Alitnttt Kitiws-
Raad
Nieuwe Niedorp.
OM HONDERD DUIZEND
DOLLAR!
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Ingezonden Stukken.
Ingewikkeld en teer.
Woensdag 27 Augustus 1930.
SCIAGEB
73ste Jaargang No. 8720
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bcwijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden nnnr plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT DIT TWEE BLADEN.
Mijnheer de Redacteur,
Vergun mij s.v.p. een kleine toelichting te geven op
een punt in het verslag van de laatste openbare zitting
van den Raad der gemeente Schagen, zooals dat voor
komt in Uw nummer van Zaterdag 23 Augustus j.1.
Bij het geven van namen aan nieuwe straten is
voorgesteld de straat langs de Laur i e sloot te noemen
Laurierstraat, met als argument: „Laurie is niets".
Op aandrang van één der leden is het geworden
„Lauriestraat".
Het komt mij voor, dat die beslissing de beste is
geweest.
In „Laurie" zie ik nog een stukje oude taal, dat nu
behouden blijft en dat niet goed herkenbaar was, om
dat het blijkbaar op den klank af is neergeschreven,
zonder dat de beteekenis werd gekend. Ik meen dat
dit woordje moet gesplitst worden in „lau(we)" en
„rie". De Westfriezen zeggen voor „luw", dat is beschut
voor wind, nog dikwijls ..lauw". Een „rie" of „ree"
(let op de verwisseling van klinkers in „ien" en „een",
„gien" en „geen", „bien en „been", „stien" en „steen")
is een waterloop of sloot. (Zie Verwijs en Verdam,
Middelnederlandsch Woordenboek).
De beteekenis is alzoo naar mijne meening eene
sloot, welke beschut ligt tegen den wind. Wanneer wij
in aanmerking nemen, dat de schippers te Schagen in
de onmiddellijke nabijheid van die sloot hunne vaartui
gen aan den wal leggen, sedert onheugelijke lijden,
dan is het niet te verwonderen, dat zij de gunstige
ligplaats daar hebben opgemerkt, hebben benut in de
sloot daarnaar hebben genoemd.
Men kan mij tegenwerpen, dat, wanneer de beteeke
nis van „Laurie" werkelijk zou zijn een beschut gele
gen sloot, de naam „Lauriesloot" eene onjuistheid, een
pleonasme zou zijn. Ik stem dit dadelijk toe. Maar
spreken wij niet vaak van: een klein kindje, een ouden
grijsaard, een zwarten neger, en dan weten wij toch
dat de bepaling overbodig is, omdat wij de beteekenis
van elk woord kennen. Waar de beteekenis van „rie"
aan de overgroote meerderheid van ons i3 ontgaan, is
dat pleonasme m.i. wel verklaarbaar.
De volksmond spreekt nog altijd van „de Lauw e-
rie" en zegt niet: de Lauriesloot of Lauweriesloot.
In dit geval is.de volksmond dus treffend juist 'n over
eenstemming met de opvatting van den geachten
schrijver.
REDACTIE.
In ons blad van 7 Augustus j.1. hebben we u een
en ander verteld over de Sumatra, die onklaar was
geraakt en daarna met zeer gunstig resultaat een
langdurige reparatie had ondergaan op het marine-
etaglissement te Soerabaja.
Toen moest de windhond onzer zeegaande vloot
natuurlijk weer proefstoomen op de gemeten mijl,
raakte weer onklaar en vloog zelfs in brand een
ramp, die gelukkig gestuit kon worden.
Wat de pers hieromtrent mededeelde, eindigde al
dus:
FEUILLETON
Uit het Amerikaansch
van
FRANK L. PACKARD.
19.
De oude bommenkoning wrong zijn vuisten vrij uit den
greep van haar handen.
Wat heb jij daar mee te maken? schreeuwde hij
schor. Een wilde furie van zinnelooze woede bezat hem
nu» Hij hijgde en kuchte en rochelde machtig en hield
zijn borst vast met zijn dunne, nu blauwachtige vingers.
Toen hij zijn stem terug vond hijgde hij:
Ja, ik heb dien brief geteekend met „con amore".
Het is zooals je zegt: dat is het oude signaal! Ja ja! En
Dago George zal gehoorzamen. Hij zal onzen jongen
vriend in de gaten houden! En het eind van het lied zal
zijn dat onze jonge vriend Nicolo Capriano honderd dui
zend dollar bezorgen zal. En we zullen ook moeten zor
gen dat onze jonge vriend niet lastig wordt! Hij is een
pand... een pand!
Het gezicht van den ouden Nicolo was purper gewor
den en nog steeds raasde hij voort.
En als een pand niet meer noodig is... dan kun
nen we het missen, nietwaar? Con amore! De oude da
gen keeren terug! De oude Nicolo heft zijn wijsvinger
op en de poppen gaan aan 't dansen. Con amore! Ik zal
zorgen dat Dago George weet wat hij beginnen moet met
een jongeman die hem dien brief van den ouden Nicolo
brengt!
Teresa had onbeweeglijk staan luisteren, met in el
kaar geklemde handen.
Ik kan het niet gelooven... Ze sprak bijna fluiste
rend. Ik kan het niet gelooven... dat u dit zult doen.
Het is monsterachtig, verschrikkelijk...
De oude man scheen thans zoo benauwd te zijn dat
hij niet spreken kon, tenminste hy had geen adem om
De schade, ofschoon nog niet vast te stellen, zal
naar gevreesd wordt, aanzienlijk blijken te zijn."
Nu is dat gebleken.
De Volksraad is n.1. bezig met de Marine-begrop-
ting en naar uit Batavia wordt geseind, deelde de
regeeringsgemachtigde, de vice-admiraal A. ten
Boecke Hoekstra, op 23 Augustus mede, dat de re
paratie-kosten voor de Sumatra op niet meer dan
drie ton worden geraamd. Het karweitje kan te Soe
rabaja geschieden en in Januari zal het schip weer
voor gebruik gereed zijn.
Voorloopig is de vrede dus verzekerd, want een
evcntueele vijand zal natuurlijk niet zoo gemeen zijn
om ons aan te vallen, terwijl onze windhond zonder
adem is.
Drie ton schade valt ons inmiddels niet tegen. Als
wc nagaan, dat de „Zeven Provinciën" ook zoo'n
stuk antiek een groote herstellingsbeurt krijgt, en
dat daarmee volgens den vice-admiraal vijf ton ge
moeid zijn, dan is drie ton een peuleschilletje.
Het is immers zooals het opperhoofd der Indische
vloot verklaarde:
„Moderne oorlogsschepen zijn he
laas ingewikkeld en tee r".
Trouwens, we wisten dat wel.
Denk maar aan onze dierbare tank.
Onderdanig en met allen verschuldigden eerbied
geven we beleefd in overweging om met de schepen
te doen als met de tank:
invetten en in watten pakken.
Om te varen nemen we dan wat Zuiderzee-botters,
die toch uit het bedrijf worden gestooten.
Als dan onze vice-admiraal de roeper grijpt,
menschen, menschen, wat een film!"
Vergadering van den Raad op Dinsdag 26 Augus
tus 1930.
De vergadering die tegen half tien was uitgeschre
ven, werd om 10 uur geopend.
Voorzitter de heer A. Visser, burgemeester, secre
taris de heer P. Haringhuizen.
De Voorzitter opent met een woord van welkom de
vergadering, en hoopt dat de te nemen besluiten,
w.o. er zijn van beteekenis, b.v. de nieuwe belasting
regeling, in het belang der gemeente zullen zijn.
De notulen worden door den Secretaris gelezen,
ze worden onder dankzegging goedgekeurd.
Naar aanleiding van de notulen vraagt de heer
Gaijaard, hoever B. en W. zijn gevorderd met de
Moerbeeker school.
De Voorzitter zegt, dat daarover straks mededee-
lingen zullen worden gedaan, de inschrijvingsbiljet
ten zijn ingekomen.
Ingekomen stukken.
1. Mededeeling van de navolgende ingekomen stuk
ken: a. het goedgekeurde besluit tot vaststelling van
het vermenigvuldigingscijfer voor de plaatselijke in
komstenbelasting: b. de in de vorige vergadering vast
gestelde suppletoire begrooting; c. verslag der ver
gadering van de Gascommissie op 11 Juli j.1.; d.
adres van de ingezetenen van en rond de Boome, om
hun perceelen van electriciteit te doen voorzien, in
hoofdzaak voor kracht.
Ten aanzien van het laatste punt stellen B. en
W. voor aan het P.E.N. een berekening te vragen
van de kosten, die ten laste der gemeente zouden
uiting te geven aan de razernij van drift, waaraan hij
ten prooi was. Zijn trillende, blauwachtige vingers rukten
den boord van het nachthemd los, dat hem te eng om
zijn hals scheen te worden.
Er uit! hijgde hij eindelijk, de kamer uit! Ik zal je
leeren waar de plaats Is van zoo'n aap van een meid
als jij. Eruit!
Neen, ik ga niet, antwoordde ze, zich dwingend om
kalm te praten. Ik ben niet van plan om weg te gaan
vóór u mij belooft dat u dit niet zult doen. U kunt het
niet doen, vader; u kunt het niet doen! Hij kwam im
mers van Tony Lomazzl. Het lijkt wel of u gek gewor
den bent, vader; hij kwam toch van Tony Lomazzi!
En ik zeg je dat je als de weerlicht de kamer
uitgaat en je brutale mond houdt, jij kwaje rakker van
een meid!, klonk Nicolo's woeste repliek. Tony
Lomazzi! Hij kwam van Tony Lomazzi! Wat ben ik
Tony Lomazzi anders verschuldigd dan de haat, die een
man als lk kan voelen? Weet je, het zijn de gevange
nismuren geweest die Tony Lomazzi hebben gered voor
mijn wraak, voor deze vingers die niet loslaten als ze
eenmaal om Iemands hals zijn! Dacht je dat ik het
vergeten was, dat het Tony Lomazzi's stomme schuld
ls geweest, dat het spel voorgoed verbroddeld was, de
schuld van dien idioot, die zich door de politie in de
kaart heeft laten kijken! Het was immers door zijn
ezelachtigheid, dat ik mijn mannen uit elkaar moest
laten gaan...
U bent verschrikkelijk onbillijk, vader, protesteer
de het meisje, van wie alle vrees en bevangenheid nu
afgevallen scheen te zijn. Onbillijk en ondankbaar.
Hij is het geweest die vijftien jaar voor u geboet heeft,
die de politie van u heeft afgehouden, door wiens be
kentenis van dingen die hij niet gedaan had, u buiten
schot bent gebleven. Hij heeft zijn leven voor u ge
geven: hij is voor u in de gevangenis gestorven. O ja,
ging ze heftig voort, ik was een kind toen dit alle
maal gebeurde, maar ik was niet doof en blind en
moeder heeft me later ook een heeleboel verteld. Tony
was altijd zoo lief en zoo vriendelijk; hij was de beste
mensch die ik ooit in mijn leven ontmoet heb en of
schoon hij een van uw bende was een ander woord
weet ik er niet voor moet hij een hart van goud heb
ben gehad. Moeder hield ook zooveel van Tony. En
nu... nu wilt u verraad plegen aan het vertrouwen dat
een doode in u heeft gesteld en u wilt zijn vriend ver
raden, die in u gelooft, omdat hij in Tony geloofd heeft!
komen. De kosten zullen wel niet meevallen, denkt
de Voorzitter.
Wordt goedgevonden.
Naar aanleiding van de notulen der gascommissie-
vergadering, worden inlichtingen gevraagd door de
heeren Borst en Wit, omtrent den aankoop van een
transportband en naar aanleiding daarvan deelt de
Voorzitter mede, dat de Ned. Spoorwegen de voor
malige trambaan niet wil verkoopen, omdat zij in
onderhandeling zijn met de Provincie.
Het aanbrengen van den transportband geeft ar-
beidsbeparing, de aanvoerder van de kolen heeft
reeds een dubbeltje per ton laten vallen.
De heer Borst vraagt of de arbeider die reeds een
jaar los werkt, voor vast is aangesteld.
Op deze vraag moet de Voorzitter het antwoord
schuldig blijven.
Raming der ontvangsten en uitgaven der Gezond
heidscommissie te Hoorn voor 1931.
De bijdrage voor de gemeente is uitgetrokken op
3 cent per inwoner en dit doet de Voorzitter de ver
wachting uitspreken dat nog meer zal worden
gedaan dan tot nu toe. Een nadere omschrijving van
de reden dezer verhoogde bijdrage wordt niet gege
ven.
De heer Gaijaard merkt op, dat zoo weinig van
het werken der Commissie wordt gemerkt.. Aan de
ooren moet men de Commissie bij sommige zaken
zien te krijgen.
De Voorzitter zegt dat voor inspectietochten in het
ressort een post is uitgetrokken. Overigens kunnen
B. en W. er niet over klagen dat de Commissie te
weinig verschijnt, integendeel.
Vaststelling eener verordening, houdende verbod
tot het telen van bepaalde soorten van aardappelen
ter voorkoming van wratziekte.
Het betreft de soorten Bravo, De Wet, Beentje en
Kampioen. Tot het uitvaardigen van het verbod was
reeds door den Raad besloten, maar met de vaststel
ling der verordening zou nog worden gewacht tot het
najaar. B. en W. achten nu den tijd daartoe geko
men. Wordt goedgevonden.
Aan de orde is de vaststelling eener verordening
op de heffing van besmettelijke ziektcgelden, met
invorderingsverordening.
In de vergadering van 29 December 1929 werd deze
verordening behandeld, maar ze werd door Ged. Sta
ten teruggestuurd met de opmerking dat de bedra
gen in de verordening moeten worden genoemd. B.
en W. stellen dus voor de verordening te wijzigen en
te bepalen dat de vervoerkosten zullen bedragen 50
cent per K.M., bij gebruik van een ziekenauto en
20 cent per K.M. bij gebruik van een gewone auto.
De verplegingskosten zullen bedragen f3.— per dag.
Aldus wordt besloten.
B. en W. stellen voor om met. intrekking van het
terzake genomen besluit van 10 Juli j.1., het toen be
doelde bouwterrein aan den Schulpweg tegen dezelfde
voorwaarden te verkoopen aan de Coöperatieve Ma
lerij alhier.
Oorspronkelijk was het bouwterrein verkocht aan
den heer Groet persoonlijk, maar de verkoop zal dan
nu geschieden aan de Coöperatieve Malerij.
Wordt goedgevonden.
Volgt de vaststelling van de uitkeering aan de
bijzondere school te 'tVeld krachtens art. 101 der
L. O. wet over het jaar 1927. Het voorschot heeft be
dragen f 1000, terwijl de uitkeering moet bedragen
f 1207.96.
Vastgesteld wordt het bedrag der aan de Bijzondere
School te 'tVeld te veel uitgekeerde vergoeding ex
art. 101 der L. O. wet over de jaren 1925 tot en met
1927. Uitgekeerd was een totaal bedrag van f5?24.90,
uitbetaald was door de school f 4457.82, zoodat terug
betaling van f 1267.08 dient te geschieden.
Volgt besluit tot onderhandsche verpachting van
de sluis te Verlaat.
De Voorzitter licht toe, dat dc sluis ondershands
was verpacht voor f650, en de Raad van Oude Nie
dorp een contract dier verpachting voor eenige ja-
En u misleidt hèm en u hebt de politie misleid om
uw eigen belangen te dienen. Maar daar zult u niet
mee voortgaan. Dit zult u niet! Hoort u: dat zult u
niet! Nicolo's gezicht was nu lood-kleurig bleek. Hij
was aanzienlijk, volslagen ontoerekenbaar van woede.
Hij wrong de handen, zijn lippen bewogen zonder
woorden uit te brengen, een bloedvlek kleurde den
jvitten baard.
Jij durft, dat moet ik zeggen!, rochelde hij. Jij,
een kwaje rekel van een meid, durft tegen mij op die
manier te praten, tegen Nicolo Capriano.
„Je zult niet! Je zult niet" En wie zal me dan tegen
houden?
Ik!, klonk het beslist Als u er niet mee wilt
uitscheiden, zal i k zorgen dat het gebeurt wat het
ook kosten mag. Ik zal het beletten...
Nicolo Capriano lachte, een verbijsterde, krankzin
nige lach.
Idioot! Jij wilt het beletten! En hoe zul je het
beletten. WH je het de politie vertellen? Ha, ha, als
je dat doet, verraad je meteen Tony's dierbaren vriend.
Je zou de politie geen grooteren dienst kunnen bewij
zen ze zouden dan meteen weten dat Dave Hen-
derson nog leeft, en dat ze hem in New York kunnen
vinden, waar hij naar toegegaan is om dat geld terug
te vinden! Of misschien wil je een tweeden brief
schrijven en Dago George zeggen dat hij zich niet aan
mijn orders moet houden? Het is jammer voor je dat
onze jonge vriend zelf mijn brief heeft meegenomen
en je geen adres heeft achtergelaten!
In Teresa's oogen was een uitdrukking waarin wal
ging en harteleed gemengd waren. En wéér klonk
Nicolo Caprlano's waanzinnige, angstaanjagende lach
door de kamer. Er was iets van gruwzamen triumf in.
Dus hoe ben je van plan het te beletten?, ging
zijn hijgende stem verder. Zie je nu in dat Nicolo
Capriano verder kijkt dan zijn neus lang is? Er is
niemand die het zou kunnen beletten en jij bent wel de
laatste die het kan!
Met inspanning van al haar geestkracht beheerschte
zij zich, ofschoon ze spierwit zag.
Het ls volkomen juist wat u zegt, verklaarde ze
met een stem, die licht trillende, maar toch vastbe
raden klonk, maar er ls nog één middel, en dat ls
om hem op te zoeken en hem te waarschuwen. En ik
zal niet aarzelen om het op die manier te doen... Ik
zal hem naar New York nareizen, hem waarschuwen
ren, b.v. een 10-tal jaren, wilde sluiten. Nieuwe Nie
dorp evenwel vond heter voorloopig ondershands tc
verpachten tot 31 December 1930 en daarna te beslui
ten wat in den vervolge zal gebeuren. Oude Nie
dorp ging hiermee accoord en dus betreft het besluit
tot onderhandsche verpachting der termijn tot 31 De
cember 1930.
Aldus wordt besloten.
De diverse rekeningen over 1929 worden vastge
steld op de in dc vorige vergadering genoemde be
dragen. De commissie van onderzoek had geen op- of
aanmerkingen.
Dc gemeentebegrooting voor 1931 wordt aangeboden
op een totaal bedrag van f96568.01.
De belastingvoorstellen.
In verband met de nieuwe finantieele regeling tus-
schen rijk en gemeenten, komen B. en W. met dc
volgende heiastingvoorstolIen:
1. Verordening, bepalende dat de gemeente voor
de heffing der personccle belasting naar de eerste
twee grondslagen blijft ingedeeld in de 8e klasse.
2. Verordening tot vaststelling van de tarieven
voor de heffing van de personeelc belasting.
2a. Verordening tot heffing van 30 opcenten op
de personeele belasting met invorderingsverordening.
3. Verordening tot heffing van 50 opcenten op dc
gemeentefondsbelasting met invorderingsverordening.
4. Verordening tot heffing van 50 opcenten op de
hoofdsom der grondbelasting op de gebouwde eigen
dommen met invorderingsverordening.
Op deze voorstellen geven B. en W. de volgende
toelichting:
Door de invoering der wet tot herziening van de
financieele verhouding tusschen het Rijk en de ge
meenten, welke reeds in 1931 haar invloed zal doen
gelden, vervallen de uitkeeringen ingevolge de vroe
gere wet ad f4575.15 en f600.terwijl voorts de be
voegdheid tot het heffen van een plaatselijke inkom
stenbelasting wordt opgeheven, welke belasting voor
het loopende jaar op f 25500.-— werd geraamd.
Voorts zal voornamelijk wegens schoolbouw, ver
betering van wegen, bruggen en sluizen en verhoogde
subsidie voor armenzorg, na aftrek van eenige min
dere uitgaven en hoogerc ontvangsten in de eerst
volgende jaren een bedrag benoodigd zijn van on
geveer f 4000.—, totaal moet daardoor worden voor
zien in rond f34700.
Als voornaamste nieuwe inkomste valt te
boeken de uitkeering per ingezetene
krachtens de nieuwe wet, welke voor onze
gemeente voorloopig is bepaald op f7.4889.
Deze maakt (naar een getal van 1671 inge
zetenen op 1 Januari 1930) een bedrag uit
van rond f 12500.—
De ilitkeering voor de jaarwedden van
den burgemeester en den secretaris be
draagt in het vervolg f 3000.
Als nieuwe rijksuitkeering is ingesteld het
3/4 gedeelte van de hoofdsom der grond
belasting f 6200.
Voorts komt aan de gemeente ten goede
de zuivere opbrengst der personeele be
lasting, welke van Rijkswege wordt gehe
ven, doch, wanneer de gemeente van de
daartoe gegeven bevoegdheid gebruik
maakt, naar tarieven door haar vastge
steld.
Als de hierboven genoemde verordenin
gen ongewijzigd worden vastgesteld, zal de
opbrengst der personeele belasting zijn te
ramen op f 9300.
de opcenten op de gemeentefondsbelasting
op f 4000.
en die op de grondbelasting gebouwd op f 1200.—
Totaal f 36200.
Het meerdere ad f 1500— is wenschelijk om in
eventueele tegenvallers te kunnen voorzien.
niet naar Dago George te gaan en als hij daar al ge
weest moch zijn, hem op 't hart drukken dat hij op
zijn hoede moet zijn en zorgen dat Dago George hem
geen kwaad kan doen
Haar woorden eindigden in een gil. Nicolo's han
den waren uitgeschoten ter hoogte van haar middel
en hij rukte aan haar in krankzinnige drift.
Jij, jij zult dat doen, hijgde de reutele'nde stem.
Neen, voor den duivel, dat zul je niet! Neen en nog
eens neen! Neen zeg ik, hoor je? Zyn handen waren
voortdurend hooger gekomen en met zijn heele gewicht
steunend op het meisje, heesch hij zich letterlijk uit
het bed.
Neen!, rochelde hij weer. Versta je me? Je zult
het laten, zeg ik je!
Vader!, riep ze, verbijsterd van angst Vader,
wat gaat u doen? Het zal uw leven kosten als u zoo
onvoorzichtig bent!
Er flikkerde een krankzinnige glans in Nicolo's oogen,
terwijl hij Teresa aankeek; zijn gezicht was verwron
gen.
Ha!, grauwde hij wild. Hij was nu uit bed en
worstelde met het meisje. Ha! Zal het me m'Jn
leven kosten? Het zou jou je leven wel eens kunnen
kosten. Ik zal je nog liever met mijn eigen handen
dooden, dan toelaten dat jij mijn plannen in de war
stuurt! Ha, het is de oude Nicolo weer Nicolo Ca
priano uit de jaren toen...
Teresa had het gevoel alsof de kamer om haar he;n
draaide. De rukkende vingers waren opeens verslapt
en hadden losgelaten. Zij was het nu die greip en
tastte naar Nicolo's lichaam om te beletten dat hij
vallen zou. Maar het was te zwaar. Het was of het
haar mee omlaag trok, tot het terug vis', op het bed.
Toen leunde ze naar haar vader over en staarde en
heele poos naar hem door uitgespreide vingers van haar
handen, die ze krampachtig voor het gezicht hield. Ver
schrikking greep haar aan, wilde verschrikking en
onuitsprekelijke vrees. Ze was zichzelf niet meer nees
ter en wankelde achteruit, struikelde over der. t»l.oel
naast het bed en greep zich eraan vast om niet te
vallen.
Ze sprak niet. Nicolo Capriano had voor het eerst
in drie jaar het bed verlaten... om te sterven!
Haar vader was dood! Dat was de oorzaak van dien
onzegbaren schrik en verlammende vrees. Ze had nau
welijks besef meer van de dingen om zich heen; tijd
