Bont Allerlei.
EVENTJES DENKEN.
Vraagstuk No. 913
Vraagstuk No. 914.
VOOR ONZE DAMMERS.
Vraagstuk No. 915.
m
m
m m
e
m
9 9
0
H W
n Hf
H
w
9
9
m
B, 9
m
m
•tü
m 0
m
IÉ.'
VOOR ONZE SCHAKERS.
Vraagstuk No. 916.
kjj?
mm
Ik
i
#9I i
u
ps
fjjj
fff
r#
jf
gpp
wê
&1B
M
4
9
iflf
pi
H
u
;n
Si
1
Verdrijf Uw Rheumatiek
Comité van Actie
tegen Wetsontwerp Terpstra
SENSATIE.
DE VOS, DE GANS EN HET KOREN.
Een boer is met een vos, een gans er. een mand met
koren op reis. Hii komt aan een rivier en het bootje
kan alleen hem met één van zijn vrachten dragen. Als
hij nu de vos en de-gans alleen laat, eet de vc de gans
op. Laat hij de gans alleen met het koren, dan eet de
gans het koren op.
Hoe brengt hij alle drie veilig over de rivier?
..MEETKUNDE".
Hoe groot is een driehoek, waarvan de zijden 40, 20
•n 20 c.M. zijn?
OPLOSSINGEN DER PUZZLES
uit ons voorlaatste nummer.
No. 905.Het gezin.
In dat gezin waren 4 meisjes en drie jongens.
No. 906. De slak en de paal.
In tien etmalen zal hij boven «p de paal zijn.
van Ge o J. A. van Dam, Wassenaar.
Zwart: 8.
1
6
11
16
21
I 26
31
26
41
46
Mm
Wit: 13.
De diagramstand in cijfers behoort te zijn: Zwart 7
schijven op 1, 2, 6, 8, 9, 20, 37 en een dam op 25. Wit
13 schijven op 11, 17—19, 21. 23, 30. 31, 33, 34. 42 en 43.
Wit speelt en wint.
OPLOSSING PROBLEEM No. S07,
van D. K1 e e n te Heemstede.
De diagramstand in cijfers was: Zwart 9 schijven op
8, 9. 11, 12, 15, 17. 19, 21, 31 en een dam op 50. Wit 10
schijven op 20, 25, 29. 34, 35, 38, 39 42—44 en een dam
op 49. Wit speelt achtereenvolgens 39—33 38—32, 49
31 en 3x29, wint door toepassing van het „Méaudre-
motief" op een aardige eif verrassende wijze.
Huwelijken van kleurlingen.
New-York). Bij huwelijken van negerafstamme-
lingen met blanken wordt de huidskleur in den loop van
verscheidene geslachten altijd bleeker en treedt het
negertype immer meer en meer terug.
Zóóveel negerafstammelingen overschrijden de kleur-
grens, d.i. géVen zich van dan af als blanken uit, dat
de negers daarvoor een afzonderlijke uitdrukking heb
ben bedacht: ze noemen het „passeeren" (passing).
In New York, waar op elke 34 inwoners er één als
neger kan aangesproken worden, zijn naar algemeen*
schatting der kleurlingen, meer dan tien duizend neger-
afkomelingen „gepasseerd". In Chicago, waar er op 20,
en in Philadelphia, waar er' op 13 inwoners een neger
voorkomt, moet dat getal, in verhouding nog grooter
zijn.
Er bestaan sterke gronden om aan te nemen, dat er
meer vrouwen dan mannen de kleurengrens overschrij
den. Dit ligt gedeeltelijk aan het feit. dat de aantrek
kingskracht tusschen een blanken man en een zwarte
vrouw grooter is dan in de omgekeerde richting en
gedeeltelijk ook hieraan, dat het „passeeren" voor een
vrouw gemakkelijker'gaat dan voor een man. Een
J°ng meisje met maar één achtste negerbloed in de
aderen vond als keukenmeid, kindermeisje of meid-
alleen" gelegenheid om zich de spreek- en leefwijze, de
manieren enz. der blanken eigen te maken.
Onlangs kwam op een elegant „diner dansant" te
New-York een jonge vrouw als frappant bekend vooi
aan een der aanwezige heeren. Het was echter eerst
nadat ze hem vleiend bezwoer haar niet te verraden,
dat hy in haar het vroegere dienstmeisje van zijn
moeder zag. dat in zijn geboortestad, honderden mijlen
ver van New-York, als negerin doorging.
Slechts aan een of twee blanken en aan minder dan
een dozijn negers is het bekend, dat een van de popu
lairste Amerikaaniche tooneelspeelsters van zwarte af
komst is.
Uit navorschingen van het Carnegie-Instituut blijkt
dat kinderen van mulatten of blank, of zwart kunnen
zijn. Mulatten zijn, zooals bekend,' het product der
eerste kruising tusschen een blanken man en een ras
echte negerin of tusschen een neger en een blanke
vrouw. Het kind van een mulat en een blanke heet men
quarterton. Huwt zulk een quarterton met een blanke,
dan is de spruit een octoron. De meeste octoronen zien
er als blanken uit.
Uit een huwelijk tusschen een octoron en een blanke
ontstaan altijd kinderen met een blanke huid. In de ge
van F. J a n e t.
abcdefgh
Wit: 9.
De diagramstand in cijfers behoort te luiden: Wit
Ka8, Ta7, Te7, Pc8, Pe4, La4, Lf6 en twee pionnen op
b6 en d3. Zwart Kd5, Pb3, Pd8 en twee pionnen op b7
en f7. Wit speelt en geeft in twee zetten mat!
OPLOSSING PROBLEEM No. 908,
van H. A. LovedSy, 1845.
De diagramstand was: Wit Kal, Td7, Lg2, Lh6 en 4
pionnen op a2, b3, f2 en g4. Zwart Ke4, Pf3 en twee
pionnen op b5 en c5. Wit speelt en geeft in drie zetten
mat door Kbl, b2, Lhl of iets dergelijks, zwart b5-b4,
waarna wit het pat-gevaar ernstig onder het oog moet
zien. Hij speelt echter zeer verrassend Lel!!!! als eer
sten en dus sleutelzet, zwart b4b5 en nu wit Td2!
zwart Kf4 en wit geeft mat met Td4i Deze manoeu
vre, het overschrijden van een kritisch veld (een door
Kohtz en Kockelhorn ingevoerden naam) door een kri-
t:schen zet, met de bedoeling op dat kritische veld' een
versperrend stuk te kunnen plaatsen, zoodat de patstel
ling wordt opgeheven en de zwarte koning in de ver
stopte schootslijn moet gaan staan om daarna den dood
te vinden door aftrek-schaak van het versperrende stuk,
deze manoeuvre is het thema van het beroemde z.g.
„Indische" probleem. De kritische zet Lel was een ge
lukkige .vondst, of wel een geniale gedachte en wel
voornamelijk hierom: de zetten Lel en Td2 vormen een
logische combinatie; niemand zal Lel probeeren, slechts
de erkenning van het doel van dien zet, dus het door
zien van de geheele combinatie verschaft ons de op
lossing.
De componist van het „Indische Probleem" heeft ons
dus het eerst de waarde van het thema, de innerlijke
gedachten, die de probleem-oplossing uitbeelden moet,
doen. Aldus het pleidooi van den vermaarden probleem
kenner, Weenink over dit „moeder-probleem" in de com
positieleer, zoodat we hieraan niets meer hebben toe
te voegen. t
(Nadruk verboden).
vallen waarin de* herhaalde vermenging van bloed van
blanken van een blonden stam voorkwam, is reeds het
derde geslacht van afstammelingen van rasechte negers,
zoo goed als altijd niet alleen blank van huid, maar
ook blond van haar, en vaak zelfs zonder dit hardnek
kige overblijfsel van zwarte afstamming, namelijk het
kroeshaar.
In het groote negerkwartier van Chicago bestaat er
een eigenaardige vereeniging, de Manasse-Club, die
uitsluitend bestaat uit blanke mannen die een zwarte
vrouw, of uit zwarte mannen die een blanke vrouw
gehuwd hebben. De leden van deze vereeniging onder
houden geen betrekkingen met hun blanke of zwarte
buren. De kinderen en kleinkinderen, uit huwelijken van
die Manasseleden gesproten, zullen wel een groot percen
tage vormen van degenen die ten slotte „passeeren".
De negen nieuwe wereldwonderen.
(New-York). Men weet het, in de Oudheid kende
men de zeven wereldwonderen. Het waren n.1.:
1. De pyramiden en de sfinx;
2. De hangende tuinen van Semiramis;
3. Het graf van Mausoleus in Klein-Azië;
4. De tempel van Diana te Ephesus;
5. De kokossus van Rhodes;
6. Het beeld van Zeus in het dal van Olympia, door
Phidias vervaardigd;
7. De vuurtoren van Alexandrië.
Al deze wonderen zijn verloren gegaan met uitzonde
ring van de pyramiden en de sfinx.
Thans heeft een Amerikaansch tijdschrift aan een
honderdtal bekende persoonlijkheden in Amerika de
vraag gericht, wat zij op het gebied van toegepaste
wetenschap, voor de zeven wereldwonderen van onzen
tijd houden. En nu zijh er niet zeven, maar negen we
reldwonderen vastgesteld en wel de volgende:
1. de ontdekking van de bacterieën en de toepassing
der bacteriologie voor het welzijn van het menschdom.
2. de vooruitgang van de wetenschap, wat betreft
den bouw der materie en de onderzoekingen op het
gebied der uitstralingen.
3. de toename van het gebruik der electriciteit als
licht, kracht en in het verkeer.
4. de constructie van machines met inwendig ver
brandingsproces (motoren).
5. de moderne methoden, toegepast bij den bouw van
huizen, fabrieken enz. met metaal en cement.
6. de moderne metallurgie.
7. het conserveeren van voedingsmiddelen met mo
derne methoden.
8. het vliegwezen.
9. het radiowezen.
Wanneer men nog van het tiende wonder in dezen
tijd mag spreken, dan zou het dit zijn: terwijl de zeven
Wees er vlug bij! Bi] de eerste pijnlijke scheut in armen,
beenen of lendenen, wrijf U dan onmiddellijk met Akker s
Kloosierbalsem. het vanouds bekende en beproefde wrijf-
middel, dat al zooveel goede diensten bij rheumatiek heeft
bewezen. Tot diep in de weefsels voelt Ge dan de wel
dadige. genezende werking en de pijnen verdwijnen
AKfiERs Kloosterbalsemtoo goed"
VIII.
Minder uitgaven voor Onderwijs.
Behalve de reeds in ons vorig artikeltje „Betere
Bezuinigingsvoorstellen" aangegeven bezuinigings
maatregelen. is 't nog mogelijk op andere wijze de
kosten voor het lager onderwijs te verminderen,
zonder schade te doen aan de vitale belangen van
het onderwijs en zonder in strijd te komen met het
beginsel der financieele gelijkstelling.
Evenals de beide reeds aangegeven bezuinigings-
wijzen betreffen ook deze meer de gemeentelijke dan
de rijksuitgaven, doch het staat wel vast, dat het
juist talrijke gemeenten zijn, die onder de uitgaven
voor het onderwijs te lijden hebben.
Zelfs de A. R. „Rotterdammer" erkende dit dezer
dagen, in het artikeltje in dat blad wordt gezegd:
„Scholenbouw en onderwijsexploitatie leg-
„gen niemand zal het ontkennen zeer
„zware, soms ondraaglijke lasten op de ge
beenten. Vooral ook. als de voorstanders van
„Christelijk Onderwijs elkaar niet weten te
„vinden".
Een belangrijke bezuiniging kan gevonden worden
door in de Wet onderscheid te maken tusschen wat
genoemd kan worden „klassikale" en „pers< onlijke"
leermiddelen; leermiddelen, die zooals b.v. een
landkaart voor een geheele klasse of meer dan
één klasse gebruikt wordt, of persoonlijke, als
leerboeken, potlooden enz. waarvan elk kind een
exemplaar noodig heeft.
Als in een gemeente een nieuwe, of slechts voor
enkelo jaren gestichte, bijzondere school voor reke
ning van de gemeente aangeschaft heeft volledige
stellen „klassikale" en „persoonlijke" leermiddelen
en de openbare school met b.v 100 leerlingen behoeft
een landkaart van f40.dan krijgt zoowel vol
gens de bepalingen der tegonwoordige wet. als vol
gens die van het Wetsontwerp-Terpstra de bijzon
dere school met 200 leerlingen de beschikking over
f 80.-—, waarvoor zelfs twee landkaarten te koopen
zijn. Voor het minst mag één landkaart, als daaraan
behoefte bestaat, voldoende geacht worden. De nu
extra ontvangen f40.— kunnen voor andere zaken
uitgegeven worden: zonder eenige cchade aan het
onderwijs te doen en toch belangrijke vermindering
van de gemeentelijke uitgaven te verkrijgen, kan hier
in verandering komen door het maken van het bo
vengenoemd onderscheid.
«r
Het aanstellen van een vakonderwijze/es bij het
openbaar onderwijs b.v. in de nuttige handwerken,
als aan 'n éénmans-school geen onderwijzeres werk
zaam is moet in de toekomst niet., zooals thans het
geval is en zooals het bij het Ontwerp-Terpstra
blijft noodzakelijk behoeven te leiden tot de mogelijk
heid van het aanstellen van vnkonderwijzeressen bij
het bijzonder onderwijs, voor rekening van de ge
meente, indien op de bijzondere school wel tot het
geven van dit onderwijs bevoegde leerkrachten aan
wezig zijn.
Een wijziging op dit punt zou aan vele gemeente
besturen bel^igrijke bezuinigingen brengen.
Komen deze bezuinigingen speciaal de gemeenten
ten goede: er moge de aandacht op gevestigd worden,
dat een andere wenschelijke bezuiniging, zoowel het
Rijk als de Gemeenten vermindering van uitgaven
kan brengen, terwijl daarenboven het onderwijs er
door wordt gebaat.
Er dienen bepalingen te worden opgenomen, die de
stichting van centrale openbare, zoowel als van cen
trale bijzondere, scholen voor uitgebreid lager on
derwijs bevorderen.
Op verschillende plaatsen, zelfs van betrekkelijk
kleinen omvang, zijn 2, 3. zelfs 4 U.L.O.-scholen, die
dikwijls een bestaan op het kantje af hebben, en die
wonderen der Oudheid vrijwel door den tijd verloren
gingen, zijn de wonderen der moderne toegepaste we
tenschappen niet van den tijd afhankelijk. Ze kunnen
langer duren en zich verder ontwikkelen.
De koe van den Heiligen Nicolaas.
(Boedapest). Nog steed9 leeft in het oude Hon-
gaarsche dorp Kalocsa het gebruik voort, waarbij ieder
jaar in Februari een van de behoeftigste inwoners uit
naam van H. Nicolaas een koe krijgt.. De naam van
den gever moet onbekend blijven, zoodat er door alle
bewoners van het dorp altijd zeer veel veronderstellin
gen geuit worden.
Dit jaar kreeg een zekere Ferenz Collar. die een
groote familie te verzorgen heeft en in den allergroot
sten nood leeft, het welkome geschenk. Toen hij op
een morgen de deur uitging, vond hij een vette koe.
die aan de deurknop vast gebonden was. Voor den drem
pel lag verder een flinke hoeveelheid levensmiddelen,
zoodat het gezin van Ferenz voor de eerste maanden
geen zorgen behoeft te hebben.
Het Fascistenlied.
(R o m e). Eenigen tijd geleden voelde Mussolinï
behoefte aan een ander soort verstrooiing dan de of-
ficieele plechtigheden in de Italiaansche hoofdstad hem
boden. En zoo kon het gebeuren, dat hij ergens aan den
zelfkant van de stad, op zijn eentje een bescheiden bios-
coopje binnenstapte en er tranen met tuiten lachte om
de avonturen van de privé secretaresse en haar genialen
vriend. Zooals dat in de Italiaansche cinema's de ge
woonte is, werd aan het slot van de voorstelling „Giovi-
nezze" gespeeld. Alle aanwezigen verhieven zich van
hun plaats en stemden in met de fascisten-hymne. Al
leen de Duce, gewend de hem gebrachte hulde zittend
te aanvaarden, stond ook ditmaal, de gewoonte getrouw,
niet op. Plotseling wordt hij door iemand die achter
hem staat op den schouder geklopt en terwijl een ge
stalte zich in het schemerduister over hem heenbuigt,
hoort de Duce zloh in het oor fluisteren: „Luister eens,
jonge man, ik denk er precies over als jij en vindt dit
ook een dwaze, zinnelooze vertooning. Maar juist om
dat ik een geestverwant in u zie, raad ik u in uw eigen
belang aan, sta op. Mussolini heeft namelijk overal zijn
spionnen..."
Een anecdote van een
groot tooneelspeler.
(Berlijn). RUDOLR SCHILDKRAUT, de groote
tooneelspeler, wiens Shylock-uitbeelding tot het beste
behoort, wat ooit door een acteur werd gepresteerd. had
de gewoonte al zijn kleeren in Praag te laten maken,
in verband met het lage leerlingen-aantal, een, in
betrekking tot de opleiding onvoldoend, aantal leer
krachten hebben.
Zoo zijn b.v. in Bolsward twee bijzondere Prot.
U.L.O. scholen, elk met pl.m. 25 leerlingen. Dit als
een voorbeeld uit vele.
Zonder schade voor het onderwijs integendeel
dit bevorderende kan door een centralisatie van
U.L.O. scholen voor Rijk en Gemeenten bezuinigd
worden.
Indien er op dc juiste wijze door de Staatscom
missie Rutgers en door den Minister gezocht was
naar bezuinigingen, dan ware het mogelijk geweest
voorstellen t.e doen, die niet de vitale belangen van
het onderwijs benadeelen en toch >;ouden leiden tot
minder uitgaven voor het onderwijs
Het Comité van Actie tegen Wetsontwerp
Terpstra.
We smullen wel van de sensatie,
De pers is heerlijk openbaar.
En maakt ons menig rauwe rechtszaak
Vol prikkelend aroma klaar.
Zoo 's avonds onder het sigaartje,
En bij een geurig kopje thee.
Genieten we in stille aandacht
Van menig roodgekleurd souper!
Het voorgerecht was wel Matuschka.
De monsterlijke trein-bandiet,
Wc volgden hem bij helsche vreugde,
Bij schrille angst en groot verdriet.
Tot slot is alles als een leiddraad
Heel handig in elkaar gezet,
U kunt die voor een schijntje koopen,
In zakformaat en met portret!
Vervolgens zagen we de pakkist,
Hoe duidelijk was dit cliché,
De man die ,,'t pakhuisje" verhuurde.
„De techniker", gewiekst voor twee.
Dan meerdere intimiteitjes,
Ook voor een teek'ning was gezorgd,
Heel simpel en volmaakt natuurlijk,
Het touw, dat werk'lijk had geworgd!
Toen volgde de Majella-toren,
Mysterieus van top tot teen,
We klommen angstig mee naar boven.
En vonden alles erg gemeen.
We vormden ook een eigen meening.
Verdachte vocht voor zelfbehoud,
We lazen z'n gevang'nis-briefjes,
En voelen veel voor Arkenbout!
Zoo griez'len we constant gezellig
Van week tot week aandachtig voort.
Is de arsenicum verorberd,
Dan wacht een overval met moord!
Ze zijn zoo nuttig deze zaken,
Ook voor maatschappelijk succes.
Want heel de duist're onderwereld
Neemt gnuivend voor een schijntje les!!
Maart 1932.
(Nadruk verboden).
KROES.
Wanneer men hem vroeg waarom hij dat deed, plaoht
hij te antwoorden, dat hij nergens ter wereld zoo goed
en zoo goedkoop werd bediend, waarbij nog kwam,
dat de kleermaker, die zijn garderobe verzorgde, hem
vaak tranen liet lachen, om de dwaze, maar buitenge
woon geestige antwoorden, die hij op de allergewoonste
vragen wist te geven.
Op een keer, 't was in de oorlogsjaren en de keuze
in stoffen bleef dientengevolge zeer beperkt, speelde
Schildkraut in Praag weer eens in gastvoorstellingen.
Hij maakte van de gelegenheid gebruik om zijn kleer-
makertje op te zoeken en een broek te bestellen. „Maar
denk er om, voegde hij er aan toe, „ik ga over een week
weg en dan moet ik het kleedingstuk meenemen."
De week verliep, maar wat er ook kwam. geen kleer
maker met de broek.
In Berlijn teruggekeerd, schreef Schildkraut den
kleermaker, maar er kwam taal noch teeken als ant
woord.
Twee jaar later is de tooneelspeler weer in Praag, en
reeds den eersten dag na zijn aankomst verschijnt het
tailleurtje met de bestelde pantalon.
Critisch bekijkt Schildkraut het kleedingstuk en ver
ontwaardigd roept hij uit: „Mooie manieren hou jij er
op na. In zes dagen is notabene de heele wereld gescha
pen. maar meneer mijn kleermaker heeft twee jaar noo
dig voor een broek!"
Het mannetje, geenszins uit het veld geslagen, richt
zich op en terwijl een lachje om zijn lippen speelt zegt
hij, op gekrenkten toon: „Bekijk eerst die wereld... en
dan deze broek!"
Een prijs van uitmuntendheid
voor den besten echtgenoot.
(Chicago). Te Chicago heeft de heer Wanne-
stand een eersten prijs van uitmuntendheid behaald,
toegewezen aan den... besten eohtgenoot.
Onder al zijn hoedanigheden worden de volgende op
gesomd
1. Hij is des morgens goed geluimd.
2. Hij laat zijn vrouw de uitgaven voor de huishouding
regelen, zonder haar ooit een opmerking te maken.
3. Hij zegt, dat zyn vrouw beter kan koken dan zijn
moeder.
4. Hij komt stipt op het uur van de maaltijden.
5. Hij is vriendelijk in gezelschap en tegenover zijn
echtgenoote.
6. Hij is een goed beoordeelaar van vrouwelijke schoon
heid.
7. Hij is edelmoedig en heeft een uitmuntend karak
ter.
.8 Hij houdt meer van zijn tehuis dan van zijn club.
