Geestes-Spoit en Hersen-Gymnastielt
a
il
Verkiezingsdag in Turkije.
EVENTJES DENKEN
VOOR ONZE SCHAKERS
VOOR ONZE DAMMERS
Stembusvaria.
i
Ei
jg
jjj
H
8
11
m
i
i
m
i
jj§
i
i
81
H
i
Si
P
IS
8Ü
tm
WM
i
Vraagstuk No. 729.
Vraagstuk No. 730.
Vraagstuk No. 731.
Vraagstuk No. 732.
il
9
9
9,
9
pSp
Ut
M
Ut
9
m
a
m
9
il
§f§
st
it
ut
M
3
SI.
11
M
is
8
Naar Turksch model.
Planten in
Kamer en Tuin.
Staatsloterij,,
DE CANDIDAAT DIE ER NIET BIJ WAS.
Een kiezer te Zwolle had op zijn stembiljet het vol
gende versje geplakt:
De man, die het doet en dan goed,
wars van ik en partij,
wij zoeken hem allen, maar
hij is er niet bij.
DE KLOP OP DE DEUR.
Woensdagmiddag prompt 5 uur is het stembureau
dat. was gevestigd in een school aan de Oranjeboom
straat te Roterdain, gesloten, waarna de leden van
het bureau aan het tellen zijn gegaan. Toen men om
streeks half zeven het lokaal wilde verlaten, was de
buitendeur met geen mogelijkheid open te krijgen.
Men bonsde op de deur en riep door het raampje,
Voorbijgangers hebben de politie gewaarschuwd,
deze waarschuwde een smid en deze bevrijdde het
bureau.
HET RESULTAAT VAN ENKELE STEMMEN.
Zoowel in de provincie Zeeland als in de provincie
Drenthe is bijzonder waar te nemen geweest, welk 'n
waarde enkele stemmen ook in het stelsel van de
evenredige vertegenwoordiging kunnen hebben. Uit
de berekening blijkt dat, wat Zeeland betreft, de R.K.
Staatspartij, indien zij 19 stemmen minder had ver
kregen, een zetel aan de Christ. Historischen had
moeten afstaan.
Hetzelfde is het geval in Drenthe, waar tusschen
de overschotten van den Vrijz. Dem. Bond (1651) en
de R.K. Staatspartij (1646) slechts een verschil van
5 stemmen bestaat. Mocht dus de R.K. Staatspartij
6 stemmen meer hebben verkregen, dan zou de Vrijz.
Dem. Bond een zetel aan die partij hebben moeten
afstaan.
In Friesland verdient opgemerkt te worden, dat,
indien lijst 10 (Anti-Rev. Partij) 10 stemmen minder
dan het vermelde aantal mocht hebben verkregen,
do berekening op grond van het bepaalde in het 2e
lid van art. 100 der Kieswet, anders had moeten zijn.
In dat geval zou nl. nadat aan alle daarvpor in aan
merking komende overschotten een zetel zou zijn
toegewezen, nog één plaats te vervullen zijn geweest,
welke plaats had moeten worden toegekend aan de
S.D.A.P., die dan het grootste gemiddelde aantal
stemmen per toegekende plaats zou aanwijzen.
De Anti-Rev. Partij zou dan één zetel minder krij
gen.
onder leiding van GEO VAN DAM.
OPLOSSINGEN DER VRAAGSTUKKEN
uit ons vorig nummer.
No. 725. „EEN FtZZI.F. VAN SAM I.LOYD".
De hieronder voorkomende diagramstand brengt
duidelijk in beeld op welke wijze aan alle voorwaarden
wordt voldaan. Men lette op do merkwaardige symme
trie.
mm
'v;
f»
•li
a b c d e f g h
No. 726. „EEN GETALLEN-PUZZLE".
Stelt men van het kleinste getal het cijfer der tien
tallen a en dat der eenheden b, dan kan men dit
getal als volgt voorstellen: 10a -f b en zijn omgekeerde
als a 10 b en het grootste getal als 10a -f b -f 1
en zijn omgekeerde als a 10b -f 10. Door samenstel
ling van het kleinste getal met zijn omgekeerde krijgt
men 11 (a -f b). Door samenstelling van het grootste
getal met zijn omgekeerde krijgt men 11 (a -f b -f 1).
Nu staat 11 (a b) 11 (a b -f 1) 3 4 of
(a -f b) i (a b -f 1) 4 of 4 (a t 3
(a b) +3)ofa b 8ena-fb-fl 4.
De som der cijfers van het kleinste getal is dus 3 en
de som der cijfers van het grootste getal ls 4. Nu kan
een getal van 2 cijfers, welker som 8 ls, niet anders
bestaan dan uit de cijfers 1 en 2. Voor a 1 en b 2
wordt het getal 12 en zijn omgekeerde 21. Het grootste
getal zal dus 13 zijn en zijn omgekeerde 31.
Nemen wij nu de proef. Kleinste getal In het kwadraat
i 12' 144; zijn omgekeerde ln het kwadraat 215
441; de uitkomsten bestaan dus uit dezelfde cijfers. Som
der cijfers 1 2 3, som der cijfers van de kwadraten
1 4 4 9 3'. Inderdaad ls dus de eerste som
de vierkantswortel uit de tweede som. Verschil der vier
kanten 441 144 297. Grootste getal ln het kwadraat
i 13' 169; zjjn omgekeerde in het kwadraat: 31'
961; ook nu bestaan de uitkomsten dus uit dezelfde
cijfers. Som der cijfers 1 3 4; som der cijfers
kwadraten 1 6 9 16 4*; de eerste som is dus
weer de vierkantswortel uit de tweede som. Verschil der
vierkanten 961 169 792. Deze uitkomst bestaat
weer uit dezelfde cijfers als het verschil der kwadraten
van het eerste getal en diens omgekeerde. Een zeer
Interessant getallen-wonder!
Nieuwe opgaven.
„EEN TAALKUNDIGE OPGAVE".
Gevraagd één woord, waaruit verscheidene op elkan
der volgende andere woorden zijn te trekken. Als voor
beeld dlene: Grootwaardlgheldsbekleeder, waaruit men
kan afleiden: Groot, root (plaats waar men vlas laat
roten), waar, waard, waardig, waardigheid, waardig
heidsbekleder, aa (Aa, riviertje), aar (korenaar), aard,
aardig, aardigheid, ar, hei, ei, bek. bekleed, bekleeder
kleed, leed, lee (heuvel), ee (aardrijkskundig „water"),
eed, de, der, er. Dat zijn er goed geteld tezamen niet
minder dan 28. Alle, zoo wordt verelscht, goed Hol
land sch.
Het door onze lezera te vinden woord moet nu mln-
stena 26 verschillende op elkaar volgende woorden be
vatten, V -
„DE FLESCH EN DE KURK".
Een flesch kost met de kurk f 1.10. De flesch koBt
f 1 meer dan de kurk. Hoeveel kost ieder?
van A. C. White.
Zw. 5 st.
ede
Wit 7 st
De diagramstand ln cijfers behoort te luiden: Wit
Ka6, Pa3, Lc6, pion d2, Dr7, Te4, Th2. Zwart pion c7,
Kd3, Dd6, pion e6, Lg7. Wit speelt en geeft mat in
twee zetten.
OPLOSSING VRAAGSTUK No. 727,
van J. H a r t o n g.
De diagramstand ln cijfers was als volgt: Wit Ka8,
Lb7, pion c5, Td6, Lh2. Zw. pion a5, g5, g6, Tb4, Lel,
Dc2, Ko~ Een afsluitingsprobleem van zeer. fraaie dub
bele bewerking, waarin wit wint door Db2. Op zwart
Tb2 volgt nu Td2, en op Lb2 speelt wit Td4.
van B. Joosten, Deventer.
Zw. 11 sch.
V
Wn
M/,
pii
Wit 11 soh.
De diagramstand in cijfers behoort te luiden: Zw. 11
sch. op 7—9, 11, 13, 14, 18, 20, 23, 30 en 32 .Wit 11 sch.
op 16, 21, 22, 27, 29, 31, 38, 39, 43—45. Wit speelt en wint.
OPLOSSING VRAAGSTUK No. 728,
van René Ortlgé.
De diagramstand in cijfers was de volgende: Zw. 9
sch. op 2, 7—9, 13, 20, 24, 30, 36; wit 9 soh. op 17, 27,
28, 31, 38—40, 44, 45. Wit speelt en wint op aardige wijze
door het „in werking stellen" van schijf 36, die over het
geheele bord ronddwarrelt door 2722, 2823, 4034,
39—34!!, 45:1. - KU
HET EEN EN ANDER OVER POLITIEKE VERKIE
ZINGEN, WAARBIJ GEEN KEUZE IS.
REPUBLIKEINSCHE DEMOCRATIE
(Van onzen reizenden correspondent.)
MERSIN, 7 April.
De gidsen, die dezer dagen vreemdelingen door
Konstantinopel rondgoleidden, hebben meestal niet
vergetende touristen, gekomen om de schoonheden
der stad aan den Bosporus te bewonderen, ook op
het allernieuwste opmerkzaam te maken: de verkie
zingen, welke plaats hadden met tromgeroffel, vanen
en muziek. Van de stembureaux wapperden vlaggen
en de schoolkinderen kwamen in der geleide van hun
onderwijzers om te zien wat dit is, echte democratie.
Vele touristen hebben natuurlijk den indruk medege
nomen, dat nu werkelijk het Turksche volk vrijheid
geniet en in een democratische republiek over eigen
wel en wee kan beslissen.
Het uiterlijk vertoon bij de verkiezingen, dat bij
de verkiezingen in andere steden ontbrak, had te
Konstantinopel vermoedelijk ten doel het buitenland
zand in de oogen te strooien en den indruk te wek
ken, dat in Turkije inderdaad de democratische geest
alles beheerscht. Weliswaar, een tourist die zijn
oogen openhoudt en nog andere dingen ziet, dan
hem door zijn geleider of door zijn reisgids worden
gewezen (maar zulke touristen zijn zeldzaam), zal,
als hij b.v. een bereden officier ontmoet, die gevolgd
wordt door een buiten adem hollenden soldaat, den
niet bereden oppasser, al spoedig tot de conclusie ko
men, dat er aan den echten, democratischen huma-
nen geest nog wel wat ontbreekt. Dat schouwspel van
den bereden officier en den er achter hollenden op
passer, heb ik persoonlijk herhaaldelijk met bitter
heid en verontwaardiging waargenomen.
De verkiezingen van den eersten graad zijn te
Konstantinopel en in bijna alle andere districten
eender. Gekozen zijn door de kiezers de kiesmannen,
die zelf de leden van het parlement zullen aanwij
zen. Er werd van tevoren geen verkiezingscampagne
gevoerd, er werden geen politieke vergaderingen ge
houden, geen propaganda-redevoeringen uitgespro
ken, geen strooibiljetten verspreid. Niets van dit al
les. Door het hoofdbestuur van de regeeringspartij, de
eenig bestaande en toegelaten partij, waarvan do pre
sident der republiek Kemal pasja algemeen en al
machtig voorzitter is, werd voor het kiesmanschap in
de verschillende districten een candidatenlijst opge
steld, welke zoovele namen bevatte als er kiesman
nen moesten worden gekozen. Deze candidatenlijsten
werden tot het laatste oogenblik geheim gehouden.
Eerst toen de kiezers aan de stembus kwamen, kon
den ze vernemen, wie candidaat waren gesteld voor
het kiesmanschap. De candidaten voor het parlement
werden op dat oogenblik evenwel nog verzwegen.
Daarmede hadden, naar de opvatting ter hoogste
plaatse, de kiezers volstrekt niets te maken. Er bleef
den kiezers, die ter stembus gingen, niets anders
over, dan te stemmen op de candidaten, die hun
voorgelegd werden, ook al wisten zij absoluut niets
van die menschen en al hadden zij vóór dien tijd
meestal nog nimmer hun namen gehoord. Aan an
dere candidaten konden de kiezers hun stem niet ge
ven, want andere candidaten waren er niet. Volgens
de wet hebben groepen kiezers het recht eigen can
didaten te stollen, maar het is gewaagd van dat recht
gebruik te maken. De autoriteiten zien niet gaarne
zulke zelfstandig handelende menschen en weten
steeds op de een of de andere wijze maatregelen te
gen hen te nemen. Niemand had dan ook den moed
gehad te trachten tegenover de candidaten der regee
ringspartij andere candidaten in het veld te brengen
en daardoor werden de verkiezingen in Turkije een
comedievertooning, waarvan liet resultaat niet twij
felachtig kon zijn. De candidaten der regeeringspartij
werden overal gekozen. Een andere uitslag was prac-
tisch onmogelijk. Deze manoeuvres om een stembus
„verkiezingen" te noemen, is feitelijk dwaasheid, daar
alle „keuze" voor de kiezers ontbrak.
Deze comedie der „verkiezingen" is echter vol ge-
houden, al zijn de heeren organisatoren nu en dan
wel uit hun rol gevallen, vooral bij den optocht na
de sluiting der stembureaux. Dat was op zichzelf
hoogst vermakelijk. Toen 's avonds de stemming ten
einde was, werden de stembussen verzegeld. De tel-
ling der uitgebrachte stemmen zou niet plaats heb-
ben in de stemlokalen, doch in het gebouw der on
der-prefectuur. De verzegelde stembussen werden ge-
laden op een met vlaggen en groen versierde vracht
auto en met volle muziek ging het op weg, begeleid
door duizenden „kiezers", zooals een officieus blad
meldde. Dit was evenwel sterk overdreven. Met
muziek liepen alleen eenigc dozijnen nieuwsgierigen
mede, zooals men dat overal ziet als een muziek-
korps spelend door de stad trekt. Achter de bcvlagde
vrachtauto met de verzegelde stembussen volgden in
taxi's de gekozen kiesmannen. Daarbij kon men
verbaasd het hoofd schudden. De gekozenen? Maar de
stembussen moesten nog geopend, de uitgebrachte
stemmen nog geteld worden! Men kon toch nog niet
weten, wie als kiesmannen waren gekozen! Hoe was
het dan mogelijk, dat op weg naar de plaats, waar de
stembussen moesten worden geopend, de „gekozenen'*
de versierde vrachtauto met de nog verzegelde stem*
bussen in taxi's volgden.
Jawel, zóó was het toch en eigenlijk was het niet
zoo vreemd als wij, West-Europeanen, het moesten
vinden. De „gekozenen", die aan den stoet deelnamen,
waren de door de regeeringspartij gestelde candida
ten voor het kiesmanschap en daar er geen andera
candidaten waren gesteld, konden de heeren met de
vergenoegde gezichten in de taxi's er met volkomen
zekerheid op rekenen gekozen te zijn.
„Maar als dat volkomen zeker was, waarom moest
men dan nog de stembussen openen en de stem
men tellen?", zou de een of ander kunnen vragen,
maar deze nieuwsgierige vergeet daarbij, dat de „de
mocratie" ook haar eischen heeft. Een dezer eischen
is de stembus. Deze stembussen waren er en dus
was naar Turksche opvatting de democratie gered.
Nog deze maand waarschijnlijk zullen de verkie*
zingen van de parlementsleden door de thans geko
zen kiesmannen plaats vinden. Het is reeds volkomen
zeker wie lid van het parlement zullen worden, maar
de kiezers en de kiesmannen weten dat nog niet. De
president der republiek, Kemal pasja, daarentegen
weet het wèl. Hij toch heeft in zijn hoedanigheid van
algemeen en almachtig voorzitter der regeeringspartij
de candidatenlijst zelf opgesteld, doch houdt ze nog
geheim, al heeft hij ze misschien (zeker is dat niet)!
reeds in vertrouwen medegedeeld aan eenige anderd
leden van het partijbestuur, waarvan de minister
president tweede voorzitter is. Er zulen weder geen
andere candidaten worden gesteld dan die der regee
ringspartij. Vermoedelijk eerst op den dag der ver
kiezingen van den tweeden graad worden de namen
der candidaten aan de kiesmannen bekend gemaakt
en deze hebben dan slechts op deze candidaten hun
stem uit te brengen. Een andere mogelijkheid be
staat voor hen niet. Maar zelfs als er een andera
mogelijkheid bestond, zou dit nog niets veranderen,
want het is duidelijk, dat men de kiesmannen heeft
uitgezocht onder de trouwste en gehoorzaamste vol
gelingen van het bestuur der regeeringspartij.
Een wenk van dat bestuur is den kiesmannen wet.
De uitslag van de verkiezingen van den tweeden
graad staat dus reeds nu vast: de regeeringspartij,
of eigenlijk het bestuur dier partij, of nog beter: da
algemeene. almachtige voorzitter der partij behaalt
bij de verkiezing een geweldige overwinning. Als de
verkiezingen achter den rug zijn, maar ook eerst dan
wordt een algemeen congres der regeeringspartij, dep
Republikeinsche Volkspartij, bijeen geroepen en daat
zal het warm toegaan. Niet dat er criliek zal wor»
den uitgeoefend op het eigenmachtig optreden van
het hoofdbestuur, o neen. Men zal er van geestdrift
gloeiende redevoeringen houden op den algemeeneU
voorzitter, den Ghazi (held) Mustapha Kemal Pasja^
die tevens president der republiek is en parlements»
lid voor Angora zal zijn (daaraan behoeft men geen
seconde te twijfelen) en jubelend zal men weder ge
wagen van den democratischen geest in de vrije
Turksche republiek.
J. K. BREDERODE.
Vragen en Mededeelingen, deze rubriek betreffende,
in te zenden aan den heer K. VAN KEULEN,
Lootsstraat 24 He etage, Amsterdam (West).
ZIEKE KAMERPLANTEN.
Het meeste nadeel ondervinden de bladplanten van
te droge lucht, die in de kamers heerscht, hoe meer er
gestookt wordt en hoe hooger de temperatuur stijgt,
des te meer lijden de planten. Onder de inwerking van
de droge lucht verdorren de spitsen der palm en andere
bladeren. Men snijdt deze dorre punten dan af, doch
daarmede is de kwaal niet gestuit, want de bladranden
drogen weer ln en ten slotte blijft er van het geheele
fraaie palmblad weinig meer over dan de steel, die na
tuurlijk ook afgesneden moet worden. Een gevolg van
de droge lucht Is bij tropische planten ook het optreden
der. dé vorige malen besproken Insecten. Deze vestigen
zich meestal op de onderzijde van het blad. In den be
ginne zijn zij voor bet ongewapende oog bijna onzich-
baar, maar hoe zieker de aangetaste plant wordt, des
te meer nemen zij ln aantal toe.
Evengoed als zich de dorre bladplanten laten afsnij
den, kan men ook het ongedierte verwijderen. Een
algeheele genezing der planten wordt daarmede echter
niet bereikt. Deze verkrijgt men slechts door de oorzaak
der ziekte weg te nemen en dus In dit geval door te
trachten een eenigszins vochtige lucht in het vertrek,
waar men zijn planten heeft, te verwekken. Zeer droog
en derhalve ook zeer schadelijk voor de planten is de
kamerlucht gedurende den winter, wanneer de kachels
worden gestookt. Dit kwaad is tamelijk gemakkelijk te
voorkomen, door een vlakke schaal, met water gevuld,
op de kachel te zetten. Het water zal langzaam ver
dampen en zoodoende 4e lucht vochtig maken. Een nog
beter middel is, een zelfwerkend fonteintje In de kamer
te plaatsen. Ik wil er hier tegelijkertijd de aandacht
op vestigen, dat een eenigszins vochtige lucht niet
alleen voor de planten, doch ok voor de menschen zeer
nuttig en gezond is. Daar zij veel zuiverder en stof
vrijer blijft.
Met moet vooral ook niet verzuimen de bladeren der
bladplanten minstens een keer per week met een
zachte spons en lauw water af te wasschen, daar zich
op de groote bladvlakten licht stof en ander vuil afzet.
De bladeren vervullen met hun talrijke, voor het onge
wapende oog onzichtbar© openingetjes, dezelfde func
tie als de longen bij de menschen, reden, waarom men
dus moet zorgen dat deze openingetjes niet verstopt
geraken, afgezien nog van het feit, dat een stoffige en
vuile plan nooit een aangenamen indruk kan maken.
Zeer vele der teere kamerplanten sterven om het
juist uit te drukken, aan gevatte koude. Met moet er
vooral voor zorgen, dat de planten niet op de tocht
staan, daar zij dit evenmin kunnen verdragen als bijv.
vogels. Zeer veel schade veroorzaken ook de schomme-
MIJNHARDTs
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Kiespijn-Tabletten 60 ct.
Laxeer-Tabletten 60 ct.
Zenuw-Tabletten 75 ct.
Maag-Tabletten 75 ct
Bij Apoth. en Drogisten.
lingen ln de temperatuur. Met moet er dus op letten,
dat deze zoo gelijkmatig mogelijk is, wat niet weg
neemt, dat de temperatuur des nachts altijd eenigl
graden lager moet wezen dan overdag, iets wat ln d»
natuur des nachts ook altijd het geval ls. Wanneet
een kamer schoongemaakt moet worden en daarom al!/
vensters worden geopend, zet men de planten tijdelü
in een ander verwarmd vertrek, men brengt ze voon
niet eerder op haar plaats, voordat het vertrek gehed
gereed ls en weer de gewone temperatuur heeft verkre
gen.
Bij veel planten treedt dikwijls rotting van den stam
in, hetgeen men bemerkt aan het rot worden van den
bast en later van het hout. Deze ziekte ontstaat door te
diep planten en zeer vaak ook bij houtachtige planten
door het gieten met te koud water. Ook bij kruidachtige
planten komt deze ziekte voor. meestal vergezeld met
schimmel, dit is dan het gevolg, behalve van de g«
noemde oorzaken, van te koude, vochtige lucht. Planten,
die aan stamrotting en schimmel lijden, moeten zon
spoedig mogelijk, uiterst voorzichtig, verplant worde*
waarop men ze een zoo gunstig mogelijke plaats moet
geven.
Amsterdam.
K. VAN KEULEtf-
Trekking van Donderdag 23 April.
3e Klasse 4e Lijst
Nos. 18068 f 5000.
No. 12464 f 1000.
No. 18490 f 100.
Prijzen van f 45.
313 1536 1640 2402 2530 2548 3403 3506
3554 3587 3702 4013 4178 4210 4333 5237
5489 5816 6457 6699 6815 6852 7334 7360
7380 7391 7794 7839 7905 8033 8356 8613
9036 9869 10144 10254 10345 10529 10626 10754
11252 11304 11354 11552 11669 12198 12410 12804
12825 13254 13420 13913 14027 14221 14282 14310
14978 15043 15072 15107 15382 15546 15565 15600
15646 15769 16037 16152 16462 16532 16707 16735
16740 10753 16857 17364 17403 17413 17708 18338
18413 18568 18598 18770 18803 18907 19031 19072
19139 19420 19654 19762 19877 20102 20421 20738
20805 1
Ze Klasse 3e Lijst: 9838 m.z. 9888; 14789 m.z.
16172 mz 6172; 17607 mz 17076.
