Allerhande.
e«*
nd-
Ingezonden Stukken.
'P-V
vee
6
s H
h aas
ktfl
50
aak
DE PUBLIEKE VERPACHTINGEN.
v. nhter de Redacteur.
.1 l' mtl eeoige gaatvrijheld willen verleenen In
0^ b'ad^
'"bevriende*zijde werd mij Uw blad toegezonden
h«t Raadsverslag der Gemeente Warmenhul-
Mrkomt Het is naar aanleiding van dat veraiag
over ik gaarne enkele opmerkingen zou willen
'dat verslag wordt toch gewag gemaakt dat de
De Groot de wenschelljkheid bepleit van een her-
i'et der pachtprijzen zoowel wat betreft bouwland
rUer! ^r^dlt' initiatief kunnen wij den heer De Groot
dankbaar zijn, doch het antwoord daarop door
Voorzitter van dien Raad gegeven, doet een zuiver
is. vallcn 0p het verkeerde systeem van verpachten,
oomej 'a6 publieke verpachtingen.
1 'l« k praktijk bewijst voldoende, dat bij de publieke
«jchtingen de pachtprijzen vèr boven het normale
-g. Kim worden opgedreven, iets wat in een crisistijd
bloi dexe nog schriller naar voren treedt
alliej jcch ook in normale tijden moet dat stelsel als „uit
tsen. boore" worden beschouwd.
t is toch reeds meer dan 19 jaar geleden, dat de
malige secretaris der Friesche Mij. van Landbouw
Prof. Broekema) in een vergadering dier Maat-
pplj o.m. het volgende sprak:
jk wil er in de eerste plaats op wijzen hoe verder-
jk de publieke verhuringen werken. De enquête
it aan, dat deze, zelfs al wordt lang niet altijd het
ito bod aanvaard, in den regel boven de pacht-
Je gaan. Wie zijn het die bij publieke verhuringen
[wijzen op den spits drijven? Zijn het de flinke on-
jers, die een gezond, winstgevend bedrijf vooi
r-p# hebben? Neen, het zijn veelal anderen. Er rij1*
I onder, die nu eenmaal boer willen zijn en het
*tje uit kunnen zingen, er zijn er met een ar-
htig gezin en die de arbeidskracht van hun
zonder belooning in de schaal werpen.
'tt waaghalzen en luchthartigen die het laten
op betere tijden.
jee grooter het aantal derzulken, hoe grootcr de
re van wanhopigen, die zich bij hen voegen, pach-
d!e om de één of andere reden afstand moeten
van hun land en dan weer moeten inhuren tot
l pr^s, omdat een ander bestaan voor hen ondenl;-
is. Hoe zulke huurders zich ten slotte redden, zal
^aar In het midden laten, laat ik er alleen op wijzen,
C anderen de nawerking van hun drijven ondervln-
4e Want het betrekkelijk klein aantal publieke ver-
n oefent een ontzettende terugwerking op de
,ndsche verhuringen uit. Ze zijn een gestadige
van de verstandhouding tusschen verhuurder
huurder".
Dit sprak Prof. Broekema op 31 Mei 1912.
1 Was dus in den bloeitijd. En hoe is de toestand nu?
Wanneer men den toestand in den tuinbouw nagaat
Jjïfcdie allertreurigst
Dt Standaard van 31 Aug. j.1. gaf een resumé van den
jBfca'and [n den Ned. Tuinbouw, waaraan ik het vol
gde ontleen:
I jk Secr. van de veiling te Warmenhuizen schreef
ita: vroege kool b.v. is waardeloos. Het wordt
jjmi verschillende kleine tuinders zeer moeilijk. Velen
f»n aan den rand van den afgrond. Het gevolg ls
ïB ets toenemende ontevredenheid, enz. enz."
Uit de verschillende aanhalingen blijkt dus voldoende,
ij dat het meer dan tijd wordt dat er iets gedaan wordt,
ja dat geen geoorloofd middel onbeproefd wort gela
ten om verbetering in den toestand te brengen.
iüa van de verbeteringen is ongetwijfeld het middei
docr dtn heer de Groot aan de hand gedaan.
.Va heeft de Voorzitter er op gezinspeeld dat veran-
dtrlnt in de pachtvoorwaarden wel niet toelaatbaar zou
sja, vóér het verstrijken van den pachttermijn, doch
du ad reductie, zooals ten vorige jare, hetzelfde
kas *5rt«) bereikt
Win het niet onbescheiden dan zou ik de Vroede
Vader® van Warmenhuizzen in overweging willen ge-
fea 03 Lz.t een commissie van advies te benoemen,
<én dwr den Gemeenteraad, één door de afdeeling War-
meabuiren van den Bond van Landpachtera en een derde
door de twee vorenbedoelde personen te doen aanwijzen.
Dan toch krijgen ook de pachters de zekerheid dat mei
han belangen wordt rekening gehouden.
Bedoelde adviescommissie zou dan het percentage der
reductie kunnen adviseeren, waarna de Raad een be
slissing zou kunnen nemen.
Tenslotte, M. de R., mag ik er zeker wel op wijzen,
dat het meer dan noodzakelijk wordt dat ook de pachters
in gaan zien dat ze zich de luxe van het ongeorgani
seerd zijn in dezen ernstigen crisistijd niet meer kunnen
en mogen veroorlooven.
U, mijnheer de Redacteur, dankend voor de verleende
plaatsruimte, teeken ik Hoogachtend,
Woerden, Sept 1931. L RINZEMA.
De verbinding met de
„Nautilus" hersteld.
Alles wel aan boord.
Naar het W. B. uit Tromsö meldt, heeft de meteoro
logische dienst van Noord-Noorwegen in draadlooze
verbinding gestaan met de onderzeeboot „Nautilus".
Van boord van den onderzeeër deelde men mede, dat
„alles wel" was.
Geen staking in de
Belgische mijnen.
Referendum uitgesteld gevaar voor staking
geweken.
Brussel, 4 Sept Hedenmiddag vergaderde de ge
mengde mijncommissie onder voorzitterschap van den
heer Lebacqz, algemeen directeur der mijnen.
De werkgevers verklaarden bij deze gelegenheid, dat
zij de opzegging van de loonregeling tot 1 October a.s.
uitstellen met het oog op de onderhandelingen met an
dere landen, die in België steenkolen invoeren. Voor het
geval in September met deze landen een bevredigendo
regeling wordt getroffen, hebben zij een voorstel tot ver
nieuwing der overeenkomst gereed.
De voorzitter van den mljnwerkersbond heeft in een
manifest medegedeeld, dat het referendum op Zondag
a.s. niet wordt gehouden, maar wordt uitgesteld. Indien
einde September nog geen oplossing is gevonden, zal het
opnieuw aan de orde worden gesteld.
Voorloopig is dus het gevaar voor staking geweken.
(Zie elders in dit No.)
Revolutie in Chili.
Opstand plotseling bezworen
Santiago de Chili, 4 Sept Naar hier vernomen
wordt is de opstand van de marine geëindigd.
Het is namelijk aan een admiraal, die door de de-
geering belast was met h l voeren van onderhandelingen
met de muiters, gelukt een overeenkomst Tot stand
te brengen.
De regeering heeft eenige belangrijke concessies
moeten doen, o.a. zal de soldij van de manschappen bij
leger en vloot, noch van het andere staatspersoneel,
verlaagd worden.
Ter bestrijding van de werkloosheid zullen, overeen
komstig den wensch van de opstandelingen, groote
openbare werken worden uitgevoerd.
Tenslotte heeft de regeering zich moeten verplichten
tegen de opstandelingen geen strafmaatregelen te ne
men. Eerst toen deze eischen waren ingewilligd, ver
klaarden de opstandelingen zich bereid op hun post
terug te keeren.
De nieuwe Engelsche
Regeering.
Millioenenrede op 10 September.
Uit Londen:
Op 10 Sept. zal Snowden zijn nieuwe voorstellen
met het oog op het in evenwicht brengen der be
grooting uiteenzetten.
In conservatieve kringen voorspelt men de regee
ring geen lang leven, sommigen verwachten reeds
vóór Kerstmis algemeene verkiezingen, ofschoon men
in politieke kringen een beroep op het land vóór
Nieuwjaar weinig waarschijnlijk acht.
EEN LAND ZONDER WERKLOOSHEID.
Terwijl de geheele wereld te lijden heeft onder de
werkloosheid, is Japan in de gelukkige omstandig
heden. bijna alle bewoners aan brood en werk te
kunnen helpen.
Groote werken en herstellingswerkznamheden. die
noodig zijn ten gevolge van de talrijke catastrophen
der laatste jaren, houden alle anders overvloedige
werkkrachten aan den arbeid.
CYCLOON IN CONSTANTINOPEL.
Vijf dooden. talrijke gewonden.
Uit Constantinopel, 4 Sept.:
Door een hevigen cycloon, die een half uur aan
hield en vergezeld ging van slagregens en hagel
buien, waardoor de straten der stad in wilde stroo
men werden veranderd, zijn vijf personen gedood en
talrijke gewond.
Veertig huizen zijn ingestort.
Alle verbindingen zijr. verbroken.
Aangerichte schade is zeer belangrijk.
STRAATGEVECHT TE LODZ.
Warschau, 4 September. Tusschen do politie en 250
bandieten heeft te Lodz een hevig straatgevecht plaats
gehad, waarbij elf personen zwaar gewond werden, on
der wie drie politieagenten.
Het gevecht was ontstaan doordat bandieten drie ge
vangenen, die voor de rechtbank gevoerd werden, met
geweld poogden' te bevrijden. Daar de begeleiders der
gevangenen niet in staat waren den heftigen aanval van
de bandieten to keeren, werd politiehulp ingeroepen.
Eerst na een hevigen strijd tusschen do politie en do
bandieten werden de laatste verslagen en konden do
gevangenen naar het gerechtsgebouw gevoerd worden.
t A. F. THOMSEN, Alkmaar.
In een buitengewone
hcrdachtl
raadsvergadering
Aanslag op een Italiaansch
minister.
Minister De Bono te Parijs-
Parijs, 4 Sept Bij de aankomst van den Italiaan-
schen minister van Koloniën, De Bono, te Parijs, kwam
het hedenmiddag aan de Gare de Lyon tot een incident
Toen de trein binnenreed, sprong een jonge man op de
treeplank, opende het portier en riep in het Italiaansch:
„Moordenaar"! Hij werd onmiddellijk gearresteerd.
Het betreft een zes en twintigjarige Italiaan, die
gistermiddag uit Brussel te Parijs was aangekomen.
Men vond eenige communistische brochures, maar geen
wapenen bij hem.
Volgens een bericht van V. D. verklaarde de dader,
Cavalini gehcoten, dat het niet in zijn bedoeling had
gelegen den minister te dooden. Ooggetuigen verklaren
dat op het moment van zijn aanhouding Cavalini een
voorwerp heeft weggeworpen, dat door een tweeden
persoon werd opgeraapt De politie ls in verband hier
mede de meening toegedaan, dat het hier een aanslag
geldt die echter door snel en doortastend optreden Ls
verijdeld.
Auto in brand gevlogen.
De chauffeur in de vlammen omgekomen.
Vrijdagavond om ongeveer half zeven reed de veertig-
jarigo chauffeur Jac. Leyten uit Ossendrecht met de
vrachtauto van den bierhandelaar A. Rommens uit Put
ten, nabij café Halfweg op den Putschen weg tegen een
boom. Direct na de botsing vloog de benzinetank in
brand. De vlammen deelden zich mee aan den inhoud
van den wagen.
De chauffeur die ernstig was gewond zag geen kans
meer om uit zijn wagen te komen en verbrandde.
De verongelukte was weduwnaar en vader van twee
kinderen.
Begrooting van Noordholland.
Geen wijziging van belastingpercentage.
De Prov. begrooting van Noord-Holland zal bin
nenkort verschijnen. Naar wij vernemen is de be
grooting sluitend gemaakt zonder wijziging van het
belasting-percentage.
Vrijdagmiddag kwam de Raad van Alkmaar in
buitengewone zitting bijeen. De raadszaal was in
een chapelle arden te herschapen en het doe! der
bijeenkomst was het herdenken van den heer A. F.
Thomsen, die Dinsdag tijdens de besprekingen over
de wethoudersbenoeming tengevolge van een hart
verlamming plotseling overleed. Hij was gedurende
twintig jaren raadslid en veertien jaren wethouder
van Financiën en waarnemend burgemeester ge
weest.
De burgemeester, mr. Wendelaar, hield een rede,
waarin hij de groote verdiensten van den heer Thom
sen in het licht stelde.
In overleg met de verschillende fractievoorzitters
stelde spr. voor, aan die familie van gemeentewege
een graf te harer keuze aan te bieden op de alge
meene begraafplaats. Dit voorstel werd stilzwijgend
aangenomen.
De nestor van den Raad, de heer Govers, dankte
den burgemeester voor de vriendelijke woorden en
de bijzondere wijze waarop hij het overleden raads
lid had herdacht.
F.en deputatie, bestaande uit de fractie-voorzitters
van den Raad hechtte hierna bij het passeeren van
den lijkstoet een groote krans van witte bloemen
met de linten in de stadskleuren aan den lijkwagen,
die met twaalf kransen was bedekt.
De raadsleden sloten zich daarna in auto's achter
den stoet aan. Voor het raadhuis, waar de Alkmaar-
sche vlag halfstok was geheschen en de lantarens
met rouwfloers waren omkleed, had zich een groote
menigte opgesteld.
Op de begraafplaats.
Op de algemeene begraafplaats waren zeer veel
belangstellenden samengekomen.
Allereerst voerde het woord burgemeester Wende-
laar, die herinnerde aan hetgeen hij namens den
Raad bij de officieele herdenking had gezegd en
thans getuigenis aflegde van zijn groote vriendschap
pelijke gevoelens voor den overleden. Hij bracht dank
voor wat de heer Thomsen voor vele. vrienden was
geweest.
Mr. W. C. Bosman herdacht den overledene na
mens de afd. Alkmaar van den Vrijheidsbond als
een emiment strijder voor liberale beginselen. Na
mens het hoofdbestuur van den Vrijheidsbond sprak
de heer Holzmüller een woord van dank voor het
geen de overledene voor de partij had gedaan.
Mr. Koelma, secretaris der gemeente, voerde het
woord namens de hoofdambtenaren en het personeel
der secretarie. Hij deed uitkomen, dat de heer Thom
sen hooge eischen aan de ambtenaren stelde, maar
voor hen zich steeds een vaderlijken vriend had
getoond.
Namens de Vrijmetselaarsloge voerde de heer Van
den Elburg het woord, waarna de directeur van fle
Alkmaarsche F.xportveiling, de heer Mak memo
reerde, wat de heer Thomsen voor de veiling had
gedaan.
De zoon dankte namens de familie. Hsbl.
Auto over den kop.
Twee inzittenden zwaar gewond. Do wa
gen vernield.
Vrijdagmiddag reed op den Merendljk te De, Meren
bij Vleuten een auto, komende uit do richting Rotter
dam, bestuurd door den heer C. H. Blok, Rotterdam, In
een bocht, doordat de bestuurder wilde uitwijken voor
een hooiwagen, tcgon den berm van den weg, daar door
het plotseling omhalen van het stuur de stuurinrichting
brak. De auto sloeg over den kop. De heer Blok werd
uit den wagen geslingerd en zwaar gewond opgenomen.
Zijn broer, die naast hem zat, was aan den overkant van
de sloot terechtgekomen, waar hij met een zware hoofd
wonde en inwendige kneuzingen werd aangetroffen. Do
beide heeren werden naar de Rijksklinieken te Utrecht
vervoerd, waar zij ter verpleging werden opgenomen.
De auto was totaal vernield.
TWEE MEISJES VERMIST.
Sinds Maandag jl. worden te Reeuwijk twee meis
jes vermist, resp. 15 en 17 jaar oud. Zij hebben op
den avond van Koninginnedag de ouderlijke woning
verlaten en zijn daarin tot dusver niet teruggekeerd.
Hoewel het niet onmogelijk is dat den meisjes e^n
ongeluk is overkomen, wordt daaraan niet onmid
dellijk gedacht.
WAT NOODIG IS.
D« crisis duurt onverminderd voort Hij heeft naar
bet schijnt, een nieuw werkwoord doen ontstaan, crise-
!en. dat gebruikt wordt op dezelfde manier als regenen,
hagelen, stormen, onweeren, donderen enz. Op deze wijze
namelijk: het regent, het dondert het crizelt
Inderdaad, het crizelt nie zoo zuinig en wat de winter
tal brengen, werpt nu zijn sohaduwen reeds vooruit
Toch ls in weinig woorden te zeggen, wat onmiddellijk
verlichting kan brengen: geen pijnstillend middel, dat de
kwaal onaangetast laat doch een remedie, dat door-
drtnjt tot de oorzaken, al kan het dia niet alle weg-
nwatn.
Hkr Is het recept:
1 Bezuiniging op de militaire uitgaven,
jt Slooping van de tariefmuren.
De welwillende lezer zal misschien zeggen: Jullie aan
krant hebben makkelijk praten; het papier is gedul
dig en vooral krantenpapier!
Er zit iets in die tegenwerking, maar wat zegt u
ooi recept!
Voor 1 bedoelen we natuurlijk niet een één-percents-
«p.ogsLng, maar een krasse dosis, om te beginnen bijv.
nstens 60 Dat beduidt voor ons landje ongeveer
w millloen gulden van het wereldkapitaal slechts een
«n deeltje, doch voor onze kleine huishouding niet
wemnaden. Ieder filosofeer© er voor zich zelf maar
over- hoe dat sommetje nuttig aan te wenden zou
tlekl ('an ges*°°Pt° tariefmuren! Ja, de aardappel-
haHi°v!Cier Riet mec te beteugelen en evenmin de draai-
0 g eld va^ de kool. Maar overigens: stel u voor, dat
marktgebied zich verwijdde tot de Russische grens,
aI-L delland8che Z*®. tot over het Kanaal om van
no* zwijgen!
m Platen, hooren we weer fluisteren, en we
taxhto na^8eVen' dat het nog er8*r is. want wij praten
Ir?' onze voor-praters mogen er zijn!
sta g®!eden« in 1920, had de Volkenbond de eer-
koain^ conferentie belegd. De Beurs- en Bank-
•chleden! *^ren en het is jammer, dat de ge-
men vermeldt over hoeveel miliarden zli teza-
commandeer^
die IÜmÜm!?* ,gaven ZU dit advies aan de regeeringen,
Zet h«* 8^ftchts bestaan bij hun gratie:
piat op 1x1 de militaire uitgaven of gfj
*n oJ*?1» hebben zij niet van fleech gesproken,
°P de w™.flacon' doch deftiger termen gebruikt,
dringende het echter niet aan, doch dat hun
d« oorzaken sP°nn3 n,et ls opgevolgd, werd een van
Zeven jl? °D" te*enwoordige misère,
öiajir.. Toen ve 8 'n I®27, kwam het tweede ver-
paar ho^d^i ffde de ^con°mlsche Conferentie en
wereld de bekwaamste economisten der
advisSlï* Warcn er immers Colijn en
Weg met protectie of do wereldhuishouding loopt radi
caal in het honderd!
Ook toen was het aan doovemans deur geklopt en
dag aan dag voelen wij aan den lijve wat het niet-opvol-
gen van dat advies heeft uitgewerkt
Makkelijk praten?
Wij hebben geen ander middel dan praten en in onzen
beperkten kring zullen wij niet moe worden te praten
over wat o.l. oorzaak is van de ellende, die het mensch-
dom teistert grootendeels door eigen schuld. Wij ho
pen mede te helpen aan het vestigen van de volks
overtuiging. dat uitredding mogelijk is, zoodra u en wij
het slechts willen werkelijk willen!
DE GEMEENTE DEKT HET TEKORT.
Dat ls een uitkomst voor alle berooide verkiezlngs-
kassen: laat de gemeente de tekorten dekken!
Van Heeswijk, een dorpje In Noord-Brabant, begint de
victorie. De plaatselijke klesvereeniging zat na de ge
meenteraadsverkiezing, die afliep met de enkele candi-
daatstelllng, omdat er slechts één lijst werd ingediend,
met een tekort van f 21.28, waarmee zij geen raad wist
Toen kwam een heldere geest op het lumineuse idee
om dekking te vragen aan den gemeenteraad, die het
verzoek goedgunstig inwilligde met algemeene stemmen
na een feitelijke aanbeveling van den burgemeester.
Wie laat hier eens een proefballonnetje op? Stel u
voor, dat het lukt en vraag u dan eens af, hoe er over
4 jaar bij de nieuwe raadsverkiezingen gewerkt zal wor
den!
WETHOUDERS.
Dinsdag zijn dus de wethouders gekozen en de dagelijk-
sche besturen van de gemeenten zijn weer compleet
Of er veel veranderd is?
Wij hebben den indruk van niet Trouwens, wij ver
wachten ook niet anders, omdat do verkiezingen nergens
verbluffende wijzigingen in de samenstelling der gemeen
teraden hadden gebracht Over het algemeen kon men
spreken van eenige opschuiving in democratische rlch,
ting, doch bij evenredige vertegenwoordiging gaat alles
erg geleidelijk, o zoo geleidelijk. Wy zijn dus niet al te
ver van de waarheid, als wij beweren:
„Do zaak wordt op den ouden voet voortgezet".
Dit moge voor velen een teleurstelling zijn, omdat die
„oude voet" hem niet aanstond, er is in vier Jaar niets
aan te veranderen.
Voor zoo ver er wijziging in de personen is gekomen,
kunnon zich misschien r.og aangename- of minder aan
gename! verrassingen voordoen. Het gaat ook in de
raden wel om beginselen, doch ln zulke meestal kleine
colleges, spreekt ook de persoonlijkheid een hartig
woordje mee.
Laten wij er het beste van hopen.
De nieuwe raden beginnen hun taak in uiterst moeilijke
omstandigheden. Beleidvol zullen zij moeten optreden,
doch als wij een wensch mogen uiten, dan ia het deze,
dat niet angst en kleinmoedigheid hun riohtsnoor mogen
zijn. Er komen qok weer andere tijden en wie dan niet
klaar is, om van het betere getij te profiteeren, zal zich
te laat beklagen.
De frissche aansporing: Durf te leven!" zouden wij
voor deze gelegenheid aldus willen omzetten:
Durf te besturen!
Immers, besturen, rogeeren, dat is: vooruitzien!
GROOTE WOORDEN.
Allerlei woorden en uidrukkingen. welke tot voor be
trekkelijk weinig jaren slechts gebruikt werden door
socialisten, zijn gemeengoed geworden. Dat ls natuur
lijk heelemaal niet erg, als men maar oppast, zich
niet te vergissen in de beteekenis van die terminologie.
Woorden ontleenen grootendeela hun waarde aan
den wil en de macht, die er achterstaan. Als een sterke
partij of een strijdvaardige vakorganisatie eischen stel
len en van hen verwacht kan worden, dat nu hun
krasse woorden zoo noodig daden zullen komen, don
vallen die krachttermen niet uit den toon en niemand
zal ln zulk een geval spreken van een leeg woordenspel.
Anders wordt het echter, zoodra het vaststaat, dat
op erg dikke woorden tegen het vloekwaardig kapi
talisme niets anders volgt dan berusting en ijverige
pogingen om de verdedigers van de huidige samenle
ving te steunen:
Hier hebben wij zulk een staaltje:
„De eoonomische crisis met haar millioenen van
werkloozen, minstens 100 millloen menschen, die van
werkloozen-ultkeering of steun moeten leven, blijft
aanhouden.
En nog geen enkel lichtpunt doet zich aan ons voor,
dat wijst op betere tijden die zuilen aanbreken. Milli
oenen van menschen hebben aan allerlei te kort Zij
leven in sobere, vaak zelfs zeer slechte levensomstan
digheden. En tegelijkertijd wordt het productie-appa
raat ingekrompen, stilgelegd, worden maatregelen be
raamd om de productie te beperken. Dat schijnt het
middel te zijn, om de tegenwoordige productiewijze
weer op gang te brengen.
Is echter scherper veroordeeling mogelijk van de
huidige, z.g. kapitalistische productiewijze? Dat zulke
maatregelen onder deze omstandigheden worden ge
nomen, bewijst, dat deze productiewijze niet ingesteld
ls op het eigenlijke doel, n.1. te voorzien ln de behoeften
der geheele samenleving. Als God ons zegent met over
vloedige oogsten, als het productie-apparaat zoodanig
ls geperfectlonneerd, dat overvloedig kan voorzien wor
den In deze behoeften, dat zou eec oorzaak van vreug
de moeten zijn. Ruim kan dan voorzien worden in dat
gene wat de menschheid noodig heeft Talloos velen,
die nog maar heel matig worden verzorgd, kunnen
het nu beter krijgen.
Maar neen, zoo Is hot niet Deze samenleving, die op
het gewin is ingesteld, kan geen winst meer maken.
En daarom, er is geen sprake van dat er vreugde is
om de veelheid der productie, waardoor er meer te
verdeden ls; neen, al is er zelfs in werkelijkheid nog
tekort, al zijn er nog millioenen van menschen. die ln
armoede leven, de productie moet worden beperkt In
ternationaal worden daarvoor zelfs maatregelen be
raamd en doorgevoerd".
Van Katholieke zijde kan men zulke taal meermalen
beluisteren, doch dit citaat komt uit den protcstantsch
christelijkcn hoek. Het is nJ. uit De Gids, het orgaan
van het Chr. Nat. Vakverbond en heeft in die kringen
wel eenige beroering verwekt
„Patrimonium" vroeg dringend, welke organisatie
van de voortbrenging de leider van het genoemde ver
bond mogelijk en beter achtte, Hierop kwam het ant-
woor dat de Gkis-redacteur geen nieuwe maatschappij
organisatie kant en klaar op zijn schrijftafel had staan!
Dit is echter een dooddoener want het gaat hierom:
Voor de maatschappij, ingesteld op gewin —zie bo
ven moet een betere komen, ingesteld op
Ja, als de grondslag „gewin" weg valt, dan rest
slechts bet s ooi al is me.
Maar die consequentie durft men niet aan en daarom
hebben die groote woorden geen inhoud: het zijn leege
klanken.
LOONEN EN PRIJZEN.
In een behoorlijke bakkerij bedraagt het loon onge
veer 10 percent van den broodprijs.
Nu kent men de theorie:
de hooge loonen maken het leven duur; omlaag dus
die loonen en de malaise is bezworen.
Even kijken.
Neem aan dat een water-witbrood van 8 ons afge
haald van den winkel 15 oent kost.
Hiervan ls dus 10 d.w.z. anderhalve cent loon.
Pak ze nu goed aan, de bakkers, baas en knecht, en
knijp 20 procent van hun loon r
20 van 1.5 cent is 0.3 cent
Een waterwitbrood kan dan geleverd worden voor
14.7 cent
Dit is niet te betalen; tiende partjes van centen
hebben we niet als munten. De bakker moet dus kie
zen tusschen 14% c. en 15 c. en kiest natuurlijk 15
omdat 14% c. hem nog 1/5 cent per brood extra schade
zou leveren.
De bakkersknechts zouden derhalve 20 cent op el-
ken gulden minder ontvangen en de andere broodeters
zouden er niets geen voordeel van hebben. Dit zou al
leen ten goede komen aan de bazen. voordeel uit el
lende, want wat beteekent een loonsverlaging van bijv#
f 25 op f 20 per week anders dan ellende?
Men kan ook zeggen: verminderde koopkracht, dus
nog meer malaise.
In de steden bedragen de distributie- of bezorgkos
ten van het brood ongeveer één achtste van den prijs.
Afgehaald aan den winkel of thuisbezorgd geeft ccn
prijsverschil van 2 a 3 cent In groote gezinnen waar
30 tot 40 en meer brooden per week gegeten worden,
loont het dus de moeite om hel brood te halen.
Nu kan men ook op de Iconen der bezorgers gaan
beknibbelen. 25 percent minder beteekent een halfje
per brood goedkooper. Voor den bezorger is het echter
één vierde van zijn loon.
Op andere wijze ware een meer beteekenende prijs
verlaging te bereiken. In één straat komen nu soms 10
A 20 loopers, elk voor enkele klanten. Zoo gaat het de
hecle plaats door.
Waarom gaat het niet als bij de post?
Daar heeft Iedere besteller zijn wijk, huis aan huiï,
trap op trap af.
Maar onze vrijheid!
Ja, wie op dit soort vrijheid gesteld is, moet .wt
maar betalen. Dat kan ook bij de post: een dubbeltje
per extra-bestelling.
Betalen dus en niet probeeren er anderen voor te
laten opdraaien.
En anders: orde en regel en wat minder van die
dure vrijheid, die veel op verspilling lijkt.
