Ichager Courant
Droomschilderijen.
razzxxft
Zaterdag 17 October 1931.
74ste Jaargang. No. 8953
Vijfde Blad.
e financieele
loestand van Indi
e.
Uiteenzetting in den Volksraad. De
gewone landsinkomsten over 1931 blijven
193 miilloen achtor bij de raming. De
kortingen op salarissen en amblstoelagen
met 1 Januari a.s.
l seinde Donderdag uit Batavia:
Bedenmorgen heeft in den Volksraad de directeur
ghet Departement van Financiën, de heer van den
iche. bet aangekondigde exposé van den finan-
j*n toestand van Ned. Indië gegeven. Ten aanzien
jden economischen toestand werd vastgesteld: le.
k moeilijkheid dat de productiecapaciteit slechts
lurffii te klein deel kan worden benut spitste toe;
in den ongunstigen ruilvoet, tengevolge van de
fljre daling van de prijzen der export-producten,
die van de importartikelen, kwam geen verbete-
fc Je. de voedselproductie voor binnenlandsch ge-
Bwijkt over het algemeen niet ongunstig af van
Bnormale jaren. Verdere verkleining der winst
je en vergrooting der verliezen moesten daar-
intreden. De vermindering van de koopkracht
|van maand tot maand sterker door de vermin
■der invoerwaarden. De behoefte aan ruilmid-
Baalt voortdurend. De bestendiging van de cri-
Blo verscherping daarvan beïnvloedde allengs
Bensmiddelen op zeer ongunstige wijze. Van
■ri 1931 tot 3 October 1931 moet de schuldver-
Bing van den gewonen en buitengewonen
Bp 146 millioen worden gesteld. Deze zeer on-
Be cijfers wijzen op de volstrekte noodzakelijk-
Kn ver doorgevoerde rigoureuze bezuiniging.
wordt dc periode van zeer lage ontvangsten,
pk njare in de eerste maanden van het jaar in-
t triet een hoog bedrag aan vlottende schuld in-
in. waardoor spoedig een toestand kan intreden
Rij de credieten op korten termijn, die in het bin-
verkrijgbaar zijn. volstrekt onvuldoende zijn
t kasuitgaven te dekken, onder welke omstan-
den het noodig is om regelmatig de voorzie-
in loopende kasbehoeften door remiteering uit
irland te verzekeren. Hoewel geen twijfel bestaat
ide bereidheid van de Nederlandsche regeering
lot deze financiering mede te werken, doet zich
tisch de vraag voor of het mogelijk is aan de
tooi' te stellen eischen voldoen. Deze vraag kan
voorbaat bevestigend worden beantwoord nu
(ederland zelf zeer weinig gunstige verwachtin-
worden gekoesterd en buitendien op de geld-
rkt in Nederland een toestand van groote onze-
«id bestaat.
ueonzekerheid ontneemt de Regeering tevens alle
iteid of op tot dusverre gebruikelijke wijze door
itgifto van schatkistbiljetten hier te lande in een
[itwUe der kasbehoeften kan worden voorzien. On-
t omstandigheden werd het noodzaak zich re-
schap te geven van de vraag door welke nood-
utrepelen eventueel de loopende uitgaven hier te
Kade tot het cijfer der loopende inkomsten zouden
|D.icn worden beperkt, hetgeen leidde tot het ont
wil van z.eer drastische maatregelen. De regoe-
^Itaat afwijzend tegenover het donkbeeld om be
leid te geven aan deze zeer ingrijpende maat-
zoolang de omstandigheden, welke tot door-
zouden leiden, niet zijn ingetreden. Het is
llljk. dat met. de bezuiniging veel verder moet
it gegaan dan de regeering tot dusverre onver-
tóijk achtte en dat met de uiterste voortvarend-
Iffioet worden gehandeld Spreker deelt tenslotte
■dat de regeering heeft besloten om met ingang
Klanunri lt).;2 over te gaan tot invoering (onder
bekrachtiging van de wetgevende macht) van
alariskorting van 10 pet. en deze zal uitstrekken
landsdienaren met een bezoldiging van f 20 tot
T maand, voor welke groep de korting echter
zal zijn Mede zullen de kortingen op de
igen met ingang van 1 Januari 1932 belang
eer worden gesteld.
RECHTSWEZEN".
[De moord op een zwerver
te Sassenheim.
ILAÜ
f Behandeling van de zaak voor de Haag-
W ache rechtbank. Verdachte ontoereken-
baar.
,**he ank behandelde de zaak tegen
•^jarigen bloembollenkweeker P. de R., uit Sas-
die terecht stond wegens moord,
baln^ -3 was ten laste gelegd dat hij omstreeks 26 Aug.
Sassenheim met het oogmerk om den zwerver
l'_Tïn Kessel, van het leven te berooven dezen met
- bijl gewelddadig eenige slagen heeft toege-
B U t tengevolge waarvan het slachtoffer bijna onmid-
overleed.
zich herinnert was het slachtoffer een
^°P«r. die geregeld in een schuurtje van verdachte
^apen, he'.gccn deze niet wilde. De R. had hem
bedreigd hem er uit te zullen slaan als hij
|J«*ani en telkens was er een woordenwisseling
«en de beide mannen.
te is na het overlijden van zijn vrouw ge-
een maand in een krankzinnigengesticht ver-
3e*°rden en na verloop van dien tijd daaruit
nen.
'•Scholten. als eerste getuige gehoord, verklaarde
P e conclusie van zijn onderzoek naar de geestver-
van verdachte is, dat deze leidende is aan
"phremie en z j ontoerekenbaar is.
Kort verhoor van eenige getuigen begon de
^r' mr' met de ondervraging van
tonleidende oorzaak gaf de R. op, dat hü niet
P«>t van K. in zijn schuurtje sliep.
as je toen van plan hem daarom dood
ik wilde hem alleen er uit slaan,
f- «n moest dat nu met een scherpe bijl gebeu-
r sla je toch Iemand, die ligt te slapen, direct
Hij had het dik verdiend.
■fjneen verward verhaal en zei. dat van K.
had oa. zou deze gezegd hebben: „je gaat
k-per uur koren dors«hen In de Meer".
Je drank gebruikt?
Potje bier.
1 deed Je het nu
B u"! 3 nachts in mijn schuur niet noodig
Wil k er UÉt ^tikt
-,j "ebt toch eerst die bijl van huls gehaald.
®et den scherpen kant?
Neen, ik heb geslagen met het „huls" van de bijl.
Bij het stille verhoor heb je het toch anders ge
zegd.
Dat weet ik niet meer.
Je wist wel dat Je hem dood zou slaan.
Ik weet niet als je iemand een tik geeft of hij dan
dood gaat.
Hierna was het woord aan het O.M., waargenomen
door mr. Hoekstra, die in een kort requisitoir zich
aansloot bij de conclusies van de deskundigen. Verd.
is ontoerekenbaar en hoort in een krankzinnigengesticht
thuis. Spr. eischte ontslag van rechtsvervolging, plaat
sing van de R. in een gesticht voor den tijd van een
jaar en ter beschikkingstelling van de regeering.
Pres. tot verd.: U hoort het. de officier vraagt uw
opsluiting in een krankzinnigengesticht; wat hebt u
daarop te zeggen?
Verd. (schouder ophalend): Och, wat moet ik daarop
zeggen
Verdachte's raadsman, mr Goldstein, meende, dat de
opzet tot het misdrijf niet bewezen is. Overigens sloot
spreker zich aan bij het requisitoir van den officier.
Uitspraak 20 October a s.
Een rechercheur die een inbreker was.
Onplezierig bezoek bij een weduwe.
Een 60-jarige weduwe wonende in de Nieuwe
Nieuwstraat te Amsterdam, trof, toen zij Woensdag
morgen om 11 uur thuis kwam een onbekende man
in haar woning nan. Zij schrok natuurlijk iets van
dit onverwachte bezoek, maar de man stelde haar
gerust, met dc mededeeling, dat hij rechercheur van
politie was.
Ze liet hem vertrekken, zonder zich eerst op de
hoogte gesteld te hebben van de reden van zijn komst.
Toen ze echter spoedig daarna ontdekte, dat de man
zich toegang had verschaft door het openbreken van
een hangslot, kreeg ze argwaan. Ze waarschuwde de
politie van het bureau Warmoesstraat en deze wist
natuurlijk niets van dezen pseudo-rechercheur. Deze
laatste schijnt echter geen tijd gehad te hebben om
zijn slag te slaan.
OESTER EN MUIS.
Dezer dagen heeft een visschcr op de steenglooiing
nabij de oesterputten te Bruinisse een oester govon
den, die een muis gevangen had. Het is bekend, dat
oesters, wanneer zij uit het water zijn. opengaan. De
muis heeft haar kop tusschen de oesterschelp gesto
ken en zich niet kunnen bevrijden, toen de schelp
weer dicht ging.
Jacob Cats heeft in een gedichtje verteld van door
oesters gevangen zeemeeuwen.
MEISJE VAN EEN WISSEN DOOD GERED.
Een spijker ingeslikt.
In een onbewaakt oogenblik zag het 1-jarig dochter
tje van den heer T. G. te Randwijck kans een spijker
machtig te worden en deze in te slikken. Onmiddellijk
geroepen geneeskundige hulp slaagde er niet in den
spijker te verwijderen, zoodat het kind in allerijl naar
een ziekeninrichting moest worden overgebracht,
waar chirurgisch ingrijpen de kleine van een wissen
dood redde.
begint het.
U niet», V
krijg» rillingen,
U bent verkouden.
Neem! direct bij de eerste verschijn
selen Aspirin-Tabletten, welke erger
voorkomen en de pijnen verdrijven.
PIRIN'"'"*
de wereld
Ut op den oranjeband. Prijs 75 ets.
DE AANRANDING BIJ DOETINCHEM.
De jongste aangehoudene vrijgelaten.
In verband met de aanranding van een 22-jarig
meisje bij Doetinchem, verneemt het Hdbld., dat een
der aangehoudenen, de 18-jarige jongen, weer is vrij
gelaten, daar zijn onschuld is gebleken. De in zijn
bezit gevonden shawl van het meisje was hem door
den ander ter hand gesteld.
DE MOORDZAAK ESCHAUZIER.
Beide verdachten toerekenbaar.
Naar de „A" V' verneemt, heeft het op last van
de Haagsche ï.chtbank ingestelde psychiatrisch on
derzoek van K. en P., de verdachten van den moord
op den heer Eschauzier, uitgewezen, dat beiden vol
komen toerekenbaar moeten worden geacht.
De winstgevende
smokkelhandel
Krachtiger optreden der politie in Rijnsch-
WesLfalen.
De smokkelhandel in het Rijnsch-Westfaalsche in
dustriegebied heeft den laatstcn tijd een verontrusten
den omvang aangenomen. Vooral tabak wordt op zoo
groote schaal gesmokkeld, dat de tabaksindustrie van
den Nederrijn daardoor ernstig benadeeld en zelfs met
den ondergang bedreigd wordt.
Onder deze omstandigheden besloot de president
van politic van het district Recklinghausen den smok
kelaars een grooten slag te leveren, waartoe omvang
rijke voorbereidingen getroffen werden.
In Goch, Krefëld, Gladbach-Rheijdt en andere grens
plaatsen werden bij talrijke verdachte personen huis
zoekingen verricht, terwijl een sterke politiemacht
aan de grens werd gelegerd, teneinde de smokkelaars
te betrappen.
Het resultaat van deze actie is geweest, dat de
laatste dagen 19 beroepssmokkelaars gearresteerd
werden. Negen automobielen en talrijke rijwielen,
waarmede de gesmokkelde waar werd vervoerd, zijn
in beslag genomen, en honderden K.G. gesmokkelde
waren.
De Duitsche overheid hoopt, op deze wijze er den
schrik bij tic smokkelaars in te kunnen brengen. Hot
smokkelen is echter een lucratief bedrijf. Bij een der
gearresteerden werden aanteo keningen gevonden,
waaruit bleek, dat hij dagen had, waarop hij niet
minder dan 500 Mk. per dag had „verdiend".
Een durfal.
Wat een 15-jarige Engelsche jongen b*
leefde, die de wereld in wilde.
Lewis Jonos, de vijftienjarige zoon van een suiker
bakker te Birstall hij Leeds, is een ondernemend jon-.;-
mensch. Nadat hij in zijn eigen land tevergeefs naar
werk gezocht had, kwam hij drie weken geleden te
Southampton met de bedoeling zich te verstoppen
aan boord van een schip, dat naar Amerika ging.
Naar hij zelf vertelde, klom hij langs een van de
meertouwen aan boord van de Berengaria, waar hij
zich in een van de nilmen twee dagen en Dachten
verborgen hield. Hij werd ontdekt en bij aankomst
in de Vereenigde Staten ter hand gesteld aan «le
ambtenaren op Ellis-eiland. Toen de Berengaria te
rugkeerde, werd Jones weer aan boord gebracht.
Dinsdagavond, bij het naderen van Cherbourg, was do
jongen zoek, maar Woensdagochtend bij het aanbre
ken van den dag zag men den jongen zwemmen op
omstreeks vijftig meter afstands van het schip. Men
zette een boot uit, maar voor deze den jongen bereikt
had, was hij door een Franschen loodskotter opge
pikt. Hij werd aan boord teruggebracht en in de zie
kenboeg gelegd, daar hij bewusteloos was toen hij uit
het water werd gehaald. Toen hij bijkwam, deelde hij
mee, van den achtersteven van het schip gesprongen
te zijn, een hoogte van 10 a 12 meier, met de bedoeling
naar land te zwemmen. Hij is nu weer veilig in En
geland terug.
EEN MAN, DIE ZIJN GELD IN BRAND STAK.
Milutan Krpan, landbouwer in het Bosnische dorp
Kirosce, legde 's avonds, toen hij slapen ging, tien
biljetten van 1000 dinar, die hij juist voor zijn graan
ontvangen had, op het nachttafeltje. Wat later, niet
meer aan zijn geld denkend, legde hij zijne brandende
sigaret eveneens op hot nachttafeltje. Toen hij een
oogenblik later brandlucht rook, ontdekte hij tot zijne
ontzetting, dat de bankbiljetten vuur hadden gevat en
voor het grootste deel waren verbrand. Krpan begon
van den schrik te razen, sloeg het meubilair kapot en
moest tenslotte naar een krankzinnigengesticht wor
den opgenomen.
EEN BLAUWBAARD TER DOOD VEROORDEELD.
Na een proces, dat vier dagen geduurd heeft, heeft
de jury te Athene zekeren Pietro Xantios ter dood
veroordeeld. Deze man was in enkele jaren tijds vijf
maal getrouwd en had telkens na korten tijd zijn
vrouw vermoord, om zich van haar fortuin meester te
maken. De politie heeft den moordenaar in bescher
ming moeten nemen tegen de woede des volks, dat
hem wilde lynchen.
Een eigenaardige verzameling.
„De hocfdlooze Germanïa".
PASTIEKEN VAN EEN NEGENJARIG KIND.
Door
Dr. ARTHUR WEHNER.
Voor de eerste keer heeft een particuliere onder
neming ln Berlijn, ln samenwerking met Professor Dr.
Verwyen en Dr. Genthe een poging gedaan om het
schilder- en teekenwerk van „ln trance" (droomtoe
stand bij spiritistische mediums) verkeerende schepse
len, te verzamelen en tezamen te brengen op een ten
toonstelling. Let wel, het gaat hier om het kunstzinnige
werk dat door „slapende" menschen is gemaakt die
echter, zijn ze bij volle bewustzijn, niet in staat zouden
blijken ook maar de meest onbeholpen teekening op het
papier te brengen.
Zoo werd het een zeer eigenaardige en ook zeer
interessante verzameling die daar in Berlijn te zien
was. Er waren groote vellen papier, besmeerd met de
meest zonderlinge kleuren. Het beste zijn deze klaur-
studies te vergelijken met het werk dat de anthropo-
sofen doen. Deze Heden toch, laten schilderen met wa
terverf op kletsnat papier. Zoo krijgt men dus vjle
tinten die naar smaak en aandrift van den schilder
„De Hoofdlooze Germaniaeen droom schilder ij
van een eenvoudige Kastelcinsche
Geneesmiddel tegen T.B.C.", een anaer
droomschilderï).
worden gekozen cn op een eigenaardige manier in
elkaar loopen. Dikwijls worden op deze manier de
prachtigste relutaten bereikt; verschillende stemmingen
kunnen in de meest grillige kleuren en vormen worden
uitgedrukt. De resultaten van het schilderwerk op het
natte papier zijn natuurlijk grootendeels gespeend van
bekende vormen. Zoo kunnen we niet dadelijk zien
wat het voorstelt omdat de „fabel", de tastbare voor
stelling, ontbreekt. De schilderijen staan dus dichter
bij de abstractie. We moeten er voor gaan staan on
„ja" of „neen" zeggen. Een zuivere kwestie van aan
voelen wordt het dus.
Die anthroposofische schilderijen kwamen met de
kleurcomposities, vervaardigd door onbegaafde men
schen uit allerlei rangen en standen, overeen. Behalve
deze kleurencomposities vinden we op de tentoonstel
ling een verzameling wonderlijk mooi porcelein. Het is
beschilderd met zeer fijne tinten en slanke vormen
door een krantenverkoopster die begrijpelijkerwijs
nooit teeken- of schilderonderricht heeft gehad en zon
der dat ze dus maar het kleinste begrip van techniek
heeft, dadelijk als ze in droomtoestand verkeert, deze
schoone porceleinschilderingen kan aanbrengen
Verder vinden we op de tentoonstelling een aantal
plastieken. Deze zijn vervaardigd door een negenjarig
meisje. Het zijn grootendeels menschen- en dleren-
figuren, realistisch en zonder een enkele anatomiscne
fout. Toen ze even zeven jaar was, begon dit kind
reeds „in trance" te modelleeren en het eerste, door
haar vervaardigde plastiek, is even schoon en even
aardig als het laatste.
Behalve de kleurencomposities. waarop we daarnet
reeds wezen, bevat de tentoonstelling nog talrijke an
dere schilderijen waarop de meest fantastische voor
stellingen zijn afgebeeld.
Daar hangen zonderlinge menschkoppen. liefelijke
landschappen, die ons een vreemd onbekend land laten
zien waar de boomen er. de rotsen en de luchten anders
van kleur en vorm schijnen te zijn dan bij ons. verder
in schreeuwende kleuren geschilderde voorstellingen,
waarvan niemand de beteekenis kan raden, vreemde
teekeningen, die aan Kubin en zijn Epigonen herin
nert on nog veel meer.
Het interessantste zijn wellicht de werken van een
kasteleinsche die natuurlijk ook nog nooit teeken- of
schilderonderricht heeft gehad. Door haar werd o.m.
een „hoofdlooze Germania" geteekend. We zien een
groote naakte vrouw zonder hoofd en zonder armen.
Een bloeiende Venus van Milo-figuur zouden wij het
kunnen noemen. Hoog boven haar echter zweeft in een
krans van stralen haar bloedig hoofd. Om haar heen
cirkelen vliegmachines. Achter haar zijn groote wolken
massa's. De voeten van de vrouwenfiguur rusten op de
bergen van den Rijn.
Een ander, eveneens zeer eigenaardig schilderij is:
„Een nieuw geneesmiddel voor T.B.C." Hoog in de
lucht zweeft de gestalte van een adelaar ..de kracht",
waarvan de stralen opgevangen en verder geleid worden
door een geweldig kristal. Vandaarult gaan ze over in
de naakte gestalte van een mensch, die daardoor de
kracht verkrijgt door een enkele streek van zijn handen
T.B.C. te genezen.
Fantasie van een zwakzinnige
Of misschien de poging, de onbeholpen poging, van
een eenvoudige ziel om zijn gedachten en opvattingen
over ziekte en genezing, smart en sterven uit te druk
ken?
In een bijzondere afdeeling vinden we de werken van
den „kleurhoorder" en de „muziekziener". Deze men
schen scheppen hun werken niet in een volledig;.n
droomtoestand, doch in een zoet gesluimer, een ge-
dommel, waarin ze toon en melodie in kleur en lijn
uitdrukken. Een van deze „muziekzieners" geeft zijn
visie van het „Onze Vader". Het zijn gouden pijlen,
kronen, stralen van dieprood, helblauw en violet. Een
visioen dat dunkt ons een gezond mensch niet zou
krijgen...
Een ander heeft een poging gedaan „De gedachten
van een drinker" op het papier te brengen: we zien op
een zwarten achtergrond een zonderling kam-achtlg
instrument in rood en groen.
De aandacht waard is ook de Neurenberg „Bilder-
schreiber" Nüssleln, een man, die zijn werken zonder
penseel of pen, maar met de vingertoppen schildert ala
de „betoovering" over hem komt. Zijn schilderijen
toonen niet zoozeer een groote kunstzinnige begaving,
als wel een schurkachtige, half sadistische opvatting dor
dagelijksche dingen. En dan nog de „krachtschilder^jen■,
Waarom deze blauwroode, bruingroene cirkels en vlek
ken zonder ecnigen zin zou men zeggen op door
zichtig papier geworpen, de kracht zouden hebben het
wasdom der planten met ongeveer 100 te doen stijgen,
is nog steeds onduidelijk. En ongelooflijk schijnt het,
dat een ernstig onderzoekingsinstituut serieuze pogin
gen doet met deze „krachtschilderijen" te experimen
teeren.
„De gedachten van een drinkeruitgedrukt
door den z.g. kleurhoorder
Vol verbazing en met een onwillekeurig (en niet een»
ongerechtvaardigd mishagen staat de leek voor dez®
zeldzame, bijna ziekelijke fantasieën. Hij weet niet vat
hij ermee beginnen moet. Hem ontbreekt het contact
met deze zoo oneindig ver van hem verwijderd?
dingen. Anders is het met de menschen der wetenschap.
Voor hen Is hier een nieuwe en eigenaardige opgave.
Men wil namelijk probeeren vaat te stellen of met tot
nu toe in trance aan den dag tredende kunstenaarsschap
van deze menschen niet zoozeer „gewekt" kan worden,
niet zoozeer ..bewust" kan worden gemaakt, dat ze ook
wakend kunstwerken kunnen scheppen. Want waarom
zou het bovenbeschreven kind niet nét zoo goed bij het
volle bewustzijn haar plastieken kunnen maken als „in
trance"?
Vol verwachting klopt het hart van ieder die begrijpt
wat hier gaat gebeuren. Immers: lukt de wetenschappe
lijke proef zooals we die boven omschreven, dan Is het
mogelijk, dat de meest eenvoudige menschen. ja zcl?»
kinderen bij volle bewustzijn hun gevoelens in kleur
en lijn kunnen uitdrukkei
.(Nadruk verboden).
