Om het kampvuur der Zigeuners.
Radioprogramma
Uit onze Omgeving.
CALLANTSOOG
LANGEND IJ K
BARSINGERHORN
S C H 0 0 R L.
WINKEL.
HOOGWOUD
NIEUWE NIEDORF
HEERHUGOWAARD
WARMENHU1ZEN
Z IJ P E
Jacht op een moordenaar.
De strandfeesten.
Onder verwijzing naar de in dit blad voorkomende
adverentie houdt de Vereeniging voor Vreemdelin
genverkeer de jaarlijksche strandfeesten op Zondag
27 Juli, 3 Augustus en 10 Augustus. In de volgorde
der feesten is, in verband met het getij, een wijzi
ging gekomen. Zondag 27 Juli worden er wedstrijden
gehouden in het maken van zandliguren, Zondag 3
Augustus in het tonsteken op het strand, Zondag 10
Augustus in het maken van zandhoopcn.
In de gisteravond gehouden Bestuursvergadering
werden tot leden der Regelingscommissie benoemd de
hecren: Mr. D. Breebaart, voorzitter, A. Loggers, se
cretaris, mej. Tholen te Amsterdam, de heeren J
Baas en P. Vos, leden.
Gezien de vrij talrijke deelname en de groote be
langstelling van vorige jaren, gelooven wij niet, dat
het de vereeniging hieraan dit jaar zal ontbreken.
NOORDSCHARWOUDE.
Bij het gehouden examen voor jongezellen in hot,
typografisch bedrijf slaagde o.m. onze plaatsgenoot
H. Schmidt.
De Chr. zangvereeniging alhier zal met een drie
tal andere zangvereenigingen een concert in den
muziektuin te Alkmaar geven op Donderdag 24
Juli a.s.
Bij het gehouden U.L.O. examen slaagden de vol
gende leerlingen van de U.L.O. school alhier: Ant.
Mul, N. de Wit, M. Klos en N. Blom.
Uitslag van de loting voor den dienstplicht, lich
ting 1931.
Bestemd tot gewoon dienstplichtige: L. Andringa,
lotingsno. 103; A. Bakker, lotingsno. 10G; W. H. Beu
vin. lotingsno. 119; P. Liefhebber, lotingsno. 22.
Bestemd tot buitengewoon dienstplichtige: A. Bou-
ma, lotingsno. 130: H. Grin, lotingsno. 165.
Niet voor inlijving aangewezen: A. Ivossen, lotings
no. 10; S. Kuiper, lotingsno. 16.
KOLHORN.
Mej. G. G. Holwerda, vroeger in den Groetpolder,
Winkel, nu adjunct-directrice aan de Huishoud
school te Breda, is met ingang van Sept. aan die
school benoemd als directrice.
Mej. G. Boogaard, vroeger te Kolhorn, van verlof
terug uit Holland, is in N.O. Indië wederom ge
plaatst als verpleegster in het Militair Hospitaal te
Weltevreden.
Lichting 1931. Bestemming voor den
dienstplicht.
Buitengewoon dienstplichtigen: C. B. Boeke. G. J.
Dongelmans, G. Greeuw, A. Gutter, J. Honig, Jn.
Hoogvorst Az., J. C. Kooij, Joh. Kooijman, J. G. Lou
ter, A. Modder, G. Stam.
Gewoon dienstplichtigen: P. Beeldman, Ant. Bogt-
man, J. H. Lemkes, Jb. Nieuwland, Joh. Obdam, A.
P. Haat, B. A. Strooker.
Niet voor inlijving aangewezen: C. van Assen, P.
A. Duinmeijer, Joh. Kooijman, J. C. Polle, P. Tim
merman.
Onze plaatsgenoot, A. Mul, leerling der U.L.O.-school
te Noordscharwoude, heeft met gunstig gevolg het
M.U.L.O. diploma behaald; bij het op 16 Juli te Alkmaar
gehouden examen.
De leerling der U.L.O. school K. Lange alhier heeft
met gunstig gevolg toelatingsexamen gedaan tot de
derde klasse der R.H.B.S. te Alkmaar.
De heer "J. A. Rietbergen, onderwijzer aan de school
voor 1. o. te Winkel, komt voor als nummer 1 op de
voordracht voor onderwijzer bij het U.L.O. te Hengelo
(O.)
LUTJEWINKEL.
Dc Coöperatieve Zuivelfabriek „West-Friesland", al
hier, is te Antwerpen bekroond met een zilveren me
daille voor groote kaas, commissie, en met diploma
Toor gouden medaille, voor gemalen kaas.
Onze pliaatsgenoot Jo Pool werd bevorderd van de
5de naar de 6e klasse van het Gymnasium te Alk
maar.
Door den Commissaris der Koningin in deze
provincie is het aandeel door elke niet samenge
voegde gemeente of groep van gemeenten te dragen
in het voor deze provincie door den Minister van De
fensie bepaalde getal tot gewoon dienstplichtige be
stemde ingeschrevenen der lichting 1931 voor de Groep
Zijpe bepaald op 69.
Vergadering op "Woensdag 16 Juli in café Kossen van
Bestuur en Commissie van de te houden Huisvlijt en
Floraliatentoonstelling.
Bij de opening dankt de Voorzitter, de heer C. v. d.
Haagen, onzen Burgemeester, den WelEd. heer A. Vis
eer voor zijn bereidwilligheid om het Eere-voorzitter-
schap te aanvaarden.
De tentoonstelling wordt vastgesteld op 20 en 21 Sept.
a.s. Door B. en W. is toestemming verleend tot het hou
den ecner verloting van 1000 loten a 25 cent, waarvan de
trekking werd bepaald op 28 Sept. a.s. Er zullen circu
laires worden verzonden aan de burgerij, wat of er voor
de tentoonstelling wordt gevraagd, o.a. bloemen en
planten. Huisvlijt: amateursfotografie, handwerkjes, fruit
enz. Wij zullen krijgen een prijsbeoordeeling voor de
burgerij en een algemeene, dus ook voor inzenders bui
ten de gemeente. Aan de tentoonstelling zullen worden
verbonden eenige vermakelijkheden, en een theetuin,
waarvoor wij (tevens voor verkoop loten) de hulp van
onze jonge dames zullen verzoeken.
Na afloop van deze voorbereiding kwam ter sprake
de -wensch van zoo vele burgers, het weder in het leven
roepen van onze vroeger zoo gezellige Dinsdag-hard
draverij tijdens Schutkermis.
Na informatie was volgens deskundigen zoo'n draverij
wel mogelijk, en zal nu a s. Dinsdag 22 Juli vergadering
worden gehouden ln café „Prins Maurits." waarbij ieder
voorstander wordt uitgenoodigd deze bij te wonen, om
tot verdere resultaten te komen.
VEENHUIZEN.
De afdeeling Veenhuizen van den Bond voor Staats-
penslonneerlng vergaderde bij den heer De Wit.
De heer Scheer, Voorzitter, hoopte bij de opening der
bijeenkomst, dat al was de opkomst niet groot, er toch
goede besluiten zouden genomen worden, vooral met het
oog op het kaxdenale punt: autotocht voor de ouden
van dagen.
Uit het verslag van den penningmeester, wiens reke
ning door de heeren Bontes en Ruiter nagezien en goed
gekeurd werd, bleek, dat in kas was een saldo van 2.98.
Bij de bestuursverkiezing werden herkozen als voorzit
ter de heer H. Scheer, als secretaris de heer C. v. Twui-
ver, terwijl in plaats van den heer K. Haringhuizen, die
vertrokken was. de heer A. Appel in het bestuur trad.
Bij de nu volgende besprekingen omtrent de autotocht
van de ouden van dagen, bleek men hiervoor veel te
gevoelen. Als plaatsen, welke men bezoeken wilde, wer
den o.a. genoemd Schiphol, en Wieringen. In een gecom
bineerde vergadering met het bestuur der afdeeling
Heerhugowaard zullen de plannen nader besproken wor
den, als ook de route, welke men zal nemen.
Voorloopig werd f 5 uit de kas disponibel gesteld, ter
wijl de bestuursleden met een inteekenlijst bij de burge
rij zullen rondgaan.
Besloten werd. dezen winter een propagandaavond te
houden. Men zal dan trachten het stuk „Levensdeining"
op te voeren. De heer H. Bruin werd bereid gevonden
de leiding der repetitie op zich te nemen.
Algemeen was men er ook voor met het oog op de
geldmiddelen den avond op Zondag te houden met bal
na. Den secretaris werd opgedragen de verdere voorbe
reidingen voor de opvoering van het stuk te treffen.
De heer P. Bontes bracht hierna een nauwkeurig ver
slag uit van de gehouden bondsvergadering te Amster
dam.
Daar de rondvraag niets opleverde, sloot de voorzitter
met een woord van dank de vergadering.
Het Fanfarecorps Tavenu. directeur de heer G. An-
derson uit Alkmaar, behaalde behalve een lsten prijs in
de derde afdeeling op het gehouden concours gegeven
door de Haarlemsche Politiemuziekvereeniging te Haar
lem. nog den eersten prijs in den eerewedstrijd met 293%
punt, een verguld zilveren lauwerkrans.
Voor onze vereeniging een schitterend succes en een
bewijs van goede leiding. Wfj merken zoo langzamerhand
dat het vaandel, hetwelk in haar bezit is, niet alelen
te klein wordt, geen ruimte meer biedt voor de vele me
dailles en kransen, maar ook niet meer in overeenstem
ming komt met hetgeen deze vereeniging presteert.
Dit wordt ook vanuit de burgerij gevoeld en als de
tijdsomstandigheden iets gunstiger worden, zou het een
mooi idee wezen, Tavenu eens met een nieuw vaandel
te vereeren.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer G. Rijpma is te
Haarlem geslaagd voor de Hoofdacte.
Van de Ingeschrevenen voor den dienstplicht, lichting
1931 werden in deze gemeente tot gewoon dienstplich
tigen bestemd: Hendrik Breed, Adrlanus B. Buter, P.
A. J. Dekker, Jannes Delver, Corn. Klaaver. Herman
B. Lenghaus, Abraham G. Lindenbergh; R. C. Moeijes,
Nic. Molenaar, L. J. Munter. Pieter Roozing, C®rn.
Schouwvlieger .Hendrik Smit, J. G. Sneekes, J. C. Spruit,
Dominicus Sijs. Hendr. A. Veuger. Gerrit van der Werff.
B. H. Wilbers. Deze personen zullen derhalve het volgen
de jaar onder de wapenen moeten komen.
GEMEENTE ZIJPE.
Burgerlijke stand van 11 tot en met 17 Juli 1930.
Geboren: Catharina Maria, dochter van Thedorus Si-
mon Schilder en Geertrulda Wever; Greta, dochter van
Gerrit Slikker en Annigje Lena Vos.
Onedrtrouwd: Klaas Klijn, oud 28 jaar, timmerman te
Midwoud en Maria van Diepen, oud 24 jaar, zonder be
roep te Zijpe.
Getrouwd of overleden: Geene.
ZONDAG 20 JULI 1930.
Hilversum (1875 M.)
V.A.R.A.
9.00 Berichten omtrent postduivenvluchten; 9.05 Orgel
concert door Johan Jong op het VARA-Orgel, 9.30 Hatf-
uurtje voor tuinllefhebbers. Onderwerp: „Volkstuinen";
10.00 Ochtendconcert door het VARA-Orkest.
A.V.R.O.
12.00 Tijdsein. 12.01—12.30 Radio-Volks-Universiteit Cur
sus „Naar buiten" (III). Spreker: Dr. W. G. N. van der
Sleen: -12.302.00 Middag-Concert door het AVRO-Octet.
2002.30 Boekenhalfuurtje, 2.303.00 Concert door de
Diemer Harmonie, 3.00—3.30 Gramofoonmuziek, 3.30—
4.00 Voortzetting Harmonie-concert, 4.005.00 Gramo
foonmuziek.
V.A.R.A.
5.00 Orgelconcert door Johan Jong op het VARA-Orgel
met medewerking van Jan v. d. Horst (viool).
V.P.R.O.
6.00 Ziekenhalfuur uit de studio: 6.30 Wijdingsuur uit
studio; Spreker: Ds. D. A. Vorster.
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein, pers- en sportnieuws van Vaz Dias; 8.15
9.15 Vocaal- en Instrumentaal concert: 9.159.30 Piano
recital door Coba Rijneke. 9.30—9.40 Voortzetting vocaal
concert, 9.4010.00 Concert door het Omroep-Orkest
o.l.v. Nico Treep. 10.00—10.10 Vervolg Pianorecital, 10.10
—11.00 Voortzetting concert, 11.00 Gramofoonmuiek.
Hulzen (1071 M.)
K.R.O.
00—10.00 Morgenwijding: 10.00—12.00 Uitzending van
de pontificale Hoogmis, opgedragen door Zijne Door
luchtige Hoogwaardigheid Mgr. J. D. J. Aengenent,
Bisschop van Haarlem: 12.00 Tijdsein, 12.01—12.20 Gra
mofoonmuziek. 12.20—12.30 Toespraak van den Voorzit
ter van den KR.O.; 12.301.30 Lunchmuziek door het
K.R.O.-Sextet; 1.302.00 Lezing: „De wetenschappelijke
en sociale beteekenis der Volkskunde en hare gods
dienstige en paedagogische elementen"; 2.004.30 Mid
dag-Concert door Wittenburg's Fanfare; 4.305.00 Zie-
kenhalfuurtje.
N.C.R.V.
5.20 Kerkdienst uit de Geref. Kerk te Groningen. Voor
ganger: Ds. D. van Dijk.
K.R.O.
7.458.15 Lezing: De Wezensverhouding v. Geloof en
Liefde. I. „De bepaling van die verhouding": 8.1510.45
Concert door het K.R.O.-Orkest; pl.m. 9.30 Nieuwsbe
richten van Vaz Dias; In de pauze Gramofoonmuziek;
10.4511.00 Epiloog door het klein koor o.l.v. Jos. H.
Pickkers.
MAANDAG 21 JULI 19S0.
Hilversum (1875 M.)
A.V.R.O.
8 00 Tijdsein. 8.011030 Gramofoonmuziek, 10.3012.00
Ochtend-Concert door het Orkest van het Rembrandt
TheSter te Amsterdam; 12.00 Tijdsein. 12.151.30 Concert
door het AVRO-Octet o.l.v. Louis Schmidt, Solo-viool:
Borls Lensky; 1.302.00 Causerie door C. Minnes Jr.
over „Het nut en de noodzakelijkheid van zwemmen";
2.002.30 Piano-Recital door Egbert Veen; 2.303.00
Gramofoonmuziek, 3.003.30 Causerie door J. de Meza
over „Het leven der bijen"; 3.304.00 Gramofoonmu
ziek; 4.00—5.00 Concert door het AVRO-Kwintet; 5.00
5.30 Een halfuur voor de kinderen door Ant van Dijk;
5.306.45 Vooravond-Concert door het Orkest van het
Tuschinski-Theater te Amsterdam; 6.45—7.15 Boeken
halfuurtje; 7.157.45 Orgel-Concert door Frans Hasse
laar met medewerking van Fernando Zepparoni (viool):
8.00 Tijdsein. 8.0- Voortzetting Orgelconcert: 8.15—9.15
Operette-Concert; 9.15—9.45 Liederenrecital door de
Noorsche Zangeres Carin Edelberg; 9.45—11.00 Populair
Concert door het Omroep-Orkest o.l.v. Nico Treep;
10.00 Persberichten van Vaz Dias; 11.00 Aansluiting van
het Carlton-Hotel te Amsterdam; 11.30 Gramofoonmu
ziek; 12.00 Sluiting.
Hulzen (298 M., na 6 uur 1071 M.)
N.C.R.V.
8.159.30 Tijdsein en Morgenconcert. 10.30—11.00 Korte
Ziekendienst, 12.301.45 Orgelconcert door W. Knopers,
3.153.45 Cursus Knippen en Stofversieren, 4.005.00
Ziekenuurtje. 5.00—6.30 Concert, 6.30—6.40 Vaz Dias:
Koersen, 6.408.00 Gramofoonplaten, 8.0011.00 Spre
ker Dr. J. C. Roose. Onderwerp: .Moeilijkheden en mo
gelijkheden in de kerken in Engeland en Schotland".
Met medewerking van het Chr Radio-Orkest, Soliste:
Mej. Hanny Scheffelaar Klots (viool); 10.00 Persberich
ten van Vaz Dias.
DINSDAG 22 JULI 1930.
Hilversum (1875 M.)
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein. 8.019.45 Gramofoonmuziek, 10.0010.15
Tijdsein en Morgenwijding, 10.30—12.00 Ochtend-Concert
door het Orkest van het Asta Theater te Den Haag:
12.00 Tijdsein, 12.152.00 Middagmuziek door het
AVRO-Kwintet; Cello-Recital door Co van der Beek;
2.00—3.00 Gramofoonmuziek, 3.004.00 Solisten-Concert;
4.005.00 Middag-Concert uit Café „Moderne", Heilige-
weg, Amsterdam: 5.005.30 Gramofoonmuziek. 5.307.15
Concert door de Amsterdamsche Orkestvereeniging; In
de rustpoos: Causerie door Kommer Kleijn over de
herdenking van het 600-jarig bestaan van Den Briel;
7.157.45 Radio-Volks-Universiteit, Muziekcursus; 8.00
Tijdsein. 8.018.20 Herdenking van Sir. A. Conan Doyle
door Dr. P. H. Ritter Jr.; 8.20 Concert door het Om
roep-Orkest o.l.v Nico Treep; 9.00—9.30 Voordracht door
Nono; 9.3010.30 Populair Concert door het Omroep-
Orkest; 10.3011.30 Aansluiting van „Bellevue", Amster
dam. Ober-Bayern. De Oberlandler Kapelle Edelweiss en
Tanzkapelle Joe Junkers; 11.30 Gramofoonmuziek. 12.00
Sluiting.
Huizen (298 M., na 6 uur 1071 M.)
KRO.
8.15—9.30 Morgenconcert; 11.30—12.00 Godsdienstig Half
uurtje door Pastoor L. H. Perquin, 12.15—1.15 Lunch
muziek door het K.R.O.-Trio; 1.15—2.00 Gramofoonpla
ten. 2.003.00 Mevr. M. SteygerAsperslagh over: „Re-
classseering en kinderwetten"; 5.006.00 Gramofoon
platen; 6.016.15 Sportpraatje. 6.156.30 Gramofoon
muziek, 6.306.40 Vaz Dias Koersen; 6.407.30 Gramo
foonmuziek; 7.30—8.00 Spreker: Dr. R. Post. Onderwerp
„De toestand der Katholieken van Nederland in de ze
ventiende eeuw"; 8.01—11,00 Concert door het K.R.O.-
Orkest; pl.m. 9.30 Nieuwsberichten Vaz Dias; 11.00
12.00 Gramofoonplatenconcert, 12.00 Tijdsein.
Een oude bekende te Berlijn gesnapt.
De wandelaars, die Donderdagmiddag zich ophiel
den in de omgeving van het Berlijnsche hotel „Kai-
serhof", woonden een gebeurtenis bij, welke den in
druk maakte in scène gezet te zijn voor een film
opname. Maar het was uittere ernst. Een keurig ge
kleed heer, die uit een auto stapte voor het hotel,
werd door eenige in burgerkleeren zijnde politiebe
ambten overweldigd en zwaar geboeid weggebracht.
De gevangene was een sinds ruim drie maanden
door de politie overal gezochte moordenaar, Kurt
Goldbach, die indertijd uit een Berlijnsche gevange
nis is ontsnapt.
Kurt Goldbach, die thans 28 jaar oud is, heeft in
den nacht van 7 op 8 Febr. '23 een Berlijnsch politie
beambte doodgeschoten. Twee dagen later werd hij
bij een inbraak door de politie gegrepen. Wegens
moord werd Goldbach tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld. Na drie jaar wist hij uit te bre
ken en naar Oostenrijk te vluchten, waar hij echter
weer gevat werd en naar Duitschland werd terugge
bracht.
Tijdens zijn verblijf in de Berlijnsche gevangenis
aan de Lehrterstrasse, wist hij gedaan te krijgen, dat
hij in de hospitaalafdeeling werd geplaatst ter ob
servatie. Hij deelde zijn cel met een koopman, Schrö-
der. In den nacht van 1 April ontstond in een andere
afdeeling van het hospitaal een relletje, zodat het be
wakingspersoneel moest ingrijpen. Van die gelegen
heid wist Goldbach met zijn celgenoot gebruik te
maken om uit te breken.
Sindsdien maakte de politie jacht op den moorde
naar, van wien bekend was, dat hij onmiddellijk van
zijn wapens placht gebruik te maken. Op zijn arres
tatie werd een belooning gezet van 10CO M.
Donderdagmiddag heeft het noodlot Goldbach ach
terhaald.
Dezelfde inspecteur van politie, rlie indertijd het
onderzoek geleid had in de aangelegenheid van den
moord op een politiebeambte, was met enkele colle
ga s een patrouille in Charlottenburg, toen hem een
keurige auto voorbij reed, waarin een elegant ge-
kleede jongeman zat. Hij herkende onmiddellijk
Goldbach, ofschoon deze zijn uiterlijk zooveel moge
lijk veranderd had.
De politiebeambten begonnen in een taxi onmid
dellijk de vervolging van de luxe auto, die ten
slotte voor hef. Kaiserhof, waar de wagen stopte,
werd ingehaald. Juist, toen Goldbach wilde uitstij
gen, wierpen de beambten zich op hem, voordat hij
tijd had een revolver te trekken.
Bij het verhoor weigerde de gevangene te zeggen,
waar hij deze drie en een halve maand had gezeten.
Waarschijnlijk is hij in de provincie geweest en heeft
hij daar inbraken gepleegd.
Zijn celgenoot Schröder werd reeds 6 April weer
gevat.
FEEST AAN DEN VOET VAN DEN
MACHTIGEN BERG WITOSJA.
Romantisch tooneel van bonte kleuren, gitzwarte
haren en donkere, gloeiende oogen. Een
bezoek aan het graf van Ali Baba, uit de
geschiedenis van „Ali Baba en de
veertig roovers".
(Van onzen reizenden correspondent).
SOFIA, 14 Juli 1930.
HET was in een dorp aan den voet van den mach
tigen berg Witosja, op ongeveer tien kilometer
van Sofia, te Knasjewo, dat ik heel toevallig
getuige van en deelnemer aan een feest werd,
hetwelk de Zigeuners vierden. Reeds was me opgevallen
het groote aantal Zigeuners, dat ik in het dorp ont
moette, de mannen voor een deel slechts herkenbaar
aan de donkere oogen, de gitzwarte haren, de gelaats
uitdrukking, de vrouwen grootendeels ook herkenbaar
aan de kleeding. De Zigeunervrouwen hier dragen meest
nog de harembroek, een kort lijfje en een hoofddoek,
alles kleurig, bont, zonder smakeloos te zijn. Er waren
Zigeuners te paard, op ezels, ln wagens, te voet Velen
maakten den indruk een langen tocht achter zich te
hebben en allen gingen één richting. Ze droegen blijk
baar hun feestkleeding. Ik volgde den stroom. Naar de
orthodoxe kerk boog hij af, wat me verbaasde, daar
hier de overgroote meerderheid der Zigeuners Moha-
medaan is. De Zigeuners betraden evenwel de kerk niet,
gingen er omheen en achter de kerk bood zich het
bontste, kleurrijkste beeld, dat ik ooit aanschouwde.
Daar begon, langzaam klimmend tegen een berghelling
het woud en in de stralende zomerzon, die donkere
schaduwen en helle lichtvlekken tooverde, waren reeds
honderden Zigeuners bijeen, mannen, vrouwen, kinderen,
verspreid in groepen en steeds kwamen er nieuwe bij.
Die met wagens waren gekomen, spanden uit en tus-
schen de Zigeuners, die in familiegroepen bijeen zaten
of lagen, graasden paarden, ezels, muildieren. Het zomer
feest der Zigeuners werd gevierd en van uren uit den
omtrek waren ze gekomen om samen te zijn met hun
rasgenooten. Er waren ook nomaden onder hen, doch
van de ruim honderdzestig-duizend Zigeuners, die in
Bulgarije wonen, zijn meer dan negentig procent geen
nomaden meer. Op hun feesten komen echter allen
tezamen, nomaden en niet-nomaden, armen en rijken,
want er zijn ook rijke Zigeuners, al is hun aantal niet
groot. Dat het nomadenbloed in allen nog levendig is,
ziet men evenwel aan de wijze, waarop ze kampeeren,
waarop zij zich thuis gevoelen in de vrije natuur. Elke
familie had zich een plaats uitgezocht; enkele hadden
groote, natuurlijk weder zeer bonte kleeden uitgespreid,
waarop zij zaten of lagen, maar vele vrouwen waren
reeds dadelijk aan den arbeid gegaan en kookten in
ijzeren potten, die ze hadden mede gebracht, boven
laaiende vuurtjes het middagmaal voor het gezin. Aan
de boomen waren opgehangen paardetuig, mantels en
natuurlijk ook muziekinstrumenten, violen, tambourij-
nen met linten, pistons. Gemoderniseerde gezeten Zi
geuners hadden evenwel ook gramophones in koffertjes
mede gebracht In allen, ook in hen. die reeds geslach
ten lang Sn huizen wonen, was het nomadenbloed we
der gewekt door de vrije lucht, de stralende zon, de
wuivende boomen. Enkele rijke Zigeuners waren met
hun eigen automobiel gekomen, maar dien dag kam
peerden ze ook, waren ze gelukkig om laaiende, rooken-
de vuurtjes. De vele honderden kenden elkander niet
en kenden elkander toch. Enkele Zigeuners droegen de
fez en turban, onder de anderen bevonden er zich, die
volkomen modern, keurig gekleed waren in colberts,
met boord en lage schoenen. Belangwekkender waren
de vrouwen, waaronder vele opmerkelijke schoonheden
met regelmatige gelaatstrekken, prachtig vol, blauw
zwart haar en donkere, gloeiende oogen. Zonderling
waren de kleurencombinaties in de kleeding der vrou
wen en toch nooit vloekend. Een jonge vrouw droeg
bijvoorbeeld een blauwen hoofddoek, een rose lijfje, een
oranje harembroek met zwarte figuren en daaronder,
nog even zichtbaar, paarse kousen, aan de voeten
z.warte, met rood en goud bestikte pantoffeltjes, maar
dit alles in tinten, die het geheel toch harmonisch
maakten. Een andere jonge vrouw had een rosen hoofd
doek, een geel lijfje met groen, goud-bestikt open vest
erover, roode harembroek en blauwe kousen en toch
was het niet smakeloos. Integendeel. En dan, hoe weten
<icze vrouwen zich te bewegen! Welk een soepelheid!
welk een natuurlijke elegantie! Allen hadden zich ge
tooid met bloemen en groen, kransen van bladeren om
het hoofd, bloemen in de ceintuur, achter de ooren, in.
den mond. Maar in dit groote Zigeunerkamp van kleu
ren, zonnelicht, vlammende vuurtjes, van muziek van
violen en pistons met tamboerijnen, van gramophones
bevonden zich ook enkele naar de nieuwste mode ge
kleed© dames, gemoderniseerde Zigeunervrouwen, die
uit ras-instinct dit zomerfeest kwamen mede maken. Zij
bewogen zich onder de anderen echter als onder hun
gelijken en zaten ook bij hun vuurtje, neergehurkt op
een kleed. Intusschen gingen kooplieden, eveneens Zi
geuners. rond met limonade, vanille-ijs. geroosterd» uiaia*
kolven en allerlei soorten gebak.
Ik was vrijwel de eenige niet-Zigeuner en zette me
eenigszins apart om het romantische tooneel goed op
te nemen. Niemand scheen op me te letten, tot plotse
ling een jonge Zigeuner voor me stond, die me beleefd
en toch ook vertrouwelijk begroette. Ik herkende hem
eerst niet in zijn keurig blauw colbert met donkerroode
das en rose overhemd, doch na een oogenblik wist ik:
het was Soleiman, de schoenpoetser bij wien ik een ge
regelde klant ben en die zoo oer-komisch ook een wei
nig Fransch en Duitsch brabbelt. Met hem praat ik nog
wel eens en zoo nu en dan schenk ik hem een handvol
sigaretten. Hij had me gezien en kwam me uitnoodigen
plaats te nemen bij het vuurtje van zijn familie en zoo
was ik plotseling opgenomen in den kring der feestgan
gers. Moeder, vader, broers en zusters van Soleiman wa
ren er en ook zijn jonge vrouw, want enkele dagen te
voren was Soleiman getrouwd en zijn zeventien jarig
vrouwtje, een schoonheid met koolzwarte oogen, prach
tig haar en om den mond den fijnen nerveuzen trek, die
bij vele Zigeunermeisjes zoo typisch is, droeg nog de
echte Zigeunerkleeding.
Ik at mede van den algemeenen pot, een stuk lams-
vlee9ch met brood, en dronk koffie, gezeten bij het vuun
We babbelden wat, doch het ging moeilijk, daar mijn
kennis van het Bulgaarsch beperkt is en Soleiman van
het Fransch en Duitsch ook niet meer dan enkele woor
den kent. Een der broertjes trok erop uit en kwam terug
met drie studenten, één van de muziekacademie, één
van de landbopw-hoogeschool en één jurist, en nu kon
ik me in het Fransch en Duitsch onderhouden. Deze
drie studenten waren ook Zigeuners, hoewel één ervan
blond en niet zwart was. De drie waren zeer beleefd
en eigenlijk volkomen Europeesch. De, jurist (een der-
dejaarsch) zeide me eenigszins schuchter, dat ik maar
niet kwalijk moest nemen de zonderlinge ontvangst aan
een vuurtje, waar men at zonder vorken, met de vin
gers. „Men moet ons volk* begrijpen en dan hebben ook
wij, Zigeuners iets goeds", merkte hij op. Ik knikte hem
bevestigend toe en daarop reikte hij mij de hand. Ik
moest eens in de Zigeunerwijk te Sofia komen, 's avonds
zeide men mij, en ik beloofde het.
Vele Zigeuners hadden zich intusschen tot één orkest
vereenigd. De dans begon, een rijdans. Mannen, vrou
wen. kinderen, meisjes, jongemannen grepen elkander
bij de hand en de drie studenten dansten vol geestdrift
mede. Wat kan alle studie aan rasinstinct veranderen?
Het was het hoogtepunt van het feest. De langzaam be
gonnen dans werd steeds sneller en hartstochtelijker.
Kwartieren duurde het zonder onderbreking. Wie moede
was, liep uit de rij, die zich dadelijk weder sloot.
De zon zonk ter kimme. Dit feest was een zomerfeest
van glans en kleuren en vóór de schemering was aan
gebroken, liep het ten einde. Het kamp werd opgebroken,
onder muziek trokken dc honderden weg.
„Hier vieren wij, Zigeuners, in den zomer steeds onze
feesten", zeide nu een der studenten en ik vroeg: „Maar
waarom hier? Allen zijt gij Mohamedaan en waarom
komt ge dan hier achter de orthodoxe kerk?"
Hij lachte en nam me op de kinderlijk-vertrouwelijke
wijze, die dezen menschen eigen is, bij de hand, alsof ik
een kleine jongen was en trok me mede naar een huisje
op enkele meters achter de kerk. „Kijk door het venster"
zeide hij mij. En ik zag binnen het huisje het graf van
een Muzelman met aan het hoofdeind een paal met een
hoofddeksel en een groene turban, de kleur van Moha-
meds afstammelingen. „Dat is het graf van Ali Baba",
deelde de student me mede. „Hij was een braaf man,
goed voor de armen, zoowel voor Muzelmannen als voor
Christenen, en daarom komen we hier steeds weder."
Inderdaad, Ali Baba, dien eok wij ken«en, uit de ge
schiedenis van,„Ali Baba en de veertig roovers", leefde
in Bulgarije, in den tijd, dat hier de Turken heerschten
en zijn graf dat enkele jaren geleden werd gerestau
reerd en waaromheen een huisje werd gebouwd, ligt ach
ter de orthodoxe kerk te Knasjewo, op tien kilometer
van Sofia en uit dankbaarheid voor het goede, dat hij
den armen deed, brengen de Mohamedaansche Zigeuners
er nu en dan hun vreugde en hun muziek.
J. K. BREDERODE.
