Alitniti Biiiïs-
AlKItlltit- Lllülllllli
73 van de 100 huisvrouwen konden
geen verschil vaststellen
tusschen
Blue Band en natuurboter
BLUE BAND
De critieke toestand in Duitschland.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
PRUISEN ONDER RIJKSBESTUUR.
Spanning tot bet uiterste gedreven.
Donderdag 21 Juli 1932.
SC1ACE1
75ste Jaargang No. 9110
cTOM
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
Üng en Zaterdag. Bij Inzending tot 'a morgens 8 uur, worden. Adver-
itentlën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.S0. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno,
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
De staat \ac t:leg afgekondigd in Berlijn
en Brandenburg.
De toestand in Duitschland is zoo hoog opgezweept,
dat met alle factoren als burgeroorlog en daarvan de
felste uitbarstingen ernstig rekening moet worden ge
houden.
Toen de tegenwoordige regeering van Von Papen
aan liet hoofd kwam, heeft ze als eerste daad onder
den druk der Nazi's het uniformverbod opgeheven
en daarna den Rijksdag ontbonden. Dit zijn twee
grove fouten geweest, die de onrust tot het uiterste
hebben opgezweept omdat daartoe er alle gelegenheid
was voor de politieke agitators. De partijhartstochten
werden ontketend en er werd een verkiezingscam
pagne gevoerd, die haar weerga niet kent en met
moord en dodslag gepaard ging.
Daarbij komt nog, dat do regeering van Von Pa
pen in Lausanne geen overwinning heeft behaald en
deze tegenslag het prestige der regeering zeer heeft
geknakt.
Door dit complex van feiten en omstandigheden
heeft het staatsgezag in Duitschland zeer ernstige
schade geleden, en de moordpartijen, welke dagelijks
voorkomen, verzwakken dit gezag steeds erger, juist
in een tijd, dat het krachtigste handhaven van de
openbare orde en rust noodzakelijk is om de passies,
welk» hooj*j?r en hooger oplaaien, eindelijk te be
dwangen.
Onder den druk der omstandigheden heeft de
Rijksregeering het verbod tot openbare demonstraties
uitgevaardigd, maar om daardoor alle onrust van de
6traat te houden, heeft zij niet kunnen voldoen. De
politieke uniformen bleven op straat, de Nazi's wil
den dat en tegen die macht is de Rijksregeering niet
opgewassen. Integendeel aan die macht maakt de
Rijksregeering zich ondergeschikt. Want niettegen
staande de alle onoverzienbare gevaren welke daar
aan verbonden zijn, heeft de rijksregeering besloten
aan den steeds herhaalden eisch der nationaal-soci-
alisten om een rijkscommissaris voor Pruisen te be
noemen te voldoen. Aan de twee waarnemende mi
nisters van Pruisen Hirtsiefer en Severing is door
Von Papen medegedeeld, dat deze zelf bedoelde ver
antwoordelijke functie zal aanvaarden en dat de
burgemeester van Essen dr. Bracht in dit ambt zijn
gevolmachtigde zal zijn.
Wat hiervan de gevolgen zijn, kan niemand over
zien, maar het ontketent in de binnenlandsche poli
tiek van Duitschland een echte heksenketel.
De Köln. Volksz. zegt dat dit het vuur brengen is
bij het kruitvat, wijl bij het volk de indruk zou ge
wekt worden, dat de rijksregeering daarom de door
alle ordelievende kringen van het Duitsche volk ge-
eiscKte en voor eiken zakelijk-denkenden mensch
voor de hand liggende maatregelen tot herstel van
orde en veiligheid niet heeft willen nemen, om de
Pruisische politie in handen van de nationaal-socia-
jlisten te spelen.
Het is wel een bijna ondenkbare motiveering, maar
.alles wijst er op dat er veel waarheid achter zit. Im
mers vooral daar de rijksregeering haar actie alleen
,en uitsluitend blijkt te rechtvaardigen door de nood
zakelijkheid om tegen de communistische terreur
krachtiger op te treden. Dit beteekent dit: tegen de
terreur van het marxisme en van de partijen, welke
tot dusverre met. marxisten hebben samengewerkt,
en in dit verband zal ook het centrum wel zijn aan
deel in „het krachtiger optreden der politie" krij
gen, dus met andere woorden tegen de partijen die
anders denken als de Nazi's.
Ministers uit hun functie ontheven.
Een particuliere correspondent der N.R.Crt. schrijft:
Rijkspresident von Hindenburg heeft zooeven een
noodverordening uitgevaardigd, waarbij rijkskanse-
lier von Papen tot rijkscommissaris voor Pruisen
wordt benoemd. Tevens wordt hem het recht verleend
de leden van het Pruisische staatsminister]'e uit hun
functies te ontslaan. De rijkskanselier heeft, daarop
onmiddellijk dr. Bracht, den opperburgemeester van
i Essen, tot voorzitter van den Pruisischen Staatsraad
benoemd en hem tevens de leiding van het Pruisi-
sche departement van binnenlandsche zaken opge
dragen.
De rijkskanselier heeft tijdens zijn onderhoud met
de Pruisische ministers Severing, Hirtsiefer en Klep
per dezen in kennis gesteld van den inhoud van de
.noodverordening. Tevens deelde hij mee, dat hij mi-
Inister-presidcnt Braun en Severing, den minister van
jbinnenlandschc zaken, uit hun functies had ontheven.
jHij verzocht daarop Severing zijn functie aan dr.
Bracht over te dragen, waarop Severing verklaarde
dit niet te zullen doen en alleen voor geweld te zul
len wijken. Op verzoek van den rijkskanselier heeft
de rijkspresident daarop onmiddellijk den uitzonde
ringstoestand voor Berlijn en de provincie Branden
burg geproclameerd. De gansche politie van dit ge
bied is onder de bevelen van den opperbevelhebber
van het commando der rijksweerbaarheid geplaatst.
De overige leden van het Pruisische kabinet heb
ben zich met het optreden van Severing solidair ver
klaard.
De uitvoerende macht in Pruisen is dus in handen
van het rijk overgegaan en rijkskanselier von Pa
pen is tot rijkscommissaris voor Pruisen benoemd,
zoodat hij thans ook de verantwoordelijkheid voor
heb! de Pruisische politiek draagt. Het gansche Pruisi
sche beheer is hiermee onder zijn toezicht geplaatst.
Aangezien de rijkskanselier een dergelijke taak on
mogelijk alleen kan vervullen heeft hij dr. Bracht,
den opperburgemeester van Essen, tot zijn gevol
machtigde voor Pruisen benoemd.
Te verwachten is. dat thans in de eerste plaats de
verschillende staatssecretarissen van Pruisen en de
hoofdcommissarissen van politie der groote steden,
die zich de ontevredenheid der rechterzijde op den
hals hebben gehaald, uit hun functies zullen worden
ontslagen. Te verwachten is natuurlijk ook, dat het
land Pruisen tegen het optreden der rijksregeering
protest zal aanteekenen bij het staatsgerechtshof in
de overtuiging, dat de benoeming van een rijkscom
missaris in strijd is met de grondwet. Overigens zal
de Pruisische regeering bij deze gelegenheid aan de
hand van een zeer uitvoerig materiaal het bewijs
trachten te leveren, dat de radicalen van rechts voor
namelijk aansprakelijk zijn voor de talrijke inciden
ten, welke in den jongster, tijd hebben plaats gehad
en welke het optreden van het rijk tegenover de Prui
sische regeering moeten motiveeren
Wat het Pruisische ministerie zegt. Zij
weigeren heen te gaan.
Vlak voor de opheffing van den Pruisischen pers
dienst heeft de afgezette Pruisische regecring nog
het volgende verweer bekend gemaakt:
„De Pruisische regeering verklaart met algemeene
stemmen dan de benoeming van een rijkscommissaris
in Pruisen, aan wïen de volledige uitvoerende macht
is overgedragen, tegen de rijksgrendwet indruischt.
omdat geen plausibele reden voor een zoodanige
maatregel aan t.c wijzen is en voorts omdat zoodanige
benoeming volstrekt onnoodig was tot herstel van de
openbare orde en rust. Vervolgens omdat deze be
noeming klaarblijkelijk andere bedoelingen heeft.
Dc Pruisische regeering heeft derhalve onmiddel
lijk" om een uitspraak in kort geding door het hoog
gerechtshof te Leipzig verzocht en voor zoover op
grond van art. 48 van de rijksgrondwet direct of indi
rect door een rijkscommissaris ingegrepen wordt in
artikel 17 van dezelfde grondwet, b.v. door afzetting
van ministers of benoemingen van nieuwe ministers,
of in de rechten van artikel 03 dat bepaalt dat de sta
ten van het Duitsche rijk in den rijksraad door leden
hunner wettige regeering worden vertegenwoordigd,
zal de Pruisische regeering zulk ingrijpen van een
rijkscommissaris tot de uitspraak van het hoogge
rechtshof voorligt, als onwettig en niet bestaande be
schouwen."
De Pruisische ministers weigeren te ver
schijnen.
Rijkskanselier von Papen had voor Woensdagmid
dag 5 uur de leden van het Pruisische kabinet uit-
genoodigd tot het hijwonen van een kabinetszitting,
doch hij ontving van de Pruisische ministers be
richt, dat zij aan die uitnoodiging geen gevolg zouden
geven. De Pruisische ministers Hirtsiefer, Steiger,
Klepper, Schreiber, Schmidt en Grimme deelden den
rijkskanselier schriftelijk mede, dat zij niet zouden
verschijnen, waarop de rijkskanselier op grond van
de verordening van 20 Juli ook deze ministers, even
als hun collega's Severing, Braun, enz., van hun
ambt heeft ontheven.
Alleen voor geweld gebukt.
De Pruisische premier Braun, die reeds in den loop
van den dag was ontslagen, heeft den rijkskanselier
schriftelijk medegedeeld, dat volgens zijn mecning
aan de genomen maatregelen elke juridische basis
ontbreekt. Hij verzoekt von Papen hem mede te dee-
len door welke motieven de rijkskanselier zich heeft
laten leiden en op welke bepalingen van de grond
wet hij zich beroept.
De minister van Binnenlandsche Zaken, Severing,
die in den loop van don dag reeds geweigerd had zijn
functie neer te leggen, verliet om halfzes het minis
terie, om de conferentie der Pruisische ministers bij
minister Hirtsiefer bij te wonen Om halfacht keerde
hij naar zijn dienstvertrekken terug. Om acht uur
verscheen do tot opvolger van Severing benoemde
rijkscommissaris dr. Bracht, in gezelschap van den
nieuwen hoofdcommissaris Melcher en een inspec
teur van politie in het Pruisische ministerie van
Binnenlandsche Zaken en verzocht Severing zijn
ambt neer te leggen. Severing antwoordde, dat hij
weigerde aan dien eisch te voldoen en slechts voor ge
weid zou wijken. Toen daarop met het gebruiken van
geweld werd bedreigd, verliet Severing de dienstver
trekken en begaf zich naar zijn woning, die zich in
het ministerie bevindt. Daardoor is het aftreden van
Severing een feit geworden.
Berlijnsche politiechefs gearresteerd.
De Berlijnsche politiechef Grzesinski, die door Von
Papen was afgezet, heeft geweigerd zijn functie aan
zijn opvolger Melcher over te geven. In verband hier
mede zijn Gzresinski, de vice-hoofdcommissaris Weiss
en de commandant Heimannsberg om kwart voor zes
door een officier en 12 rijksweersoldaten gearresteerd
en per auto naar de gevangenis van Moabit overge
bracht, waar zij in het voor officieren bestemde ver
blijf zijn opgesloten. In de gangen van het hoofdcom
missariaat werden de arrestanten door de beambten
met een „hoch" op de republiek begroet. De nicuw-
henoemde hoofd-commissaris Melcher heeft de lei
ding der politic op zich genomen.
In den loop -van den avond zijn de drie bovenge
noemde personen weer in vrijheid gesteld. Zij hebben
zich direct naar hun advocaat prof. dr. Max Alsberg
begeven, om met hem hun juridische positie te be
spreken.
Voordat Grzesinski, Weiss en Hcimansberg werden
vrijgelaten, verscheen een officier der rijksweer bij
hen, die de volgende verklaring ter onderteekening
voorlegde:
Nu de boterprijzen stijgen en Blue Band
25 °/o allerfijnste Roomboter onder
Rijkscontrole bevat, is het voor el!»
Nederlandsche Huisvrouwen van het
grootste belang Blue Band te gebruik
ken! Hollands beste Standaardmerlr.
„Na gewelddadige verwijdering uit mijn ambt ver
klaar ik mij bereid mij /an verdere maatregelen op
den dienst betrokking hebbende, te onthouden." Na
onderteekening hiervan werden de drie heeren vrij
gelaten.
Von Papen spreekt. Felle rede tegsn de
communisten.
Woensdagavond heeft rijkskanselier von Papen
voor de radio een redevoering gehouden, waarin hij j
uiteenzette waarom of tot doze stap der Rijksieg^e-
ring is overgegaan. Hij wijst er op dat de Pruisische
Staatsregeering feitelijk reeds 19 Mei is afgetreden
en slechts de ioopende zaken afhandelt. De nieuwe
Landdag kon nog geen nieuwen minisler-president
kiezen, dank zij de tactiek der communistische partij
en den ouden Landdag en wel door de partijen van
de coalitie van Weimar ingevoerde wijziging van
het. reglement van o;Je.
Dit is geen behoorlijke politieke toestand. Deze
omstandigheden alleen zouden echter de regeering;
er in elk geval niet toe gebracht hebben een direc-
ten invloed op de situatie in Pruisen uit te oefenen.
De communistische partij streeft echter volgens
haar eigen verklaringen en volgens talrijke uitspra
ken van de hoogste gerechtelijke instanties naar een
gewelddadige omverwerping der constitutie. Zij werkt
sinds jaar en dag met alle middelen aan de ontbin
ding der weermacht. Zij tracht met Je meest ver
schillende methoden de religieuze, zedelijke en cul-
tureele grondslagen van onzen volksaard te vernie
tigen; en ten slotte is het de K. P. D., die door haar
illegale terreur-groepen geweld en moord in den po
litieken strijd heeft gebracht. Wil het Juitschc volk
de oogen sluiten voor deze feiten, wil het om de for-
meele beginselen d r democratie buiten beschouwing
laten, dat de K. P. D. een liardnekkigen strijd voert
tegen de levensgrondsl; n van staat, kerk, gezin
en millioenen individueele levens? Neen, ik schroom
niet veeleer in alle openhartigheid te verklaren, dat
het de zedelijke plicht van elke reggering is, een dui
delijke scheidingsstreep te zetten tusschen de vijan
den van den staat en de vernielers van onze cultuur
en die krachten van ons volk, die voor aller welzijn
strijder.. Omdat men deze conclusie niet heeft aan
gedurfd, is de radicalisatie van den politiekcn strijd
met den dag toegenomen. Hierdoor is de onnatuur
lijke verhouding ontstaan, welke de staatsvijandige
communisten een plaats toekent in een eenheidsfront
tecen de opstrevende beweging van het nationaal-
socialisme.
Verschillende leidende persoonlijkheden waren niet
meer onafhankelijk genoeg om alle vereischte maat
regelen tegen de tegen den Staat gerichte actie dor
K. P. D. te nemen. Wanneer b.v. hooge functionaris
sen van den Pruisischen sta -t er de hand t'oo leenen,
dat leiders der communistische partij hun onwettige
terreurbedoelingen kunnen camoufleeren; wanneer
een Pruisisch politie tmmissaris zijn partijgenooten
uitnoodigt communistische kringen niet te hinderen
aan wordt het staatsgezag van boven af zóó onder
mijnd, dat het met het oog op de veiligheid van den
staat onduldbaar is.
De maatregelen der Rijksregeering zijn niet gericht
togen de zelfstandigheid van het land Pruisen. Zij
beperken zich welbewust hiertoe, de basis te leggen
voor het herstel Vun een ordelijken rechtstoestand.
Te Berlijn blijit hc-t nog rustig
Er zijn nog geen ernstige incidenten geweest. De
bevolking blijft rustig en het stadsbeeld is als ei
ken dag.
Er was wel groote nieuwsgierigheid, maar daar
bleef het bij.
,(Zie vervolg pagina 2.)