Wat wil het Nederlandsch Indonesisch
Verbond in Indie?4
Franz Lehar.
De laatste afstammelinge van Napoleon.
Een omvangrijk program
van actie.
/Y
1870 - 30 April - 1930.
Een kroonpretendent e?
Als straks Bolland bewerkt is,
komt Insulinde aan de beurt.
Het „Haagsch Persbureau" schrijft ons:
Over de actie, welke het gereorganiseerde Neder-
Jar.dsch-Indonesisch Verbond sedert korten tijd begon
nen is en waarover de dagbladen schrijven als de „kruis
tocht van Raden Mas Noto Soeroto en den heer Frans",
is reeds veel in de pers te doen geweest. Er heeft zich
een comité van aanbeveling gevormd uit de voornaam
ste kringen van den lande, waarin groote figuren uit
alle politieke richtingen: Katholieken, Protestanten, Li
beralen zitting namen. Alleen sociaal-democraten en
communisten mist men er in en geen wonder: de leuze
„Indië los van Holland" wordt door deze beide Indiërs
krachtig en met vuur bestreden. Er is over deze her
nieuwde actie van het Ned.-Indonesische verbond al zoo
veel geschreven, pro en contra, dat wij er niet meer het
onze toe behoeven bij te dragen. Evenmin ligt het in
onze bedoeling, het nog te hebben over de persoonlijk
heden van Raden Mas Noto Soeroto, den Javaanschen
dlchter-politicus, en den Tlmoreeschen volksleider, C.
Frans, een man van groote capaciteiten, die in Koe
pang aan het hoofd staat van een geweldige organisatie,
welke Timor en onderhoorigheden omvat en die een
Nederland-vriendschappelijk gezinde beweging is, ont
staan als actie op het drijven der nationalisten en bols
jewisten in 1925. Een andere vraag verdient thans onze
aandacht. Een vraag, welke in de bladen werd toege
licht: zeer zijdelings, zeer vaag. Een vraag, welke meer
gesteld werd dan beantwoord: Wat wil het Nederlandsch
Indonesisch Verbond doen in Indië?
/0"<y \f>'
Raden Mas Noto Soeroto.
Het kan niet twijfelachtig zijn, of de hoofdtaak van
het verbond toch ligt In Tropische gewesten. Het is een
open deur intrappen, als men in Holland een kruistocht
zou willen houden voor de gedachte: Indië en Holland
eaamhoorig. Reeds het Instinct tot zelfhandhaving doet
den Nederlander beseffen, dat hij Indië niet van Holland
scheiden moet. De meest vooruitstrevende en de meest
reactionaire elementen zijn het daarover eens. Alleen
Moscousche invloeden of een Don-Quichotte-geest kun
nen het Indië-los-van-Holland in de hand werken.
In Indië is dat anders. Daar is een groote. politiek
csigeschoolde en in de wereld-diplomatie niet-georlën-
teerde massa, die zich één voelt in dit groote feit, dat
zij overheerscht worden, door een vreemd
en ultheemsch ras, en die luistert naar het zoet fluiten
van den politieken vogelaar, die de schoonste deuntjes
fluit, somtijds schelle variaties op de roode Internatio
nale uit het land der steppen.
Hier heeft het verbond een geweldig operatieterrein
voor zich. En... wat zal het hier doen? Noch de heer
Frans, noch Raden Mas Soeroto hebben zich over dit
onderwerp definitief uitgelaten en dit valt te begrijpen,
■want zu zullen hun eigen plannen niet te gauw bekend
maken om de tegenpartij geen kans te geven tot tijdig
beraamd verweer. Aan den anderen kant is het begrijpe
lijk, dat de Hollander zich echter afvraagt: Wat is de
bedoeling van het verbond? In één der Hollandsche
bladen is alleen deze bewering geuit: De kruistocht van
den heer Frans en Noto Soeroto is belangrijk, is inte
ressant, maar te weten, wat zij straks in Indië zullen
uitvoeren, vinden wij nog veel interessanter.
Een Indisch blad kwam met het verbijsterend bericht,
dat er voor de actie van het verbond in Indië, het luttel
bedrag noodlg was van... vijf mlllloen... en dat dat geld
nooit bij elkaar gebracht zou kunnen worden. Dat was
Vrijwel het eenige. wat wij van de plannen van het ver
bond vernamen. Het is ons echter door zeer bijzondere
relaties in het verbond gelukt iets naders over de nog
niet gepubliceerde plannen van de heeren Frans en Noto
Soeroto te weten te komen.
Wat het bericht van de vijf millloen betreft... dat is
elechts in zoo verre juist, dat Raden Mas Noto Soeroto
In een interview met oen Indischen persvertegenwoordi
ger in Holland de opmerking maakte;„Ja, als men de
zaak zoo zou aanpakken, dat er een direct en omvang
rijk resultaat in overzeesche gewesten bereikt zou wor
den, dan zou er een bedrag van millioenen mee gemoeid
zijn. Maar zulk een gezegde wil natuurlijk nog niet be-
teekenen, dat men niet beginnen kan zonder vijf mll-
De heer Frans.
Hoen te bezitten. Integendeel! De plannen van een v«'or
bereidende actie in Indië zijn reeds gemaakt. Het -oor
velen bevreemdende verschijnsel, dat het verbond hi«r
in Holland met de vernieuwde actie begonnen is, berust
hierop, dat de heer Frans zich voor zijn Timoreesche
vereeniging overtuigen wil van den wensch tot
samenwerking van Nederlandsche zijde.
Straks keert de heer Frans naar
Indië terug. Dan heeft hij zich persoonlijk van
de gevoelens der Nederlanders overtuigd en kan hij met
zekerheid zeggen of de Hollander lauw en onverschillig
tegenover het vraagstuk, of het volk zich nog veilig
voelt in den ouderwetschen waan van overheerscher op
grond van militair geweld en meerderheid van bewape
ning, dan wel samen wil gaan in een wederzijdsch ver
trouwen en waardeeren. Bovendien is er nog een andere
reden van meer materleelen aard, welke het verbod
dwong eerst de Hollanders te bewerken. Men wil de me
dewerking krijgen van de regeeringskringen en zoo in
staat zijn het kapitaal te beginnen, dat er straks on
uit Holland èn uit Indië verzameld moet worden om
een actie aan te vangen.
Dat het verbond zijn voelhorens In Indië reeds heeft
uitgestoken, is zeker. Het heeft den tot dusver gevolg
den weg van loutere artistieke en cultureele toenadering
laten varen en is een openlijk erkende politiek begon
nen. De politiek der saamhoorigheid en samenwerking
Indië niet los van Holland. Het eerste resultaat was
verbluffend. Raden Mas Mr. Dr. Soeripto, de vroegere
voorzitter van het verbond, thans naar Indië gerepatri-
ceerd, heeft als eerelid van het verbond bedankt. Waar
om? Prins Soerjodiningrat, de beschermheer van het
verbond, broeder van den tegenwoordigen sultan van
Djocja, die destijds het verbond als artistieke vereeni
ging oprichtte, bedankte ook.
De indruk, welke men van dit bedanken in Holland
krijgt, is op zijn zachtst genomen: vreemd. Im
mers de heer Soeripto, die in Holland met een onverge
telijk diplomatiek talent alle partijen te vriend moest
houden, bedankt... nu hij openlijk kleur moet bekennen
Is hij dan in den grond van zijn hart geen samenwer-
ker? Wij zijn nog altijd geneigd te gelooven, dat dit be
danken op een misverstand berust. Inmiddels is ons be
kend, dat in vele kringen en bij vele vooraanstaande
persoonlijkheden in Indië de actie van het verbond groo
te belangstelling gewekt heeft en dat men daar met
brandende interesse het verloop der verdere ontwikke
ling van de verbondsactie volgt.
Verschillende regenten, vorsten, zelf bestuurders enz.
hebben reeds blijken van adhaesie gegeven, en niet al
leen daar, ook in de kringen der inheemsche ambte
naarswereld en uit de bevolking zelve komen bewijzen
van instemming. Nu kan men natuurlijk zeggen: Nu ja,
maar die regenten en vorsten zijn natuurlijk vrienden
van Holland, dat spreekt immers vanzelf. Dat is niet:
de massa. Maar men mag niet vergeten, dat de positie
van de regeerders in het Oosten, anders is dan hier en
dat de stem van „het hoofd" daar nog altijd gróóte be-
teekenis heeft voor die massa. En zoo is het de bedoe
ling, dat een groote organisatie tot stand gebracht
wordt.
Straks zal de kruistocht van voordrachten en lezin
gen voortgezet worden in de malelsche taal... in alle
talen van het Oosten... en dan zullen de Nederland-goed
gezinden elementen worden samengebracht in een
groot „Nederlandsch-Indonesisch Verbond", dat pas dan
zijn ware beteekenis krijgt, als verbond. Als con
tra revolutionaire actie.
Dit beteekent: voor het eerst een gesloten, goed geor
ganiseerde beweging, welke de in stilte voortwoekeren
de, maar over zeer veel geld en goede propagandisten
beschikkende revolutionaire actie, welke overal haar
agitators heeft zitten, die he Nederlandsch gezag on
dermijnen en in het duister onheil trachten te brengen
én over Nederland én over Indonesië. Deze organisatie
wenscht zich meer kracht te geven door het bezitten
van een eigen stem, een eigen orgaan, een Dagblad.
Een Nederlandsch Maleisch Dagblad, dat de saamhoorlg
held van Nederland in hare hoofdartikelen enz. zal ver
dedigen.
Bovendien is het ons bekend, dat het verbond bezig is
met plannen voor een grootsehe filmv welke door ge
heel Nederland en Indonesië als propaganda materiaal
moet dienen. Deze film zal in groote lijnen weergeven
het groote hygliënisohe werk der Hollanders in de Tro
pen en het werk, dat de Indiërs voor Holland doen; al-
zoo de beteekenis van Oost voor West en West voor
Oost. Men kan dan ook de actie van het Nederlandsch
Indonesisch verbond met groote belangstelling tegemoet
zien. omdat zij op grootschen basis wordt opgezet en
omdat zij een daad beteekent in het vele, dat er nu al
over het koloniale- en rassen vraagstuk gesproken is.
1.) Zonder ons op eenigerlei wijze met het voor of
tegen dezer actie in te laten (en zonder zelfs partij te
trekken in zijn terminologie als b.v. het woord „Indo
nesië"), geven wij hier woordelijk de door nauwgezette
Informaties verzamelde gegevens weer van onze mede
werker, den heer M. Nltzowitsch.
Een bezoek op Lehèr's buitenverblijf, waar
zijn schoonste composities haar 'oorsprong
vonden.
(Door den Weenschen correspondent van het
„Haagsch Persbureau"
In zijn „Bergpsalmen" bezong reeds Victor von
Scheffel het prachtige Wolfgang of Aber-meer in
boven-Oostenrijk. Door machtige bosschen en hooge
rotsen van het Trogtaler voorland overschaduwd, slin
gert zich hier als een smaragd groen lint de rivier
de Traun tusschen een keten van meren en vervolgens
stroomt zij, zonovergoten door het Alpenvoorland. In
dit sprookjesland ligt het thans vooral door de ope
rette-sterren zoo druk bezochte Bad Ischl.
In dit romantische „Kurort", eens zomerresidentie en
jachtverblijf van keizer Franz Jozef, komen nu gere
geld alle en vogue zijnde dichters, componisten, theater
directeuren en kunstenaars, in het kort allen, die met
de lichte muze bekend zijn. Evenals de schatrijke
Amerikaansche filmhelden en sterren bulten Holly
wood hun kostbare landgoederen hebben, vinden wij
hier de charmante villa's en fraaie tuinen van al wat
bij de operette naam heeft of voor het voetlicht komt
De populairste en meest bekende figuur van Ischl
is echter ongetwijfeld Franz Lehar, wiens huls als
een der bezienswaardigheden van de stad wordt be
schouwd. Reeds vele jaren komen Lehar en zijn har
telijke vrouw Sofie geregeld naar hun „huisje", zooals
Lehar het vorstelijke paleis noemt. En evenals van
Frans Lehar.
Scheffel hier dichtte en Keizer Franz staatsgeheimen
uitbroedde, stemt deze omgeving Lehar tot componse-
ren.
Franz Lehar's huis weerspiegelt in zijn inrichting
volkomen het innerlijk van zijn bewoners. Geen bom
bastische praalzalen vindt de altijd welkome bezoeker
er. Met verfijnden smaak schiep hij hier een behaag
lijk home, waar men zich oogenblikkelijk thuis voelt.
Een warm aandoende luxe, waar de zeer fraaie verza
meling antieke meubelen, schilderijen, vazen en scha
len niet weinig toe bijdraagt.
Bij het betreden van de ruime hall met de mollige
Chineesohe tapijten en de fraai geteekende Perzische
gordijnen, waar een oude Friesche staanklok rustig
bim-bamt, komt men al direct onder den indruk van
die rustige gemoedelijkheid, welke ook spreekt uit de
diepliggende blauwe oogen van Lehar. Met evenveel
zorg en smaak zijn ook de kamers geïnstalleerd.
In deze verfijnde omgeving ontstonden „Friederike",
„Paganini" en tal van andere schlager-operetten en
te midden van de overal In fraaie vazen steeds geu
rende bloemen, hoorde Richard Tauber voor het eerst
zijn spoedig over de heele wereld bekend lied: „Mad-
cfien, mein Madchen, wie lieb ich dich".
Eerbiedig moet de zanger zijn onafscheidelijke mo
nocle uit het oog hebben genomen, toen de laatste
tonen door de groote muziekkamer wegzweefden. Vol
geestdrift zette Tauber zich vervolgens aan de instu
deering.
Ook de lieftallige en charmante Kathe Dorsch hoor
de voor de eerste maal hier in het huis aan de Traun.
de liedjes, welke zij als Friederike zou zingen. Versla
gen en verbijsterd zat zij in de met leeuwenkoppen
gebeeldhouwde fauteuil te luisteren, toen uit den kost
baren vleugel de mooie melodie van „Warum hast du
mich wach geküsst" opklonk. Hetzelfde lied, waarme®
zij zich later een plaatsje in de harten van het publiek
heeft veroverd.
In het bijzonder in de zomermaanden wordt in den
huize Lehar harder gewerkt dan ooit. Dan zijn Alfred
en Fritz Rotter, de directeuren onder wiens leiding de
zoo succesvolle première van „Friederike" plaats von
den. in de kunsttempel te gast om van de nieuwe
schlagers kennis te nemen.
Zijn laatste operette: „Das Land des Lachelns",
waarbij Tauber en Vera Schwarz, die de hoofdrollen
vervullen, een ongekend succes boekten, beschouwt
Lehar als zijn beste werk. Deze operette heeft, zooals
wellicht bekend, het liefdes-avontuur van een Weensche
aristocrate met een Chineeschen prins, gezant van
China te Weenen, tot inhoud. Om aan alle moeilijkhe
den, welke hun in den weg staan, te ontkomen, nemsn
zij den vlucht naar het land van de rijzende zon. Doch
ook hier, evenals welhaast overal in het leven ontdek
ken zij tenslotte, dat het liefdegeluk bedriegeijk is en
gaan zij ontgoocheld van een.
Voor alles heeft Lehar bij "dit stuk aan Tauber ge
dacht en naast muzikale, bijzonder smakelijke motie
ven, den tenor gelegenheid geboden zijn aanbidsters
met een nieuwe schlager te betooyeren. Gedurende
eenige weken verbleef Tauber te Ischl, waar hij met
den meester studeerde en repeteerde. Met bewonderens
waardige kwaliteiten sloot zich hierbij de „Kammer-
sangerin" Vera Schwarz aan, die ook eenige dagen bij
Lehar te gast was. Persoonlijk leidde hij de repetities
en stond ook bij de eerste 75 opvoeringen het orkest
nog onder zijn leiding.
Vandaag, den 303ten April, viert de componist vaa
zoo vele geestige, bekoorlijke en kunstrijke operetten
zijn 60sten verjaardag, of hij dan met nog eclatanter
succes komt... er wordt gefluisterd.
In de maand Maart van het jaar 1S11 werd door de
geboorte van een troonopvolger in de Tuilerieën een
der vurigste wenschen van Keizer Napoleon I ver
vuld. Met enthousiasme door het volk begroet, en
naar.het scheen geroepen tot de hoogste waardig
heden, stierf Franqois Charles, Joseph, Koning van
Rome, echter in het jaar 1832 in het slot Schönbrunn
als Hertog van Reichstadt. Hij was de eenige wet
tige erfgenaam van den grooten Keizer.
Napoleon I naar Lefèvre (Muéë de
Yersailles).
Men weet, dat er nog afstammelingen zijn van 1e
aangenomen kinderen van den Keizer, n.m. kinde
ren en nichten van Aiexander de Beauharnais en
Josephine Tascher de la Pagerle. Wat echter niet
zoo algemeen bekend is. is het feit, dat in de onmid
dellijke nabijheid van Parijs en wel in de omgeving
der banlieue vrenwel rustig, maar toch niet zonder
eenigen trots de laatste en jongste directe afstamme
linge leeft van den neg altijd door velen zoo zeer ge-
wilden, roemruchten Keizer. En waar verschillende
monarchisten in Frankrijk een herstel der monar
chie niet zoeken in de richting der Bourbons, maar
veeleer hun hoop gevestigd hebben op de nakomo-
Craaf Léon neb oren 13 December 1806)
natuurlijke zoon van Napoleon en Louisc-
Eleonore Denuelle de la Plaigne.
lingen der Bonnpartos, is het Camille Beauchamp
mogen gelukken met succes nasporingen te hebben
gedaan omtrent de voor velen twijfelachtige, maar
daarom ni»t minder belangrijke vraag, wie (en op
welke wijze deze) rechtstreeksche afstammelinge is
van Napoleon I.
Op 13 September 1787 werd geboren Louise Eleo-
nore Denuelle Ie la Plaigne. Op 18-jarigen leeftijd
huwde zij met Kapitein Revel van het 15de regiment
der dragonders, welk huwelijk echter niet gelukkig
was. Toen de kapitein dan ook voor Valscftheid in
geschrifte werd veroordeeld tot twee jaar gevange
nisstraf, werd in April 1806 de echtscheiding uitge
sproken. Louise de la Plaigne kwam toen in dienst
van Carolina Murat, waar Napoleon haar eens op een
receptie ontmoette. Uit de intieme verhouding, wel
ke daarop tusschen Napeleon en Louise ontstond,
werd op 13 December 1806 (Rue de la Victoire 29) een
zoon geboren.
Napoleon ontkende zijn verhouding met Louise
Eleonore de la Plaigne niet, doch trachtte aanvan
kelijk wel Leon te doen doorgaan voor een wettigen
zoon van Josephine de Beauharnais, waartoe ech
ter z'n huisarts Corsivart z.\n medewerking weiger
de, waardoor verhinderd werd, dat Leon tot wettig
opvolger van Napoleon werd geproclameerd.
De opvoeding van Leon werd nu toevertrouwd aan
mevrouw Loir, en na zijn zesde jaar aan Mathieu
de Mauvières. Op 21 Juni 1815, drie dagen na den
slag van Waterioo en den dag, volgende op dien,
waarop Napoleon afstand deed van den troon teu
gunste van den Koning van Rome, schonk de Keizer
aan Leon de sm vaon 300.000 francs in aandeelen van
verschillende kanalen.
Colette neboren Oef ober 1922) achter
kleindochter van Graaf Léon en laatste
rechtstreeksche afstemmelinge van Napoleon
Na de verbanning van Napoleon naar Sint Helena!
stond Graaf Leon, op een leeftijd van negen jaar,
geheel alleen op de wereld. Zijn moeder, die eerst in
1808 en later in 1814 hertrouwde, stond hem niet bij
en erkende hem zelfs niet. De Graaf werd in talrijke
kostbare processen gewikkeld. In het jaar 1821 werd
door het testament van Longwood de rente van de
300.000 francs vermeid; de titel zou slechts mogen
overgaan cp Graaf Waleski, een anderen onwetti-
gen zoon van Napoleon, indien Graaf Léon kinder
loos zou komen te overlijden.
Graaf Léon huwde met Frantjoise Jonet, en kreeg
uit dit huwelijk drie kinderen. De jonge Cbalotte,
dochter van Graaf Léon. was na den dood van haar
vader zonder middelen van bestaan. Door toedoen
van den pastoor van Pontoise kreeg zij evenwel een
goede opvoeding en kon zij zich aan de studie wij
den. Zij huwde met Mesnard en uit dit huwelijk
werden twee kinderen geboren. Haar zoon sneuvel
de bij den slag bij Champagne in 1917. Haar doch
ter Léone huwde met. een ingenieur R. Bij dit hu
welijk waren Prinses Georges van Griekenland, ge
boren Marie Bonapart es. en Graaf Poirié de Joué ge
tuigen. In Octobei 1922 werd een kleindochtertje van
Charlotte geboren, genaamd Colette, die alzoo de
laatste afstammeling;: is van Napoleon.