jügtitti Nisiws- Mmttnit- LillüillJl, Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen. Eerste Blad. DE STRIJD OM HET ZUIDPOOLGEBIED HET MEISJE UIT DE STAD. ItSElHEEREN-BAAI M Door onze moderne machines M en goede organisatie zijn wij in slaat M M Uw wasch keurig ai te leveren, ter- H M M Wasscherij Krom - Alkmaar. H H M M H.S" BXXXXXXXXXXXX. Zaterdag 18 October 1930. M 73ste Jaargang No. 8750 COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag. Donder dag en 'Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepenGrnotere letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN. <EEN WORSTELING OM HET BEZIT VAN WALV1SCHTRAAN door Dr. L A M P E. De Britsch-Australlsche expeditie naar de Poolstreken onder leiding van Sir Douglas Mawson, heeft een nieuw walvischgebied ontdekt dat een der grootste moet zijn, dat ooit werd aangetroffen. De eigendomsrech ten zijn reeds aangevraagd. Korten tijd daarop verscheen in hetzelfde gebied een Noorsche walvischvaarder, die echter onver- richterzake weer moest terugkeeren. De op brengst van dit gebied wordt door vaklieden op ruim 25 millioen gulden per jaar geschat. DOOR het steeds toenemend verbruik van plantaar dige en dierlijke vettten en oliën zijn deze grond stoffen niet alleen van economisch belang, doch ook reeds politieke vraagstukken geworden. Nog is de strijd van de politieke machthebbers en de kapitaal centra om het bezit van de petroleum niet beslecht of daar ontbrandt een nieuwen strijd, een worsteling om het bezit van de „Walvischtraan". Nadat men dank zü de moderne vangmiddelen de wal- Visschcn op de Noordelijke Zeeën vrijwel heeft uitge roeid. werd de vangst naar de Zuidelijke IJszeeën ver plaatst. Mét de economische beteekenis van dit gebied groeiden ook de politieke belangen en ontstond er een strijd tusschen de verschillende landen om het bezit van de „Walvischvelden." In 1908 verklaarde Engeland, de Zuid-Shetlandsche-, de Zuid-Sandwich-, Zuid-George- en Zuid-Orkney-eilan- den voor Britsch eigendom. Hierdoor raakte Engeland én conflict met Argentinië. Daar deze beide landen reeds lang een heftigen politieken strijd voeren over het bezit van de Falkland-eilanden, die niet alleen strategische beteekenis hebben, doch ook voor de Walvischvaart een belangrijk steunpunt zijn. mam het conflict gedurende korten tijd zelfs ernstige vormen aan. Tot op heden is men nog niet tot een bevredigende oplossing van deze aangelegenheid gekomen. In 1917 vergrootte Engeland deze gebieden door de annexatie van de uitgestrekte landen om de eddel-zee. Het geheele gebied voert den naam van „Falkland-Is- land-Dependencies". In 1923 annexeerde Engeland een tweede sector, het „Rosz-Dependency". Daarmede had Groot-Brittannië- dus de toegang tot de Zuidelijke Pool- zeeën en de controle op de rijkste gebieden voor de Zui delijke walvischvangst in zijn hand. Drie jaar later breid de het zijn Zuidelijke bezittingen nog uit door de annexa tie van eenige landstreken in den poolcirkel. En in het begin van dit jaar werd tenslotte de Britsche vlag op de FEUILLETON Uit het Engelsch van H. A. V a c h e 11. m. Ga er bij zitten, zei juffrouw Spragge. Toen Hazel nogal sapje-s in 'n stoel was neergevallen, zette juffrouw Spragge zich ook neer. Hazel begon wanhopig: Is dit allemaal eigenlijk niet veel te persoonlijk om besproken te worden? Iets wat niet persoonlijk is, is voor mij de moeite van het bespreken niet waard, klonk het onbarmhartig. Hazel zat met haar kleine handen gevouwen te wachten tot haar gastvrouw haar requisitoir beginnen zou. De heele geschiedenis was plotseling ondragelijk weerzin wekkend en dwaas geworden. Zc weet zichzelf dat zij een uitspraak van Samantha uitgelokt had. Het spijt me, het spijt me heel erg dat ik aanlei ding tot deze uitbarsting heb gegeven, zei Hazel zachtjes Ondertusschen heb je het toch maar gedaan! Ja, dat weet ik, Samantha heeft gelijk. Ik ben dom, maar niet slecht. Domme mcnschen zijn dikwijls slecht, zonder dat ze het weten. Hazel was nu zoo ver dat ze tot eiken prijs vrede wilde hebben. Maar dien zou ze nog niet licht krijgen. Licht vaardig had ze zich in een discussie begeven, die op een droevig einde zou uitloopen. Juffrauw Spragge nam een rechterlijk air aan, dat Hazel op een ander moment zou hebben vermaakt. Ik heb je wel gewaarschuwd, zei Juffrouw Spragge, dat je er nooit in zou slagen George naar jouw be grippen te vervormen als die begrippen niet toevallig ook de zijne waren. Maar jouw begrippen zijn de zijne niet en zullen het ook nooit worden. Dat zal de tijd moeten leeren, antwoordde Hazel geprikkeld. ECHTE FRIESCHE rnumnuimimmM 20-50ct. per ons kust van Enderby-land geheschen. De eilanden-groepen ten Zuiden van Australië en Nieuw-Zeeland zijn reeds langeren tijd Engelsch bezit. De vluchten van Byrd en zijn ontdekkingen in 1929 leidden tot het uitwisselen van nota's tusschen Engeland en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Door de ontdekkingsvluchten van Wilkens werden de verhoudingen nog ingewikkelder, temeer daar nu ook Noorwegen met eischen kwam opdagen. Dit land had in 1928 de Bouvet-eilanden in beslag genomen en dit bezit energiek en met succes tegen de Engelsche protesten verdedigd. Met dit eiland heeft Noorwegen een steunpunt van beteekenis veroverd voor den walvisch- en den Rob benvangst. Er zijn reeds plannen ontworpen om fabrie ken op te richten voor het verwerken van traan en an dere visch-producten. Het Bouvet-eiland is niet alleen geschikt voor uitvoerhaven, maar tevens is er gelegenheid tot bunkeren, om levensmiddelen en olie in te nemen. Gedurende den strengen winter van 19281929 bezette Noorwegen de Peter I-eilanden en tenslotte in den win ter van 1929 de Nieuw ontdekte gebieden tusschen Coats- en Enderby-land. Bij deze laatste inbezitname gingen de belangen van de walvistfhvaart samen met wetenschappelijke onderzoekingen. Behalve deze landen is tenslotte ook Frankrijk bij het Zuidpoolgebied geïnteresseerd. Het heeft de Kerguelen en de Crozet-groep in bezit, terwijl in 1927 nog Adélic- land daarbij kwam. De hierboven geschilderde eigendomsverhoudingen zijn echter nog steeds niet vaststaand, want de volkenrech telijke aanspraken op deze gebieden zijn in verband met de eigenaardige natuur van dit gebied in bijna alle ge vallen niet geheel onaanvechtbaar. De diplomaten en professoren in het Staatsrecht zullen, hier nog menig vraagstuk moeten oplossen, om tot een vastomlijnde eigendoms-aangave te komen, tenminste als hier tenslot te niet zooals dit in de politiek meer gebruikelijk is de machtsverhoudingen beslissen. Aan deri anderen kant zijn de snel op elkaar volgende annexaties een bewijs voor de stijgende waarde der Zuid poolgebieden. Misschien verbergt de bodem nog kostbare schatten en misschien krijgen de landstreken en de eilanden nog eens meer beteekenis door een luchtlijn wijl toch de prijzen uiterst billijk zijn. Ik weet goed, wat jouw ideeën zijn, repliceerde de oude vrouw, en ik zal je een staaltje van de mijne geven. Ga uw gang. klonk het onvriendelijk. Kijk eens hier, meisje. Jij gelooft in het beginsel: Ga aan het werk en zie dat je er komt! nietwaar? Zoo ls het. Wel dat is allemaal heel mooi, als je er ook werke lijk komt. Maar stel je eens voor dat je er niet komt! Natuurlijk zullen er altijd onfortuinlijke menschen zijn! Maar al te veel. Dit land zit er vol mee. Je vriend meneer Stocker sprak er aan tafel over dat hij leider zou willen zijn van een politieke partij. Is dat niet zoo? Hij is nu al de verantwoordelijke directeur van een bloeiende zaak! Zoo! Ik dacht al dat er iets niet met hem in den haak was. De arme kerel. Hij ziet er ook echt afgebeuld uit Hij wil een partij leiden, maar hij ziet er uit, alsof hij niet zoo heel lang meer te leven heeft! Juffrouw Spragge besefte allerminst dat haar argu menten tegen de leer van „Ga aan het werk en maak dat je er komt," door Hazel op zichzelf zouden worden toegepast en zouden dienen om haar afkeerig te maken van een huwelijk met den directeur van een groote zaak, terwijl haar verlangens zouden worden aangewakkerd om zich te verbinden aan iamand, die misschien zou kun nen tekortschieten in de kunst van geldverdienen, maar nooit in gezondheid en levenskracht. Ze antwoordde geduldig: Zullen we meneer Stocker maar niet liever hier buiten laten. Zeker! Maar hij is een sprekend bewijs voor wat ik bedoel. Onze steden zijn vol van dergelijke menschen, een soort van stuivers-automaten. Zeker, zij hebben hun nut Ik zal de laatste zijn om dat te ontkennen! Maar de meesten eindigen bij oud-roest! De natuur kan ze niet verder gebruiken! Hazel was zeer onder den indruk, want deze sterke, massieve vrouw sprak uit de volte van een groot hart, met een kracht van gevoel die het meisje evenmin kon bevatten als weerstaan. Nu staat het met mijn George zoo... Mijn George is niet zoo eerzuchtig als jij, en dat is mijn werk. Ik heb hem, van dat hij een klein kind was af, geleerd zijn geluk bij huls te vinden. Tot dat jij bent gekomen, vond hij het hier, in de vallei. Ik heb hem geleerd dat hij geen geld moest leenen, omdat hij zich geen zorgen voor den tijd moest maken. Trou wens, het een brengt gewoonlijk het andere mee. Ik heb hem geleerd zijn centen te bewaren voor de moeilijke tijden die voor ieder mensch kunnen komen, Ik heb Zuid-Araerika-Australië en omgekeerd. Wat de toekomst in dit opzicht zal brengen, is echter onzeker. Van veel grooter gewicht is tegenwoordig de waarde van dit gebied voor de wereld-industrie, met het oog op den rijk dom aan walvisschen. Vleesoh en beenderen, welke tot Guano worden ver werkt, Amber dat in de Pharmacie en in de Parfumerie wordt gebruikt, en de Baleinen spelen een betrekkelijk geringe rol. Het gewichtigste product, dat deze reusach tige dieren opleveren is de ..Walvischtraan". Deze dient in de eerste plaats voor verwerking in de margarinein dustrie en bij de zeepfabrikatie. Ook wordt deze traan aan verschillende pharmaceutische en kosmetische pre paraten toegevoegd. In de periode 19091918 bedroeg de opbrengst van de verkregen walvischtraan ongeveer 135 millioen gulden. In 1928 daarentegen werd door de 15C walvischvaarders en de 25 traankookschepen van Noorwegen reeds 96 millioen liters walvischtraan gewonnen, terwijl in 1929 dit getal reeds meer dan 120 millioen liter bedroeg. En de prijs per ton bedraagt gemiddeld 360 gulden! Deze geleerd zijn vermaak te vinden in de heuvels op jacht naar herten en kwartels, en in studie van de wondèren van de natuur, inplaats van kroegen en clubs. Ik heb hem ook geleerd. Hazel, dat het beter is een klein kar wei goed op te knappen dan een groot werk slecht te doen. Ben jij van plan al mijn steken weer uit te halen? Ze hield weer op in een spanning die iets dramatisch had. Toen voegde ze er heftig aan toe: Ben jij dat? Hazel begon te sohreien, iets wat haar zooals ze heel goed wist niet leelijk maakte. Hazels tranen drupten langzaam langs haar roze wangen om te worden opgevangen in een fijn zakdoekje. Ze zag er zielig uit, haar roode lippen pruilden verleidelijk. Ze had misschien wel gehoopt dat de tranenvloed haar zachtjes zou hebben meegevoerd uit de meoilijkheden waarin ze was te land gekomen, maar tot haar ont steltenis merkte juffrouw Spragge er niets van. Hazel bette zich de wangen met een lapje neteldoek van tien centimeter in het vierkant. Er kwamen niet langer tranen in haar oogen op, een vlam van woede droogde de enkele achterblijvers die nog aan haar wimpers wa ren blijven hangen. Ik wil alleen maar wat recht is, zei ze vurig. Ik denk heelemaal niet aan mezelf. Dat is mooi, zei juffrouw Spragge droog. IK kan er niets aan doen als mijn opvattingen an ders zijn dan die van U en Samantha. Ik respecteer de opvattingen en Ik had gedacht dat u de mijne zou respecteeren. Dat is een heel mooi standpunt. Maar hoe weet je dat jouw meening de juiste is? Gewoonlijk voel je wel wat recht is, was het zwak ke verweer. Dus je voelt dat het goed voor George zou zijn om zijn huis te verlaten, omdat jij vindt dat hij hier niet tot zijn recht kan komen. Als het er op aankomt. Ja! Een man als George kan gouverneur van een staat worden! Lieve hemel, politiek! De toon waarip zij dat woord uitsprak, getuigde al leen al genoeg hoeveel sympathie juffrouw Spragge voor de politiek voelde. Waarom niet? Een zakenman kan niet buiten po litiek. George heeft er een gloeiende hekel aan! Hazel antwoordde geprikkeld: De zaken staan zoo, juffrouw Spragge. Ik ben vast overtuigd dat George niets doet dan in een zelfde kringe tje ronddraaien, dat hoe langer hoe kleiner zal worden. U deukt net andersom. We moeten het er maar over eens geweldige stijging is grootendeels te danken aan de ver beterde vangmethoden: aan den anderen kant zijn de drijvende traanstokerijen, waar het walvischspek versch wordt bewerkt, van invloed hierop. In den laatsten tijd heeft men zelfs vliegtuigen gebruikt om de walvisschen te helpen opsporen. Zij verrichtten by het opzoeken der walvischscholen uitstekend werk. Het leeuwendeel heeft Engeland in den loop van de jaren voor zich gereserveerd, door de beide voornaamste gebieden, de Weddelzee en de Ross-zee, tegen betaling van een kostbare jachtvergunning voor andere mogend heden open te stellen. Hun grootste concurrenten zijn de Noorsche walvischvaarders, terwijl de Argentijnen eerst veel later komen. Wanneer men het bovenstaande aandachtig gelezen heeft, zal het een ieder duidelijk zijn, waarom er om het bezit van het Zuidpoolgebied zulk een strijd gevoerd wordt: de strijd om het Zuidpoolgebied is in waarheid een strijd om de walvischtraan! (Nadruk verboden). worden, dat we het nooit eens zullen worden. Denk je werkelijk alleen aan George? Dat doe lk. Dus je houdt van hem? Hazel werd vuurrood. Wat had die vrouw zulke nadruk kelijke vragen te stellen. U hebt geen recht om dat te vragen! Dat heb Ik wel! Ik ben zijn moeder. Als je van George houdt, als hij Je werkelijk het liefst op de we reld is, dierbaarder dan jezelf Hazel. ja dan zal ik be kennen dat je het recht hebt zijn leven te besturen. Als je hem niet liefhebt, moet je ophouden te spelen met iets wat niet van je is! Hazel haalde diep adem. In de ondubbelzinnige taal van het district gesproken was „ze er gloeiend bij". Een terugtocht zou te veel schande meebrengen en in een hoek gedreven en tot wanhoop gebracht riep zij. Ik houd van hem! Weet hij dat! Neen. en daarom kan ik niet velen dat u me zulke dingen vraagt! Nu meisje, ik zal het hem niet vertellen. Dat mag je zelf doen. Ze zuchtte en haar stem verloor iets van haar macht Het staat nog niet vast dat je hem zult kunnen overhalen om Spragge's Canyon te verlaten, maar als je echt van hem houdt en je voelt dat het voor zijn geluk zou zijn. uit zijn oude omgeving weg te gaan, dan moet je daarnaar handelen. Het is mij heel duidelijk dat George van je houdt, en dat hij zijn zinnen op Je gezet heeft, zooals hij nog nergens ter wereld zijn zinnen op gezet heeft. En daarom zeg ik je, wees voor zichtig. V. Hazel was boos op de heele wereld, boos op Wilbur, omdat hij de onschuldige oorzaak was geweest, boos op Samantha en juffrouw Spragge, omdat zij de wetten der gastvrijheid hadden geschonden, boos op George, om dat hij in de heuvels rondzwierf in plaats van zich met zijn gast te occupeeren en tenslotte boos op zichzelf om dat een 9limme, maar ongeletterde oude vrouw haar in 'n openlijken woordenstrijd had overwonnen en haar de vervroegde bekentenis van haar liefde had afgedwongen Even later hoorde ze Samanta's stap op de houten trap en daarna werd er aan haar deur geklopt. Binnen! Samantha kwam. binnen. Haar knap gezicht was ver wrongen door het vele schreien. Ze bleef in de deur staan en zei zacht: Ik vraag je excuus. Ik begrijp er alles van. Geen woord meer alsjeblieft*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 1