llllllll liitii:-
De verklaring van MacDonald over
Lausanne.
Hevig onweer boven ons land.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Gentlemen's agreement
Twee personen gedood.
Woensdag 13 Juli 1932.
SC1ACEI
75ste Jaargang No. 9105
COURANT.
J)it blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.,'
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend!]
Alle beschikbare plaatsen tn het Lagerhuis waren
gister bezet, toen minister-president Ramsay MacDo
nald het woord nam om te spreken over de onderhande
lingen te Lausanne.
Hij werd hartelijk toegejuicht terwijl zijn redevoering
pok hier en daar door luid applaus werd onderbroken.
1
MACDONALD.
MacDonald begon zijn uiteenzetting met er op te wij
den dat de conferentie en haar resultaten kunnen lelden
tot de regeling van die herstelkwesties welke de econo
mische moeilijkheden hadden veroorzaakt en daardoor
'een verkeerd beeld hadden gegeven van de nationale
begrootlngen in verschillende landen en in het midden
van Europa, een land hadden geplaatst welks finanti-
'eele positie de geheele wereld bedreigde. Zoolang men
de herstelbetalingen doet voortduren, aldus MacDonald,
zou geen volkomen industrieel herstel mogelijk zijn. Er
waren talrijke plannen geweest en conferenties gehouden
om deze economische dwaasheden te behandelen. De
eerste moeilijkheid te Lausanne was, dat Duitschland
herstelbetalingen deed, maar dan ook alleen herstelbe
talingen.
Frankrijk, Groot Brittannie en andere betaalden en
ontvingen eveneens oorlogsschulden. Ieder dezer drie
groepen weigerden zijn contractueele verplichtingen na
te komen.
Er is, aldus vervolgde MacDonald. veel geschreven
over gentlemens agreement. Het schijnt dat zulks is
voortgesproten uit het antwoord, dat spr. Vrijdag in de
plenaire zitting heeft gegeven naar aanleiding van een
vraag van Rijkskanselier von Papen of, indien hun plan
zou mislukken, gegarandeerd kon worden dat een an
dere conferentie zou volgen. Spr. antwoordde toen dat
zulks zeer zeker het geval zou zijn.
Inplaats van Duitschland tot het Youngplan terug te
doen vallen, stemde men er in toe. dat in een dergelijk
geval de aangelegenheid opnieuw zou worden ter hand
genomen. Men was er evenwel van overtuigd dat het
plan niet zou mislukken. De inhoud van het gentlemen's
agreement is Vrijdag bekend gemaakt. En zonder zou
den de Britsche gedelegeerden in eèn moeilijke positie
zijn geraakt, indien de Italiaansche en Fransche verte
genwoordigers zouden zeggen: „jullie zult je overeen
komst hebben, indien je ons al onze schulden kwijt
Bcheldt."
De Britschte delegatie had geantwoord: Wij zullen af
wachten en zien. De Britsche regeering is er niet op
Uit eenig voordeel te trekken van iets dat het uit
hoofde van herstelbetalingen ontvangt, evenals uit
hoofde van oorlogsschulden en aan dezen stelregel zal
Zij zich houden."
De premier vervolgde: „ten aanzien van de kwestie
der Vereenigde Staten, geraken wij een gevoelige plek.
Niemand kan de Vereenigde Staten hun houding kwalijk
hemen. Als wij alles bij elkander zouden krijgen, zou ons
werk vereenvoudigd zijn, doch de Vereenigde Staten
meenden op hun stuk te moeten blijven staan.
Groot Brittannië is voor een algemeene schrapping
der herstel- en oorlogsschulden.
Dat heeft men niet kunnen bereiken, maar men heeft
de gelegeerden er wel toe gekregen toe te stemmen in
één laatste betaling. Door het beëindigen van de herstel
betalingen heeft de industrie een kans op herstel gekre
gen. „Gij hebt aldus MacDonald, nooit een herstelbe
taling ontvangen, of gij hebt er meer voor uitgegeven,
dan gij in ontvangst hebt kunnen nemen. De verschrom
peling gedurende twee jaren in den uitvoer van de vier
grootste handeldrijvende volkeren is tien maal zoo
groot als de annuiteit, die in het laatste jaar verviel."
Het voorbereidende werk voor de tweede phase der con
ferentie is reeds door den Volkenbond aangevat. De VS.
hebben te kennen gegeven bereid te zijn de economische
wereldconferentie bij te wonen. Spr. is persoonlijk niet
van meening, dat deze conferentie in Genève moet wor
den gehouden.
Zijn rede besluitende, zeide MacDonald, dat Europa de
overblijfselen van den oorlog nog moest verdrijven.
Duitschland moet teruggebracht worden in de gewone
volksbetrekkingen. Het verheugde spr. te kunnen zeggen,
dat de conferentie van Lausanne Brittanië nader bij
Frankrijk had gebracht, terwijl Duitschland nader bij
Engeland gebracht is. Men moet trachten de moeilijkhe
den uit den weg te ruimen door steeds meer den vol
kenbondsgeest toe te passen. De Britsche regeering zal
voortgaan in deze richting te streven. De ontwapening
opent hiertoe groote mogelijkheden.
Tijdens de debatter in het Lagerhuis, dié volgden op
de verklaring van MacDonald, bracht Bansbury de
vreugde der oppositie tot uitdrukking, dat eindelijk een
overeenkomst tot stand was gekomen. Spr. hoopt en ge
looft, dat het groote Volk der V. S. de ondergeteekende
mogendheden bij de uitvoering daarvan zal helpen.
Verder wees spr. er nog op, dat ondanks het succes, dat
in Lausanne bereikt was, nooit een volkomen zuivering
der betrekkingen tusschen Centraal-Europa en Frankrijk
tot stand zou komen, zoolang men niet de politieke
kwesties ook behandeld had. Het gaat niet aan een
volk alleen schuldig te verklaren aan den oorlog.
Hierop werd het woord gevoerd door den minister
van financien, Chamberlain, die mededeelde, dat het
besluit van de BIB van gisteren betreffende den gouden
standaard niet beteekende, dat de Britsche regeering
van haar politiek zou afwijken. De Britsche regeering is
niet voornemens tot den gouden standaard terug te kee-
ren, noch op dit oogenblik, noch in de naaste toekomst.
Volgens de opvatting van spr. drukt het besluit van de
rtr de meening uit, welke de uiteindelijke oplossing
van het valutaprobleem moet zijn, doch had geen be
trekking op eenige directe actie van de Britsche of van
een andere regeering.
Vervolgens nam Lloyd George het woord. Spr. wensch-
te MacDonald geluk met zijn gezondheid, die bij het
zware werk van Lausanne was behouden gebleven. Het
doel van de conferentie is geweest, een volledige zuive
ring. Spr. heeft deze reeds 10 jaar geleden getracht
tot stand te brengen. Hoe anders zou de wereld er thans
uitzien, wanneer hij toen toen kunnen slagen. Voort
gaande besprak Lloyd George de vraag, of het niet toch
mogelijk zou zijn geweest tot een volledige schrapping
der herstelbetalingen te komen. Duitschland zou na
tuurlijk hiermede accoord hebben gegaan, ep spr. ge
looft niet, dat Frankrijk een geïsoleerde positie had
kunnen innemen. In dit geval zou echter Frankrijk vol
komen alleen hebben gestaan, hetgeen naar spr.'s mee
ning niet vol te houden zou zijn geweest, aangezien het
om een betrekkelijk gering bedrag ging, dat bovendien
nog over de onderteekenaars van het verdrag van Ver-
sailles verdeeld zou worden.
Een exemplaar met thans gepubliceerde bijzonderhe
den over het accoord van Lausanne in de hand zwaaien
de riep Lloyd George uit: En dat is alles, wat op de
conferentie van Lausanne bereikt is. Dat wil zeggen,
dat datgene wat in Lausanne zich heeft afgespeeld niet
hierin vervat is. Het document, waarvan het leven van
het accoord afhangt, is niet hierin opgenomen. Ik zou
gedacht hebben, dat het parlement er recht op had
al het behandelde te leeren kennen, zoodat het in staat
zou zijn zich een denkbeeld te vormen van den totaal
toestand en dus ook van het bedoelde document.
De minister-president heeft gezegd, dat thans een
oud boek beëindigd werd, terwijl het eerste hoofdstuk
van een nieuw boek begonnen is. Spr. roept uit: tot
dusverre hebben wij nog alleen maar het voorwoord van
dat nieuwe boek gehoord en zoover ik kan zien. is een
nieuwe periode nog bij lange niet ingezet.. Hierop be
sprak Lloyd George de persberichten over het gentle
mens agreement. Waarom zijn de desbetreffende stuk
ken niet aan het parlement bekend gemaakt? Wist de
Duitsche rijkskanselier, toen hij het accoord onderteeken-
de, dat een andere overeenkomst tevens was aangegaan,
waardoor de geheele zaak zonder effect zou kunnen wor
den gemaakt? Zijn de voorwaarden van deze tweede
overeenkomst den Duitschen rijkskanselier medegedeeld?
Lausanne blijkt dus toch niet tot het laatste woord te
zijn geweest. Het gentlemen's agreement, waarvan
Duitschland onkundig is gelaten, zou nog onbekend" zijn,
wanneer niet langs niet-officieelen weg bijzonderheden
zou den zijn bekend geworden.
Het feit, dat Engeland naar Amerika wil gaan zonder
een schoone lei, beteekent dat men daar ook niet wil
spreken over een schrappen der oorlogsschulden, maar
alleen over een vermindering dier schulden. In dit ver
band ook heeft het parlement het recht te weten waar
het aan toe is. Met grooten klem drong spr. er dan ook
op aan over deze kwestie nadere ophelderingen te ont
vangen, waarna Lloyd George zijn rede besloot met
critiek uit fce oefenen op het ongemotiveerde optimisme.
VERSCHEIDENE WONINGEN EN BOERDERIJEN
DOOR HET HEMELVUUR GETROFFEN.
Gister in den namiddag en ook des avonds, heeft
zich boven verschillende deelen van ons land een he
vig onweer ontlast.
Te Ede heeft het noodweer den geheelen middag en
avond gewoed.
In een perceel bosch en heide, gelegen in de nabij
heid van hotel Panoramahoevc onder Bennekom,
sloeg de bliksem in. Tengevolge van den hevigen
wind breidde de brand zich direct uit en was er voor
de brandweer geen blusschen aan. Eerst toen het ook
buitengewoon hevig begon te regenen, mocht het ge
lukken den brand meester te worden. Ongeveer 20
H.A. bosch en heide, toebehoorende aan baron van
Wassenaar, te Ede, werden door het vuur vernield.
Aanvankelijk liep ook hotel Panoramahoeve zelf ge
vaar, zoodat de gasten dan ook reeds hun koffers
pakten om bij het eerste alarm te kunnen vertrekken.
Te Harskamp onder Ede is tijdens het onweder
de bliksem ingeslagen in een boerderij welke totaal
afbrandde.
Te Lunteren is de bliksem ingeslagen in een
boerderij. Door het krachtige optreden der brandweer
kon de brand tot de schuur beperkt blijven.
Onder Ede is de bliksem voorts nog ingeslagen
in een boom en een er direct tegen aan gelegen hooi
berg. Boom en berg werden vernield.
Vier personen door den bliksem getroffen.
Een hunner gedood.
Uit Gorinchem wordt gemeld, dat zich gister
middag boven die gemeente een hevig onweder heeft
ontlast. Vier personen zochten een schuilplaats on
der een der kastanjeboomen in het plantsoen buiten
de Waterpoort, waarbij zij alle vier door den bliksem
werden getroffen. Een hunner, de 22-jarige Frans
Roovers, was op slag dood. De toestand der drie an
deren Eckhart, Neerijnen en van Linsbee, die naar
het ziekenhuis werden overgebracht, is niet ongun
stig.
In het gehucht Klein Leuken bij Roer
mond is tijdens een kort. hevig onweer een 40-jarige
vrouw door den bliksem getroffen en op slag gedood.
Boven Noord-Brabant.
Ook boven Noordbrabant ontlastte zich na eenige
dagen van bijna tropische hitte, gistermiddag een
buitengewoon zwaar onweer.
Te Nistelrode sloeg het hemelvuur in dc boerderij
van L. van der Heyden, in het gehucht Donfel gele
gen. Het geheele huis werd in korten tijd :n de asch
gelegd. De geheele inboedel ging mede in de vlam
men op. Drie telefoonpalen braken door den hevigen
wind af, waardoor het telefoonverkeer verbroken is.
De draden werden over den weg verspreid. Met te vel
de staande gewas leed ernstige schade door de he
vige slagregens.
Onder de gemeente Hees werden de woningen van
Th. van Duinkerken en A. van Duiflijk eveneens
door den bliksem getroffen en brandden tot den
grond toe af. Ook hier gingen de inboedels geheel
verloren.
Persoonlijke ongevallen hadden niet plaats.
In de weiden werd veel vee door den bliksem ge
troffen en vele hooischelven gingen in vlammen op.
Verder sloeg de bliksem in de boerderij van L. v. d.
H., die ook in korten tijd tot den grond afbrandde
Met moeite gelukte het eenig vee te redden, maar
het meubilair en de landbouwwerktuigen gingen ver-
loreft. Verzekering dekt de schade.
Op de Osser-heide sloeg de bliksem in de hofstede
van den landbouwer Dijnhoevc; de boerderij en stal
len en schuren brandden tot den grond toe af. De in
boedel en de landbouwwerktuigen gingen verloren.
Verzekering dekt de schade.
Te Huisseling is de bliksem geslagen in de wo
ning van den timmerman Cocken. Het huis en de
werkplaats brandden af. Van den inboedel en de ge
reedschappen kon niets worden gered. Verzekering
dekt de schade.
De in de fabriek aanwezige machines en de in
ventaris gingen in de vuurzee verloren. De echtge-
noote van den heer Cocken, die alleen thuis was, zag
door de snelheid waarmede het vuur om zich heen
greep, zelfs geen kans meer de boeken en verdere be
scheiden in veiligheid te brengen.
Boven Tilbnrg.
Gisterennamiddag woedde boven Tilburg een zeer
hevig onweer, gepaard met een ontzettenden slag
regen. In weinige oogenblikken stonden verschillen
de straten blank en stroomde het water de kelders
in van vele woningen. Zonder tusschenpoozen ratel
de de donder, terwijl de bliksem niet van de lucht
was.
Gelukkig duurde het noodweer niet lang, maar
toch sloeg het hemelvuur op enkele plaatsen in en
vernielde schoorsteenen en ruiten zonder brand te
veroorzaken.
Na de eerste heftige ontlading dreef het onweer af,
doch keerde spoedig daarop terug, om na lang aan
houden de broeiende atmosfeer te zuiveren.
üp tal van plaatsen moest de hulp der brandweer
worden ingeroepen om dc overstroomde kelders leeg
te pompen.
Boerenknecht door den bliksem getroffen
In het gehucht W e 11 e r 1 o o y (Limburg' is de
hliksem geslagen in een vijftal korenmijten. welke
geheel in vlammen opgingen. Een knecht, die bij de
korenmijten was gaan schuilen voor de hevige re
gens. werd door den bliksem getroffen. Hij werd be
wusteloos opgenomen; zijn toestand is ernstig.
Boerderijen afgebrand.
Gisteravond is te Witten (gem. Assen) de bliksem
geslagen in de boerderij van den landbouwer A.
Barkhuis. De heer Barkhuis en zijn echtgenoote
waren niet thuis, doch vier volwassen kinderen wa
ren aanwezig. Het vee was in het land; een paard
dat in een schuur stond kon gered worden. De boer
derij is geheel afgebrand. Verzekering dekt de
schade.
Verder werd een koe. toebehoorende aan den heer
Kolthof te Assen in he land door den bliksem ge
dood.
Ia Friesland. Wolkbreak te Gorredijk.
Ook uit Friesland komen berichten binnen over
zwaar weer boven deze provincie. Zoo heeft Dins
dagavond boven de omgeving van Heerenveen een
hevig onweder gewoed, dat zich in de richting van
Gorredijk verplaatste. Het vuur was niet van de
lucht en de donderslagen volgden elkaar op. Een
wolkbreuk ontlastte zich boven Gorredijk. In enkele
minuten stonden de straten daar blank, zoodat de
auto's op den weg moesten blijven staan. De con
ducteur van den postwagen in de tram was ver
plicht het portier te sluiten.
De boerderij van den heer Veenland te Tijnje
werd door het hemelvuur getroffen en stond spoe
dig in lichtelaaie. Niets kon worden gered. De scha*
de wordt door verzekering gedekt.
Te Jubbega (Fr.) werd de boerderij van Van der
Zwaag door het hemelvuur getroffen. Een deel van
het huisraad kon nog worden gered. De boerderij
brandde totaal af.
De bliksem viermaal in de Velser brug
geslagen. Het treinverkeer gestoord.
Gisterenavond is de bliksem tot vier maal toe
geslagen in de electrische geleidingen van de Vel
ser spoorbrug.
Het treinverkeer moest worden gestaakt, .doch de
scheepvaart ondervindt geen hinder, daar de brug
geopend kan worden.
Het s.s. „Maasstroom" dat voor de brug lag te
wachten, kon zijn reis naar Londen onmiddellijk
voortzetten.
Nader wordt nog vernomen dat de bliksem twee
maal in de Velser spoorbrug sloeg, maar de gevol
gen hiervan hebben dc treinvertraging niet veroor
zaakt. Even later sloeg de bliksem echter op de bo
venleiding van het baanvak Zandpoort-Velsen. Ten
gevolge hiervan moest gisterenavond op dit traject
over enkel spoor worden gereden, waardoor de
treinenloop vertraagd werd. De vertraging bedraagt
echter minder dan een half uur.
Te Rotterdam.
Te Rotterdam heeft het reeds gistermiddag tus
schen 2 en 3 uur hevig geonweerd.
Verschillende gebouwen en woonhuizen hadden
het zwaar te verantwoorden en een gebouw, waar
de intercommunale telefoongesprekken worden ge
voerd, had zooveel last van het neerkomende wa«
ter, dat steeds kortsluitingen werden veroorzaakt.
Buitenlandsche gesprekken werden dan ook vaak
afgebroken.
Nog sloeg de bliksem in in het tramlijnnet op d«
Beurs.
Tegen drie uur, de regen bleef nog doorplensen,
was het zware weer vrijwel tot bedaren gekomen.
Nog slechts een enkele maal liet 'n donderslag zich
hooren.
aLter is nog oblekn dat de 29-jarige metselaar
L. Mam, die aan het werk was op een bouwwerk
aan de Kastanjelaan te Schiebroek, door den blik
sem is getroffen. Hij is terstond naar het zieken
huis aan den Bergweg vervoerd, waar men consta
teerde dat de ongelukkige aan de rechterzijde ge
heel verlamd was.
Watermolen door den bliksem getroffen,
Tijdens het onweer, dat gistermorgen boven de
Lopikerwaard woedde, is de bliksem ingeslagen ii\
den watermolen van de waterschappen Willinge
Langerak, Cabauw, Vijfhoeven onder Willinge La-
gerak. Dwars door een van de zware balken heen
heeft het vuur zich een uitweg gebaand zonder
evenwel brand te veroorzaken. In het nabij gelegen
woonhuis van den watermolenaar C. de Lange sloeg
de bliksem in. vlak langs het echtpaar dat in de
geopende deur stond. In het huis werd eenige
schade aangericht. Er ontstond geen brand.
Wolkbreak boven Nijmegen. Het wa
ter spuit de riooldeksels weg. Trams
kannen zich niet door de groote wa
termassa's heenwerken.
Gisterenavond omstreeks vijf uur ontlastte zich
boven Nijmegen en omgeving een zeer zwaar on
weer, vergezeld van een wolkbreukachtigen regen,
waardoor in korten tijd verschillende straten in
stortbeken waren herschapen De drang van het wa
ter was zoo sterk, dat de riooldeksels in de Hezel-
straat werden opgelicht en het water met kracht
naar buiten spoot. Geruimen tijd was het tramver
keer geheel gestremd. De wagens konden zich niet
door de groote watermassa's heen werken.
Ook het Zuidelijk deel van de stad. o.a. de Groes-
beek3che weg, had sterk van den zwaren regen te
lijden. Verschillende kelders zijn ondergeloopen en
in de benedenstad hadden laaggelegen winkels het
zwaar te verantwoorden.
Eenzelfde beeld als de Hegelstraat vertoonden an
dere straten. Langs den Lindenberg stroomde een ge
weldige watervloed naar omlaag, de Waal in, even
als langs de Grootestraat. In de oude stad gutste een
wild bruisende waterval van de z.g. kerktrappen naar
beneden. De riolen aan het Mariaplein konden al
evenmin den van den Berg-en-Dalscheweg aanstroo-
menden watervloed opnemen. In een minimum van
tijd was het plein dan ook een meer gelijk.
In Beek en Dal werd de leiding van het electrisch
licht door den bliksem getroffen, zoodat hier eenige
tijd men van licht verstoken is geweest.
Niet minder heeft het noodweer huisgehouden in de
omgeving van Nijmegen, vooral in den boven de stad
gelegen Ooypolder. Hier sloeg de bliksem in de wo
ning van J. v. Steen. Het huis brandde in een oog
wenk als een fakkel en het duurde niet lang of de
naastgelegen woning van J. Braam vatte eveneens
vlam. Door den feilen wind greep 't vuur steeds ver
der om zich heen en achtereenvolgens werden de wo
ningen van J. Alofs, P. v. d. Zanden en C. v. Steen
door het vuur aangetast.
De brandweer uit Beek, die eerst na geruimen tijd
gewaarschuwd kon worden omdat de bliksem op de
telefoonleiding geslagen was, arriveerde met een mo
torspuit ter plaatse toen alle vijf woningen reeds vol
komen afgebrand waren. Van de inboedels kon zoo
goed als niets worden gered.
De schade, die zeer aanzienlijk is, wordt door ver
zekering gedekt.
Te Leuth sloeg de bliksem in de groote boerderij
van den landbouwer Van Nek. De boerderij, waarvan
de voorraadschuren tot aan de nok met hooi gevuld
waren, stond in een oogenblik in feilen gloed. Huis,
stallen en schuren brandden geheel af. De bewoners
moesten overhaast de vlucht nemen, zoodat van den
inboedel niets kon worden gered. De schade wordt
door verzekering gedekt.