Bij den 50en verjaardag van H.M. Koningin Wilhelmina Zaterdag 30 Augustus 1930. SCHAGER COURANT. Derde blad. Het een en ander uit haar leven en werken. Morgen, den 31sten Augustus, viert onze thans re- geerende vorstinne, koningin Wilhelmina haar 50sten verjaardag. Trotsch in zijn hart, als het Nederland- sche volk is op zijn vorstinne, zal deze dag een na tionale feestdag worden; want Wilhelmina is be mind bij geheel het Nederlandsche volk, bij groot en klein, bij oud en jong, omdat zij met een ware moe derlijke goedheid het volk, dat haar ondergeschikt .is, reeds 32 jaar met beleid en wijsheid heeft weten te regeeren. Hieronder volgt een kort overzicht van het leven en werken van koningin Wilhelmina: Haar eerste levensjaren. Wilhelmina nu, wier meer uitgebreide naam is: Wilhelmina, Helena, Paulina, Maria, Koningin der Nederlanden en Hertogin van Mecklenburg, werd te 's-Gravenhage geboren uit het oud-adellijk geslacht van Oranje Nassau. Haar vader was Willem III, ko ning der Nederlanden en Groot-Hertog van Luxem burg, Haar moeder Adelheid, Emma, Wilhelmina, Theresia, dochter van Georg Victor, vorst van Wal deck Pyrmont. Het meisje, op wie alle verwachtingen van het Ne derlandsche volk waren gegrond, groeide door de be kwame leiding, welke zij in haar jeugd van haar moe der ontving, op tot een flinke vrouwe en tot een ware vorstinne voor haar volk. Haar drie halfbroers, voort gekomen uit het eerste huwelijk van haar vader met Sophie van Wurtemburg, waren geen van allen erg sterk en stierven reeds vroegtijdig, zoodat Wilhel mina de aangewezen troonopvolgster zou zijn. Hier in werd reeds voorzien bij de wet van 1 Augustus 1884, dus toen de Koningin nog geen vier jaar oud was; door deze wet werd aan haar de regeering op gedragen, indien de koning zou komen te overlijden. Nu eens wonend te Den Haag, dan weer verblijf houdend op het slot te Loo en ook enkele malen te Soestdijk, ontving de kleine Wilhelmina een zeer eenvoudige, maar uiterst regelmatige opvoeding. Spe len met een pop was in haar eerste levensjaren haar lievelingsbezigheid; in gezelschap van Mej. Liotard, wist Zij zich lang hiermede te amuseeren. Toen Zij echter een jaar of zes begon te worden, achtte de Ko ningin-Moeder het oogenblik daar, dat met het on derwijs zou worden begonnen en werd aan Baronesse van Heemstra voor eenige jaren de opvoeding van het prinsesje toevertrouwd; Miss Saxtin kwam haar daarin bijstaan. Terwijl heur móeder haar persoon lijk obk npg in verschillende vrije uren onderricht gaf in naaien en Bijbelsche geschiedenis, werd toch reeds een vast onderwijzer aangesteld, die begon met een half uur les per dag in den voormiddag. Het was de heer Gediking, die op voordracht van Dr. Beynen tot hofleeraar werd aangesteld. Ofschoon het onderricht voornamelijk werd gegeven in een sóórt van klaslokaal, waar een bord en een bank waren te vinden, verloor de prinses toch het contact met de andere kinderen niet,maar bezocht zij af en toe de openbare school om daar eenige lessen mede te maken. Eerst langzamerhand paste Haar onder wijs zich meer en meer aan bij het program der openbare scholen, zoodat zij reeds in December 1887 driemaal per morgen een half uur les kreeg. In dat zelfde jaar werd ook de heer I. Stortebeker aange steld als piano-leeraar van Hare Majesteit; hij weet nog aardige staaltjes uit de jeugd van de Koningin te vertellen, maar is vooral buitengewoon te spre ken over den aanleg en het doorzettingsvermogen van de Koningin. Haar vader, Koning Willem III, gestorven. In deze jaren werd Koning Willem III steeds zwak ker en vreesde men zelfs (in 1888) voor zijn leven; gelukkig echter trad er weer eenig herstel in en reisde de koning met de koningin en het prinsesje naar Amsterdam, waar hij een hartelijke hulde van de inwoners in ontvangst nam. Toen Wilhelmina ech ter nauwelijks tien jaar oud was, had zij het zware verlies te dragen van Haar vader, die op het Loo kwam te overlijden. Om Haar opvoeding meer te vervolmaken, deed Wilhelmina reeds verschillende kleine reisjes in het buitenland. Voor het eerst is Zij over de grenzen ge gaan, toen zij 6 jaar oud was en met haar vader en Jengd-plioto van H.M. Koningin Wilhilmina met haar Moeder. moeder Wildungen bezocht. Later echter ging zij naar Sand in het Zwarte Woud, naar Tarps in Zwitserland en naar Aix les Bains in Fransch Savoye. Haar op voeding kwam in die jaren onder leiding van Jonk- vrouwe van Poll, terwijl het onderwijs werd overge laten aan Dr. Salverda, die haar 2*4 uur per dag les gaf. In 1894 kwam de prinses voor het eerst bij de lessen van de verschillende hoogleeraren: Prof. Kramer, Prof. Blok, Prof. Kan, Dr. Kossmann en Prof. de Louter; later werd Zij door generaal Kool ingewijd in de verschillende militaire aangelegenhe den. In 1896 deed zij in handen van Ds. van der Flier haar belijdenis als lidmaat van de Nederduitsch Her vormde Gemeente. Het oogenblik waarop ze zelf aan de re geering komt, haar huwelijk en de ge boorte van prinses Jullana. Bij het afsterven van Koning Willem III werd het bestuur van het land opgedragen aan de Konin gin Regentes, wegens minderjarigheid van Wilhel mina. Nadat zij gedurende acht jaar het land met beleid en wijsheid had bestuurd, ging de macht grondwettelijk over aan de meerderjarig geworden Wilhelmina, die den 6den September 1898 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam plechtig werd ingehul digd. Den lOden September d.a.v. deed zij haar plech- tigen intocht in de Residentie. Intusschen was de Koningin nog steeds niet gehuwd en de duistere on zekerheid maakte de Nederlanders nieuwsgierig. Plotseling kwamen de geruchten, de geruchten na men vastere vormen aan en den 17den October be vatte de Staatscourant het bericht van de verloving van H.M. met Hendrik, Wladimir, Albrecht, Ernst, Hertog van Mecklenburg, Schwerin en Ratzeburg, graaf van Schwerin en Heer van de landen van Rostock en Stargard. Bij de wet van 26 Januari werd hem de Nederlandsche nationaliteit verleend, terwijl den 7den Februari daarna het huwelijk plech tig werd voltrokken. Wij zullen hier even de chronologische volgorde moeten verlaten, om aHferst in het kort eenige meer huiselijke en vervolgens de meer politieke gebeurte nissen uit den levensloop van H.M. te memoreeren. Den 30sten April 1909 was het een heugelijke dag, niet alleen voor de Koninklijke familie, maar met evenveel recht voor het Nederlandsche volk. De Staatscourant bevatte dien dag het volgende be richt: „Hare Majesteit de Koningin is hedenmorgen door Gods goedheid voorspoedig bevallen van eene Prinses". Dezelfde boodschap werd reeds in den na middag aan de beide Kamers der Staten Generaal overgebracht. Den lsten Mei heeft de Koningin aan de nieuw geboren prinses den naam gegeven van Juliana, Emma, Maria, Wilhelmina, prinses der Ne derlanden. Den 5den Juni hield de 'Koningin haar dochter in de Willemskerk ten doop, Evenals haar moeder, wilde ook de Koningin haar dochter een degelijke opvoeding geven, geheel naar haar idée. Inderdaad heeft zij dat ook gedaan, maar raad pleegde daarbij voortdurend verschillende ervaren menschen, waarvan wij terloops noemen Jan Ligt- hart, den beroemden paedagoog, dien zij ook eeni- gen tijd tot opvoeder aanstelde over de prinses. Langen tijd heeft ook Jonkvrouwe van de Poll zich met de zorg voor Juliana belast gezien. Enkele der meest belangrijke feiten nit het politiek gebenren van ons land tij dens het beleid van Koningin Wilhel mina. Releveeren wij thans enkele der meest belang rijke feiten uit het politiek gebeuren van ons land, waarmede het beleid en het doorzicht van onze ge- eerbiedigde. landvorstinne zoo nauw verbonden is geweest. Nauwelijks toch was Wilhelmina aan de regeering, of de Russische Czaar verzocht ons hier een groote conferentie te mogen houden, hetgeen in derdaad plaats vond van 18 M*i tot 19 Juni 1899 te Den Haag. In het begin der regeering had op het gebied van de binnenlandsche politiek d e groote kentering plaats in de volksvertegenwoordiging. De liberalen verloren hun meerderheid, terwijl langza merhand de lijnen zich gingen uitbeelden van de nieuwe groepeering, welke heden ten dage nog van kracht is. Den 29sten Januari 1903 had de groote staking in het havenbedrijf en bij de Spoorwegen plaats, welke echter spoedig werd o pgeheven. Den 12den Maart 1906 had een geweldige dijkdoorbraak plaats in Zeeland, tengevolge waarvan bijna 3.000 H.A. land onderliepen. Door Hare tegenwoordigheid gaf Hare Majesteit herhaalde malen blijk van Haar medeleven met haar volk. De buitenlandsche betrek kingen met andere volkeren, welke onze Regeering zooveel mogelijk trachtte te bevestigen, werden nog bevorderd door de vele bezoeken, welke onze Konin gin in het buitenland aflegde. Ruim een half jaar na Haar troonsbestijging, bracht Wilhelmina, in gezelschap van haar moeder, een be zoek aan Keizer Wilhelm II, die dit den 13den De cember 1908 te Amsterdam beantwoordde. In 1910 en 1911 waren de Koninklijke families van Nederland en België bij elkaar wederzijds te gast. Het jaar daarop had een uitwisseling van bezoeken plaats tusschen de Koningin en den tocnmaligen President van Frankrijk Armand Fallières. Kort voor den we reldoorlog kwam Koning Christiaan van Denemar ken nog over naar Nederland, welk bezoek eerst voor enkele jaren officieel werd beantwoord. In het jaar 1913 hadden de groote onafhankelijk heidsfeesten plaats, waarin geheel het volk de bevrij ding van het vaderland meevierde. Den 26sten No vember richtte H. M. zich in een proclamatie tot Haar volk, waarin zij het herwonnen vaderland prijst. Het volk van zijn kant gaf op ondubbelzin- Jeugd-photo van H.M. Koningin Wilhelmina met haar Moeder. nige wijze blijk van zijn waardeering voor de zor gen van Oranje, en in het bijzonder van die, door Ko ningin Wilhelmina hen gewijd. Bij het uitbreken van den grooten wereld oorlog. De rechte vrouwe op de juiste plaats. Nog geen jaar later was de atmospheer echter van geheel andere geluiden vervuld, daar de verhoudin gen tusschen de naties onderling ten zeerste gespan nen waren. Den 31sten Juli 1914 des middags om half twee ondertcckende H. M. het mobilisatie-bevel, waaraan zoo spoedig uitvoering werd gegeven, dat reeds denzelfden avond 90 van de 200.000 man op de been was.. Den 8n Oct. werd ons land overstroomd met vluchte lingen, daar er toen reeds 100.000 in ons land waren. Het aantal groeide spoedig tot 700.000. De oorlog liet zioh hoe langer hoe meer voelen, en oefende een grooten druk uit op handel en industrie en daardoor op het gehcele volk. Daarbij kwam in 1916 nog de groote watersnood, waarbij de Zaan-streken werden geteisterd en de Anna Paulownapolder onderliep. In deze moeilijke en benarde jaren heeft de Konin gin steeds getoond, de rechte vrouwe te zijn op de juiste plaats; waar Zij kon, deed Zij Haar best, den nood te lenigen of door Haar tegen woord igheid moed in te spreken en blijk van medeleven te geven. Bij de groote leeningen, welke periodiek moesten worden uitgeschreven, heeft H. M. bij de eerste lee rlingen in 1914 zelfs voor 2Y2 millioen gulden inge schreven. Kenmerkend is het voor de regeering van onze geëerbiedigde Koningin, dat Zij, gedurende dn moeilijke oorlogsjaren, de strikte neutraliteit heeft weten te handhaven. Niet alleen neutraliteit, maar veel meer vredelievendheid is het kenmerk geweest van Haar bestuursbeleid, daar Zij door de moeilijke dagen, waarin binnenland en buitenland den toestand door haat dikwijls ondragelijk maakten, in alles den vrede heeft weten te bewaren. Het door den oorlog en de revolutie opgezweepte volk was uitgelaten van enthousiasme, toen den ISon November op het Malieveld te 's-Gravenhage de Ko ninklijke familie werd gehuldigd. Duizenden waren bij deze huldiging tegenwoordig en de begeestering steeg ten top, toen de Koninklijke familie een rond gang maakte langs het Malieveld in een rijtuig, door militairen getrokken. En opnieuw heeft het Neder landsche volk in de laatste jaren met enthousiasme de gelegenheid aangegrepen, om onze Vorstin te eeren. In het jaar 1923 immers mocht de Koningin haar 25-jarig regeeringsjublieum vieren. Bij deze ge legenheid was de stad 's-Gravenhage geheel versierd; de opening van de eene tentoonstelling volgde die van de ander: de Oranje-Nassau-tentoonstelling, de letter kunde-, de bloemen-, en de schilderstentoonstclling. Een grootsche stoet haalde de Koningin den 31sten Augustus af van Haar landhuis, de Ruigen Hoek, te Scheveningen en voerde de Koninklijke familie naar het paleis aan het Noordeinde, dat bijzonder fraai met groen en bloemen was getooid. De verdere feestelijkheden werden voorgezet, ook toen de Ko ningin vertrokken was naar de hoofdstad, waar Haar H. M. de Koningin als jong meisje. COPYRECHT UITG-COMP. „DB BRANDING". Het nieuwste portret van H.M. Koningin Wilhelmina.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 9