AllEltCl Nillis-
De Zeppelin naar de Noordpool.
VEREENIGING VAN OUDLEERLINGEN DER RIJKS-
j LANDBOUWWINTERSCHOOL TE SCHAGEN.
Radioprogramma
74ste Jaargang No. 8908
Uitgevers: N.V. vJl TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Interessante mededeelmgen over
Wieringermeerpolder.
den
Een groet aan de dooden
uil vele eeuwen.
Donderdag 30 Juli 1931.
SCflAGEH
COURANT.
een i
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
dde ldag <"n Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
8' hel4fritiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
f*
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewtjsna
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
i zie
I
i. Hie
i kun
>er v
Lte
•de.
knofl
b.
In het Noordhollandsch Koffiehuis van Mevr. wed. L.
gwaag werd Woensdag 29 Juli 1931, des morgens kwart
toor tien, de zomervergadering van bovengenoemde ver-
Biiging gehouden.
De vergadering was oorspronkelijk niet druk bezocht
aar naderhand was het bezoek zeer bevredigend.
Voorzitter de heer K. Koster Jz., Midwoud, secretaris
de heer J. Sijp Jr.
De Voorzitter opent met een woord van welkom deze
00ste vergadering, in het bijzonder tot de eereleden, de
beeren Velders, Van der Laan en Smeding, welke laat-
ete zich bereid heeft verklaard mededeelingen te doen
over het In cultuur brengen van de Wieringermeer en
die een uitzondering voor onze vereeniging heeft gemaakt
door zelf de excursie van vandaag te leiden Zooals gezegd
,fc dit de 60e vergadering en waar er per jaar 2 vergade-
jiingen worden gehouden is er sinds de oprichting der
eeniging een tijdsbestek van ongeveer 30 jaren ver-
iken. Er is wel aanleiding om een kleine terugblik
|te werpen op de periode die achter ons ligt. Er is alle
len tot tevredenheid, de vereeniging ondergaat een
ige bloei, het ledenaantal neemt toe en de werk-
leden der vereeniging werpen vruchten af. Spr.
II 't echter niet hebben over de vereeniging,maar over
leden zelf, en wijst er op dat zij, die voor de oorlogs-
iren, in het bedrijf zijn, zich zeer goed redden. Anders
het echter met de jongere boeren, die voor hooge be-
jfsuitgaven staan en het verwondert spr. dan ook niet
dat de jongere boeren afkeerig staan tegenover het ver-
igingsleven en de coöperatieve samenwerking. Toch
f maant spr. aan tot aansluiting, tot steun van alle orga-
clearf®'38^ op landbouwgebied, toont u waardige zonen van
k verl*en taale' volhardende Westfriesche bevolking en kiest
devies de woorden van Jan Pieterszoon Cocn. Ende
lesespereert niet.
De notulen worden gelezen en onveranderd vastgesteld.
Uit de mededeelingen blijkt dat van de 24 geslaagde
irlingen der R.L.W.S. traden er 22 als nieuwe leden
Zijn.
te r<
ne
ïn
er<
iet
hi
Juli
gen.1
i|
t I
De stations voor melkonderzoek.
Door den secretaris worden de rapporten uitgebracht
van de Stations voor Melkonderzoek te Schagen en
Hoorn.
Wat het station te Hoorn betreft, deelt do commissie
van toezicht mede. Het aantal ter onderzoek op vetge
halte aangeboden monsters bedroeg 14758. Een kaasfa-
briek, die jaren lang de melk van de leveranciers aan
't station liet onderzoeken- voorziet nu zelf ln 't onder
zoek van de melk, doch daartegenover is weer een an
dere kaasfabriek als klant tot het station toegetreden.
Voor t onderzoek op deugdelijkheid was meer belang
stelling dan vorig jaar. Toen werden 68 monsters aan-
en het gestingstoestel geen enkele maal ge-
tst, nu van 55 monsters de deugdelijkheid gevraagd
het gistingtoestel 3 maal aangezet.
De rekening gaf een batig saldo van f 33.55 aan, van
y t onderzoek op deugdelijkheid een saldo van f 44.70,
en k **&rdoor het reservefonds tot f 580.98 steeg,
rook! Ten van het ètation te Hoorn zij medegedeeld
1 enStomen werden 3268 monsters melk op gehalte, 81
- monsters wei, 36 monsters karnemelk op vetgehalte, 1716
[Gonstere melk op deugdelijkheid, 8 monsters karnemelk
eie! op zuurheidsgraad, 1 monster zuursel op bacte-
en onderzoek, 6 monsters boter op vochtgehalte.
Gecontroleerd werden 163 thermometers, 31 pekelwe-
en 1 lactodensimeter. De verlies- en winstrekening
gaf aan een saldo verlies van f 40.19. Maatregelen zijn ge
troffen om in de vervolge een eventueel verlies te voor
komen.
Van de gelegenheid van de controle op de kwaliteit
n ll der melk werd veel gebruik gemaakt.
Controle op veevoeder en kunstmest
ifededeeHng wordt gedaan van de monsterneming van
d« voeder- en meststoffen. Te Beemster werden bemon-
i 1 partij veevoeder en 3 partijen kunstmeststoffen.
- Hoorn e.o. werden bemonsterd 7 partijen veevoeder,
wt1 partij koolraapzaad en 6 partijen kunstmeststoffen.
Te Schagen was het aantal bemonsterde partijen min-
ir dan vorig jaar. zeker wel in verband met de slechte
"rijfsresultaten. Vooral de mengvoeders vragen erven-
'1 thans dubbel de aandacht en de rapporteur, de heer
Blaauboer Kz., dringt dan ook op bemonstering aan.
Tot leden van de financieele commissie 19301931 wor
den benoemd de heeren A. Koopman, J. Leeuw en J.
Metzelaar, tot plaatsvervanger de heer D. van der
Het ln cultuur brengen van de Wieringer
meer.
Doot den heer Ir. S. Smeding werden mededeelingen
""aan betreffende het in cultuur brengen van de Wie-
ge mi eer en de 's middags te maken excursie.
kuchte inleider herinnert er aan dat Augustus 1930
t Wieringermeerpolder drooggelegd is verklaard, hoe-
fel een deel van den polder door de ongelijke hoogte-
I reeds eerder droog was. Deze ongelijkheid is van
^r?oten ornvang, immers de 4 polderafdeellngen geven
l^kder een peilverschU aan van 70 cM„ zoodat het totale
Inoogtever.ichil 2.80 meter bedraagt. De kanalen zijn voor
IB®. droogvallen van de Wieringermeer gebaggerd, wat
Jhet voordeel gaf dat direct na de droogmaling de ont-
j; in hooWzaak plaats kon vinden. Het bezwaar
echter geweest dat de uitkomende grond op
slF e eurige plaatsen is neergestort en waardoor hoogten
■èJ nature vlakke terreinen zijn gemaakt Bij eer.
m volgenden polder zal het dus aanbeveling verdienen de
uitkomende klei naar bepaalde depots te vervoeren. Na
het droogvallen moest de drooggevallen grond, een op
pervlakte van 20.000 H.A. verkend worden en de be
monstering zoo nauwkeurig mogelijk op kaart worden
gebracht. De bemonstering vond plaats tot V/b meter
diepte, op 4 hoorplaatsen van eiken kavel ad 20 H.A. en
een gedeelte der boringen is nauwkeurig onderzocht, een
ander deel op 't oog naar zwaarte ingedeeld. Over 't al
gemeen is een tamelijk goede overeenkomst verkregen
met het onderzoek van Prof. van Bemmelen (1880), hoe
wel in de eerste afdeeling veel meer zand is gevonden
dan was gedacht
Om het karakter van den kleigrond te leeren kennen
is een nauwkeurigr grondonderzoek gevolgd, teneinde-
vergelijkingen te kunnen maken met cultuurgronden van
Waard en Groet. Anna Paulownapolder, Beemster. enz.
Ook de zandgrond moest worden onderzocht, ln verband
met het watergehalte en de doorlatendheid.
Voorts is de bouwvoor van lederen kavel in kaart ge
bracht
De ontwatering.
Deze was van groot belang en de vraag kwam naar
voren: greppelen of draineeren.
In Augustus is bij Nieuwesluis een ontwateringsproef
veld aangelegd, en ten noordoosten van Kolhorn een
drainageproefveld. Het zijn een paar mooie ontwate
ringsproefvelden, die dit jaar zullen blijven liggen. Even
wel op den uitslag dier proefvelden kon niet worden
gewacht en begin September 1930 is met" greppelen be
gonnen en nog wordt steeds gegreppeld.
Dat tot greppelen Is overgegaan geschiedde om de
volgende reden:
le. Drainage is 2- a 3-maal zoo duur als greppelen:
2e. bij drainage ontstaat de risico van het inklinken
van den grond;
3e. belangrijke gebieden worden grasland cn zullen
dat blijven en het grasland zal wel niet zóó rendabel
zijn, dat ze de kosten van draineeren kunnen dragen;
4e. het tempo van ontwatering bij drainage is lang
zaam. Voorts zou een enorm aantal draineerbuizen noo-
dig zijn, terwijl nu reeds alle drainfabrieken voor ons
aan het werk zijn.
Wel hebben greppels bezwaren, maar meer voor
bouwland dan voor grasland. Jonge polders zijn tot nu
toe allemaal gegreppeld, langzamerhand wanneer de
grond voor akkerbouw wordt gebruikt, komt de drai
nage. Een belangrijk gebied is met de hand gegreppeld,
maar ook machinaal, waarbij 2 systemen in toepassing
werden gebracht: le. de greppelploeg van Van Dijk, en
2e. de gewijzigde ploeg van Prof. Visser.
Aan de hand van de verschillende kaarten geeft spr.
een overzicht van het ontwateringswerk. Het kaartje
van 1 Juli j.1. geeft aan. dat reeds 6600 H-A.. is 1/3 van
den polder, is ontwaterd, terwijl in September 1930 is
begonnen
De directie van den Wieringermeer oordeelt dat ook
zandgrond intensief moet worden ontwaterd, omdat ook
deze grond het zout kwijt moet.
Voor de drainage worden verschillende proeven geno
men:
le. op de gewone wijze met buizen;
2e. de molbuisdrainage-methode van Prof. Visser.
Prof. Visser hoopt in de toekomst de tegenwoordige
houten kokers ook te kunnen vervangen met grooterê
houten kokers, zoodat deze drainage de kavelsloot zou
kunnen vervangen. De thans gebezigde kokers functlon-
neeren tot nu uitstekend.
3e. de Rudolf Sack-metnode, metalen kokers;
4e. het systeem-Bruin.
Het drainage-proefveld is 12 H.A. groot
Vervolgens deelt spr. een en ander mede over de ont-
zilting van den grond. Toen de Wieringermeer verleden
jaar droog viel, bleek het zoutgehalte vrijwel gelijk te
zijn aan dat van zeewater, n.i. 25 gram keukenzout per
liter bodemvocht, een gehalte, veel te hoog voor plan
tengroei.
Velen meenen, dat de natte winter een gunstige uitr
werking op de ontzilting van den kleigrond heeft gehad,
maar daartoe had deze grond eerst droog moeten zijn
en scheuren moeten hebben. Wel heeft de natte winter
een goeden invloed gehad op den zandgrona.
Voortdurend wordt het zoutgehalte in de kavelslooten
nagegaan, om vervolgens in toelaatbaren grond te
zaaien. Bij de controle op het zoutgehalte is wel geble
ken, dat de toestand zeer uiteenloopend is, alleen ten
zuiden van De Haukes kan worden gezaaid. Er is 300
H.A. bezaaid en wel met rogge, gras en klaver en ook
met zomergerst. Dezen herfst zal er ruim 1000 H.A.
worden ingezaaid, behoudens dan de resultaten die bij
de veldSelectie zal blijken.
Ten Noordoosten van Kolhorn wordt de 2 kavels of
55 H.A. groote proefboerderij gesitcht, terwijl daarnaast
verschillende andere proefvelden worden aangelegd, als
ten zuiden van De Haukes, het proefveld met rogge,
voorts een proefveld met ontsmet gras- en klaverzaad
met diverse mengsels, met en zonder dekvrucht, met en
zonder beemdgrassen, een proefveld met verschillende
lucerne-klavers, met Deensche mengsels gras en klaver.
Voor het stulfvrij maken van den grond is rogge In
gezaaid, de woelkleimachine toegepast, welke methode
te duur was en nu is 400 H.A. stulfvrij gemaakt met
stroo.
De Ned. Heide-Maatschappij heeft thans 18002000
man aan 't werk, er wordt veel in accoord gewerkt Ten
behoeve van de werklieden is 60 K.M. fietspaden klaar
gemaakt. Kerken zullen moeten worden gebouwd, n.1.
bij Sluis I, Sluis ni en bij het Kerndorp. Boerderijen
zullen worden gebouwd, één bedrijfsboer op de 300 a
400 bunders.
Met het oog op den beschikbaren tijd moet de geachte
inleider zich bepalen tot deze korte uiteenzetting, een
uiteenzetting evenwel, die met zeer groote belangstelling
werd aangehoord.
De Voorzitter bracht den heer Smeding hulde voor
het belangrijke en nauwkeurige werk, dat tot nu toe is
gepresteerd en hoopt dat het den heer Smeding gegeven
moge zijn, dit pionierswerk tot een goed einde te bren
gen.
De draaihartigheid.
Bij de rondvraag brengt de heer Van der Laan ter
sprake de draalhartlgheid in de kool en het door hem
aangegeven radicale middel om alle aangetaste planten
te vernietigen. Waar er bouwers zijn, die oordeelen dat
door draaihartigheid aangetaste planten nog wel een
goede kool kunnen opbrengen, vraagt spr. de medewer
king in van heeren practici om door afbakening van
een gedeelte koolland na te gaan, hoeveel verkoopbare
kool van dat door draaihartigheid aangetaste afgeba
kend perceel wordt geteeld.
Hierna volgt sluiting.
Na de lunch nam een groot aantal bezoekers der ver
gadering deel aan de excursie naar de Wieringermeer,
Vrijdag 31 JnlL
HILVERSUM (1875 M)
V-A.RA-
6.45—7.00 en 7.307.45 Ochtendgymnastiek; 8.00 Tijd
sein; 8.01 Gramofoonmuziek.
VP-R-O.
10.00 Morgenwijding.
V-A.R-A.
10.15 Voordracht door Jan Lamers; 10.30 Voor de Zieken;
11.3012.00 Gramofoonmuziek.
AVRO-
12.00 Tijdsein; 12.15—2.15 Concert door de Staf muziek
van bet 5e Reg. Infanterie o.l.v. Kapelmeester J. R. van
der Glas; 2.152.45 Lezing door Dr. H. B. Holsboer: „De
noodzakelijkheid en de beteekenis van de vakopleiding
voor Textiel-industrie en handel"; 2.454.00 AVRO-
Kwartet o.l.v. Dldk Groeneveid.
VAR-A-
4.00 Tijdsein; 4.01 Orgelspel door Frits Uyttenboogaard
4.30 Voor de kinderen; 5.15 VARA-Orkest o.l.v. Harry
Wiggelaar; 6.00 Tijdsein; 6.01 Lezing; 6.20 Orkest; 6.45
Actueel allerlei uit dQ arbeidersbeweging; 7.00 Orkest;
7.30 Politieberichten; 7.458.00 Gramofoonmuziek.
VPR-O.
8.00 Tijdsein; 8.01 Spreker: Ds. W. Banning. Onderwerp:
Jean Jaurès, strijder, denker, geloovige; 8.30 Concert;
9.00 Cursus: Reisverhalen. Spreekster: Mcj. E. C. Knap
pert; 9.30 Concert; 10.00 Persberichten van het Vrijz.
Godsdienstig Persbureau; 10.05 Vaz Dias; 10.15 Concert
V-A.R-A,
11.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUIZEN (298 M
K.K.O-
8.009.15 Morgenconcert; 10.00—11.30 Gramofoonmuziek;
11.3012.00 Een halfuurtje voor Zieken en Oudeiy van
Dagen; 12.00 Tijdsein; 12.01—1.30 K.R.O. Quintet o.l.v.
Piet Lustenhouwer; 1.30—2 00 Gramofoonmuziek; 2.00
5.00 K.R.O. Salon-orkest o.l.v. Marlnus van 't Woud;
HET MASSAGRAF IN HET EEUWIGE IJS.
Wat de geschiedenis ons leert.
Dr. H. WESTERMAN.
Over de ontelbare slachtoffers, die de eeuwenlange
strijd met het poolijs reeds heeft opgeëischt, zijn
geen nauwkeurige statistieken aanwezig, doch het
aantal loopt zeker in de duizenden. Voor onze na-
oorlogsche begrippen, die een millioenendood bin
nen enkele jaren als mogelijk moesten aanvaarden
heeft dit getal misschien niets te beteekenen, die het
eenige tientallen jaren terug gehad zou hebben, doch
het typeert toch voorzeker het gevaar dat aan den
tocht naar het Noordpoolijs verbonden is. Slechts
weinigen van hen die den tocht per schip of per
slede gingen aanvaarden keerden zonder schade te
rug en vele moesten hun moed met den dood in het
verschrikkelijke land bekoopen. Van velen, die ach
terbleven, weten wij niets en slechts van gelukkiger
tochtgenooten. komen wij van enkelen te weten hoe
moeilijk hun laatste oogenblikken geweest moeten
zijn.
De eerste Noordpooltocht in 345 jaar
voor Chr.
Wanneer men bedenkt dat de eerste tocht naar
de Noordpool door Pytheas van Marseille in het
jaar 345 voor Chr. moet hebben plaats gevonden, kan
men begrijpen dat het record van de duizendste
Noordpoolexpeditie reeds lang gebroken is. Van
Noordpoolexpedities, in den waren zin des woords,
dus voor zuiver wetenschappelijke doeleinden, kan
men eigenlijk eerst sedert het midden van de vorige
eeuw spreken, voorheen gold het zoeken naar een
Westoostelijke doorvaart voornamelijk als hoofddoel.
Het grootste gevaar voor alle vroegere expedities
tot in de vorige eeuw, lag in dit eene woord beslo
ten: honger. Het was bijna onmogelijk om de le
vensmiddelen goed te houden en bedorven levens
middelen hebben heel wat slachtoffers ten grave ge
sleept.
De grootste tragedie der pooldrama's.
In de vorige eeuw bedroeg het aantal slachtof
fers van het eeuwige ijs: 312. waarvan meer dan de
helft Amerikanen, 21 Noren, 14 Denen, 9
Franschen en 6 Duitschers waren. De grootste tra
gedie der pooldrama's was wel de mislukking van de
derde Franklin-expeditie. die in 1845 met twee sche
per heeft plaats gevonden. Van de 130 deelnemers is
er geen enkele teruggekeerd. Deze massadood heeft
in de geheel wereld een kreet van medelijden ver
wekt, 40 reddingsexpedities werden op touw gezet
om een onderzoek naar de slachtoffers in le stellen
doch eenige blikjes met bedorven conserven waren
het eenige wat men van de Franklin-expeditie ooit
heeft teruggevonden. Allerwegen was men van mee
ning, dat de bemanningen van heide schepen van
honger moesten zijn omgekomen.
De lijdensweg van de „Jeanette-expedltle."
Niet minder opschudding verwekte ook de lijdens
weg van de „Jeanetie-expeditie", die in 1879 onder
leiding van Delong door een Amerikaansch kranten
concern was uitgezonden om Nordenskjöld te vin
den, evenals Stanley door Gordon Bennett eens als
reporter naar den Congo was gezonden om Living-
stone te redden. Toen het zoeken naar Nordenskjöld
vruchteloos was gebleken, wilde de expeditie den te
rugtocht aanvaarden, doch het was reeds te laat.
De Jeanette zat 21 maanden hulpeloos in het Noord
poolijs ingesloten, tot het schip tenslotte den druk
van het ijs niet langer meer kon verdragen en zonk.
De bemanning had zich met voedingsmiddelen en
reddingsbooten op het ijs weten te redden. Bij een
poging orn den mond van de Lena te bereiken wer
den de booten door een zwaren storm van elkaar
gescheiden en slechts een van de drie heeft het er
goed afgebracht. Een hulpexpeditie, die in 1882 on
der leiding van Gilder, op zoek naar de bemanning
der twee overige booten was uitgezonden, vond In
de Lenadelta de bemanning van de tweede boot, van
honger en uitputting bezweken, terug. De derde
boot is nimmer teruggevonden, zoodat er van de 33
deelnemers slechts 13 het vaderland terug hebben
gezien.
8 maanden op een steeds kleiner worden
de tjsschoL
Een dergelijke lot konden tal van andere expedities
nadat zen hun booten hadden verloren, slechts door
een toeval ontwijken. Zoo werden de leden van de
Oostenrijksche expeditie onder Weyprecht en Payer
in 1874, op het laatste nippertje door twee Russische
robbenvangers opgenomen; hun proviand was toen
reeds opgeteerd en de toekomst zag er donker uit
Bij de tweede Duitsche Noordpool-expeditie onder
leiding van Koldewey en Hegemann wist de beman
ning zich uit de zinkende „Hansa" te redden, dreef
8 maanden rond op een steeds kleiner wordende ijs-
schol, tot zij tenslotte nog bij het missiestation
Friedrichtstal werden gered. Enkele jaren later werd
een gedeelte van de „Polaris'-bemanning half verhon
gerd door een stoomschip bij New Foundland opge
pikt. Bij de Greely-expeditie (1884) werden er van de
26 deelnemers slechts 7 gered, daar het schip, dat
hen te hulp was gesneld, door een ljsbarrlère werd
tegengehouden. De andere deelnemers waren verhon
gerd, terwijl er een moest worden doodgeschoten,
daar hij door den honger tot waanzin gebracht de
anderen openlijk naar het leven had gestaan.
Van de expedities met een noodlottigen afloop van
de laatste tientallen jaren zij nog vermeld de ramp-
tocht van den Russischen baron Toll. Baron Toll, een
ervaren poolvorscher. verliet in Juni 1902 met drie
metgezellen het overwinteringsstation op Zotelney
om een onderzoek naar het door de „Jeanette" ont
dekte Bennett enland in te stellen. In den heifst zou
hij door het stoomschip „Sarja" worden afgehaald.
Van de vier mannen is nimmer meer iets vernomen.
De Deensche vorscher Mylius-Erichsen is aan den
Noordhoek van Groenland van koude en honger om
gekomen.
Beter Beslaande tochten.
In de laatste jaren is, afgezien van de verdwenen
Duitsche expeditie van luitenant Schroder-StanU
het aantal slachtoffers, dank sii de betere voorbe-
^Na^en'othteluk^iken ballontocht v.„ Andre. rijn
ongeveer 20 vliegexpedities in het poolgebied met
goed gevolg geslaagd. Hel record vormde het jaar
1936 met een half dolijn luchtvaart expedities, waar.
onder de tocht van het luchtschip Norpe. waarin
Amundsen en F.llaworth met tófhWen°oden had
den plaats gevonden en voorts de tochten .an VVil-
kins Byrd. de Kransrhen Dacris en luitenant da
Pavèr. den Zweed Hammer en de Canadeesche Bart-
'"in'ons'aner herinnering ligt nog het tragische ein
de van de Nohlle expeditie met het luchtschip
Italia" Het grootste gedeelte van de bemanning
werd door den Russischen ijsbreker „Krassin ge
red. een kleine groep is verhongerd en het lot der
overigen is onbekend. Op zoek naar de overige leden
der expeditie is ook Amundsen met een vliegtuig
spoorloos verdwenen.
De ervaringen hebben eehter geleerd dat aan een
tocht naar de Noordpool met een luchtschip vele
voordeelen zijn verbonden, zoodat wij voor den tocht
van de *,Graf Zeppelin'' niet bezorgd behoeven te
zijn.
(Nadruk verboden.)
