Alieicti Nitus-
Mitrttnit-LulbiiwllaL
Bui tenland.
Uitgevers: N.V. ?.h. TRAPMAN Co., Scbagen.
Eerste Blad.
Brieven over
Engeland. -
OM HINDENBURG.
„Zonder werk" leidt
naar den ondergang.
Kabinetscrisis
in Frankrijk.
Nieuwe burgeroorlog
in China?
Fa. Gebr. ROTGANS
Opzienbarend artikel
ran MussoIinL
Auto tegen gesloten
spoorboomen gereden.
Woensdag 13 Januari 1932.
Be
SCHAGER
75ste Jaargang No. 9002
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot s morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in hel eerstuitkomcnd nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden fl.80.
TIëN van 1 tot 5 regels f 0.8
inbegrepen) Grootere letters
Losse nummers 6 cent. ADVERTEN»
i, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
worden naar plaatsruimte berekend.
dit nummer bestaat uit drie bladen.
9 Januari 1932.
Het is niet gemakkelijk een nieuw verhaal te
bedenken. Met nieuw bedoel ik een verhaal, dat
werkelijk nog nooit verteld ls, en, sterker nog,
dat geen overeenkomst vertoont met andere,
j-eeds vroeger vertelde geschiedenissen.
Twee honderd jaar geleden was dat een heel andore
zaak. De eerste Engelsche roman verscheen In 1740, en
de schrijver er van, Richardson, had een onafzienbaar,
onontgonnen veld voor zich, waarvan hij eenvoudig het
Btuk, dat hem het me^st aantrok, voor zich kon op-
eischen, zonder dat iemand hem van diefstal kon
beschuldigen.
Hoeveel schrijvers zijn er niet na Richardson ver
schenen! Ik zou hun aantal niet graag benaderen. We
behoeven slechts na te gaan, dat er in Engeland elk
jaar ruim veertien duizend nieuwe boeken verschijnen.
Dat zijn natuurlijk lang niet allemaal verhalen. Er zijn
heel veel wetenschappelijke werken bij. Boeken als The
Mysterious Universe van Jeans. En de verhalen zijn
volstrekt niet alle nieuwe verhalen. De werken van
Dickens, Thackeray en honderden andere schrijvers
worden nog geregeld herdrukt, en bovendien worden de
beste buitenlandsche werken vertaald. Maar zelfs na
aftrek van al deze blijven er duizenden, zeker meer
dan zeven duizend over, die geschreven zijn met de
bedoeling nieuwe verhalen aan de Engelsch lezende
wereld te geven.
Het ls zeer de vraag, of één percent van die, laten
we zeggen zeven duizend, daarin slaagt. Het vet >s al
lang van de ketel. Het verhaal van mijnheer en me
vrouw A., van wie hij (of zij) verliefd wordt op een
andere vrouw (of man), kan op veel manleren gewij
zigd worden. Het kan eindigen met scheiding, of ver
zoening, met moord, of zelfmoord, of zelfverloochening,
snaar het blijft per slot van rekening dezelfde oude
geschiedenis. Het is geen nieuw verhaal, dat verschijnt,
maar variatie 2394 van een oud thema.
De detective-verhalen zijn op dit gebied nog de ergste
zondaren. De moord is gepleegd, we weten het allemaal
al op bladzij 3, niet door den schuwen gast met het
ongunstig uiterlijk, en ook niet door den bediende, die
zes maanden gevangenisstraf echter den rug heeft, maar
door den jovialen gastheer zelf. De politie is oliedom,
•n laat zich op allerlei dwaalsporen lelden, en de zwijg
zame detective heeft de geheele zaak ontward (maar
■wacht honderd vijftig pagina's, vóór hij ons dat ver
telt), zoodra hij een stukje van het Perzisch tapijtje
onder zijn loupe bekeken heeft.
En nu zijn we nog pas in 1932. Wat moet het worden,
wanneer we honderd jaar verder zijn? Thans komt
het nog voor, dat de een of andere schrijver een werke
lijk nieuw Idéé krijgt. Enkele jaren geleden liet David
Garnett een dame In een vos veranderen, en Lady Into
Fox is werkelijk niet alleen een origineel, maar tegelij
kertijd een heel mooi boek.
In 1930 kwam Priestley met zijn Good Companlons,
een meesterwerk van een heel andere soort dan Lady
into Fox. We kunnen Garnett's boek bewonderen, maar
tegelijkertijd zeggen we, dat dames nu eenmaal niet
de gewoonte hebben in vossen te veranderen. Priestiy
vertelt een geschiedenis, die nooit gebeurd is, en ongetwij
feld ook wel nooit gebeuren zal, maar het blijft een
feit, dat ze zou kunnen gebeuren. Een rijke onge
trouwde, en niet heel jonge dame besluit te breken met
den sleur van het leven, dat ze tot nu toe geleid heeft,
en trekt de wereld in. De wereld is in dit geval het
beperkt gedeelte er van. dat Engeland heet. De trexke-
rij heeft plaats in de auto van de dame.
Hiermee is een bedrijf van de geschiedenis afgeloo-
pen. Een ander bedrijf begint. Een timmerman ln het
Noorden van Engeland krijgt genoeg van zijn huiselijke
omgeving, en trekt de wereld ln, alweer in dit geval
Engeland Na eenige meer en minder aangename
avonturen komt hij de auto van bovengenoemde dame,
Miss Trant, tegen, die, de auto wel te verstaan, geen
stap meer voor of achteruit 'kan doen. De timmerman
heeft van auto's niet het minste verstand, maar wegens
zijn timmermanschap, en een zekere aangeboren handig
heid, weet hij er honderd keer zooveel van als Miss
Trant. Hij bekijkt en betast het vehikel eens in zijn
inwendige, en het gaat weer aan den rol. Miss Trant
stapt er in, en neemt den handlgen timmerman mee.
Tweede bedrijf.
Een jeugdig en zeer muzikaal onderwijzer op een
kostschool krijgt ruzie met de vrouw van zijn princi
paal, en trekt de wereld in: Engeland, wel te verstaan.
Hij, de timmerman en Miss Trant komen op één en
hetzelfde oogenblik te zamen In een café, waar een
troep tooneelspelers, die de wereld, Engeland, doortrek
ken, in een min of meer wanhoplgen finantieelen toe
stand hun dreigend bankroet bespreken. Miss Trant
voelt zich tot hen aangetrokken, spreekt met den lei
der van den troep, en biedt aan het gezelschap met haar
beurs te ondersteunen.
En daarmee begint het vierde bedrijf van dit werkelijk
hoogstinteressante boek, Miss Trant, schoolmeester, tim
merman en tooneelspelers trekken nu te zamen het land
door en vormen het gezelschap „de Goede Kameraden":
the Good Oompanions. Het is en van de beste, zoo niet
h e t beste boek, dat de laatste jaren in Engeland
versohenen is.
Origineel, hoewel het mij lang niet zoo geboeid heeft
als The Good Companions, is ook Hls Monkey Wife, or
Married to a Chimp, van Collier. Dit vertelt de zeer on
gewone geschiedenis van een Engelschman, die op vol
komen regelmatige en wettige wijze in den echt verbon
den wordt met een Chimpanzee. Begrijpelijkerwijze is hij
daarover in den beginne zeer ontdaan, want het is ge
schied door een handlgen streek van de chimpanzee, die
zwaar gesluierd de plaats van zijn bruid heeft Ingeno
men, maar na verloop van eenigen tijd legt hy zich niet
alleen by den ietwat ongewonen toestand neer, maar is
er heel erg mee ingenomen. Wij, lezers, gek als het mag
schijnen, kunnen ons met het geval volkomen vereenigen
Of liever, we zouden ons met het geval volkomen kunnen
vereenigen, als het niet zoo gek was. Het is een ori
ginaliteit als .die van Lady into Fox, de sprookjesorigi-
nalitelt, niet die van de Good Companions.
Drie of vier jaar geleden schreef de Londensche Ob-
server een prijsvraag uit, waarbij als opgave gesteld was,
het bedenken van een origineel gegeven voor een ver
haal. Het gegeven behoefde slechts In enkele zinnen te
worden meegedeeld.
Is u by een bezoek aan Londen wel eens in de Tate
Gallery geweest, het museum van moderne schilderijen?
Dan heeft U daar de schilderij van Lelghton kunnen
bewonderen: Psyche, staande op den rand van haar bad,
gereed daarin af te dalen. De Observer kende den prijs
voor het meest origineele gegeven voor een verhaal toe
aan den Inzender van het volgende:
De bewakers, die op zekeren morgen van een heeten
Augustusdag het museum ontsloten, kwamen tot de ont
dekking, dat Leighton's Psyche, na zooveel jaren op den
rand van haar bad te hebben doorgebracht, daarin ein
delijk was neergedaald. Er is aan de schilderij geen
spoor te ontdekken van eenige aangebrachte verandering,
en de theorie, dat de schilderij vervangen is door een
andere, wordt door geen enkel bewijs ondersteund. Er
wordt reeds gemompeld, dat ook bij andere geschilderde
personen een zekere activiteit valt waar te nemen.
Voor zoo ver ik weet heeft tot nu toe geen van de
honderden of duizenden Engelsche romanschrijvers ge
bruik gemaakt van dit gegeven, om het tot een comple
ten roman te verwerken. Toch sohijnt het mij toe, dat er
best wat van te maken zou zijn, duizend maal meer bij
voorbeeld dan van Red Ike, dat zoo geprezen werd door
den bekenden schrijver Hugh Walpole, dat lk me heb
laten verleiden, het te koopen. Het was een absolute
draak.
Het pleit beslecht. De Rijks
president beveelt staking van
verdere officieele bemoeiing in
zake zijn herkiezing. t
Rijkskanselier, Dr. Bruning, heeft Dinsdagmiddag
den Rijkspresident rapport uitgebracht over zijn on
derhandelingen nopens een parlementaire herkiezing
van den Rijkspresdient. Rijkspresident von Hinden
burg heeft hierop, den Rijkskanselier verzocht geen
verdere stappen in deze aangelegenheid te onder
nemen.
Hitier heeft zijn afwijzende houding tegenover het
voorstel van Drè Bruning niet den Rijkskanselier,
doch den Rijkspresidont persoonlijk in een schrijven
uiteengezet
Dit schrijven dat slechts dient ter persoonlijke in
formatie van den Rijkspresident, zal niet worden ge
publiceerd.
Een officieele mededeeling hierover is eerst in den
loop van den avond te verwachten.
Wat nu? Voorbereiding van een volks
stemming voor een herkiezing van Hin
denburg.
V.D. verneemt nog uit Berlijn:
Nadat de bemoeiingen van Dr. Bruning inzake
een parelmentaire verlenging van de ambtsperiode
van den Rijkspresident definitief zijn mislukt, gaat
het er thans slechts om een herkiezing van Hinden
burg voor te bereiden door een volksstemming.
Te bevoegder plaatse staat men op het standpunt
dat hiertoe bemoeiingen van welke officieele instan
tie dan ook ongeschikt zijn en dat thans alle ver
dere maatregelen uit het volk zelf moeten komen.
Men acht hiertoe de vorming van een commissie, zoo
als reeds indertijd bij de eerste verkiezing van Hin
denburg werd gevormd, doelmatig, Welke persoon
lijkheden voor de vorming van een degelijke com
missie in aanmerking komen en wie de leiding van
deze commissie op zich zal nemen, zal door de daar
voor in aanmerking komende instanties moeten wor
den uitgemaakt. In het bizonder acht men hiervoor
buiten de partijen staande persoonlijkheden geschikt.
Brief van Hitier aan den Rijkskanselier.
Hitier heeft na zijn brief aan den Rijkspresident Dins
dagavond nog den volgenden brief gezonden aan Rijks
kanselier Dr. Brüning.
..Berlijn, 12 Jan. '32 's avonds.
Zeer geeerde Heer Rijkskanselier,
Den 6 Januari 1932 deelde de heer Rijksminister van
Binnenlandsche Zaken, generaal Groener mij mede, dat
het in de bedoeling lag het presidentschap van generaal-
veldma&rsohalk von Hindenburg langs parlementairen
weg te verlengen, althans den Rijkspresident door een
tweederde meerderheid van den Rijksdag te laten kiezen.
In verband verzocht Rijksminister Groener mij de hou
ding der partij kenbaar te maken.
Hierbij heb ik de eer U, zeer geëerden heer Rijkskan
selier mede te deelen, dat de NSDAP bij alle vereering
voor den persoon van den heer Rijkspresident, niet in
staat is dit voorstel te steunen. Namens de nationaal so
cialistische beweging weiger ik derhalve onze toestem
ming. De constitutioneel-reohterlijke bulten- en Dlninen-
landsohpolltieke beweegredenen, zoomede die van mo-
reelen aard, welke ons tot deze houding bewegen, zal ik
U zeer geëerden heer Rijkskanselier in een uitvoerige
uiteenzetting omgaande doen toekomen.
Met de verzekering van hoogachting enz.
w.g. Adolf Hitier."
Deze brief werd in opdracht van Adolf Hitier gister
avond om 9 uur nog afgegeven aan Dr. Brüning in de
Rijkskanselarij door hauptman a. D. Goering.
Het volknbehoud ln Duitschland staat op het
•pel Uit de jeugdige werkloozen ontstaat
't steeds grooter wordende leger van dieven,
oplichters en andere misdadigers.
Een der ellendigste gevolgen der economische moei
lijkheden is de werkloosheid onder de jeugd. Ons Na
tionaal Crisiscomité, tal van vereenlglngen en bonden
beseffen dit ook en zoeken naar middelen om de jeugd
voor ondergang te bewaren.
De moreele gevolgen van dit gebrek aan bezigheid zijn
vooral bij jonge menschen funest, en het is daarom te
begrijpen, dat elk land, elke regeering, naar een oplos
sing streeft.
In Duitschland zoo lezen we in het „Handelsblad",
met zijn mlllioenen werkloozen, leven duizenden Jonge
menschen zonder werk. In October van 1931 bedroeg
het aantal jonge lieden tusschen de 16 en 21 jaar, dat
geen werk had 700.000; dit cijfer is thans aanzienlijk
hooger Drievierden van hen zijn jongens, één vierde
meisjes, Zij hebben slechts aanspraak op financleelen
steun, wanneer zij niet door hun familie onderhouden
kunnen worden Veel zwaarder dan het niets verdienen,
drukt op den jeugdigen werklooze het niets doen. Hij ver
slapt, zijn concentratievermogen vermindert, zijn veianfc-
woordelyikheidsgevoel verdwijnt. Hy verliest het con
tact met zijn familie, voor wie hij in vele gevallen enkel
een last is. Ten slotte raakt hy heelemaal aan tager
wal Uit de jeugdige werkloozen ontstaat het steeds
grooter wordende leger van dieven, oplichters en andere
misdadigers. De mogelijkheid om eens weer nutttig
werk in de maatschappij te verrichten wordt met den
dag geringer.
Hoe moet hier geholpen worden en wat geschiedt in
Duitschland reeds? In plaats van het verplichte werk,
waarvoor betaald wordt, is de vrijwillige „Arbeitadienst"
gekomen. In verschillende plaatsen heeft de overheid
localiteiten, of grond kosteloos beschikbaar gesteld om
jeugdige werkloozen zonder betaling te laten werken
voor zich en voor andere werkloozen. Dit werk wordt
„gemeinnützige Zusatsarbeid" genoemd. In München zijn
Werkgemeenschappen van 60 a 80 personen, waarin
jeugdige volwassenen arbeiden. Zoo ook ln de stad
Dresden. Andere steden, zooals Colborn en Reutllngen,
stelden grond beschikbaar voor landbouw. Er wordt
alleen dat werk verricht dat door geen ander verricht
zou worden en waardoor aan de arbeiders, die werk
hebben, geen concurrentie wordt aangedaan.
Daarnaast tracht men de jeugd in hun vrijen tijd te
ontwikkelen en te verdiepen en het theoretisch geleerde
vast te doen houden. De vrouwelijke, jeugd wordt huis
houdelijke kennis bijgebracht Steeds wordt weer de er
varing opgedaan, dat de jonge menschen veel liever
practisch werk verrichten dan theoretisch onderricht
krijgen. De Jeugd wil iets presteeren, zich een weg banen
Ook al stelt een ieder voor dit werk zijn arbeidskracht
tegen geen geldelijke vergoeding beschikbaar, toch is
er geld noodig voor gereedschappen, onderhoud, gebou
wen enz. De overheid helpt hier een beetje, in het besef
dat van het lot der werklooze jeugd het toekomstige
lot van Duitschland afhangt.
Het Kabinet—Laval afgetreden.
Uit Parijs wordt gemeld:
Gistermiddag heeft de minister-president Laval den
president der republiek Doumer het ontslag van het
geheele kabinet aaneeboden.
Over d n kabinetsraad, die gistermiddag plaats
heeft gehad, gaf de minister-president Laval het vol
gende communiqué:
De minister-president heeft zijn collega's van de
situatie op de hoogte gesteld en hun te kennen ge
geven, dat aan den vooravond van de belangrijke in
ternationale conferenties de gezamenlijke regeerings-
partijen aan de leiding der zaken moeten deelnemen.
De kabinetsraad ging hiermede eenstemmig ac-
coord
Om den minister-president volledige vrijheid van
handelen te geven, hebben de ministers en de onder
staatssecretarissen hun portefeuilles ter beschikking
gesteld.
Het geheele kabinet bij den president.
Ministerpresident Laval heeit zich, begeleid door
het geheele kabinet, hederavond om 10 uur naar het
Elysee begeven, waar hij den president de demissie
van het kabinet aai bood. President Doumergue heeft
het ontslag aanvaard en zal Woensdagmorgen de
besprekingen aanvangen.
Briand neemt geen deel aan nienwe regee
ring.
V.D. verneemt nog uit Parijs: Naar in welingelich
te kringen verluidt, hebben de geneesheeren op grond
van een Dinsdagmorgen gehouden onderzoek, Briand
iedere verdere politieke activiteit ontraden.
Briand heeft hierop besloten in de nieuwe rerree-
ring geen minister-portefeuille te acceptecrcn. Hij
heeft ook het verzoek van Laval. Frankrijk in den
Volkenhondsrand te vertegenwoordigen, van de hand
gewezen.
Na de vorming van het nieuwe kabinet zal Briand
zich direct naar zijn landgoed hegeven ten einde eeni
gen tijd geheel uit het politieke leven zich terug te
trekken.
Opmarsch der Chineesche oommunlsten
naar Kanton.
V.D. verneemt uit Moscou, via Kowno, 12 .Tan.:
Volgens een officieel Rnsisch bericht uit Nanking
hebben de troepencontingenten van het Chineesche
Barometerstand op Woensdagmorgen 9 uur: 758 m.M.
Vooruitzichten: waarschijnlijk regen.
Temperatuur: 44 gr. F. is 7 gr. C.
GEDIPL. OPTICIEN V.V.O. - HOOGZIJDE E 103.
DE BESTE BRIL KOOPT U BIJ ONS.
Voordeelige aanbieding
LUXE KLAP-ETUI's VOOR BRILLEN,
gedurende de maand Januari. Tegen Inlevering van
deze advertentie .ontvangt een ieder een Klapétui
tegen den prijs van 60 ct.
Roode Leger in den strijd tegen de troepen der Kan-
tonregeering verscheidene steden veroverd en bevel
ontvangen naar Kanton op te rukken. De Kantonre-
geering heeft direct troepenconcentratie bevolen ten1
einde den opmarsch van het Roode leger tot staan te
brengen.
In „Popoio d'Italia.
V.D. verneemt uit Rome:
Het te Milaan verschijnende „Popoio d'Italia", dat
zooals bekend het blad is van Mussolini, publiceert
onder den titel: „Het is tijd de tragische boekhou
ding van den oorlog af te sluiten", een artikel dat de
aandacht trekt en waarin men in politieke kringen
het doel van Mussolini zelf meent te herkennen.
De conferentie van Lausanne moet, aldus het blad,
„een streep onder de rekening zetten". Zij moet lei
den tot. de schrapping van debet en credit der door
Mussolini als tragisch gekenmerkte boekhouding
van den oorlog. Feiten eischen een fundamenteele
oplossing Het blad breekt dan een lans voor de toe
passing van het door een Engelschen bankier voor
gestelde principe: „en vergeeft ons onze schulden ge
lijk ook wij vergeven onze schuldenaren."
De bestuurder geraakte in het vlechtwerk
van den boom verward, wat zijn behoud was.
Aan de vroegere stopplaats „De Snlppeling" nabij De
venter, is gisteravond een ernstig auto-ongeluk gebeurd.
Toen n.1. de heer W. Spanjaard uit Rijssen per auto van
Deventer naar huis reed, bemerkte hij te laat dat de
hoornen van den spoorwegovergang gesloten waren. In.
volle vaart botste hij tegen de boomen met het gevolg,
dat de radiator zioh door het ijzeren netwerk drong.
Voor de verdere vernieling van den wagen zorgde de
juist aanstuivende trein, die het voorstel letterlijk van
het chassis rukte. Een frontlantaarn van de locomotief
benevens een der autowielen werden later op de spoor
baan teruggevonden. De bestuurder bekwam wonder bo
ven wonder slechts weinig letsel, daar hij verward raak
te in het vlechtwerk van den afsluitboom, wat zijn be
houd was.
Hij verklaarde niet goed uitgekeken te hebben.
TRAGISCH ONGELUK.
Vader en zoon verdronken
V.D. verneemt uit Stettin:
Gistermiddag is te Kallies het zesjarig zoontje van
den musicus Hollatz met zijn slee door het ijs van een
vijver gezakt De vader wilde den knaap redden en liet
zich aan een touw binden. De lijn schoot echter los, met
het gevolg, dat vader en zoon verdronken.
2000 ARRESTATIES TE PARIJS.
In verband met demonstraties.
Gister werden ln den loop van den dag te Parijs in
verband met de demonstraties bijna 2000 personen ge
arresteerd. Op enkele uitzonderingen na zullen zij even
wel hedenavond weer worden ln vrijheid gesteld. Het be
treft bij de Parijsche politie gebruikelijke „preventieve-
arrestatlec."
DE OPWINDING TE HONOLOELOE-
In verband met den moord bij Honoloeloe gepleegd
op een inlander, waarbij een Amerikaansche dame en
Amerikaansche marinepersoneel zou zijn betrokken, was,
naar men weet, groote opwinding ontstaan onder cle
plaatselijke bevolking. Teneinde botsingen tusschen
Amerikaansche soldaten en mariniers eenerzijds en da
opgewonden inlanders anderzijds te voorkomen, was den
schepelingen en soldaten bevolen in de kazerne te blij
ven of aan boord. Thans is de toestand weer zóó nor
maal, dat dit verbod kon worden opgeheven.