ilttitti lliiiis-
iiiiiiiiiii- LaMluiM
De aardbevingsramp in Italië.
Door het geteisterde
gebied.
E.M.I.H.U.
STER-TABAK
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Hoe de wetenschap
er over denkt,
Barie Melfi Napels.
Het opruimingswerk
vordert snel.
Plaatselijk Nieuws.
Dinsdag 29 Juli 1930'
73ste Jaargang No. 8703
courant:
V0D?00^
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
'tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaat3t
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN*
TIÖN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewij9no.
inbegrepen). Grootere lettors worden naar plaatsruimte berekend.
door
Professor Br. HANS RECK, Berlijn.
Wij vulkanologen weten, dat
de Vesuvius aan den vooravond
van een uitbarsting staat, zooals in
de wereldgeschiedenis nog nooit is
voorgekomen
„Wanneer men vanuit Napels over Salerno en de
Straat van Valva naar Melfi reist, heeft men bijna
twee dagen noödig om over de Apenijrien te trekken.
Na een langen, moeilijken tocht bereikt men einde
lijk dc hoogste kam van deze bergreeks. Van hier
uit heeft men het. gezicht op de Hoogvlakte van
Apulië. De keten der Apenijnen wordt besloten door
den top van de Volture".
Aldus schrijft de beroemde Italiaansche vul kano-
loog Luigi Pilmieri in een rapport aan de „Konin
klijke Italiaansche Academie voor Wetenschappen" te
Napels over de groote aardbeving, die in 1851 de ge-
lieele streek bij de Monte Volture teisterde. Op de
zelfde plaats heeft zich nu deze nieuwe, zware aard
schokken- catastrophe afgespeeld, die, zooals de be
richten melden, reeds verscheidene duizenden men
schen het leven heeft gekost! Dezelfde landschappen
zijn thans verwoest, zoodat men goede reden heeft,
om aan te nemen, dat het hier om een voortzetting
der gebeurtenissen van 79 jaar geleden gaat.
Rampen nit vroeger jaren.
Uit de rapporten over de ramp in 1951 kan men
lezen, dat er op het aardoppervlak golfachtige bewe
gingen werden waargenomen, die men kon vergelij
ken met een regelmatig openen en sluiten der aard
korst. De jongste gebeurtenissen schijnen een zelfde
verloop te hebben genomen.
De oorzaak van de catastrophe in 1851 is, ondanks
de intensieve onderzoekingen van Palmieri en den
Duitschen vulkanoloog Deecke, nooit geheel tot klaar
heid gebracht. liet schijnt echter wel als vaststaand
te kunnen worden aangenomen, dat het toén zoo
wel als nu ging om een samentreffen, een gecombi
neerde werking van tectonische en vulkanische ver
schijnselen, waarbij, het tectonische geweld echter
verreweg de overhand had. De Monte Volture, op
wiens hellingen Melfi en de andere verwoeste dorpen
liggen, is een vulkaan, die reeds 20 eeuwen geleden
is uitgebrand. In een boek uit het jaar 1778, van de
hand van een Napelschen monnik, abt Domenico, kan
men voor de eerste maal eenige wetenschappelijke
beschouwingen over den Monte Volture lezen. Ook
hier treft men een hoofdstuk aan, waarin Domenico
mededeelt, dat de vulkaan reeds geruimen tijd uit
gedoofd is. Men ziet hieruit dus wel, dat dit bergland
reeds lang een voorwerp van vul kan i logische studiën
was. Nu staat door de tijden heen de Monte Vol
ture als een eenzame kegel van hardsteen in dit
landschap.
Het bergland er om heen is steeds in beweging. Het
is voor de Mannen der Wetenschap niet moeilijk te
zien, dat deze hard steenen kegel de bewegingen der
aardkorst ten zeerste belemmert en dat dit vroeg
of laat moet leiden tot een te zware spanning met
de daaraan verbonden catastrophe. Zoo geeft dus de
Monte Volture niet als vulkaan, doch als een
rotsmassa, die een storenden factor beteekent in de
structuur van dit landschap blijk van zijn aanwe
zigheid en zoo kon hij, hoewel hij slechts één
der kleinere bergen is, een natuurverschijnsel ver
oorzaken, dat ontzettende gevolgen met zich mee
bracht.
Zulke verschijnselen zijn in het land van de citroe
nen niet ongewoon. Het groote aard'bèvingsongeluk
van 1896, zoowel als dat van het jaar 1906 in Ka-
tanga (Calabrië), dat ongeveer honderdduizend men-
schen het leven kostte, is door een dergelijke aard-
beweging veroorzaakt.
Bij beide rampen werden dezelfde aardscheuren en
verschuivingen waargenomen als thans
Allicht zal men .nu de vraag stellen, of de Weten
schap zulk een gebeurtenis dan niet vooruit kon
voorspellen, zoodat het mogelijk zou zijn, de menschen
tijdig te waarschuwen I-Iclaas is dit een on
mogelijkheid, want, hoewel de aardbeving buitenge
woon langzaam in heftigheid toeneemt, heeft het
splijten plotseling en zonder de minste voorteekenen
plaats. Wij weten nu b.v., dat op het oogenblik in
Bulgarije bij Smyrna en Oost-Alpen zulke aardbevin
gen zich vertoonen. Of, wanneer en wéér het even
tueel tot aardscheuringen za: komen, kunnen wij nii l
vaststellen
Dc verhoogde werking van den „Vesuvius"
hééft niets met de ramp te maken.
Wanneer het hij deze aardbevingen om een vulka
nisch verschijnsel ging, zou een voorspelling niet tot
de onmogelijkheden hebben behoord. Het is ons b.v.
bekend, dat dc Vesuvius aan den vooravond van een
uitbarsting staat, zooals in de vulkanologische wereld
geschiedenis slechts zelden voorkomt! (Dit heeft me',
de aardbevingsramp bij den Monte Volture, ondanks
de nabijheid van den Vesuvius, niets te maken). Dui
delijke voorteekenen maken het ons, vulkanologen,
mogelijk een bepaalde voorspelling te dien opzichte tc
doen." Sedert 1923 namen wij een jaarlijks stijgende
exhalatie waar. De uitgeworpen steenen en andere
stoffen wijzen op de aanwezigheid van zoutzuur; de
gloeiend-heete bronnen in den krater hebben een tem
poratuur van meer dan 1000 Graden. Dat zijn besliste
Zie ook de foto-pagina
in dit nummer.
voorteekenen! Ik heb deze waarnemingen zélf ver
richt en in Génève een wetenschappelijke voordracht
erover gehouden. Weliswaar weet men ook in dit ge
val niet, of de uitbarsting morgen of eerst over een
paar jaar zal plaats hebben, daar men het uithou
dingsvermogen van de aardkorststructuur op dié
plaatsen, die het meest van de inwendige spanning
te lijden hebben, niet kont. Daarom heeft de Italiaan
sche re-geering er van afgezien, om de bevolking drin
gend te waarschuwen of maatregelen te nemen tot
het onder dak brengen en het transport van de vluch
telingen. Men heeft alleen mijn rapport overal bekend
gemaakt.
Terwijl een uitbarsting reeds eenigen tijd vooraf
haar komst aankondigt, bemerkt men een tectonische
aardbeving, zooals die van de Volture, eerst op het
oogenblik van de catastrophe. Merkwaardig is het
daarbij, dat dieren speciaal honden, katten, mui
zen, vossen en ezels het naderen van de aardschok
ken reeds eenige uren voor den aanvang voelen nade
ren en dikwijls als razenden tc keer gaan. De Mensen
daarentegen wordt volkomen door de feiten verrast
en ook de Wetenschap kan m dit geval geen enkele
prognose stellen.
Slechts één ding weten wij met zekerheid: het door
aardbevingen en vulkanische verschijnselen zoo dik
wijls geteisterde Italië, het Land van de Zon en de
blauwe luchten, zal binnen afzienbaren tijd weder
om het slachtoffer worden van een groote Vesuvius-
uitbarsting.
(Nadruk veiboden.)
(Telegrafische brief van onzen correspondent
te Rome.)
Mijn pogingen om Donderdag vroeg van Rome over
Napels het aardbevingsgebied te bezoeken, moest ik
al gauw opgeven. Overal waar ik op de een of an
dere wijze trachtte vanuit Napels het binnenland le
bereiken, werd ik tegengehouden met de woorden:
„Uitgesloten, uitgesloten, de treinen worden slechts
gebruikt voor het vervoeren van de hulptroepen. Da
straten zijn geheel en al versperd door groote troe
pen vluchtelingen". Ik wilde echter niet werkeloos
blijven en zoo besloot ik langs een omweg het geteis
terde gebied te bereiken.
Vanuit Rome loopt een even voortreffelijke als wei
nig gebruikte vliegverbindingen naar Bari. Deze route
nam ik.
Na een vlucht van twee en een half uur liggen de
Apenijnen reeds achter mij en was Bari bereikt,
waar de lijnrechte kust het groen van de Apulische
Hoogvlakte van het blauw der Adriatische Zee
scheidt.
In Bari verschilt het roezemoezige leven van de
reeds eenigszins aan het Oosten herinnerende haven
stad niet met dat van andere dagen; tot nu toe zijn
de „golven der verschrikking" hier nauwelijks dooi-
gedrongen. Alleen aan het station gaat het veel
drukker toe. De eerste vluchtelingen waren juist
aangekomen. Dit zijn echter hoofdzakelijk meer ge
goeden, die uit vrees voor hun leven de bedreigde
streek ontvlucht zijn. Eenige angst is hun niet aan te
zien. Van Bari voert de trein ons naar Altamura, door
en door een provincie-stadje. Het lijkt wel uitgestor
ven cn niets wijst hier nog op de catastrophe.
Met een boemeltreintje reis ik naar Spinazzola. Op
alle stations is er een langdurig oponthoud. Wij moe
ten nl. op de eerste hulptreinen wachten. Veewagens
vol fascistische soldaten snellen ons voorbij
evenals vele D-treinen met gekwetsten. De kleine
dorpjes in het dal van de Gravina hebben klaarblij
kelijk weinig geledenEen schaapherder blaast
ergens op zijn fluit—waarschijnlijk een vreed
zaam liedje.
Spinazzola hereiken wij om 2 uur 's middags. Hier
begint de ellende eerst. Want hoewel de stad onge
deerd is, lijkt het in de buurt van het station we!
een verstoorde mierenhoop. Ik zie hier de eerste
vluchtelingen, lieden met hun heele hebben en hou
den bij zich. Vrouwen bidden en mannen uiten hun
ellende door luide vloeken echt Italiaansch!
De stationschef weet niet wat te doen. Zijn wagen
park is gerequireerd, de dienst is totaal in de war!
Hij wil onzen trein verder laten gaan, doch kan ons
geen garantie geven of wij Venosa, het eigenijlke drol
van de reis wel bereiken kunnen. Een taxichauffeur,
die onmiddellijk den journalist in mij herkent, brengt
uitkomst! Met een stortvloed van woorden beveelt hij
mij een bezoek aan het verwoeste gebied in zijn
wankele Fiat aan. Hij beschouwt de geheele cata
strophe als een onverwacht buitenkansje, een be
zienswaardigheid!Ik ga op zijn voorstel in en
spoedig zijn wij op reis. Met een bewonderenswaar
dige kalmte rijdt hij over de verwoeste wegen
overal vertoonen zich reeds scheuren en op som
mige plaatsen is de weg bijna voor de helft wegge
slagen. Mijn chauffeur suist verder en tracht mij te
doen gevoelen wat „aardschokken" eigenlijk zijn.
Na een half uur rijden komen wij in Venosa aan
Soldaten zijn juist bezig aan den ingang van de
stad een neergesmakten hoogspanningsmast op te
ruimeneen tolboom voor den Hel, want Venosa
is er erg aan toe! De Apulische huizen van samen-
gekitte kalktuf zijn gebarsten of zij uit gips waren
opgetrokken. Het zijn slechts puinhoopen. Enkele
huizen die van baksteen zijn blijven staan. De
stad is uitgestorven. De carabinieri wijzen met de
hand naar de bergen: daar bevindt zich de bevolking.
Niemand durft te blijven deze menschen hebben
het instinct van een dier, dat zich ook verbergt om
het onheil niet te zien. Vijf dooden zoo vertelt
men mij heeft Venosa te beklagen.
Nu volgt de ecne verwoesting na de andere. Eerst
vreedzame landerijen, olijfboomen, bloemenvelden,
citroenengaarden, goudgele vijgen en dan plotseling:
Barile totaal verwoestI De dorpsstraat lijkt we!
een holle weg tusschen puinhoopen. Het wemelt er
van de menschen: militairen, doctoren, zusters, alias
loopt ordeloos door elkaar! Ook nog enkele dorpe-
linger. Hier en daar ziet men een weencnrle vrouw
of 'n boer, die niet van zijn huis is af te slaan. Som
migen ervan lijken wel waanzinnig: hun gezicht
vertoont een wanhopige angstuitdrukking solda
ten gaan met draagbaren voorbij onder een wit la
ken zie ik, slap naar beneden hangend, een vermor
zelde hand. In de kerk, die wonder boven wonder
gespaard is, heeft zich een ambulance opgesteld. Hier
liggen de gewonden en 35 dooden.
Tien minuten verder: Rapolla. Dit. stadje ligt aan
een kromming van de rivier. Eertijds een paradijs,
dat door vele vreemdelingen bezocht werd, omdat het
zoo echt Italiaansch was cn nuEen paar wit
gekalkte hotelletjes staan nog overeind, melancho
lisch en verlaten! Wij rijden er om heen, want de
weg door het stadje is versperd. 23 dooden, zegt.
men! Achter de hotelletjes op een soort sportter
rein is het kamp der vluchtelingen. Zij staan niet
verwezen gezichten naar oris ie kijken: het is een
menschcnslag, dat niet veel kan verdragen!
Weer een kwartier verder ligt Melfi, de stad der
Hohenstaufen. Het nieuwe stadsgedeelte met tallooze
villa's en landhuizen is ongedeerd, alleen de bewo
ners zijn gevlucht. In de binnenstad zien wij ech
ter puinhoopen, die even hoog zijn als de enkele
huizen, die nog niet verwoest zijn! De kerktoren is
ingestort en ook de burcht, het prachtige bouwwerk
van Frederik II, heeft twee hoektorens verloren. Op
de markt verdringt zich hot volk. Soldaten deelen
brood en kaas uit. Vlak daarbij liggen onder lakens
de dooden. Melphi heeft 120 dooden in totaal! De
aanblik is meer dan verschrikkelijk. Het lijkt wel
een stad in de vuurlinie. Een humoristische plakkaat
van een Amerikaansche filmklucht schijnt dit alles
te willen hoonen: de bioscoop is er echter niet meer.
Een eindje verder doet een ezel zich te goed aan ge
raniums, die uit een venster zijn gevallen. Twee
kinderen gaan zingend door de stratenvlak daar
achter komt een colonne soldaten met een baar.
Wij verlaten deze stad des Doods en rijden verder
langs Lacedonia, Bisaccia, Aquilona. Overal hetzelfde
beeld. Langs de straatwegen kampeert de bevolking.
Verscheidene malen worden wij aangehouden. Men
heeft honger en er wordt hen geen eten gebracht
Mussolini kan niet overal voor zorgenBoven
ons cirkelen vliegtuigen.
Langzamerhand valt de duisterenis. In Barila kan
ik juist een trein nemen, die met vluchtelingen er.
gewonden naar Potenza gaat! Uit een gesprek met
deze ongelukkigen verneem ik, dat er nauwelijks één
gezin is, waar men geen man, vrouw of kind verlo
ren heeft. Ik laat mij nu vertellen, hoe alles gebeurd
is, hoe de eerste stooten de daken reeds deden in
storten en hoe men, in den slaap gestoord, door het
puin naar de straat moest kruipen. Steeds weer
hoort men weenen en vloeken.
Te middernacht krijg ik de sneltrein naar Nap°ls
te pakken. De duisternis spreidt zich langzaam over
de woestenij langs de spoorbaan uitNapels heeft
ook geleden. Wat men hier ziel, zijn echter slechts
de voorboden van het Onheil, dat het binnenland
heeft getroffenDe eerste officieele schattingen
worden juist genoemd: 1800 dooden! 4000 gewonden'
(Nadruk verboden.)
Geen Inning van belastingen in hot aard
bevingsgebied.
Uit Rome werd gisteren gemeld:
Een Zondag door het ministerie van openbare wer
ken uitgegeven communiqué zegt, dat de laatste 24
uren geen belangrijke wijziging in het cijfer der
slachtoffers van (ie aardbeving gekomen is.
Het bergen der lijken is zoo goed als afgeloopen.
Het schoren van de nog bruikbare en het neerha
len van de huizen, die gevaar opleveren, maakt
goede vorderingen. De hoofdstraten der meest ge
teisterde plaatsen zijn reeds opgeruimd.
De toevoer van levensmiddelen is over het algemeen
voldoende, bijna overal zijn tenten en apothekers-
kasten verdeeld.
De minister \an financiën heeft bepaald, dat tot
nader order geen belastingen in het geteisterde ge
bied ingevoerd zullen worden en een hoofdinspecteur
naar het gebied gezonden om de noodzakelijkheid van
verdere maatregelen te bestudeeren.
De verschillende autoriteiten hebben onder voorzit
terschap van den staatssecretaris van openbare wer
ken vergaderd om over de herstellingswerkzaamhc-
den te beraadslagen.
De koning zet zijn bezoek aan het geteisterde oord
voort.
Een geval van massale suggestie.
Uit het aardbevingsgebied wordt een merkwaardig
geval van massale suggestie gemeld. Te Avella be
vonden zich ongeveer honderd menschen in een kerk
ter bijwoning van een dankdienst, toen door een on
verklaarbare reden de menigte, plotseling den indruk
kreeg dat er een stuk van het dak van het schip van
de kerk neerviel. Er brak een paniek uit 'en allen
stortten zich naar den uitgang. Verscheidene men
schen werden gewond, van wie enkele ernstig.
Het noodweer ln Noord-ItaliS.
Uit Treviso wordt gemeld:
De schade, die door den orkaan werd veroorzaakt,
is enorm. Men beschikt echter nog niet over nauwkeu
rige gegevens.
De bladen melden, dat het slechte weer in Italië
nog steeds aanhoudt en dat daar ernstige overstroo
mingen plaats hebben. De oogst werd vooral bescha
digd in de streek van Udine, cn de Dolomieten.
Ziet gij het verschil tus
schen aen rooker van
en dengene, die zich dat
genot ontzegt? Ook hierin
ligt voor U een sterk mo
tief om voortaan uitslui
tend Ster-tabak te rooken.
Het bezoek en de bekroningen.
Ilct bezoek aan de tentoonstelling is alleszins be
vredigend. Zondagavond hadden reeds een 1300-tal be
zoekers dc tentoonstelling bezocht en algemeen wer
den de keurige stands, dc aankleeding zoowel als het
geëxposeerde geroemd.
Het was vooral in de avonduren, dat des Zondags
het bezoek druk was, wat aan een nauwkeurige be
zichtiging wel eens wat afbreuk deed, zoodat het wei
aanbeveling verdient voor de vele personen die on
getwijfeld deze mooie tentoonstelling nog zullen wil
len zien, om dat zooveel mogelijk in dc middaguren
te doen.
Ook de marktbezoekei's zullen a.s. Donderdag nog
volop in de gelegenheid zijn de EMIHU te bezoekc i.
want reeds van 's morgens half tien af zullen le
poorten geopend zijn.
Cabaret en dancing vormen natuurlijk een niet
onbelangrijke attractie en met veel succes treden
Wally Chandong, de soubrette cn Harry Woodward,
de parodist, op.
We herinneren er aan dat Woensdagmiddag, om
half 3, een groot kinder-matiné plaats vindt, waar
tegen den entreeprijs van 35 cent liet optreden van
den radio-goochelaar Prof. Ben-Ali-Libi is te bewonde
ren. Het bezoek zal overweldigend zijn!! Ieder kind
ontvangt meerdere verrassingen.
Maandagavond te half negen vond de uitreiking
der prijzen, behaald door de standhouders plaats.
De jury, bestaande uit Mcj. Piet, directrice van ne
Landbouwhuishoudschool alhier en de hoeren Clir.
Dekker en M. Visser alhier, had zich 's morgens van
haar taak gekweten en het was de hoer M. Visser,
die in de volgende bewoordingen het resultaat ervan
mededeelde:
Geachte en gewenschte aanwezigen,
Als oudste lid der jury is mij de aangename taak
opgedragen de uitspraak der jury voor deze ten
toonstelling mede te deelen en de bekroonde exposan
ten gelukkig te maken met het overreiken der onder
scheidingen.
Maar voor ik daartoe overga, rust op mij nog de
plicht namens de jury de jubileerende vereeniging
van harte geluk te wenschen met haar 25-jarig feest,
ter eere waarvan deze tentoonstelling is georgani
seerd.
Als aan de jury een gouden medaille als 1ste prijs
beschikbaar was gesteld om die uit te reiken aan de
Schager vereeniging, die het meest voor het welzijn