Purol bij Doorzitten - Zonnebrand - Stukloopen
De Wereldreis van -
Dicky en Dirrekie Durf
Historische Kroniek.
WARE WOORDEN.
Brabantsche brieven.
WETENSWAARDIGHEDEN.
we op straat dan Is het natuurlijk niet netjes, om
elkaar te kussen. Meneer, liefde zoekt list, en toen
zijn we aan het prakkizeeren geslagen, hoe en waar
we nu eigenlijk, zonder met afkeurende blikken te
worden aangekeken en als zedelooze individuen te
worden uitgekreten, elkaar konden omhelzen. Eerst
hebben we het bij de tramhaltes geprobeerd. Maar
dan moest ik, of mijn meisje, telkens op de tram
gaan en een kaartje van een dubbeltje nemen, om
een halte verder uit te stappen, en elkaar dan daar
te begroeten. Dat mag wel volgens de publieke opi
nie, maar het werd nog al duur. Op één avond ver-
tramden we op die manier vijf gulden veertig cent.
En we moeten zuinig zijn, want zooals ik zei, over
een half jaar gaan we trouwen. Toen kreeg ik het
idéé van het station. Daar vertrekken op die zes per
rons elk oogenblik treinen en op het perron mag je
net zoo teeder afscheid nemen, als je wil. Nu, en het
kost niets meer dan één dubbeltje, namelijk een
perronkaartje voor ons elk, ad 5 cent per stuk.
Snapt u het nu, meneer? En het mooiste is, dat we
dit op alle stations in de stad tot in het oneindige
kunnen herhalen, zonder dat we ernstig gevaar loo-
pen, dat men ons zal herkennen. Wat zegt U van dit
idéé, meneer? Nu, adieu, meneer, ik moet nu naar den
trein naar Gouda, op het vierde perron, mijn meis
je staat al te wachten, tabé, meneer!"
Zoodat ik dan maar zeggen wil, dat een mensch
nooit te oud is om te leeren. Ofschoon, ik ben ge
huwd en dus
81 Aug. 1667 werd de vrede gesloten te Breda, welke
een einde maakte aan den tweeden En-
gelschen oorlog. In dezen oorlog verloor
de Republiek twee van haar dapperste zee
helden Comelis en Jan Evertsen, maar be
hield toch haar roem ter zee, daar de
Ruyter door zijn stoutmoedigen tocht Laar
Chattam de Engelschen noodzaakte vrede
te sluiten. Merkwaardig is In dit verband
het oordeel van een kundig Engelschman
over ons volk: „De Nederlanders overtref
fen ons In wijsheid, kracht en moed en
in kennis van onze eigen wateren, waarom
zij als overwinnaars uit den strijd kwamen.
Bij dezen vrede kregen wij Suriname, dat
door Krijnszoon was veroverd.
1 Sept. 1712 werd te Amsterdam de beroemde kunst-
plaatsnijder Fokke Simon geboren. Of
schoon zijn vader hem voor het tooneel
bestemde en de jongen ook eenigen tijd
onder diens leiding in den schouwburg te
Amsterdam speelde, verliet Fokke ten
slotte toch het tooneel om zich onverdeeld
aan de teeken- en graveerkunst te wijden.
Hij overtrof al spoedig hierin zijn meester
J. Philips en maakte zich de losse behan
deling van Callot en Luyken eigen. Na een
voor de kunst zeer vruchtbaar levon,
stierf Fokke den lOen Augustus 1784.
2 Sept. 1772 werd door de kabinetten van Rusland, Oos
tenrijk en Duitschland het besluit geno
men tot de eerste verdeeling van Polen.
Dit was een gevolg van de hebzucht van
Rusland, waarin de beide andere staten
niet wilden toestemmen als ook zij hun
deel niet kregen. Rusland kwam nu in het
bezit van Wit-Rusland, Pruisen van West-
Pruisen en Oostenrijk verkreeg Oost-
Galiclë. Ofschoon de Poolsche adel, die zich
in de Conferentie van Bar vereenigden en
ook de koning van het land, Stanislaus
Augustus, zich hier, tegen verzetten, stoor
den de mogendheden zich hier niet aan en
ging de verdeeling dan ook gewoon door.
I Sopt. 1522 werd Adriaan Florissen, die uit Utrecht
afkomstig was, te Rome tot Paus ge
kroond, waarbij hij den naam aannam van
Adrianus VI. Hij was te Utrecht geboren
ln 1549; na zijn humanistische opvoeding,
werd hij te Leuven benoemd tot professor
in de godgeleerdheid. Daarna was hij de
leermeester van Karei V en vervolgens
Bisschop van Tortosa. Hij zette, na zijn
pauskeuze, alles erop de Curie te hervor
men en trachtte een groot Concilie ijeen
te roepen, hetgeen hem echter niet gelukt
ia, daar hij reeds een jaar later, den 14en
September 1523 kwam te overlijden.
4 Sopt. 1506 werd Constant Huygens, Heer van Zuy-
lichem, te Den Haag geboren. Van jongs af
interesseerde hij zich voor de literatuur,
waardoor hij reeds vroegtijdig mooie ver
zen maakte, „Momenta desultoris" en „Ko
renbloemen" zijn zeer bekende bundels van
zijn hand. Hij fungeerde in 1662 als ge
heimschrijver bij de stadhouders en was in
1685 in de diplomatie werkzaam. Hij over
leed in 1697 in den ouderdom van 101 jaar.
B Sopt. 1672 besloot de regeering van Amsterdam haar
posten neder te leggen. De Ruyter had
drie maanden tevoren een schitterende
overwinning ter zee bevochten en krulsto
Poesie: Kom d'r eens
met me spelen!
uitKom eens
(Lift).
nu langs de kusten om den vijandelijken
aanval af te weren. Maar de moedeloos
heid in den lande was zoo groot, dat men
niet meer wist wat te doen. Amsterdam's
handel lag nu geheel stil en er was geen
vooruitzicht, dat het in de toekomst beter
zou worden; hierin vond het gemeente
bestuur reden om zijn ambt neer te leggen.
6 Sept 1813 had de veldslag bij Dennewits plaat3 tus-
schen den kroonprins van Zweden en
maarschalk Ney.
Wacht niet het gunstige moment af, maar schép het.
o
Gij zijt even jong als uw vertrouwen, even oud als
uw twijfel; even jong als uw verwachtingen, even oud
als uw zorgen.
o
Wie zichzelf kent, veroordeelt geen ander.
o
Zij zijn de beste menschen, die trachten zich te ver
beteren.
o
Verspreid geen kwaad gerucht, men kan beter von
ken uittrappen dan uit elkaar strooien.
o
De man die slaagt, ondervindt evenveel teleurstellin
gen als de meest gewone sterveling, maar, omdat hij
vaker probeert, la het totaal van zijn successen ook
grooter.
o
Wat niet vermeden worden kan, moet met verstand
worden aanvaard.
J8S_
FEUILLET
VERTELLINGEN.
1EN. H
Ulvenhout, 26 Augustus 1930.
Menier,
Gij mot me toch 's zeg
gen, amico, waar 't toch al
lemaal aan leet, teugeswoo-
rig, dat de menschen teu-
genover makaren zoo ver-
gimd onvrindelijk zijn! Keb
't daarover al meer willen
emmen in m'nen brief, maar
dan doch ik weer, „ollee,
Dré, go zul 't 'n bietje zwart
bezien; 't hee meschient wel
aan oew eigen geleeen van
den mèrgen, da Jan, Piet
of Klaas zoo onvrindelijk is
gewiest teugen oew!" Waant,
niewaar, 't is 't eerste wa me
leeren: ge mot altij 't eerste bij oew eigen beginnen! En
zonder nouw m'n eigen 'n plumke in m'n eigen gat te
stoppen: keb da-d-altij as 'n heel wijze les, as 'n heel
goei beginsel in 't leven onthouwen en toegepast Keb
er dan ok dikkels plazier van beleefd, dikkels! Maar
en daar wouw 'k 't deuzen keer 's over emmen: waar
zouw 't nouw vandaan komen, da ge da plezier bekaanst
niemeer ondervindt!
Waar zou 't nouw vandaan komen, dat as 'nen
mensch 's vrindelijk op oew afkomt en ge bij oew
eigen denkt: ollee, da's weer 's 'nen ouwerwetschen, net
ten kaerel, da ge dan dalek, of wa later in de gaten
krijgt dat die vrindelijkheid olleen bedoeld was om wa
bij oew te leenen of beter van oew te worren!
Waar zou 't vandaan komen, teugeswoorig, da-ge op
't vrindelijkste brlefke, 'n goei-bedoeld protje, 'nen ge
moedelijken goelendag en zoo, da ge daarveur trug-
krijgt: gin antwoord, 'nen snaauw of 'n leugentje,
Waant amico, kep er dikkels zeivers de pest over
ln, wezenlijk waar jonk, da'k teugenover' 'nen mensch
staai, die vriendelijk doet oew op oewen schouwer klopt,
„amico" teugen oew speelt en Dré veur en na staat te
ouwewijven, terwijl ge op 't zelfste mement aan z'n ogs-
kes ziet, dat ie oew staat te belaaitafelen! Dat le oew
vernukt.
Amico waar ls da veur.
As 'k d'n duuvel aan iemand eb, dan zeg ik 'm da-
d-in z'nen moei. Of ik gaai *m uit d'n weg en laat 'm
naar d'n ge-wit-wel loopen!
En 't is teugeswoorig verdijd: as d'n eene van d'n
aandere denkt: „keb oew nie noodig", dan wordt d'n
aandere behaaldeld as 'n hopke smurrie.
Allemaal piek en pook! Afgunst!
En nóg 's: waarom dan toch!
'k Moest van d'n mergen in de stad efkes op 'n kan
toor zijn, om d'n baas te spreken, 'k Zal verders gin na
men noemen, 'k Zette m'nen gruuntenwagel zoolaank
wa schoor, teugen 'nen baand van de stoep, zee: „koest
Blek, leggen", en gong dan naar binnen, 'k Wier ontvan
gen deur 'nen menier van ommebU veertien, veftien ja
ren, die op me-n-af kwam en zee: „enn?" Meteen keek
ie naar m'n klompen, en laankzaam „liepen" z'n ogs-
kes omhoog, tot aan m'nen nek. 'k Sting effen verbouwe
reerd te kijken, waant die apen, amico, die kunnen 'nen
ouweren mensch dikkels behaandelen dat ie 'r beduusd
van wordt. Toen zee-t-ie: „nouw?" 'k Docht: zou 'k oew
'n watjekouw om oew ooren geven da-d-eel oew kufke
in de wèèr gaat, of zou 'k maar doen of ik gek ben. Ik
bleef verstaandig en hiew me dus gek!
„Is d'n petroon d'r al?" vroeg ik.
„Menier?" zee-t-ie, „wocht dan effe, za'k 's zien
veur oew". En as 'n heel klein jong Dultsch ginneraal-
tje, keerde-n-ie z'n eigen sncldig om en liet me verders
staan. Hij kwam weer trug en zee: „waar is 't veur?"
„Da ga-d-oew nie aan, ventje", mokte-n-ik 'm duide
lijk, „maar zeg maar aan oewen petroon da'k centen
koom brengen!"
Da-d-had z'nen baas zekers geheurd, waant Ineens
kwam ie d'n gang opgerend en zee: ..Kom binnen, kom
toch binnen, menier Dré!" „Ga zitten, ga zitten en
eh... juffrouw Schijvers, ga nog 's kijken of 'r koffie
ls veur menier! Ge lust toch wel 'n kommeke, Dré?
Rooken?"
Amico, as 'k vruuger zoo ontvangen wier, dan dee
me da goed! Dan wiest ik nie wa'k allemaal trug zouw
doen veur vrindelijkhedens en dikkels beloofde-n-lk dan
ok 'nen haas of 'n benneke érebeesjes te zullen sturen,
navenaant as d'n tijd van 't jaar meebrocht. Maar teu
geswoorig ben 'k nie op m'n gemak as ze d'r eigen zoo
uitsloven veur me. Dan denk ik: „goeie genade, wa-d-
haangt er nouw weer boven m'nen kop!"
Waant da-d-emmen ze mijn wel geleerd na heel veul
schaai: niks zoo duur as sigaren en kommekes koffie,
die ge veur niks krijgt!
En niks zoo lekker as 'n pepke tébak uit oew eigen
builtje.
„Menier," zee ik, „mokt asteblieft gin druktes veur
me, waant m'nen wagel sta buiten alleen; 'k kan 'm
nie te laank laten staan." Toen moes da klein menirke
da me zoo deftig ontvangen had, binnenkomen en op
d'n wagel gaan letten. „Jonk", zee ik teugen 'm, „onder
de maand mee snijboonen leggen de pirkes, nlmt er
maar 'n paar van." „Hoef niet" zee-t-ie!
En net wou 'k teugen z'nen baas zeggen: „wa-d-ls
da toch veur 'n lammelingske," toen hij zee: „da's
toch zo'n aarig, rap ventje, Dré!"
„Zoo," antwoordde-n-ik maar, „da zou-de zoo op 't
eerste gezicht nie zeggen!"
Maar laat ik oew zeggen, amico, da-d-ónze jongste
bediende, onze koeischèèper mee z'n klompkes mee
essetee, veul beleefder is as da menirke en as g'ooit
's op m'nen hof komt, da ge da-d-ok wel merken zult.
En as ie da nie was, wel, dan kreeg ie van mijn of
van Trui, z'n loon en 'nen schup onder z'n ge-wlt-wel,
dat ie midden op d'n weg sting naast m'nen hof!
,,'k Koom betalen," zee ik teugen d'n pteroon, ,,'t is d'n
tijd," en 'k mokte m'n vest los en graaide naar m'nen
portefullie.
„Maar 'k staai er nie op te wochten, Dré," en toen
zett-n-ie groote oogen en stok z'n lippen veuruit, „gij
zijt er wel goed veur, horre!" en onderwijl pakte-n-ie
't kwetaansieke, da-d-al laank klaar lag! 'k Zee
maar niks, lee m'n segorke weg en telde de pampierkes
netjes veur 'm uit. „Da's gepast", zee-t-ie en schèèr-
de de buljetjes weg of 't pleepampier was en slingerde
ze In 't laai van z'nen buroow. „Juffrouw Schrijvers,"
riep ie, „keb oew 't eerste kwetierke nie noodig" en de
juffrouw wés al weg, veur ie uitgeprot was. Da kunsje
kende ze. „Ziezoo," docht ik, „nouw mot ik m'n segorke
en m'n kommeke koffie betalen," maar Tt liet niks
merken; k ben méér In de stad gewiest, amico!
„Dré," zee-t-ie, en hij gong er echt gezellig bij zitten,
„Dré,... ollee, nim-d-'n nuuwe jonk" en 't segarenkistje
kwam weer veur d'n dag". „Neeë," zee ik, „veuy gin
duuzend gulden," en 'k sting meteen op. ,,'k Mot naar
m'n klaanten, menier, die zitten op de gruuntes te
wochten, ee!"
Toen kneep ie z'n oogen 'n bietje toe; om z'nen mond
kwam 'n gemeen trekske en toen lachte-n-ie heel erg
vrindelijk en zee: ,,'k zal oew nie laanger ophouwen,
Dré." Hij gaaf 'n haand, 'n akelek zocht haandje, net
klei, en zee: „tot ziens, beste kerel!"
En toen 'k buiten kwam, amico, had Blek ruzie mee
da kleine menirke, die stiekum aan de pirkes had wil
len zitten. Toen hè'k 'm 'nen schup gegeven mee d'n
teut van m'n klomp, dat ie meteen 'n kantoor invloog.
„Kaffer," schold ie! Da was zooveul as de korting op
m'n kontaante betaling, denk ik. Maar toen 'k d'n
goeien Blek geruststelde en 'm in z'n eerlijke, trouwe
oogen keek, toen kreeg ik toch weer 'n vpul frisscher
gevoel over me. „Veuruit, Blekske," zee ik, „opschie
ten, jongen, dan kunnen me weer gaauw naar huis!"
En toen me na 'n paar uurkes weer op onze retoer
gongen, toen kwam ik d'n menier teugen in 'n schoone
autoow en ree ie mee z'nen wagel bekaanst mijn wagel
aan. Moe z'n haand wuifde-n-ie bonzjoer en z'n oogen
zeeën: (vier letterkes!) Zoo doen ze teuges
woorig mee'nen mensch, die z'n verplichtingen nakomt,
amico!
Toen 'k van den middag op 't laand sting te wer
ken, 't weer was zoo schoon da'k de leste zes weken
rengel heelegaar vergeten was, toen spuide me da
stuk van van d'n mergen maar allemaal deur m'nen
kop.
Maar na-d'n middag, toen 't zonneke zakken g mg,
toen 't bosoh as rooi-koper te gloeien sting; toen 'k
achter op d'n erft ln Trui d'r hofke kwam, waar de
zonneblommen, ver boven m'nen kop uit, in zuutgelcn
bloei stingen; waar de gestekte graniejumplaantjes in
vollen bloei op rijen in de pèrkskes vurig rood as
vlammekes teugen 't gruun aanleunden; de leste óaiia's
as 'nen vtist zoo groot, bogen op 't zochte windeke,
toen hè 'k die muizennesten uit m'nen kop gegooid en
't zelfde gedocht as dieën vent in die autoow... van d'n
mèrgen!
En heb 'n pepke aangestoken, Ti-ui teugen d'r dikste
gedeelte geslagen en d'n goeien Blek over z'n kop ge-
rooschen dat ie me lekte van zuiver vrindschap!
waar 'k nie aan hoefde te twijfelen. En... hij hee nog
nooit bij me geleend!
Amico, 'k schei d'r af.
Veul groeten van Trui en as altij gin horke minder
van oewen
toet a voe
DR6.
IS HET U BEKEND:
dat Max Heinricb Gurfch een niet smeltende ijssoort
heeft uitgevonden, die gebruikt wordt voor den aanleg
van kunstijsbanen?
dat dit ijs Opaal-ijs genoemd wordt, niet koud is en
dus ook niet voor koel-doeleinden gebruikt kan worden?
dat het gemaakt wordt door heet water bij een ge
heime chemische samenstelling te voegen?
dat onlangs een kudde van 700 schapen over den
hoofdweg van Aberdeen (Schotland) naar Hyde-Park,
Londen, gedreven werd, over een afstand dus van
700 K.M.?
De aarde telt 700 millioen blanke, 600 millioen gele,
500 millioen bruine, 100 millioen zwarte menschen en
50 milioen roodhuiden.
250000 H.A. bosch moet jaarlijks worden gekapt om
te voldoen aan de wereldbehoefte aan houten dwars
liggers voor de spoorwegen.
de dikte van het poolijs varieert van 300 tot 1200
meter.
De geleerden zijn van oordeel, dat de -thans bekende
kolenlagen hoogstens voor 200 jaar ln de behoeften der
menschen kunnen voorzien. Vroeger dacht men dat
de voorraad nog duizenden jaren toereikende zou zijn.
Hoort men het woord foltering dan denkt men aan
de Middeleeuwsohe behandeling van verdachten; toch
is het nog maar een eeuw geleden, dat de laatste fol
tering ln Duitschland plaats had.
Het was ln 1826 te Hannover.
151. Nou, 't ls hier wair een hail andere boeren-
kurremis, zegt Gerrit, als de auto voorzichtig door de
smalle straatjes van het Moorsche stadje rijdt. Met
verbazing zien de kinderen naar de hooge huizen mot
leemen wanden, naar de kleine vensters en de lage
poortjes, die toegang geven tot allerlei binnenplaatsjes.
Van de menschen zie je erg weinig. Hier en daar kijkt
een gesluierde vrouw uit een hoog venster. Dat
doekje faur d'r paurumpie is zaiker taigen de vliegen
en de muggen, meent Gerrit, maar dat heeft hij mis.
De vrouwen dragen ln de Moorsche landen een sluitr,
omdat het daar nu eenmaal zoo hoort. En de Moorsche
heeren zien er al even merkwaardig uit. Ze hebben
geen „sjokkie" op, zooals Gerrit, maar een deftige tul
band. En ze zijn gehuld in wijde gewaden. De kinderen
vinden dat het prachtig staat. Net een toovenaar
uit mijn sprookjesboek, fluistert Dirrekie. Maar arme
kinderen en arme honden zijn er ook in Benghasi. En
ze zijn net zoo mager als in Europa. De kinderen
hebben er medelijden mee. Jammer dat we ze niet
mee kunnen nemen naar ons restaurant, zegt Dirsekie...
Wat zouden de stakkerdjes eten... Nog meer dan
wij...
152. In het Moorsche eethuis van Omar ben Slobber
zetten Gerrit, Dicky en Dirrekie zich op kleine tapijtjes
rond een laag tafeltje en laten een heerlijken maaltijd
aanrukken. Omar begrijpt er alles van, al kan hij geen
woord met de vreemdelingen wisselen. Hij heeft wel
gezien, dat de drie bleekneuzen honger hebben en hij
bedient ze, zoo goed als hij kan. Wat is de koffie
hier heerlik, juicht Dirrekie. Zoo sterk en zoo zoet...
Als Ik weer thuis ben, zal ik ze zoo ook eens zetten
voor Vader en Moeder. En het vette gebak, dat Omar
opdient, smaakt ook allerheerlijkst. De kinderen latea
telkens weer een nieuwen schotel brengen, want ze
kunnen er haast niet van uitscheiden. Tenslotte krijgen
ze nog een schotel fruit. Er zijn versche vijgen bij, die
er uitzien als erg rijpe peren en die zoo zoet smaken
als abrikozenjam. 'k Wil hier best in de kost waizen!
bromt Gerrit... in geen walken heb ik sau vaan ge
bikt! Dan betalen de kinderen en gaan naar Omars
buurman, Ali ben Rachmonis, die een uitdragerij heeft
van Moorsche kleeren. Want als je wilt reizen door
Afrika dan moet je er ook een beetje Afrikaansch uit
zien, meent Dicky en Gerrit vindt dat hij daar groot
gelijk in heeft. Ik mot auk sau'n soepjurk hebben,
zegt hij.
