oudere
ereld
Pijl of Vogel?
Roode Amazonen.
Wat denkt Piccard
te bereiken?
Radio voor vijftig jaar!
Soldenhoff's „staartloos" vliegtuig.
De Aeroplaan der toekomst?
door
Kapitein C. L. DOORMAN.
nen gebogen einden van de vleugels. Daardoor heeft
deze machine géén „lengte-as", zooals het vogeltype
waarbij men achtereenvolgens motor, romp en
stuurvlakken tegenkomt. Het „pijl-vliegtuig" kan
zich dus ook niet om haar eigen as draaien en dus
nooit den zoo gevaarlijken „doodenval" maken,
waarbij het betreffende vliegtuig in een draaiende
beweging loodrecht omlaag stort. De dubbele, onaf
hankelijk werkende stuurvlakken zorgen er bij het
„pijlvliegtuig" voor, dat het toestel steeds weer auto
matisch in den horizontalen toestand terugkeert.
Daarenboven kunnen de aan de vleugels bevestigde
stuurvlakken loodrecht omhoog gesteld worden,
waardoor zij als een soort „lucht-rem" werken.
Bovenstaande bijzonderheden geven eenigszins een
indruk van de vele voordeelen, welke het „pijlvlieg
tuig" tegenover de „vogelmachine" heeft. Zij toonen
aan, dat Soldenhoff en zijn uitvinding de belang
stelling van de geheele „vliegende wereld" ver
dienen.
(Nadruk verboden.)
Toen het vliegen begon op te komen, maakte men
de „aeroplanes" in vogelvorm. Niemand kan bewe
ren, dat deze handelwijze foutief was, want vlieg
tuigen in vogelvorm zijn, dat hebben de laatste ja
ren bewezen, geenszins slecht te noemen. Dit vormt
echter nog geen grond voor de bewering, dat men
met een vliegtuig, dat géén vogelvorm vertoont, niet
of minder goed zou kunnen vliegen. De vogel is in
het geheel geen ideale vliegkunstenaar. Hij heeft een
zwaar lichaam mede te slepen, hetgeen slechts een
belemmerende werking op het vliegen uitoefent en
niets anders als ballast is. Daarentegen bestaan er
zaden, die zonder voortbewegende kracht zeer goed
zweven en die uiterst stabiel zijn. Zij gelijken in prin
cipe op een papieren pijl, zooals wij die in onzen
schooltijd maakten.
Het staartloos vliegtuig van Soldenhoff
De gedachte lag dus voor de hand deze pijl als
voorbeeld van een vliegtuigconstructie aan te nemen.
Daar de vogelconstructie's echter reeds vèr gevorderd
waren, kwam deze gedachte eenigszins in de ver
drukking. De Zwitsersche constructeur Soldenhoff
nam reeds in het jaar 1912 patent op zijn pijl-vlieg
tuig. Bij gebrek aan middelen konden zijn ideeën ech
ter niet verwezenlijkt worden, zoodat hij eerst vijf
tien jaar later kon beginnen met den voorsprong,
dien de vogel-vormige aeroplanes hadden verkregen,
in te halen. Hij noemde zijn patent naar de voor
naamste eigenschappen van zijn uitvinding: de
eigonstabiliteit. liet eerste vliegtuig van het door hem
uitgevonden systeem, dat in den volksmond een
„staartloos" vliegtuig wordt genoemd, werd in 1929
in Dusseldorf gedemonstreerd. De tweede machine is
dezen zomer opgestegen en ondernam talrijke proef
vluchten over Dusseldorf. Inderdaad voldeed dit toe
stel aan alle eischon, welke Soldenhoff zich gesteld
had. Zij was ongeloofelijk stabiel, zeer snel, gemak
kelijk te bedienen en daarbij was zij in staat op
een uiterst kleine oppervlakte te landen. Deze groote
stabiliteit bracht den piloot Riedinger in de verlei
ding, met het toestel kunststukken te maken, waarop
het niet was berekend, zoodat hij kort geleden met
ftijn vliegtuig op het Dusseldorfer vliegveld omlaag
•tortte. De schuld lag in dit geval echter geheel en
al bij den piloot en niet bij de machine. De voordee
len van het Soldenhoffsysteem zijn nl. zoo groot, dat
het pijlvliegtuig zich een blijvend succes heeft ver
worven.
Ieder vliegtuig bestaat uit „dragende" en „niet
dragende deelen". Bij het normale vliegtuig vormt de
romp niet-dragende last, terwijl bij het „pijlvlicgtuig"
de romp gereduceerd is tot een restant, waarin mo
tor en bestuurder zijn opgenomen. Het bestaat dus
eigenlijk slechts uit vleugels, die zichzelf dragen. De
motor zit achter in den korten romp, aan de binnen
zijde van den door de vleugels gevormden hoek van
•40 graden. De propeller draait in de vrije ruimte;
er bevinden zich dus geen hinderlijke deelen achter
den propeller, die den afvoer van lucht heiemmeren.
Daardoor kan dit vliegtuigtype een betrekkelijk groo
te snelheid ontwikkelen. De roervlakken, alsmede
hoogte- en zijstuur, zijn bevestigd aan de naar bin-
Hoogtezon en atoomsplitsing.
Augsburg.
De proeven van Professor Piccard om nieuwe
bronnen van energie te vinden, staan thans in het
middelpunt der algemeene belangstelling. Zijn op
stijgen naar hoogere luchtlagen heeft ten doel de
kosmische stralen te onderzoeken, speciaal met het
oog op de omzetting en splitsing der atomen en de
hoop, die men koestert, daardoor de reusachtige in
die atomen verscholen energie practiseh te kunnen
gebruiken. Rutherford heeft de practische uitvoer
baarheid van dit idéé bewezen door met zijn radio
actieve stralen atomen te splitsen. Hetzelfde proces
moet zich op reusachtige schaal voltrekken in het
heelal en tengevolge van het splitsen der atomen
op de sterren ontstaat de kosmische straling. Door
nu deze kosmische stralen in de hoogere luchtlagen
te onderzoeken, hoopt Prof. Piccaard licht te bren
gen in dit belangrijke probleem.
Het gronddenkbeeld is reeds dikwijls door de ge
leerden ontvouwd. Het komt neer op de oude opvat
ting, dat de verschillende scheikundige elementen
tenslotte niet uit eenzelfde oerstof zijn opgebouwd
en dat hun verschillende eigenschappen alleen te
danken zijn aan de verschillende wijze, waarop hun
atomen zijn opgebouwd uit een oneindig groot aantal
deeltjes dezer oerstof. Deze deeltjes worden bijeen
gehouden door reusachtige krachten en deze krach
ten komen automatisch vrij, als men het atoom kan
ontbinden.
Nu kan men atomen ontbinden door de kosmische
stralen (z.g. hoogtezon), die zelf ook weer niets an
ders zijn dan het product van een dergelijke ontbin
ding van atomen op de sterren. Deze stralen zijn
verwant aan de x-stralen, die ontstaan bij het ont
binden van radio-actieve stoffen.
De onderdeelen van een door hoogtezon ontbonden
atoom worden weggeslingerd met een snelheid van
300.000 K.M. per seconde, m.a.w. met de snelheid van
het licht. Hieruit kan men wel afleiden, welk een
onuitputtelijke energie in de hoogtestralen zelf zit,
die dit alles teweeg brengen. Wij zouden dus op
aarde niet kunnen leven, als deze kosmische stra
len ongehinderd haar oppervlakte konden bombar
deeren. Wij worden daarvoor bewaard door onzen
dampkring, die deze stralen grootendeels opvangt,
zoodat er maar heel weinig van tot ons doordringt
en wij uiterst gevoelige instrumenten noodig heb
ben om deze stralen zelfs maar te kunnen waarne
men.
Op grootere hoogten heeft de atmosfeer haar werk
echter nog niet geheel volbracht, vooral omdat de
zwaarste luchtlagen het laagst liggen en daar kan
men de aanwezigheid dezer kosmische stralen ook
duidelijk aantoonen. Zij bestaan evenals geluid, licht
en electriciteit uit trillingen, die echter een buiten
gewoon kleine golflengte hebben. Terwijl de radio
golven gewoonlijk een golflengte van honderden
meters hebben en zelfs de korte golflengten nog ver
scheidene meters bedragen, is de golflengte der kos
mische stralen vermoedelijk niet grooter dan een
millioenste mikron (een mikron is 1/1000 m.M.).
Door deze korte golflengte kunnen de kosmische
stralen overal doorheen dringen, b.v. zonder het
minste bezwaar door een stalen pantserplaat van 1
meter dikte, want de afzonderlijke deeltjes daarvan
staan toch altijd nog op een afstand van elkaar, die
minstens 1000 maal zoo groot is als de golflengte der
kosmische stralen.
Prof. Piccard wil nu met zijn ballon op 16.000
M. hoogte trachten te komen en in die ijle luchtla
gen waarnemingen omtrent de kosmische stralen
doen. Men verwacht hiervan groote wetenschappe
lijke resultaten, hoewel men nog in geen jaren mag
hopen op een practische toepassing der atoom-ont
binding.
(Nadruk verboden.)
Hot meten van bliksemstralen.
Het hoogspannings-laboratorium van de General
rUeetric Company of New York heeft thans een in
strument vervaardigd, waarmee de eltctrische ener
gie der bliksemstralen gemeten kan worden. De
bliksemstraal laat op een film van onverwoestbaar
materiaal een teeken achter, dat den vorm heeft van
een inktvlek met veervormige uitloopers. Uit dit fi
guurtje kan de spanning van den bliksemstraal af
geleid worden.
Het is met behulp van het toestel gebleken, dat de
vroeger gemankte hypothesen juist waren. Men
streeft nu naar een methode om electrische installa
ties te beschermen tegen de schade, die eraan toege
bracht wordt door het inslaan van den bliksem in
de geleidingen. De kracht van een bliksemtsraal is
nl. overweldigend groot; een normale straal produ
ceert reeds een energie van ongeveer honderd hil-
lioen kilowatt. Toch zou deze reusachtige hoeveelheid
energie in gewonen stroom omgezet slechts enkele
gulden waard zijn. want de ontlading duurt een on
derdeel van een millioenste seconde.
De groei van het kind.
In Glasgow, Edingburg en Dundee heeft men vier
jaar lang uitvoerige gegevens verzameld over lengte
en gewicht van 657 kinderen, die bij het begin van
de onderzoekingen zeven en nu dus elf jaar oud zijn.
Daarbij bleek, dat deze kinderen het sterkst groeiden
tusschen Maart en Juni, maar dat zij pas in gewicht
toenamen in de periode Juli tot een met September.
Van Maart tot Juni groeiden de jongens bijna 2
c.M., en de meisjes iets meer. Van Juli tot Septem
ber groeiden jongens, zoowel als meisjes ongeveer 1
c.M. en gedurende de rost van het jaar namen de
kinderen slechts heel weinig in lengte toe.
Verder is het opmerkelijk, dat de kinderen in de
maanden van sterken groei weinig in gewicht toe
nemen en soms zelfs achteruitgaan. Men tast nog
in het duister omtrent de reden van de groote ga-
wichtstoename in den zomer.
door
Dr. B. SAWELJEW.
Volgens een der laatste besluiten
van het Legercommlssariaat te
Moskou kunnen vrouwen in lei
dende functies in het Roode Leger
benoemd worden.
De Russische vrouw is van nature een uiterst
zachtmoedig, hoewel wat grillig schepseltje en in het
geheel niet zulk een „demonisch" wezen, als zij door
een groot aantal buitenlandsche, doch met het karak
ter der Russische vrouw totaal onbekende schrijvers,
en schijfsters wordt voorgesteld. Oorlogszuchtige in
stincten bezat zij absoluut niet, maar wel was zij
steeds een uitstekende verpleegster. Weliswaar telt de
Russische geschiedenis verschillende uitzonderingen
op dit gebied; want geen land heeft een geschiedenis
waarin speciaal op het gebied van oorlogvoeren, do
vrouwen zulk een belangrijke rol spelen, als Rusland.
Noemen wij b.v. het z.g.n. „cavallerie-meisje" Durowa,
dat verkleed als officier, in de voorste gelederen van
het Russische leger gedurende den beroemden veld
tocht van 1812 tegen de Napoleontische scharen mee
vocht. Evenzeer moet men bedenken, dat de Russi
sche vrouw zich steeds heeft beqjggehouden met al
lerlei intellectueele vraagstukken, en dat zij zelfs
niet aan sport deed. De wereldoorlog echter, die een
algeheele wijziging van de menschelijke behoeften
met zich bracht, en die door de toekomstige geschied
schrijvers als de grens z#\ worden aangegeven tus
schen twee wereldbeschouwingen, was het, welke de
Russische vrouw militairiseerde.
In 1917, het jaar, waarin de „Tsaar aller Russen"
ten val kwam en een burgerlijke regeering het roer
in handen nam, meldden zich, opgezweept door de
patriottische redevoeringen van Kerenski een geheel
bataillon vrouwen. Toen, na de Bolsjewistische om
wenteling, de burgeroorlog overal aan de grenzen
van het groote rijk ontbrandde, dachten ook de nieu
we machthebbers, dio hard moesten strijden, om hun
eerst zoo kortgeleden verkregen macht te behouden,
over de mogelijkheid om de vrouw in het leger te
gebruiken. De omstandigheden werkten deze plannen
in de hand, de Witten zonden reeds vele vrouwen in
het vuur. Tegen Juli 1918 werd de binnenlandsche
toestand van den moeizaam om zijn bestaan strijden
den bolsjewistischen staat verergerd door een hon
gersnood, waaronder het geheele land diep gebukt
ging. Brood was een groote weelde geworden en
slechts de soldaten kregen een vol rantsoen. Het
commissariaat van Oorlog, dat dezen toestand han
dig voor zijn plannen wist te benutten, liet daarop
een proclamatie verspreiden, waarbij aan iedereen,
die in het Roode Leger wilde dienen, hetzij man of
vrouw, een goede verpleging en een ruim rantsoen
levensmiddelen werd verstrekt, terwijl aan hun
bloedverwanten, die niet meer konden dienen, even
eens door den staat levensmiddelen zouden worden
gegeven.
Talrijke jonge meisjes, door den hongersnood ge
dreven, en in de hoop hun verwanten, waarvan velen
te zwak waren om te loopen, nog te kunnen helpen,
meldden zich daarop aan. De toeloop was in den eer
sten tijd zoo enorm groot, dat de meisjes urenlang
voor de kazerne, waar de registratie plaats vond,
moesten wachten. De vrouwelijke recruten werden
niet alleen in militaire vakken, doch ook in de so
ciale wetenschappen opgeleid. Een volkscommissaris
hield dagelijks lezingen over het wezen van het Com
munisme en leerde hen de grondbeginselen van de
bolsjewistische wereldbeschouwing. De bataillons
bleken uit een vreemde mengelmoes samengesteld.
Echte proletariërsdochters zag men naast dames uit
de vroegere hooge, doch nu totaal verarmde standen.
En ook menige uit de gevangenis ontsnapte dievegge
en zelfs straatvlinders vonden opname in het Roode
Leger. Aan het hoofd van iedere militaire afdeeling
stond een officier. Men zocht daarvoor hoodzakelijk
revolutie-officieren uit. De vroegere Tsaristische offi
cieren, waarvan er velen naar het Roode Leger wa
ren overgeloopen, kwamen hiervoor niet in aanmer
king. Na een opleiding van ongeveer een half jaar
werden deze vrouwelijke troepen naar alle fronten,
waar de burgeroorlog woedde, gezonden. In Odessa
stelde men zelfs bij wijze van uitzondering een jong
meisje aan het hoofd van één der beste mannelijke
Tsjeka-afdeelingen. Deze Amazone, welke den bij
naam van „Dora" droeg, deed van zich spreken door
haar buitengewone wreedheid. Het Witte Leger
maakte met de vrouwelijke gevangenen korte met
ten. Toen het Roode Leger, onder den geweldigen
druk van het witte tegen-offensief in het Zuiden van
Rusland, moest terugtrekken, werden een aantal
roode vrouwelijke cavalleristen alle wapens waren
bij de vrouwelijke strijdkrachten vertegenwoordigd
door de Witten gevangen genomen. Zij werden allen
zonder vorm van proces opgehangen. Voor de terecht
stelling verzochten zij als laatste wensch, om nog een
sigaret fe mogen rooken. Daarop gingen zij moedig
ln den dood.
Het aantal Roode Amazonen, dat in dezen burger
oorlog den vuurdoop heeft ontvangen, bedtfagt. vol
gens betrouwbare rapporten, ongeveer 8000. Na het
beëindigen van den burgeroorlog werden de roode
bataillons naar Leningrad teruggeroepen en opgehe
ven. Tegenwoordig zijn de vrouwelijke strijdkrachten
een vaste reserve van het Roode Leger geworden. De
Sovjetregeering zorgt voor militariseering van de ge
heele bevolking, stedelingen zoowel als plattelands
bewoners. „Overigens hebben de ervaringen, opge
daan in dezen burgeroorlog", beweert het Commissa
riaat van Oorlog, „de bruikbaarheid van de vrouw
voor den militairen dienst ten voile bewezen." In de
zoogenaamde „militaire scholen" worden Jonge meis
jes gedrild. Zij leeren het omgaan met geweer, kara
bijn, pistool, zware en lichte mitrailleurs en bom
menwerpers. lederen zomer vinden er manoeuvres
plaats, Vrouwelijke leerlingen van de pioniersscholen
verzorgen den technischen dienst. Zelfs worden te
genwoordig verschillende, buitengewoon geestdrif
tige vrouwen opgeleid voor het wapen der artillerie.
Nu heeft kort geleden het Commissariaat van Oor
log een drecreet uitgevaardigd, waarbij bepaald
wordt, dat de vrouwen, die op de hoogere militaire
scholen zijn opgeleid benoemd kunnen worden in alle
leidende militaire functies. Er wordt van verschil
lende goed ingelichte zijde beweerd, dat Rusland ln
geval van nood een leger van 200.000 geoefende, roode
amazonen uit den grond kan stampen!
(Nadruk verboden.)
Zyn er in de tijden der Pharao's en der Romeinsche
keizers al menschen geweest profeten en droomuit
leggers die onze radio voorzien hebben? Ongetwijfeld.
Wie een ernstige studie maakt van de cultuurgeschie
denis, zal bemerken, dat alle ideeën, die thans meeren-
deels werkelijkheid geworden zijn, te eenige tijd wei
eens overdacht zijn. Destijds beschikte men echter niet
over de technische hulpmiddelen en over de kennis der
natuurkrachten, die men nu heeft
Er wordt zooveel gesproken over den oerouden
wensoh van de menschheid om te kunnen vliegen.
Maar was de wensch om berichten zoo snel mogelijk
over te brengen, niet even oud? Hoe moeten wij anders
de vuurslgnalen van de Romeinen en de trommelsigna
len van de negers opvatten? Zijn dat geen pogingen
om zoo spoedig mogelijk berichten over te zenden van
gewichtige voorvallen? En het bericht moest niet al
leen zoo snel mogelijk overgebracht worden, maar ook
aan het grootst mogelijke aantal menschen tegelijk.
En hoeveel eeuwen heeft het geduurd, voordat twee
Toekomstbeeld uit het eerste jaar der telefonie,
1887. „Hier in de salon heb Ik de muziektelefoon,
aangesloten op de Zangacademie, Bllse en het
Theatre Americaln. Als ik iets wil hooren. draal
lk het kraantje open, en hoort u? een lied
van Schubert!"
menschen op een afstand met elkaar konden spreken.
Eerst in de zeventiger Jaren der vorige eeuw was het
mogelijk, dezen droom tot werkelijkheid te maken.
Maar toen waren ook dadelijk de karikatuurteekenaars
bij de hand om b.v. weer te geven, hoe het zou zijn, als
men in een groote zaal zat en een opera hoorde of
luisterde naar het dagelijkaohe nieuws en de beurs
berichten. Al deze karikaturen zijn ontstaan door do
uitvinding van de tolefoon. Dit probleem was in hooge
mate Interessant voor den Franschen karikaturist Ro-
bida. Hij heeft in een groot aantal teekenlngen aange
geven, hoe de menschelijke stem op verschillende ma
nieren door den aether kon worden overgebracht. Hij
voorzag b.v. de weergave door een luidspreker, door een
schrijfmachine en zelfs de luidspreker bij het bed, dio
thans zoovelen het inslapen vergemakkelijkt. Het is zeer
amusant om de dame te zien, die uit haar stoel ver
schillende opera's kan hooren en de karikaturist denkt
niet In de laatste plaats aan het huiselijke leven, dat
weer versterkt wordt door de zeer verschillende voor
drachten door de radio, die elk wat wils geven. Men
heeft inderdaad in het jaar 1881 te Berlijn getracht,
operVs over te brengen ten behoeve der telefoonabon-
Teekenlng van A. Robida uit het Jaar 1883, weer
gevende de phonograaf. Het apparaat kan tijdens
de afwezigheid van den heer des huizes de ge
sprekken opnemen. Tegelijkertijd geeft het een orl-
gineele kijk op de ontwikkeling der mode; de kun
stenaar voorzag den korten rok, maar kon zich niet
losmaken van hoed, corset, enz. uit zijn tijd.
né's en beriohten uit dien tijd prijzen de duidelijke en
zuivere weergave. Kon het toen uitblijven, dat de Klad-
der&datsch voortaan bij een moderne woninginrichting
ook de ingebouwde operaweergever rekende, zelfs met
luidspreker?
De grootste angst hadden en hebben de menschen
nog steeds voor de televisie. Een eenigszins pijnlijk
geval teekent de Fransche karikaturist Robida in ons
eerste plaatje. Maar thans, nu wij die televisie wel
spoedig werkelijkheid zullen zien worden, moeten wij
ons toch ernstig afvragen of het erg aangenaam zou
zijn als iedereen ons ten allen tijde uit de verte kon
zien. Wij zullen maar hopen, dat de man, die dezen zeer
logisehen droom ons verwezenlijkt, tegelijkertijd een
toestel uitvindt, waardoor men de televisie onmogelijk
kan maken.
„Lieve help! hij hssft mij gezien!" Toekomst*
beeld uit het jaar 1883.
