SchagerCourant
BRIEVEN OVER ENGELAND.
Tweede Blad.
De Kaasfabriek „Hoogkarspel"
te Hoogkarspel.
VEREENIGING VAN OUDLEERLINGEN DER RIJKS
LANDBOUWWINTERSCHOOL TE SCHAGEN.
Donderdag 31 Juli 1930.
73ste Jaargang. No. 8705
Chesham, 26 Juli 1930.
Dinsdag 22 Juli hebben we onze overtocht gemaakt.
Herinnert U zich dien Dinsdag? En den Maandag
nacht, die er aan voorafging? Wij, in elk geval, wel.
De storm van Maandagnacht vervulde ons met groote
zorg. Sommigen van ons zijn niet bepaald zeewaardig.
Twee van ons sloegen zeeziektepillen in. Twee verschil
lende soorten.
Dinsdag kwam, en hoewel de wind eenigszins was
verminderd, was hij sterk genoeg naar onzen zin. Tot
IJmuiden waren we echter allen in den best mogelij
ken toestand. Misschien een beetje van zorg vervuld.
Om 10 uur lagen we in de sluis. De wind gierde
langs en over de Lingestroom. Onze kleine zoon van
zeven jaar lag al lang te slapen. Mijn vrouw besloot
wijselijk eveneens naar bed te gaan. Met mijn twee
oudsten, van 17 en 16, stond ik op het dek, toen de
sluisdeuren opengingen.
Drie korte stooten en een lange op de stoomfluit.
Sein aan de buitengaats liggende loodsboot, dat wij
zonder loods de zee ingingen, dat dus geen loods van
boord behoefde te worden gehaald.
Dan tusschen de pieren. Eenigszins woelig, iets on
rustiger dan het kanaal. En dan het laatste licht, en
de Noordzee. Omhoog ging de voorsteven van de
Lingestroom, en daarna omlaag. Diep omlaag! En weer
omhoog. 't'Werd ernst.
Onze twee oudsten waren van plan geweest nog ge-
ruimen tijd aan dek te blijven. Maar na dien eersten
diepen duik van de Lingestroom volgden zij zonder
eenige aarzeling mijn raad op, om naar beneden en
ter kool te gaan. Ik ben hen op den voet gevolgd.
De nacht is niet voor ieder van ons een aangename
herinnering op het oogenblik. Als ik zeg, dat een van
ons gezelschap enkele maanden geleden een pijnlijke
operatie heeft ondergaan, en thans verklaart, die ver
te verkiezen boven nog zoo'n zeeziekte-nacht, kan men
Zich er wel eenigszins een voorstelling van maken.
Gewoonlijk vinden wij menschen, die niet aan de zee
gewend zijn, het weer al gauw stormachtig en de zee
ruw. Maar kapitein, stuurman en machinist van de
Lingestroom waren den volgenden morgen eenstemmig
in hun oordeel: we hadden een zwaren nacht gehad.
Vooral tusschen twaalf en twee uur. Ik heb den
volgenden dag een bezoek gebracht aan de machine
kamer, en daar met den donkeyman gesproken, die toen
de wacht bij de machine had gehad, 't Was vreeselijk
geweest op sommige oogenblikken, wanneer de schroef
boven water kwam, en de wielen in een duizelingwek
kende vaart rondvlogen.
Wij, in onze hutten, hoorden dit eveneens. Een ge
weldig geratel, en dan ineens een harde slag, als de
schroefbladen weer water sloegen. Soms een geweldige
bom, alsof de Lingestroom met haar voorsteven fegen
een muur aanbonsde. Dat was, wat zij in werkelijkheid
deèd, maar de mwar was er een van water.
Den volgenden dag was er nog lang niet een van
onverdeeld genoegen. Wij waren met vier en twintig
passagiers aan boord. Van onze familie waren alleen
mijn oudste zoon en ik opgestaan, en mijn zoon was
blij, dat hij op en aan dek was, maar voelde liet de
minste lust tot ontbijten. De hofmeester had het lang
niet tot zijn genoegen, saai gemakkelijk dien morgen.
Maar langzamerhand werd het beter. Aan de lunch
was al ruim de helft der passagiers aanwezig cn 's
middags aan het diner deden twee of drie en ♦wlntig
van de passagiers hun best om de schade van een paar
verloren maaltijden in te halen. Sommigen ging dal
wondergoed af.
Ondertusschen waren wij op de Theems gekomen.
Even ankeren bij Gravesend, en daarna langzaam op-
stoomen naar Londen. De aankomst aan London
Bridge niemand mocht dien nacht van boord, omdat
den volgenden morgen de douanen eerst de bagage
moesten inspecteeren was voor bijna allen het sein
naar bed te gaan. Dat werd een betere nacht dan de
voorgaande. En den volgenden morgen aan het ontbijt
waren alle vier en twintig passagiers aanwezig, ook
de dame, die zich den *rorigen avond op de doodstil
voor anker liggende boot nog ziek had gevoeld.
Al spoedig volgde toen het afscheid van de kennissen
van anderhalven dag. Wij lieten onze fietsen en bagage
dien dag nog aan boord, en trokken eerst Londen in,
om eens rond te kijken voor we naar Chesham op weg
gingen. Maar dit gedeelte zal ik overslaan. Om vijf uur
waren we weer terug, en haalden bagage en fietsen af.
Daarmee begon het zwaarste gedeelte van onze reis.
Wij hadden ons nogal zorgen gemaakt over die fietsen.
Van het plan om van Londen naar Chesham te fietsen,
Dr. L. T. C. Schey te Hoorn verzoekt ons opname
van het volgende:
1 Augustus zal het 40 jaren zijn geleden, dat de
kaasfabriek „Hoogkarspel" te Hoogkarspel in werking
werd gesteld. Er zijn meer fabrieken, welke zoo'n tijd
vak achter den rug hebben, maar deze fabriek neemt
een bijzondere plaats in, zij heeft een verleden, dat
haar recht geeft op vermelding in de geschiedenis der
fabriekmatige zuivelbereiding, in het bijzonder van die
in Noord-Holland.
Er is een tijd geweest, dat een verblijf aan deze
fabriek gedurende eenige weken behoorde bij de vor
ming van toekomstige leidende personen op zuivelge
bied. Men moest te Hoogkarspel zijn geweest, niet al
leen, omdat men daar de gelegenheid had zich prac-
tisch te bekwamen in het maken van een goede Edam
merkaas, doch vooral ook, omdat men daar in aan
raking kwam met den man, die met een helderen blik
voorzichtig en practisch in zijn oordeel, de vragen, die
zich in dien tijd voordeden aanpakte en zoo dikwijls
tot een goede oplossing wist te brengen, met den heer
D. Brander Tzn., die gedurende de jaren 1890 tot 1918
als leider van het bedrijf werkzaam was en van zijn
mede-aandeelhouders en melkleveranciers het volste
vertrouwen genoot. Persoonlijk heb ik. toen lk mijn stu
die van de praktijk der kaasbereiding daar maakte,
ervaren, hoe de gesprekken met Brander het inzicht
in de problemen van het vak verruimden, hoe hij de
kwesties wetenschappelijk stelde en hoe hij het onder
de leiding van den ervaren kaasmaker Klaas Mereboer
te verrichten pfactisch werk interessanter wist te ma
ken. En zoo zal het velen zijn gegaan, die in die jaren
de fabriek te Hoogkarspel hebben bezocht en onge
twijfeld een invloed ten goede ondervonden hebben." De
hadden we al lang afgezien. Dus we moesten de karre
tjes pers poor vervoeren. Maar zou de Ondergrond dat
willen doen?
Nu, die moeilijkheid hadden we in Holland al opgelost,
door aan de spoorwegmaatschappij jn Londen te schrij
ven. Zeker, was het antwoord. Gaat U maar naar het
Monument station, vlak bij Londen Bridge, dan kunt U
de fietsen in den trein meenemen.
Zekér! Op papier ging dat makkelijk genoeg, maar er
is een groot verschil tusschen theorie en praktijk, ook
in het meenemen van fietsen op de Londensche Under
ground.
In de eerste plaats was er een lange trap van de
straat naar beneden, waar we de kaartjes moesten ne
men. Vijf fietsen, vijf groote valiezen, een paar tasschen.
Eerste halte: kaartjes Chesham, en fietskaarten.
De ambtenaar keek lichtelijk, verwonderd, en had
minstens tien minuten noodig om een papier in te vul
len, dat ons het recht gaf vijf fietsen in den trein te
zetten. Maar het was dan ook een papier, dat ons f 4.05
kostte.
Met dat papier en de kaartjes voor ons zelf gewapend,
passeerden we de controle, en daalden daarna opnieuw
een trap af naar het perron. Tweede halte: wachten op
den trein.
U kent dien Londenschen Ondergrond trein? Alles gaat
even gehaast. Uitstappen, instappen, en weg is de trein.
De volgende zit hem immers vlak op zijn hielen!
Maar hoe konden wij dan met fietsen en bagage den
trein in komen? Wij hadden er een zwaar hoofd in,
De 58ste algemeene vergadering dezer vereeniging
werd Woensdagochtend 30 Juli in „Cérès" te Scha-
gen gehouden en was slecht bezocht.
De Voorzitter, de heer K. Koster Jz. te Midwoud,
opende deze „zomervergadering", in het bijzonder
welkom heetende de eereleden en den heer Ir. Veen-
stra.
In afwijking van de vorige jaren, werd deze verga
dering gehouden in de bakermat onzer vereeniging.
in Schagen. Spr. zal den aanwezigen niet vermoeien
met te wijzen op den somberen tijd voor den boe
renstand, maar wil er slechts op wijzen, dat de le
den onzer vereeniging een voorsprong hebben bo
ven andere boeren, n.1. door hun meerdere kennis.
Tracht die kennis te benutten en anderen te steunen
en te helpen. Wel worden verschillende middelen
aan de hand gegeven om verbetering in den toestand
te krijgen, maar nog steeds blijkt het spreekwoord:
„Eendracht maakt Macht", waarheid te bevatten.
Sluit u aan, houdt voeling met elkaar en werkt sa
men. Met den wensch dat de samenwerking tusschen
de boeren in het algemeen en de leden in het bij
zonder steeds moge toenemen, verklaart spr. de ver
gadering voor geopend. (Applaus.)
De secretaris, de heer J. Sijp Jr. te Alkmaar, leest
de notulen, ze worden onder dankzegging goedge
keurd.
Van de mededeelingen en ingekomen stukken ver
melden we, dat van den conciërge der school, den
heer D. Waiboer, bericht was ingekomen, dat alle
13 afgestudeerde leerlingen der school, als leden tot
de vereeniging waren toegetreden. (Applaus.)
Een schrijven van den Algemeencn Bond om de
verslagen der cursusvergaderingen voortaan in het
jaarboek te doen opnemen, zal nader door het be
stuur onder de oogen worden gezien.
De Voorzitter dankt den heer Waiboer voor de
ijverige propaganda, die door hem wordt gevoerd
om de jonge oudleerlingen als leden tot de vereeni
ging te doen toetreden.
Spr. dankt het eerelid den heer Ir. Smeding voor
het mooie verslag over het in cultuur brengen van
den N.W. Zuidpolder, waarvan' de vereeniging in
den vorm van een lezing reeds de primeur ontving.
Tenslotte wordt dank gebracht aan den Kring Bar-
singerhorn voor de gelegenheid die wordt geboden
om de verwerkingsinrichting te bezichtigen en aan
het P.E.N. voor de gelegenheid om de demonstratie-
bedrijven te bezoeken.
Uitgebrachte rapporten.
De heer J. Buis Jz. brengt namens de Commissie
van Toezicht op het Station voor Melkonderzoek te
Schagen, het jaarverslag uit.
In de eerste plaats wordt gememoreerd het 30-jarig
bestaan van het Station, in welk tijdvak een 4-tal
controleurs hun diensten bewezen, n.1. de heeren
Hopman, Wiglama, Ploeger en Klare, respectievelijk
gedurende 4, 3, 5V2 en 17jaar.
Gewezen wordt op de zeer groote toename van het
monsternemen, in den aanvang 1 monster per dag
of 30 per maand, thans 12 a 1300 monsters.
Rapporteur wijst er op, hoe spoedig reeds het doel
van de oprichting van het Station werd bereikt, n.1.
de belangstelling voor het melkonderzoek op te wek
ken. Het Station heeft voorts sterk meegewerkt aan
de „Uitbetaling naar gehalte" en de oprichting van
fokvereenigingen.
Wat het afgeloopen jaar betreft, in 1929 werden
15179 monsters melk onderzocht, dat is 1300 minder
dan vorig jaar, wat veroorzaakt werd, doordat een
kaasfabriek zelf een controleur aanstelde.
Alle monsters werden enkel op vetgehalte onder
lijst telt een 45-tal namen, onder welke vele van buiten
landers, uit Noorwegen, Zweden. Denemarken, Duitsch-
land, Turkije en Mexico. Onder hen zie ik de namen
van Joh. C. van Weydom Claterbos, Y. J. Swart, W.
Keestra. P. Leenhouts, L. J. M. Koert, J. M. Snuyf,
B. H. Lips enz. uit ons land en o.a. uit 't buitenland
Waldenstrom, Friis, Christensen, (Zweden); Jensen,
Hörlyck, Dehlholm, von Ellbrecht, (Denemarken);
Storen, Thora Scheel, Benterud, (Noorwegen).
De geschiedenis van de zuivelfabriek te Hoogkarspel
Is in vele opzichten die van de Noordhollandsche fa
briekmatige kaasbereiding. Het spreekt wel van zelf,
dat deze fabriek met den tijd meeging, vaak als baan-
breekster optrad en de andere fabrieken vooruit was,
b.v. met de betaling der melk naar gehalte, hetgeen na
zorgvuldige voorbereiding 1 Jan. 1895 werd ingevoerd.
Men moest daarbij ook rekening houden met het ge
halte aan vetvrije droge stof. omdat de avondmelk
geroomd werd. Slechts één fabriek volgde het voor
beeld, n.1. de kaasfabriek Aurora te Wieringerwaard,
waarvan de heer Groneman directeur was. Eerst vele
jaren later gingen de andere fabrieken er geleidelijk
toe over.
In 1890 kwamen een vijftal veehouders te Hoogkar
spel bijeen ter bespreking van de wenschelijkheid van
de oprichting eener kaasfabriek, omdat gebrek aan per
soneel het kaasmaken op de boerderij meer en meer
bezwaarlijk maakte. Reeds toen overwoog men, of het
een eenvoudige kaasfabriek of een kaas- en boterfabriek
moest worden, welke laatste nog meer werk van de
boerderijen zou overnemen. Vooral omdat de resultaten
van de bestaande kaasfabrieken in N.-Holland gunstig
waren en de zaak eenvoudiger werd, was de meerder
heid voor een kaasfabriek, die eenmaal per dag de ge
roomde avondmelk en de volle morgenmelk zou ont
vangen. De fabriek verwerkte bij de opening op 1
Aug. 1890 de melk van pl.m. 70 koelen. In het najaar
kwamen er nog 5 veehouders bij. In 1891 werd van deze
10 boeren in totaal 571.912 K.G. melk verwerkt, In het
maar een stationsbeambte stelde ons gerust. Hij wees
ons de plaats aan, waar de bagagewagen precies zou ko
men te staan. Zelf moesten wij zorgen, dat alles in den
trein kwam. Hij zou wel zorgen, dat de trein niet ver
trok, voor alles er in was.
En het lukte. We vertrokken in goede orde van het
Monument Station. Ongelukkig genoeg moesten we na
zeven of acht stations overstappen. Alle fietsen er uit,
en wachten op een volgenden trein.
Helaas niet op hetzelfde perron. Eerst met de heéle
vracht een hooge trap op, en daarna een andere af, en
vervolgens wachten. Derde halte.
Met vriendelijke hulp van het treinpersoneel beland
den we ook weer, zonder iets te missen, in den volgen
den trein. Alweer niet om door te gaan tot Chesham.
Nog eenmaal, te Latimer. moesten we de overstapma-
noeuvre herhalen, en het sjouwen naar een ander perron
En toen was het leed geleden en togen we op het eind
punt af.
Chesham! We hebben het bereikt, zonder ongelukken,
en met al onze bagage, uitgezonderd de pet van onzen
oudsten zoon, Waar die is? Op dit oogenblik ligt ze te
wachten ot> haar rechtmatigen eigenaar in Scotland
Yard, waar alle in Londensche bussen en trams gevon
den voorwerpen worden gedeponeerd, of ze versiert het
hoofd van een oneerlijken busconducteur. Dat zullen we
een der volgende dagen wel eens gaan constateeren.
Als ik het niet vergeet, zal ik het vertellen in mijn
volgenden brief, waarin ik over Chesham zelf, en over de
omgeving zal sohrijven.
zocht. Bepaling van S.G. wordt niet meer gevraagd.
Voor onderzoek op deugdelijkheid was niet veel
belangstelling, slechts 68 monsters, terwijl het gis-
tingstoestel geen enkele maal werd geplaatst.
De finantieele uitkomst is bevredigend, een bedrag
van f38.51, als batig saldo, kan aan het reservefonds
worden toegevoegd, waardoor dit stijgt tot f526.38.
Een woord van waardeering richt de commissie
tot den heer Klare, die steeds zijn functie tot volle
tevredenheid bekleedt en door zijn nauwgezet wer
ken en prompte bediening, den naam van het Sta
tion hoog houdt.
Door den heer Ir. Veenstra wordt geinformeerd
naar het verband tusschen de vereeniging en het
station, vooral de jongere leden zullen daarmede niet
voldoende op de hoogte zijn.
Door den heer Buis wordt medegedeeld, hoe het
onderzoek in den aanvang plaats vond in een lokaal
van de Rijkslandbouwwinterschool, de vereeniging
subsidie verleende voor de aanschaffing van benoo-
digdheden, een commissie van toezicht, werd be
noemd en de finantiën afgescheiden werden gehou
den van die der vereeniging.
De heer Van der Laan geeft in overweging om ter
gelegenheid van dit 30-jarig jubileum, de geschie
denis van het station in druk te doen verschijnen.
Het bestuur zal dit overwegen.
Door den Secretaris worden mededeelingen ge
daan over het Station te Hoorn. Er werden 4032
monsters genomen; 112 monsters van wei; 961 op
deugdelijkheid; 209 themometers worden gecontro
leerd. Van de controle op de kwaliteit der melk,
werd door verschillende fabrieken gebruik gemaakt.
Met een afschrijving van f36 en een vermeerdering
van f39 aan inventaris, was er een verliessaldo van
f 4.80.
De Voorzitter dankt de beide rapporteurs voor de
uitgebrachte verslagen.
De controle op aangekochte partijen vee
voeder en kunstmest.
Door den heer Jm. Blaauboer Kz., Schagen, wor
den mededeelingen gedaan van de Commissie tot be
vordering van controle op aangekochte partijen vee
voeder en kunstmest.
De monsternemer, de heer Klare, werd 36 maal
opgeroepen om monsters te trekken van partijen
voeder- of meststoffen, n.1. 24 maal voor veevoeder
en 12 maal voor meststoffen.
Bij onderzoek aan het landbouwproefstation bleek,
wat de kunstmeststoffen betrof, dat een partij zwa
velzure ammoniak, welke verkocht was onder ga
rantie van 20.5 stikstof, wegens ondergehalte ge
straft moest worden met een korting van f0.391/? per
100 K.G.
Van de bemonsterde partijen veevoeder bleek een
partij maismeel niet frisch te zijn, van een
monster cacao-koek wegens te hoog percentage asch-
bestanddeelen 1 korting moest worden toegestaan,
evenals voor een monster glutenfied.
Een monster havermeel bevatte 2 rijstdoppen,
een partij diermeel met een te hoog aschgehalte, gaf
den kooper het recht 3.19 terug te vorderen.
Van een monster lijnzaadschilvers moest eenmaal
wegens onvoldoende zuiverheid 6 korting wor
den gegeven, een ander maal 25 met bovendien
de kwalificatie van niet leverbaar.
Rapporteur wijst er op, dat uit het bovenstaande
wel blijkt, dat de controle zeer gewenscht is.
Eigenaardig is, dat dit jaar de tusschenhandel meer
gebruik gaat maken van het instituut, wat spr. toe
juicht, maar gewenscht oordeelt dat van de even
boekjaar 18991900 bedroeg deze hoeveelheid 1.097.565
K.G., in 1909—1910 1.121.142 K.G., in 1919—1920 slechts
670.165 K.G., omdat er veel grasland tot bouwland ge
maakt was, in 19291930 1.667.076 K.G., terwijl in het
jaar 19301931 vermoedelijk pl.m. 2.000.000 K.G. van 35
veehouders verwerkt zal worden. De fabriek kan zich
dus handhaven, hoewel zij gelegen is in de onmiddellijke
nabijheid van een streek, waar de tuinbouw zich sterk
heeft uitgebreid.
In vroegere dagen kenmerkte zich het werken in
zoo'n eenvoudige Noordhollandsche kaasmakerij door
een groote mate van gemoedelijkheid. Het was 's mor
gens een druk oogenblik, wanneer de leveranciers in
de wijde cilindrische bussen (gemakkelijk te reinigen)
direct na het melken de melk brachten, behulpzaam
waren bij het lossen en wegen op de schalen met eve
naar (voor dien tijd de betrouwbaarste bepaling der
hoeveelheid), daarna de hun toekomende wei zelf op
pompten en weer verdwenen.
Dan kwam er een rustige sfeer in de fabriek. Maar
als de wrongel in een bak rijp was en men aan het
stoppen toe was, hetgeen geschiedde door ae wrongel
met handen vol uit de wei te halen en in den vorm
vast aaneen te duwen, dan werd er buiten de fabriek
geroepen en een paar ouderen van dagen kwamen hel
pen stoppen. Want dit mocht niet te lang duren. Zooiets
kon nog geschieden, zonder met de Arbeidswet in con
flict te komen. Ook was er nog tijd om de koffie te ge
nieten, die Kee, de vrouw van den kaasmaker klaar
gemaakt had.
De heer Brander was er op gesteld, dat de melk in
de fabriek zorgvuldig werd gezeefd en had daarvoor een
teems laten maken, bestaande uit een zeef met eer.
rond verticaal zeefvlak, staande in een andere zeef
met hooger gelegen horizontaal zeefvlak. Op deze wijze
werd aan het vuil een groote hindernis in den weg
gelegd. Nog altijd is dit systeem in gebruik gebleven.
Het gebrek aan arbeidskrachten op de boerderij, dat
de kaasfabriek had doen geboren worden, werd nijpen
der en dwong tot wijziging van de kaasfabriek in een
kaas- en boterfabriek. Dit geschiedde in 1908. Het was
toen nog mogelijk om de avondmelk in Swartzsche
tueel geconstateerde, ondergehaltcs, ook de kortingen
aan de verbruikers ten goede komen.
De rekening sluit met een batig saldo van f 13.84.
Rapporteur brengt tenslotte dank aan den mon
sternemer voor de groote activiteit. (Applaus.)
De Secretaris deelt mede, dat te Hoorn werden be
monsterd 45 partijen en ook hiervan waren er ver
schillende partijen die een ondcrgchalte hadden.
De Voorzitter wijst er op, dat uit de mededeelingen
wel blijkt, dat de controle noodig is cji spr. dankt
de rapporteurs.
De heer J. Buis Jz. vraagt, of het niet gewenscht
is, indien er een belangrijk ondergehalte wordt ge
constateerd, daarvan mededceling te doen door mid
del van een bericht in de courant.
Er blijkt nogal verschil van mecning te bestaan
over de beantwoording van de vraag of dit geoor
loofd is.
De heer Vekler zegt dat er bij verkoop in de Al
gemeene Handelsvoorwaarden zelfs een bepaling be
staat, waarbij bedoelde mededeeling wordt voorge
schreven, terwijl de heer Ir. Veensti-a daarentegen
mededeelt, hoe de heer Mesdag in Friesland is ver
oordeeld, omdat hij een zeker product had gekwalifi
ceerd.
De heer Van der Laan acht het gewenscht in de
mededeeling dan geen namen te noemen.
Door den heer Velders wordt nog medegedeeld, hoe
iemand van een koppel varkens er 3 door den dood
verloor en de anderen niet veel meer waard waren
cn de oorzaak werd toegeschreven aan het gebruik
van minderwaardig voedsel. Spr. heeft toen aan
geraden een monster op deugdelijkheid te doen on
derzoeken te Wageningcn cn toen bleek dat het
maismeel te gebruiken was, maar dat het gersteme^I
onbruikbaar was. Er blijkt dus uit dat op dit gebied
nog veel te doen is.
Tot leden der finantieele commissie voor de reke»
ning 1929—1930 werden bij acclamatie benoemd de
heeren G. H. Geerligs, D. Jimmink Dz. en M. C. Keij<
ser, tot plaatsvervangend, lid de heer A. Koopmans.
De rondvraag.
De heer P. Kistemaker, Kolhorn, merkt nog op, wat
betreft de controle op voeder- en meststoffen, dat het
aanbeveling verdient aankoopvereonigingen op te
richten. Juist bij kleine partijen komt de meeste
knoeierij voor.
De heer Joh. de Veer, Schagen, deelt mede, dat er
een paar vergaderingen zijn gehouden over de ar
beidsbemiddeling in den landbouw, doch voor de ver
gaderingen weinig belangstellijig bestond. Spr. acht
dit een /.aak die zeer geschikt is om in een cursus»
vergadering ttf worden behandeld.
De Voorzitter belooft dat. het bestuur met dezen
wensch rekening zal houden.
De heer Ir. Veenstra heeft met genoegen de woor
den van den Voorzitter aangehoord, toen deze erop
wees dat de oud-leerlingen een voorsprong hadden
Spr. is er vast van overtuigd dat als het geleerde
op de R.L.W.S. wordt uitgebuit en economisch toege
past, de oudleerlingen er voordeel van zullen hebben'
Bovendien in verband met de malaise zullen de oud*,
leerlingen sterke steunpunten zijn en spr. hoopt da'
dit voor de leden aanleiding moge zijn, om in eiger
kring de jongelui aan te sporen de R.L.W.S. te be--
zoeken.
Spr. deelt verder over het onderzoek van hooi ma
de. dat in samenwerking met den heer De Vries
secretaris van het Veevoederbureau, een aantal mon«
sters naar Wageningen zijn gezonden van 2 proef»
velden te Beemster cn een zeer uitgebreid onderzoek
zal worden iingesteld. Voorts zal nog te Wageningen'
een gratis onderzoek plaats vinden van hooi uit hei
veengebied in het midden der provincie, speciaal op_
kalk en op ruw eiwit.
De Voorzitter zegt, dat het hooi nog altijd het be
langrijkste voedermiddel is en het onderzoek dan ooi
ten zeerste is toe te juichen.
De Voorzitter dankt voor de aangename besprekin»
gen en de pers voor hare. tegenwoordigheid, ho»p
dat de aanwezigen een aangename en leerzami'
middag zullen hebben en sluit de vergadering.
Des middags werd een excursie gehouden naar de
Centrale noodslachtplaats en Verwerkingsinrichting
te Schagen en naar de Electrische Demonstratiebe*
drijven van het P.E.N.
Is mevrouw Bruin 'n actief lid van den
naaikrans?
Och gunst, nee Ze zegt geen stom woord
en zit maar altijd te naaien.
vaten in bassins met uit zichzelf stroomend norton-
water te koelen. De druk van het norton-
water nam als overal gaandeweg af en in 1924 werd
het nieuwe Friesche oproomBtelsel ingevoerd. Door te
zorgen voor overvloedig koelwater en een koeler van
ruime capaciteit kan men de avondmelk tot op onge
veer de temperatuur van het nortonwater (11 gr. C.)
afkoelen en vermeed men de fout, die menige Z.-H.
zuivelfabriek tot haar schade heeft begaan.
De kaasfabriek „Hoogkarspel" heeft geregeld een
goed product gemaakt, dat den naam der N.-H. Edam
merkaas hoog heeft gehouden. De kaas komt al 3inds
vele jaren niet aan de markt, doch gaat naar een
vasten afnemer.
In de jaren, die aan de totstandkoming
van de Proefzuivelboerderij vooraf gingen, was de fa
briek te Hoogkarspel voor het Proefstation te Hoorn
steeds beschikbaar, wanneer de medewerking voor
proefnemingen gewenscht was. De betaling der melk
naar gehalte en het verband tusschen samenstelling
der melk en kaasopbrengst (Kaasproeven) vroegen
toen o.a. de aandacht. Ook het onderzoek der melk
van de koeien afzonderlijk en proeven over de gewone
en centrifugale ontrooming der wei. Voor de heeren
Dr. v. d. Zande, Boekhout, Ott. de Vries en mijn voor
ganger Keestra was de heer Brander de steeds hulp
vaardige medewerker, op wiens oordeel hooge prijs werd
gesteld en die krachtig heeft medegewerkt aan de tot
standkoming der Proefzuivelboerderij.
Ook zijn in de fabriek proeven genomen vanwege
den Bond van Zuivelfabrieken in Noord-Holland o.a.
over de kwestie of een hoogere nawarmingstemperatuur
en een kortere bewerking der wrongel zonder schade
voor de hoeveelheid en de kwaliteit der kaas in plaats
van een langdurige bewerking en een lagere nawar
mingstemperatuur kunnen treden.
De fabriek te Hoogkarspel kan 1 Aug. a.9. terug zien
op een schoon verleden en thans onder leiding van den
heer C. Zellemaker en den kaasmaker Dekker nog
steeds werkende in den geest van haar oud-directeur
Brander, de toekomst in vertrouwen tegemoet .ien.
v Dr. L. T. C. SCHEY.
