uaker
Kantongerecht te Schagen.
Spiervorming
Opi
De „o n m o g e 1 ij k e"
Arbeidswet
Dronken achter het
stuurrad.
Comité van Actie
tegen Wetsontwerp Terpstn
Zitting van Donderdag 18 Febrnari 1932.
Nachtelijke aanrijding.
Op de Molen va artsweg te Anna Paulowna.
Voortgezet wordt de zaak tegen Arie SI., grondwer
ker te Oudesluis, die in den nacht van 26 op 27 Oc-
tober, onder den invloed van sterken drank den Mo-
lertvaartsweg te Anna Paulowna op zijn motorfiets
zou zijn afgekomen en daarbij tegen de vrachtauto
van Jb. v. d. Hoonaard zou hebben aangereden, ten
gevolge waarvan hij bloedend verwond en buiten be
wustzijn aan den kant van den weg was neerge-
smakt.
Verdachte ontkende dronken te zijn geweest en
Mr. Buiskool, zijn verdediger, had het den vorigen
keer weten klaar te spelen, dat de zaak werd aange
houden, om nog eens terdege te onderzoekert, of ver
dachte inderdaad onder den invloed van sterken
drank was geweest.
Dit onderzoek werd dan heden aangevangen met
het hoorcn van Dr. Olree uit Anna Paulowna, die
het slachtoffer verbonden had. Deze getuigc-deskun-
dige nu verklaarde, dat hij reeds direct den indruk
gekregen had, dat verdachte dronken was. Op een
desbetreffende vraag van Mr. Buiskool zegt getuige,
dat het zeer wel mogelijk is, dat iemand na een
hevigen klap in een zoodanige woede kan ontsteken,
dat hij wartaal begint uit to slaan. Dit laatste ver
schijnsel behoeft op zich zelf dus niet een bewijs te
zijn dat iemand te veel gedronken heeft. Maar ge
tuige zegt verder er in dit geval toch wel van over
tuigd te zijn en deze verklaring baseert hij op
zijn ervaring, opgedaan in soortgelijke gevallen
dat verdachte dronken was.
Dan wordt gehoord de veerman van het Westein
de pont, Muntjewerf, die verdachte had overgezet
het moet tusschen 12 en 1 uur geweest zijn maar
dat hij bij verdachte niets van dronkenschap had be
merkt. De man (verdachte) was heelemaal in orde.
Waar het ongeval om half twee heeft plaats ge
had. krijgen de heeren rechters sterk den indruk, dat
verdachte tusschen dit moment en het oogenblik van
overzetten nog alle gelegenheid gehad heeft om nog
iets te gebruiken, ook al behoort op dat uur alles
gesloten te zijn.
Zij werden in dezen indruk nog gesterkt, toen de
rijksveldwachter Wiechert Bruin, verklaarde dat hij
nog drie gelegenheden was voorbij gereden, alvorens
het ongeluk plaats had. Dan verklaart deze getuige
nog dat verdachte ofschoon hij verder beslist niet
ongunstig bekend staat graag een „druppie" ge
bruikt, welke uitdrukking hem door den kantonrech
ter in den mond gelegd werd.
Majoor Boot weet hier nog aan toe te voegen, dat
verdachte op zulke oogenblikken erg te keer gaat en
graag zijn krachten eens vertoont, welk vertoon hem
uit hoofde van zijn vak bepaald wel goed zal afgaan.
Deze minder gunstige inlichtingen waren zeer ze
ker niet geschikt om den ambtenaar een goed beeld
van verdachte op te hangen en het gevolg was dan
ook dat de eisch luidde f50.boete of 50 dagen
hechtenis en intrekking van het rijbe-
w ij s voor den tijd van 12 maanden.
Mr. Buiskool zegt, dat de ambtenaar altijd een
voorsprong heeft, omdat hij veelal gebruik kan ma
ken van getuigen, die toevallig op de zitting aan
wezig zijn, en alleen verklaringen kunnen afleggen
in het nadeel van den verdachte. De ambtenaar legt
nu wel speciaal den nadruk op het gebruik van te
veel sterken drank, aldus vervolgt spr., maar voor mij
is het meer de kwestie of verdachte werkelijk het ver
keer in gevaar heeft gebracht,, zooals hem is ten laste
gelegd. Voor spr. is dit na het getuigenverhoor niet
gebleken, en hij vraagt dan ook vrijspraak voor zijn
cliënt, subsidiair een lichtere straf, vooral wat be
treft de intrekking van rijbewijs, omdat dit voor ver
dachte een groote handicap zou beteekenen bij het
verdienen van zijn dagelijksch brood.
Na nog eenige re- en dupliek, wordt de uitspraak
hepaald op heden over 14 dagen.
De aanrijding op den Schagerweg.
Het einde van deze Schager cause célèbre.
Voor de derde maal dient thans de zaak tegen C.
BI., aannemer te Schagen, terzake van een aanrij
ding op den Schagerweg tusschen Schagerbrug en
Lagedijk op een der mooie zomeravonden van het
vorige jaar. Een auto bestuurd door den heer B. en
daarin ook nog gezeten waren diens cchtgenoote en
de heer A. M. Kossen met ziin echtgenoote, heeft op
dien bcwusten avond een paartje aangereden, dat zoo
als uit de vorige zittingen gebleken is, daar nogal
stevig liep te vrijen. Het gevolg was, dat de jongeman
gewond naar dr. Oterdoom te 'tZand moest, worden
gebracht. Volgens den heer B., voor wien als verde
diger Mr. Buiskool optreedt, was hij verblind gewor
den door een auto komende uit tegenovergestelde
richting en die bestuurd werd door den heer Pluk
ker uit Schagen. Deze, die juist op dat oogenblik de
coupure door was, 1 ad. zooals hij verklaarde, wel de
gelijk zijn licht „gedimmt".
Majoor Boot, die ter plaatse dezer dagen opmetin
gen gedaan heeft, wordt hedenmorgen bij de voort
gezette behandeling eerst gehoord. De weg is er breed
genoeg, en verder is hem gebleken, dat op het oogen
blik, dat het ongeval plaats vond, de auto van Pluk-
l^r nog 190 meter verwijderd was, zoodat deze zijn
licht niet had behoeven te dimmen.
Mr. Buiskool wenscht acte van het feit dat majoor
Boot zich de plaats heeft laten wijzen door twee ge
tuigen (Plukker en Maria Baas, het aangereden
meisje) die belang bij deze zaal: hebben. Majoor Boot
zegt, dat er geen anderen waren, die hem de ge-
wenschte inlichtingen konden verschaffen.
Het getuigenverhoor wordt dan voortgezet met
Maria Baas, die nogmaals verklaart rechts van den
weg te hebben geloopen en op een uitdrukkelijke
vraag van den kantonrechter beslist ontkent in het
gras te hebben gezeten.
Kantonrechter zeer vriendelijk: „Nu ja, dat behoeft
niet zoo'n wonder te wezen, een mooie zomeravond
cn een aardige jongen
Getuige verklaart verder, dat verdachte bij haar
thuis had gezegd, dat het zijn schuld was en dat al
les wel in orde zou komen. Dit moet ze echter volgens
verdachte en diens verdediger verkeert begrepen heb
ben.
De 19-jarige melkschipper Hendr. Leek, die het
meisje op den bewusten avond vergezelde en feite
lijk het slachtoffer van dit ongeluk was. verklaart
eveneens pertinent, dat zij niet in het gras hebben
gezeten. Ze hebben niets gezien, noch gehoord.
Kantonrechter: „Dan was je toch zeker wel heel
erg in den zevenden hemel!"
Als de heer Plukker zijn verklaringen dan nog
maals herhaald heeft, komt de ambtenaar van het
O. M. aan het woord, die opmerkt dat deze zaak al
lengs een cause célcbre in Schagen is geworden. Als
spr. zoo het getuigenverhoor eens nagaat, dan staat
het voor hem vast, dat verdachte schuld heeft. Zelf
zegt deze, dat hij door den tegenligger verblind werd,
en dan had hij moeten stoppen, zegt spr. In dien
zin bestaat er ook een uitspraak van den Hoogen
Raad en het is de eenigste manier om ongelukken te
voorkomen. Spr. eischt tegen verdachte f40 boete of
40 dagen hechtenis.
Mr. Buiskool blijft er aan de hand van de verschil
lende getuigenverklaringen op wijzen, dat het erg
aannemelijk is, dat de aangeredenen eerder niet
op den weg waren. Ze zijn er plotseling op
gekomen en toen was het te laat. Het blijft voor spr.
ook onbegrijpelijk, dat de aangeredenen wel weten
dat ze steeds in een rechte lijn, rechts van den weg
hebben geloopen, maar dat ze verder niets ge
zien of gehoord hebben. Spr. is dan ook
van oordeel, dat deze zaak een onopgelost
raadsel zal blijven, dat de kantonrechter verdach
te zal moeten vrijspreken, en als Zijne Edelachtbare
toch straf op wil leggen, dat dit dan een heel lichte
geldboete zal zijn.
Na nog eenige re- en dupliek, waarbij de „minder
gelukkige" bepalingen van de motor- en rijwielwet
in het licht worden gesteld, wordt ook in deze zaak
de uitspraak bepaald op heden over 14 dagen.
Een kwalijk riekende zaak.
Voor de afwisseling eens een zaak, die nog niet eer
der voor geweest is. Verdachte Pieter de G., veehou
der te Oude Niedorp, is ten laste gelegd, dat hij tegen
den muur van zijn boerderij een hok heeft neerge
zet, waarin hij varkens mest. Nu schijnt deze mesterij
volgens de verklaringen van burgemeester Meijer van
Oude Niedorp, die in zijn verklaringen wordt ge
steund door rapporten van de Gezondheidscommissie,
een alles behalve welriekende geur te verspreiden,
vooral in den zomer en wanneer de wind er op staat
Dientengevolge was door het gemeentebestuur van
Oude Niedorp verdachte schriftelijk aangezegd, dat
hij dit hok moest verplaatsen, iets dat tot op dit
oogenblik nog niet gebeurd is, ofschoon de eerste
aanmaning reeds van 2 Juni 1930 dateert.
Verdachte beroept zich er op, dat het hok niet meer
geur verspreidt als dat hij lke andere boerderij het
geval zou zijn en dan behoeven het niet eens varkens
te zijn, want op elke boerderij bri ïgen de bezigheden
nu eenmaal mee dat de reuu wel eens niet altijd even
aangenaam kan zijn. Zou men dit niet langer dulden,
dan zou het bedrijf van den boer onmogelijk gemaakt
worden. Verder beroept verdachte zich op wat de
heer Wilken, te Nieuwe Niedorp, eveneens lid van de
Gezondheidscommissie, gezegd zou hebben, n.1. dat
het niet zoo erg was. Ook de buren klaagden er niet
over.
Ofschoon do ambtenaar waar verdachte zoo wei
nig medewerking toont maar direct tot een veroor
deeling wil overgaan c.i f20 boete of 20 dagen hech
tenis eischt, wordt tenslotte toch nog besloten om
eerst de zaak nog eens te onderzoeken en zoo mo
gelijk een lid van de Gezondheidscommissie pe; lon-
lijk te hooren. Do zaak wordt daarom voor onbepaal-
den tijd aangehouden.
Mr. Buiskool toont ons het dwaze van
deze wet*.
Dat de bepalingen van de Arbeidswet duister te
lezen zijn, is dezen morgen weer eens duidelijk ge
bleken bij de voortzetting van de zaak tegen den heer
Jb. Kossen, automobielhandelaar te Schagen. Ver
dachte wordt verdedigd door Mr. Buiskool. Ten laste
gelegd is het laten werken na bezetten arbeidstijd.
Het betrof hier echter een spoedgeval, omdat het e-
oareeren van de defecte melkauto beslist geen langer
uitstel kon gedogen.
Agent Flapper had het een en ander geconstateerd
en proces-verbaal' opgemaakt en mede door de ge-
tuigen-verklaring van den monteur Leeuwenkamp,
acht de ambtenaar het ten laste gelegde wettig en
overtuigend bewezen en eischt hij tegen verdachte
4 V f 1— boete of 4 V 1 dag hechtenis.
Mr. Buiskool wijst er op dat op de ten laste leg
ging geen veroordeeling kan volgen en wel
aan de hand van art. 25 van de Arbeidswet, waarbij
is bepaald, dat arbeid onder zekere omstandigheden
mag worden verricht, ook na bez-tten tijd,
indien om redenen van technischen of maatschappe-
lijken aard dien arbeid niet uitgesteld kan worden.
Dit geld echter alleen voor een bepaalde groep
van bedrijven cn daartoe behoort ook het auto-bedrijf.
Noodzakelijk is echter, dat daarvan aanteekening
wordt gehouden op de arbeidslijst, maar eerst 24 au.-
na het oogenblik, waarop de arbeid is verricht.
Voorts toont Mr. Buiskool aan v'.e hand van eenige
artikelen van het Werktijdenbesluit, Rusttijdenle-
sluit en hoe al die besluiten nog meer mogrn heeten,
aan, hoe dwaas feitelijk de Arbeidswet in elkaar zit
gewoonweg om er een nachtmerrie van te krij
gen, zegt spr. Een gewoon mensch komt er eenvou
dig niet uit en inderdaad is de ambtenaar het vol
komen met den raadsman eens, dat men wel profes
sor in de philologie oftewel taalgeleerdheid mag we
zen, om deze wet te kunnen lezen. Ook de verbali
santen kunnen er niet uitkomen. Spr. komt dan ook
terug op zijn eisch en vraagt nu ontslag van
alle rechtsvervolging.
Over 14 dagen schriftelijk uitspraak.
Overtredingen van de Verkeerswetten.
Botsing in de coupure bij Lagedijk.
De botsing in de coupure te Lagedijk, waarbij de
autobusondernemer M. G. van Wielingen plotseling
met zijn bus achteruit moest, waardoor de Ford van
T. Bakker te Hoogwoud in de verdrukking was geko
men., krijgt than. ook zijn beslag. Getuige S. Buis
had het een en ander gezien en Temeend, dat de
heer Bakker veel te dicht op de bus reed.
Deze lezing kan wel ingang vinden bij de heeren
rechters en wordt G. uit dien hoofde v r ij g e s p r o-
ken.
Wielrijder door een auto aangereden.
De aanrijding oo den rijksweg langs het Noord-
hollandsch Kanaal in den avond \an den 12den No
vember nabij St. Maartensbrug, waarbij de wielrijder
Hendrik Heida door de vrachtauto van Simon B. uit
Harenkarspel tegen den grond werd gesmakt, komt
hedenmorgen nog eens in behandeling.
Ofschoon nog steunende op een stok, kon Heida nu
weziig zijn en getuigen hoe het geval zich had toe
gedragen.
De ambtenaar wees er op, dat hier inderaad vast
stond, dat verdachte verblind was geworden door een
tegenligger, die zijn lichten niet had „gedimmt". Even
vast staat, dat dit ongeluk voorkomen had kunnen
worden, indien verdachte nu gestopt had. Spr. eischt
tegen hem f 40 boete of 40 dagen hechtenis.
Ofschoon de Kantonrechter het volkomen eens was
met den ambtenaar, acht hij hir wel eenige verzach
tende omstandigheden aanwezig en veroordeelt hij
verdachte tot f 15 of 15 dagen.
Licht „dimmen,"
De 21-jarige Nic. K., vrachtrijder te Schagen, had
op den mistigen avond van den 21sten November,
rijdende op den Oudenweg te Nieuwe Niedorp, het
licht van zijn auto niet „gedimmt waardoor hakker
Corn. Wit met zijn ket en wagen bijna bij den kant
van den wal was neergeraakt
Door den hoogen eisch van f20 of 20 dagen denkt
de ambtenaar aan dit steeds toenemende euvel den
kop in te drukken.
De uitspraak luidt: f 12 of 12 dagen.
Quaker bestaat voor 16 °/o ut!
proteine, onontbeerlijk voor de
ontwikkeling der spieren en bindweefsels. Boven
dien bevat het vetten en mineralen. Quaker is een
volkomen" voedsel en bovendien
bijzonder smakelijk.
Zelfs de huizen niet meer veilig?
De 44-jarige kweeker G. B. had met zijn vracht
auto, waarop een hovenlast van kisten, aan den Uost-
wal te Warmenhuizen tegen het huis van den 70-ja-
rigen Jb. Molenaar opgereden. Dakgoot en een stuk
of tien pannen hadden het moeten ontgelden. Ver
dachte had moeten uitwijken voor een hem tege
moet komende auto. doch voordat ze elkaar passeer
den, was B blijkbaar te veel naar rechts uitgeweken
met het hierboven genoemde gevolg.
De ambtenaar vindt, dat verdachte al heel onvoor
zichtig te werk gegaan is en eischt fbO of 30 dagen.
Uitspraak f 15 of 15 clagen met toewijzing van de
civiele vordering aan Molenaar tot een bedrag van
f2.50.
Laat zij, die achler U rijden, weten wat
ge van plan zijt.
De 42-jarige brandstoffenhandelaar G. B. uit Me-
demblik begon al direct op zoon heftige wijze zijn
zaak te verdedigen, dat de Kantonrechter hem wat
tot kalmte moest manen.
Verdachte had den i2den December met zijn auto
terugkomendt van Wieringen, op de brug van den
afsluitdijk, plotseling geremd, zonder dit door een
rood licht duidelijk te maken, zrouat de achter hem
rijdende J. Grin uit Anna Paulowna hand- en voet-
rem moest gebruiken om een botsing te voorkomen.
Deze zou echter evengoed komen en wel met een
juist aankomende bus en doordat de wagen van
Grin op het gladde brugdek door het sterke rem
men dwars was komen te staan.
Verdachte ontkent pertinent dat hij gestopt had, maar
toen de 66-jarige Albert Tiel, die bij Grin in den wa
gen zat, zijn licht ook nog op deze zaak had doen
schijnen, sloeg de weegschaal kennelijk in het nadeel
van verdachte door en werd hij tot 115 boete of 15
dagen hechtenis veroordeeld.
Licht op.
Piet V., een 26-jarige landarbeider te Winkel, cr-
kenoe ruiterlijk, dat hij met twee driewielige karren
aan elkaar gekoppeld zich zonder licht over de
Dorpsstraat had gewaagd f 4 of 4 dagen.
Het oog van de politie ziet scherp.
J. M. te Anna Paulowna is een hartstochtelijk ja
ger. maar als je voor die liefhebberij niet de noodig>-
papieren hebt. dan wordt je een strooper genoemd.
Zoo is dit ook het geval met M. en de politie hiïld
hem altijd zoo n beetje in de gaten, zelfs op een af
stand, Zoo had de rijksveldwachter Bruin, terwijl hij
in de autobus zat. M. met een dubbelloops jachtge
weer zien loopen, ofschoon M. alle pogingen deed om
het te verbergen.
Heden ontkende M.. .dat hij het geweest was, die
Bruin zou hebben gezien, maar de Kantonrechter ge
loofde er niets van en veroordeelde hem tot f 15 boe
te of 15 dagen hechtenis, met bevel tot uitlevering van
het in beslag genomen geweer en indien hier niet
aan werd voldaan, dit te vervangen door f20 of 10
dagen.
Ban richtingaanwijzer voor het
raadhuis te Schagen tegen den
grond gereden.
Voor hen die in het middernachtelijk uur op hun
bed plegen te liggen, was het in den morgen van den
27sten November een typische gewaarwording, de
richtingaanwijzer van den A.N.W.B. voor het raad
huis te Schagen naar den grond te zien gebogen, zoo
dat St. Maarten e.a. recht omhoog „ins Blaue hinein"
wezen. Deze ongewone stand bleek veroorzaakt door
een auto, die er den afgeloopen Zondagnacht tegenop
was gebotst.
Maar om nu met htet begin van het verhaal aan te
vangen: hedenmorgen stond terecht de 23-jarige elec-
tricien Jan Sch. uit Den Helder, die de man bleek
te zijn, die bovengenoemde auto op zoo „meesterlijke"
wijze had bestuurd.
Uit het getuigenverhoor, bestaande uit Maria
Hoogland, A. H. J. Knol. Pieter Boot en den agent
Flappen, wat het volgende verhaal van dit nachte
lijk avontuur op te bouwen.
Genoemde Sch. had met zijn gehuurde auto en
naast zich zijn vriend Jan Willem Teutelink, even
eens uit Den Helder, voor het Noordhollandsch Kof
fiehuis gestaan. Het eigenaardig optreden van ver
dachte, die naar het scheen wel meer dan koud wa
ter had gehad, moet toen reeds sterk de aandacht
hebben getrokken.
Vanaf dat oogenblik zou het ergerlijke spel aanvan
gen. Een drietal heeren. waaronder de hierboven ge
noemde Knol en Boot, werden plotseling van achter
door de vol-gas wegschietende auto van verdachte
aangereden en door haastig op zij te springen had
den ze hun veege lijf kunnen redden. Toen zijn ze
nog eenige malen de gemeente op en neer gereden,
totdat ze komende uit de Heerenstraat door het drie
tal hierboven genoemden door hand opsteken werden
opgekeerd. In plaats van hieraan te voldoen, werd
wederom vol-gas gegeven, doch de heer Knol was bij
de pogingen om te ontkomen op de treeplank terecht
gekomen hoe, weet hij zelf nog steeds niet en
toen handgemeen geraakt met den bestuurder Sch.
Deze had beide handen van het stuur losgelaten en
zoo ging de wagen vol-gas en de vechtende mannen
door het portierraam er van door Ver kon dat na
tuurlijk nooit gaan en inderdaad eindigde deze dollf-
rit reeds bij het raadhuis. De paal van den A.N.W.B.
werd het begin van het einde. De heer Knol verzette
zich niet tegen «Je wet van inertie of traagheid en
rolde vanaf de treeplank nog een stuk op z'n eentje
door, totdat ook zijn arbeidsvermogen van beweging
uitgeput raakte en hij wonder boven wonder onge
deerd weer overeind kwam.
De twee heeren in de auto konden inmiddels het
pas aangebrachte opschrift Politiebureau bo
ven de waag bestudeeren (of was dit er toen nog
niet?) het doet er ook niet toe. want of ze het heb
ben zouden kunnen bekijken uit hoofde van meer of
mindere benevelclheid. zou nog de vraag geweest zijn.
In ieder geval werden ze door den heer Flapper,
daar juist aanwezig, „liefderijk" opgenomen en na
het een en ander te hebben genoteerd, weer losge
laten.
Het slotbedrijf hadden we hedenmorgen in de recht
zaal van het Kantongerecht.
De heeren ontkenden veel, maar het scheen wel,;
hoe meer ze ontkenden, hoe minder de heeren
ters geloofden.
Het einde kwam met een veroordeeling van
boete of 35 dagen hechtenis en intrekking van
rijbewijs voor den tijd van 6 maanden.
te
Dins
bij aU
zing.
(al zoo
cies) i
beurs"
lowna,
eer
Een duur wandelingetje.
De Gebr. H. te Anna Paulowna waren over
van den heer C. Blaauboer geloopen. Hun afw$
heid kan niet beletten, dat ze elk tot f8 boete
dagen hechtenis werden veroordeeld.
Vleeschkenringswet.
De 30-jarige veehouder Corn. L. uit Burghornt
verzuimd aangifte te doen van een gestorven varfc
Dit varken bleek te zijn een biggetje van minün
afmetingen, dat verdachte reeds twee dagen hadr
mist en dat later bleek verdronken te zijn. Het
reeds in verregaanden staat van ontbinding.
Doch de Vleeschkeuringswet is streng en dit
zuim moest verdachte boeten met f 4 of 4 dagen.
met sc
hoorer
tn gra
d«
Boerm
sKÜe
1710.
1950.
Eigc
IJS K
man i
Aan
erf
Las'
Bet;
op 1 1
Ioli
dergel
kaart
Gel«
masii
baar
Ordeverstoring en wederspannighetd.
Achtereenvolgens staan nu nog terecht de 23-jari
arbeider Corn. L. en de 26-jarige Gerrit T., beiden;
Warmenhuizen, wegens ordeverstoring en wei!
spnnnigheid.
Natuurlijk weer Warmenhuizen. zegt de ambtenu
Alle twee geen onbekenden op dit gebied.
Ze worden veroordeeld tot elk f8 boete of 8 dag
hechtenis.
grooi
T
tandt
Nol
Wink
*8 ave
Tl
BETERE BEZUINIGINGSVOORSTELLEN.
De eenige bezuinigingsmaatregel, die Minister Terp*
voorstelt, is beperking van het aantal onderwijzers da
de leerlingenschaal te verhoogen.
Andere methoden van bezuiniging vond de Stut
commissie niet zoo zegt Prof. Mr. Rutgers in Nt;
van de door hem uitgegeven serie geschriftjes: 3
zienlng der Lager Onderwijswet" en wat door
ren als bezuinigingsmaatregelen werden aangegfj
kwam neer op aantasting der vrijheid van onder»!
Andere methoden van bezuiniging zijn niet gevoodi
noch door de Staatscommissie, noch door den Mlnüttf
't Is de vraag of ernstig gezocht is naar andere al
thoden.
Intusschen nu het der Regeering niet is
gelukken, bezuinigingen voor te stellen, dan met ach»)
voor de vitale belangen van het onderwijs, heeft hi
Comité van Actie tegen het Wetsontwerp Terpstra als
willen nalaten, aan te wijzen, waar die bezuiniging c
dit terrein wèl kan worden verkregen, zonder eeni
nadeel voor de vitale belangen en zonder in strijd
komen met het beginsel der financiëele gelijkstellii
tusschen openbaar en bijzonder onderwijs.
Verschillende van die bezuinigingsmaatregelen kome
speciaal de gemeenten ten goede doch er zal ti
niemand zijn, die ontkennen wil, dat het juist talrijk
gemeenten zijn, die diep gebukt gaan onder de kostt
van het onderwijs. Verlichting van die druk zal die
meenten, en dus de belastingbetalers, ten goede komö
De Regeering gaat in haar voorstellen een andere
kant uit; zij bezuinigt op een geheele verkeerde wijl
en met ernstige aantasting van de levensbelangen va
goed onderwijs voor 's Rijks kas. maar legt op gt
meenten, die prijsstellen op goed. deugdelijk onderwijl
nog hoogere lasten.
Rekening houdende met de noodzakelijkheid van gw<
in te richten onderwijs en met de financieele drai|
kracht van Rijk en Gemeenten is het van het hoog*
belang, dat in de toekomst door gemeentebestura
géén medewerking tot de stichting van bijzonden
scholen zal behoeven te worden verleend, als deze b
gevolge de bepalingen betreffende het aantal leerib
gen, waarvoor het Rijk het salaris van één leerkracW
betaalt, minder dan drie leerkrachten zou tellen.
Die eisch minstens drie leerkrachten is uit onder
wijskundig oogpunt zeker niet overdreven en wordt b.t.
door Rector Goorts, directeur der Bisschoppeltjkl
kweekschool te s-Hei-togenbosch, onderschreven in eet
artikel in „Het Huisgezin". Deze R.K. deskundige
zelfs verder; hij schrijft: „in verband met het 7de
leerjaar is de school met vier leerkrachten toch
het minste van wat men een geschikte school kil
noemen."
Werd zoo'n bepaling in de wet opgenomen, dan x«
het aantal één- en tweemans-schooltjes bij het bijzonde
onderwijs niet vermeerderen, terwijl de aanleiding W
het ontstaan van zulke schooltjes bijna steeds M
gevolg van de stichting van de eerste bij het op»
baar onderwijs voor een zeer groot deel zou zijn wef
genomen.
De belangen van het onderwijs in zijn geheel zouds
niet worden geschaad, integendeel bevorderd en to*
de gemeenten zou een belangrijke bezuiniging verkre
gen worden.
Een tweede bezuiniging is te verkrijgen, door in dl
Wet vast te leggen, dat bij de aanvrage tot medewei
king voor stichting van bijzondere scholen niet moge
meetellen leerlingen, die reeds een bijzondere scboo
bezoeken.
De grondgedachte van de Pacificatie is toch, dat i'
gelegenheid geopend moet worden zonder onovff
komelijke financieele bezwaren voor de ouders vt#
„gemoedsbezwaarden" ander onderwijs dan openbaar»
ontvangen. Als de kinderen van die „gemoedsbezwatf
den" reeds een bijzondere school bezoeken, is aan
bezwaar tegemoet gekomen en bestaat er geen enkel*
aanleiding om, voor rekening van de gemeentg,
alle belastingbetalers dus, de gelegenheid te openen
weer eens een nieuwe school te stichten.
Deze middelen tot bezuiniging zullen aan enkele dtf
meest noodlottige toestanden bij ons lager onderwin
geleidelijk een einde maken, zonder het beginsel der fi
nancieele gelijkstelling en de vrijheid van onder#
aan te tasten, zonder schade te doen aan de vltól'
belangen van het onderwijs, doch wèl door verbeter!».'
te brengen van vérstrekkende beteekenis.
Het Comité van Actie W1
Wetsontwerp TeqMÉi
OH
