Baars Marman BRILLEN Firma GEBR ROTGANS, voor nabij en ver B Hoogzijde E 103 - Schagen. Protestvergadering Knippen van Hoornvee. een best werkpaard, SUISMAK v.d. VLIET Zaaitarwe Tweede Kamer. Advertentiën. BIJ 5 pond Gem. Spek i 1.15 5 Ger. 11.15 Prima Mei-, Lever- en Bloedworst. 26 October, te Valkkoog. VLOOTPLAN, W. v. d. VALL, J. Kistemaker, N.H. Blauwen, VOERBIETEN, lekkere blauwe Aardappels en 24 VI. L. Eenden, Voerbieten en Kaverstroo, 4 geregistreerde Stierkalveren, Woning Arbeiders Huishoudster. ADVERTEER7 IN DIJ BLAD. GEDIPLOMEERD OPTICIEN - Op de plaats van de ramp. Een ontzettende verwoesting: aangericht Het terrein van de ramp geeft een beeld van fantas tische verwoesting. Geknakt lag de ijzeren reus, de neer gestorte schachttoren, op de bouwvallen der kantoren en werkplaatsen. Een ooggetuige zeido ons, dat een vuurzuil recht uit de sohacht omhoog spoot, den toren opnam en het plat form in duizend stukken brak en wegslingerde. In het helle schijnsel der elecirische noodverlichting zijn de afgrijselijke gevolgen duidelijk zichtbaar. Zware beton nen en gemetselde voetstukken, die een dikte van an- derhalven meter hadden, zijn gebroken als waren het leien. Kolossale ijzeren binten zijn als het ware in el kaar geknoopt en alles vormt een grijze massa te mid den van de gehavende gebouwen in den omtrek. Een groot aantal arbeiders was bezig, het puin op te ruimen. Ook was men doende met apparaten de ijzeren constructies door te branden. In spoorwagens werden de in elkander gestorte stukken muur- en ijzerwerk weggevoerd. Niettemin lag het emplacement toch nog vol kromgetrokken stukken ijzer, die bij de explosie weg geslingerd waren, en vooral vol glasscherven. Ook de verder van de schacht gelegen gebouwen hadden veel te lijden, zoowel van de centrale als van de waschgele- genheld was geen ruit meer heel. Triest bengelden de tegen het plafond opgetrokken kleeren der niet zich aangemeld hebbende mijnwerkers in den wind, die door hallen woei. Even werd het stil, een doode kwam onder het puin te voorschijn. Eerbiedig legden de roode kruismannen het lijk op de baar en droegen het weg. Dan begon het jachtende werken opnieuw. De spoorlijn moest vrij ko men, onder de bouwvallen konden zeker nog meer slachtoffers liggen. Ruime hulpverleening. Van alle zijden stroomden helpers toe. Vooreerst hulp colonnes der omliggende mijnen, later versterkt door hulpcolonnes uit het Ruhrgebied, dan de brandweren uit de omgeving de Schupo's van Akenerland, Roode Kruisbrigades van allerlei soort, zelfs van politieke par tijen tot Stahlhelm en communisten toe, die hier echter eendrachtig hand aan hand werkten. Van overheidswege zijn terstond gelden voor de getroffenen beschikbaar ge steld. De burgemeester van Alsdorf nam energieke maatre gelen ten aanzien van personen, die dakloos zijn gewor den, of wier huizen geen deuren of ruiten meer heb ben. Overigens zagen wij alom de menschen bezig met reparaties. Ook van Nederlandsche zijde was hulp geboden. Een Roode Kruis colonne uit Kerkrade was ter plaatse. De burgemeesters van Heerlen en Kerkrade hadden berich ten van deelneming ingezonden. Wanhoopsdaad van eenige mijnwerkers. 360 meter omhoog geklommen. Aan mijnwerkers, die op 360 meter diepte zaten werd de doorgang belemmerd, en door het sluiten der nood- deuren kon geen versche lucht meer in dat gedeelte komen. De mannen besloten een wanhoopspoging te doen en klommen langs de ladders 300 meter naar bo ven; toen zij tot op zestig meter diepte waren gekomen bleek echter, dat het verder gedeelte van de schacht was ingestort, zoodat daar een uitweg onmogelijk scheen Verscheidene reddingskolonnes, die speciaal be zig waren met het vrij maken van den mijningang hoorden op een gegeven oogenblik de angstkreten van de opgesloten werklieden. Zij slaagden er ln een opening rte maken en lieten daardoor twee aan elkaar gebon den touwen elk van ruim dertig meter naar beneden zakken. Van de opgeslotenen maakte zich echter een ruwe paniek meester, waardoor niemand er in slaagde naar bov ente klimmen. Ten slotte daalde een brand weerman af, die de opgewonden mannen tot kalmte bracht en behulpzaam was bij het reddingswerk. Moeilijkheden bij het bergen der slachtoffers Het bergen der dooden en gewonden wordt ernstig bemoeilijkt door de beschadiging van den kabel naar de electrisch gedreven blinde schacht, die zich slechts tusschen 460 en 360 meter diepte bevindt. De bescha diging was veroorzaakt door vallend gesteente, doch later kon de kabel worden hersteld. Op zeker punt konden 14 man zichzelf redden. Tusschen een neergestort stuk steen hadden 15 man een opening met hun hielen dlchtgestopt om het bin nen dringen van gassen te verhinderen. Van deze 15 konden er 14 levend worden gered. Volgens de geredden werd het reddingswerk bemoei lijkt, doordat de mijngangen op vele punten zijn Inge stort, zoodat deze eerst moeten worden vrijgemaakt. De getroffen schacht is de diepste van het heele wijngebied." Op 10 a 20 M. afstand van deze schacht bevond zich een dynamietopslagplaats. Bij de ontplof fing was een steekvlam hoog boven den mijntoren zichtbaar. Het aantal slachtoffers te middernacht. Blijkens een telefonische opgaaf van het Polizelamt te Alsdorf waren er te middernacht 62 dooden te voor schijn gebracht, terwijl het aantal gewonden omstreeks 100 bedroeg en eveneens nog ongeveer 100 personen opgesloten waren. De oorzaak der ramp. Daar men ln den luchttoevoer den walm van spring stoffen heeft waargenomen wordt het vrij zeker ge acht, dat de ramp moet worden toegeschreven aan de explosie van ontplofbare stoffen, die zich in de mijn gang op 252 meter diepte bevonden. Of de explosie in de dynamiet-voorraden is ontstaan, dan wel of een mijnga»- ontploffing daaraan ls voorafgegaan, welke dan de ont ploffing van het dynamiet veroorzaakte, is nog niet zeker. De Zuiderzeesteunwet ls door de Kamer aangeno men met alleen de 2 irommunisten tegen. Daarna is men doorgegaan met het debateeren over de kruis en 't flottieljevaartuig, over de z.g.n, Vlootwet. De heer Lingbeek (H.G.S.) meent, dat er te veel gesproken wordt over ontwapening, er is nog geen land dat ontwapend heeft. Dat wij in een oorlog als klein land verpletterd zouden worden, neemt spr. niet, als waarheid aan en wijst dan op de historie. Velen worden thans in ons volk door de leus van eenzijdige ontwapening bekoord, maar het gaat mot zulke adresbewegingen als met zooveel andere bewegingen: naarmate men wint in getal, verliest men in waarde. Spr. wijst op de vele verkeerde voorstellingen die omtrent dezen kruiser zijn gegeven. Spr. merkt ook jjp. dat indien men een volksstemming had georga niseerd over een ontzagwekkende kostenverlaging, het aantal voorstemmers nog grooter zou zijn ge weest. Maar men behoort zich rekenschap te geven van de gevolgen. Men zegt verder, voor de handha ving van het recht heeft men geen wapens noodig, want in den oorlog moet het recht vaak bukken voor het geweld. Maar zelfs indien dit het geval is, dan is de oor log nog niet altijd nutteloos. Spr. wijst op den Boe renoorlog, waardoor het Zuid-Afrikaansche volk eer bied heeft afgedwongen en vele rechten heeft ver kregen. Men zegt verder: gij menschen moogt uw naasten niet dooden. Spr. vraagt echter, of allen die dit zeggen, het wel altijd volhouden. Toen de kwestie van de Burgerwacht verleden jaar hier aan de orde kwam, riep de heer Albarda uit: „wij sociaal-demo craten laten ons niet slachten!" Wij Nederlanders la ten ons ook niet slachten! In Nederland niet, en in de Oost niet. Er zijn er echter, dio principieel tegen alle wapen geweld zijn en den oorlog een ongeoorloofde slach ting in het groot noemen. Dit klinkt meesleepend, maar het is in strijd met de wetten der natuur. Een rechtgeaard mensch zal niet nalaten zich te weer te stellen, als roovers zijn erf bedreigen. Werd het land ontwapend, dan zouden wij weerloos aan de slecht- gezinden worden overgeleverd. Spr. heeft eerbied voor het idealisme der ontwa pening, maar zij houden geen rekening met de fei ten. Spr. zou het God verzoeken achten, indien de over heid ons land onverdedigd liet, terwijl anderen be wapening in stand houden. Hij zal zijn stem voor den kruiser uitbrengen. Het flottielje-vartuig is noodzakelijk om een repetitie van de surprise op Curagao te voorkomen. Dit is geen oorlogsschip, maar veeleer een vredesschip. Spr. vraagt tenslotte of dit flottieljevaartuig niet van al te groote schrielheid getuigt. De heer Duymaer van Twist (a.r.) is verheugd dat de minister thans volgens een vast plan met den vlootbouw te werk wil' gaan. De reserve beteekent geen uitbreiding van de vloot en heeft het voordeel, dat steeds over een bruikbare vloot zal kunnen wor den beschikt. Het bedrag voor aanbouw stijgt daar bij niet. Alles blijft dus bij het oude, ook de bezwa ren der voorstanders van de eenzijdjge ontwapening. Werd dit ontwerp niet aangenomen, dan zouden de kosten niet dalen. In strijd met de waarheid schrij ven S.D.A.P. en N.V.V. dat het hierbij gaat om nieu we millioenen voor het militarisme, Dat is mislei ding. Waarom dan deze actie tegen dit ontwerp op touw gezet? Het feit, dat dit vlootplan van den mi nister f120 millioen kost of tien miliioen per jaar, niet meer dan tot dusver, kan de oplossing van het raadsel niet zijn. De eenige oplossing is, dat men nog eens een actie wil voeren voor éénzijdige natio nale ontwapening. Zelfs het kleine Denemarken wil een vloot van 13.000 ton in stand houden. Wilden wij een vloot voor Indië naar dezelfde ver houding tot stand brengen, dan zouden de kosten ondragelijk hoog worden. Ook de arbeidersregeering in Engeland legt de «protesten der arbeidersbeweging tegen vlootbouw rustig naast zich neer. Ook wijst spr. op den bouw van den pantserkruiser in Duitsch- land, waarom maken de sociaal-democraten hier te lande daartegen kabaal? Op het koloniaal congres der S.D.A.P. zeide men, dat een scheiding van In dië en Nederland een ramp zou zijn voor de arbei ders. Een minister van defensie, die deze ramp wil voorkomen, is niet te laken, maar te loven. Onder de arbeidsregeering geeft de sociaal-democratische mi nister van marine in een jaar 126 millioen gulden uit, in dezen tijd van werkloosheid, voor 20 oorlogs schepen. Wat praten de sociaal-democraten dan hier over eenzijdige ontwapening? Dit is niet dan een leuze. Wij willen ook den wereldvrede, maar 'dan moeten de groote landen het voorbeeld geven. Als Engeland en Japan ontwapenen, dan kunnen wij het ook doen. De heer Marchant (v.d.) komt op tegen de be schouwing van den heer Lingbeek omtrent het pe titionnement. Men tracht zich vergeefs van het groote aantal handteekeningen af te maken door te spreken van bedrog. Achter het petitionnement van „Kerk en Vrede" stak geen politieke partij, noch eenige organisatie. Als dan in een stad als Leiden naast het sociaal-democratische petitionnement 11.000 handteekeningen zijn verzameld, dan is dat een feit van beteekenis. Onder de handteekeningen zijn er van orthodoxe protestanten. Spr. komt thans tot het wetsontwerp. Vroeger wil de men aanbouw zonder plan; later volgens een plan. Het verschil tusschen een wettelijk omschre ven plan en een plan dat alleen bij wijze van toe lichting door de regeering wordt ontvouwd, is slechts formeel. Ook een wettelijk omschreven plan zou worden gewijzigd, indien de omstandigheden zich wijzigden. Dit werd zelfs aangevoerd ten gunste van de ontworpen Vlootwet! De regeering voert voorts aan, dat het plan in de toelichting niet behoeft te beslissen over de aanvaarding van den aangevraag- den aanbouw. Maar indien men dezen op andere gronden aanvaardt, dan zouden dio toch moeten worden aangegeven. Spr. heeft zulke gronden echter niet vernomen. De minister zegt ook, dat de Kamer vrij blijft in de bepaling van haar standpunt, wan neer gelden voor verderen aanbouw worden aange vraagd, zelfs ten aanzien van volgende termijnen voor de thans aangevraagde eenheden. Spr. acht dit standpunt uitermate zwak. In den Volksraad heeft de commandant van de zeemacht als regeeringsge- machtigde zich anders uitgelaten. Men kan geen schip laten bouwen, als men niet weet of men over het geheele daarvoor aangevraagde bedrag kan beschikken. Moet nu onder de tegenwoordige omstandigheden van internationalen, technischen en financieelen aard het besluit worden genomen om de vloot met de helft te versterken. Van vloot-uitbreiding is geen sprake, zeide de heer Duymaer van Twist, evenals de regeering. Maar alweder in den Volksraad sprak de regeeringsgemachtigde van vloot-uitbreiding. De voorstelling, alsof men te doen zou hebben met een opgelegde reserve, is in strijd met do waarheid. Ook thans is een deel van de sterkte tijdelijk in repara tie. Men wil nu, dat niet alleen varende is een vloot van x min 'y schepen, doch dat er voortaan varende zal zijn een vloot van x schepen en daartoe gaat men aanbouwen 14 x. Spr. herinnert eraan, dat In een vroeger plan de dreadnoughts de eerste eenheid vormden, daarna de kruisers de eerste eenheid uitmaakten, totdat de heer Bijleveld kwam met zijn vloot van „klein ma teriaal." Spr. wijst op de crisis waarin wij thans leven. Toen indertijd de gulden veilig moest worden gesteld, zeide deze minister van financiën: op alles versoberen, an ders ga ik heen. En nu zogt dezelfde minister: alles stop zetten, behalve de defensie. Men heeft den mond vol van internationale ontwapening, doch wil dc be wapening in evenredigheid brengen met die der groote koloniale mogendheden. Voor de verdediging echter der onafhankelijkheid is het hier aangevraagde bij verre na niet voldoende. De regeering heeft een „beperkte doelstelling" en wil tegen groote ondernemingen van den vijand niets on- dernemen, doch zich bepalen tot actie tegen neven- ondernemingen op beperkte schaal. Maar wat doet de minister hij grootere ondernemingen? Trekt onze vloot zich dan terug in de haven van Soerabaja en zetten wij dan daarop „verboden toegang"!? De regeering weet heel goed, dat wat zij bouwt, on voldoende is, en ze is zoo naïef geweest, dat in de stukken te zetten. Spr. besluit met te betoogen, dat het ontwerp geld verspilling brengt en dus niet moet worden aange nomen. De heer L. de Visser (comm.) zet het standpunt van het communisme uiteen ten opzichte van het mili tairisme, wat tenslotte aanleiding gaf tot eenige inci denten. Daarna is de oud-minister Van Dijk aan het woord, die begint met een woord van waardeering voor den minister, die onze maritieme middelen in zoodanigen staat wil brengen, dat zc hun doelstelling volkomen kunnen vervullen. Terecht heeft de minister bij dit eenvoudige wetsontwerp zijn plannen ontvouwd. Te gen dit ontwerp is een geweldige actie ontketend van de S.D.A.P. en het N.V.V., de vrijzinnig-democraten en van „Kerk en Vrede". Die actie is gevoerd onder mis- lektende leuzen. Het gaat volgens spr. alleen om de vraag of men de vloot normaal sterker wil laten optreden dan thans. Nu gaat het in dit ontwerp echter uitsluitend om ver^ vanging van verouderd materiaal en een reserve van 50 Dat dit ontwerp ingaat tegen den wil van het volk, ontkent spr.. Deze actie is een verschijningsvorm van de actie tegen alle verdediging. Hoofdzaak is voor spr.. dat het hier gaat om de positie van dc overheid in het openbare leven, die door God is ingesteld om het nationale leven te be schermen en te verdedigen. Spr. oefent vervolgens critiek op den kruiser die niet aan de te stellen eischen voldoet, wijst verder op nog eenige andere bezwaren, maar meent dat dit plan intusschen voldoende elastisch is om een paar millioen meer voor een grootcren kruiser beschik baar te stellen. De heer Van der Bilt (r.k.) zet het standpunt der katholieken in deze uiteen. Er is zeker geen meer vredelievende partij dan de Katholieke. Dit vloeit uit haar geloof en haar beginsel voort. Als wij stemmen voor defensie-uitgaven, dan is dat in het belang van orde en rust. Wij beschouwen deze uitgaven als die voor justitie en politie, die nu eenmaal, helaas, niet te vermijden zijn. De militaire uitgaven moeten be perkt blijven tot het noodzakelijke, zegt het Katho liek program. Doch dat noodzakelijke moeten wij dan ook voteeren. Wij achten een vloot voor Indië noodzakelijk voor verdediging en voor vlagvertoon. Het gebeurde op Curagao hoeft aan ons prestige in Zuid-Amcrika af breuk gedaan. Aan de plannen van den minister is men niet gebon den, men kan er bij verandering van omstandigheden van afzien. Is het voorgestelde doelmatig? We hebben de laatste vier of vijf jaar voldoende lectuur daar over gekregen van deskundige zijde. Willen we over twee kruisers geregeld kunnen beschikken, dan moe ten we er drie hebben. Het is dc bedoeling, dat het personeel van het eene schip, dat in herstelling is, op het andere overgaat. Het schema acht spr. zeer goed opgezet. Het geeft een antwoord op de vraag wat wc binnen het raam der daarvoor beschikbare financiën voor onze defen sie kunnen doen. De vergadering werd tenslotte geschorst. 's Avonds hield de heer Cramer (s.d.) een interpel latie over Boven Digocl en omtrent eventuccle plan nen der regcering om het interneeringskamp op te heffen. Moeilijke redding in de Oostzee. Tien mannen ©en heelen nacht op een baken ln zee doorgebracht. Voor de haven van Trelleborg wordt ln de Oostzee een lichtbaken gebouwd. Tijdens den storm welke een paar dagen geleden woedde, zagen de tien mannen, die daarop aan het werk waren, plotseling hun boot los slaan en wegdrijven, zoodat het hun onmogelijk was naar den wal terug te keeren. Pogingen om hun van den wal af te ontzetten, mislukten evepeens, en de tien mannen waren dus genoodzaakt den heelen nabht in den storm op het in aanbouw zijnde baken door te brengen, blootgesteld aan regen en wind. Eindelijk gelukte het aan de bemanning van de loodsboot met een tros verbinding te krijgen, waarna de tien mannen met een reddingstoel binnenboord gehaald werden. Ofschoon erg afgemat, werden zij gelukkig zonder kwetsuren aan wal gezet. Amerikaansch tankschip in de lucht gevlogen. Eenige slachtoffers, groot© materiede schade V. D. verneemt uit New York: Op de Hudson is ln de nabijheid van de stad Troy een met benzine gevulde tankboot in de lucht geslogen. Door de ontploffing werden verscheidene personen ge dood. Twee in de nabijheid liggende schepen vlogen in brand. In de stad Troy was de luchtdruk op het moment der explosie zoo hevig, dat duizenden ruiten werden ver brijzeld. Een N.T.A. bericht meldt nog. dat twee personen wer den gedood en twee zwaar gewond. QO<X)tX)COCX)CX3(X)CX) Den 26en October hopen onze w z Pa en Moe g PIETER PIE 0 en ELIZABETH K00RN Q hunne 12%-jarige Echtvereeni- 0 SinS te herdenken. Hunne liefhebbende Kinderen, X MAR1ETJE en PIET. y q Warmenhuizen, Oct. 1930. Receptie van 10—12 uur v.m. o>oc*o 0*0010 0*0 oio oeooio Voor de talrijke blijken van belang stelling en deelneming, ontvangen tij dens de ziekte en na het overlijden van den Heer JAN BROER, betuigen wij, uitsluitend langs dezen weg, onzen hartelijken dank. D. BROER-Van Keulen. 10 M. BROER. JAN BROER. Schagerbrug, 19 Oct. 1930. Voor de vele bewijzen van belang stelling bij de geboorte van onzen Zoon ondervonden, zeggen wij allen hartelijk dank. N. KAMP. G. KAMP-Langedijk. Schagerbrug, Oct. 1930. Getrouwd: W. VAN DER WAL en A. HOOGSCHAGEN die, mede namens wederzijdsche familie hartelijk dank zeggen voor de zeer vele blijken van belangstelling by hun huwelijk ondervonden. Zuid-Scharwoude, Oct. 1930. is verkrijgbaar: Wederom prima Vet Kalfsvleesch. Beleefd aanbevelend. Gevraagd: Een Slagershalfwas of gevorderd leerling, goede gelegenheid om zich in het vak te bekwamen, bij A. KEURIS, Raad- huisweg, Heiloo. Geldzorgen onnoodig. Eerlijke lieden kunnen leening sluiten. Ie en 2e hyp., 4'/2 tot 6%, ook op in boedels, inv. enz., postz. insl. VOLKSCREDIET, Brouwersdijk 160, Dordrecht. Wederom verkrijgbaar: prima ROOKWORST. DIRK RAAT, Schagen. bij J. v. SCHOORL Aanvang 4 uur. S. D. A. P. Afd. Anna Paulowna tegen Het op Zaterdag 25 October, in lokaal C. SLIKKER, te Kleine Sluis. SPREKER: van HEILO. Met medewerking van de Arbeiders Zangvereeniging „De Stem des Volks". Aanvang half 8. Entrée 10 ets. Debat gewenscht. HET BESTUUR Korte Snevert Schagen. beveelt zich wederom beleeid aan voor het TE KOOP: goedgekeurde aan den leg, k f2.50. Vanaf 1 November 2-daags KUIKENS k 32'/j ct., per 100 vracht en verpak king vrij. Tevens BROEDEIEREN van goedgekeurde kippen k 2 ct. boven Alkmaarsche markti 40 Reds, tegen den leg, f 2.50, ook bij gedeelten. Zending rembours. A. KOOIJ Pz., Heerhugowaard Noord. TC KOOP: 9 jaar, bij JAN KNOL, Kleiweg, Anna Paulowna. Vraagt nu eens prijs van franco thuis, bij Oudesluis. TELEFOON No. 2. Aan hetzelfde adres Kriel te koop gevraagd. te Koop, goedgekeurd door de Holl. Maatij. v. Landb., k f 10.— per 75 K.G. met zak, bij A. J. WAIBOER, Groetpolder. TE KOOP: bij C. HARTOO, Winkel. TE KOOP: bij A. SCHENK, Groote Keeten, Cal- lantsoog. TE KOOP: genezen van Mond- en Klauwzeer. W. JIMMINK Hz., 't Zand. Te Huur gevraagd: te Schagen, tegen 1 Jan. 1931. Huurprijs f 450.— per jaar. Br. met voll. inl. E. A. VAN T RIGT, Kerk- laan 27, Rijswijk (Z.H.). gevraagd voor het planten van l'/a H.A. bloembollen in het aangenomen. G. GROOT, Burgerweg, Burgerbrug. Gevraagd een nette Huis houdster P.O., liefst uit den boerenstand, in klein gezin, bij A. RENS, Schagerwaard, gem. Haren- karspel.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 3