DE ONTSNAPPING
Radioprogramma
HöPywocd -- de Stad der Sensaties.
en zij bereiken dan ook alleen ieta, wanneer zij met een
groote overmacht zijn. Wanneer men hen verrast of
aanvalt met oen goed gedrild leger, moeten zij na een
paar minuten op de vlucht slaan. Achtervolging is ln
zoo'n geval nutteloos, want zij kennen het oerwoud en
verspreiden cr zich naar aJIe richtingen. Zij komen pas
«en week later bij elkaar op een van tevoren afgespro
ken plaats.
Weinig mot hen te beginnen.
Daarom is er tegen deze bandieten tenslotte toch
weinig te beginnen. Het eenige zou zijn, het land oper.
te leggen door wegen Maar die zouden in dit terrein
al heel kostbaar z:jn en wie zou zooveel geld uitgeven
voor een streek, die van zoo weinig belang is en die
ook zoo weinig belooft voor de toekomst? De enkele
verspreid liggende mijnen, koffieplantages en veefok
kerijen beteekenen weinig en zoodra het iemand in die
streek goed gaat, trekt hij bovendien dadelijk weg naar
een stadje. Daardoor kan men ook in de toekomst geen
opbloei van Noord- Nicaragua verwachten. En zoolang
de bandieten ln die door oerwouden bedekte bergen
blijven, doen zij betrekkelijk weinig kwaad Anders
wordt het. wanneer een bijzonder machtige bende bru
taal wordt en ook buiten dat gebied uitvallen doet om
snel een groote bult te behalen in een rijkere streek.
Zij weten, dat zij dan een conflict riskeeren met de
Guardia Nacional, maar daarvoor kunnen zij ook veel
rijkere boerderijen plunderen of zelfs de huizen en win
kels van een klein stadje. Soms zijn zij zoo goed geor
ganiseerd, dat zij zelfs grootere steden aanvallen; in
1928 viel Sandlno o.a. het Noordelijk centrum Mata-
galpa aan. Toen Managua door de aardbeving geteisterd
werd, was het niet te verwonderen, dat de roovers ook
de nu machtelooze hoofdstad plunderden. De Amerl-
kaansche mariniers kunnen hen gemakkelijk genoeg op
de vlucht Jagen en naar het binnenland terugdringen,
doch het be.ndletenwezen uitroeien dat zal hun in
Nicaragua misschien nog moeilijker vallen dan ln hun
eigen land.
Kort verhaal
door
G. WILLIAMSON.
SEDERT hij getrouwd was,had Karei nooit meer
Iets te zeggdn gehad. Iets dat, naar men zegt,
meer voorkomt, maar in dit geval leidde 't tot
narigheid en daarom zij 't speciaal vermeld.
Wiesje was geen haaiebaal en ook geen doetje. Zij
hield vrijwel hot midden tusschen die twee uitersten.
Maar Karei was beslist 'n „dooie diender", 'n kerel zon
der pit, die net deed, wat hij doen moc3t en nooit, al
was 't nog zoo weinig, meer dan dat. Haast had hij nooit
en hij kon ook niet begrijpen, waarom andere menschen
zich af en too druk maken. Daar deed hij niet aan, even
min als b.v. boos worden, of andere dingen, die iemand
noodelooa vermoeien.
Toen zo trouwden, trokken ze in bij de ouwelui van
Wiesje. Op 'n huis was geen kans door den woningnood.
Bij de ouwelui was trouwens ruimte genoeg, 'n Slaap
kamer kon er best af en 'n eigen zitkamer hadden ze
niet noodig, want ze waren toch „onder elkaar" en 't
was wel gezellig.
De huishuur, die ze op die manier gedwongen uitspaar
den, werd iedere maand ter hand gesteld aan Kareis
schoonmama, die 't geld opborg in 'n miniatuursafé, die
ze in 'n la van de linnenkast wegsloot. Dit was 'n af
spraak van vóór 't tróuwen. Als Karei z'n verdere sa
laris aan schoonmama afdroeg was deze tevreden. Ze
verdiende er niet aan, had „al den last" en was al
was 't allemaal „eigen" 'n stuk van haar vrijheid
kwijt. Karei mocht een paar kwartjes per week voor
rooken houden en verder tevreden zijn. 't Opgepotte huis
huurgeld vormdo een reservefonds voor de toekomst.
Dit gezeliig samenwonen duurde al een jaar of drlï.
De eene dag was gelijk aan den andere. Door de week
dronk Karei één borrel met vader vóór het eten. Na
't diner mafte de oude heer een uurtje op de canapé en
de dames deden de vaat. Dan rookte Karei zijn pijp en
verrijkte hij z'n kennis door oude jaargangen van „De
Prins" of „Het Leven" te herlezen, 's Avonds werd 'n
wandeling in gesloten gelederen ondernomen en na thuis
komst, tot bedtijd toe, 'n kaartje gelegd, ^pndagsochtends
naar de kerk, 's middags een wandeling en 's avonds
gewijde muziek. Vader speelde op 't harmonium, moeder
en dochter zongen en Karei luisterde. Hij was niet erg
muzikaal en stuurde het gezang te veel in de war, als
hij mee probeerde te doen. Na 'n paar ernstige gevallen
van recidive werd hem vriendelijk verzocht zich tot luis
teren te willen bepalen, en, daar hij meegaand van aard
was, zondigde hU niet meer.
In den zomer van 't derde jaar ontstond er spanning.
Karei meende 'n costuum broodnoodig te hebben, maar
hij stond alleen ln deze opvatting. Herhaalde conferenties
leverden geen resultaat op. De meerderheid besliste, dat
't geld van de huishuur niet mocht worden aangesproken
tenminste nog niet dit jaar.
Deze toestand werd tot diep in den herfst bestendigd.
Toen versoheen op 'n goeien Maandag Karel'a collega
op 't kantoor, de ongetrouwde volontair Vrijman, met
'n splinternieuw confectiepak. Dit deed den beker over
vloeien. Karei gaf een gedetailleerd verslag van zijn
huiselijk lief en leed en Vrijman stond onmiddellijk klaar
met advies.
„Getrouwd of vrij man", was 't einde van zijn betoog",
,,'n mensch moet behoorlijk gekleed op z'n bureau ko
men. Je hebt recht op een kwart van de spaarpot, neemt
't er uit."
Karei vocht 'n hevlgen strijd tegen eigen zwakheid.
Maar Vrijman liet 'm niet los, werkte den heelen veld
tocht voor hem uit en zegevierde.
Dienzelfde avond voelde Karei zich „niet zoo lekker"
na 't eten. Hij bleef dus thuis. Zoodra de deur achter
z'n vrouw en schoonouders in het slot viel, pleegde hij
z'n daadInbraak in de linnenkast Hij nam een
kwart van 't geld uit 't ijzeren kistje, legde er 'n behoor
lijk recu ln en schreef een briefje, waarin hij kennis gaf
van z'n afwezigheid tot plus minus elf uur, z'n voornemen
om 'n confectiepak te koopen en den avond verder ge-
noegelijk door te brengen met zijn collega Vrijman. Mo
gelijk op diens kamer, mogelijk in café „De Bruinvisch"
Dit briefje vond de familie bij haar thuiskomst Wiesje
lachte en snikte tegelijk van de emotie, vader haalde de
schouders op en staarde zwijgend voor zich uit nadat hij
met 'n enkel woord z'n minachting voor z'n schoonzoon
te kennen gegeven had en schoonmama rukte de linnen
kast open, telde het geld zorgvuldig na en bekeek het
recu als iets, dat voor den eersten keer na de schep
ping der wereld tot stand was gekomen. Daarna gaf zij
haar echtgenoot 'n korte en bondige order.
„Ga 'm halen," zei ze, „ik zelf kan niet ln 'n kroeg
anders zou 'k 'm!"
Toen de oude heer 'n kwartier daarna de „Bruinvisch"
binnentrad, trof hij zijn schoonzoon met Vrijman in 't
begin van een partij biljart Karei had al 'n paar potten
bier op. Om z'n nieuwe pak ln te wijden, zei hij.
„Hoe staat 't vader?" vroeg hij, terwijl hij zijn glas
opnamen, drie bier bestelde en den halven ln één teug
door zün keel goot
„Voor mij geen bier!" protesteerde de oude man. Maar
Vrijman mengde zich in den strijd, overtuigde hem, dat
't nu niet meer op 'n paar minuten meer of minder aan
kwam. 't Spel werd gestaakt en do drie heeren namen
plaats aan 'n tafeltje in een stülen hoek.
Vrijman pleitte, zooals geen advocaat 't hem zou heb
ben verbeterd. Hij deed 'n beroep op de solidariteit, dia
er tusschen getrouwde mannen behoort te bestaan. Ka-
rel had gezegd, dat hij tegen elf uur thuis zou zijn en
daar hield hij zich aan. 'n Potje bier doet iemand geen
kwaad en geeft zelfs, in benarde omstandigheden mo-
reelen steun.
„Laat je niet kennen, meneer", eindigde Vrijman; „één
tegen drie ging niet, nietwaar Karei?"
„Als vader wil, staan we twee tegen twee", meende
Kare!; „toe vader, laten we 'n geregeld biljartavondje
hebben met meneer Vrijman. Je wordt 'n heel ander
mensoh, als je er even uit bent. Eens in de week."
Langzaam maar zeker was de uitwerking van het
bier en de gecombineerde welsprekendheid van de twee
jongelui op den ouden heer. Er volgden nog 'n aantal
rondjes en tegen elf uur liet Vrijman 'n taxi komen.
„Wel thuis!" riep hij den Inhoud van de auto na. Deze
reageerde luidruchtig en uit beide portieren wuifde hem
'n woest op en neergaande arm 'n hartelijk afscheid en
tot weerziens toe.
(Nadruk verboden).
Vrijdag 22 Mei.
HILVERSUM (238 M.)
8.00 Tijdsein; 8.01 Gramofoonmuziek.
V.P.RO.
10.00 Morgenwijding.
V.A.R.A.
10.15 Voordracht door Adolf Bouwmeester; 10.30 Voor de
Zieken; 11.3012.00 Gramofconimuziek.
A.V.R.O.
12.00 Tijdsein; 1201—1.30 AVRO-Kwartet o.l.v. Dick
Groeneveld; 1.301.50 Modepraatje door Mevr. De
Leeuw—van Rees; 1.50—2.00 Gramófoonmuzlek; 2.00—
2.30 Uitzending voor scholen; 2.304.00 Het Omroep
orkest o.l.v. Nico Treep.
V.A.R.A.
4.00 Tijdsein; 4.01 Orgelspel door Johan Jong; 4.30 Voor
de Kinderen; 5.15 Het VAXLA-Orlcest o.l.v. Harry Wigge-
laar; 6.00 Toespraak: Het Pinkster'sportfeest van den
Nederl. Arb. Sportbond; 6.10 Vervolg Concert; 6.45 Actu
eel allerlei uit de Arbeidersbeweging; 7.008.00 Vervolg
Concert.
V.P.R.O.
8.00 Tijdsein; 801 Catechisatie door Ds. Van den Kie-
boom; 8.30 Concert; 9 00 Cursus: Hedendaagsch Natio
nalisme (III). Spreker. Dr. J A. de Koning; 9.30 Con
cert; 10.00 Persberichten van het Vrijz. Godsdienstig
Persbureau; 10.05 Vaz Dias; 10.15 Declamatie door Dora
Wallant; 10.45 Concert
V.A.R.A.
11.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUIZEN (1875 M.)
K.R.O.
8.009.15 Morgenconcert; 10.0011.30 Gramofoonmuziek;
11.3012.C0 Halfuurtje voor zieken en ouden van dagen,
12.00 Tijdsein; 12.01—1215 Politieberichten; 12.15—1.45
Het K.R.C-Quintet o.l.v. Piel Lustenhouwer; 1.452.00
Gramofoonmuziek; 2.004.30 Het K.R.O.-Salon-Orkest
o.l.v. Marinus van 't Woud; 4.304.45 Verzorging van
den zender; 4.45—5.30 Gramofoonmuziek; 5.307.00 Het
K.R.O. Kunst-Ensemble o.l v. Piet Lustenhouwer; 7.00
7.30 Spreker: G. J. Paulides. Onderwerp: De betee-
kenis van het bezoek van Peter de Groote aan ons land;
7.307.45 Politieberichten; 7.458.00 Gramofoonmuziek;
Tijdsein; 8.00—11.00 Het K R.O.-Salon-Orkest o.l.v. Ma
rinus van 't Woud. Medewerking van Han Beuker en
Wouter Denijs (twee vleugels); 11.0012.00 Gramo
foonmuziek; 12.00 Sluiting.
Zaterdag 23 Mei.
HILVERSUM (298 M.)
V.A.R.A.
8.00 Tijdsein; 8.01 Gramofoonmuziek.
V.P.R.O.
10.00 Morgenwijding.
VA.R.A.
10.15 Uitzending voor de arbeiders in de Continubedrij
ven; 12.00 Tijdsein; 12.01 Het VARA-Septet o.l.v. Is. Eyl;
1.45 Onderbreking voor verzorging van den zender; 2.00
Kwartiertje voor het Instituut voor Arbeiders-Ontwik
keling; 2.15 „Ons Huis een Tehuis" door T. Landré;
2.40 Gramofoonmuziek; 2.45 Paedagogisch Concert; 4.15
Vraaghalfuurtje voor de Kinderen; 4.45 Cursus Espe
ranto; 5.05 Radio-Volks-Universiteit: D. J. v. d. Ven
spreekt over „Ons mooie Nederland"; 5.35 Vooravond
concert door het VARA-Septet; 6.30 S.D.A.P.-kwar-
tiertje; 6.45 Uitzending voor de Nederlandsche Vereeni-
glng tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken;
8.45 Bestuursmededeelingen; 8.55 „Bij de Pomp". Weke-
lijksch Nieuws van Teun de Klepperman; 9.10 Uitzen
ding uit Musis Sacrum te Arnhem. „Pinksterfeest v. d.
Nederl. Arbeiders Sportbond"; 9.50 Zaterdagavond
programma: Het VARA-Orkest o.l.v Harry Wiggelaar,
Mevr. Menagé Challa (zang); 10 50 Persberichten Vaa
Dias en Voetbalmededeelingen; 11.00 Vervolg Zaterdag-
avondpr.; 11.10 Vervolg uitzending uit Arnhem; 11.23
Slot Zaterdagavondpr.; 12.00 Sluiting.
HUIZEN (1875 M.)
K.R.O.
8.009.15 Morgenconcert; 10.00 Gramofoonmuziek; 11.30
12.00 Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Tijdsein; 12.01—12.15
Politieberichten; 12,15—1,45 Het K.R.O.Sextet; 1.45—1.50
Postduivenberichten; 1.502.15 Gramofoonmuziek; 2.15—
2.30 Verzorging van den zender; 2.303.00 Vragenhalf-
uurtje voor jeugdige personen; 3.004.30 Kinderuurtje;
4.305.00 Zwemcursus; 5.006.00 Gramofoonmuziek;
6.00 Tijdsein; 6.016.15 Nieuwsberichten in het Espe
ranto; 6.156.35 Journalistiek weekoverzicht; 6.357.00
Lezing: Belastingwetten en wat iedereen daarvan weten,
moet; 7.007.30 Spreker: Aug. Veraart. Onderwerp:
Overstroomingen in Nederland en elders; 7.307.45 Po
litieberichten; 7.458.00 Sportpraatje; 8.0011.00 Het
K.R.O.-Salon-Orkest o.l.v. Marinus van 't Woud. Mede
werking: Paul Ostra, voordrachtkunstenaar; 11.00—
12.00 Vroolijke Gramofoonmuziek.
Uit de Filmwereld
Helnrich George vertelt Jets van zUn
belevenissen ln Clnemapollce.
„Hollywood is een gevaarlijke stad", vertelt Helnrich
George, die thons in Dultschland ia teruggekeerd na de
opnamen van do geweldige gevangenisfilm der Metro
Goldwyn Mayer, waarin hU de hoofdrol vervult Niet
omdat het er vol inbrekers en moordenaars zit, die be
staan alleen op de film. maar wegens de liefde voor sen-
antio die den bewoners eigen is. lederen dag kan men
zijn naam met groote letters in de krant vinden, wan
neer men niet zeer voorzichtig is en niet ieder woord
overlegt voor men het uitspreekt. Heel Amerika wil we
ten, waar men in Hollywood eet. in wat voor soort auto
men naar do studios rijdt en w!e bij regenweer in een
witte brcok en met Panama-hoed op is gaan wandelen.
Onze vriend Paul Morgan die samen met mij speelt in
de Metro Goldwyn Mayer film „Menschen achter tra
lies", houdt veel van „Head-Lines". Hij is blij wanneer
er ieta over hem in do krant staat en er valt veel over
hem te schrijven. Hij is een grappige jongen en wordt
ook heel wat om hem gelachen door diegenen die zijn
film „WIJ schakelen over op Hollywood" zullen zien, dl»
hij tegelijkertijd bij de Metro Goldwyn Mayer draalde.
„Maar de grootste sensatie", vertelt Helnrich George
verder, „beleefde ik bij de première van de groote Afri-
fcafilm van v. Dijke „Trader Hom". De wereldpremière
van deze film vond in .Hollywood plaats. Iedereen,
die ln Hollywood ook maar eenlgszlns vermaardheid be
zit, verscheen. In de straten ln do omgeving van het
theater kon geen enkele auto meer rijden, alles was me»
touwen oXgozot In lange rijen stonden de politieagenten
en hielden do menigte nieuwsgierigen, die niet het geluk
hadden tot de premiere uitgenoodigd te zijn, in bedwang
Men moest te voet gaan eerst rechtuit, dan een kwart
slag rechtsom, dan weer een hoek om en plotseling stond
ik voor oen microfoon ln hot licht van schijnwerpers en
nnast mij fluisterde iemand heel zacht: „Zeg, spreek toch
wat! Heel Amerika wil u hooren," cn ik zei heel schuch
tor „Ik ben erg blij met u te kunnen spreken." „Engclsch
Engclsch!" fluisterde de man naast mij. „Dat kan ik
toch niet," fluisterde ik terug. Toen verzamelde ik a.1
mijn moed: „I am so happy" en opgelucht haastte ik
mij verder cn was büj toen ik eindelijk het theater be
reikte en de mij aanstarende monschcnmenlgto ontvlucht
■neendo te zijn. Maar ik had buiten Amerika .gerekend.
Toen Ik do zaal betrad, waren honderden paar oogen op
mij gericht Ik was werkelijk verschrikt, hoe kenden
al die menschen mij- Ik was toch ln Amerika heolemaal
niet populair. Het was mij een raadsel. Ik bereikte mijn
plaats, ging zitten en wilde rustig overleggen hoe ik zoo
bekend geworden was, of ik misschien een of andere
domheid uitgehaald had. die in groote letters op de eer
ste pagina van de krant stond, zonder dat ik er Iets
van af wist. Ik was mij echter niets dergelijks bewust.
Ik leefde erg teruggetrokken, dacht alleen aan mijn
werk. Plotseling werd het mij duidelijk.
„Hallo, hallo," riep een stem, „hero Adolphe Menjou.
I am vcry glad to see this wonderful picture. Gooil
Nlght" En eer ik de woorden hcclemaal verstaan had,
zagen mijn oogen op het witte doek een groot beeld van
Adolphe Monjou in gezelschap van zijn knappe, Jongo
vrouw cn eenige oogenbllkkcn later ging de zaaldeur
open on alle hoofden draaiden zich automatisch om:
Adolphe Menjou en echtgénooto betrnden het theater...
Thans werd het mij duidelijk waarom ook iedereen
omgekeken had toen ik binnenkwam. Men had ook mijn
gestamelde woorden: I am so happy gehoord. En nu
was ik eerst werkelijk „happy" nameiyk omdat ik de
moeilijke entree, in zokoron zin een entree joyeuse ach
ter den rug had.
EEN DETAIL VAN DE FILMFABRÏCAGE.
Welke zijn de verschillende onderdoelen voor het ma
ken cener film? Scenario, regie, acteurs, cvunera «n de
geluidstechniek... deze vertegenwoordigen voor een leek
over het algemeen de voornaamste werkzaamheden in
de filmstudios. Zij zijn natuurlijk van het grootste be
lang, maar geen enkel studio zou kunnen blijven be
staan, als niet op tallooze andere gebieden uitstekend
werk geleverd werd. Een van de interessantste afdee-
llngen. een die binnen haar eigen grenzen een industrie
op zich zelf wordt, is de garderobe, waar do kwestie
van het kleeden der filmsterren en andere acteurs ver
zorgd wordt Het feit, dat de leek zich zoo zelden van
het bestaan daarvan bewust is. is misschien al het groot
ste compliment voor haar belangrijkheid. Behalve do
kleeding der acteurs worden in de afdeeling garderobe
tallooze andere werkzaamheden verricht. Laten wij eens
een kijkje nemen in de kleedlng-afdeellng der Metro
Goldwyn Mayer, een van 's werelds grootste studios. Men
zal verbaasd staan over het aantal en de verscheidenheid
der benoodigde krachten. Van de honderdvijftig perso
nen, die daar in geregelden dienst staan (dit aantal is
bij bijzondere gelegenheden wel driemaal zoo groot) zijn
er slechts weinig die uitsluitend naaister of kleermaker
zijn. Tusschen do modeontwerpers en den minsten ar
beider, die tusschen twee haakjes nog altijd een expert
op zijn gebied is, bestaan er talrijke vormen. Om dit
duidelijk te doen uitkomen, zullen wij nagaan wat er noo
dig is, voordat een acteur zijn of haar kleeding geheel
gereed kan aantrekken. In de eerste plaats wordt een
onderwerp voor het costuum gemaakt. De artist werkt
het uit, waarna het in een aantal voorlooplge schetsen
een definltleven vorm krijgt. Daarna wordt de kleur aan
gebracht en den acteur toegestuurd, om het aan zijn
goedkeuring te onderwerpen. Vaak maakt deze op- of
aanmerkingen, een bespreking tusschen den onderwer
per en den acteur volgt en dikwijls zijn er drie of vier
verschillende schetsen noodig, voordat de persoon die
het costuum dragen moet, er zijn goedkeuring aan hecht
En dat is pas de eerste stap. Vervolgens moet de stof
uitgezocht worden. Do keuzo hiervan hangt ten nauw
ste samen met het feit, dat kleuren en stoffen er op de
film vaak heel anders uitzien, dan het bloote oog zou
doen vermoeden. Zelfs een geoefend deskundige wordt
hierdoor vaak op een dwaa'spoor gebracht. Daarom
wordt iedere stof aan een dubbele keuring onderworpen
voor zij definitief goedgekeurd wordt. Wanneer de stof
uitgezocht is, wordt zij door een speciaal amberkleurig
glas, dat kleuren terugbrengt tot hun zwart cn wit ef-
lect op de film bekeken. De stoffen, die klaarblijkelijk
ongeschikt zijn, worden dus onmiddellijk ter zijde ge
legd. Wanneer echter het materiaal zelf goedgekeurd is.
blijft nog altijd de moeilijkheid bestaan, dat het niet
in overeenstemming is met den achtergrond waarvoor
het gefotografeerd moet worden. Daarom wordt het aan
een tweede onderzoek onderworpen, wanneer het de stu
dio's bereikt. Het wordt geplaatst tusschen de decors,
waar het costuum gedragen moet worden, daarna wordt
het gefotografeerd met een filmcamera. De film wordt
op de gewone wijze ontwikkeld en afgedrukt en het eind
resultaat geprojecteerd In een der theaters binnen de
studiomuren. Op deze wiize laat men niets aan het lot
of het toeval over. Men kan immers do zaak zien
zooals zij zich in de film zal voordoen. Thans zijn wij
op het punt gekomen waarop het ontwerp gereed geko
men is en het materiaal uitgezocht.
Nu kan het vervaardigen van de japon een aanvang
nemen. Iedere acteur die onder vast contract met do
maatschappij staat, heeft een speciale paspop laten ma
ken naar zijn afmetingen. Wanneer een costuum goed
om het model past, dan is er alle waarschijnlijkheid, dat
het, eventueel met kleine veranderingen, ook den per
soon zal passen. Immers vooral in een filmstudio geldt
het devies: tijd is geld. Eerst wordt een proefcostuum
vervaardigd van mousseline. Dit proefmodel ls met uit
zondering van het materiaal, geheel gelijk aan het defi
nitieve costuum. Wanneer de proef gereed is, wordt de
acteur voor het eerst geroepen om te passen. Dit ls dus
de eerste keer dat hij het costuum in werkelijken
vorm ziet En dit kan aanleiding geven tot het aanbren
gen van een verandering. Somtijds moet dit model vijf
of zes keer opnieuw gemaakt worden!
Wanneer het proefmodel evenwel goedgekeurd is. zijn
de voorbereidingen gereed en kan men beginnen met her
vervaardigen van het definitieve costuum. Tot zoo ver
bet proces van het maken van één japon. Men bedenke
nu, dat iedere actrice in iedere film vaak veel meer da.i
één japon draagt!
Dan is er nog de kwestie van het meegaan met da
mode, van het koopen van gemaakte kleeding, van het
in voorraad hebben van onderdeelen als schoenen, kou
sen, handtaschjes enz. Voor deze doeleinden stuurt de
Metro Goldwyn Mayer deskundige inkoopers naar ver
schillende landen om de laatste scheppingen op dit ge
bied aan te schaffen. Bovendien zenden tal van 's we
relds grootste fabrikanten hun vertegenwoordigers naar
"de filmstudios. Twee keer per jaar gaan twee der voor
naamste modeontwerpers van Metro Goldwyn Mayer
naar New York, waar zij een conferentie hebben met ver
tegenwoordigers van verschillende Parijsche modehui
zen, die 9peciaal den Oceaan oversteken om deze heeren
te ontmoeten en hun de Parijsche producten te verkoo-
pen. De moeilijkste kwestie van alle hebben wij even
wel nog niet genoemd, want het is niet voldoende dat
de filmjapon mooi en volgens de laatste mode is. Het
filmpubliek heeft langzamerhand geleerd een bepaald
genre acteur ln een bepaald genre costuum te verwach
ten. Zij verwachten dien en dien acteur in een zoo en
zoo'n costuum. Wanneer men een zekere ster een bepaal
den modestijl ziet aannemen moet men niet denken, dat
hij of zij een speciale voorkeur daarvoor had. Men be
paalt zich tot deze keuze in negen van de tien gevallen
na een diepgaande studie van brieven, ontvangen van
bewonderaars, van het succes dat een bepaalde film
had en van opinies der deskundigen, waarna men met
tamelijk groote zekerheid aan kan nemen, dat de meer
derheid van het bioscooppubliek tevreden zou zijn. Er
zijn gevallen waar deze keuze de filmster veel last ver-,
oorzaakt. Joan Crwaford b.v. heeft hiervan veel te lijden
Het publiek ziet haar blijkens de talrijke brieven die zij
ontvangt, het liefst in een costuum dat veel zwaarder is
dan Joan zelf gekozen zou hebben. In verband met haar
dansprestaties voor haar eerstvolgende film is een dans-
costuum ontworpen, waarin alleen reeds twintig pond
kralen verwerkt zijn! Toch moet zij zich hierin luchtig
en levendig bewegen. Een kranige prestatie Joan! Maar
het Is blauw van kleur en dat is tenminste iets. want
Joan houdt van deze tint Zij draagt vaak vijf of zes ver
schillende kleuren blauw ln een film. Zoolang deze kleu
ren verschillend fotografeeren is het publiek tevreden en
zoolang het tinten van blauw zijn is ook Joan tevreden.
Dit alles en nog veel meer moet Sederen keer ln het oog
gehouden worden, wanneer de gardcrobeafdeeling een
costuum voor Joan vervaardigen moet. En icdero an
dere ster heeft een dergelijke verscheidenheid van wen-
schen op dit gebied.
Greta Garbo. om een ander voorbeeld te noemen, let
voornamelijk op het gemak van haar kleeding. Als een
japon haar gemakkelijk zit kan het haar betrekkelijk
weinig schc!en hoe zij er uitziet. Heel dikwijls draagt zij
haar scheenen een maat grooter dan zij ze zou kunnen
hebben. Hoe verschilt zij hierin van talrijke anderen, die
wij zouden kunnen noemen. Niet dat het haar volmaakt
onverschillig ls hoe zij er uitziet, een enkele oog
opslag ls voor haar voldoende om te zien of een bepaald
costuum haar bevalt of niet. Is het niot naar haar zin,
dan kunnen alle leden van haar filmmaatschappij zich op
de knieën werpen, zij zal niettemin weigeren het aan te
passen. Maar wanneer het haar wel bevalt, dan Is er
geen artiste die haar tailleur meer tevredenheid schenkt
dan zij. Haar blijde opgewondenheid is in lijnrechte te
genstelling met v/at men van de lcoelc Grcta Garbo uit
de filmlcgende zou vermoeden. Haar licvelingscostuum
was de japon van vermiljoen fluweel afgezet met chin
chilla-bont, die zij droeg in de film ROMANCE. Tot zoo
ver v/at de dames betreft
De heeren moeten in ieder opzicht even zorgvuldig
zijn. De zorgloosheid die bij de mannen op het gebied
der kleeding zoo vaak ovcrheerschcnd Is. is in de film
studio absoluut afwezig. Men moet niet vergeten dat het
meest enthousiaste publiek bestaat uit leden van het
vrouwelijk geslacht. Ramon Novarro b.v. die in tal van
films speelt, waarin hij een uniform moet dragen, heeft
zich genoodzaakt gezien in ieder onderdeel van zijn
kleeding een pijnlijke zorgvuldigheid te bewaren.
Niet alleen moet het uniform zelf in ieder opzicht
correct zijn, maar ook alle bijkomstigheden, zooals me
dailles enz. Een voorbeeld van de moeilijkheden en
kosten die vaak noodig zijn voor een bijzonder costuum,
vormt het geval met William Haines, toen die onlangs
voor filmdoeleinden een speciale bontjas noodig had.
Alle winkels in Hollywood werden bezocht, maar het
juiste model werd niet gevonden. Dit is waarschijnlijk
een gevolg van het feit, dat Californië met een sub
tropisch klimaat gezegend is, dat zulke warme kleeding
overbodig maakt Het was tenslotte noodzakelijk een
telegram naar New York te zenden en eenige bontjas
sen per luchtpost te laten komen. Alleen aan porto
kostten deze jassen meer dan vijftig dollar. Wanneer
men nu zoo langzamerhand eenig idéé krijgt, van de
moeilijkheden, welke verbonden zijn aan één film-cos-
tuum, dan zal men bewondering hebben voor hen die
een heele film moeten construeeren. En Metro Goldwyn
Mayer bracht meer dan honderd groote films uit in het
afgeloopen jaar. Dan denke men eens dat deze cos-
tuums in duplo, triplo, dat er soms wel zes a zeven
copieën gemaakt moeten worden, wanneer de scène ver
langt, dat de japon beschadigd wordt. Een scheurtje,
gemorste wijn, modderspatten, elke van die kleine onge
lukjes die wij zoo vaak in de film zien, vereischt ver
schillende japonnen, want Iedere scène moet altijd min
stens twee of drie keer worden opgenomen en bij iedere
opname wordt zoo'n japon vernieuwd. De belangrijkste
scène van deze soort van den laatsten tijd was wel in
„Madame Satan", geregistreerd door Cecil B. de Mille.
Een van de voornaamste gebeurtenissen daaruit is een
scène aan boord van een luchtschip. Meer dan honderd
menschen speelden in deze scène mee, waarvan de cli
max was, dat het luohtschip vernield werd, en alleen
zich door middel van een valscherm moesten redden.
Natuurlijk waren na iedere opname de japonnen der
dames en de costuums van vele heeren volledig ver
nield, of althans zoo erg gescheurd, dat zij niet voor
een tweeden keer gebruikt konden worden. Het was
daarom noodzakelijk, dat de garderobe-afdeeling meer
dan honderd ingewikkelde costuums in vier maanden
moest maken. En voor de film „Reducing" een der laat
ste komische films met Marie Dressler en Polly Moran,
was het noodig, om zeven copieën te maken van ieder
costuum, dat in een modderscène gedragen werd. Maar
zoo iets is nog niet in staat een afdeeling in verlegen
heid te brengen, die vaak voor de taak gesteld wordt
duizenden costuums voor één enkele film te vervaardigen
Zooals bijv. het geval was bij de kleeding der gevange
nen in de film „Menschen achter tralies" of in scena
rio's, waarin soldaten of matrozen in grooten getale
meespelen. „Ben Hur", die nog steeds in verschillende
opzichten records houdt, vereischte meer dan honderd
duizend costuumc. Dan zijn er nog de buitenissige cos
tuums die gemaakt moeten worden. Het laatste jaar
b.v. heeft Metro Goldwyn Mayer buitengewoon veel suc
ces gehad met een serie honden 1-acters en al deze hen-
denfllms vereischten even zeer zorg ais in rolprenten
waarin alleen mensohen optreden. Zelfs moeten zij met
meer zorg vervaardigd worden, daar deze „hondsche*
acteurs niet buitengewoon zuinig op hun goed zijn.
Maar honden zijn niet de eenige dieren die men moet
kleeden. Op zekeren middag om vier uur kwam een
boodschap, dat er schoenen noodig waren voor een
tijger en dat ze den volgenden morgen klaar moesten
zijn. En ze kwamen op tijd klaar! Andere vreemdsoor
tige opdrachten waren o.a: een overjas voor een olifant,
een nachtjapon voor een muis, een boord voor een gi
raffe, badpakken voor slakken, een slabbetje voor een
struisvogel en vele nog nooit gehoorde voorwerpen. Be
hoeft men zich dan te verwonderen, dat zelfs een staf
van honderdvijftig menschen en een terrein van meer
dan een hectare vaak vertwee-, of driedubbeld moet
worden om de opgegeven taak te kunnen vervullen?
Wanneer U dus weer een film ziet, denkt dan eens niet
alleen aan de stars, denk ook eens aan hen die hun
garderobe verzorgen...
