— voor f 28.50.
Is. BOOGAARD, Winkel.
P.G., b. z. a. omtrek Langendijk. Br.
aan OTTO's Ad. Bur., Broek op Lan
gendijk.
Gevraagd: Een
bij P. J. CATS, Autoschilder, te
Schagen.
Gevraagd, per 1 Mei a.s., wegens
huwelijk der tegenwoordig n net
voor dag en nacht. Garage C. DE
MOOR, Schagerbrug.
Voor het Seizoen ontvangen:
Schitterende Collectie tapis Beige Karpetten,
3X4 Moderne Dessins, vanaf I 19.OO tot f 35.00.
Ruim gesorteerd in Allovernets en Vitrage,
70 c.M. breed, 21 ct. per el. 100 c.M. breed, vanaf 25 ct. per el.
Groote Collectie VLOERZEILEN, in alle prijzen.
Vraagt het nieuwe Artikel „YELLATUM",
in Moderne Dessins, slechts f 1.19 per el.
Vraagt onze Staalboeken ter inzage, zonder eenige
verplichting.
Waschechte Tafelkleeden 100 x 100 c.M., f 1.50 p. st.
Jute Looper, zeer sterk, 95 ct. per el.
Bouclé Looper f 1.50 per el.
Chinamatten in alle maten en prijzen.
Onze reclame KAPOKMATRAS, 2-persoons
3-deelig, met Peluw en 2 kussens, gevuld met
Ie kwaliteit Java Kapok, voor slechts f 42.50.
Staaldraadmatras met 10 jaar garantie f 14.00.
Aanbevelend,
Burgemeester en Wethouders van
WINKEL
brengen ter kennis van belangheb
benden, dat
voor de School voor
voor den nieuwen cursus, aanvangen
de 1 Mei a.s., is opengesteld en kan
geschieden bij het Hoofd dier School
te Winkel vóór of op 27 April 1930.
Laag schoolgeld.
Gratis gebruik van leermiddelen.
TE KOOP:
een goed onderhouden
met hekken. Prijs f 250.—.
Te bevragen bij J. van SCHAIl^
Burgerbrug.
iti nuur:
met Dlckey-zit, a!s nieuw.
M. C. TUINMAN, Schagen.
Te koop gevraagd
H. SLIKKER, Wieringerwaard.
gevraagd, voorzien van rijbewijs.
Br. lett. A, C. SLIKKER, Bockhan
del, Anna Paulowna.
Gevraagd zoo spoedig mogelijk
Brieven letter M, Boekli. DE ROOIJ,
Alkmaar.
Terstond gevraagd:
bij H. FIJNHEER, WinUl.
