L
Sessies -Sport en Hersen-Gymiastiek
PLANTEN
IN KAMER EN TUIN.
EVENTJES DENKEN;
VOOR ONZE DAMMERS
770.000 gulden.
15 millioen gulden.
Bijna 120 millioen gulden.
FEUILLETON-
1 VERTELLINGEN,
m *i
Brabantsche brieven.
Het grootste zeevliegtuig ter wereld.
Hongaarsche wanbetalers.
mz
Vraagstuk No. 609.
Vraagstuk No. 610.
Vraagstuk No. 612.
HP
SU
i®
88
fi
gfg
fi
m
Hf
Ut
n
fH
if
4»
fi
H
fi
Él
fi
Hf
Ut
m
n
1
§f
n§
Hf
fi
fi
M
fi
fi
Üj
m
fi
m
fi
Hf
Wé
Vraagstuk No. 611.
Het is volkomen waar, dat de uitvoering van het
vlootplan ons in 1931 niet meer z. 1 kosten, dan
1770.000.
Op een begrooting van 100 millioen is dat een
peulcschillctje geen hand-omdraaien waard.
Zoo redeneeren een aantal van onze medeburgers
en met echte of voorgewende verbazing vragen zij:
Moet nu over zoo'n luttel bedrag zooveel drukte
worden gemaakt, ja zelfs een petitionnement worden
gehouden?
De Anti-revolutionnaire partij vindt het zelfs noodig
de goegemeente schriftelijk te waarschuwen door
middel van een manifest, getiteld:
Laat u niet misleiden!
Met dit opschrift zijn wij het eens, doch het is
nu maar de vraag: Van welken kant komt de mis
leiding?
De f770.000 die ons voor 1931 gevraagd worden,
zijn bestemd om de kiel te leggen van 2 schepen:
een flottielje-vaartuig en een halfwas kruisertje.
Bij do kiel zal het. niet blijven. Er moet een romp
hij, machines, kanonnen, enz. Alles met elkaar is
geraamd op 15 millioen.
f770.000 is de eerste stap. De andere moeten
volgen.
Flottielje-vaartuig en kruisertje staan echter niet
op zich zelf. De Rogcering vindt ze noodig, maar
als onderdeel van het heele vloot-
p 1 a n, dat bijna 120 millioen kost.
Dit bedrag wordt niet ineens gevraagd. We zul
len gevild worden bij stukjes en beetjes, doch de
Regoering zal ons geen cent sparen, daar hoeven wc
niet op te rekenen.
Alles komt dus aan op den eersten stap. Laat de
Kamer zich daartoe verleiden, dan is zij op zulk een
gevaarlijke helling, dat het moeilijk is aan te nemen,
dat zij haar vaart zal kunnen stuiten: dan gaan
eerst de 15 -millioen en ten slotte de volle 120 mil
lioen naar de haaien.
Wie het anders voorstelt, pleegt misleiding en
daarom waarschuwen wij tegen het pamflet der
A.-R. Partij, dat de menschen in slaap tracht te
sussen.
Ulvenhout, 23 September 1930
„Wie doe me wa?!" schèèr-
de Trui der stem deus week
deur de stilte van d'n avond,
toen me rustig en gezellig
de kraant te lezen zatten
ln ons 't wintersche hoeks-
ke van 't vertrek.
En efkes docht Ik: wa-d-
eb Ik nouw weer aan m'n
fiets hangen. Toen gaf ze
me d'r kraant over en wees
mee d'ren duim naar 'n
prentje van d'n Moes.
'k Lachte d' zoo wa mee.
De moes stlng te praten
mee 'n paar ginneraals op
de Fascistische maneuvels. Hij had ok 'n soldatenpak
aan) ok 'nen verrekijker veur z'nen buik hangen en z n
„theemuts" op. Da was allemaal niks. Soldatenpakken
van teugeswoorig zijn net zoow aan de mode onderhe
vig as de jurkskes van de wefkes. As ge sommige laands-
verdedlgers ziet, mokt 'r allemaal zonde van dikkels,
da ze 'r zoo maar mee in 't kwaje weer loopen. zóó
prachtig zien ze 'r uit. En as ik menlster van Ruzie was
(nle van do Radejoow, maar van Oorlog, horre!) dftft
gaf ik dio kaerels allemaal 'n zijen pèèresol bij d'r paks-
ke, zoo wel tegen de zon as d'n rengel.
Maar daar ging 't allemaal nie over, 't ging over d'n
Moes z'n vrindelijk gezicht. Hij keek z'nen ginneraal
die 'r toch zekers zoo mooi uit zag as hijzelvers
dan, of ie zeggen wouw: ik geef nie aan de deur.
„Da moes d'n mijne zijn", zee Trui en onwillekeurig
trok ze mee dri eene oog, wa ze teugeswoorig altij doet
as ze opgewonden is.
„En dan?" vroeg ik mee zo'n ernstig meugelijk ge
zicht, waant inwendig kriebelde d'n lach, dat de rook
van m'n pepke in m'nen slokdèrm plekte.
„En dan? En dan!! Motte d& nog vragen?" kwekte
Trui. „Lot da maar aan mijn over, menneke", en ze
griste de kraant weer trug en sloeg nijdig 't blad mee
da prentje om. Nog wa gebrom, geritsel mee de kraant
en 't sturmke was over.
„Motte nog koffie?" vroeg ze of 't 'n commandoow
was En ik sprong op, mee 't pepke op de naad van m'n
broek, salleweerde en zee: „prezent, serzaant!" Trui
lachte, teugen wil en dank en zee: „lop naar de schaans".
Keb 't al meer gezeed en ik nle alleen: 't is teuges
woorig *n aarige waereld.
Soldaten zien er dikkels uit as opgepoetste wijven en
•n dochterke ^an een van m'n klaanten hiet „Dik".
En as go de fermille advertensiekes leest in de kraan
ten, dan is Willlo verloofd mee Cor en gaan Han en
Juul trouwen en as gij me nouw zeggen kunt wie d'n
bruigom is: Willie van Cor, Han of Juul, en wie de bruid
van die vierkaant-van-hartekoning, dan geef ik 'n
rondje.
Kort gelejen, keb 't uit de kraant, gaf 'n moeder aan
d'r dochterke d'n naam 'k ben 'm vergeten van
laat ik zeggen: Bart. „Ik hiet zeivers Wullem," zee ze
„en ge kun nie geleuven hoe lollig of da-d-is. Telkens
zijn de menschen in de wèèr en ze sturen mijn aider-
leië prijskraanten en reclames van tabak, pijpen en
mannenkleeding."
Wa zegde van zukke kouwe lol, amico? Stel-d-oew
veur da-d-ik bevoorbild Eliaabeth zouw hieten; waarom
nle, keb evenveul recht om Betje te hieten as da-d-
Engelscho zottinneke d'n naam van Wullem draagt!
En da 'k dan glllestreerde prijskraanten kreeg van
korsjetten, kombeneesjens of 'n monsterdooske poeier
om m'n bakkes te stucadooren!
'k Zouw er do lol nis van snappen. Steld oew veur,
da'k jouw jaren achtereen m'n brlefkes schreef, onder
teekend „Bet" en da ge me-n-'s op kwam zoeken mee
'n mandje blommen bij oew, om bij Bet in d'n smaak
ln te vallen..,!
Maar affijn, 't een is 'n gevolg van 't aander.
't Is eigenlijk nie veul meer as billek, as 'n kaereltje
mee 'n kaal moeleke, bygeplumuurd mee poeier, en
lokskes mee ingezette krullekes, bijgeschoren wenk-
braauwen, 'n zy hemmeke aan en haandjes as 'n wassen-
beeldeke mee de rest navenaant, da zo'nen kaerel gedoopt
wordt as Trees, Mieke of Grietje. En omgekeerd: da-d-
'n wefke mee d'n baard in d'r keel van 't rooken, 'nen
kalen, blinkenden kop mee 'n schel-ke en 'nen voorraad
huzarenvloekskes onder da koemetlekhoofd, da zo'n sie
raad van 't zwakke geslacht, lustert naar d'n naam van
Tlenus, Hein of Arjaan.
Da ge mee zo'n prent getrouwd zouw raken as ge
verliefd ben, is nouw eenmaal oew onderscheidings
vermogen kollcsaal zwakskes en as ge dan, na heel
veul jaren eindelijk zouw kunnen adverteeren: „Heden
overleed Tienus van den Avoort, in leven kamploen-
ibokser-op-edken-afstaand, diep betreurd door haar man
en kinderen. Tlenus was 'n zachte moeder. Tienus was
'n li erve vrouw, maar verzoeke van rouwbeklag ver
schoond te blijven. Geen bloemen."
En op 't graf, daar zouw gezeed worren: „Ochèrme,
Tienus, lieve vrouw, goeie moeder! Tienus, wa zullen
me de zachte vrouwehaand, die ons nouw en dan 'n
hersenschudding sloeg, toch vrèèd missen, Tienus!
Tlenus, we zullen oew nie gaauw vergeten, daar zul
len de lidteekens wel veur zurgen. Tienus schat van 'n
vrouw, rust zacht en lot ons mee vree."
Maar genogt: ge kunt er nouw allemaal kort of
laank over zeeveren, dad-allegaar is 'n kwaal, die me
overg'ouwen emmen uit d'n oorlog en da zal allemaal
nog wel uit-zieken.
As me tenminste weer nie gaauw in d'n essetee
zitten. Waant wa ge d'r alelmaal zoow van heurt en
leest, dan zoude motten zeggen: vandaag of mergen
hedde de poppekes weer aan 't daansen.
Waant of ge komt ln de Klenema of da ge kekt
naar de plotjes in de kraanten, ieveraans zijn de
maneuvels druk in gaank.
Nle alleen bij de „Theemuts", ok Ier en in Engelaand,
in Amerika, ieveraans maneuvels op 't laand, op de zee
en in de looht.
En me gaan geregeld bij mekare op visite mee de
oorlogsschepen.
Vragen mekaar op 'n borreltje op 't schip en laten
op de vrindelijkste manier efkes zien: kek, as ge me
nouw 't vuur aan m'n schenen legt, dan blazen me mee
deuzen vuurmond, waar ge nouw zoolaank oew borrel
tje in het gezet, oew laand naar de pinnekes. Dan
rollen er uit die veftig vliegmesjientjes die nouw veur
jouw plazier daar in de hogte fladderen, allemaal van
die ijzeren keutels op oew oog-en, da ge gin raad wit.
Dan ls dleën onderzeeër daar, die zoo sjuust veur
jouw lol onderdook en alderleie kunsten mokte, in staat
om jullie schuit, zoo stiekum-weg, d'n majum in te laten
zakken nog veur ge'm gezien het!
Zukke visite's maken me bij bij mekare...!
En da-d-ct meenens is: kek maar 's op da plotje,
waar Trui zoo de duvel over in kreeg. Zo'n gezicht
alleen is genogt om... ruzie te krijgen.
Wij zijn ok aan 't maneuvels maken mee de vloot ee?
Maar onze admiraal, meneer Kwaant, kekt er nie zoo
stekelig bij. Die doe-g-et zoo maar kalmkes aan en 7.e*
gin gelegenheids-oorlogs-gezlcht as er 'nen kraan ten
pottegraaf in z'n buurt komt. Ze zijn gesplitst, hé
gelezen ln Blaauw en Rood. Rood vecht teugen Blsru
en da's goed gezien! Waant Rood vecht altij teugen
vloot en volgens de kraanten hee d'n commandaant v. n
Blaauw, Rood drie keer verslagen op éénen dag.
Nouw motte nie zoo maar dalek denken: „zoowzoo,
is d'n Dré ok veur n groote, dure vloot?"
Kek's, daar staal ik heel aanders teugenover as ge
zoow op 't eerste gezicht zeggen zouw!
Keb oew hierboven al geschreven g'ad: de vlooten
gaan bij mekaar op visite en noodigen mekaar dan uit
om 'n borreltje-mee-'n-zout-bolleke te komen gebruiken!
De vloot is dus zooveul as 't buufet van de natie!
Nouw, en as 'nen gastvrije mensch ben Ik vlak veur
'ngoel buufet
Ab 'n aander zoo beleefd is, om oew op visite te vra
gen en 'nen taaie te tappen, en dan z'n huls 's lot zien,
hoe steuvig of 't in mekaar zit, dan kunde daar nie
veur onder doen. Dan mot ok 's inschenken en dan
lotte ok 's kijken hoe ge bij oew thuis de bullen veur
mekaar hèt!
Ik zouw ok zeggen: „ollee, kammeraad Zuurkool,
drink nog 's uit en hier heb ik 'n schietgeweer as
ze bU me inbreken dan ga-g-et van zeivers af en ik
biyf kalm deur pitten."
„Trui, schenk nog s in veur Janus Zuurkool, proost
saantjes en hier heb jk 'n fleschke, as ik daar 't stopke
van opendoei, dan luste gij niks meer, Zuurkool."
En Zuurkool lacht dan vriendeiyk, pik nog 'n zoute-
bolleke en zegt:
„h-h-faik heb kebook-hik-zukke-fll...flll..."
„Trui de pot!!" „Flesschiee!"
Dan drinken me broederschap en aan de eer is glad
voldaan.
Ollee, 'k ben ok veur 'n nationaal buufet. Slappe Kats
is beter as heelemaal niks!
Amico, ik schei d'r maar af, waant m'n velleke ls
staampvol.
Veul groeten van Trui en as alty gin horke minder
van oewen toet a voe
DRé.
brengt, moet de aarde van alle onkruid gezuiverd,
moeten de planten goed gewasschen en de potten met
een boemborstel goed afgeechrobd worden. De planten,
die men nog voorlooplg bulten laat staan en die ge
voelig zyn voor vobht moet men zoo plaa -n, dat zy
tegen de overvloedige regens beschut zijn. Heeft men
potgewassen in den vollen grond uitgeplant gehad, dan
moeten die tydig en voorzichtig weder ln de potten
gezet worden. Bol- en knolgewassen, diie volgroeid zyn
en beginnen af te sterven, moeten langzamerhand min
der begoten worden en ook Camellla's en Azalia's, die
knop gezet hebben, moet men wat minder water geven.
In de kweekeryen vindt men om dezen tijd een grooten
voorraad van kamerplanten voorhanden, zoodat men nu
zeer goed de noodige soorten, vooral de wln-terbloei-
sters, kan koopen. De maand September is ook de
meeet geschikt om bol- en knolgewassen, die men for-
oeeren wil, op te planten.
Hoorn. K. VAN KEULEN.
Met 15 passagiers aan boord een snelheid
van 325 K.M. per uur.
Dezer dagen ls te Rochester het nieuwe Engelsbhe
zeevliegtuig Valetta gedemonteerd, waarvan verklaard
wordt, dat het 't grootste ter wereld is. Met zyn drie
motoren verkreeg het een snelheid van 325 K.M. per
uur, met vijftien passagiers aan boord. De afstand van
de punt van den eenen vleugel tot die van den anderen
bedraagt 36 M. Het vliegtuig is als proeftoestel op
bestelling van het luchtministerie gebouwd. Het zal
dienen om in de voordeelen of nadeelen van het zee
vliegtuig tegenover de vliegboot een Inzicht te krijgen.
Eerlang zal de Valetta te Felixstowe onder toezioht
van het luchtministerie proeftochten doen.
Een zwarte lijst met die namen van 200.000
.Jieeren" er op.
Eene Hongaarsche spreekwyze zegt: Een heer haast
zich niet, verbaast zich niet en betaalt niet. Intus-
schen schijnt in den laatsten tyd dit aantal heeren reus
achtig te zyn toegenoemen, aldus de corr. van de N.R.
Ct te Boedepest. Althans bevat de zwarte lijst, die de
Hongaarsche kleermakers twee jaar geleden besloten
aan te leggen, thans reeds meer dan 200.000 namen van
wanbetalers. Wanneer men bedenkt, dat voor plaatsing
op de lyst natuuriyk alleen volwassen mannen in aan
merking komen en dat er onder de vowassen mannen
toch nog altijd een zeker percentage is, dat practisch
nooit iets met een kleermaker te doen heeft, dan is dat
getal inderdaad enorm. Intusschen schynt de zwarte
lyst nog niet veel te hebben geholpen, in verband waar
mede de kleermakers besloten hebben, in ieder nieuw
kleedingstuk een geheim teeken te maken, zoodat de
gene, die dat kleedingstuk later moet oppersen, keeren
of zoo, direct kan nagaan, wat voor vleesch hy ln de
kuip heeft.
AMERIKAANSCHE BANKROETEN.
1.000.000.000 dollar.
William Fraser, de president van de Amer, National
Association of Credit Men (Nationale Ver. van Crediet-
gevers) heeft in een toespraak tot de commissarissen
dier organisatie verklaard dat er in de V. St. jaarlijks
door bankroeten 750.000.000 dollar verloren gaan, maar
dat het bedrag in 1930 wel zal klimmen tot 1.000.000.000
dollar.
EEN VLIEGTUIGONGELUK BIJ TUNIS.
Bij Tunis is een militair vliegtuig naar beneden ge
stort. De vlieger, een onderofficier, bleef op de plaats
dood. De mechanicien liep ernstige verwondingen op.
rv.
(Vragen en mededeelingen, deze rubriek betreffende,
ln te zenden aan den heer K. van Keulen, Veenenlaan
88, Hoorn. Ondergeteekende is tot 5 October uit de
stad, hy kan in dien tusschentyd wel brieven ontvan
gen, maar niet beantwoorden.)
Vragenbus.
Uit Hem ontvink Ik het navolgende schrijven: „Na
mens Mevrouw K.L. zou ik gaarne e enige mede
deelingen ontvangen van U, over de navolgende plant.
In het laatst van Mei ontving ik een Bromriia, waar
nu echter een groote stek in is gekomen. Kan de stek
er uitgenomen worden, zonder de plant schade te be
rokkenen. Hoe diep mag die stek worden uitgesneden?
Tevens zou Ik graag van U vernemen, of die stek kan
biyven leven, ala hy in een anderen pot wordt over
geplant. Uw antwoord heirop tegemoet ziende, verblyf
lk, enz.
Antwoord:
Uw plant heeft zeker deeen zomer gebloeid, dat zy
nu stekken gaat vormen. Daar de bloemen midden
uit de rozet ontspringen, die door de bladeren wordt
gevormd, kan, na den bloei, de moederplant dus niet
langer meer doorgroeien en na verloop van eenigen
tijd gaat zy dan ook dood, aan haar voet of tusschen
haar. bladeren ontstaan echter een of meer zyspruiten,
waardoor men de plant kan voortkweeken. Men laat
daartoe de zyscheuten, zoolang dJt noodig ls, aan de
moederplant zitten en snijdt ze eerst af, wanneer zU
behooriyk wortels gevormd hebben, waarop men ze af-
zonderiyk kan oppotten. Ik zou dus zeggen, wacht net
zoo lang met het afstekken, tot de stek behoorlijk
wortels gevormd heeft Daar de oude plant na eenigen
tijd toch dood gaat kunt u haar ook geen schade be
rokkenen. De stek moet zoo diep worden weggenomen,
hébben we gezien, dat hij wortels heeft gemaakt Of de
stek kan biyven leven, als hy ln een anderen pot wordt
overgeplant aan voorspellingen waag ik my liefst niet
maar als de stek wortels heeft behoeft u daaraan niet
te twyfelen.
Onze Kamerplanten ln September.
Langzamerhand beginnen de planten weder in de
kamer terug te komen. In de eerste helft dezer maand
toch worden de teerste potplanten, zooals palmen,
varens en andere bladplanten, die bulten stonden,
weder in de kamer gebracht Voordat men ze binnen
onder leiding van GEO VAN DAM.
„EEN RAAR REKENPARTIJTJE.
Als één pauw en één polltle-agent samen 12 zfo'n, om
dat een pauw fier (vier) is en een politie-agent „acht"
geeft, hoeveel zyn dan twee trotsche pauwen en vier
politle-agenten, waarvan er drie met verlof en dus
buiten dienst zyn samen?
„DE 2 OS TE EEUW".
Gevraagd de cijfers: 1, 9, 2, 8 zóódanig ln een vier
kant, bestaande uit 16 ruiten, te plaatsen, in elke ruit
dus één cyfer, dat men in horizontale, verticale zoowel
ais in diagonale richting telkens 20 tot uitkomst krijgt
van iedere rij van vier cyfers! Deze ,.up to date" In
zending ontvingen wy van een onzer lezers.
OPLOSSINGEN DER PUZZLES
uit ons vorig nummer.
No.- 605. „EEN DAMSPELrVRAAGSTUK".
Volgens de opgave duren 2 zetten van het derde uur
12, 1 zet dus 6 minuten en bijgevolg in het tweede uur
3 minuten en in het eerste uur 2 minuten. De spelers
Iers hebben dus In het eerste uur 30 zetten en in het
2de uur 20 zetten gedaan. Dit zou dus in het 3de Lur:
10 zetten zyn, maar de opgave zegt: als zy er zes méér
hadden gedaan, dan was het 1 uur. Zij moeten dus
9lechts 4 zetten gespeeld hebben, hetgeen feitelijk ge
lijk ls aan 24 minuten. Ergo is er in totaal 2 uur en
24 minuten gespeeld en zijn er 30 en 20 en 4 is 54
zetten gedaan.
No. 606. „EEN LOGOGRIPH".
Het geheel, dat uit 19 letters bestaat, is de naam
van een bekend humoristisch weekblad ln ons land.
Wy laten hieronder ditmaal eens een zeer uitgebreide
damrubriek volgen, aangezien we daarin op eenlge bij
zondere fraaie stukjes de aandacht moeten vestigen.
In verband hiermede vervalt ditmaal de schaakrubriek,
doch deze krijgt dan een volgend maal een dubbele
beurt
De diagramstand in cyfers behoort te zijn: Zwart 13
schijven op 8—10, 12, 14, 17—20, 25, 32, 33 en 38. Wit
13 schyven op 23, 26, 28, 30, 31, 34, 37, 39—41, 44, 47 en
49. Wit speelt en wint!
Dit vraagstuk geeft een fraaie belichaming te zien
van een viertal moeilijk te bewerken motieven, waarvan
er drie door den beer De Graag zyn verwerkt in een
al te bizarre stelling. By de omwerking daarvan tot
een aanvaardbare positie gelukte het ons npg een vierde
er aan toe te voegen en tevens den eindstand afdoend
gewonnen te maken. Als we de oplossing bekend maken
zullen wy dit merkwaardig voorbeeld, van de mogelyk-
heid om verschillende motieven in één en dezelfde
positie te belichamen, nader bespreken.
Een leerzaam eindspel
van A. M. 01 s e n, Rotterdam.
Zwart: 2.
Wit: 4.
Een schitterend Vraagstuk
van
A. de Graag, Heusden
en
Geo van Dam, Wassenaar.
Zwart: 13.
De diagramstand in cyfers behoort te luiden: Zwart
een dam op 46, een schijf op 17. Wit drie schyven op
25, 26, 35 en een dam op 4.
De oplossing van eindspelen als het bovenstaande
heeft meestal een systematisch verloop, dit komt het
practische spel ten goede. Wie zich dus verder ln het
damspel wil bekwamen beproeve eerst eens zelf de op
lossing te vinden.
Wit: Zwart:
L 25—20 45—41
2. 20—15 41—32
3. 4—36 32—23
4. 36—27
Hiermede ia het eerste doel van wit bereikt, hetgeen
zwart niet kon verhinderen; vooral de schyf op ruit 15
speelt nu een hoofdrol, zooals men direct zal bemerken.
Zwart moet geduldig toezien, dat wit zyn doel langzaam
maar zeker nadert. Zwart's zetten hebben geen kraoht!
4. 23—41
5. 27—38 41—28
6. 38-21
En wit bereikt het tweede doel, n.1. de zwarte schyf
van veld 17 te verwyderen!
6. 17—22
7. 21—38 28—41
8. 38—47 41—23
9. 47—36
Bereikt ten slotte het derde doel, n.1. zwart te
dwingen tot:
9. 22—28
10. 36—47 28—32
11. 26—21 32—37
12. 21—16 23—18
Zwart moet de lange lyn, zijn „kracht" laten sohieten!
13. 15—10 18—36
14. 10—5 en wit winti
