De Economische crisis in de woestijn. DE LANGENDIJKER GROENTENVEILINGEN. De crisismaatregelen van de regeering. A.V.R.0. contra den Staal Het gestolen De geschiedenis luchtballonnetje van twee deugnieten. GOUD PAPIERGELD EN LEVENDE KAMEELEN. ECONOMISCH INZICHT VAN PRIMITIEVE MEN8CHEN. (Van onzen relzenden correspondent). DAMASCUS, 29 October. Do wereldcrisis, die In Europa en Amerika mlllioenen menschen tot arbeldslooeheld doemt en tenslotte zelfs het schijnbaar onaantastbare Engelsche pond verzwakte, laat zich natuurlijk ook in Azië gelden, maar is, wat Syrië aangaat, toch minder voelbaar dan elders. Het le ven der maasa ls primitiever, groot-industrie ontbreekt het credletwezen heeft zich niet zoo sterk ontwikkeld als in Europa en de Vereenigde Staten, de bevolking staat er dichter by do 'natuur dan elders en dit alles ver zwakt de gevolgen van de crisis aanmerkelijk. Er be staat hier ook geen onbuigzame wetgeving, er bestaan geen voorschriften en langdurige overeenkomsten, welke aanpassing aan nieuwe toestanden bemoeilijken. Vrijer dan ergens anders werkt hier de vaak wreede, echter uit de psychologie der massa voortspruitende eoonomi- sche wet van vraag en aanbod. De bevolking stelt over het algomeen gerings slecfcen aan het leven. Is er veel geld. dan is ze ook van enkele luxe-artikelen, b.v. gr&mophones, betere en fraaier klee ding. niet afkcerig, doch de eerste levensbehoeften blij ven altijd voor do massa wel beroikbaar. Het begrip „eerste levensbehoeften" is hier evenwel veel beperkter dan bij ons. Aan de woningen wordt geen hoogcr cisch gesteld dan dat ze tenminste min of meer tegen de weersinvloeden beschutten. Ook een rijke Bedoeln. be zitter van dozijnen kameelen, acht een tent als woning voldoende. Verlichting der woonruimte bij avond wordt overbodig geacht. Wil men na het ondergaan van de zon nog een oogenblik opblijven, dan zit men 's zomers huiten en in het frlssche jaargetijde bij een mangaal (comfoor) met gloeiende houtskool, die warmte en een vage verlichting geeft, wat voldoende ls. Meer licht zou overbodig zijn. De menschen ontvangen geen couranten en kunnen ook voor het allergrootste deel niet lezen. De mangaal met houtskool is evenwel al luxe. De boeren In hun primitieve woningen zitten evenals de Bedoeïnen In hun tenten bij een klein vuurtje, dat op den bodem ls aangelegd, een vuurtje van hout of van diermest. Het voedsel is eveneens zeer eenvoudig. De fellahs (boeren) en Bedoeïnen hebben niet heel veel te koopen. De bodem en de kameelen brengen de voornaamste le vensmiddelen direct voort en de menschen in de stad leven ook voor weinige centen per dag. In verhouding meer gegoeden veroorloven zich nog wel eens een vlecsch maaltijd. Zulk een maaltijd (geroosterd schaapvleesch b.v. brood), komt In een goed Arabisch restaurant op niet meer dan ongeveer vijftien cent. Thuis bereid komt het nog minder. Velen (ook onder de meer gegoeden) eten zelden vleesch en vergenoegen zloh met een soort fijn gemaakte erwten, vermengd met olijfolie, en het zeer smakelijke Arabische brood, dat den vorm van panne- koeken hoeft De eigenlijke groote crisis begon in deze streken ruim een jaar geleden, toen het zilver steeds meer in waarde viel. Zooalfl men weet, wordt de waardevermindering van het zilver door vele eoonomen als een der voornaam ste oorzaken van de wereldcrisis beschouwd. In Azië en ook in groote deelen van Afrika was het zilver nog steeds het voornonmstc betalingsmiddel. De waardeverminde ring van dat betalingsmiddel verminderde de koopkracht van hondorden mlllioenen menschen en dus ook den af zet van vele Industrieele producten, wat val der prjjzon, Inkrimping der productie en werkloosheid ten gevolge had. Het zilvor was in Arablë, Palestina, Syrië, Turkije, Irak en Servië op het platteland niet het eenlge betaal middel. Niet-officicel bestond er eigenlijk de dubbele standaard. Alle wetten hadden daaraan niets veranderd Turkije heeft gehandhaafd het Turksche pond (thans ongeveer f 1.16 waard), Palestina heeft het Palestlna- pond, dat nauw verbondon ls aan het Engelsche pond sterling en daarvan thans de gevolgen ondervindt. Syrië heeft zijn Syrische pond, dat wettelijk gelijk is aan twintig Franscho franc, doch de zaken werden ln het binnenland steeds gedreven ln oud zilver en goudgeld. De „medjidle", een oud Turksch zilverstuk en het „goud pond" waren de rekeneenheden, en tusschen beide be stond geruimen tijd oen tamelijk vaste verhouding. De waardevermindering van het zilver maakte daaraan een einde. Daar van bovenaf ook zelfs niet werd geprobeerd een vaste waarde-verhouding tusschen de twee metalen vaat te stellen, verdrong niet het zilver het goud, maar integendeel het goud het zilver. Wel is het oude zil vergeld nog onder het volk ln omloop, doch basis de» handelstransacties is het goud en betalingen hebben veelal in dit metaal plaats. Er waren geen theoretiseerende economen en geen wetten noodig, ook zonder dat ging na de waardever mindering van het zilver de massa intuïtief over naar den gouden standaard. Niettegenstaande het Syrische pond (papiergeld) het officieele betalingsmiddel is, erkennen fellahs (boeren) en Bedoeïnen in de practijk slechts goudgeld als betalingsmiddel. Doordat de Fran- schc franc bij zijn huldigen koers op goudbasis staat en het Syrische pond officieel gelijk is aan twintig franc, is tot nu toe ook de verhouding tusschen het Syrische pondien het goudpond stabiel. Eén goudpond i3 gelyk aan vyf-en-een-halve Syrische pond en dus aan ongeveer elf Nederlandsche gulden. Niet alleen elke fellah (boer), elke Eedoeïn handelt alleen op goudbasis, ook vele winkeliers te Damascus doen dit en geven de prijzen hunner waren aan ln „goudpiasters'Eén gouópiaster is gelijk aan vyf-en- een-halve Syrische piaster, dus aan ongeveer elf cent. Als vreemdeling moet men zich ln deze merkwaardi ge gs-dtoectaaden hebben Ingeleefd, om niet telkens te werden bedrogen. Bij kleine bedragen nemen de fellah en de Bedoeïn eoma ook Syrlsch papiergeld aan. doch alleen als ze dit dadelijk weder kunnen uitgeven o£ omwisselen. Ontelbaar zijn dientengevolge de wisselaars. In de woestijn evenwel gaat alle handel in goud. Paarden en kameelen worden bij de Bedoeïnen steeds in klinkende goudmunt betaald. Geen Bedoeïn bezit dan ook papier geld. Goud is hun ruilmiddel en daarvan laten ze zien door geen theorie afbrengen. In de dagen van do daling van het Engelsche pond verschenen aan een bank hier ter stede eenlge Bedoe- nen, die bij uitzondering bij een koop papiergeld in be taling hadden aangenomen en dat in goud wilden om wisselen. De bank had na den aanstorm, geen goud voorradig, doch de Bedoeïnen namen met deze «nede- deeling geen genoegen. Ze protesteerden en dreigden, ze spraken van „diefstal" en bedrog". De aanvoer van goud per vliegmachine kalmeerde de gemooderen. Een econoom, die by de Bedoeïnen de wenscheiykheld of noodz&keiykheid van een verlaten van den goudbasis zou bepleiten, zou door hem als een dief en een bedrie ger worden beschouwd. Ik sprak met een Bedoeïn, die eenigszins Fransch kent, over deze kwestie. Hy zette me uiteen: „Het ls ai gebeurd, dat ze voor papiergeld minder goud gaven dan vroeger en ook, dat we voor zilver minder goud kregen. Vaak kregen we voor goud plotseling meer zilver en meer papiergeld. Maar gewonnen hadden we dan nog niets, want de prysbepallng onder ons gaat steeds ln goud. Waarom zouden we dan papiergeld nemen?" Ik probeerde den man by te brengen, dat goed papier geld toch goud vertegenwoordigt (over het verlaten van den goudbasis sprak ik niet, zulk een politiek kan zoo'n woestijnbewoner niet* anders beschouwen dan als dief stal of zakkenrollery). De Bedoeïn wilde van myn theo rie niets hooren: „Als ik een kameel verkoop tegen goud, geef Ik een echten kameel, levendig, dien je ziet Daan-oor wil ik dan ook goud hebben, dat ik zie en geen papier. Als u van my met goud een kameel koopt en betaalt me met werkelijk goud, zoudt u dan tevreden zyn met een papiertje inplaats van goud, aJs ik een kameel geef." Ik probeerde nogmaals te betoogen het verband tus- sdhen goud en papier, maar hy had zyn antwoord al gereed: „Dat hebben de Turken vroeger ook gezegd, De menschen, die Turksch papier hebben genomen, verloren veel, die goudgeld namen verloren niets. En dan, goud kan niet verbranden en je kan het niet ver- acheuren. Waarom zouden we dan papiergeld nemen?" Het waa een economische theorie, welke ln onze Europeesche samenleving met ingewikkeld crediet- syateem niet gemakkeiyk toepaseiyk zou zyn, maar deze theorie heeft ten opzichte van sommige andere theo rieën tenminste het voordeel, dat ze met belde voeten stevig op den grond staat J. K. BREDERODE. Prijzen en ttommina gaven niet veel ver andering te zien. De tergendo lang zaamheid voor steunmaatregelen a. d. noodlijdenden tuinbouw. Lage prijzen voor aardappelen. Bloemkool weer slecht in prijs. Aohterultloopende prij zen voor witte en pele kool. Witte kool laag. Uier bevredigend. Peen niet slecht. Lage prijzen voor ramme nas en bieten. Druiven. Alles bleef deze week zoowat bij het oude; niet elechts de bestede pryzen, maar ook het uitblijven van daadwerkelijke hulp. „Kr wordt nan gewerkt", hoorden we wel eens meer zeggen, als er de bedoe ling achter zat, te betoogen, dat er toch niets van komt. Dat zal hier wel niet het geval zijn, want uit het antwoord op de vragen van Dr. Kortenhorst is gebleken, dat de steunverleening nan de tuinders zijn volle aandacht heeft en dat hij hoopt, spoedig met een ander klaar te zijn. Het is anders toch een gekke boel in ons 1 an1 met onze extra-parlementairo regeering. B.v. in Botterdam zit hot gemeentebe stuur ook in de penarie, net als hier de tuinbou wersstand. Er moeten enkele millioentjes zijn om de bestaanszekerheid van die stad te bevestigen, om haar crediet niet al te zeer te schokken; en ziet, ze rijden daar even naar Den Haag, houden een bespre king met een der ministers en in minder dan geen tijd is de zaak voor mekaar. Botterdam wordt ge holpen, maar als het hongerende tuinders betreft, dan heeft men in Den Haag den tijd. Dit zijn hier ook maar „boeren", in Botterdam zijn het „heeren". Zoo is het toch heusch niet te verwonderen, dat men lok krijgt aan al dat parlementaire gedoe en dat inen begint te begrijpen, dat men met rustig en te vreden te zijn, ordelijk te vergaderen enz. het in deze omstandigheden minder ver brengt dan de lui, die een groote bek durven op te zetten of de verte genwoordigers, die weten lui inet groote bekken ach ter zich te hebben. Solidariteit is een mooi woord, en telkens weer wordt er in politieke kringen, en ook in die der vakvereenigingen mee geschermd, maar het verliest zijn glans, als men ziet hie lang zaam toch de behartiging geschiedt van de belan gen van duizenden n!et-„arbeiders". arbeiders tus schen nanhalingsteekens, om de vraag op te werpen of onze tuinders dan geen arbeiders zijn. Getheoretiseerd wordt er, bespiegeld, wedstrUden In welsprekendheid gehouden, in onze vertegenwoor digende lichamen, principes star vastgehouden, als of men daarvan kan eten. Wat hebben onze tuinbou wers aan al die oratorische talenten, politieke en economische bonzen, als ze niet te eten hebben! Wat geeft het, een drenkeling bezig te houden met bespiegelingen, hoe verkeerd hij heeft gehandeld met zóó roekeloos te zijn en wat nu haalt het toch uit, bij de noodzakelijkheid hem te redden, hem. ter wijl ic nog in het water ligt, voor te houden, hoe hij in 't vervolg zal moeten handelen. Redt hem asje blieft en laat af met al uwe geredeneer. Steek hem e.en reddingsplank toe en ga later eens op je gemak met hem praten! Zoo zien de tuinbouwers, althans het groote gros van hen. den toestand. In den raad van Zuidscharj woude werden deze week ook nog van die theorieën gehouden, toen het gold de tuinders te helpen. Het leek wel of de gemeente naar de maan zou gaan, als enkele duizenden beschikbaar werden gesteld voor de adresseerende, in nood verkeerende tuinbouwers. De gemeente heeft nog een groot (althans groot voor zoo'n gemeente) reservefonds en er worden nog hee- lemaal geen opcenten op de gemeentefcndsbelasting geheven. Gelukkig heeft de raad er per saldo anders over geoordeeld en is er een bescheiden poging ge waagd om den grootstcn nood te lenigen. Voorloopig wordt er dus wat hulp verleend, maar we houden ons hart al met beide handen vast, als onverhoopt noodig wordt, dat de steunmaatregelen zullen moe ten worden gecontinueerd. Solidariteit, mijne heeren, het is zoo'n prachtig woord en do inhoud er van is nog veel prachtiger, maar komt eens aan het heilige huisje der principes, dan verdwijnt de glans en blijkt het slechts een ijdel woord. Voor het in toepassing brengen van het: Al len voor één. en één voor allen, moest geen georga niseerde macht noodig zijn. maar zij moest spontaan opwellen uit het hart van ieder, die die uitdrukking op zijn lippen durfde te nemen. Aan de schandpaal moesten allen, die dit heilige woord vertrappen! Zoo donken in deze zware tijden de niet door principes benevelde bouwers er over en zij vragen nog slecht*, maar zij zullen eischen, als het te laat is. Aardappels, voor zoover ze werden aangevoerd, brachten voor Duken fl.60 op. blauwe f 1.80, Frie- sche Borgers f 3.50—5.80, lage prijzen alzoo. Met de prijzen der bloemkool liep het aanvankelijk iets beter dan de vorige week. Zoo bracht Lecerf aanvankelijk f 5.105.70 op. reuzen golden toen f550—5.80. terwijl voor tweede soort rond ft werd betaald. Ongelukkig konden deze prijzen zich niet handhaven en moesten de mooiste exemplaren van Lecerf voor ruim fS worden van de hand gedaan en de kleinere voor ruim f 1. Op het eind der week trad er weer een kleine verbetering in. zoodat Zaterdag aan de Broeker veiling voor reuzen f 4.10—5.50 werd betaald. Tweede soort bracht toen slechts f0.70—1 op. In 't geheel heiiep de aanvoer aan beide veilin gen ongeveer 46000 stuks. Was er de vorige week in de prijzen der roode kool eenige verbetering gekomen, helaas kon deze nu geen stand houden en liepen de prijzen weer iets terug. De hoop op verbetering was alzoo weer spoedig vervlogen. Herhaalde malen kwam het weer voor, dat de groot» kool voor 00 Cailt per 100 Kg. moest worden verkocht en maar zelden kon voor het aller mooiste kleingoed f3 worden gemaakt. Do laat ste dagen was de tendens nog slechter dan in het be gin en bleven de mooiste soorten nog beneden de f3. Zaterdag was de noteering te Broek f 0.60—2.90, te Noordscharwoude fO.GO1.00. De totale aanvoer bedroèg 27 spoorwagens. Nog slechter was het op de gele koolmarkt. De vo rige week was voor het meest gezochte kleingoed meermalen boven de f 3 besleed, deze week was de hoogste prijs f2. De minimumprijs van 60 cent was weer schering en inslag. Aanvoer: 12 spoorwagens. Deze week werd slechts weinig gewone witte kjol geveild. Inplaats daarvan verscheen de Deensche witte. Bij hooge uitzondering werd voor de eerste iets meer dan de minimumprijs betaald: bijna alles ging weg voor 50 cent. Deensche witte bracht f 12 op. Aan witte kool werden 20 spoorwagens geveild. De uienmarkt gaf weer de beste resultaten. Dit product brengt, prijzen op die er mee door kunnen Gewone uien golden van f4.504.70 per 100 K.G., grove werden ongeveer tegen dezelfde prijzen van de hand gedaan en zelfs drielingen brachten weinig minder op. Nep was zelfs vrij duur, n.1. van f77.60. Ondanks den drukken tijd van het koolhalen, was de aanvoer zeer bevredigend, nl. 15 spoorwagens. De aanvoer van bieten had uitsluitend plaats aan de Broeker veiling. De prijzen waren te laag voor een loonende opbrengst. De mooiste werden verhan deld voor ruim f2, de minder gewilde brachten nog 20 a 60 cent minder op. Deze week verschenen ook rammenassen aan bei de veilingen. De prijzen logen tusschen f 1.40 en f2, wat ook te laag is. Voor druiven werden ongeveer dezelfde prijzen be taald als verleden week: f3335 voor Alicante en f28—30 voor Frankenthaler, Al zijn de prijzen der peen niet hoog, ze zijn toch beter dan die der kool. De groote brachten van f3 3.80 op. kleine golden f 150—1.90. Deze prijzen zyn beter dan enkele weken terug. Veel ging er niet aan onzo veilingen om. Het is daarvoor een ie drukke koolhaalders-campagne. De tuinders stapelen thans hun schuren vol, de hoop voor den komenden winter. Hier Voorkom Gorgel droog met Doozen ft 25, 45 en 65 cl: begint Het! Een protestmotie van het N.V.V. in de vergadering van het hoofdbestuur van het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen, die Vrijdag is gehouden, is de volgende motie aange nomen De vergadering, kennis genomen hebbende van de door de regeering bij de Kamer ingediende wetsont werpen; het eerste betreffende een aan de provin cies en gemeenten op te leggen korting op aan haar te verstrekken wettelijk voorgeschreven uitkeerin- gen, welke korting gedurende drie jaar telkenmale zal bedragen 3 pet. van het door die provincies en gemeenten over 1931 uitbetaalde totale loon- en sala risbedrag; het tweede inhoudende volmacht aan de regeering, om gemeenten, aan welke door het rijk kasvoorschotten zullen worden verstrekt, niet nader omschreven voorwaarden te stellen; ziet in deze beide wetsvoorstellen een ernstige aantasting van de zelfstandigheid der provinciale en gemeentelijke besturen, ten einde daardoor deze be sturen te kunnen dwingen tot het verlagen van de loonen en salarissen van het provinciaal en gemeen telijk personeel en hiermede voor een algemeen© loonsverlaging mede in het particuliere bedrijf ver der den weg te effenen; ziet voort*, in aanmerking genomen de politiek van de regeering, in de hierboven genoemde, niet nader omschreven voorwaarden een ernstige bedrei ging van de sociale maatregelen, door verscheidene gemeentebesturen genomen en nog te nemen; protesteert met kracht tegen deze voortgezette po litiek der regeering, welke er op is gericht het le venspeil der werknemersklasse omlaag te schroe ven; en spreekt haar volle instemming uit met de door de moderne bonden van overheidspersoneel en an dere bij het N.V.V. aangesloten bonden ingezette ac tie, om ook dezen aanval op de loonen en salarissen van het personeel af te weren. Mac ,rn Voor den waarnemend president van de BaiM rechtbank, mr. Van Rhede van der Kloot, Wem terdag het kort geding behandeld, waarin de R.O. den minister van Waterstaat had gedagn* naar aanleiding van de beslissing van den mh$ van 14 October j.l., waarbij aan de Radio-Volk» versiteit Holland 2 uur zendtijd per 3 weken toegekend met ingang van 3 November jl. in ring van den zendtijd van de A.V.R.O. Namens eischeres pleitte mr. G. J. Salm sterdam en namens den minister mr. J. H. Tejj Voorts woonde de heer Van Gheel Gil ile meeste* gemeen secretaris van de A.V.R.O., de pleidooiej' Mr. Salm gaf een uiteenzetting van de ven» lende maatregelen en wettelijke bepalingen me; trekking tot het gebruik van de zenders en de' deeling van den zendtijd en wees erop, dat inger het besluit van 15 Mei 1930 de beschikbare ze^ door den minister, den Radioraad gehoord, naar lijkheid moet worden verdeeld over de tot ding bevoegde omroeporganisaties. Ingevolge van het zendtijdbesluit moet aan de bij zondert roepvereenigingen zendtijd tot een maximum n pet. kunnen worden afgestaan, welk maximum i kelijk over de beschikbare zenders wordt ven De A.V.R.O. nu heeft reeds 6 uur zendtijd ra> J,,T 1 afstaan aan de V.P.R.O.. d.i. 5.36 pc.t van het oj zender Hilversum beschikbare aantal zenduresj week. Zij meent, dat een verdere overschrydinj de 5 pet., welke geschiedt indien de Radio-Volk versiteit de reeds toegewezen uren behoudt ten van A.V.R.O. (en V.A.R.A.) in strijd is met het tijdbesluit en betoogt, dat zij daardoor in moe; heden wordt gebracht. Mr. Telders betwistte allereerst dat deze zul eene was voor kort geding. Indien de A.V.R.O. schade te lijden, dan kan zij een actie daartoe i hangig maken met verhaal op den Staat. Ovenj achtte pleiter de zaak afgedaan wanneer de a R.O. bijv. 'A uur per week jazz-muziek laat «n len. Wat de hoofdzaak betreft betoogde mr Teldeni de machtiging van de A.V.R.O. berust op eet terieele beschikking van April 1928, vóór f wijziging, doch van veel verdere strekkingi zendtijdbesluit Zich subsidiair stellend op woordige regeling toonde pleiter aan dat raad is gehoord welks advies pleiter en dat de minister het zendtijdbesluit sli een werkprogram behoeft te beschouwen, hij volkomen bevoegd is, de zendtijden te De confessioneele omroepvereenigingen hel een zestal uren moeten afstaan aan den roep (al worden deze 6 uren niet ten volle Pleiter concludeerde, dat de minister hier lei bevoegdheid had overtreden. Uitspraak later. i Alge NOG ZOO JONG. Zij tante i Het assizenhof van Lincolnshire heeft egnj gen boerenknecht wegens moord op zijn tante, bij wie hij werkte, ter dood veroorii de politie had hij bekend op zijn tante en ooki oom te hebben geschoten toen dezen te bed ij doch ter zitting ontkende hij weer. Hij bleek ir geheöl niet onder den indruk te zijn van de ui« der jury, die hem sterk voor gratie aanbeval.Gd iyk wordt voor dergelijke jeugdige personen4] straf in gevangenisstraf veranderd. HET BANDIETENWEZEN OP COR8I Een De autoriteiten hebben besloten een i touw te zetten om het bandieten wezen uitUfj In verband hiermede is de Corsicaansche gea rie met 200 man versterkt, van uit MarseillJ Corsica getransporteerd en me', moderne strijèf len als vliegtuigen en pantserauto's uitgeroglL gisteren hebben gevechten plaats gehad me; d#muist» dieten en de beruchte bandietenleider Bartotiip wn de gendarmen omsingeld en doodgeschoten. Pkbevo 't, om Of 219. De botboer kruide zyn wagen vwdr Zyn visch prijzend, zoo hard hy koo. De man, met de handen ln de zakk» Dacht weer aan zyn luchtballon. Die Jongen zal nou wel zijn verdw Door de vlschkar heb ik hem gemlit Door die rare vlschhiatorle, Heb ik achter het net gevlacht d te o staf toie e it eer t de inkJi eer d inta luis Bidi» \Y rgf uitl pl ere u I bel 220. De wind nam Pim weer ln het ooitje. Voerde hem van Portugal weg. Ik geloof, hy brengt me naar Spanje, Maar ik weet hier weg noch steg. Boven het Escorlal kwam hij zwevend, 't Koninkiyk palels van Madrid. Het ïykt net een vesting, dacht de Jongen, Wie hier toch wel gevangen zit?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 10