cftapsr Courant V nSpeelbal Wind en Golven De grootste school ter wereld. I Tweede Blad. Uil de Filmwereld Bij Hoofdpijn 4" en bij Kiespijn IJEUILLETON van Ethel M. Dell. Donderdag 27 Augustus 1931. 74ste Jaargang. No 8924 'AG' dezer dagen werd het eerste gedeelte van „de grootste school ter wereld" te berlijn-lichten- berg aan het schoolbestuur over gegeven. '«r bulten bet centrum van Berlijn, ln een streek vreemdelingen slechts zelden komen, verheft zich reusachtig gebouwencomplex, weliswaar nog slechts [voltooid, dat ln de kringen der Lichtenbergers en Tan de „Groot-Berlijnsche" bevolking wordt aan- uld als de grootste school ter wereld. I dit nu inderdaad zoo is, of er ergens In Engeland Unerika geen nog grootere scholen zijn, ls moeilijk te stellen. Zeker echter ls, dat het nieuwe school- Uw te Lichtenberg een der modernste scholen ter Rld al [en beeft voor de eerste maal in de geschiedenis van Duitache school-architectuur bij die gebouw niet no rekening gehouden met de speciale onderwijs- otften, maar men heeft de school uitgevoerd vol- plannen der bekende architecten Poelzig en beiden bouwmeesters van wereldfaam, die ln dit «He resultaten der moderne architectuur heb- ji«eenigd. rw ion in alle lokalen", was de eerste en voor- eisch der architecten, maar ook die der onder- illteiten. Men heeft dit trachten te bereiken school in een halve cirkel te bouwen en de [en zelf aan de zonzijde, de bergruimten en niet als lesgelegenheid gebruikte vertrekken h schaduwzijde onder te brengen, i nrtede eisch luidde: „AJles in één gebouw!" Ook heeft men trachten te ven-uilen, zoodat len, aula, dokterskamer en alle hygiënische in één enkel gebouw zijn vereenigd. Het _bld slechts één fout: de woning van den direc ts bet andere schoolpersoneel zou met de leeraars- n In een apart gebouw worden ondergebracht, 4e jemeenteraad heeft de post „directeurswoning" en daardoor deze fout weer goed gemaakt üwachtige halfronde gebouw maakt op den kb werkelijk monumentalen indruk, ofschoon op Mcesblik de omgeving nog begroeid ls met ver pas en bedekt is met bouwpuln. Deze wildernis I speelplaats worden en dan op een klein sta- 41» pieken. b M midden van het gebouwencomplex verheft lich iecg boven de zijvleugels uitstekend, het hoofd- j itfrr» met de ver vooruitgebouwde, bijna een afzon- ■5^ buis vormende aula, die voor 15002000 per- l berekend is. Verder zijn hier ondergebracht ter, natuurkundezaal en andere bijzonder 4 lokalen, evenp's de bestuurskamer. Tegenover Hj schoolgebouw wordt op het oogenblik nog aan de alen gewerkt, die na voltooiing met een s aan het hoofdgebouw zullen worden verbonden, itjjkheeft de financieele crisis van de stad Berlijn I architecten beperkingen opgelegd en hebben zij il tjo hun oorspronkelijk plan moeten schrappen, irlooplg rullen slechts twee lnplaats van de gepro- Hrit zes gymnastiekzalen worden gebouwd, loowtl over de aula als ook over de gymnastiek- to sat stortbaden en badhokjes en om de pergola, itht weer verwarmd zou kunnen worden, zijn •,i fc 4tn B«H|nschen gemeenteraad heftige debatten ge it ri twrdSldten onrechte is door eenlge afgevaardigden «oppwoen, dat deze beide projecten in verband met d« aood der tijden niet te rechtvaardigen zijn door de {8*1 hoop kosten daaraan verbonden. En ook dat men het hiertof beaoodigde geld beter voor de dringende her- «leuwing vaa bestaande scholen kon gebruiken, welke nai voor een gedeelte nog uit den tijd van Frederik den Groote stammen en niet meer ln overeenstemming zijn met de moderne elschen van schoolonderricht en hy giëne. Deze opmerkingen zijn juist. Maar daar werd tegen Ingebracht dat de schooltoestanden in het Oosten van Berlijn en in het bijzonder in Lichtenberg onhoudbaar zijn geworden. Hier moest dus geholpen en verholpen worden. Bovendien had men er absoluut toe moeten overgaan gebouwen te stichten voor de Lichtenberger ambachtsscholen benevens een Pestalozzi-Lyceum. het geen ongeveer 6.7 millioen Mark zou hebben gekost. Hierbij moet dan nog gerekend worden 2.2 millioen Mark voor een middelbare jongensschool, die reeds ge bouwd had moeten zijn, doch daarvan men den bouw om financieele redenen steeds weer heeft moeten uit stellen. Deze drie gebouwen hadden tezamen dus 89 millioen Mark gekost. De begrooting voor het nieuwe school complex bedroeg echter, de leermiddelen daarbij inbe grepen, slechts 7.2 millioen Mark. Dit bedrag is door verschillende bezuinigingen, tezamen 780-000 Mark be dragend, tot 6.420.000 Mark verminderd. Uit dit bedrag werden bekostigd: een middelbare school voor jongens met 13 leslokalen en de daarbij behoorende aparte lo kalen voor natuurkunde, scheikunde, plant- en dier kunde, teeken- en handwerkonderricht; de 39e volks school voor den kring Lichtenberg met 10 klasseloka len op den beganen grond en talrijke werklokalen, die de middelbare school voor jongens ln medegebruik heeft; de ln de westelijke vleugel ondergebrachte 16- klassige jongensambachtschool, plaats biedend voor ongeveer 3000 leerlingen, die op voorbeeldige wijze is uitgerust met werkplaatsen, materiaal-bergplaatsen en speciale vakklassen-, het Pestalozzi-Lyceum met even eens minstens zestien klasselokalen en vakklassen, dat echter nog niet in gebruik zal worden genomen, omdat de fondsen voor de uitrusting en installatie voorlooplg ontbreken. De jongensambachtsschool in Lichtenberg is overigens de eerste ambachtsschool, die ln de laatste twintig jaar een nieuw gebouw betrekt De inrichting van de scholen is strikt practisch ge houden, doch aan de moderne eischen van school- hygiene en schoolonderricht is voldaan. De scholen zullen ruimte kunnen bieden aan 5000 leerlingen. Licht en lucht komen ongehinderd in de groote recreatie zalen, men heeft ook lighallen op het program staan en de pergola biedt de mogelijkheid van oponthoud ln de buitenlucht Ook bij slecht weer en gedurende den winter. Dan zal een keuken verrijzen, waarin men in tijd van nood eten kan klaarmaken voor kinderen van onbemiddelde ouders. Zooals reeds vermeld werd, heeft de geldnood van de stad Berlijn de uitvoering van alle geprojecteerde plannen helaas verminderd. Zoo zal men zich b.v. in de toekomst ook verder nog tevreden moeten stellen met de goede, oude schoolbel lnplaats van de voorgestelde electrische signaalinrichting. De huistelefoon met spreekcellen ln de voornaamste lokalen zal niet aange legd worden, ook het nieuwerwetsche materiaal voor de gymnastiekzalen zal wel niet aangeschaft worden. On danks dit alles Is dit nieuwe complex schoolgebouwen, dat ln October ln gebruik zal worden genomen, be langrijk genoeg om als studieobject te dienen voor verderen schooibouw, waaraan vooral in Duitschland een dringende behoefte bestaat (Nadruk verboden). Achteraanzicht van de school in Berlijn- Lichtenberg. Het Aulagebouw met een der hoofdingangen. Jackie Coogan zoekt zijn schoenen. Zooals men weet, werkt Jackie Coogan weer voor de film. Hij speelt nu voor de Paramount in „Huckle- berry Finn" de rol van Tom Sawyer. Jackie draagt in deze film een paar ouderwetsche laarzen met knoopjes. Vroeger kon men die overal krijgen, doch nu niet meer; ze moeaten speciaal voor Jackie gemaakt en daarna kunstmatig ..versleten' en van barsten voorzien worden. Zoo werd het nog een kostbaar paar laarzen en wat het ergste was, ze konden niet zoo gauw vervangen worden. Stelt U dus de alge- meene verwarring voor, toen op een gegeven oogenblik de laarzen weg waren. Jackie had ze uitgedaan voor een scène, die hij op bloote voeten moest spelen, en nu waren ze weg. Hij had ze achtergelaten aan den kant van een stoffigen weg ongeveer een uur van Holly wood af. Doch daar lagen ze niet meer. Norman Tau- rog, de regisseur, kwam in het geweer. „Ze moeten ge vonden worden. Tom Sawyer moet laarzen dragen in de volgende scène en het moeten natuurlijk dezelfde laarzen zijn. Iedereen moet meezoeken". Maar de laarzen waren en bleven weg. Na een half uur verscheen de omnibuschauffeur, die hen naar Hol lywood terug zou brengen, en vroeg wat er aan de hand was. „Laarzen? Met knoopjes? Die liggen ln mijn bus. Ik zag ze liggen en dacht, dat iemand ze wegge gooid had. Ik was van plan ze mee naar huls te nemen om te zien, of een van mijn jongens ze aan kan." „Breng ze dadelijk hier; ik zal wel een nieuw paar koopen voor je jongen.' schreeuwde Taurog. „En Jullie," ging hij voort tegen Tom Sawyer en Huckieberry Finn. „jullie laat een van de mannen op Je kleeren passen, als we die zwemscéne opnemen en die chauffeur In de buurt is." De wereld vraagt slechts charme. WAAROM VERDIENT CHEVALIER ééN MILLIOEN DOLLAR PER JAAR? Hü verstaat de kunst „Charmant" te zijn. Er is een woord, waarin geen enkele zetter meer een fout maakt, omdat hy het kan droomen, zoo dikwyis heeft hy het al aangetroffen. Dat woord is werkeloos heid. En een broertje van deze, veel gebezigde term is: overproductie. De wereld is overvoerd van arbeids krachten. In elk beroep is het aantal sollicitanten te groot. De universiteiten loopen byna over van studen ten en er zyn „jonge leeraren" van veertig of vljf-en- veertig jaar die nog steeds op een aanstelling wachten. Zoo is het in ons land. En alleen in ons land.. Maar de academische jeugd, die tegenwoordig zoo'n groot gevaar loopt, dat ze ook spoedig tot het intel- lectuecle proletariaat zal gaan behooren, is er nog vry goed aan toe. Bedenk wel: we spreken tegenwoordig van „vry goed" als we bedoelen dat men nog niet het toppupt van beroerdheid heeft bereikt Een bestudeerd man heeft altijd nog de kans dat hy zyn brood zal kunnen verdienen. Er zyn echter andere beroepen, waarby deze kans volledig is uitgesloten. En het he vigste is deze nood wei by de tooneelspelers. Er zyn veel te veel tooneelspelers. Het vorige jaar waren er by voorbeeld enkel in Londen en Berlijn 13000 mannen en vrouwen die dit beroep uitoefenden, jong en oud en zeer oud, werkeloos. En niet alleen in Londen en Berlyn is dat zoo: de ziekte heerscht overal. Er zyn veel meer artisten dan betrekkingen In Europa en Amerika wachten duizenden, jong en oud, op het oogenblik, dat ze op het tooneel zullen worden toegelaten... of dat ze eindelijk een rol zullen mogen vervullen ln een film. Want juist by de film, waartoe zich de werkeloozcn het eerst wenden, de film, waarmee de gearriveerden zoo coquetteeren, waartoe zich zoovelen geroepen achten en slechts zoo weinigen een plaats krijgen is de toevloed van menschen- materiaal wel het allergrootst. En toch laten zich tel kens en telkens weer menschen verleiden door de uiteriyke weelde van een stad als Hollywood. Men ziet de geweldige gebouwen, de prachtige auto's van sterren en eerste regisseurs, men hoort fluisteren van fabel achtige bedragen, die door de heeren producers aan gage worden betaald en men denkt niet verder. Men gaat naar Hollywood, de stad der droomen, de roulette der wereld, waar het mogeiyk is, dat een arme onbe kende man of vrouw in korten of langen tyd beroemd, - wereldberoemd wordt. Zoo redeneeren er helaas maar al te veel., en ze kyken niet verder dan hun neus lang is. Wie echter verder ziet, moet tot de conclusie komen, dat daar een poel van ellende, armoede en ontbering schuilt, daar waar men slechts van weelde hoort. Nu ja. er zyn sterren die nu in fantastisch schoone en dure auto's rondtuffen en die ook als „extra" als dood gewoon figurant eens in Hollywood kwamen. Maar hoeveel extra's zyn er daarentegen niet? Verscheidene i tienduizenden! En hoeveel jonge menschen zyn er die niet eens „extra's" zyn? Die nog altyd wachten op het oogenblik dat ze eindelyk eens een paar dollars zullen kunnen verdienen met een klein figurantenrolletje. Wie eens in Hollywood was. die kan vertellen van de troos telooss sfeer hi de tallooze café's, waar de figuranten naar typen gerangschikt zitten en wachten... wachten... wachten... eindeloos. Hy kan vertellen van de bours- stemming die zwaar deprimeerend over de fonkel nieuwe stad Hollywood ligt. Hy kan vertellen van de menschen, die naar kwaiyke specialisten gingen om hun neus te laten afsnijden, opdat ze wellicht later meer kans hadden om een veelbegeerd baantje te krij gen. Immers: Iemand zonder neus... dat ziet men niet veel, dat is iets bijzonders en zal misschien geld op kunnen brengen... De troostelooze smeerboel van zoo'n figuranten-café, de ontzettende stryd van al deze menschen om het bestaan, is vreeaeiyk om aan te zien. Maar de bezoeker van Hollywood kan ook vertellen van den rykdom die hy er ziet. Hy kan getuigen van de krankzinnige sala rissen die worden betaald aan zoogenaamde beroemd heden, terwyi een massa menschen verkommeren. Een voorbeeld- Maurice Chevalier heeft niet lang geleden een contract afgesloten voor vier films die dan in een jaar klaar zullen zyn. Men betaalt hem daar- voor niet minder dan het waanzinnig hooge bedrag van een millioen dollar. Rekent U eens aan: een liedjes zanger met een zekere losheid, een sympathieke flair, krygt voor een jaar werken de somma van twee en een half millioen guiden. En ik herinner U nu nog even aan die menschen die hun neus af laten snyden...: tegenstellingen... parels ln blik gevat... schrynende verschillen. Drie dingen garandeeren het succes van Chevaliers films. Allereerst: hy spreekt in zijn Amerikaansche films „gebroken". En gebroken dat is „charmant" zoo als het gruweiyke woord luidt. Dat dit „charmant" is, weet Chevalier reeds vanuit zyn tooneelperiode: om bekwame menschen, die een zeker llnksche ongeschikt heid kunnen voorwenden wordt geglimlacht Ook ge looft het publiek dat de man die daar zoo charmant staat te hakkelen, eigeniyk veel meer zou kunnen ver tellen... als hy de spraak maar machtig was. En Juist die onuitgesproken dingen zyn het die vooral het vrou- weiyke deel van het publiek zoo imponeeren. (We zullen Mijnhardt's Poeders. Doos 45 et Bij Uw Drogist. NAAR HET ENGELSCH VAN HOOFDSTUK II. VERGELDING. Bet weer liet zich den volgenden dag stralend en PUg aanzien. Ze hadden den storm achter zich aen en slechts de huppelende, witgekopte golven inoerden aan hetgeen kort tevoren was voorgevai- 1J« passagiers verkeerden in de beste stemming oe wereld en ze schenen er allemaal op gesteld Pezen den laatsten tijd op zee op het dek door te ngen. Sfu°inde van d® reis is steeds het genoegelijkste mlwÜ-Generaal Cathcart te kennen. „Als we mooie weertje maar wat eerder hadden gekre- l a"es van de reis genoten", verklaarde w»1uc*'- -ik zou het verrukkelijk vinden, e weer van voren af aan konden beginnen." de r menschen zijn ook nooit tevreden", merk- ucneraai op, welke woorden een niet bepaald Ren 8"Vlvcn van de zii<ie van zijn dochter uit- htin'JJTu*0 ver8°zeld van Billy Saunders in de [Wip achterdek verdween. kf e ?P eonigen afstand verwijderd zat te mpn-T z.lcl' zon(i®r twijfel onder de ontevre- mïI2fnïllderen rekenen. Hij had een slape- ftadi». lil d0?reebracht. en niettegenstaande de nnmipn r'nR' weike hij van Viola hgd on- If en vrwli Tas alIesl>ehalve tevreden over zich- En nu hi?U(? °°k niot bepaald rustig. tiwillekpiiH»0^# r, z.hi tc wachten, vroeg hy zich ■tonen kri!£Jhet van zichzelf gedaan zou wil onistsnHi»»j °P een wijze te begroeten als jlinstc ren de zm» h° fdl!on,'n ie verlangen. De blauwe, ■Dring voor ij 'n mor»ren weinig of geen be- *♦1 san de tJ J'1 Uas natuurlijk uitgesloten ge- lont k. druk pratende menschen te ||.r n,J nam zoo goed als geen deel aan op enkcl wczen' Het duurde geruimen tijd voordat hij haar zag, en bovendien werd ze vergezeld door Joyce en Jack, ter wijl ze al haar aandacht aan die kinderen besteedde. Hoewel Joyce niet langer'onder de zieken gerekend kon worden, zag het kind er toch opvallend smal en bleek uit. Lusteloos liep ze met Viola mee, haar handje vast in de hare gesloten. Jack daarentegen sprong als een jonge bok. Hij scheen den schrik van den stormachtigen nacht volmaakt te boven te zijn, en was een en al levenslust en opgewektheid. Zoodra hij Tiggio ontdekte liet hij een luiden juich kreet hooren. Tiggie stond op en begroette hen. Hij vermoedde dat Viola zich slechts terwille van de kinderen by hem voegde. „Oom Tiggie", begon Jack opgewonden, „wat zegt u van dit prachtige weer? En wat gaat u het eerst doen als u in Engeland is?" „Staat er iemand op u te wachten als de boot aan komt, oom Tiggie?" vroeg Joyce. „Misschien haalt oma ons wel af." „O, dan moet u met ons meegaan", zei Joyce op moederlijken toon. „Tante Viola gaat ook mee, want ze keut niemand in Engeland!" „Daarom zullen we elkaar moeten troosten", zei Tiggie zacht. Even sloeg Viola haar oogen op, maar Tiggie du f- de haar niet goed aanzien. En in dit moment voelde hij dat zijn vaag vermoeden bewaarheid was; ze was bang voor hem. Die ontdekking gaf hem een ste..*k van pijn door het hart, hy liet daarvan evenwel niets bemerken. „Wat zouden jullie er van zegden, kinderen, r.ls je de menschen aan boord eens netjes goedenmorgen wenschte? En daarna kunnen jullie bij ons terugko men. Begrepen?" Het was een vrij doorzichtige handigheid, doch hij wist er waarlijk niets anders op te verzinnen. Hij moest en zou onder vier oogen met haar praten; de tijd drong er toe. De kinderen protesteerden. Jack wilde hij hem blij ven en Joyce voelde er niets voor Viola te verlaten. Konden ze niet samen gaan? En waarom niet? Tiggie stond hulpeloos en het gelukte Viola ten slotte hun bezwaren te overwinnen. „Er is niet veel tijd mee gemoeid, kinderen, en als jullie terugkomen zullen we een spelletje doen. Ga er nu gauw vandoor. We zullen hier op jullie wachten." De kalme manier waarop ze haar wensch te ken nen gaf, had effect. Het tweetal verdween hand aan hand, waardoor Tiggie en Viola aan elkander waren overgelaten. ..Dank je", zei Tiggie zacht. Ze stond naast hem, haar handen rustten tegen de verschansing, en ze liet haar blikken over de kal me zee dwalen. Haar fijngovormd profiel kwam scherp uit en het was voor het eerst dat het tot Tig gie doordrong hoeveel mooier ze nog zou wezen, als er wat meer leven in haar oogen kwam. Indien ze niet zoo bleek en kalm was geweest, had geen sterve ling haar schoonheid kunnen ontkennen. Opnieuw maakte een bijna onweerstaanbaar ver langen zich van hem meester zijn armen om haar heen te slaan, doch hii wist zich onmiddellijk te be- heerschen. Er wachtte hem een zware taak en hij wilde zich niet door een onvoorzichtigheid laten ver slaan. Hij begon te spreken en het leek hem toe, alsof hetgeen hij zei toonloos klonk. „Ik dank je me deze gelegenheid geschonken te hebben en ik dank Je ook voor je briefje." Ze bleef voor zich uitstaren en knikte even met het hoofd. „Ik hoop dat je me begreep", bracht ze schor uit „Ja, dat deed ik", zei Tiggie. „Het was heel vrien delijk van je en meer dan ik werkelijk verdiende. Ik weet heusch niet, waar ik aan dacht!" Even wachtte hij en voegde er daarna aan toe: „Ik hen er blij om. dat je je niet beleedigd voelde". Weer bewoog ze zich en het kwam hem voor, als of ze een zucht onderdrukte. „Ik kon niet belee digd zijn", zei ze, en hij zag hoe haar handen zich ze nuwachtig bewogen. „Niet na niet na Hij viel haar in de rede, omdat een gevoel van wanhoop eensklaps over hein gekomen was. Hij kon het eenvoudig niet verdragen haar te hooren zeggen dat ze niet beleedigd mocht wezen, omdat ze zekere verplichtingen tegenover hem had. „Het doet me genoegen dit te hooren",.zei hij. „Ik wilde je er even opmerkzaam op maken, dat ik me alleen belachelijk aanstel wanneer ik op zee ben, en nu we bijna het doel van onze reis bereikt hebben, ben ik weer normaal geworden. Je. hoeft dus niet bang te wezen voor eenig gevaar of' Hij begon te stotteren en voor de zooveelste maal vroeg hij zich af hoe het toch kwam. dat hy zich zoo klein en verward in haar nabijheid voelde. Het leek hem toe alsof zelfs zijn vage verontschuldigingen haar moesten hinde» ren. Ze ging iets verder van hem verwijderd staan, doch nog steeds zag ze hem niet aan. „Ik geloof dat we genoeg gepraat hebben", zei ze. Er was iets in den klank van haar stem wat hem ongerust maakte. Tot nu toe had hij zich een hou ding willen geven door onafgebroken tc rooken, maar eensklaps nam hij zijn pijp uit zijn mond. „Wat bedoel je daarmee?" vroeg hij. Er was een hande klank in zijn stem, maar hij was er zich niet van bewust en had het zonder twijfel ook niet kun nen vermijden. Het was zoo onbeschrijfelijk angstig, dat hij wellicht in een hoek werd gedreven en niet meer tot vechten in staat zou worden gesteld. Hij zag hoe ze zioh hooger oprichtte, alsof zc krach ten verzamelde. „Ik bedoel", zei ze kalm, „ik wil je geen pijn doen of beleedigen maar het moet nu toch wel tot je zijn doorgedrongen, dat hetgeen waarover we een paar dagen geleden spraken nu volmaakt on mogelijk is." „Wat bedoel Je?" vroeg hij opnieuw. „Ik denk dat het je wei duidelijk is." klonk het antwoord. „Dat is het me niet", zei Tiggie als versuft. „Dan moet ik het wel nader verklaren". Bij deze woorden wendde ze zich om en keek hem recht in de oogen. „Ik stel je vriendschap op prijs, maar ik kan je hulp niet arcepteeren. Probeer het toch alsje blieft te begrijpen: ik kan het niet". Voor een kort oogenblik ontmoetten haar oogen de zijne, en weer leek het hem toe dat ze bang was. En door die veronderstelling leed hij onbeschrijfelijk, „Luister eens", zei hij en er was een smeekende klank in zijn stem. „Ik kan het niet verdragen je zoo te hooren praten. Het is Al te verschrikkelijk". Het eenige wat hem in die oogenblikken duidelijk was iets wat hij tot eiken prijs wilde bereiken was de kans te hebben de angstuitdrukking uit die blauwe oogen te verdrijven. jLOiaUr eens", zei hij weer. „Ik eeef je mijn woord van eer alles te zullen doen wat je wilt als ik slechts kan zien, dat je je veilig bij me voelt. Groote God, ik meen het. Kun je dat niet merken?" „O, ja", stamelde ze. „Ja. Ik weet dat je in ernst spreekt." „Werkelijk?" vroeg hij zacht. „Welnu, dan weet je ook dat je me vertrouwen kunt en nergens bang voor hoeft te wezen. Toe. zeg, dat het zoo is. Ik ben geen bruut Ik kan bewijzen, dat Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 5