li
POSTER'C
Allerhande.
Zlütiz- Onclekttxi
Plaatselijk Nieuws.
District Schagen van de Vereeniging van
Automobielbezitters.
J[ RugpijnNierenPillen y)
Theater Royal.
Op zekeren avond straalde het gebouw Jn een zee
van licht Een «preker trachtte het In grooter getale
dan verwacht was, opgekomen gehoor Iets duidelijk te
maken. Jonge menschcn zongen en «peelden. Er was
apannlng op de gezichten van allen en de oude kerk
voelde zich zoo wonderlijk in zijn nieuwe pakje, dat
van louter weelde zij aan alles wat zich binnen hare
wanden bevond, een vriendelijk aanschijn gaf. Ala die
kerk evenals de mensch een ziel had gehad, zou zij
geweten hebben, dat de aanwezigheid van „dat andere"
haar zoo gelukkig had gemaakt
Wat Is een kerk, zelfs met vele menschen. als „dat
andere" er niet is en trota vele woorden, die er ge
sproken worden, leder der menachen toch met eigen
gedachten bezig blijft en niet. al is het maar voor
weinige oogenbllkken, wordt weggehaald uit zijn ge
wone dagelijksche bekommeringen, zich voelt geheven
boven de dingen van den dag.
En omdat de V.CJ.B. In het laatstgenoemde la ge
slaagd. kan zij weer met dankbaarheid op dezen avond
terugzien, waarin Ds. v. d. Broek van Hoorn, vertelde
van het opnieuw zich baan breken van de gedachte,
dat de mensch bij brood alleen niet leven kan, en hoe
zij zich manifesteert in het tegenwoordige verenigings
leven der jongeren In vrijzinnig verband.
SINT MAARTEN
De heer A. W. Deutekom. onderwijzer aan de R.K.
school te 't RijpJc. l« 'n vaste betrekking benoemd ala
onderwijzer aan de Bisschoppelijke Nljvertieldsechool te
Voorhout
W IKKEL
De demonstratie, georganiseerd door de Landelijke
Rijvereenlglng „Rossinant" belooft een bijzondere attrac
tie te worden, staande In het teeken der algemeene be
langstelling. Aan dezo demonstratie zal worden deelge
nomen door de rijvereenlglng „Helloo" en „Bucephalus"
te Barelngerhorn. Carousselrijden. spelen, patroulllesprin-
gen en springen, zijn allen nummers, welke op het pro
gramma voorkomen. Het slot van het ruiterfeest, is des
avonds oen bal-maaque. waarvoor eveneens nogal deel
name is te vorwachtcn, gezien de nu reeds gedane aan
giften.
Winkel's Harmonie, zal de demonstratie opluisteren.
Alle hoop Is gevestigd op het weer, als zijnde dit een
belangrijke factor voor het slagen der demonstratie.
ALKMAAR
De Raadszitting van Donderdagmiddag.
In deze zitting werd besloten tot verbreedlng van
den Kennemerstraatweg tussohen de Heilooërbrug en de
Vier Staten en aan B. en W. werden de noodlge crc-
dieten verleend In verband met de onteigening van een
groot aantal voortuintjes. Een voorstel van eenige leden
om zich met den Rijkswaterstaat te verstaan door den
weg aan de Westzijde en niet aan de Oostzijde te verbree-
den werd verworpen.
De verordening voor het Stadsziekenhuis werd zooda
nig gewijzigd, dat het aantal regenten van deze Instel
ling van twaalf tot tien wordt verminderd.
Na een olndelooze discussie werd een ruime basis be
paald voor het vastrechttarlef voor winkels etc. Ook het
tarief voor klelnkrachtdoelelnden zal worden herzien en
met het bovenstaande tarief ln overeenstemming worden
gebraoht
Besloten werd voorloopig niet ln te gaan op het ver-
soek van de vereeniging D.E.S. om in de gemeente meer
dere speeltuinen te stichten.
Aan de vereeniging „Aves" werd voor een te houden
tentoonstelling voor pluimvee en konijnen een subsidie
van f 80 vorleend.
De gemeente zal zelf de radiodistributie ter hand ne
men.
Ongeval door het roekeloos omgaan met
benzine.
Dat men bij het gebruik van benzine steeds de grootst
mogelijke voorzichtigheid in acht dient te nemen, heeft
een algemeene bekendheid. Niettegenstaande leest men
bijna alle dagen van een ongeluk met benzine.
Zoo heeft hier ter stede een dergelijk ongeval plaats
gehad, hetwelk nog betrekkelijk goed is afgeloopen. Een
aannemersfirma die een gedeelte straat aan het asph&l-
teeren is. moest door de steeds neervallende regen haar
toevlucht nemen om h/. basalt kunstmatig te drogen,
wat als volgt geschiedde:
De eerste laag kokende teer werd over de straat uitge
stort, hierover kwam de natte basalt, en om dit droog
te krijgen sproeide men met een gieter benzine over het
basalt. Begrijpelijk vatte de benzine vlam, daar deze
door het basalt drong en op de kokende teer kwam. Zoo
lang er niet te veel werd gesproeid, gebeurde er geen
ongeluk, doch allicht begon men wat meer roekeloos te
worden, omdat het al een paar dagen goed was gegaan.
Het gevolg was, dat weldra hooge vlammen oplaaiden, en
de gieter ln brand vloog. De uitvoerder, die zelf het ge
vaarlijke werk ter hand had genomen, hield de bran
dende gieter vast, liep achteruit en kwam over een
hoop basalt te vallen met het gevolg, dat de benzine over
den man vloeide en deze in een oogenblik een branden
de pop gelijk was. Men stortte een emmer water over
hem uit, doch do vlammen werden niet gedoofd. Totdat
een der werklieden een oliezeil nam en hem daarin rol
de. Zoodoende werd erger voorkomen. Het neemt eohter
niet weg dat de man deerlijk door het vuur was aange
tast. zoodat de lappen vel overal bij neer hingen.
Loopende heeft de man zich nog naar het ziekenhuis
weten te begeven.
Daartoe opgeroepen door een voorloopige commis
sie, bestaande uit de heeren J. G. van Barneveld, P.
Bas en J. Jansen, vond Donderdagavond in hotel „De
Beurs" van den heer C. Boontjes, de aangekondigde
vergadering plaats om te komen tot oprichting van
een district Schagen vnn de Vereeniging van Auto
mobielbezitters.
De opkomst, vooral van Schager automobielbezit
ters was niet groot-
Als voorzitter fungeerde de heer J. Jansen, die na
een kort openingswoord het woord verleende aan
den heer C. II. Mcure, algemeen secretaris van de
vereeniging, dio het doel en streven dor vereeniging
uiteen zou zetten.
De heer Meure vertelde ons dat de invoering van
de wegenbelasting in Mei 1927 aanleiding was ge
weest tot stichting van de vereeniging, toen al direct
gevraagd zou worden of die belasting in termijnen
mocht worden betaald.
Tijdens haar bestaan heeft de Vereeniging zich be
zig gehouden met de onbillijke standplaatsbelasting
te Purmerend, met den benzinestrijd, waardoor de
vrije benzinebeweging tot stand is gekomen. De ver
eeniging mag zich dan ook, dank zij haar ernstig
streven, verheugen in een voortdurenden bloei, vanaf
1 Januari 1931 tot nu traden 170 nieuwe leden toe.
Hoewel de automobielbezitters uit etische overwegin
gen dienen toe te treden, wijst spr. toch op de zeer
gunstige verzekeringscontracten die voor de leden
kunnen worden afgesloten.
Een districtsvergadering te Broek op Langendijk,
waar geklaagd werd over de slechte toegangswegen
naar Schagen. was oorzaak van de pogingen om te
Schagen een district te vormen. Spr. deelt mede, hoe
reeds door de vereeniging ta.v. het niet sluiten van
een brug daadwerkelijk is opgetreden en het bestuur
van de Banne Harenkarspel gedwongen is te zorgen
dat bedoelde brug behoorlijk werd gesloten. Immers
Ged. Staten antwoordden op een door ons ingezon
den klacht, dat maatregelen waren getroffen dat de
gewraakte feiten niet meer zouden voorkomen.
Met de wegen in en om Schagen is het inderdaad
in- cn in-treurig gesteld en waar de vereeniging thans
actie voert tot verlaging van de wegenbelasting, heeft
het bestuur den bekenden heer Floris Vos van Bus-
sum bereid gevonden zich van den toestand der we
gen in Westfriesland en speciaal dan in cn om Scha
gen te overtuigen. De heer Vos oordeelde, dat het wer
kelijk een groot schandaal w«s en zegde toe, zooveel
in zijn vermogen was, do pogingen om verbetering in
den toestand te krijgen, te zullen steunen.
Spr. gaat dan na wat het rijks- en het provinciaal
wegenplan 1932 voor Schagen's wegen vermeldt en
dat is al zeer weinig. Het prov. wegenplan vermeldt
dc vordering van de plannen tot aanleg en verbete
ring van bruggetjes voor den weg KoedijkNoord-
scharwoudeOude Niedorper Verlaat. Spr. merkt op
dat straks het Hoogheemraadschap Noordhollands
Noorderkwartier met het onderhoud van meerdere
wegen zal worden belast, maar spr. zag liever det de
provincie deze zorg tot zich nam.
Wijzende op den onhoudbaren toestand van de we
gen in onze omgeving, wijst spr. op hetgeen de Scha
ger Courant t.a.v. de hotsingen te Stolpervlotbrug
vermeldt en haalt spr. een voor het Kantongerecht
te Schagen gediend hebbend zaakje aan, waar „de
achteruit" niet als 'n afzonderlijk werkende rem werd
erkend. Spr. wijst in dit verband op 't arres van den
Hoogen Raad van 21 November 1929 en geeft de ver
zekering dat als de vereeniging zich voor den be
trokkene met dit geval had kunnen bezighouden, de
ambtenaar van het openhaar ministerie zich niet met
een schouderophalen van deze kwestie had kunnen
afmaken.
De contributie bedraagt f2.50 per half jaar. het
entreegeld eveneens f2.50, terwijl de leden gratis het
Maandblad voor de Automobielbezitters thuis krijgen.
Bovendien heeft de vereeniging een rechtskundig ad
viseur, terwijl nog speciaal de aandacht dient te wor
den geschonken aan de zeer billijke automielverze-
kering voor de leden.
Do burgemeester van Oude Niedorp zond bericht,
dat hij met het streven van de vereeniging verbete
ring van de wegen zeer sympathiseerde en zich als
lid aangaf.
De vraag, wie van de aanwezige als lid wcnscht toe
te treden, wordt door 9 personen bevestigend beant
woord, terwijl reeds een zestal personen in en om
Schagen lid van de vereeniging waren.
Waar de statuten der vereeniging het aantal be
stuursleden nog niet grooter dan 6 kent, iedere voor
zitter van een district, volgens deze statuten bestuurs
lid der hoofdvcrceniging is en het aantal districten
racer dan 6 bedraagt, zal het vooralsnog aanbeveling
verdienen, dat thans nog wordt volstaan met de ver
kiezing van een voorloopig districtsbestuur, tot
dat wijziging der statuten heeft plaats gevonden.
Als leden van dit voorloopig bestuur werden geko
zen de heeren J. G. van Barneveld en J. Jansen.
Schagen, en J. Peetoom, Winkel.
Bij de rondvraag wordt door den heer G. Bras ge
wezen op de wenschelijkheid om zich tot den Rijks
waterstaat te wenden met het verzoek de vlotbrug
over het Noordhollandsch Kanaal aan de Stolpen te
verzwaren, opdat ook zwaardere vrachten over de
brug getransporteerd kunnen worden. Spr. wijst op
den onhoudbaren toestand, dat bijv. dc grootere vee
wagens via Schoorldam—Krabbendam, langs den
Westfrieschen dijk de marktplaats Schagen moeten
bereiken.
Toegezegd wordt dat het bestuur zijn aandacht aan
deze zaak zal schenken.
Door den heer C. Boontjes wordt gevraagd welke
actie nu gevoerd zal worden om de wegen in en om
Schagen verbeterd te krijgen.
Door den Voorzitter wordt er op gewezen, dat het in
de eerste plaats noodig is dat over de toestanden
wordt gesproken. Spr. heeft vandaag in de Schager
Courant de millioenennota van onze gemeente gezien
en daar bleek uit dat ondanks den slechten toestand
der wegen, voor onderhoud van straten enz. eenige
duizenden minder zijn uitgetrokken dan vorig jaar.
Dat mag toch niet. De vereeniging heeft in andere
plaatsen heel wat gedaan voor de verbetering van de
wegen en bruggen en spr. twijfelt er niet ean, of dat
zal, als een flinke vereeniging hier kan worden ge
vormd, ook voor deze omgeving geschieden.
Dc heer Meure onderstreept deze woorden en deelt
mede hoe in bijna alle gevallen de vereeniging op
goede resultaten kon bogen.
Door den heer Van Leuven wordt aangedrongen,
dan spoedig een districtsvergadering te houden.
Dit wordt toegezegd.
Hierna volgt sluiting.
DE MACHT VAN HET KLEINE.
Donderdagavond had in lokaal Bethel een bijeen
komst plaats ter herdenking van het feit dat 25 jaar
geleden door mej. Zondervan, nu mevr. Visser-Zonder
van, de afdeeling Schagen van de „Macht van Klei
ne" werd opgericht.
De heer J. Kortenhorst van Heemstede opende het
samenzijn met gebed en las vervolgens Psalm 103.
De zangvereeniging „de Lofstem" liet een tweetal
liederen hooren, waarna de heer Kortenhoeve iets
vertelde over de ziekenverpleging een 80 jaar gele
den en hoe daarin verbetering is gekomen, 50 jaar
geleden toch werd op het voorbeeld van Freule Te-
ding van Berkhout besloten tot stichting van tehui
zen voor Toevallijders te Haarlem (Bethesda Sarepta)
en Heemstede (Meer en Bosch). Om nu on- en min
vermogende lijders in staat te stellen te worden op
genomen is de z.g. Halve Stuiversvereeniging opge
richt, door elke week cent te geven stelt men dc
vereeniging in staat ook zij die geen verpleeggeld
kunnen betalen, op te nemen. Hoewel een Christelij
ke vereeniging worden Roomsch-Katholieken zoowel
als Israëlieten en Protestanten opgenomen. De afdee
ling Schagen nu had 25 jaar aan dien arbeid deel
genomen en om dat feit te herdenken was deze sa
menkomst belegd. Spr. wekte allen, die nog geen lid
waren op lid te worden.
Mej. J. de Vries zong vervolgens, begeleid door
mevr. Visser, een lied. terwijl daarna een 3-tal ta-
bleaux, voorstellende de Barmhartigheid, werd ver
toond.
In de pauze werd een tulband en cafée verloot,
wat ruim f20 opbracht Voor het Jubileumfonds
werd f U opgehaald.
De heer Kortenhoeven zeide, dat dit laatste bedrag,
gezien de teleurstelling te Barsingerhorn, verblijdend
mag worden genoemd.
Nadat nog een samenspraak was gedaan van den
Pelgrim bij den Nijlpaal. was het einde daar.
De zaal was geheel bezet Aan de tegenwoordige
en vroegere collectanten werd nog een herinnering
gegeven.
Waarom wordt de urine zoo nauwkeurig
zocht bij elk geneeskundig onderzoek? Omdat
water aangeeft in hoeverre uw nieren nl dan tig
gezond zijn. En de nieren behooren tot de ge«>£
tigste levensorganen.
Als gij een brandend, pijnlijk gevoel hebt bij j,
loozing, of als uw water dik is, bewolkt mei t»
zinksel of zanderig, kan dit een gevolg zijn van
of blaaszwnkte.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zijn een specig
niermiddel, dat rechtstreeks op de nieren en bu»
werkt deze organen versterkt en opwekt tot b»
nieuwde werkzaamheden. En als de nieren we^
goed werken en de onzuiverheden uit het bloed t*
hoorlijk filtreeren, wordt ook de urineloozing van»;
weder normaal.
Bij alle drogisten, enz. f 1.75 p. flacon.
MARKTOVERZICHT.
De aanvoer van vette koeien was weer hetieij
bij de vorige weken, veel aangevoerd. De handel
goed, liep wel door, er is besteed hoog op 40 ct
De handel in gelde- cn kalfkoeien was heel gc
noemen, er werd flink geboden en verkocht;
deze prijzen lijkt het er op. De kooplust voor
zen was er, de kooplieden kochten van elkj
flink op; de boeren waren iets kalmer in kt
maar er was aardig drukte op die markt. De t
in stieren was kalm, 25 cent konden deze toch
brengen.
Graskalveren trekkend, de Ranvoer was beli
De handel in nuchtere kalveren was zoo onder
werd er verteld van een koopman, prijzen niet
der.
In bokken en geiten was weinig te doen. Pi
weinig aangevoerd; dit is altijd zoo met groote
markten; die handel was stil.
Oude slachtschapen golden 2431 gld., handel
Veel vraag was er in overhouders, handel vrij
Vette schapen werden ook heel goed verkocht
De vette varkens werden hier weer duurder
kocht dan elders en hooger bij de vorige weet
hoogste prijs was 20K ets., handel trekkend.
zouters aangevoerd. De handel in biggen en scl
men was matig.
Op de kippenmarkt bij het oude, handel vlug.Vi
oude kippen waren de prijzen van 50—50 ets., j<
kippen f 1.25 k f2. De drukte en levendigheid,
handel over het algemeen betrof, was best.
In
|M
At
tal
oohi
Nooi
gchi
Tg
lotn
VI
Do
«tri
dw
Burg
I W-a-
W
(bis
U'
Monte Carlo, een film met een overweldigend
ces met Jeanette MacDonald en Jack Bucht
de hoofdrollen, het is een Lubitsch productie,
een gegeven dat in deze film op het witte
wordt verwerkt dat vol spanning is, maar tevei
amusement.
„Het Volk" zegt o.m. van deze film:
Men weet niet wat men in Lubitsch meer
deren moet: de meesterlijke wijze waarop hij
weet te scheppen, de fijne regie, die in elke
valt waar te nemen of de feillooze keuze, wan j
hij de personen voor zijn films weet uit te zoe*
„Liefdesparade" was het succes vnn Mauridb-
valier, deze film zal het succes worden van Jai"ö>
chanan, vaa Joanet Mac Donald, maar ook-jfW
gar Norton, die een ongelooflijkstommen helft]
te maken tot een kostelijke parodie van een ooi»
ligen man van de wereld.
Voortreffelijk is ook geslaagd de muzikale btflfc
ding van de film, wij denken hier aan de oplos*
van het treingeluid en vooral de wijze, waart?
opera „Monsieur Beaucaire" een actieve rol indioü
knooping van het stuk heeft gekregen
Een film, die zeker publiek zal trekken.
De „Telegraaf zegt:
Na „Loveparadewas de uit het onbekend»
men Jeannette Mac Donald ineens zoo populair il
een filmster die zes jaren met een eerste klaart
me-agent gewerkt had en zelfs Chevalier kvu
eenigszins in het gedrang. Zoo zag men metspfuu'
naar een volgende film uit en als men de popuil
van een filmster wil afmeten behoeft men op
premièremiddag slechts een blik in het theater
werpen de kranten hebben er dan nog niets
gezegd en toch is de zaal stampvol. En zoo was
bij de première in Tuschinsky van „Monte
VERVALLEN GROOTHEID.
8uceea Is:
99 geluk plus 1 verstand.
En voor het tegenovergestelde van succes, voor mis
lukking of fiasco luidt het recept:
Fiasco Is:
99 pech plus 1 domheid.
U meent misschien, dat wij de mond wat vol nomen
en dat wij ons te bulten gaan aan al te krasse uitspra
ken. Dat geven wy niet zoo grif toe. want wat wij u hier
boven voorzetten, draagt een goed merk. Het is n.1. de
meenlng van den heer Van Oss, hoofdredacteur van de
Haagsche Post en een man van gezag op financieel ge
bied. In zijn eigen woorden luidt z|jn vernietigend oor
deel aldus:
,.8ucce« Is voor negen-«n-negentig percent
geluk, voor één percent verstand: en fiasco Is
voor negen en negentig percent peoh en voor
Mn percent domheid. Wie suces heeft, geldt voor
knap, eer dan voor geluksvogel; doch wie fiasco
lijdt, wordt kortweg eend genoemd, of erger.
Maar waarlijk knappe menschen, wezenlijk groo
te figuren, zijn en waren steeds dun gezaaid.
Zoo is het In staatkunde, krijgskunst, diplomatie,
economie. De politiek ls een aaneenschakeling
van domheden en fouten: de geschiedenis van
eiken veldtocht Is een relaas van flaters, en de
generaal, die het best de kunst verstaat niets
te doen en den ander fouten te laten begaan,
heeft de meeste kans op roem. In het economisch
leven eveneens geven de leiders, voornamelijk
misrekeningen en vergissingen te zien. in toene
mende mate naarmate de tijd voortschrijdt"
Hiervan geeft hU het volgende voorbeeld:
De Hol land-Amerika-lyn heeft gouden tijden beleefd.
In 5 Jaren betaalde zij 220 procent dividend uit. dat wil
«eggen dat de gelukkige bezitter van een aandeel van
f 1000 nominaal ln die 8 Jaar f 2200 kreeg uitbetaald.
Wie toen zulk een aandeel verkocht beurde meer dan
6000 goede Hollandsche guldens.
In dis 8 Jaren streken de directeuren 6 mlllioen tan
tième op. Dat was hun aandeel in de winst boven hun
traktement en boven het dividend, dat hun eigen aan-
deelen opleverden.
Wat een kerels niet waar? Schiterend ln één woord,
zulks zaken-genieën.
Onderwijl is het getij gekeerd sn een aandeel, dat
eenmaal meer dan f 8000 waard was, kan nu geen f 60
opbrengen.
Weer zegt men van die directeuren:
Wat e>en kerels! doch wat ln den goudentljd een uit
roep van bewondering was, is nu een vervloeking ge
worden.
Die treft niet alleen de directie, doch ook de commis
sarissen. die voor een riohtlg beheer moeten waken. Hier
zijn hun klinkende namen:
Monohy, Leemans. Vader. Swee ris. Westermann, Kröl-
Ier, Mees. Fruin. Leis. Reuchlin. Van Eeghen, Van Hall,
Hofstede de Groot, Van Beunlngen en Kalff.
En ondanks die knappe bollen is er van dividend en
tantième geen sprake meer, ja ontbreekt zelfs het geld
om de rente van het op obligaties verkregen kapitaal
te betalen.
Erger dan failliet ls deze reuzezaak en de groote pers
maakt er geen kabaal over, zooals bijv. over de Am-
sterdamsche tram. die in het loopende jaar tekorten op
leverde. Dan is het llod: Wat doet de Overheid zich ook
te bemoeien met het bedrijfsleven! Zij moet dat overlaten
aan het particulier initiatief, aan hen die daarin opge
groeid en geachoold zyn!"
Opgegroeid, zeker, maar geschoold?
Denk aan Philips en aan de heeren van de HAL
zie hierboven en prijs u zelf gelukkig, als gij door het
genie van deze zaken-wonderen niet uitgekleed bent tot
op uw bloote huid.
Weet u. hoe de heer Van Oss deze „leiders" teekent?
Stumperde vindt hij hen.
„Zij kunnen hun tegenspoed niet helpen, ten minste de
oorzaken ervan niet Evenmin konden zij hun voorspoed
helpen; ook deze overviel hen. kwam door omstandighe
den. onafhankelijk van hun weten of kunnen."
„Men heeft banken gesticht, vergroot, en geconcen
treerd over de geheele wereld; men heeft grondbeginse
len uitgedacht en uitgestippeld voor geldstelsels, men
heeft clearing en girecrcn geperfectioneerd. Men heeft
Federale Rervsves geschapen en de circulatiebanken
nauw contact gegeven met elkander. Hun Gouverneurs
gingen de rol spelen van de keizers van voorheen, wij
zouden haast zeggen werden geldpauscn. „Geleerden"
lichtten ons ln omtrent de beste, meest wetenschappe
lijke wijze van beheer onzer goudreserves. En waar zijn
wij nu? Waar zijn die knappe financiers allen geble
ven?"
„Zoolang alles goed ging. waande men hen knap. en
elschten zij de eer op, die toekomt aan knapheid en suc
ces. Maar hun suces kwam door toeval, door omstan
digheden en toestanden, waarop zy niet meer invloed
hadden dan op de zwaartekracht of op de snelheid van
het licht. En hun val kwam ook door invloeden, dio bul
ten hen om gingen, en waarmede zij niet beter raad wis
ten dan andere doodgewone mensohen, die niet door
blind toeval waren gchcschen naar groote posities."
WIE DE SCHULD?
In de schriftelijke beschouwingen van de Tweede
Kamer over de Rijksbegrootlng treft men de bewering
aan, dat de crlsia het gevolg zou zijn van de kunst
matige belemmeringen, welke men aan de natuurlijke
werking van het kapitalisme ln den weg gelegd heeft.
Men bedoelt met die kunstmatige belemmeringen het
tusschenbeide-komen van de overheid (met een
vreemd woord noemt men dat interventlonlsme) en
heeft dan voornamelijk de sociale wetgeving op het oog.
Inderdaad: ongebreideld is het kapitalisme in Europa
niet meer; de gulden vrijheid om zelfs kinderen van
6, 7 Jaar 12 uur en langer te laten werken, ls voorbij
en ook andere wantoestanden zijn verminderd of geheel
verholpen. Het is er echter mee als met de leeuw, waar
van een onzer bekende economen zelde: „Hij ls nog
geen vegetariër al vijlt men hem de nagels stomp en
al breekt men hem de tanden uit de muil."
Zoo is het dok met het kapitalisme. Acht-urendag.
verbod van kinderarbeid, de veiligheidswet enz. maken
het wat minder moorddadig, doch zijn aard is niet prin
cipieel gewijzigd. En ln die aard lgt het regclmatg te-
rugkeeren van crisistijden. Hier la het lijstje: 1812 1836
1847 1864 1873 1880 1890 1907 1913
1921 1930 19??.
Of zou men meenen, dat we nu de laatste beleven, cp
de manier bijv. van de „laatste" oorlog die van 1914
1918?
Hoe dit echter zy tot hen die de crisis toeschrijven
aan de regecringsbemoeiing met het economisch levon,
richten wij deze vraag:
Hoe verklaart U dan, dat deze crisis uitbrak en hevig
woedt in de Vereenigde Staten van Noord-Amerlka,
waar het bedrijfsleven vry is, volmaakt vry van elke
staatzorg of, als men dat liever wil, vry van elke mis
handeling door den Staat?
Wy denken dat die verklaring wel zal ultbiyven, want
feiten zyn nu eenmaal lastige dingen.
NIET DUURDER-
Af en toe kan men deze klanken beluisteren: „Het
brood is dan toch ondanks de tarwewet niet duurder
geworden. De ongeluksprofeten, die dat voorspelden,
staan maar leeiyk ln hun bloote b..,.!"
Inderdaad, de broodprys is nog niet gestegen, maar
zou zonder tarwewet ongetwijfeld gedaald zijn- De brood
eters zitten dus toch met de strop.
De zaak staat zoo.
De tarwewet kost omstreeks 20 millloen. Dat geld
komt niet uit 's Rijks schatkist, doch wordt opgebracht
door de consumenten.
Zonder de tarwewet was het niet noodig om het op
te brengen en kostte het brood ons dus evenveel minder;
dat wil zeggen: 20 mlllioen. Dit voordeel ontgaat der
halve de gezameniyke consumenten en zy hebben niet
eens de schrale troost, dat zy de tarwc-bouwere met
dat bedrag helpen het hoofd boven water te houden.
Immers, van die 20 millloen valt de boeren maar de
helft toe; niet meer dan omstreeks 10 mlllioen.
En waar biyft de andere helft?
Die verdwynt gerulschloos tusschen wal en schip en
>1
komt, naar het schy'nt, grootendeels terecht In de
ken van de molenaars.
Niet in del van de kleine, doch in die van de
Zooiets noemt men een graantje meepikken!
Men zou het echter ook anders kunnen betiteêt
ln elk geval bewyst het feit, dat zoo iets moff't**
overduideiyk, wat een knappe regeerders wö he$>*-
Hun geluk is, dat de dalende wereldprijs geen vtth»
ging van den broodprys noodzakeiyk maakte.
komen zy aan den storm, die hen anders al/*b'frl
had weggevaagd. I ttfïi
Zou de heer Van Oss ook ln dit opzicht gtW* .1
met zyn bewering, dat succes voor 99 proc»* 8e*u* 1'J tue
UIT DE LUCHT-
Het staat nu wel reeds vast, dat de
volgwde oorl
in groote styi een lucht-oorlog zal zijn en d»t een
land als Nederland by voorbaat verloren
daaraan mee doet. Groot-machten ala Frankrijk,
Engeland hebben honderdtallen vliegtuigen en C^e|,
kei eskader kan bommen genoeg meevoeren, om
uren nadat de oorlogstoestand is Ingetreden, e - S
bevolkingscentra grootendeels te vernletigcn-
nocuvres boven Londen, Parys, Milaan, en»- e
onverdedigbaarheid van zulke steden bewc*en, zf*-
het beste materiaal.
Voorop staat dat wy dit niet hebben, en w
kunnen krygen: het gaat zelfs ln tijden van vo
onze flnancieele kracht verre te boven.
Voor ons fatsoen doen wy iets maar het is n -
en gevaariyk. Het trekt den oorlogsdonder aan e
r
*<e
zyn slagen niet afleiden.
Het eerste doel ln een nieuwen oorlof
breken van den wil der vyandelijke bevol'K ng
groote luchtmacht is dat mogeiyk, doch ju
luchtmacht zal ons altijd ontbreken. Kans om
logsdoel" te bereiken hebben wü dus nie
"^EMs maar één middel en wel dit: nic'
tyds ontwapenen, zoodat geen enkele P M
tlef kan hebben om onze steden uit te moo
Mut al» ztj bet dan toch doet.
Dat zou verschrikkelijk wezen, doch niet erg
wanneer wtj ona niet ontwapenen en
nen verhinderen. Want zoo staal Immer, de za£
hebben van alle. wat. wat soldaten cn knnonn.n.
schuitjes en matrozen, wat vllegmaehlnes eo vM
en met elkaar Is het niet voldoende om „ons die
plekje grond" veilig te sellen. :j'
ons men«he».m.t.r,«r Ja^v-W^
Zl
M
o h<
Zi
geofferd en het zal niet eens
offer ook maar eenig heilzaam gevolg heeft
t*ntc
