Alillltl Billis-
llraiutit-LiMlinllil
Bui tenland.
Britsche duikboot M 2 verloren.
Uitgevers' N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
IE OORLOGSDREIGING
PIN HET OOSTEN.
Het wrak nog steeds
niet teruggevonden.
9:J7
•1,6 ChpTTJZ
ING' 'r-o
Donderdag 28 Januari 1932.
SCIAGER
75ste Jaargang No. 9011
COURANT.
I Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag. Woensdag, Donder-
i (jag cn Zaterdag Bij inzending tot s morgens 8 uur, worden Adver
tentiën nog zooveel mogelijk in het eeretuitkomond nummer gpplaaut
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVEBTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85. iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inhpgrpppni Grontere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
Sjanghai aanvaardt nieuw Ja-
woont. pansch ultimatum- Opheffing
er Ren» van anti-Japansche genootschap
5tra< pen. Japan laat dreigenden
toon hooren.
Havas seinde d.d. gisteren uit Sjanghai:
De Japansche consul overhandigde gisteravond om
6 uur aan den Lhinecschen burgemeester een ultima-
r tum, uiterlijk Donderdag antwoord vorderend op de
t Japansche eischen van 18 jan. Men meent dat de
T Japanners slechts door de onvoorwaardelijke aan-
vaarding van hun eischen tevreden gesteld kunnen
worden.
De autoriteiten van de Chineesche stad van Sjang
hai besloten voor het Japansche ultimatum te
zwichten. Zoodra het ulimatum werd ontvangen, ga
ven de autoriteiten het bureau v< or de openbare
veiligheid last, over tc gaan tot het opheffen van
de anti-Japansche genootschappen te Sjanghai.
Geduld van Japan uitgeput.
Een Reuter-bericht meldt uit Tokio, dat op het
lapansche ministerie van Marine met betrekking tot
j het opnieuw zenden van oorlogsschepen, gisteren
naar Sjanghai were verklaard, dat het geduld van
Japan fè uitgeput. Indien China de gegeven waar
schuwing in den wind slaat, zal do Japansche vloot
tich gedwongen zien, afdoende maatregelen te treffen
tot hot beschermen van leven en eigendom der Ja
j panners.
Reuter meldt uit Londen, dat de Britscho regeering
door bemiddelng van haar gezant te Washington
van de Vercenigde Staten een mededeeling ontving
betreffende Sjanghai. De inhoud van deze mededee
ling is niet onthuld.
De toestand hoogst ernstig.
Wanneer we de berichten van de laatste dagen
over den toestand in Oost-Azië eens nagaan, dan
valt het niet te ontveinzen, dat deze thans bezig is
hoogst ernstig te worden. De Japanner heeft den
steriotypen glimlach die hij bij de onvriendelijkste
daden nog bewaren kan tegenover de bui enwereld,
[laten varen en treedt thans op met onverbloemde
Eimmigheid. Hij lijkt niet meer voornemens met
ts of iemand rekening te houden. Het oude, krijgs
zuchtige en eergierige Japan der samoerai's schijnt
volkomen te hebben gezegevierd over de burgerlijke
staatslieden, die 'eliiken tred wilden houden met de
in het Westen langzaam zich ontwikkelende opvat
tingen.
h ^aPan slaat nu in alle richtingen om zich heen. De
0P™arsch tegen Harbin is niet meer alleen tegen de
r. C.nneezcn, maar ook tegen de Russen gericht. Toen
de Japanners Tsitsihar innamen, hebben zü den
iRussisch—Chineeschen spoorweg mitsgaders zijn mi
litaire bewaking van Chineezen nauwkeurig ontzien.
Nu maken de berichten den indruk, dat het dezen
keer om dien spoorweg die te Harbin zijn vertakking
hc naar Wladiwostok en naar het Zuiden, te
"Toen is.
De gespannen toestand te Sjanghai.
Nieuw Japansch ultimatum.
V.D. vernemet nog uit Sjanghai:
•De Japansche consul-generae.1 heeft den Chineeschen
burgemeester van Sjanghai een nieuw ultimatum over
handigd, waarin een bevredigend antwoord wordt ge
jacht op de Japansche eischen vóór Donderdagavond
f 10 uur 20.
Aan alle kanten worden koortsachtige voorbereidin-
fengetroffen ten einde beschermd te zijn tegen het drei
gend gevaar van een openlijk uitbreken der vijande-
nkheden.
lOok de Japansche marinesoldaten zijn aangevangen
8 het hvengebied van Sjanghai loopgraven aan te leg-
De Engelsche, Amerikaansche en Fransche autorïtei-
I hebben alle troepen en mannestrijdkrachten gemo
biliseerd. De Engelsche strijdkrachten bestaan uit twee
jataljons infanterie en een afdeeling pioniers. De Ame
rikaansche marinesoldaten ter sterkte van 1000 man
zyn eveneens bereid. In de haven liggen behalve de Ja
pansche oorlogsschepen een Engelsche kruiser en iwee
kanonneerboten, zoomede Amerikaansche en Fransche
Oorlogsschepen. De Amerikaansch" autoriteiten staan in
permanent contact met Washington.
I Het verluidt, dat zij in geval eener verscherping der
IJapansche actie zullen ingrijpen. De bevelhebbers der
■Amerikaansche en Engelsche zeestrijdkrachten zijn mo
menteel niet te Sjanghai aanwezig
VAN ACHT METER HOOGTE GEVALLEN.
Het slachtoffer overleden.
Gisteren is de arbeider J. Noordzij uit de Bree-
"Straat te Pernis van een in het dok liggend stoom
schip van een hoogte van acht meter gevallen. De
Een kreeg een bekkenfrnctuur en een hersenschud-
S.11*»' ,ls naar het ziekenhuis aan den Coolsingel
is overid vervoerd' waar hiJ kort na aankomst
Zelfs de plaats,, waar het schip gezonken is, nog
niet vastgesteld.
EEN TRAGISCHE BODSCHAP AAN DE FAMILIE
LEDEN DER OPVARENDEN.
Heerschto er tot nu toe steeds onzekerheid omtrent
het lot van de zes officieren en acht en veertig man
schappen, die zi"h aan boord bevonden van de ge
zonken Britsche duikboot M 2. thans wordt uit Lon
den gemeld, dat de Engelsche admiraliteit aan de
echtgenooten van de leden dier bemanning het vol
gende telegram heeft gezonden:
„Wij moeten u tot onzen spijt mededeclen,
dat uw echtenoot vermist wordt en wij vree
zen, dat hij bij het vergaan van de duikboot
M 2, in de omgeving van Portland, om het
leven is gekomen."
Gedurende den geheelen dag werd geen enkel ge
ruststellend bericht ontvangen, hoewel van alle be
schikbare hulpmiddelen gebruik werd gemaakt, om
de duikboot op te sporen Om 5.45 gistermiddag pu
bliceerde de admiraliteit het officieele bericht, dat
de plaats, waar de M 2 is gezonken, nog steeds niet
kon worden vastgesteld.
Nadere bijzonderheden omtrent de ver
dwijning en de koortsachtige pogingen
om het gezonken schip op te sporen.
Omrtent de verdwijning van de M 2 en de koorts
achtige reddingspogingen die oogenblikkelijk zijn
nangewend om het gezonken schip op te sporen wor
den nog de volgende bijzonderheden gemeld.
Onmiddellijk toen men merkte, dat de boot niet
meer boven kwam, heeft men alle bruikbare vaar
tuigen gemobiliseerd om de duikboot op te zoeken
In café's en bioscopen van Portsmouth werd klop
jacht gehouden naar de matrozen die daar den avond
doorbrachten, om de bemanning der schepen bijeen
te krijgen.
Dinsdagmorgen om 10.11 had men het laatste draad
loos bericht gekregen van de M. 2, meldende dat zij op
het punt was te duiken. Dat moet dan ongeveer om
10.30 zijn geschied. Het moederschip Titania bericht
te daarop in den loop van den middag, dat het geen
contact kon krijgen met de M. 2. Toen om 4.15 na
middags de andere duikbooten terugkwamen, was de
M. 2 er niet bij. Men zond onmiddellijk 4 torpedoja
gers en twee duikbooten uit om haar te zoeken. Intus-
schen bracht men in de haven van Portland alles bij
een wat men aan duik- en reddingsmateriaal kon
vinden. In de nanacht was reeds een groote menigte
vaartuigen bijeen op de plek. waar men meende de
M. 2 te moeten zoeken. Dit alles stond onder bevel
van vice-admiraal Little, die de duikbooten te Ports
mouth onder zich heeft. Men heeft een voorwerp ge
vonden dat van de M. 2 kan zijn. Gistermiddag om
twaalf uur was men daar nog steeds aan het werk.
Bemoedigende berichten, die helaas niet
bevestigd werden.
Aanvankelijk had men noe het vermoeden ja
zelfs werd het als een voldongen feit beschouwd -
dat de M. 2 op een zandbodem van ca 30 meter diep
te Jag. waardoor dus door deze betrekkelijk geringe
diepte de kans steeg, dat men de opvarenden levend
in veiligheid zou kunnen brengen.
Men had nl. bij het duiken op 17 vadem (circa der
tig meter) diepte een voorwerp aangetroffen, en of
schoon het bericht hiervan door de Admiraliteit te
Londen werd bevestigd, was deze bevestiging toch al
zoo voorzichtig mogelijk gesteld.
Men deelde mede. dat het bedoelde voorwerp op
een zandigen bodem lag en dat diegenen, die het be
richt hadden verzonden van meening waren, dat zij
de. duikboot hadden gevonden. Uit het bericht was
r-chter niet op te maken, of de bemanning nog in le
ven was.
Uit later ontvangen Reuter-telegrammen bleek
evenwel, dat men zich nog op het standpunt was,
dat er geen enkel spoor van de M 2 was gevonden.
Om half vier gisterochtend werd deze mededeeling
nog eens herhaald. Gedui ïnde den geheele nacht heb
ben torpedojager, met groote zoeklichten de zee ter
hoogte van Portland op een grooten afstand tever
geefs afgezocht.
Het is, zooals gemeld, zeer goed mogelijk, dat men
op een oud wrak van een tijdens den oorlog gezonken
schip is gestooten. Ter plaatse liggen namelijk zoo
veel wrakken, dat de plek „het graf van de duizend
schepen" wordt genoemd.
Den geheelen avond verkeerde de bevolking van
Portland in zenuwachtige spanning. Zoodra het be
kend werd, dat ee voorwerp op den bodem was
aangetroffen, op 5 K.M. afstand van Portland Bill.
begaven duizenden zich naar Shefil Beach, aan de
West Bay, die bezaaid is met rakken van vergane
schepen en vanwaar men hoopte iets van het red
dingswerk te kunnen zien. Velen hadden zich van
verrekijkers voorzien, doch het ecnige wat werd
waargenomen, waren de zoeklichten der marine-
vaartuigen, die zich op de vermoedelijke plaats van
het ongeluk hadden verzameld.
Een communiqué van de admiraliteit.
V.D. verneemt uit Londen:
Laat in den middag heeft do Britsche admiraliteit
het volgende communiqué verstrekt:
„Van de onderzeeboot M 2 is tot nu toe nog geen
enkel bericht ontvangen. Daarom bestaat groote vrees
voor de veiligheid van de zich aan boord bevinden
de hemanning."
Het lot van de bemanning schijnt nu wel beze
geld te zijn.
Positief is komen vast te staan, dat het metalen
lichaam dat Woensdagmorgen /roeg op den bodem
der zee is gevonden, niet de vermiste onderzeeboot is.
Men vermoedt dat het het wrak is van een schip dat
tijdens den oorlog is gezonken.
Onderzeeër van een vliegtuig, voorzien.
De M. 2 werd in 1916 op stapel gezet en in 1920 vol
tooid In 1927 werd het kanon van 21 inch er uit go-
nomen en de aldus vrijkomende ruimte gebezigd
voor de opstelling van een klein Parnell-Pixie-wa-
tervliegtuig. De vleugels hiervan zijn opgevouwen om
het vliegtuig in den onderzeeër te kunnen plaatsen.
De onderzeeër is o.a. voorzien van het Davis-toestel.
waarmee bij de ramp van den Britschen onderzeeër
„Poseidon" in China zes man gered konden worden.
Het leven aan boord van een duikboot.
Wirwar van machinerieën.
Over de techniek van een duikboot en het leven aan
boord schrijft de Telegraaf het volgende:
Opgewekt zijn zij uitgevaren, vertrouwend op hun
sohip, op de techniek, die schier alles mogelijk schijnt te
maken, zonder te vermoeden, dat aan het vaak opge
wekte leven aan boord van de duikboot op zoo afschu
welijke wijze een einde zou komen. Van het kleine we
reldje, dat een duikboot vormt en waarin ieder op den
ander ls aangewezen, moge hier een beschrijving volgen.
Als een landrot door de nauwe opening van den com
mando-toren klimt, is hij verbaasd door een veelsoortig
heid van machinerieën, welke in de kleine ruimte zijn
samengebracht In dezen toren en de daaronder liggende
commando-centrale bevinden zich al de, voor een leek
ingewikkelde toestellen voor het besturen van de boot.
Door een kleine ronde opening in deze centrale is een
der hutten te zien, waar men zich ternauwernood kan
bewegen. Hetzelfde ls het geval in de machinekamer,
waar als de boot aan de oppervlakte vaart, de motoren
een oorverdoovend lawaai maken, zoodat het een ver
ademing is als de electromotoren in werking worden ge
steld. De navigatie aan de oppervlakte is precies als
die van een gewoon schip, maar als de onderzeeboot
duikt, wordt het anders. Als men zwemmer is, weet men,
dat als de longen met lucht gevuld zijn, het gemakke
lijk is te drijven, maar als de lucht er uit ls, dan begint
men te zinken.
Een onderzeeboot heeft tanks, waarin water kan in
gelaten worden, of uitgepompt. Als zij aan de opper
vlakte is, zijn de tanks leeg. maar bij duiken wordt het
water er in toegelaten en zinkt zij. Om de boot, die in
gedokentoestand, de neiging heeft, om weer naar de
oppervlakte te komen, of nog verder te zinken, op een
bepaalde diepte onder water te houden, zijn aan de bui
tenzijde de vinnen aangebracht, gelijkende op die van
visschen. Twee man zitten in het midden van de boot
en kijken naar een instrument, waarop de diepte is aan
gegeven en een ander toestel, hetwelk aangeeft, of de
boot horizontaal ligt Gaat de neus van de boot naar
boven, dan worden dè vinnen verzet, zakt hij omlaag dan
worden deze diepte-roeren op een andere wijze geplaatst,
De belangrijkste gedeelten van een duikboot zijn de
centrale, vanwaar alle commando's worden gegeven, en
ook het volloopen van de tanks geregeld wordt, en in
de tweede plaats de machinekamers van de Dieselmo
toren en electromotoren. Voor de bemanning blijft ge
woonlijk weinig ruimte over.
Wie in een duikboot is, ziet om zich heen tallooze kra
nen voor lucht, water en olie, in tanks opgeborgen of
samengeperst, en er zijn tegen de wanden honderden,
dikke en dunne buizen aangelegd, die zich kronkelen als
slangen. In een andere kleine ruimte staat het electri-
sche fornuis, waar de kok het eten bereidt voor de ge
heele bemanning en een huisvrouw zal tevreden zijn,
als zij ziet, hoe smakelijk dat geschiedt in deze keuken
in zakformaat vol eetgerei.
Er staan in deze kombuis niet, als aan den wal, groote
koperen glanzende potten op breede planken, maar in
verborgen hoeken en hoekjes liggen de levensmiddelen,
om elke ruimte te gebruiken. Vaak zijn ze nog verspreid
door de geheele boot en moet de proviand uit andere
deelen der boot gehaald worden. En als de kok bezig
is, versoreiden zich de etensgeuren door de geheele boot,
waar steeds een benauwde olie-lucht hangt. De kok
moet zich behelpen, zooals elk lid der equipage van
hoog tot laag. in de kleine iizeren ruimte, vol gecom
pliceerde machinerieën opgesloten
In de boot is het rooken streng verboden: ook als aan
de oppervlakte wordt gevaren, wegens ontploffingsge
vaar. Toen wij eens een tocht meemaakten bij storm
achtig weer. was het aardig te zien, hoe de eene stoker
na den ander even op den commandotoren kwam, om
snel zijn pijpje op te steken of een sigaret. Als het na
veel moeite gelukt was, om den brand er in te krijgen,
en hij met volle teugen van de tabak wilde genieten,
kwam met wiskundige zekerheid een nieuwe golf tegen,
den rooker aan, en sissend wordt de brandende pijp ge-
bluscht. Doornat ruimt de rooker het veld en komt 3neï
naar beneden, om op den natten commandotoren plaats
te maken voor een anderen matroos, wien hetzelfde lot
treft Maar zoo kan leder in stormachtig weer tenminste
een trek doen
Want zelfs bij een kleine windkracht slaan de brekers
over den boeg van het kleine, laag liggende vaartuig
en wordt ieder, die aan het dek is, doornat
Het commando: „Tanks vullen" geeft steeds eenige
sensatie want dan gaat de boot duiken en kan men
duidelijk het water in de tanks hooren loopen en de
lucht in het bovenste gedeelte met gorgelend geluld
hooren ontsnappen Als de top van den commando-toren
slechts nog boven het water uitsteekt, worden de mo
toren langzaam vooruit gezet en komt de boot door
middel van de horizonale roeren op de diepte, welke
gevaren zal worden Voor deze bereikt is. worden de roe
ren weer onder eon anderen hoek geplaatst, om de boot
horizontaal te houden Dit is een kwestie van oefening,
want door den Invloed van den druk van het water op
den commandotoren wil de boeg steeds omhoog, maar
met behulp van de genoemde roeren kan de geoefende
stuurman de boot in evenwicht houden, ongeveer even
wijdig met de oppervlakte van het water, totdat uit de
commando-centrale een ander commando wordt gege
ven Twee belangrijke factoren beheerschen ten slotte
den tijd. dat een duikboot onder water kan blijven, ten
eerste de electrische energie en ten tweede de toevoer
van versche lucht, welke saamgeperst in reservoirs wordt
meegenomen..
JJMUIDER TRAWLER AANGEVAREN.
Naar IJmuiden teruggekeerd.
De stoomtrawler IJm. 89 „Irene", die Dinsdag ter
Lrawlvisscherij uitvoer, is gistermorgen met belang
rijke schade aan den voorsteven in de visschersha-
ven te IJmuiden teruggekeerd. De schipper van den
trawler rapporteerde bij aankomst, dat zijn schip
Dinsdagavond ter hoogte van het lichtschip „Haaks"
tijdens dikken mist was aangevaren door het Zweed-
sche stoomschip „Sigrid Matthiessen".
Of het Zwedesche schip schade heeft opgeloo-
pen is niet bekend, aangezien het zonder signalen
te geven zijn reis heeft voortgezet.
I.IO a.
S c li v r k t 77
ia y-.fi-c kVa »i) tf'e./
<- t TA ),t -
i t r> ff
f
,'X A Jf u i v\l t-„
"i <14 f> n /Ci, f re/N
y/tf/ijóYv ^"Of
4.Mynw, Aa»
Een facsimile van den brief van Matuschka II In
verband met de spoorwegaanslagen in de omgeving
van Amsterdam.