ilmiti Niins- Mitnimii-1 LmiliuM Uitgevers: N.V. vJi. TRAPMAN Co., Schagen. Eerste Blad. Binnenlandsch Nieuws. Hollandsche boeren in Transvaal. OM HONDERD DUIZEND DOLLAR! LEIDT GIJ UTTENDLEVEN? Een verboden V.A.R.A.-uitzending. In den Wieringermeerpolder. Dinsdag 19 Augustus 1930. SCHAGE 73ste Jaargang No. 8715 COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in bet eerstuitkomend nummer geplaatst POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN- TlcN van 1 tot 5 regels f 1 10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepen). Grootere letters worden nanr plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. Een nederzetting van Groningsche boeren te Oberholzer, Het was in Mei drie jaren geleden, dat een commissie, bestaande uit de heeren dr. H. van Beeck Vollenhoven, te Haarlem, J. H. Memelink te Harskamp en F. Veldman te Hekkum (Groningen) aan de Ned. Zuid-Afrikaansche Voorschotkas een rapport uitbrachten over de mogelijk heid van emigratie van Nederlandsche landbouwwers naar Zuid-Afrika, nadat zij een studiereis van vier maan den hadden gedaan in de Unie van Zuid-Afrika, welke 1 Dec. begon en waarbij zij van de Zuid-Afrikaansche en Nederlandsche autoriteiten de meest mogelijke hulp en voorlichting ontvingen. De aan hen gegeven opdracht luidde: „om een onderzoek in te stellen naar de voor waarden waarop Nederlandsche landbouwwers, in groe pen vereenigd, met de grootst mogelijke kans op welsla gen zullen kunnen emigreeren naar Zuid-Afrika op ge- irrigeerde gronden of op terreinen, waar de hun toever trouwde intensieve cultuur kan worden toegepast." Zij kwamen toen tot de gevolgtrekking, dat de land bouw ln Zuid-Afrika zeer zeker mogelijk is, ondanks de vaak niet te voorkomen tegenspoeden, doch winstge vender zal worden, wanneer de bevolking toeneemt, het transport verbetert en de boer beter de fijnere onder- deelen van zijn vak verstaat en leert van alle gunstige omstandigheden partij te trekken. Zij zagen de toekomst van den landbouw in Zuid-Afrika bemoedigend in. Het is nu niet bij woord alleen gebleven, maar de daad is gevolgd, zoodat thans een aantal Hollandsche boeren als groepsnederzetting te Oberholzer in Transvaal aan de lijn Pretoria-Potchefstroom gevestigd is, waar men hetzelfde Groningsch hoort spreken dat in de buurt van den Dollart wordt gehoord. Tien gezinnen zijn daar gevestigd en degenen die er het langst zijn, hebben zich reeds heel geriefelijk ingericht. De spoorwegverbinding is vrij gunstig. Vier malen per dag houdt er een trein bij de nederzetting stil, waarvan de eerste heel vroeg in den morgen, die hen in staat stelt de producten nog denzelfden dag naar de groote mark ten te zenden. Dit zal voornamelijk in de toekomst van groot belang zijn, omdat de nederzetters zich in het bij zonder op melkboerderij gaan toeleggen. Na de nieuwe aankoopen, (in Mei kwamen weer 100 stuks melkvee uit) bedraagt het aantal beesten nu 300, koeien en ossen inbegrepen. Een der Groninger boeren met een groot gezin heeft zulk een vertrouwen in het welslagen der onderneming, dat hij na korten tijd vrouw en kinderen benevens de zware meubelstukken uit de vroegere Groningsche boer derij heeft laten overkomen en de massieve reuzenkas- ten, die van geslacht op geslacht in dezelfde boerenfa milie zijn geweest, vindt men in de Oberholzenederzet- ting thans terug. De keuze van den heer Veldman en zijn getrouwen van Oberholzer werd bepaald door het gunstige klimaat en de uitbreidingsmogelijkheden. De winter is daar niet FEUILLETON Vit het Amerikaansch van FRANK L. PACKARD. De scherpe, zwarte oogen bleven een oogenblik met een ondoorgrondelijke uitdrukking op het gezicht van den inspecteur rusten. Het resultaat van zijn onderzoek scheen Nicolo tevreden te stellen en na een kort zwij gen, richtte hij zich tot den politieman: Goed, dan zal Ik je wat vertellen. Nu de man dood is. kan ik hem geen schade meer doen. Weet je wie het is? Neen? Het is die vent die vijf jaar ge leden die honderd duizend doüs'r van Tijdeman gesto len heeft die kerel die onder den naam van Dave Henderson in de kast heeft gezeten. Ik weet niet of dat zijn werkelijken naam was of niet. Wat?, schreeuwde Barjan. Hij was volkomen van zijn stuk gebracht. Hij was opgesprongen van zijn stoel en staarde met groote oogen naar den man op het bed. Je bent razend, viel hy uit toen hij van zijn eerste ontsteltenis bekomen was. Of je liegt me voor, óf je bent kindsch... Nicolo Capriano kreeg weer een uitbarsting van wilde drift. Ga hier vandaan!, krijschte hij, je kunt naar de hel loopen, zeg Ik je! Ik heb je niet gevraagd om hier te komen en het kan me geen steek schelen of het die Dave Henderson Is of een giraffe. Wat hem Ik •r mee te maken? Het is uw zaak; probeer ergens anders een spoor te vinden: Ik lieg en ik ben kindsch, nietwaar? Goed, ga hier dan vandaan en loop voor mijn part naar de weerlicht! Weer schudde hij wild zijn vuist tegen Barjan: hijgend en kuchend heesch hij zloh overeind in bed en wees met een trillende hand naar de deur. Versta je me? Ga d'r uit! Barjan was geschrokken van dezen wilden aanval van woede, vooral toen de oude hartlijder zoo zwaar was beginnen te hijgen. Luieter, zei hij zuseend, wind Ieder verstandig rooker Heeft G0MARUS in z'n koker! Sigaren Seriemerk van 5-20 ets. streng en de grootste warmte in den zomer was 93 gra den, slechts gedurende 1% uur per dag. Er Is overvloe dig water, hetgeen de warmte dragelijk maakt. Men heeft de beschikking over water voldoende om 622 mor gen (1 morgen is 0.857 H.A.) te besproeien en de water toevoer is constant: 20 tot 24 kubieke voet per seconde. De nederzetting is 3450 morgen en 400 morgen daarvan wordt voor blauwgomaanplant gebruikt Bij de nederzetting staat het Oranjehotel waar van daan men ruim uitzicht heeft over de keurig verzorgde landen. Toen men er zich vestigde, stond het gras bijna manshoog en een der nederzeters die met zijn zes kin deren was uitgegaan, kwam maar met drie terug. De an dere drie waren in het gras verdwaald en kwamen pas na lang zoeken terecht. In het Oranjehotel wonen de ongetrouwde boeren, waar zij een uitstekend en vrien delijk onderdak vinden, ofschoon eenvoudig. Er is be sloten de nederzetting te doen inschrijven als een coöpe ratieve landbouwmaatschappij „beperkt". Deze zal dan onderverdeeld worden in verschillende afdeellngen. De naam is nog niet gekozen. Men is thans bezig een winkel te bouwen ten gerieve der nederzetters, zoodat zij niet verplicht zullen zijn alles uit Johannesburg of Potchef- stroom te laten komen of bij een Britsch-Indiër te koo- pen, die zich grof liet betalen. Naar aanleiding van de inlichtingen en raadgevingen van dr. Retief van Pretoria heeft men tot melkboerderij besloten en zijn de nederzetters teruggekomen van hun oorspronkelijk voornemen om een kaasfabriek op te rich ten. waarin dr. Retief om verschillende redenen voorloo- pig geen heil ziet. Deze raadt de Hollandsche boeren aan zooveel mogelijk melk naar Johannesburg te zenden en met de vervaardiging van boter een aanvang te ma ken. De heer Veldman is van oordeel, dat groepsemigratie verre te verkiezen is boven emigratie van alleenstaande personen of gezinnen. Men behoeft dan niet het gevoel van eenzaamheid te vreezen, dat zoo gemakkelijk over den enkeling komt, wanneer hij in geheel andere omstan digheden verplaatst ls. Bij landverhuizing van een groep personen uit dezelfde streek behoeft daarvoor weinig vrees te bestaan. Er is sedert de twee jaren der vestiging al heel wat bereikt en de nederzetters zijn vol lof over het heerlijke klimaat en vol moed over het welslagen van hun onder neming. Voor het Hollandsche element in Zuid-Afrika is deze nederzetting, die weldra door andere gevolgd moge wor den, van veel beteekenis, En hebt gij last met uw spijsvertering? Gebruik dan Foster's Maagpillen, het ideale laxeermiddel, hetwelk den stoelgang volkomen regelt. f0.65 je niet zoo op, Nicolo. Ik neem terug wat ik gezegd heb. Die opmerking van jou maakte me eenvoudig heelemaal van streek, dat is de kwestie. Maar je hebt het toch mis, heusch. Wie het ook geweest mag zijn: Dave Henderson was het niet De man was te zwaar verminkt om hem te herkennen, maar sommige ge deelten van zijn kleeren zijn betrekkelijk onbeschadigd gebleven. Dave Henderson is gisteren den heelen dag door de politie gevolgd, van het oogenblik af dat hij uit de gevangenis kwam, en ik weet zeker dat hij ge*n nieuwe kleeren gekocht heeft. Dave Henderson had het zwarte pak aan, dat hij uit de gevangenis heeft mee gekregen en de man die door de ontploffing getrof fen is. had zulke kleeren niet aan. Nicilo haalde boos de schouders op. Toe. drong de inspecteur aan, wind je toch niet zoo op. Laten we liever trachten dit probleem op te lossen. Om een of andere reden schijn jij te meenen dat het Dave Henderson was; ik weet dat dat on mogelijk is. Ik heb je gezegd dat het Dave Henderson was; ik weet dat dat onmogelijk Is: Ik heb je gezegd waarom. Die kleeren... U bent een verduivelde dwaas, neem me niet kwalijk, viel Nicolo den inspecteur in de rede, maar minder opgewonden-kwaad dan zooeven, zijn toon was nu meer spottend Die kleeren! Ha, ha! Dat is weer net iets voor de politie. En de oude Nicolo ls kindsch, hè? Ik zal u eens wat laten zien... Met een hooge, overslaande stem riep hij zijn dochter Teresa, kleine meid, zei hij, toen de deur open ging en het meisje in de opening verscheen breng die klee- renren eens hier, die die jongen gisteravond aan had! Wat zeg je daar? riep Barjan nu ook opgewonden. Wacht! was het eenige antwoord van den ouden man. In een oogenblik was Teresa terug met haar arm vol kleeren, die ze, op een wenk van haar vader, aan het voeteinde van'het bed neerlegde. Nicolo gaf haar een teeken om weer weg te gaan. Hij keek vanonder zijn zware wenkbrauwen sluw naar Barjan. Welnu, zei hij. zijn dit de kleeren, waarmee u en de rest van de politie zichzelf een rad voor de oogen draaid? Zijn dit de kleeren van Dave Henderson of zijn ze het niet, hè? Barjan had de bundel kleedingstukken al uit elkaar gehaald en streek er met zijn handen over, in een on willekeurige, zenuwachtige beweging. Goede hemel... dat zijn ze, barstte hij uit. En de kleeren die de doode heeft aangehad... wel, laat eens kijken. Nicolo sprak op nadenkenden toon, maar er was een onmiskenbaar triumfantelijke klank in. De heer Zwertbroek mocht zyn lezingen over de geschiedenis van den Nederlandschen Omroep niet voortzetten. Zaterdagavond zou de heer G. J. Zwertbroek, de om roeper van de V.A.R.A.. voor den zender te Hilversum zijn lezingen over de geschiedenis van den Nederiand- schen Omroep voortzetten. Het was reeds het zevende vervolg. Op het vastgestelde uur kwam hij voor den micro foon en zeide, een belangrijke mededeeling te moeten doen. Er was namelijk ingekomen een brief van de radio- controle-cpmmissie, waarin deze berichtte, de verdere uitzending van de lezingen niet te kunnen toestaan, zulks met het oog op het polemisch karakter ervan. De commissie zou zich, ging de uitzending door, ver plicht achten, ook een bestrijding van de lezingen van den heer Zwertbroek van de zijde van andere omroe pen te moeten toestaan. Deze strijd nu achtte zij onge- wenscht en vandaar het verbod. Onmiddellijk na ontvangst van deze mededeeling was het V.A.R.A.-bestuur bijeengekomen. Het was van oor deel, dat de radlo-controle-commissie tot het uitvaardi gen van dit verbod niet het recht had, omdat het niet steunde op de reglementaire bepalingen, die alleen een verbod toestonden, wanneer de veiligheid van den staat, de openbare orde of de goede zeden gevaar loopen. Het bestuur wilde dan ook onmiddellijk bij den minister van waterstaat in beroep gaap, maar dit bleek onmogelijk, omdat de minister met vacantie ls. Liet het bestuur nu de uitzending toch doorgaan, dan stelde het zich bloot aan een strafmaatregel, in casu zelfs aan een geheel verbod van uitzending gedurende eenigen tijd. Dit risico wilde het V.A.R.A.-bestuur niet loopen en daar om had het besloten, de lezingen van den heer Zwert broek niet te laten doorgaan, doch het zou dadelijk na de terugkomst van minister Reymer bij dezen in be roep gaan. Vandaag zijn de eerste werkzaamheden vóór het in cultuur brengen van den Wieringer- tneerpolder begonnen. Vandaag zijn de eerste werkzaamheden voor het in cultuur brengen van den Wieringermeerpolder aange vangen. Deze week zijn verscheidene landbouwwerk tuigen in de Haukes aangevoerd en behalve eenige arbeiders zijn vijf boerenzoons voor de eerste proefne ming opgeroepen. De werkzaamheden staan voorloopig onder directe leiding van de Nederlandsche Heidemaatschappij, aldus lezen we in de N. R. Ct., die voor de noodige opzichters en werkbazen zorgt. Het overige personeel wordt aange nomen door de directie van den polder, waarvoor wat de landarbeiders betreft de tusschenkomst van de ar beidsbeurzen en correspondentschappen zal worden in geroepen. Voor de tewerkstelling van boerenzoons zal contact worden gezocht met de landbouworganisaties. Boerenzoons die landbouwonderwijs hebben genoten ge nieten bij plaatsing voorloopig de voorkeur. Voor alles dient er in den polder hard te worden ge werkt. Zoodra de vijf barakken gereed zijn. en dit loopt vermoedelijk nog slechts enkele weken aan, kunnen 500 arbeiders worden geplaatste. Binnen enkele dagen zullen de arbeidsvoorwaarden worden bekend gemaakt en zal een aantal arbeiderswoningen worden gebouwd, waarin Hij had de oogen half gesloten; hij zag precies voor zich hoe Ignace Ferroni gekleed was geweest en langzaam maar zonder haperen somde hij de diverse artikelen o, waaruit het toilet van het werkelijke slachtoffer van de ontploffing had bestaan. En, eindigde hij, is er genoeg overgebleven van wat de man aanhad, om een van de dingen die ik daar opnoem, te identificeeren? Ja, ja! Barjan was nu zijn opwinding haast niet meer meester. Ja. dat is wat hij aanhad, wat jij daar hebt opgenoemd... maar wat heeft dat in vredesnaam te beteekenen. Ik begrijp er niets van! Van de kleeren? vroeg Nicolo sarcastisch. Ik weet anders heel goed wat hij heeft aangehad om de eenvoudige reden dat het mijn kleeren waren. U hoeft alleen maar naar dat zoodje op het bed te kijken, om te begrijpen waarom ik dien jongen het een en ander van mezelf gegeven heb. Barjan liep gejaagd het vertrek op en neer. Toen de inspecteur hem even zijn rug had toegekeerd, permitteer de Nicolo zich een spottende glimlach, die echter weer verdwenen was, toen Barjan bij het bed terugkwam. Kom voor den dag met de rest, viel de politieman bruusk uit. Hoe kwam Dave Henderson hier verzeild? En hoe zit dat met die bom? Heb jij hem die gegeven? Nicolo keek den Inspecteur weer zoo woedend aan, dat de politieambtenaar vreesde voor een nieuwe, wilde uitbarsting van drift. Neen, dat deed ik niét! grauwde de Italiaan. En u weet weergaasch goed, dat ik het niet gedaan heb. U wilt de schuld op mij schuiven... zeker als belooning dat ik u uit het moeras help, waar u met uw snuggere politie ingeraakt bent. Barjan werd weer diplomatiek. Daar is geen sprake van, kalmeerde hij. Je bent te prikkelbaar, Nicolo. Ik weet dat alles keurig in orde bij je is geweest, sinds de bende uit elKnar ls gegaan en Tony Lomazzi gepakt is. Nu ben je zeker tevreden, hè? En vertel me nu eens alles wat je weet over dien Dave Henderson. Nicolo gaf niet direct antwoord. Zijn vingers plukten weer aan zijn dekens. Bah, gromde hij. Stroop smeren als Je wat van den ouden Nicolo gedaan wilt krijgen, nietwaar? Goed, luister dan maar. Dave Henderson kwam hier gisteren in dze gescheurde kleeren en een bebloed gezicht vol sne den en kerven, de sporen van een vechtpartij, waarin hij volgens zijn zeggen ln betrokken was. Ik weet niet of zijn verhaal waar was of niet dat kunnen jullie zelf gemakkelijk uitvinden. Zélf weet ik niets van hem, maar dit is wat hij mij verteld heeft. Hij zei dat zijn cel in de gevangenis naast die van Tony Lomazzi ge- alleen arbeiders, die berekend zijn voor hun taak, kun nen worden toegelaten, en bij de selectie zal bovendien speciaal worden gelet op de netheid van de arbeiders vrouw, wijl in elke arbeiderswoning straks zes kostgan gers zullen worden ondergebrachte Wanneer met den bouw van de arbeiderswoningen zal worden aangevangen is thans nog niet te zeggen. Veel zal afhangen van de gesteldheid van den bodem en de mate waarin de ontwatering vordert De bouwkundige dienst bereidt het een en ander voor. De dienst is ge vestigd te Alkmaar, van waaruit de gang van zaken cok wordt bestuurd. Aan de directie wordt toegevoegd een landbouwkundig ingenieur, die met de inspectie van den buitendienst is belast. Gegadigden, die voor plaatsing in den Wieringermeer polder in aanmerking wenschen te komen, kunnen zich behalve tot de arbeidsbemiddeling ook rechtstreeks schriftelijk wenden tot de directie van den polder te Alkmaar. Emsitge motorbotsing op den Haarlemmerweg. Twee zwaargewonden. Zaterdagnacht omstreeks half een stond *n Amster- damsche huurauto, komende uit de richting Haarlem bij het Kruithuis op den Haarlemmer weg stil. Vermoe delijk had deze wagen het achterlicht gedoofd, waardoor een auto .afkomstig uit Lisse, die eveneens in de rich ting van de hoofdstad reed, met volle vaart op den eersten wagen inreed. De Amsterdamsche auto vrerd met kracht tegen den muur van het kruithuis aangèdrukT en werd daarbij vrijwel verplinterd. De auto uit Lisse sloeg over den kop en kwam met de kap terecht op een paal tje van de afsluitingsweg van de Haarlemsche trambaan De inzittenden, een heer uit Lisse, werd met een ernstige hersenschudding naar zijn woning vervoerd per auto van den G.G.D. De passagiers van den Amsterdamschen auto werden door den G.G.D. naar het Wilhelmina Gasthuis ver voerd. Het waren twee heeren. waarvan de een een hoofdwonde en een hersenschudding had bekomen. De resten van den auto uit Lisse, die de trambaan ver sperden, zijn in alle vroegte opgeruimd, zoodat het tram verkeer geen stagnatie ondervond. ONGELUK OP DEN ONBEWAAKTEN OVERWEG. Doove man het slachtoffer. Zaterdagmiddag om half twee is op den onbewaakten overweg te Veenhuizen, de ongeveer 50-jarige P. Groot door een trein overreden en gedood. Den machinist treft geen schuld, hij heeft de voorgeschreven signalen gege ven, 'doch daar het slachtoffer hardhoorend was, heeft hij deze vermoedelijk niet gehoord. weest was en dat hij en Tony vrienden waren, dat Tony een poosje geleden is gestorven en dat hij in den nacht dat hij stierf tegen Henderson gezegd had naar mij toe te gaan als hij hulp noodig had. Zoo, mompelde Barjan. Hij had zich weer in zijn stoel laten vallen en leunde voorover naast Nicolo. Dus het was door Tony Lomazzi dat hij bij je kwam? Wat dat betreft klopt de heele geschiedenis. Ik weet toevallig, dat zijn cel naast die van Lomazzi lag. Maar hoe kwam Henderson aan de bom? Die had hij in geen geval toen hy uit de gevangenis kwam en hy is ge schaduwd... Dat hebt u al eerder gezegd, viel Nicolo Capriano hem in de rede. In ieder geval, u behoort te weten of te controleeren of de rest van het verhaal waar is of niet. Hij vertelde dat hy ergens in een café met een vreemde aanpapte, dat ze zich by elkaar aansloten en de rest van den avond de blommetjes hebben buiten ge zet. Ze boemelden van de eene kroeg naar de andere. De expeditie eindigde by Vinetto, hier een paar huizen vandaan, waar Henderson en zyn kameraad het aan den stok kregen met een paar van Baldy Vickers bende. Henderson zei dat zyn vriend neergeslagen werd en dat het geen haar gescheeld had, of hy was er ook bij ge weest, maar dat hij nog net bijtyds door de achterdeur had kunnen ontsnappen. Hij belandde in de steeg cn door den achteringang kwam hy hier naar binnen. Ik vroeg hem hoe hij wist dat ik hier woonde en hij ver telde dat hij dat in den loop van den middag uitgevonden had en dat hy toch van plan was geweest om gisteravond bij my te komen, maar dat hy meende dat de politie hem in de gaten hield en daarvoor had willen wachten tot het donker was. Nicolo Capriano sloeg zyn oogleden neer om de spot tende uitdrukking die in zijn oogen kwam te verber gen. toen hij tegen den inspecteur vervolgde: Als Henderson's maat inderdaad by Vinetto werd neergeslagen, zal het u niet veel moeite kosten om zijn spoor te vinden en als Henderson de waarheid heeft gesproken zal die andere man het kunnen bevestigen! We hebben hem al, verklaarde Barjan zuurzoet. Die zoogenaamde kameraad was niets anders dan een rechercheur en ik kan niet zeggen dat ik de manier, waarop hy zyn opdracht heeft uitgevoerd, erg bewonder Ga verder: tot nu toe klopt de geschiedenis heelemaal. Je zege dat Dave Henderson toch van plan was hier te komen, afgezien van die vechtparty by Vinetto. Waarom was hy dat van plan? Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 1