Alientm Nitiis- Mitrttiiii- LaillHtllii, Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen. Eerste Blad. Uit het land van Gandhi. Het leven en streven van Gandhi. Waarschuwing aan Tarwetelers. DE „STANFRIES" G E.L IC H T. Opslagplaats van natrium in de lucht gevlogen. Doodelijk ongeval bij de sterrit naar Monte-Carlo. Onder een vrachtauto. De verboden Carnavalsdag te S i11 ar d. sten fe. iet aan. wetge. «ring u >rincipi. *«et om ze waar anvrage ^schen? van op. ?de \-an 1 t 100. schuldi. arbank. bouwers erstand Er wa« liddelen beschik- Donderdag 21 Januari 1932. SCEAGEB 75ste Jaargang No. 9007 EODRANT. bij het Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder oordde, ^gg on Zaterdag Bij inzending tot s morgens 8 uur, woiden Adver Het tentiën nog zooveel mogelijk in hel eerstultknmcnd nummer geplaatst POSTREKENING No. 23J30. INT. TELEF. No 20. Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TIcN van 1 tot 5 regels f0.85. iedere regel meer 15 cent (bewijsno. inbegrepen) Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. I had, waj koot meente. Ie, dat n ver- voor da zooved van dit 1 zal zijn. weken in d« zullen iet eind hebben iet kon- ?"ijk li t wordt jn spijt gehad. Bcomlti i ad. dit nummer bestaat uit twee bladen. HET is een zeer typisch verschijnsel, dat Gandhi, die tegen niets zoo sterk gekant is, als tegen per sonen cultus, juist het voorwerp vormt van een bijna goddelijke vereering. De velen, die hem bezoeken deze om particuliere zaken met hem te be spreken, anderen, wijl hun een kort interview met den Mahadma werd toegestaan getuigen bijna elk van een *eer verschillenden indruk, dien hun gastheer bij hen Achterliet. Maar uiteenloopend als deze meeningen ook mogen zijn. allen zijn het er onvoorwaardelijk over eens dat in Gandhi een leidersnatuur van groote zuiverheid en begaafdheid aanwezig is, die hem, tezamen met de Wilskracht zijner overtuiging, tot een superieure per soonlijkheid stempelen. Wanneer de geliefde nationale leider met den trein ln de klasse der armen het land doorkruist, of somtijds ook in bedelaarsgewaad, de staf in de hand en barrevoets Bieb met enkele getrouwen van dorp tot dorp begeeft, verzamelen zich steeds weer groote massa's om hem heen. Soms van duizenden en tienduizenden, die hem langen tijd begeleiden en geduldig wachten op maar een enkel woord uit den mond van den meester. Of zij ver dringen zich in groote scharen om den wagen, waarin hij reist, of het huls, waar hij zijn nachtlogles heeft ge kozen. Vol enthousiasme zingt de menigte hem dan de nationale liederen toe, meesttijds gevolgd door de over- Winningskreet: „Mahadma Gandhi-ki-li-jal!" Als was hij een heilige, ondernemen dc bewoners uit den omtrek bedevaarten naar zijn verblijfplaats en de vuurpriesters bidden voor zijn welzijn. Een bekend biograaf van Gan dhi'a leven vertelt ons dan ook, dat de Engelsche ge rechtsambtenaar Lloyd, die een der bitterste vijanden van den Mahadma is, bij zijn gevangenneming heeft ver klaard, dat het zeer wenschelijk was, niemand bij Gandhi toe te laten, daar anders zijn cel zeer spoedig zou uit groeien tot een Mecca voor de geheele wereld. Een jeugdportret van Gandhi als advocaat in Europeesch costuum. Het kastenstelsel, dat met al zijn tradities, zijn stem pel op de Hindoesche maatschappij heeft gedrukt, ver deelt de bevolking in niet minder dan 84 verschillende hoofdkasten, die op strenge wijze van elkaar zijn ge scheiden. Zoo bijv. door het verbod om gemeenschappe lijk den maaltijd te nuttigen, of onder elkaar te trouwen. T>e handwerkslieden die hun werk zittend verrichten, mo gen geen echtverbintenis aangaan met de handwerkers, die grootere modellen vervaardigen, en dit staande doen. Een zeer groot deel van het Indische volk bestaat uit paria's, die door niemand mogen worden aangeraakt en van wie zelfs het aanzien wordt geacht iemand te ver ontreinigen. Het moet dan ook wel een zeer invloedrijke geest zijn, die deze in ontelbare confessioneele en sociale hokjes gespletene maatschappij tot een geheel kan maken in den strijd voor een ideaal, dat hij zelve heeft verkondigd. Zooiets was alleen voor Gandhi weggelegd. Het enthou siasme der armen wekte hij op, hetgeen niet uitsloot, dat ook de rijke kooplieden hem hun gunst schonken. Zoo kon het dan ook gebeuren, dat, toen Gandhi, ver klaarde, dat het dragen van vreemde textielstoffen een zonde was, en van de bevolking eischte, deze te vernieti gen, onmiddellijk dit belangrijke bevel door het volk in sl zijn geledingen werd opgevolgd. Met een geweldig elan werden op alle publieke pleinen in de groote steden brandstapels opgericht en ontelbare balen Engelsche stoffen met plechtig ceremonieel verbrand. Alleen een werkelijk groot mensch met een genialen kijk op 's werelds zaken is in staat, om den anders zoo kalmen Indieër tot dergelijke ingrijpende daden te bren gen. Mahadma Gandhi werd den 2den October 1869 gebo ren. Als schooljongen komt hij onder den Invloed van atheïstische elementen en wil hij zich reeds van de godsdienst zijner ouders verwijderen. Zeer spoedig was deze periode echter ten einde. Dan volgt z(jn studietijd aan de Indische Middelbare school, waar hy naar hij in een autobiografie meedeelt niets heeft gedaan De gebeurtenissen, die zich den laats ton tijd in Britsch Indlë hebben afgespeeld en nóg da gelijks telkens weer berichten daarover ons be reiken, heeft tot natuurlijk gevolg gehad, dat de belangstelling van het krantenlezend publiek zich meer op dat land het land van Gandhi richt In verband hiermee lijkt het ons wel van eenig belang onze lezers eens nader over dit land en zün problemen door middel van een vijf tal artikelen, verduidelijkt door foto's ln te Lichten. Het eerste artikel gaat hierbij. om een goed handschrift te verkrijgen, een gebrek, dat hem in zijn studententijd in Engeland nog dikwijls par ten zou spelen. In 1887, wanneer hij reeds gehuwd is, vertrekt hij naar Londen, om zich in de rechtsweten schap te bekwamen, ofschoon hij zich liever aan de studie der medicijnen had gewijd. Alleen omdat zijn reeds overleden vader tijdens zijn leven wel eens zijn afkeer over deze wetenschap had te kennen gegeven, wijzigde hij zijn plan. Al spoedig werd hij lid van de vegetarische studen tenvereniging, waarin hij na eenigen tijd een rol van beteekenis ging spelen ofschoon de eerste rede, die hij daar hield, jammerlijk mislukte. Drie jaar later was hij met zijn studies gereed en twee dagen reeds na den dag van zijn laatste examen vertrok hij naar zijn moe derland. waar hij in Bombay vriendschap sloot met den dichter Rajachandra, en daar tevens zijn advocaten- practijk ging opbouwen. Dezen tijd blijkt vooral zijn groote waarheidsliefde Vele keeren heeft hij de uitvoe ring van een opdracht gestaakt, wanneer hij merkte, dat zijn cliënt hem onware gegevens had verschaft. Bij elk geval dat hij te behandelen kreeg, bedong hij zich dan ook te voren het recht, zich onmiddellijk terug te trekken wanneer hij een dergelijke oneerlijkheid ge waar werd. Gandhi was ervan overtuigd, dat al het verkeerde slechts door het goede kon worden ontwapend. Eén keer werd er een aanslag op zijn leven gepleegd en meerde re malen werd hij door het volk overvallen en 'geslagen en gevangengenomen. Nooit echter was hij dezen tegan- standers kwaad gezind. In de gevangenis hield hij zich stipt aan de voorschriften en leerde zijn lotgenooten, de cipiers als medemenschen te beschouwen. In het programma van Gandhi door middel waarvan de Mahadma zijn land van de vreemde overheer9cning denkt te bevrijden, neemt de terugkeer naar het in- heemsche spinnewiel, (de charkha) en de khaddar. Ce katoenen stof. die vervaardigd wordt van garen dat met de hand is gesponnen, een zeer groote plaats in. Sinds zijn jeugd voert hij een ijverige agitatie om zijn land- genooten ertoe te brengen, Inplaats van de vreemde, in fabrieken vervaardigde kleedlngstoffen, zelf met behulp van het handspinnewiel deze goederen te produ- ceeren of ze te koopen van de Inheemsche industrie. De bedoeling daarvan is de verheffing van den economi- schen stand der enorme boerenmassa's in Britsch- Indlë die tegenwoordig zoo laag Is, doordat de boeren heel weinig land bezitten en derhalve gedurende een groot deel van het jaar tot nietsdoen zijn veroordeeld. De edele bevrijdlngsroep van Gandhi heeft de harten van Groot-Indlë veroverd. Zij kwam in de steden der rijken, maar drong ook door in de sloppen van wan hoop en ellende. Vele meisjes graven hun verachte be roepen op en begonnen te spinnen, evenals gevangenen en verder het geheele Indische volk. Het spinnewiel dat ook den Mahadma op al zijn reizen vergezelt, is het nationale symbool bij uitnemendheid geworden, en naar de meening van vele vooraanstaande Indiërs het wa pen, waarmee eens zonder geweld of bloedvergieten het land zal worden bevrijd. Hoe men ook oordeele over de uitvoeringsmogelijkheid van zijn plannen, een feit Is dat deze groote mensch weer vreugde heeft weten te bren gen in zoovele menschenlevens; zeker ls het, dat hij hun een ideaal heeft gegeven, waardoor ondanks alle ellende, millloenen en nog eens millloenen stervelingen een nieuw levensdoel hebben gevonden. De Besturen der Gewestelijke Tarwe-Organisaties voor Noord-IIolland en voor Zuid-Holland vestigen door dit bericht nogmaals nadrukkelijk de aandacht op het volstrekte verbod voor haar leden-aangeslo tenen, van het koopen, vervoeren, of in voorraad heb ben van buitenlandsche of binnenlandsche tanve, el ders gegroeid dan op het bedrijf zelf. Dit verbod geldt voor elke tarwe, welke niet op het bedrijf waar ze ligt is gegroeid, hetzij dat men ze noemt Binnenlandsche of Buitenlandsche, hetzij dat ze is onvermengd, of vermengd met gerst of andere producten. Voor onvermengde tarwe zal als regel slechts van dit verbod worden afgeweken, indien het betreft z a a i t a r w e en minstens 2 dagen tevoren een ver- voerbewijs is aangevraagd voor het te vervoeren aan tal K.G. en dit bewijs ook is verstrekt. Heeft men tarwe noodig voor voederdoelein den, zoo zal geen vervoerbewijs worden verstrekt dan nadat de grootte der behoefte is gebleken en de tarwe vermengd is met minstens 30 gerst, ge broken mais of rogge. Steeds is dus een vervoerbewijs noodig van den districtssccretaris. Dit is ook het geval voor vervoer van tarwe vanaf het bedrijf. Tegen overtreding zal streng worden opgetreden. Een dag van mceizamen en in- spannenden arbeid. Romp en dek nog geheel in tact. De ketel spoorloos verdwenen. VAN DE LIJKEN DER SLACHTOFFERS NIETS GEVONDEN. De speciale V.D.-verslaggever telefoneerde hedenna- ïniddag, 20 Januari, uit Stavoren: Het gebeuren, waarnaar geheel Nederland verschei dene dagen lang met spanning heeft uitgezien: Het weer aan dc oppervlakte brengen van het wrak der tijdens de reis van Amsterdam naar Harlingen op de Zuiderzee vergane vrachtstoomboot „Stanfries IV", van de N.V. Scheepvaart Maatschappij „Holland- Friesland", is heden, dank zij de bijzonder gunstige weersomstandigheden, na vele uren van ingespannen en moeizamen arbeid een feit geworden. Zooals men weet was de berging van het schip op gedragen aan de finna Van der Tak te Rotterdam; bij het na zooveel tegenspoed eindelijk met succes be kroonde bergingswerk, dat onder leiding stond van den heer Nieman, bedrijfschef van genoemde finna, is gebruik gemaakt van de tot dit bedrijf behoorende bergingsvaartuigen „Phyllis ITudson" en „Meermin", van een bok met 25 ton hefvermogen en van een bok van de N.V. Verschure en Co.'s Scheepswerf en Machinefabriek van 60 ton hefvermogen, welke gis teravond te 10 uur uit Amsterdam was vertrokken naar de plaats van de ramp, welke, zooals bekend, zich bevindt op het midden van de lijn, die men op de kaart trekken kan van de Oostpunt van Wielin gen naar Hindeloopen. De groote moeilijkheid bij de berging was het feit, dat de „Stanfries IV" mei de kiel naar boven lag, waardoor zij eerst omgetrokken moest worden. Toen dit geschiedt was. werd het schip door de beide bok ken zoover gelicht, dat met de groote centrifugaal- pomp van de „Phyllis Hudson" eerst het groote ruim en daarna het machina- en ketelruim kon worden leeggepompt. Onderzoek in het schip. Te ongeveer 5 uur in den middag was de „Stan fries IV" drijvende en konden de verschillende aan wezige deskundigen, o.w. de heer C. A. G. van der Boom, Inspecteur voor de Scheepvaart te Amster dam, een onderzoek aan boord instellen. Daarbij is gebleken, dat de ingangskappen van de voor- en ach- terlogiezen, alsmede alle luiken waren weggeslagen; voorts, dat de groote lier bij de mast dwars bij het dek horizontaal was afgebroken, welk lot ook de mast zelfs, en wel bij den mastkoker, getroffen heeft. Het zeil stond m top. een bewijs, dat het schip zei lende was, toen de ramp geschiedde. Ook is komen vast te staan, dat de „Stanfries IV" niet ten anker is gegaan. De ankerketting was namelijk nit uitge- loopen, terwijl de spil vast stond. Wat er vernield is. Uit het onderzoek aan boord van het schip bleek, dat ingangskappen voor en achter, alsmede alle lui ken weg zijn, dat de stoomlier van de ijzeren stoe len en het dek is afgebroken. Voor zoover viel na te ga an, waren de lichamen van de opvarenden niet aan boord; er is geen spoor van gevonden. Er is een kleine mogelijkheid, dat zij nog hier of daar zijn be dolven, doch waarschijnlijk is dit niet. De ketel is geheel uit het schip verdwenen en ver moedelijk door het eigen gewicht 7 ton uit het schip gevallen. Het merkwaardige is, dat de duikers op den zee bodem geen spoor van den ketel hebben gevonden. De licht dekplaten boven den ketel zijn omgebo gen, als gevolg van den val van den ketel, welke de koelkast, die ook verdwenen is, moet hebben mee gesleurd. In de kajuit en in het ruim heerschte een chaos, hout is gezwollen *n ontzet. De machine stond nog op haar plaats. Daar de buizen zeer verbogen en ver nield waren, viel het niet vast te stellen, of de machi ne op het oogenblik, dat het ongeluk gebeurde, draai de of stond. De oorzaak blijft een raadseL Omtrent de oorzaak van de ramp heeft het onder zoek nog geen zekerheid kunnen verschaffen. Een onderstelling, meer voorloopig niet, is dat de kajuits- kap is ingeslagen, waardoor er water in het schip is gekomen, waardoor het slagzij is gaan maken, ver der volgeloopen en gezonken. Uit'het feit, dat de zeilen bijstonden, moet worden afgeleid, dat alle zeer vlug in zijn werk is gegaan. Daar de ketel, de ijzeren luiken en de niet-drijvende lading, niet onder het schip zijn gevonden, is het vermoeden gerezen, dat het niet op dezelfde plaats is omgeslagen gevonden. Het zou dan na het omslaan, nog een eind zijn wegge dreven door den stroom. Misschien zal de oorzaak van deze ramp echter nooit met zekerheid kunnen worden vastgesteld. De duikers zullen op den bodem nog een nader anderzoek instellen en daarna zal dc „Stanfries IV" naar Amsterdam worden gesleept, om te dok' °n. Wel is de schade zeer groot, maar herstel van iict schip is mogelijk, daar dc romp onbeschadigd is. (Voor bijzonderheden omtrent de lichting van het wrak zie men nog de correspondentie van een specialen verslaggever op de ie pa gina, 2de Blad, van dit nummer.) In een Noorsche fabriek. Door de over stroomingen het natrium ontbrand. Uit Bergen meldt Reuter dat te Vadheim tengevolge van overstroomingen het water binnengedrongen is in de opslagplaats van natrium (een zeer zacht me taal) eener chemische fabriek. Daar natrium ontbrandt als het met water in aan raking komt, stond weldra de geheele opslagplaats in vlammen, welke later ook op een tweede natrium- opslagplaats oversloegen. De op het water drijvende brandende natrium tastte ook de houtopslagplaats der fabriek aan, die geheel in de asch gelegd werd. Totdusver wordt geen melding gemaakt van hot verlies aan menschenlevens; de materieele schade is echter aanzienlijk. Tal van personen brandwonden bekomen. Nader wordt gemeld: De brand kont na langdurige inspanning worden bedwongen. Twee magazijnen met ongeveer 60 ton natrium werden vernield, evenals een aantal klei nere gebouwen en een deel der fabriek. Verscheidene personen, die aan het reddingswerk deelnamen, kregen brandwonden door den met gas vermengden rook. Deze rook dreef in dichte wolken naar de stad Vadheim zelf, op 2 km. afstand van de fabriek, waar eveneens eenige personen er brand wonden, met name in het gelaat, door kregen. De verbinding met de plaats van den brand werd bemoeilijkt door de omstandigheid dat de telefoonlei dingen door een aardstorting vernield zijn. Deze aard storting was veroorzaakt door het smelten van de sneeuw in de bergen tengevolge van het zachte weer. De auto van een Nederlandschen deelnemer aangereden. Een der inzittenden gedood, een ander gewond. Een V.D.-telegram uit Lyon meldt, dat gisternacht de auto van dr. Sprenger van Eyck, die deelneemt aan den sterrit naar Monte Carlo, is verongelukt Voorzoover bekend stond de wagen stil voor een bandenreparatie. Een in groote vaart op den weg rijdenden auto is op den stilstaanden wagen gereden met het gevolg dat twee van de vier inzittende personen ernstig werden ge wond, n.L jhr. Loten van Doelen-Grothe uit Lage Vuursche en F. Rodrigo, directeur van Nefken's auto- mobilebedrijf te Utrecht. Beiden werden naar het ziekenhuis overgebracht, waar jhr. Loten van Doelen-Grothe later is overleden. Dr. Sprenger van Eyck uit Valkenburg en de chauf feur F van Soeren bleven ongedeerd, Het ongeval had plaats nabij Monte Lyar in de buurt van Avignon, ten Zuiden van Lyon Een bericht uit Busum, waar de familie Loten van Doelen-Grothe woont, dat daar gisterochtend vroeg aan gekomen is, bevestigt het bovenstaande. Dr. van Eyck en de monteur stonden aan den weg een band om te leggen. De heeren Grothe en Rodrigo zaten in den stilstaanden wagen, toen deze van achte ren ingereden werd door een met groote vaart aansnel lenden auto. De heer Grothe zegt het bericht verder was op slag dood. De heer Rodrigo is levensgevaarlijk gewond. Moeder en dochtertje bij het oversteken ge grepen. Gistermiddag wilde een dame, vergezeld van haar tien jarig dochtertje het Stationsplein te Amsterdam over steken. Zij werden toen aangereden door een vrachtauto; bei den kwam onder de wielen. Een groot aantal voorbijgangers schoot te hulp en bevrijdde de twee slachtoffers uit haar netelige positie. Een geneesheer, die toevallig aanwezig was, legde een voorloopig verband op de wonden, die zoowel de dame als haar dochtertje hadden opgeloopen. Verder constateerde hij, dat beiden vermoedelijk in wendige kneuzingen hadden opgeloopen. De G. G. en G. D. heeft moeder en dochter naar het Binnengasthuis vervoerd. Nieuwe relletjes in de stad. De menigte met de gummistok uiteengedreven. Het genomen raadsbesluit te Sittard om den Carna valsdag te verbieden, houdt daar nog steeds de gemoede ren druk bezig. Dinsdagavond verzamelden zich in de straten van Sittard groote groepen belangstellenden en belanghebbenden die naar aanleiding van het verbod levendige gesprekken voerden. De# drukte concentreerde zich voornamelijk aan het kruispunt Rijksweg-Voorstad, alwaar de opgewondenheid hand over hand toenam. In de late avonduren nam de menigte een demonstratieve houding aan, zoodat de inmiddels versterkte politiemacht moest ingrijpen en de massa met den gummistok uit een trachtte te drijven. Dit mocht echter aanvankelijk niet gelukken. Tusschen politie en publiek hadden schermutselingen plaats, waarbij rake klappen werden uitgedeeld. Door de marechaussee verstrekt, gelukte het de menigte aan den Rijksweg te verstrooien. Elven later echter herhaalden zich dezelfde incidenten op het Marktplein. Den geheelen avond bleef het nog onrustig in de stad. Bij de huizen der voorstemmers had men politieposten geplaatst, om te voorkomen, dat de ruiten voor de tweede maal stuk zouden gegooid worden. De toestand is zeer gespannen. Men vreest voornamelijk voor de a.s. Carnavalsdagen, waarbij het maskerade-verbod in werking treedt-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1932 | | pagina 1