SchagerCourant
s. COLTOF, f
MODERNE FOTO'S
Tweede Blad.
Rumoerige zitting in den
Duitschen Rijksdag.
Nagekomen Berichten.
WINKEL
Geweldige ontploffing te Los Angeles.
Groote brand te Luik.
VERGROOTINGEN en
REPRODUCTIES
ARPAD M0LD0VAN
NIEUWE MIEDORP - NQOÜD-SCHARWOUDE
Sombere balans van de storm op de
Fransche kust.
Zware aardschok in
Een moderne Hugo de Groot.
Vrachtauto met koeien in de sloot
Zaterdag 18 October 1930.
73ste Jaargang. No. 8750
Bij het debat over het wetsontwerp In
zake de aflossing der schalden.
De zitting van den Duitschen Rijksdag begon gis
termorgen reeds vroeg, teneide den noodigen tijd
te hebben voor het groote debat over de regeerings-
verklaring, voor welke laatste we onze lezers ver
wijzen naar de derde pagina van het V ij f d e
Blad.
Nadat de spreektijd op een half uur was vastge
steld, nam de communist Neubauer het woord, die
don nationaal-socialist dr. Feder verweet, dat hij 3
dagen voor de Hitler-putsch zijn tegoed bij de bank
•heeft opgenomen, om daarna minister bij de Hitier-
beweging te worden. Dit bewijst voldoende de hui
chelachtigheid van de nationaal-socialisten bij hun
voorstellen tegen de banken en de beurs.
Feder antwoordt, dat hij op deze leugen niet zal
ingaan.
Hij vraagt de regeering, of zij voor het verkrijgen
van het buitenlandsche crediet heeft afgezien van
het moratorium, dat volgens het Youngplan moge-
ilijk is.
j Onder luiden bijval van zijn partijgenooten gaat
'hij dan verder: Er is thans eindelijk een Duitsche
:partU in den Duitschen rijksdag gekomen. De regee
ring moet verdwijnen en de leiding overlaten aan
het jonge Duitschland.
Toen vervolgens de Duitsch nationaal dr. Quaatz
iweer aan het woord kwam, riepen de nationaal-so
cialisten: „Wat wil die jood".
Quaatz vraagt de regeering, wie eigenlijk haar
geldgevers zijn. De vlottende schuld is met 1 mil-
ïiard toegenomen en de rijksdag moet weten, wie
•dat geld heeft geleend.
Dietrich, de minister van financiën, neemt daarop
het woord en begint met eindelooze cijfers den stand
yan de vlottende schuld uiteen te zetten.
Hevig lawaai.
IV Door de nat.-soc. worden deze uiteenzettingen van
iien minister voortdurend door luid geroep onder
broken.
Herhaaldelijk verzocht de voorzitter Loebe om
•tilte: de minister moet toch gelegenheid hebben op
de vragen te antwóorden.
Minister Dietricht verklaart dan met verheffing
Ivan stem, dat hij bij de onderhandelingen over de
buitenlandsche leening met geen woord eenig mo
nopolie als onderpand heeft toegezegd of heeft be-
'loofd, dat Duitschland zou afzien van de voor dit
4and gunstige bepalingen van het plan-Young.
1 Op herhaalde interrupties van afg. Feder (nat.-
soc.) roept Dietrich opgewonden: Ik wensch, dat u
|jmij gelooft. Ik ben toch geen leugenaar. Degenen,
[die twalaf jaar met mij in dit Huis verkeeren, zou
den nooit zoo iets van mij denken. (Levendigen bij
val van het midden.)
Ondanks de herhaalde waarschuwingen van den
[voorzitter Loebe, werd het lawaai tenslotte zoo erg,
.«dat. hij een nationaal-socialist uit de zaal deed ver
wijderen.
Het debat over de regeeringsverklaring.
Toen nu het debat over de wet tot aflossing van
Schulden, geëindigd was, begonnen de beraadslagin
gen over de regeeringsverklaring.
Als eerste spreker kwam de vroegere rijkskanselier
en sociaal-democraat Hermann Müller aan het woord,
ijoen deze zijn rede zou gaan beginnen, verlieten
alle nationaal-socialisten demonstratief de zaal.
Spreker wijst er op, dat Duitschland op het oogen-
Jblik een ernstige economische crisis doormaakt, op
grond van welk feit de positie der sociaal-democratie
yvordt beinvloed. Stond de zaak anders, dan zouden
de sociaal-democraten zeer duidelijk hun wantrou
wen jegens de ministers Schiele en Treviranus tot
[uiting brengen. Wij hebben thans twee ministers
yan Buitenlandsche Zaken, een voor nu en een voor
de verkiezingen en voor „huiselijk gebruik". (Vroolijk-
(heid). Op deze situatie zou men het recept moeten
toepassen, „na het gebruik hevig schudden". (Vroo-
jlijkheid).
Wij zullen ons echter door geen enkele partij het
tijdstip laten voorschrijven, verklaart Müller vervol
gens, waarop wij tot den aanval tegen dit kabinet zul
len overgaan. In deze houding worden wij gestijfd
door het optreden van de Duitsch-nationalen en de na
tionaal-socialisten in den nieuwen Rijksdag. De natio-
naal-soclalistische economische deskundige heeft tot op
heffing van de interest-slavernij een economische theo-
,rie uitgewerkt, die hij letterlijk heeft overgeschreven en
,wel uit het derde boek van Mozes, hoofdstuk 25. Het
is teekehend, dat juist de nationaal-socialisten leentje
buur spelen bij Mozes en de profeten. (Stormachtige
vroolijkheid). (Den lezer zal het bekend zijn, dat Juist
jöe nationaal-socialisten een geweldige antipathie voor de
Joden hebben).
t Zijn rede vervolgende, zelde Müller, dat de socialisten
van de regeering een krachtig optreden verwachten
tegen de kapitaalvlucht en dringen daartoe aan op
scherpe toepassing van daaromtrent bestaande bepalin
gen.
Wij verwachten met de regeering, dat de herstelbe
talingen, in overeenstemming met den economischen
noodtoestand van Duitsohland, zullen worden vermin
derd. Zulk een ontwikkeling wordt echter niet bevor
derd door parades van de Stahlhelm. (Levendig ap
plaus bij de soc.)
Hierna komt de nationaal-socialist, Strasser, aan
fcet woord, die allereerst een program van actie van
pe nat.-soc. voorleest, waarin o.a. betoogd wordt, dat
men het sinds 12 jaren gevolgde systeem wil vervan
gen door de staatsidee van het Bismarksche rijk. De
nat.-soc. willen den oorlog niet, maar zij zullen dezen
echter niet schuwen, wanneer hij het laatste middel
zou zijn om de Duitsche zelfstandigheid en vrijheid
te bewaren. Het Duitsche volk wil werk, orde en
ibrood. (Geroep der socialisten: en winkelruiten.)
Kapitaals vlucht noemt Strasser bij den tegenwoor-
(digen noodtoestand zoo goed als landverraad. Vervol
gens oefent de spreker heftige kritiek uit op de regec-
xing, waarin hij zoo ver gaat, dat hij minister GrO-
ner verwijt, dat deze zijn actie in den geest van ver
raad zal voortzetten, waarop groote onrust onder de
afgevaardigden ontstaat en de rijkskanselier Dr. Brü-
hing de zaal verlaat.
Aan het slot van zijn rede werd Strasser door zijn
partijgenooten stormachtig toegejuicht en riepen de
nat.-soc., met de hand in de hoogte tot driemaal toe:
„Duitschland ontwaak!"
Als vervolgens de communist Pieck zal gaan spre
ken. verlaten de nat.-soc. en vele andere afgevaar
digden. alsmede alle ministers de zaal en wanneer
dan nog enkele scherpe en heftige woorden zijn ge
vallen, wordt de zitting tot Zaterdag verdaagd.
i KANAALWEG - DEN HELDER.
Aid. Meubelen en Tapijten.
OPRUIMING in onze afdeeling
MEUBELEN, VLOERZEILEN,
VITRAGES en KARPETTEN
tot zeer verminderde prijzen.
Ook spaarzegels en spaarbonnen zijn zonder
bijbetaling inwisselbaar.
Voldoende aan veler verzoek, zal op Woensdag 22 Oc
tober a.s. des avonds bij den heer R. Laan, door hoofd
ambtenaren van het P.E.N. met het oog op de electri-
ficatle der geemente, een uiteenzetting geven van alles
wat daarmede verband houdt, en tevens gelegenheid
geven tot het stellen van vragen. Voor vrouwen zoowel
als mannen Is deze avond van belang.
Vrijdagavond vergaderde het -Departement Winkel der
Mij. tot Nut van 't Algemeen ten huize van den heer R.
Laan. De opkomst was niet bijzonder groot.
De Voorzitter opende met een welkom de vergadering
en deelde daarna de nieuwe samenstelling van het be
stuur mede, waarvan de heer S. P. Vries optreedt als
secretaris-penningmeester en spreker als voozitter.
De notulen worden gelezen en goedgekeurd.
Naar aanleiding van de notulen, wordt medegedeeld,
dat de tentoonstelling door Floralia georganiseerd naar
wensch is geslaagd, evenals de daaraan verbonden ver
loting, aan allen die daaraan hebben medegewerkt, komt
een woord van dank toe, en wel voornamelijk aan den
heer Steggerda uit Hoorn.
Door den Secretaris wordt het jaarverslag uitgebracht
Het ledental bedroeg 89. Instelling als spaarbank en bi
bliotheek hadden de belangstelling van het publiek en
vooral de spaarbank is daardoor een belangrijke steun
voor het Nut. Van de in het afgeloopen seizoen gegeven
avonden met vooraanstaande krachten mocht helaas wei
nig belangstelling worden geconstateerd en het verslag
eindigt met de hoop op beter.
Met een woord van dank aan de samensteller wordt
dit verslag goedgekeurd. De rekening 19291930 sluit in
ontvangst op f 683.35, ln uitgaaf op f 606.10%, batig sal
do t 77.24%.
Een commissie, bestaande uit de heeren C. Amels en
K. Zeilemaker onderzoekt de rekening en bevindt alles
in orde, waarna tot goedkeuring wordt besloten.
De begrooting 19301931 wordt goedgekeurd zooals
die wordt voorgesteld in ontvangst en uitgaaf op
f 512.24%. Voor spreekbeurten of nutsavonden kon' f 300
worden uitgetrokken.
De heer Beumkes wordt bij acclamatie herbenoemd
tot beheerder der Nutsspaarbank. Deze herbenoeming
gaat gepaard met een bijzonder woord van waardeering
voor de serieueze wijze waarop de heer Beumkes het
voorzitterschap van de Spaarbank behartigt.
De heer P. Langereis wordt vervolgens bij acclamatie
herbenoemd tot commissaris van de Spaarbank.
De bespreking der te geven Nutsavonden is een
punt van meer uitvoerige bespreking, vooral om iets
of iemand te vinden, waarmede de belangstelling wordt
getrokken..,
Beperkte middelen laten vóórts niet alles toe en het
gevoelen gaat meer uit naar het 'doen optreden van een
gezelschap ^dan van één persoon, jn dien geest zal het
bestuur werkzaam zijn om voor den eersten avond met
een gezelschap te kunnen komen.
Bij de rondvraag brengt de Burgemeester een woord
van dank aan de Floralia-commissie voor de vele werk
zaamheden en zorgen om de tentoonstelling zoo te doen
slagen en zonder tekort te doen aan het werk van an
deren, richt spreker een bijzonder woord van dank tot
voorziter en secretaris dier commissie.
De voorzitter dankt voor deze vriendelijke woorden
en is een deel daarvan verschuldigd aan alle medewer
kers. Het heeft spreker verheugd zoo'n succes gezien
te hebben o.a. van het bloemencorso, dat boven alle
verwachting was en hoopt dat de commissie met zoo
veel belangstelling van het publiek op den ingeslagen
weg zal voortgaan.
De heer C. Amels vestigt nog de aandacht op Borls
Lensky. Het bestuur zal daar nota van nemen,
Daarna volgt sluiting.
WINKEL, 17 Oct
Appelen f 7—23, peren f 623, tomaten f 11—17, sla
boonen f 512, kool f 11.30, aardappelen f 23, bie
ten f 1.20, uien f 12 per 100 pond, bloemkool f 312,
andijvie f 12, wortelen f 11.30 per 100 stuks.
DE WET IS DE WET.
rk heb op een bank in het pavt deze*
haas gevonden.
Goed. Als binnen één jaar en één dag
niemand hem opeischt, vervalt hij rechtens aan u.
Een groot gebouw geheel verwoest Tal
rijke slachtoffers.
Uit Los Angeles wordt, gemeld:
Een geweldige ontploffing, gevolgd door brand,
heeft gistermorgen een groot gebouw geheel verwoest.
Er zijn 40 gewonden en waarschijnlijk verscheidene
dooden. In de aangrenzende straten werden door den
luchtdruk voetgangers tegen den grond geslagen en
auto's omvergeworpen.
Omtrent de explosie wordt nog nader gemeld, dat
de ontploffing in een fabrieksgebouw heeft plaats ge
had, doch dat er sprake is van een dynamietaanslag
door ontevreden arbeiders.
Tien personen gewond.
Uit Luik wordt gemeld: v
Er is een groote brand uitgebroken in een opslag
plaats van rubber. Er hadden verscheiden ontplof
fingen plaats, waardoor de ruiten van naburige per-
ceelen sprongen. Arbeidsters sprongen uit de boven
verdiepingen op straat. Tien personen werden ge
wond. Volgens een nader bericht was men den
brand meester.
Een paniek. Toch een doode?
Nader wordt nog gemeld omtrent den brand, dat
deze heeft gewoed in een atelier van rubberjassen
<?n dergelijke artikelen. Hij ontstond door het ont
ploffen van een benzinereservoir.
Aangezien een twintigtal meisjes op de bovenver
diepingen van het gebouw werkten, ontstond spoe
dig een paniek. Verscheidene arbeidsters moesten
over het dak haar leven redden. Niettemin vallen
tal van gewonden te betreuren, o.a. meisjes, die don-
wegspringende steenen en glasscherven kwetsuren
opliepen. Een meisje, dat in haar radeloosheid uit
het raam sprong, werd door een voorbijganger in
zijn armen opgevangen. Het aantal gewonden moet
een twaalftal bedragen, onder wie drie ernstig ge
kwetsten, die in het St. Joseph-hospitaal werden op
genomen. Een van hen liep een schedelbreuk op.
Omtrent het lot van de vrouw van den eigenaar
van het atelier verkeert men in het onzekere. Buren
meenen haar te hebben zien vluchten, anderen vree
zen evenwel dat zij bij ontploffing in een kelder is
omgekomen.
Woonhuis en werkplaats zijn totaal uitgebrand.
Men vreest dat de muren van het pand zullen instor
ten. Ook de omliggende huizen liepen veel schade op.
in verschillende formaten, van het eenvoudige tot
meest artistieke uitvoering. Specialiteit in
naar elk portret, ook naar oude foto's. Groote keuze
voor alle soorten MODERNE LIJSTEN, pasklaar in
alle gangbare maten.
FOTOGRAFISCHE ATELIERS
Ongeveer 200 visschers omgekomen.
_Hct staat nu wel vast dat er tengevolge van den
storm, die op 18 en 19 September veertig uur aan één
stuk aan de kust van Bretagne heeft gewoed, onge
veer tweehonderd visschers zijn omgekomen. Alle
hoop op den terugkeer dergenen die vermist worden,
is thans opgegeven. In het geheel zijn er 28 visschers-
vaartuigen niet teruggekomen.
Gewonden, één doode, materieele schade.
Reuter seint uit Santiago de Chili, d.d. gisteren:
Hedenochtend vroeg heeft een hevige aardschok
groote consternatie teweeggebracht in Midden-Chili,
tusschen La Serena en Valdivia. Zestien personen
werden gewond, één werd gedood. Tal van gebouwen
werden beschadigd.
De schokken duurden eenige minuten. De bevolking
van Santiago werd door een paniek bevangen en
vluchtte in de parken.
ONDER NEERSTORTEND ZAND BEDOLVEN
Een 25-Jarige arbeider gedood.
Vrijdagmiddag heeft te Koog a. d. Zaan aan het Breed-
weer bij de werkzaamheden voor den primairen weg een
doodelijk ongeluk plaats gehad. Door een verzakking
der rails stortten eenige zandwagentjes in de Spoorvaart
met het gevolg dat de heer F. O. uit Weesp onder het
neerploffende zand bedolven werd. Met man en macht
heeft men getracht d enongelukkige te verlossen, maar
eerst na eenige uren van inspanning kon men hem be
reiken. De man was echter reed3 gestikt. Hij is onge
huwd, 25 jaar oud en kostwinner zijner moeder.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
Wegwerker bewusteloos langs den weg ge
vonden.
Gisteren is op den provincialen weg nabij Putte de
wegwerker E. door een aldaar passeerenden auto aan
gereden.
Later is het slachtoffer door voorbijgangers ln bewus-
teloozen toestand langs den weg gevonden. E. is naar
zijn woning overgebracht, waar dr. Emsing den toestand
zoo ernstig achtte, dat ook geestelijke hulp moest wor
den ingeroepen.
De marechaussee stelt een onderzoek in, naar den
auto, welke het ongeluk heeft veroorzaakt.
Wil je geen boferham? Wat wil je dan?
Centen.
Waarom?
Om 'n boterham te koopen.
(Excelsior).
Met dit verschil, dat de kist niet naar
„buiten" maar naar „binnen" werd gedra
gen. Een gerafiineerde streek van een
stel dieven.
In verband met de verleden week Vrijdag ge
pleegde inbraak bij een expediteursfirma aan de
Leeghwaterkade te Rotterdam, heeft de politie aange
houden den 22-jarigen expediteur T. v. D. en den
34-jarigen chauffeur J. v. \Y.
Het onderzoek heeft een verrassenden gang van za
ken aan het licht gebracht. Op Donderdag 15 Octcn
her 1.1. werd namelijk in het pakhuis van H. en W.
een ledige groote kist gevonden. Deze was op Vrij
dag 10 October 1.1. des avonds omstreeks 7 uur door
twee personen gebracht ter transport naar Breda.
Deze kist zou moeten blijven staan tot Donderdag
daaropvolgende, aangezien er alléén Donderdags een
boot naar Breda vertrekt en uitdrukkelijk gezegd
werd, dat de kist, welke machinedeelen zou bevatten
volgens den vrachtbrief, per boot moest worden ver
zonden.
Bij onderzoek is nu gebleken dat deze kist is ge
kocht hij een kistenhandelaar te dezer stede, waar
na hij is getransporteerd naar een hofje. Daar is hij
gereed gemaakt voor gebruik en wel zoodanig, dat
de kist van binnen met een grendel kon worden ge
sloten. Op het deksel werden spijkers geslagen, in
dier voege, dat, wanneer de deksel op de kist lag,
het leek alsof deze goed. dichtgespijkerd was. Vrij
dagavond is de kist door de twee verdachten ver
voerd per vrachtauto naar H. en W. De chauffeur,
die nergens van wist, zag onderweg dat v. W. ver
dwenen was. v. D. zeide hem toen dat hij nog wat
anders te doen had; zij konden het samen wel verder
af. v. W. was echter intussehen in de kist gekropen
en had deze aan de binnenzijde weer afgesloten. De
kist, waraop „voorzichtig behandelen" stond, is toen
geplaatst ln het pakhuis van H. en W., teneinde daar
op transport te wachten, v. W. is er uit gekropen en
heeft v. D. weer binnengelaten. Terwijl zij met een
brandkast bezig waren, werden zij echter gestoord
door den stalbaas, die boven woont en namen «Ie
vlucht, een tasch met inbrekersgereedschap achter
latend. Beide aangehoudenen hebben bekend.
IN MUNCHENS GEMEENTERAAD.
Een bombardement met aschbakjes
In den gemeenteraad van Munchen hebben ernstige
incidenten plaats gehad bij de behandeling van voor
stellen der nationaal-socialisten, gericht tegen den Mun-
chener politieprefect en betrekking hebbend op het uni
formverbod.
De nationaal-socialisten geraakten handgemeen met
leden der Beiersche volkspartij. Er werd met aschbak
jes enz geworpen en al spoedig bemoeiden ook de tri
bunebezoekers zich met het geval, zoodat de zitting ge
schorst moest worden.
Elf dieren jammerlijk verdronken
Gisteravond omstreeks zeven uur, is ln de Smilde-
voart bij Dieverbrug, aldus de corr. van de „Tel." te
Meppel, een vrachtauto te water geraakt, waarbij elf
koeien verdronken en de chauffeur ernstig werd ge
wond. Omtrent de toedracht van dit ongeval kan nog
het volgende worden gemeld:
De veehandelaren Jan, Klaas en Albert Hatzmann
uit Smilde waren met den expediteur Sietze Brulnsma
uit Appelscha naar de Zwolsche veemarkt geweest,
waar zij dertien koeien hadden gekocht. Op den terug
reis werd de vrachtauto nabij de kalkovens te Diever
brug aangereden door een auto uit Groningen, waarbij
de vrachtauto geheel vernield in de Smilde-vaart te
recht kwam. Op de hulpkreten der Inzittenden schoot
de landbouwer Fledderus met een ladder toe, dank zij
diens kloek optreden werden de vier inzittenden gered.
De chauffeur B. die ernstig gewond bleek te zijn, werd
naar het ziekenhuis te Assen vervoerd. De evrigen kwa
men met den schrik vrij. Met vereende krachten wist
men twee koeien te redden, de overige dieren verdron
ken jammerlijk. De schade bedraagt circa tienduizend
gulden.
De marechaussee te Dwingelo stelt een onderzoek in.
EEN MOORDENAAR VEROORDEELD.
Een Duitscher, zonder middelen van bestaan, te Parijs,
was in Maart in een wapenwinkel gekomen, waar hij
voorgaf een revolver te willen koopen. Nadat hij een
wapen had gekozen ging hij met den eigenaar van de
zaak naar den onder den winkel gelegen schietbaan om
het te probeeren. Hier loste hij echter een schot op den
geen kwaad vermoedenden winkelier met de bedoeling
vervolgens in den winkel de lade te lichten. Hoewel de
winkelier doodelijk gekwetst was hij overleed den
zelfden dag wist hij den moordenaar zoolang vast te
houden tot er hulp kwam opdagen. De misdadiger werd
ingerekend. Donderdag heeft het Hof van assiesen der
Seine, voor hetwelk hij een volledige bekentenis heft af
gelegd, den man tot levenslangen dwangarbeid veroor
deeld.
GEMEENTE SCHAGEN.
Ondertrouwd: Jacob Raven. 23 jaren, marinier te Den
Helder en Oktje Tap, 22 jaren, zonder beroep, te Scha-
gen.
Getrouwd: Wouter van der Wal en Adrlaantje Hoog-
schagen.
POLITIE.
Verloren: een briL
