Plaatselijk Nieuws.
De Winkelsluitingswet
Uit Den Helder.
Zaterdag 14 Mei 1932.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9071
En haar practische
toepassing.
Hollandsche Maatschappij van Landbouw.
Afd. Schagen.
Noodlottige aanrijding.
Van het dak gevallen.
Over den stand der Heldersche
visscherij.
Ontslag b ij
De
het vliegkamp
K o o ij.
LEI» HEEREN BAAI
^20-50cr. perons^
Theater Royal.
OM TE ONTDUIKEN.
In het lokaal „Cércs" van den heer J. Schenk
werd Donderdagavond door den heer F. L. van der
Leeuw, adjunct-directeur van den Kon. Middenstands-
hond te "s Gravenhage, een lezing gehouden over de
practische toepassing van de Winkelsluitingswet.
Het bestuur van «Ie Schager Handeldrijvende en
Industriëelo Middenstandsvereeniging, voor welke
vcreeniging de lezing werd gehouden, had in ruime
mate uitnoodigingen verzonden en dc lezing ook toe
gankelijk gesteld voor niei-leden. Uit de flinke op
komst bleek wel dat het onderwerp „winkelsluiting"
de belangstelling tegenwoordig heeft.
De Voorzitter, de heer Schmalz, heette dc aanwe
zigen welkom, in het bijzonder een tweetal dames,
den loco-burgemecstcer, raadsleden en vertegenwoor
digers van de winkeliorsverecnigingen in den om
trek en speciaal dan den genehten spreker. De lieer
Schmalz wijst er op dat winkelsluitingswet voor Scha-
gen en omgeving een koude douche was, immers wij
kenden noch dc Zondagssluiting, noch de avondslui
ting.
De heer Van der Leeuw, het woord verkrijgende,
begint niet er op te wijzen dat de winkelsluitingswet,
die op 1 Mei j.l. in werking is getreden, niet zonder
.■ront.'ii strijd toj stand is gekomen, doch gedurende
ijO jaren een punt van heftige discussie in midden-
standskringen heeft gevormd. En dc meeningen er
over loopon tot heden nog sterk uiteen, wat trouwens
niet te verwonderen is. waar het hier een wet is, die
zoo diep ingrijpt in dc vrijheid van den mensch cn dc
'beoordeeling van deze wet hangt dan ook af van het
standpunt dat men t.a.v. de sociale wetgeving in
neemt. In t algemeen is de wet in middenstandskrin-
con niet met groot gejuich ontvangen. Wel zijn er
goede dingen in. maar zij gaat vooral onder de tegen
woordige tijdsomstandigheden te ver. .luist met het.
oog op den tegenwoordigen toestand hebben de Ned.
P.K. Middenstandsbond en de Kon. Ned. Midden
standsbond getracht, den minister er van te weerhou
den die wet in werking te doen treden.
Do winkelier zal nu langzamerhand aan deze wet
moeten gewennen en de toepassing in dc kleine plaat
sen zal nog wel meevallen, in tegenstelling met de
grootcre steden, waar het aantal controleerende amb
tenaren grootcr is cn dus op de naleving der wet
strenger zal worden toegezien.
In de wet vinden we allereerst een omschrijving
van liet begrip „winkel" Er zijn ook onder begrepen
venters, houders van standplaatsen, marktkramen, en
artikel 1 omvat den verkoop enz. in open of besloten
ruimten.
irp-bij deze-wet genoemde verkoop betreft alleen
kderrvoikoop aan 't publiek in 't klein. Heeft grossier-
nierij en detailverkoop in cén lokaal plaats, dan is ook
't grossierdenj aan de bepalingen dezer wet onder
lopen. Aan de wet is ook de regeling voor barbiers-
Fkappersbedrijf gekoppeld.
[Bij do omschrijving van het begrip winkelhuis is
let alleen de winkelruimte, doch ook de „aanhoorig-
fieden" opgenomen. Ook do vliegende winkels vallen
[onder dc wet, rijwielverhuurinrichtingen niet, even-
min als fotografische ateliers, wanneer het opnemen
en ontwikkelen van foto's betreft..
Spr. komt dan tot de twee hoofdbeginselon van de
wet, dat de winkels gedurende den Zondag gesloten
'moeten zijn en in de week 'savonds na S uur, terwijl
ze niet geopend mogen zijn vóór 5 uur des morgens.
Juist omdat do wet zoo diop in 't openbaar leven in
grijpt, is deze wet niet zonder uitzonderingsbepalin
gen. Als algemccnc uitzonderingen noemt spr. rijks-
kantoren (postkantoren voor terkoop in 't. klein),
apotheken als bet. betreft aflevering van genees- on
verbandmiddelen, zeer ruim opgevat; café-restaurants
voor verkoop van spijzen en drank echter voor ge
bruik ter plaatse, waarbij verkoop van tabak en siga
ren is verboden.
Ten behoeve van bet verkeer is een concessie ge
daan t.a.v den verkoop van benzine, olie en onderdee-
len, wanneer bot spoedeischende herstellingen betreft.
Voorts zijn onder de algemeene uitzonderingen op-
genomen de verkoop van dag- en weekbladen, de ver
koop van ijs, zoowel ruw- als consumptieijs. Ook de
verkoop door middel van automaten is vrij, doch er
zijn wel beperkende bepalingen, want de gemeente
beeft dc bevoegdheid eischen aan de houders te stel
len, wat betreft dc veiligheid van het verkeer enz.
Ook de verkoop van rouwgoederen vormt een uit-
zondering.
Voor het plaatsen van een automaat moet men dan
f vergunning hebben en spr. wijst er hierop dat in ver
schillende gemeenten belasting wordt geheven van
automaten. De vraag rijst ook, of 't. wcnschelijk is dat
dc automaten vrij blijven van belasting. De moge-
bjkhcid immers zou bestaan dat automatonmaat-
schappijen een groot aantal automaten zouden doen
r- plaatsen, wat een nieuwe concurrentie voor den mid
denstand zou bcteekenen. Als nadeclcn bij koopen
aan een automaat noemt spr. dat het publick weinig
F verhaal beeft, dat men veelal minder waar voor zijn
[?ehl krijgt en spr. oordeelt dan ook dat het. in bet
||lgemeen belang is, dat voorkomen wordt, dat naar
Nlekeur automaten geplaatst kunnen worden. Bo
vendien een ieder dient zich bij eigen leest te hou-
P etude eisch voor liet plaatsen van een automaat
Kflan ook, dat de houder ervan een gevestigd vvin-
jjtedrijf moet hebben en dc verkoop zal gelden ar-
®W!n die daar steeds worden verhandeld.
«wet heeft tot doel om de winkeliers rust tc'ver-
*«Wfen, do.li als die opvatting juist is, dan zou het
Tedeerd zijn goed te vinden dat na sluitingsuur dc
aufömaat wordt gevuld.
Aan het plaatsen van een automaat behooren dan
öok naar spr.'s meening drie bepalingen te worden
Wonden: 1e. liet hebben van een gevestigd winkel-
vv r' ~e' v01 hoop van artikelen die er geregeld
verkocht, 3e. bijvullen van de automaat is na
J'd sluitingsuur verboden.
brttf 00-'J van horstel gegeven voorwerpen (als
nilen) js na liet sluitingsuur toegestaan, schoenlap-
verenm0Sen 'm ,1Ct sll"tin8suul' hun reparatie afle-
j Bijzondere bepalingen wat de Zondagssluiting be-
Jgelden er voor brood- en banketbakkers, voor
verkoop van. melk, voor visch- en fruitwinkels.
Brood-
vol" iCn banketbakkerswinkels mogen 4 achtcreen-
(Ifin .Cn Urön 8c°Pend zijn, doch van de uren moet
"pt' middel van geschrift of drukwerk mededeeling
leen h "oclaan aan het publiek. De verkoop heeft al-
thocoladeekIi'n8 °P r00(*> hanket, suikerwerken en
tobi" al (le wet clan verschillende tegemoetko-
woon vi omschrijving is zeer dikwijls buitenge-
Poocd e' h'tbreiding krijgen van de 4 uren is ge-
dat dip6" 1,1 r hamer heeft de Minister verklaard
m°Sclijkheid er was indien er in bepaalde ge
meenten behoefte aan bestaat, doch de Minister
heeft haar aan nog geen enkele gemeente toegestaan.
Spr. wijst er in zijn verdere uiteenzetting op dat de
Zondagssluiting alleen geldt de kalcnderzondagcn en
noemt, verder als uitzonderingen St. Nicoloasperiode
en de Kerstmisperiode. Voor de Joodsche winkeliers
geldt, dat wanneer zij gedurende den Sabbat geslo
ten zijn. zij des Zondags van 's morgens 5 uur tot
s middags '2 uur geopend mogen zijn. De gemeente
besturen zijn verplicht dit toe te staan.
Het bezorgen van waren in den tijd dat dc winkels
gesloten moeten zijn. i> verboden, doch spr. wijst hier
vooral vooi 't platteland van beteekenis erop, dat ie-
man die vóór 8 u. 's avonds met zijn bestelwagen is
rondgegaan, mag blijven, bezorgen. Ook bezorgen van
zichtzendingen is geen overtreding
Het venten van. geringe eetwaren is des Zondags
vrij. Op sportterreinen mag worden verkocht, bet zijn
geen voor In t openbaar verkeer openstaande land
wegen.
Door den gemeenteraad kan dan onder bijzondere
omstandigheden afgeweken worden van de bepalin
gen der wet, waarbij clan de eisch wordt gesteld, dat
er noodzaak mt afwijking dient to zijn.
Voor plotseling opkomende bijzondere omstandig
heden kunnen 13. on W. van de bepalingen der wet
afwijken, maar dc vraag is ook hier weer, wat zijn
plotseling opkomende bijzondere omstandigheden.
Dit is moeilijk aan te tooncn. doch spr. noemt in
kwartiering. natuurrampen, z.i. een winkelweek,
bloembollendagen. B. en \V. kunnen in dergelijke ge
vallen ontheffing verleenen.
Ook voor dc Zondagssluiting kan ontheffing worden
verleend en spr. wijst hier op het belang voor Scha-
gen als centrumgemeente van deze mogelijkheid.
Voor het verkrijgen van ontheffingen motivccre men
echter zijn aanvrage zoo uitvoerig mogelijk, want de
aanvankelijke vrijgevigheid van den Minister heeft
nu cr reeds 580 gemeentelijke verordeningen op dc
winkelsluiting zijn. opgehouden.
Spr. noemt dat groot aantal verordeningen een be
wijs. dat een uniforme wet niet gewcnscht is.
Met een enkel woord noemt spr. dan nog dat in
landbouwende streken gedurende den zomertijd het
sluitingsuur met 1 uur is verlaat, dat de Minister dat
voor Zuid-Boveland goedkeurde, maar voor Goes
daarentegen niet.
Spr. eindigt hier zijn lezing en de vergadering be
loont, hem met een hartelijk applaus.
Van dc gelegenheid tot. het stellen van vragen
maakt de heer Jb. de Vries gebruik, die vraagt of de
verordening te Alkmaar, waarbij o.m aan de brood-
en banketbakkers is toegestaan om des Zondags van
10—1 uur en van 5 tol S uur. cn aan de visch- en
fruitwinkels om des Zondags tot 12 uur en 's namid
dags van 2 tot 8 uur geopend te zijn. kans van goed
keuring zal hebben.
De heer Van der Leeuw gelooft niet, dat de split
sing der uren toegestaan zal worden, het is echter
mogelijk dat als een bijzondere omstandigheid vol
doende gemotiveerd kan worden, wel ontheffing
wordt verleend.
De heer Mr. Buiskool merkt op, dat al mag dan in
gezaghebbende kringen geoordeeld worden dat kra
men ook vallen onder deze wet, reeds aan de hand
van verschillende bepalingen dezer wet dit uitge
sloten is. Spr. noemt enkele van die bepalingen.
De heer Van der Leeuw oordeelt, dat marktkramen
wel onder, dc wet vallen en spr. merkt op. dat. het an
ders geen zin zou heoben te spreken over open
ruimte.
De heer Mr Buiskool noemt deze wet een der
meeste ondingen en zou onmiddellijk wel een tiental
mogelijkheden om dc wet te ontduiken, kunnen op
noemen.
Waar dc heer Van der Leeuw echter met den trein
van tienen moet vertrekken, ziet spr. van een verdere
bespreking af.
De Voorzitter dankt cl en heer Van der Leeuw voor
zijn duidelijke uiteenzetting.
Na diens vertrek blijven de aanwezigen op ver
zoek van den Voorzitter nog eenigen tijd bijeen, om
de winkelsluitingswet nader te bespreken.
De lieer Schmalz bijv. zegt dat gevraagd is om de
3 dagen voor de Pinksteren de zaken geopend te mo
gen houden na het sluitingsuur. Nu is de verorde
ning wel door den raad goedgekeurd, doch zij is nog
niet afgekondigd. Spr vraagt den neer Mr. Buiskool
of desondanks de winkels open mogen blijven.
De heer Mr. Buiskool zegt, dat hier niet. op afkon
diging behoeft te worden gewacht, doch de door den
raad goedgekeurde verordening direct van kracht is.
Bij de verdere besprekingen worden tallooze geval
len opgenoemd, waarbij controleering van de opvol
ging der bepalingen is uitgesloten en de Voorzitter
spreekt dan ook van een wet om te ontduiken.
In overweging wordt gegeven dat men, ook bij het
gemeentebestuur, bijzondere aandacht sclicnke aan de
quaestie der automaten.
Door den Voorzitter wordt nog mededeeling gedaan
van hel voornemen om de volgende week met dc le
den van „dc Hanze"1 bijoen te komen, opclat de be
langhebbenden nog eens bespreken welke.bijzondere
bepalingen ten aanzien van do Zondagssluiting, inge
volge artikel 9, eerste lid. door het gemeentebestuur
zouden kunnen worden vastgesteld;
Hierna volgt sluiting.
Vergadering op Donderdag 12 Mei 1932. in het lo
kaal van mevr. wed. L. Zwaag, 's avonds om 8 uur.
Aanwezig 7 leden.
Dc leiding berust bij den heer Ir. G. Veenstra, Scha
gen.
De lieer Ir. G. Veenstra zegt, dat waar de voorzitter
niet. aanwezig kon zijn, spr. allen hartelijk welkom
heet, en het betreurt dat zoo weinig leden aanwezig
zijn op oen vergadering van een vcreeniging die de
belangen van den landbouw, tuinbouw en veehouderij
behartigt.
De secretaris, dc heer Joh. de Veer, leest hierna de
notulen, welke onveranderd worden vastgesteld.
Een aantal ingekomen stukken, zooals dc jaarüjk-
sche lijst van sprekers die lezingen willen houden,
rapport vcctceltcommissie, pluimveecommissie, pas-
seeren dc revue.
Van dc Commissie van Toezicht op dc R.LAV.S. te
Schagen is een schrijven ingekomen dat. bedoelde
commissie het voorshands niet noodig oordeelt een
bpslissing uit te lokken omtrent het geven van practi
sche neven vakken op bovengenoemde landbouw
school.
Het heeft er veel van weg. of in Den Helder een
soort van epidemie heerscht. die allerlei verkeersonge
vallen teweegbrengt. Wederom valt een ongeluk in het
credit van het verkeerswetboek te noteeren, en wel een
dat niet zoo goed afgeloopen is.
Een auto kwam uit de richting watertoren aanrijden,
en na,m aldus den Polderweg. Bij het passeeren van den
Krugerstraat, een zijstraat van den Polderweg kwam
plotseling een jongmensch uit genoemde straat op een
fiets aangereden. Deze wilde volgens een ooggetuige
nog even doorrijden, met het noodlottige gevolg dat hjj
onder de auto terecht kwam. Direct was een talrijk pu
bliek aanwezig dat vol medelijden de deerniswekkend.en
toestand van het slachtoffer besprak.
Door eenigc hulpvaardige omstanders werd hij opge
nomen en een huis binnen gedragen. Een dokter werd
onmiddellijk opgebeld, die directe overbrenging naar
het ziekenhuis gelastte.
Naar wij nog nader vernemen is de toestand van den
jongen, een zekere Sneider. vrij ernstig en zal hij voor
een hersenschudding geopereerd moeten worden.
Den chauffeur treft geen schuld.
Donderdagavond zou de heer Mooij, wonende op het
Tuindorp, een antennepa.a.1 op zijn dak bevestigen. Te
dien einde zette hij een ladder tegen de gevel van zijn
huis. en beklom deze. Hii had echter nog niet de laatste
sport beklommen, of de ladder gleed uit. en de heer M.
viel van een goede 6 meter naar beneden. Op zijn ge
roep vloog direct zijn echtgenoote naar hem toe. die
door eenige buren een dokter liet halen. Deze was spoe
dig aanwezig en constateerde dat de man een been ge
broken had. Behalve dit gebroken been heeft het slacht
offer ook nog een niet onbeduidende hoofdwond te in-
casseeren gekregen.
Het is een bekend feit. dat vïsschers. en in het bij
zonder Heldersche visschers,altijd klagen overden nood
der tijden, ook al wordt er behoorlijk verdiend. Dit
schijnt nu eenmaal in hun aard te zitten, en zal er wel
eeuwig in blijven ook.
Maar om een aantal gegevens te verzamelen hebben
wij van deze week eens een paar van die interessante
oude zeehelden opgezocht en ze wat laten vertellen over
de crisis in het visscherij-bedrijf. Nu, er werd veel ge
klaagd. laat ons dat voorop stellen, maar ook was daar
veel waars.
De nu ongeveer beeindigde haringcampagne heeft niet
die winsten afgeworpen, welke men redelijkerwijs had
mogen verwachten. Dit jaar waren de verwachtingen al
te hoog gespannen, en dan zal men meestal zien dat
de boel falikant verkeerd afloopt, In de eerste week
maakte de haring goede prijzen, maar al spoedig werden
de vangsten grooter en daalden successievelijk de prij
zen. Na dien tijd is er eigenlijk geen goede prijs meer
per tal gemaakt, en zijn de visscherlui dus gerechtigd
om te klagen. Toch heeft genoemde haring-campagne
veel leven in de brouwerij gebracht, want het is enorm
zoo veel auto's er van andere plaatsen gekomen zijn om
het zeebanket naar andere oorden te transporteeren. Wij
hebben ze gezien van IJmuiden. van Amsterdam, van
Spakenburg, van Haarlem enz. enz.
Dit wijst er dan natuurlijk op, dat in die plaatsen voor
de zeevisch behoorlijke vraag bestaat.
Maar dat heeft dan nog niet tengevolge dat ook de
visschers in den Helder daarvan profiteeren.
En nu is het dan weer de ansjovistijd. Millioenen
van deze kleine vischjes worden dagelijks aange
voerd en verder verzonden. Want dat is juist de laat
ste jaren zoo'n eigenaardige omstandigheid, er wordt
nagenoeg in de stad zelf geen visch meer verkocht.
Bij uitzondering heeft men in den haring-tijd visch-
karren door de straten zien rijden.
Maar met de ansjovis ish et heelemaal „malaise".
De prijzen zijn abnormaal laag. en de moeite van den
vangst wordt maar net betaald. Dat is natuurlijk een
zeer droevig geval, want als men ziet wat er gepres
teerd moet worden alvorens een vlet vol ansjovis in
de haven aanmeert, dan staat men daar toch wel even
verbaasd van te kijken. En dan wordt er vanzelfspre
kend behoorlijk onder dat ruwe volkje gekankerd.
Blijven over de garnalen en de alikruiken, twee af-
deelingen van de jaarlijksch campagne, die nu nilt van
zoo heel groot belang zijn, maar die toch bij een goede
prijs nog een appeltje voor den dorst kunnen beteeke-
nen. Wat de garnalen vangst betreft, deze gaat wel; er
worden begrijpelijkerwijs geen kapitalen mee verdiend,
maar dat is nog nooit voorgekomen en verwacht ook
niemand.
En dan tenslotte de alikruikenvangst. Ook deze is
wel eens slechter geweest en vormt voor memgen
kleinen visscher nog een aardig zakcentje. Maar de
groote vangst is voorbij en die is alles behalve goed
geweest. Wel was de aanvoer ruim genoeg, maar de
gemaakte prijzen waren van geen beteekenis.
En dus zijn de visschers gerechtigd tot klagen, wat
ze dan ook werkelijk doen, en wat niet één Jutter hen
kwalijk neemt. Maar wel moeten wij even bedenken,
wat het voor deze menschen beteekent om in den
grooten vangsttijd bijna niets te verdienen. Want voor
hen komen voorloopig geen kansen meer om iets be
hoorlijks binnen te brengen, en- wie zal hun te eten
geven?
Onderhoud met den minister.
Aan het vliegkamp de Kooij werd dezer dagen aan
.een deel van het personeel ontslag aangezegd.
Over deze aangelegenheid in het bijzonder en het
vraagstuk van ontslag in het algemeen hadden de
heeren Guit en Sewalt namens het hoofdbestuur van
den R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Pau-
lus" een bespreking met den minister van Deferiste.
Naar aanleiding van een desbetreffend verzoek ver
klaarde Z Exc. zich bereid een onderzoek in te stellen
naar de vraag of het mogelijk en gewcnscht is om bij
eventueel noodig gebleken ontslag bij één van de in
richtingen van Defensie het eerst voor ontslag in aan
merking te doen komen die werklieden, welke reeds
uit anderen hoofde pensioen genieten.
Zooals bekend zijn o.a. bij de marinewerf en bij het
vliegkamp De Kooij een groot aantal op vol pensioen
gepensionneerde militairen als rijkswerkman werk
zaam.
Reeds eerder heeft de minister van Defensie be
paald, dat gepeneionneerden slechts in aanmerking
zouden mogen komen voor aanstelling als rijkswerk
man, na persoonlijke machtiging van den minister.
b zy
1^5^/' echte eriesche
c/fUtpufdat aa. votrfrieseft Aardewerk, eet Koperwerk.
De voorzitter zegt dat het, toch op prijs, gesteld
wordt dat er stemmen uit de practijk worden gehoord.
Een schrijven van de Pachtcom missie die op wit
richten een Centraal Pachtbureau, dal tot laak zal
hebben: lc bet taxeeren van den pachtprijs; 2c. de
pachtvoorwaarden te beoordeelen.
Gevraagd woidt eenige personen en wel één ctf meer
pachters, \erpachters of deskundige, personen Van te
willen wijzen die bereid zullen zijn een commissie te
vormen. Uit deze personen zal het hoofdbestuur kie
zen.
De vergadering is algemeen van oordeel, dat de
vergoeding die aan die commissie betaald /.al moeten
worden, <c hoog is.
Voorgesteld zullen worden als pachters: C. Lake-
man, rèt. Maarten, A. Brak, St. Maarten; als onpar
tijdig deskundige Ir. G. Veenstra, Schagen.
Met omliggende afdeelingen zal worden vergaderd,
om dan een voordracht samen te stellen.
Volgt bestuursverkiezing. Gekozen worden in de.
plaats van de heeren G. Schoorl Pz. en K. Wit, dc hee
ren P. E'. Eenhoorn, Valkkoog en II. C. Kooij, Haren-
karspel met 4 en 6 stemmen.
Als voorzitter wordt de heer Ir. G. Veenstra gekozen.
De héér Veenstra is van meening dat oen voorzitter
moet zijn iemand die met beide voeten in de practi
sche landbouw staat en zou daarom de lieer D. P.
Timmerman prefereeren.
De heer D. P. Timmerman wordt daarna als voor
zitter gekozen. Deze is niet aanwezig en zal hem ken
nis worden gegeven.
Door den heer Joh. de Veei wordt rekening en ver
antwoording gedaan. Ontvangsten waren f363.74, uit
gaven f291.01, saldo f72.73.
De rekening wordt nagezien door de heeren H. C.
Kooij en C. Lakeman en in orde bevonden. De heer
Kooij adviseert tot goedkeuring. Aldus besloten. De
voorzitter dankt den penningmeester voor zijn gehou
den beheer.
Als afgevaardigde naar de Algemeene Vergadering
van de Maatschappij tc Amsterdam wordt bij accla
matie de heer Joh. de Veer benoemd, die dat aan
vaard. De afgevaardigde krijgt vrij mandaat.
De heer H. C. Kooij zc-gt, dat liet Hoogheemraad
schap een onsympathiek ding is en zou er op de al
gemeene vergadering over willen spreken.
Dc voorzitter zegt dat dit de aandacht, van het
Hoofdbestuur van dc Maatschappij heeft en acht het
daarom niet noodig.
Rondvraag.
Dc heer H C. Kooij vraagt og het waar is dat bij
bet Hoogheemraadschap dc Dijkgraaf fbUÜO.— salaris
heeft en de Hoogheemraden f 1500. Spr. noemt liet een
schande.
De voorzitter vraagt of liet. wel goed is dat dc Hol
landsche Maatschappij zich daar mee bemoeit en of
liet niet, de taak is van de polders. Ten opzichte van
deze vraag van den heer Kooij wordt niets besloten.
De voorzitter dankt voor de aangename cn prettige
besprekingen en sli4Ji de vergadering.
„Sjanghai Expres s".
Voor de Pinksterweek heeft het Theater Royal be
slag 'kunnen loggen op een der grootste filmwerken
van den laatsten tijd en wel „Sjanghai Express".
Voor dit zeldzaam boeiende werk hadden dc film
recensenten niets dan lof on met een keur van de
allerbeste filmspelers in de hoofdrollen had het. ook
niet anders gekund, of hier moest Wvel een buitenge
woon suggestief geheel worden verkregen.
De titel zegt «»ns reeds, dat de geschiedenis zich in
het Verre Oosten afspeelt. Zij vangt aan op het
groote station te Peking, dat een toonbeeld is van
rustelooze bedrijvigheid cn Oostersche wanorde.
Daar staat de kleurig beschilderde Sjanghai Express,
gereed voor de lange reis naar Sjanghai dc mach
tige locomotief staat stoomend en trillend gereed voor
het sein tot vertrek, aan het hoofd van een impo
sante rij wagons Pullmans voor de eerste klasse,
open goederenwagens voor de talrijke Chineeschc pa-
sagiers, en zwaar gepantserde wagens met soldaten,
want burgeroorlog woedt in China en als voorzorgs
maatregel wordt de trein door regecringstrocpen be
waakt.
In de eerste klasse is een cosmopolitisch gezelschap
bijeen. Daar is in de eerste plaats Shanghai Lily, ecu
berucht avonturierster, schoon en aantrekkelijk
Henry Shang, een handelsman van gemengd Chinee
schc en Westersche afkomst Hue Fey, een in Ame
rika opgevoed Chineesch meisje cn Captain Donald
Harvey, Aan het Britsche Roodc Kruis, een vroegere
vriend van Shanghai Lily, die hij uit wantrouwen
verlaten heeft.
Als de trein zich in beweging zet. biedt Sam Salt,
oen internationaal speler aan, om te wedden dat de
trein met een uur vertraging te Sjanghai zul zijn.
Niemand gaat op zijn aanbod in, cn Ï-Ienry Chang
meent zelfs dat men gelukkig mag zijn als de trein
Shanghai bereikt.
Bij een klein station wordt de Shanghai Express
door Chineesche regeeringstroepen aangehouden, eu
alle passagiers moeten op hei perron komen teneinde
dc paspoorten ie laten inspecteeren. Een (Ier passa
giers wordt gearresteerd, waarna de anderen weer
kunnen instappen, en de trein vertrekt, echter niet
dan nadat Henrv Chang een telegram verzonden
heeft, dat een bevel inhoudt om den trein te twaalf
uur in den nacht.bij een klein station aan te houden.
Wanneer' de machinist bij het stationnetje stopt om
water in te nemen, wordt liet personeel van de ex
press door rebellen overvallen, en alle passagiers wor
den in. het kleine stationsgebouw bijeen gebracht.
Chang ontpopt zich thans als leidei der rebellen, op
wiens hoofd een prijs van 20.000 dollar staat. Alle pas
sagiers worden ondervraagd, van kostbaarheden be
roofd, en een van hen moet met zware brandwonden
boeten .voor een beleediging die hij in den trein aan
Chang toevoegde-
De door de regeeringstroepen gearresteerde blijkt
een van Chang's officipren te zijn. eu om de regeering
tot uitlevering van den man te bewegen, wif Chang
Captain Harvey als gijzelaar vasthouden. Hij doet
Shanghai Lily een voorstel om zijn maitresse tc wor
den, doch zij weigert.
De Britsche ambassade te Shanghai heeft zich met
de Chineesche regeering in verbinding gesteld, en de
gearresteerde man wordt per extra locomotief naar
bet station gebracht, waar de Shanghai Express noch
steeds wordt vastgehouden.
In den nacht vergrijpt Chang zich aan het. Chi
neesche meisje, dat een hartstochtelijke haat tegen
hem opvat.-
Captain Hervey is toevallig getuige als Chang het
Shanghai Lily opnieuw lastig maakt. Hij komt haar
te hulp en slaat den man tegen den grond. Chang
besluit zich te wreken, en daar hij op zich genomen
heeft den Kapitein levend terug te zenden, wil hij
hem met een gloeiende pook van zijn oogen berooven.
Shanghai Lily verneemt echter wat zijn plan is, ea
