Alumni Nitnws-
„EEN LAMP
PHILIPS LAMP
Onbekende gebieden.
Het Oude Huis.
KING
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Wat er voor ontdekkings
reizigers overblijft.
pepermunt
Vraagt niet
vraagt een
die houdt Uw stroomre
kening laag, en daardoor
bent U het voordeeiigst uit.
Woensdag 25 Maart 1931.
GRAGER
74ste Jaargang No. 8838
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, wc-nien Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend niimon'i «••pluant.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. AD VERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f 1.10» iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT ÜIT TWEE BLADEN.
NOG EENIGE EEUWEN WERK,
door
PROF. H. VREDENDAAL.
BERTRAM THOMAS heeft zich onlangs naam ge
maakt door de onbekende woestijnen van Ara-
bië door te trekken. Daardoor wordt onze aan
dacht weer eens gevestigd op het feit, dat onze
aardbol nog lang niet geheel in kaart is gebracht en
dat de onbekende gebieden zich volstrekt niet alleen
aan de polen bevinden. De ontdekkingsreizigers werken
dan ook onophoudelijk door; op het oogenblik zijn mis
schien wel een dozijn expedities in voorbereiding, zon
der dat er iets van bekend is buiten den kring van
vrienden en collega's der betrokkenen. Door hun werk
wordt het aantal onbekende gebieden steeds kleiner en
neemt vooral hun uitgestrektheid belangrijk af. De
ontdekkingsdrang der menschheid zal eerst dan rusten,
wanneer de geheele wereld onderzocht en in kaart
gebracht is.
Naast de geheel onbekende gebieden heeft men ook
streken, die nooit bezocht zijn en die tooh weinig
verrassingen kunnen opleveren, omdat de omringende
deelen reeds vrij goed zijn onderzocht. Verder moet er
ook in het reeds bezochte gebied nog heel wat werk
gedaan worden, voordat men het geheel in kaart kan
brengen en tevens een goed overzicht heeft van de
geologische formatie van de fauna en flora. Het grootste
deel van het werk is dus zuiver wetenschappelijk, doch
het begint gewoonlijk niet op die wijze. Economische
redenen spelen en speelden een groote rol: het zoeken
van den weg naar Indië heeft de belangrijkste diensten
toewezen aan de aardijkskunde en de tegenwoordige
expedities naar den Zuidpool hebben als hoofddoel het
zoeken naar geschikte walvischterreinen, al gaan er
altijd een aantal geleerden mee om wetensohoppelijke
onderzoekingen te doen.
ONTDEKKINGSREIZEN IN VROEGERE
TIJDEN.
Dikwijls is de wetenschap het hoofddoel, want de
zelfde drang naar weten beheerscht ook de vele ont
dekkingsreizigers van de vorige eeuwen, die lang niet
allen geleerd of zelfs ontwikkeld waren. Aan hen is
het te danken, dat het onbekende gebied van den aard
bol van 60 in 1800 is t;eruggeloopen tot 10 in 1900.
Zij hebben de halve aarde ontdekt! Thans is de onbe
kende oppervlakte van den aardbol iets meer dan 5
of ongeveer 25 millioen vierkante K.M. Dit lijkt meer
dan het is, want de betrokken gebieden hebben vermoe
delijk weinig waarde, behalve voor de wetenschap. Wij
denken aan het groote vasteland aan den Zuidpool,
verreweg het grootste stuk „onbekend land".
Wat er nu overblijft zijn die gedeelten der aarde,
FEUILLETON
Naar het Hongaarsch van
CECILE TORMAY
door
J. W. JORISSEN
24.
Sedert de constitutie hersteld was. was Uley in staats
dienst getreden en werkte hij aan het ministerie van
akkerbouw. Anna hoorde, dat hij ginds in de zijkamer
Iets zeide over intensievere grondexploitatie.
Hoe kalm en verstandig kon Thomas spreken, terwijl
haar hart nog steeds zwaar en bedroefd was. Op eens
hoorde zij door de gesloten deur heen haar man lachen.
Haar wenkbrauwen werden strak en stijf, alsof men haar
beleedigdc...
Thomas Uley begon in dezen tijd vaker op jacht te
gaan. Bevriende landeigenaren noodigden hem uit. Ook
ginds in Ille, in zijn moerassig bosch, was veel wild.
Wanneer zijn ambt hem vrij liet, nam hij zijn geweer en
ging. Dan kwam hij opgewekt en met verbrand gelaat
weer naar huis terug.
In de groene kamer stonden wapens in de oude kasi,
waar vroeger bouwmeester Ulwing zijn bouwplannen
bewaarde. Boven den divan hing, in plaats van de por
tretten van Fischer von Erlach en Mansard, een En-
gelsch jachttafereel. In de vele laden van het schrijfbu
reau lagen patronen. Voor de klok met de albasten zuilen
lag een meesterlijk bewerkt jachtmes.
Anna kon meermalen de gedachte niet van zich afzet
ten, dat Thomas niet van het huis hield en ook niet van
de groene kamer en van de zwaar bekleede, goede oude
meubels.
Kijk eens Anna, deze stoelen staan juist zoo om
de tafel, als de dikke burgervrouwen op de markt. Zij
staan met de handen in de zij en barstten haast van wel
gedaanheid.
Hij lachte rustic:
Is het mogelijk, dat je niet ziet, hoe eigenaardig
zo zijn? Thuis, in Ille, hadden wij ook zoo'n leuningstoel
in do kinderkamer. Wij noemden hem vrouw Meyer en
hingen een korf aan zijn arm.
Anna kreeg een kleur en streek verlegen met haar
hand over de gestreepte linnen hoezen.
die niet bezocht kunnen worden zonder ernstig bezwaar.
Zoo had men in 1800 van Afrika niets meer in kaart
gebracht dan zijn kusten, de Nijlvallei en Zuid-Afrlka.
Het kon grootendeels worden onderzocht, door de
bronnen der groote rivieren op te zoeken. Daardoor
werd met betrekkelijk weinig moeite een einde gemaakt
aan veel onjuiste voorstellingen, o.a. dat zich dwars
door Afrika een hooge bergketen uitstrekte op de
plaats, die grootendeels bleek te worden ingenomen
door het Congo-dal en het dwaze, dooh hardnekkige
gerucht, dat de binnenlanden van Afrika eenvoudig niet
bestonden, omdat zich daar een groote binnenzee zou
bevinden!
EEN LEVENSGEVAARLIJK BEROEP.
Toch had ook in dien tijd de ontdekkingsreiziger een
groote dosis moed noodig. De expedities werden veel
minder zorgvuldig voorbereid en daardoor viel menig
ondernemend en dapper man ten prooi van vijandige
volksstammen, wilde dieren of tropische ziekten, om
dat hij onverschrokken, maar onvoorbereid het onbe
kende gebied was binnengetrokken. Misschien onder
schatten zij ook de gevaren, omdat er over de onbe
kende continenten zooveel fantastische verdichtsels wer
den verteld. Iedereen heeft weieens gehoord van de fa
bels der amazones; de Zuid-Amerikaansohe Indianen
zouden volgens de verhalen hun hoofd onder den arm
kunnen nemen en zij woonden in steden van zuiver
goud.
Zij hebben de wetenschap echter onschatbare dien
sten bewezen. Hoe weinig er van de aarde bekend was
in. 1800, blijkt wel uit het feit, dat men toen niet eens
wist dat er zich tusschen de Rockey Mountains en de
Siërra Nevada in Noord-Amerika nog een uitgestrekt
gebied bevond, waarin o.a. het Zoutmeer ligt.
Thans is door de groote belangstelling voor de pool
streken de aandacht eenigszins afgeleid van de andere
gebieden, hoewel deze ook nog talrijk genoeg zijn. En
bij den tegenwoordigen stand der wetenschap behoeft
een expeditie niet meer zoo gevaarlijk te zijn; doordat
de expedities ook beter georganiseerd zijn, kunnen zij
hetzelfde werk doen in korten tijd.
DE GEHEIMEN VAN HET OERWOUD.
Het voornaamste onbekende gebied ligt in de tropi
sche oerwouden van Zuid-Amerika. Zoo heeft men nog
altijd niet de bronrivieren van den Orinoco gevonden en
geheel onbekende volksstammen leven in dat gebied
ten Oosten van de Andes. Aan de grenzen dezer onbe
kende gebieden heeft men merkwaardige planten en
dieren gevonden. De moeilijkheden worden voorname
lijk veroorzaakt door de vijandige houding der bevol
king, die van de eerste blanken, de met geweren ge
wapende Spanjaarden, geen aangename herinneringen
hebben bewaard en nu op hun beurt alle vreemdelingen
trachten te verdrijven door vergiftigde pijlen. Het is
ook niet zoo gemakkelijk, het binnenland te bereiken,
want men moet reizen langs de groote rivieren, die
dikwijls watervallen en stroomversnellingen hebben,
of langs de veelal onbekende passen van de Andes.
In het binnenland van Brazilië tusschen zijn vele
rivieren bevindt zich ook nog een uitgestrekt gebied,
dat onbekend is, verder het land, waar de zijrivieren
van de Amazone door stroomen en dat zich ten Oosten
van de Braziliaansche hooglanden bevindt. Het gebied
van de groote bronrivieren der Amazone in Bolivia,
Peru, Brazilië, Ecuador, Columbia en Venezuela ten
Zuiden van den Orinoco is ook onbekend, evenals het
gedeelte van Ecuador ten Oosten van de Andes, de
weinig bekende Pampa de Sacramento in Oost-Peru en
de Gran Chaco tusschen Bolivia en Peru. Deze Zuid-
Amerikaansohe gebieden zijn vooral van belang, omdat
men uit de daar wonende volksstammen gegevens hoopt
te verzamelen voor het vaststellen van de afkomst der
Indianen, Er bevinden zich misschien overblijfselen van
een oude beschaving, zooals in zoovele andere deelen
van Zuid-Amerika.
PRAE-HISTORISCHE STEDEN IN DE
GOBI-WOESTIJN.
Hetzelfde verwacht men eigenlijk ook van de woes
tijnen. In de Gobi-woestijn heeft men al overblijfselen
van oude steden gevonden en hetzelfde doel wordt na-
De scheikundige analyseert,
het publiek proeft
de aparte kwaliteit van
gestreefd bij de meeste woeetijnreizen. ue Arabische
woestijn, die Thomas nu heeft overgestoken, was een
van de minst bekende gebieden ter wereld. Er werden
verhalen verteld over steden, die door het zand waren
bedolven, over geheimzinnige volksstammen, over on
metelijke stukken drijfzand. De vijandige houding der
bevolking is hier echter het grootste bezwaar, 'evenals
in Centraal-Azië, waar gedeelten van de woestijnen en
van Tibet nog onbekend zijn. Verder vindt men nog
onbekende gebieden in het droge binnenland van Austra»
lië, dat wel overgestoken, doch met dat al nog grooten
deels onbekend is, en in Patagonië. Daar bevindt zich
ten eerste de Gran Pajonal, een met gras begroeid
tafelland, dat door vijandige stammen wordt bewoond,
I en ten Zuiden daarvan de Patagonische „ijskap", een
stuk land, dat door eeuwig ijs is bedekt en dat het
grootste is van zijn soort tusschen de poolcirkels.
DE ONBEKENDE POOLSTREKEN.
Zoodra wij in de felkoude streken komen, zijn er meer
onbekende stukken land, zooals gedeelten van Noord-
Slberië, het binnenland van de eilanden ten Noorden
van Canada en zelfs een gebied op het Canadeesche
vasteland, n.1. Ungave-land in Noord-Quebec ten Oosten
van de Hudson-baai. Het moeilijkst te bereiken zijn en
blijven echter de poolstreken. Barents had Spitsbergen
en Novo-Zemtola otndekt, Bering had de zee en de straat
bezocht, die naar hem waren genoemd, Frobisher, Davis
en Baffin waren iets te weten gekomen van de eilan
den en zeestraten ten Westen vah Groenland. Van een
bereiken der Polen was echter geen sprake. Cook was
om het Zuidpoolland gevaren en bewees, daarmee, dat
een eventueel om den Zuidpool liggend vasteland niet
verbonden was met Australië, wat toen door de meeste
geleerden geloofd werd. Zij meenden ook. dat de Noord
pool op een vasteland lag, waarvan Groenland een
schiereiland was. Deze meening heeft men pas later
laten varen, toen de Noordpool werkelijk bereikt was.
Dat zioh daar in het geheel geen land bevindt, hoog
stens een paar kleine eilandjes, is bewezen door de
vluchten van Amundsen en Ellsworth in een luchtschip
en van Wilkens In een vliegtuig van den Noordpool
naar Alaska.
In het Zuidpoolland zijn er nog meer geheimen op te
lossen. Zoo weet men nog altijd niet, of het bestaat
uit twee eilanden of uit twee schiereilanden. Het ls neg
altijd mogelijk, dat er zich tusschen de Weddell- en de
Ross Zee een smalle zeestraat bevindt. De kustlijnen
worden stukje voor stukje in kaart gebracht; in het
vorige jaar is er op dnt gebied door Sir Douglas Maw-
son en een Noorsche expeditie belangrijk werk verricht.
Eindelijk za1 ook dit gebied geheel zijn onderzocht,
want een moderne expeditie heeft niet meer zooveel
moeilijkheden te overwinnen, als nog slechts enkele
tientallen jaren geleden het geval was. Dit komt niet
alleen door den vooruitgang der wetenschap, doch ook
door het feit, dat het publiek voor deze ontdekkings
reizen thans meer belangstelling heeft, zoodat men
meer geld ter beschikking krijgt om de expeditie goed
voor te bereiden en uit te rusten. Daarnaast bestaat nu
de mogelijkheid om van vliegtuigen en luchtschepen ge
bruik te maken. Het is dus niet te veel gezegd, wan
neer wij verwachten, dat in het jaar 2000 geen plekje
van den aardbol meer onbekend zal zijn.
(Nadruk verboden).
Ze plagen ons, zeide zij, alsof zij tegen den leuning
stoel sprak, maar wij beiden hooren bij elkaar... Op
eens dacht zij aan de trap in het huis van mevrouw
Geramb, aan Bertha Bajmoczy... aan de vroegere be
leediging aan de oude wrok. Daarna was het. alsof in
haar herinnering de woorden van grootvader weerklon
ken: Een vrije burger ben 'ik.
Zij hief haar hoofd op en boog haar jeugdigen nek
trotsoh achterover.
Wat ben je nu mooi, zei Thomas en zijn stem
klonk geheel veranderd.
De schouders der vrouw beefden. Dat was de stem
van vroeger, die haar begreep, alsof zij haar streelde
Zij zagen elkaar aan en Thomas bedekte haar gelaat met
kussen.
Anna had een gevoel in de armen van haar man al
haar gedachten verdwenen en zij zelf eveneens ver
dween. Zij boog haar hoofd achterover, maar niet meer
met een trotsche beweging, maar met de beweging der
vrouw, die overwonnen zegeviert.
Mijn liefste...
Daarna hielden zij elkaar lang, vast omsloten en de
groote geheimzinnige stilte van de zeldzame harmonie
kwam over hen. Toen de stilte voorbij was, hield ook de
harmonie op en ieder keerde in zich zelf terug.
Den volgenden middag liep Anna haastig met een te
legram door de kamers en blijdschap klonk uit haar
stem.
Van Christoffel!
Zit hij nu nog al in Baden-Baden? vroeg Thomas
spottend.
Vanavond komt hij.
Het wordt ook tijd...
Anna keek op eens teneergeslagen voor 2ich. In Tho
mas' stem klonk steeds een zekere verstoordheid, als hij
van Christoffel sprak en dit deed haar pijnlijk aan. Het
was waar, sedert den dood v&n haar vader was Chris
toffel veel op reis, maar Otto Füger hield hem van alles
op de hoogte en. als hij thuis was, werkte hij.
De zaak moest goed gaan. Er was veel meer weelde
in huis dan ooit. In plaats van den vroegeren, planken
vloer had Christoffel een parketvloer laten maken. Op
de trap lag een looper en in den stal stonden twee span
nen koetspaarden. Inplaats van Netti serveerde een be
diende aan tafel. Florian opende in portierslivrei de
poort. Anna kreeg voor haar huishouden zooveel geld
als zij wilde en van andere dingen had zij geen verstand
Maar als Thomas niet tevreden was, waarom zweeg hij
dan? Het was dan toch zijn pücht de kasboeken na te
zien. Waarom hield hij zich dan van alles terug?
Anna geloofde, dat hij een minachting voor de zaak
gevoelde en omdat in haar gedachten de firma en de
naam Ulwing een was, zag zij in den onverschilligen
tegenzin van haar man een bedekte beleediging. In den
eersten tijd had zij vaak met Thomas daarover gespro
ken, maar hij bewaarde altijd het stilzwijgen daarbij.
Ook nu ging zij naar hem toe, maar alsof haar man
haar gedachten raadde, voorkwam hij haar.
Laat dat rusten, mijn engel. Ik wil mij niet be
moeien met de zaken van de firma Ulwing. Hij herin
derde zich, wat zijn schoonvader hem gezegd had, toen
hij om de hand van Anna vroeg. Men moet ook dat hou
den, wat men niet beloofd heeft. Hij stak zijn armen uit
en trok zijn vrouw op zijn knie.
Laat ons te zamen blijven. Van avond reis ik af,
morgen ga ik op jacht,
Anna sloeg haar armen om den hals van Thomas. Hoe
graag zij het ook zou willen, zij kon haar man niet
met woorden vragen, om niet weg te gaan. Maar heden
wist zij Iets, wat hem zeker zou terughouden. Zij keek
hem lachende aan.
Weet je, wat voor dag het morgen is?
Thomas kwam op eens in een goede luim.
Zeker, Zondag... Ik kan gaan jagen.
De derde verjaardag van ons trouwen, zei Anna
zacht
Werkelijk, morgen? Thomas oogen werden warm
van dankbare herinnering en hij drukte zijn vrouw
hartstochtelijk tegen zich aan. Hij voelde haar slanke
lichaam, zooals het zich van zijn knie tot in zyn armen
boog. Haar kleine, koele gezicht streek tegen zijn ge
laat. Viooltjesgeur stroomde uit haar haren. Hij duizel
de er van...
Hij zegt niet, dat hij thuis blijft, dacht Anna, hij
zegt nooit iets. De liefkoozing, die haar liohaam had ge
kregen, was bijna een beleediging voo rhaar ziel. Altijd
slechts dit... dit heb ik niet noodig. Eensklaps duwde zij
haar man van zich af en bracht haar haar in orde.
Thomas voelde een koude leegte op zijn knie. Een
oogenblik zag hij verbluft om zich heen, dan was hij
zich zelf weer meester. Zijn liefde was het begeeren van
een heerscher, geen smeekend bedelen. Stug trok hij zijn
wenkbrauwen samen.
Hoe laat gaat je trein? vroeg Anna en zij moest
zich inspannen om onverschillig te schijnen.
De stem van zijn vrouw klonk voor Illey heel vreemd
Zij houdt ml) niet terug. Zij sohuift mij van zich af.
Op eens werd zijn gezicht onvriendelijk en barsch, bij
de herinnering aan het vernederende verlangen. Hij
haalde zijn horloge voor den dag en borg het weer op
zonder cr op te hebben gezien. Hij begon zich te haasten
Hij haalde zijn geweer en zocht zijn patronen bij elkaar
Uit zijn patronentasch stroomde iets, wat uit de bosschen
daarin was blijven hangen. De leeren riemen knetterden
zacht, juist zoo, als daarbuiten, als zij op de schouders
van den man tegen elkaar wrijven en zijn gedachten wa
ren al niet meer in de kamer, waren al ver weg, in het
vrije veld. onder de zon.
Zonder een woord te spreken, ging Anna de deur uit.
's Avonds, toen zij haar zoontje in slaap wiegde, dacht
zij aan de vervlogen verjaardagen... Sedert wanneer was
het leven tusschen haar en Thomas zoo anders gewor
den? Langzaam was het veranderd, zij had het niet be
merkt.
Het kind sliep reeds. Anna opende de deur van de
zonnekamer en geruimen tijd daarna, haast onbewust,
ging zij voor de piano zitten. Zij speelde niet, zij zong
niet, zij steunde slechts met haar hoofd er op, zoo als
men op iemands schouder steunt.
Toen Christoffel thuis kwam, vond hij zijn zuster naast
het stomme instrument.
Verschrikt zag Anna haar broer aan. Wat was hij in
den laatsten tijd veranderd. Zijn Engelsch costuum hing
slap langs zijn lichaam. Zijn vroeger zoo mooi, zilver-
glanzend haar was dun geworden boven de diepe blauw-
geaderde slapen. De bleeke oogleden hingen slap op zijn
matte oogen.
En Thomas? Zoo,... is hij op jacht?
Ben je ziek geweest? vroeg Anna, terwijl zij tegen
over hem ging zitten aan de eettafel.
Waarom denk je dat? Neen, 't is maar een kleinig
heid. Chirstoffel sprak gejaagd en at onderwijl haastig.
Mij mankeert niets, alleen mijn zenuwen zijn slecht en
die heb ik juist zoo noodig. Ik heb groote plannen. Veel
nieuws heb ik geleerd. Daarvoor heb ik mijn zenuwen
noodig. Hij stak een sigaar aan en bewoog op een vreem
de manier de lucifer tusschen zijn vingers.
Vroeger steunde het geheele leven van de menschen
op de spierkracht en door opvoeding werd die ontwik
keld. Nu komt alles op de zenuwen aan en niemand be
kommert zioh daarover. Zijn mond trok een beetje scheef
Zeg eens, Anna, heb je ook wel eens zoo'n gevoel,
alsof er draden in je hals trillen, tot boven in je her
senen
Neen, dat heb ik nooit gevoeld, antwoordde Anna
en zag hem strak aan.
Christoffel lachte verlegen:
Ik heb het ook wel niet, maar ik heb er wel eens
van gehoord. Een vriend, weet je... zenuwen.
Anna kneep krampachtig haar gevouden handen in
elkaar, maar haar gezicht bleef heel kalm.
Zeg aan je vriend, dat hij ziek is en zioh moet
laten behandelen.
Christoffel blies den rook van zijn sigaar in de lucht
Wordt vervolgd.