SchagerCourant
Vierde Blad.
De grootste kunstveiling
van dit jaar!
Elevator in de hoofdstad gekapseisd.
Door den trein gegrepen.
Spuit de uien.
De Tarwewet.
Zaterdag 27 Juni 1931.
74ste Jaargang. No. 8889
DE RUSTELOOZE VERZAMELAAR TE MÜNCHEN.
Op Jacht naar kwaliteit
EEN BELLINI IN.... DE BADKAMER,
door
Dr. S. MEURINGH.
Van 1619 Juni is te München de kunst
verzameling geveild van wijlen Marczell von
Nemes, wiens persoonlijkheid even merk
waardig was als zijn kunstschatten.
MIJNHEER von Nemes is op reis!" Hoe dik
wijls hebben bezoekers uit verre landen dit
antwoord niet gehoord, wanneer zij zich in
de Leopoldstrasse te München lieten aan
melden bij den merkwaardigsten verzamelaar, dien
onzen tijd kent. Vandaag zat hij nog in München,
morgen bevond hij zich voor een schilderij in Parijs,
overmorgen dreef een Titiaan hem naar Florence.
Plotseling kwam hij dan weer terug in München, wierp
zich op zijn werk, plannen en mdernemingen, was
voor niets en niemand te spreken. En dan volgden
er weer dagen, waarop hij er reikhalzend naar uitzag,
te worden bezocht door zooveel mogelijk menschen van
den meest uiteenloopenden aard, die hij kon rondlei
den, met wie hij van gedachten kon wisselen en van
wier bewondering voor zijn kunstschatten hij met kin
derlijke vreugde kon genieten.
Tiziano Vecellio: Federigo 11, Hertog van Mantua
Een merkwaardige carrière.
In Boedapest heb ik toevallig eens kennis gemaakt
met een ouden, aan lager wal geraakten boekhouder,
die met een mengeling van voldoening en slecht ver
borgen onrustige verwondering vertelde van den ouden
tijd, toen hij met den kieinen onbeduidenden koopman
Nemes even kleine, onoeduidende zaakjes deed. Nu is
de carrière van dezen man inderdaad verbazingwek
kend. De onontwikkelde, verwaarloosde jongeman, die
geheel alleen op de wereld stond en van niemand hulp
of protectie kreeg, is door eigen kracht een zakenman
van internationalen invloed geworden en bovendien een
kunstkenner met uitgezochte smaak, kortom, hij werd
een man van beteekenis en ondanks de vele kleinig
heden, die zijn vroegere omstandigheden verraadden,
een persoonlijkheid, die wist te boelen en werd bewon
derd, al was zij niet geheel vrij van snobisme. Maar
welke groote kunstkenner is niet in het eene of andere
opzicht een beetje een snob?
Een Bfcllini in de„.. badkamer.
Bij von Nemes vertoonde deze eigenschap zich echter
In zoo komischen en soms weer zoo roerenden vorm,
dat zij niet onaangenaam aandeed Zoo stond er in zijn
slaapkamer te München op het nachtkastje een prach-
Lucas Crunasch: Portret tan een tnan.
tig beeld en zelfs in zijn badkamer hing nog een kost
baar schilderij van Bellini. Hij omringde zichzelf in de
meest letterlijke zin met zijn kunstschatten en liet ze
ten volle tot hun recht komen
Hij was geen kunstverzamelaar met een uitgesproken
eerzucht om op dit of dat gebied een zoo volledig mo
gelijke collectie samen te stellen, hij verzamelde niet
volgens een kunsthistorisch systeem, hij bezat trouwens
in het gehee; geen onderscheidingsvermogen voor
historische verschillen. Voor hem gold slechts de kwa
liteit van het kunstwerk.
En dit woord kwaliteit werd een soort tooverformule,
die het geheele denken en streven beheerschte van
dezen man. Hij geloofde aan de geheimzinnige macht
van alles, wat kwaliteit bezat, en ditzelfde gevoel leidde
hem ook by zijn verzamelingen. En dit instinctief
zekere onderkennen var- kwalitatieve waarden Is hem
altijd bijgebleven. In dit opzicht bezat hij een uiterst
verfijnd gevoel, werkelijk een instinct, dat hem tot een
kenner van gezag maakte, zonder dat hij de minste
systematisch-wetenschappeiijke ontwikkeling bezat.
D© verzamelaar zelf aan 't schilderen.
Hij bleef bovendien half zakenman, geniaal zakenman,
en half kunstenaar. Zoo kon het niet anders, of op een
goeden dag begon hij zelf te schilderen. Nemes schil
derde met ijver, met een ongelooflijke zorg voor tech
niek en uitdrukkingsmiddelen, met een zeer verfijnd
gevoel voor materie, en dit eigen werk hield hem even
zeer bezig als zijn uiterst nauwkeurig onderzoek van de
werkwijze dien een vroeg-Ialiaansch schilderij of een
beschilderd Gothisch beeld verraadden.
Een weelde van stoffen en kleuren.
Nemes is begonnen met het verzamelen van stoffen.
Een kostbaar stuk oud fluweel openbaarde hem even
goed, zijn geheimen als een prachtig stuk echte kant
of een koorkleed uit de Middeleeuwen. Zyn steeds meer
verfijnde kennis op dit gebied deed hem een collectie
oude stoffen verzamelen, die op zichzelf reeds meer
dan een millloen Mark waard is. Als hij ervoor in de
stemming was, opende hij met het grootste genoegen
voor zijn bezoekers de zware kasten, waaruit een onbe
schrijfelijke weelde van kleuren en stoffen tevoorschijn
kwam. Met de breedvoerige, bedachtzame bewegingen
van den Hongaar haalde hij genietend het eene koor
kleed na het andere eigenhandig uit. ontplooide de
stoffen en wees op bijzonder fijn werk of op zeldzame
schoonheid met een trots, alsof hij de kunstwerken zelf
geweven had. Ongetwijfeld gevoelde hij den hoogsten
triomf, die het bezit den mensch kon schenken. Zijn
collecties hadden de liefde van zijn leven en hij om
ringde ze dan ook met een groote jalouzie en teederheid.
Misschien was dit wel de reden, dat vrouwen In dit
menschenleven zoo'n uiterst onbelangrtjken rol speelden.
Ofschoon vrouwen? Zijn verhouding tot andere man
nen vertoonde eveneens een groote onverschilligheid.
Hij gaf in het geheel niet om zijn medemenschen, want
bij al zijn welwillendheid jegens zijn bezoekers werd
hij toch in den grond slechts beheerscht door zijn liefde
voor zijn verzamelingen.
Toch koopman.
Toch heeft Nemes een zeer reeëlen indruk gehad van
de waarde zijner bezittingen. Hij heeft zijn rijkdom niet
in de laatste plaats verzameld door met geraffineerde
handigheid stemmingen van tevoren aan te voelen en
gelegenheden te ontdekken om goedkoop te kunnen
koopen. Zoo is het hem gelukt de voornaamste werken
van verschillende Spaansche schilders te verzamelen,
die ondanks hun groot talent tot dusver vreemd genoeg
onopgemerkt waren gebleven, en daarin was hij alle
kenners en liefhebbers en tevens alle handelaars voor
uit Daarna slaagde hij er in, deze soort werken in de
mode te brengen en van deze omstandigheid wist hij
op zijn tijd financieel ten volle te profiteeren. Hij heeft
op de internationale kunstmarkt de Greco's waarde
gegeven. Dit onvermoeide zoeken en ontdekken van
kwaliteiten, ook van kwaliteiten, die de rest van de
kunstwereld nog niet had ontdekt gaf hem telkens
opnieuw de gelegenheid om voor betrekkelijk weinig
geld de kostbaarste kunstwerken te verkrijgen. Zoo
heeft hij op het Juiste tijdstip den kunsthandel het be
grip voor de Fransche schilders der 19e eeuw gesugge
reerd en door zijn verzameling de algemeene waardee
ring voor de impressionisten beslissend beïnvloed.
Een kasteel voor kunstschatten.
Nemes heeft reeds eenmaal bij zijn leven, en wel in
1913, een complete collectie schilderijen laten ver-
koopen. Toen kwam er opnieuw een tijd van verzame
len; onvermoeid reisde hy tusschen Boedapest, Weenen,
München en Venetië heen en weer. hij bouwde de groote
villa, bijna een slot, aan het Starnberger Meer bij
München, waar hij zijn kunstschatten, die in verschil
lende steden van Europa verspreid lagen, bij elkaar
bracht en door een goede opstelling tot hun recht kon
laten komen. Midden uit dit drukke leven van reizen,
van nieuwe plannen en ideeën, werd hij door den dood
weggerukt.
Thans verkoopt men zijn verzameling, die een fabel
achtige waarde heeft en waarin ook het kleinste stuk
het ongelooflijk sterke instinct voor kwaliteit van den
verzamelaar verraadt Er bevinden zich o.a. een Rem-
brandt onder, zooals er wel geen meer op de markt
zal worden gebracht, uitgezochte Titiaans, die menig
museumstuk overtreffen, de zeldzaamste en kostbaar
ste vroeg-Italiaansche stukken. Het geheel ls een
grootsche, honderden nummers omvattende verzameling
van kunstwerken, die thans weer verspreid zullen wor-
Iden over de geheele wereld, van waaruit Nemes ze een
maal met zooveel hartstochtelijke liefde naar zich toe
getrokken heeft.
UIT ONZE OOST.
GROOTE BRAND IN EEN CHINEESCH KAMP.
De schade op ruim een ton geschat
Anela seint uit Telokbetong:
Een groote brand woedde in het Chineesche kamp
en legde een complex tokogebouwen in de asch De
totale schade wordt officieel geschat op ruim een
ton. Zij wordt grootendeels door verzekering gedekt.
EEN TRE1NROOF OP JAVA.
Door een net kereltje, dat geen net kerel
tje bleek te zijn.
In den sneltrein JogjaSoerabaja heeft enkele we
ken geeleden te Solo een geval van roof plaats ge
had. dat een Japansche firma bijna een bedrag van
f2(XX) gekost heeft.
In een derde klasse rijtuig van dezen trein reisde
een Japanner vertelt Mataram een soort kassier
van een Japansche handelszaak te Soerabaja, die ge
regeld verschillende Japansche winkels bezoekt om
geld te incasseeren. Hij kwam ditmaal uit Jogja en
had een tasch bij zich, waarin een bedrag van onge
veer f2000. Naast hem zat een jeugdige Javaan. Een
net kereltje, zoo te zien aan zijn modieus jasje, zijn
mooie schoenen en zijn charleston-broek, een student
of leerling van een der hoogste klassen van een mid
delbare onderwijsinrichting. Maar terwijl de sneltrein
op. het korte traject tusschen de beide Solosch© sta
tions Balapan en Djehres, dicht bij een overweg,
eenigszins vaart had geminderd, greep het nette vent
je plotseling de tasch met geld, wierp hem den trein
uit en sprong er zelf ook uit.
Het gebeurde in. een ommezien, en de verhouwe
reerde Japanner had het.nakijken. Maar hij behield
zijn tegenwoordigheid van geest en schreeuwde uit
den trein, teneinde de aandacht te trekken van toe
vallige voorbijgangers Een dezer was een recher
cheur van politie, een kerel van zessen klaar. Hij had
het tooneeltje gezien en begrepen. Hij kreeg van een
anderen voorbijganger een fiets ter leen en ontwikkel
de bij de achtervolging van den roover een snelheid,
welke een ongeoefenden amateur-sprinter niet kwaad
stond Na een niet al te langen rit had hij den dief
ingehaald en gearresteerd. De tasch had de man nog
bij zich en aan het geld ontbrak geen cent.
Te Solo werd reeds vastgesteld, dat de arrestant
een berucht recidivist is; hij heeft reeds meer ver
oordeelingen achter den rug, is eens uit de gevange
nis te Solo ontsnapt en ook een keer verdacht geweest
van een trein-diefstal, doch wegens gebrek aan be
wijs vrijgesproken.
De opvarenden gered.
Donderdagnacht omstreeks half twee, is in het
Westerdok, ter hoogte van de Schipperstraat een zand
en grindelevator, „Oosterdok I" gehceten, door onbe
kende oorzaak gezonken. Aan boord bevonden zich
man, vrouw en een volwassen zoon. Een schipper,
die met zijn vaartuig in de nabijheid lag, bemerkte
op een zeker oogenblik, dat de elevator in elkaar
zakte en begon te zinken. Hij waarschuwde de opva
renden, van wie de vrouw half verlamd is. De 3 per
sonen konden tijdig op het vaartuig van den schipper
in veiligheid worden overgebracht. De elevator is
daarop gekapseisd. Met een bootje van de havenpo
litie zijn de drie personen op den vasten wal gebracht.
De vrouw werd daarbij vervoerd op een brancard van
den Geneeskundigen Dienst. De brandweer verleen
de nog assistentie. De drie geredden werden in een
woning in de Schipperstraat onder dak gebracht
Doodelijk ongeluk op een onbewaakten
overweg te Lonneker. Een fietser het
slachtoffer.
Gisteravond heeft op den onbewaakten overweg
van de lijn EnschedéHengelo onder de gemeente
Lonneker een doodelijk ongeval plaats gehad.
De 24-jarige gehuwde Tichelaar uit Lonneker die.
nadat hij een motortrein uit de richting Hengelo had
laten passeeren, de spoorlijn wilde oversteken, zag
plotseling, dat uit de richting Enschedé een motor-
trein naderde. Hij kwam met zijn voorwiel in aan
raking met de treeplank van den motorwagen en
werd een 40 meter meegesleurd. Met ernstige ver
wondingen werd hij opgenomen en naar het 11.K. zie
kenhuis te Enschede overgebracht, waar hij in den
daarop volgenden nacht te ongeveer een uur is over
leden. Zijn kameraad, die slechts op geringen afstand
van hom verwijderd reed, kreeg geen letsel.
Het zicht daar ter plaatse is zeer goed, zoodat het
ongeluk aan onoplettendheid moet zijn te wijten.
Tuinderij
Aangezien we op het oogenblik kunnen consta-
teeren, dat de weersomstandigheden buitengewoon
gunstig zijn voor het optreden van wierzwammen, is
het wellicht, nuttig er op te wijzen, dat de valsche
meeldauw van de uien ook tot de wierzwammen be
hoort, evenals de beruchte aardappelziekte, de val
sche meeldauw van de spinazie, enz. enz.
Aan het voorbeeld van de aardappelziekte kunnen
we zien, dat deze ziekten dit jaar buitengewoon vroeg
optreden; ook de valsche meeldauw van de uien heb
ik reeds waargenomen.
Kijkt men de uien op het veld goed na, dan zal
men nu al op sommige stengels bruinachtige, wol
achtige puntjes vinden, in de buurt waarvan de sten
gel veelal reeds verkleurd of soms zelfs reeds afge
storven is. Deze wolachtige puntjes zijn de sporen
van de zwam, waardoor de ziekte, als de weersom
standigheden gunstig zijn, zich zeer snel versprei
den kan.
Is de ziekte eenmaal in het gewas aanwezig, dan
helpt spuiten niet of niet veel en dus is het zaak,
te spuiten voor de ziekte erin zit of bij het aller-
eerste optreden.
Deze hespuiting kan worden uitgevoerd met Bor-
-Jeauxsche pap en wel een pap ter sterkte van 1
,1 K.G. kopersulfaat en 0.75 K.G. ongebluschte kalk
per 100 L. water).
Men moet er evenwel rekening mede houden, dat
het spuiten van uien niet zoo gemakkelijk is, van
wege de gladheid der stengels. Het verdient daarom
aanbeveling in de eerste plaats een kleefstof in de
pap te doen (harszeep, suiker oa.) en verder om de
uien van niet te dichtbij te spuiten, omdat anders de
vloeistof er teveel afloopt; als men met overleg spuit
ziet men spoedig genoeg, hoe men het doen moet.
De bespuitingen moeten, evenals dat bij de aard
appelziekte het geval is, weer herhaald worden, zoo
dra er geen pap genoeg meer op de bladeren aanwe
zig is en zoodra het gewas weer gegroeid is, omdat
immers het nieuwgegroeide deel van de plant niet
bedekt is met het beschermende laagje van de vloei
stof.
Het is in het geheel niet onmogelijk, dat men door
deze bespuitingen tevens de uien gunstig beinvloed
ten opzichte van het zoo algemeen voorkomende en
zeer schadelijke koprot.
Inlichtingen omtrent deze bespuitingen worden
gaarne door ondergeteekende verstrekt.
De Ambtenaar bij den Plantenziekten-
kundigen dienst,
VAN HERWIJNRN, St. Pancras.
MOEST WEER NAAR ZEE.
Rheumatiek of geen rheomatiek.
Het eenvoudige middel dat niet faalt.
Deze schipper van een stooratreiler „Kon niet
meer". Hij leed aan rheumatiek en mocht niet meer
naar zee van den dokter. Maar de tijden waren moei
lijk en hij moest wel varen. Dit was twee jaar gele
den. Lees wat hij nu zegt:
„Ik hen zeeman, maar 2 paar geleden was ik door
zware rheumatische aanvallen en algeheele inzin
king zes maanden lang niet in staat om iets te doen,
en mijn doktpr verbood mij te varen, of zelfs water
aan te raken. Mij bleef echter geen keus over. Er
neerschte zooveel werkelóosheid. dat ik wel genood
zaakt was om iets aan te pakken.
Ik ben er nog altijd, niettegenstaande ik de stor
men der laatste twee winters heb doorgemaakt, maar
ik kan eerlijk verklaren dat, sinds ik twee jaren ge
leden Kruschen Salts begon te gebruiken, nooit ook
maar de minste last van mijn oude kwaal heb ge
had. Ik wenach Kruschen alle mogelijke succes
toe." Schipper J. J.
Zooals bekend is de oorzaak van rheumatiek gele
gen in een teveel aan urinezuur in Uw gestel. Urine
zuur bestaat uit naaldscherpe kristallen en de pijn
wordt veroorzaakt, doordat deze „Naalden" vast
gaan zitten in de gewrichten, spieren en pezen. Kru
schen lost deze kwellende kristallen snel op. Het
neemt de scherpe punten hiervan geheel weg en ver
wijdert ze vervolgens uit het lichaam. De fijnen
worden minder, opzwellingen gaan weg, en Uw pijn
lijke gewrichten werken lenig. Daarna worden Uw
lever en nieren door de dagelijksche dosis zoo goed
aangespoord, dat een absoluut uitblijven van pijn
verzekerd is.
Uw bloedsomloop is gezuiverd en het is uitgesloten
dat schadelijke zuren zich weer kunnen verzamelen.
Begin morgen met Kruschen Gebruik Uw dagelijk
sche dosis en U zult het van harte eens zijn met
duizenden anderen, dat met Kruschen geen rheuma
tiek meer mogelijk is.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten 10.90 en f 1.60 per
flacon. (Adv.)
Averechtsche werking.
Wij leizen in de N. R. Ct.:
De ongelukkige Tarwewet werpt haar schaduwen
reeds vooruit. Hoewel ze nog niet in werking is ge
treden, rijzen alom bergen van bezwaren. Als een
typisch staaltje van de averechtsche werking ven
deze wet, deelt men ons het volgende mede:
Reeds jaren lang gebruikt de bakkerij van „Voor
uitgang" te dezer stede (Rotterdam) voor het zuivere
tarwebrood uitsluitend eerste kwaliteit Zeeuw-
sche tarwe. Zij kan die nu echter al eenige weken
lang niet anders machtig worden, dan tegen onge
looflijk hooge prijzen; prijzen, zóó hoog, dat het te
leveren tarwebrood met verscheidene centen zou moe
ten worden verhoogd.
De directie van Vooruitgang heeft alle mogelijke
moeite gedaan, om na 1 Juli voort te kunnen gaan
met het bakken van tarwebrood, bestaande uit 100
pet. Zeeuwsche tarwe. Haar werd evenwel door de
met de regeling belaste organen medegedeeld, dat
dit niet mogelijk zou zijn. Vooruitgang moet voortaan
tarwebrood hakken van 20 pet. inlandsch en 8 0 pet.
buitenlandsch meel. Precies het tegendeel van
hetgeen de wet bedoelt, wordt alzoo bereikt! In plaats
van inlandsch moet buitenlandsch meel en dan nog
wel tot 80 pet. worden bijgemengd.
Reuze succes!
HET VLIEGVELD VAN EELDE.
De gemeenteraad besluit tot uitbreiding.
De Gemeenteraad van Eelde heeft besloten het
vliegveld van Eelde onder Groningen uit te breiden.
De K.L.M. heeft toezegging gedaan van 15 Aug.15
Sept. een vasten vliegdienst in te stcllea tusschen
Eelde, Amsterdam en Rotterdam.
