AliflGGl NitlïS-
L. Bolte
De Nood in Land- en Tuinbouw
KLEEDING
UitgeversN.V. vJi. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
...en het Hoogheemraadschap
Noordhollands Noorderkwartier
Gezonde ontwikkeling van den
Landbouw.
SCHAGEN.
Plaatselijk Nieuws.
Hoog bezoek.
Woensdag 27 April 1932.
SGHAGER
75ste Jaargang No. 9062
COURANT.
Uitmuit- LaiünwlliA
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
door P. ZEEMAN, Lid der Provinciale Staten.
Dit waterschap, een der grootste en omvangrijkste
van ons aan waterschappen zoo rijk gezegend land,
ls in den laatstcn tijd meerdere malen het onder
werp van besprekine geweest. De besprekingen in
verband met deze crisistijden getuigden meer van
wenschelijkheden in stade van mogelijkheden.
In verschillende toonaarden werd gesproken, niet
immer waren het welluidende klanken, die de ver
gaderzalen doorklonken.
Het schijnt ons toe, dat eenige meerdere bekend
heid met dit Waterschap voor velen geen overbodig
heid is, vooral wanneer lukraak van opheffing wordt
gewaagd. Een afbraak is veelal spoediger verricht
dan ophouw.
Aan de oprichting van dit groote W.S. is een histo-
rischee rampzalige gebeurtenis verbonden. Uit den
nood van die tijden, die zeer zeker niemand ooit
meer hoopt mede te maken, is de geboorte van dit
W.S. te verklaren.
Het jaar 1916 (14 Jan.), wie zal ooit deze gebeurte
nis vergeten?
Drie doorbraken, deden het water uit de Zuider
zee over de landouwen uitstorten. Langs de grens
van Purmer, Wijde Wormer, bij onze steden Edam,
Purmercnd, Zaandam verder van Zaandam tot Dur-
ygerdam, was alles een groote watermassa. In het
noorden was het den Oostpolder en nog een deel van
den Westpolder van de Anna Paulowna, die blank
stonden. Neem een kaart van Noordholland voor u,
irek de lijnen en vorm u dan het idéé wat deze
nmnzalige dagen de menschen hebben gebracht Dui
tenden H.A. land onvruchtbaar, evenzoo duizenden
sluks vee verloren, schade aan huizen en goederen. In
iorte spanne tijds was al dit leed over een groot
gedeelte van Noordholland uitgestort. In deze dagen
van verwoesting stond de Overheid klaar om op te
treden. Het was het Prov. Bestuur met z'n staf van
deskundigen, welke ingegrepen hebben om ten spoe
digste de nooden te lenigen, 't Water weg, de dijken
versterkt en hersteld, de wegen in orde te brengen,
de menschen weer huisvesting te verschaffen, dit al
les behoorde tot de taak der Waterschapsbesturen
en der Provinciale bemoeiingen.
De millioenen-uitgaaf was niet te voorkomen, er
Is gelukkig met den moest bekwamen spoed gehan
deld, doch onder in den zak vond men naderhand
de rekening. De lastenverdeeling moest aan de orde
komen en ook hierin was het weer het Prov. Be
stuur, welke hadden te beslissen hoe dit geregeld
zou worden. Moesten de bestaande polders deze mil-
liocnen-schuld betalen?
Het was onmogelijk, deze polders hadden genoeg
te dragen, met het gewone onderhoud hadden die
polders niet reeds eeuwen de overstroomingsrampen
moeten verdragen en betalen? Een groote gemeen
schap moest gevormd worden met een uitgebreider
belastingheffend gebied om de zware lasten te dra
gen en t.g.t. weder tot het verleden te doen behoo-
ren. Dit lichaam is het Hoogheemraadschap Noord
hollands Noorderkwartier geworden.
Het. grondwettelijk recht gegeven aan de Prov. wet
geving, waarbij het stichten en opheffen van water
schapsbesturen enz. gewaarborgd is, was de kracht,
die tot de stichting van dit Waterschap leidde.
In 1919 werd tot deze stichting besloten en de mil-
lioenenverdeeling werd vastgelegd. Het totaal-bedrag
werd toen bepaald op f *20.000.000 en het Hoogheem
raadschap heeft de deurwaardersrol te spelen om van
deze f20.000.0j0 er f9.000.000 in bepaalde termijnen
aan !e Provincie terug te betalen. Zeker is het niet
overbodig hier even te releveeren, dat de totale kos
ten van den watersnood pl.m. f30.000.000 hebben be
dragen.
At.n de betaling dezer f20.000.000 mag de geheele
Provincie meebetalen. Wanneer wij nu weten, dat
buiten het gebied van het Hoogheemraadschap ruim
V* der Prov. belastingen worden bijgedragen, dan
'•eten wij tevens, dat de watersnoodlasten voor een
B>et onbelangrijk deel door de geheele Provinciale
gemeenschap worden gedragen. Ook zij hier nog ge-
v'e*en op een bedrag, dat door het Rijk wordt gege-
wat in 1930 f313.000 uitmaakte, waarvan het
"uoghecmraadschap en de Provincie ieder de helft
ontvingen.
*n grove trekken is hier de wording van het
«oogh. weergegeven en ieder zal begrijpen, dat de
Jeuzc van opheffing spoediger uitgesproken, dan
verwezenlijkt. is. Aan de afbraak zullen de Prov. Sta
ten zeker niet eerder kunnen overgaan of aangegeven
Qicnt te worden wat er voor in de plaats en: welke
verbetering kan worden aangebracht.
haat ons alvorens verder te gaan, even een samen
ging hier weergeven, zooals dit beknopt in eene
Bandleiding was neergeschreven.
Het Hoogheemraadschap Noordhollands Noorder-
Kwartier heeft tot taak Noordholland boven het IJ te
Beschermen tegen de Noordzee en de Zuiderzee. Het
8 ln 1920 opgericht, tengevolge waarvan een zeven
tal waterschappen werden opgeheven, terwijl 17
anaeren in hunne taak zich zagen beperkt. Dienten
gevolge heeft het Hoogheemraadschap het beheer ge-
vvPu- over 1*9 K.M. zeewering, pl.m. 140
jt.M. binnenwaterkeering en pl.m. 260 K.M. weg, het
bemalin °Ver Pl'm" 50 sluizen eu de voor twee
Het Bestuur bestaat uit een dijkgraaf, zes hoog-
^raden en twaalf hoofdingelanden en twaalf
dp'h elanden"p,aatsvervangers- De dÜk«raaf
e hoogheemraden worden voor den tijd van zes jaar
enoemd door de Kroon, de hoofdingelanden en de
plaatsvervangers worden voor zes jaar gekozen door
kiezers, waartoe het gebied van het Hoogheemraad
schap in 3 (thans 4) kiesdistricten is verdeeld.
Hierna volgt een opgave van het aantal kiezers,
dat inmiddels door besluit van Prov. Staten ook al
weer gewijzigd is. aangezien thans het enkelvoudig
stemrecht voor een volgende verkiezing zal gelden.
De belastbare opbrengst, berekend over 142000
H.A., bedraagt f 14.000.000 Hiervan wordt een go-
heven, dat voor 1930 6.4 bedroeg en dat o.a. verband
houdt met de omstandigheid, dat het Hoogh. belast
is met een uitkeering aan de Provincie Noordholland
in de rente en aflossing van de leeningen, die dc Pro
vincie tengevolge van den watersnood in 1916 heeft
moeten aangaan. Het aandeel, dat dientengevolge ten
laste van het Hoogheemraadschap is gebracht be
draagt 9.000.000 gulden. De begrooting voor 1930 heeft
een eindcijfer van f 1.246.450 (gewone dienst).
Het 7 tal opgeheven waterschappen waren de vol
gende:
1. Het college van Hoofdingelanden van Westfries
land.
2. Het Heemraadschap van den Hazodwarsdijk.
3. Het Hoogheemraadschap van den Hondsbossche
en Duinen tot Petten.
4. De Dijksvereeniging bekend onder den naam
van den Noorder IJ- en Zeedijk
5. Het Heemraadschap van den Schardam en Keu-
kendijk.
6. Het College van Dammcesteren van den Nieu-
wendam bij Monnikendam.
7. Het Heemraadschap van den St. Aagtendijk.
Uit het voorgaande blijkt welk een belangrijke rol
in onze Waterschapshuishouding het Hoogheem
raadschap Noordhollands Noorderkwartier inneemt.
Van zelf komt nu de vraag, wat moet er in de
plaats van dit W.S. gesteld worden? Wie zal de
Hondsbossche beheeren, wie de vele wegen op de
meer dan 120 k.m. langen West-Frieschen omringdijk,
om niet te spreken de rest der 260 K.M. Wie de slui
zen, wie zal voor de aflossingen zorg dragen, Zullen
al deze lasten op de landerijen van die polders ge
legd moeten worden, welk in den nood van 1916 het
eerst getroffen waren en dit wel volgens het oude
woord: Wie het water deert, die het keert.
Er is ook een andere oplossing en deze is alles aan
de Provincie!
Echter ook in dit geval mag de vraag gesteld wor
den: zal de Prov. goedkooper en ook beter beheeren?
De opposanten tegen het Hoogheemraadschap zijn tot
dusverre in gebreke gebleven om den nieuwen en be
teren weg aan te geven.
Wellicht is deze nog in het verschiet, maar toch
raoenen wij, dat Hoofdingelanden, die een zekere des
kundigheid, een breedere blik zuilen moeten hebben,
onverschillig of deze in Beemster, Schermer of Heer-
hugowaard wonen, hier voorlichtend werk hadden
kunnen verrichten.
Ook de menschen in Land- en Tuinbouwkringen
zullen zich rekenschap van hunne vragen moeten ge
ven en kennisneming van het historisch gegroeid
Waterschapsrecht met hare verhoudingen getroosten.
Een bespreking omtrent het te houden beheer en of
dit. misschien voordeeliger en goedkooper dan tot
heden kan geschieden is door deze niet aan de orde.
Wil hierover critiek worden uitgesproken, zou zou
den wij nog meerdere organen hier onder den loup
kunnen nemen en zeker zal er ook wel op dit ter
rein het een en ander kunnen worden bespaard (en
wordt er ook reeds bespaard). In dit karakter kun
nen dan ook de vragen ten opzichte van centralisatie
van de zijde van Ged. Staten aangemerkt worden.
Ook kan er op het gemeentelijk terrein in deze nog
veel worden gedaan, doch laat ons niet te veel hooi
op den vork nemen. Wanneer in dit verband op deze
mogelijkheden wordt gewezen, dan is dit met deze
bedoeling, dat geen eenzijdige bezuiniging als leuze
mag naar voren gebracht worden, wil thans niet de
gedachte naar voren komen, dat de leuzen in zake
bezuiniging 'n ingenomen bedoeling insluiten, iets wat
vermeden moet worden.
De kwestie in deze is bij de Vereeniging van Wa
terschappen aanhangig gemaakt, althans de wen-
schelijkhoid is betracht, wellicht hooren wij van deze
zeker ter zake kundigen wel bepaalde ideeën en
kunnen dan op goed gefundeerde gronden voorstel
len aan Ged. of Prov. Staten verschaft worden.
INGEZONDEN.
Als het haantje pas den dop ontkropen
Dan doet het wel zijn bekje open.
Maar 't kraaien doet het hem niet na.
Wil kraaien, evenals papa,
'tls piepen, sissen, hijgen, blazen,
Of krijsen met een kuikenkracht,
Wat kippen koppen mag verbazen,
Maar waar een wijze haan om lacht.
B.v.s. gedicht, geachte Redactie, kwam ons voor
den geest, toen wij j.1. Zaterdag in de „Schager Cou-
rantv de z.g. Economische overpeinzingen van den
heer J. Kater onder het oog kregen.
Wij zeggen z.g., omdat het in hoofdzaak meer leek
op een vuile waschlijst aan het adres van de Soc.-
Dem., en verder de rest als: zand aan elkaar zat, dan
op een Economische beschouwing.
De moderne arbeidersbeweging, w.o. ook de Soc.
Dem., hebben van dergelijke laag bij de grondsche
praatjes geen last, laat zulk gezwam voor wat het is
en waaraan ook wij ons zullen houden.
Toch komt er èèn verleidelijk geluid in voor, als ge
noemde heer als vogel-ai voor zijn collega'j gaat fun-
geeren en lieflijk kweelt, stort toch ook je 5 gld.
per jaar aan de Holl. Mij. van Landbouw, want jul
lie pikt toch ook mee van den steun die gegeven
wordt op tarweverbouw, bieten, rogge, enz., straks op
den zuivel en wie weet wat nog komt en met onze
centen komt dat maar tot stand.
Ziet, geachte lezers, dat is de mentaliteit, meege
bracht van de vergadering enkele weken geleden in
Alkmaar gehouden en ook te Rotterdam. De veehou
derij verkeert in nood: steun, zegt de Hollandsche Mij.
van Landbouw. Wie moet dat betalen? Die het heb
ben? Neen, zeggen die heeren, de consumenten. Wan
neer te beginnen? Dadelijk. Wanneer stoppen? Geen
mensch die het weet. Immers in dit krankzinnig pro
ductiesysteem groeien in het land- en vechoudershe-
drijf steeds nieuwe tekorten, die ontstaan door over
productie. Lazen wij vorige week niet ergens, dat in
1931 bijna 'n millioen meer varkens zijn geteeld dan
in 1932; dat er één millioen baaltjes aardappelmeel
meer dan normaal werd geproduceerd, terwijl er
geen behoefte aan was. /Villen wij dan geen steun?
Jawel, maar alleen dan: wanneer er planmatig kan
worden geproducee-d, waarbij de finantieel zwakke
broeder ook geldelijk geholpen zal moeten worden en
waarbij het Rijk ook. zonder een millioen last te
laden op de groote massa, hulp zal kunnen verlee-
nen. Is dit nu iets nositiefs socialistisch? In een
blad, eenigszins rood getint, heer Kater, verschenen
enkele uitspraken van geen rood getinte heeren,
maar die een andere kijk gaven aan wat er gedaan
moest worden om het landbouwbedrijf weer op de
been te helpen:
Vóór de zuivel-crisis de veehouders in steunactie
bracht, schreef de heer S. Nijholt, directeur van de
Friesche Coöperatieve Zuivel-Exportvereeniging te
Leeuwarden, een artikel over „De verkoop onzer zui
velproducten", waarin hij voor een nationaal georga-
niseerden afzet pleit.
De „Frico" is een machtig lichaam in de zuivel
industrie. Zij ontvangt, verkoopt en expedieert do
boter- en kasaproductie van een veertigtal Friesche
fabrieken. Zij brengt jaarlijks 5 6 millioen Kg. boter
en 15 k 16 millioen Kg. kaas op de markt. Maar hoe
machtig ook, zij is evenzeer als het kleinste boter-
boertje van de nukken dezer markt afhankelijk. Het
verschil tusschen den heer Nijholt en bedoeld boter-
boertje is, dat de laatste het noodlot van de perio
diek terugkeerende ontreddering gelaten draagt, als
ware het een beschikking van de Voorzienigheid en
eerstgenoemde ziet, dat de oorzaak hij het gebrek
aan organisatie onder de producenten te zoeken is.
Al3 voordeelen van een georganiseerden afzet
dit is de verkoop en dus de preventieve regeling van
de productie in éen hand noemt de heer Nijholt:
a. het verbeteren van de kwaliteit;
b. het zoeken van nieuwe afzetgebieden in bin
nen- en buitenland;
c. de productieregeling;
d. het bepalen van den verkoopprijs der producten.
Margarine en natunrboter.
De groote concurrente van boterfabrieken, de mar
garine-industrie, heeft het monopolie van de recla
me. Ook als „de margarine en de mélange in de duur
ste soorten worden aangeboden voor prijzen even
hoog en soms zelfs hooger dan natuurboter'weet de
margarine-industrie, dank zij de wei-onderhouden re
clame, haar afzetgebied te beschermen.
„Waren de fabrieken beter georganiseerd in afzet
organisaties, dan zou geen twee jaar in kranten ge
schreven zijn en gepraat zijn over het maken van
reclame, maar dan zou men allang de koe bij de ho
rens hebben gevat", merkt de heer Nijholt terecht op.
Nu brachten deze producten met een gezamenlij-
ken omzet van ongeveer f200 millioen het niet ver
der dan een gemeenschappelijke poging om voor
deze noodwendige reclamefinancieelen steun
te vragen aan de regeering
Ziehier het vonnis, dat de heer Nijholt over den
boer als zelfstandig producent uitspreekt:
„Is de prijs van een bepaalde soort kaas goed, dan
wordt er met koortsachtige haast zooveel van gepro
duceerd, dat met een paar weken de markt van die
soort overvoerd is, en de prijs zoodanig daalt, dat
alle vroeger behaalde winst weer verloren is. Dit
spelletje herhaalt zich telkens en kost veel geld."
Elk jaar weer aan is de kaasproductie in de maan
den Mei, Juni en Juli te groot voor den verkoop in
het bestaande afzetgebied. „Was het mogelijk een
hoeveelheid melk tot andere producten dan onze
Nederlandsche kaassoorten te verwerken, dan zou
daardoor de markt worden ontlast van den druk. De
handel zou dan niet ontwricht worden, zooals elk
jaar bij het begin van de groote productie het ge
val is, en dit jaar (1931) wei in erge mate."
De crisis-mate namelijk.
Hollandsche kaas is een monopolie-artikel, waar
van de marktaanvoer en -prijs door de binnenland-
sche producenten geregeld zou kunnen worden. Zij
behoefden zich zelf slechts als onderlinge concur
renten en over-producenten uit te schakelen.
Boter is een wereldartikel. Een veel hoogeren prijs
zouden wij dus door georganiseerden afzet niet
kunnen bereiken, betoogt de heer Nijholt. „Maar wel
zouden wij vooral bij flauwe markt kunnen voorko
men, dal wij als om strijd lager aanbiedenMen
bedenke hierbij dat elke cent, dien de boter per K.G.
meer opbrengt, voor ons land jaarlijks een kapitaal
van pl.m. f850.000 beteekent."
De heer Nijholt berekende, dat een z.i. „zeer ge
makkelijk mogelijke" verhooging van de crisis-prijzen
voor Friesche kaas met 5 cent per K.G. alleen voor
deze provincie een verschil zou maken van f75.000
per week.
Dan zullen we nog een ander aan het woord laten.
In November van het vorige jaar opende de heer
H. D. Louwes, voorzitter van de Groningsche Maat
schappij van Landbouw, de algemeen ledenvergade
ring met een rede, waaruit blijkt, dat de zin voor de
werkelijkheid den juisten weg in de crisis wijst als
het gerinkel der steun-millioenen de aandacht niet
te zeer afleidt. Volgens het verslag in de „N.R.Crt."
zei hij o.m.:
„De oude maatschappij, die op vrije concurrentie
en individueele bestaansverantwoordelijkheid ge
grondvest was, zal niet terugkeeren. Een geheel an
dere samenleving, gebaseerd op andere beginselen.
is bezig zich te ontwikkelen. In deze groeiende maat
schappij wordt de vrije concurrentie der individuen
omgevormd tot concurrentie van groepen-organisaties
en wordt de verantwoordelijkheid voor het bestaan
steeds meer overgebracht naar de gemeenschap. Dc
landbouwende stand mag zich wel ernstig afvragen,
hoe zijn positie in het heden is en in de toekomst
worden moet."
Tot zoover b.v.g. heer. die geen soc.-dem. is. maar
Vrijheidsbonder. menschen die niet berekenen hoe
kunnen wij met 5 gld. contributie per jaar mee pik
ken uit steun, maar die langs den weg van organisa
tie willen komen tot een geregelde productie.
Verder geachte Redactie, zullen we maar een af
wachtende houding aannemen er bijna van over
tuigd zijnde, dat de regoering den weg van steun
ook nu wel weer verder zal leggen,, volgens ons in
ziens een sta in den weg tot gezonde ontwikkeling
van den landbouw, volgens den heer Kater een goe
de geldbelegging.
U verder dankend voor de verleende plaatsruimte,
Hoogachtend,
Uw dienstw. dienaar,
OBSERVER.
U kunt er van verzekerd zijn, dat
ons maatwerk in alle opzichten su
perieur is. Uitsluitend de nieuwste
stoffen en tinten; modellen 1932;
eerste klas coupeur en prima maat-
kleermakers en als steeds de
laagst mogelijke prijs.
COLBERT OOSTUMES,
naar maat van 39.- lot 83.-
DEMI SAISONS,
naar maat van 30.- t°t 82.-
REGENJAS,
naar maat van 31.- tot 60.-
FANT. PANTALON,
naar maat van 7.50 tot 22.-
Vraagt eens onze Collectie
ter inzage.
Fa. Gebr. BISCHOFF.
AANBESTEDING VOOR GEMEENTEREKENING.
Gisteren. Dinsdagmorgen, had ten Raadhuize voor
Gemeenterekening eene publieke aanbesteding plaats
onder Schager aannemers van de volgende werken:
I. Het vergrooten van een der fitterswoningen aan
de Oosterstraat, bewoond door den heer Jb Burger:
Jb. Bakker f 868. J. van Stipriaan. Nes f 655. M. Schoen
f 744. F. Schotten f 740. J. Keesman Cz. f 715. A. Bak
ker f 748. B. v. d. Hoven f 790. G. Koning f 995;
II. Het veranderen van een lokaal der bewaarschool
voor consultatiebureau:
Jb. Bakker f 550. J. v. Stipriaan, Nes f 495. M. Schoen
f 600. F. Schotten f 595. J. Keesman Cz. f 734. A. Bakker
f 653. B. v. d. Hoven f 655. G. Koning f 525; G. Koning
perc. I en II in massa f 1495.
EEN ZELDZAAMHEID.
Kalfje geboren van slechts 22 pond.
Men schrijft ons. dat bij den heer Jb. B. aan den
Westfrieschen Dijk een kalfje is geboren, dat slechts
22 pond woog. Het vertoont verder heelemaal geen afwij
kingen en is goed gezond.
Inderdaad een zeldzaam „licht beesie" om eens een
term van de marktkooplui te gebruiken.
Aan de oude en de nieuwe school.
Gistermorgen hebben de oude en nieuwe openbare
lagere school in onze gemeente hoog bezoek gehad. In
de oude school zijn geweest de heer Dun, inspecteur van
het lager onderwijs in het district Den Helder, alsmede
hoofdinspecteur Brands uit Haarlem. Ofschoon daarover
geen mededeelingen zijn gedaan, staat dit bezoek zeer
zeker in verband met de keuze der drie leslokalen, die
straks voor het bijzonder onderwijs noodig zullen zijn.
Daarna is een bezoek gebracht aan de nieuwe school
nadat zich bij bovengenoemde heeren ook nog hadden
gevoegd ir. Roebroeck, een der leiders van het werk in
den Wieringermeerpolder, alsmede een inspecteur, be
last met het toezicht op de rijksgebouwen. Dit bezoek
gold vermoedelijk het beziohtigen van de gereed geko
men school, in verband met den a.s. bouw van een nieu
we school ln de Wierlngermeer.