lliutii Nitus- De verkiezingen voor den Duitschen Rijksdag BEITELS Geen meerderheid van de Nationaal-Socialisten. Vergelijkende cijfers. eeï ^aoo'A VvvcM^ Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen. Winst voor de communisten. Dinsdag 2 Augustus 1932. SCIACEl 75ste Jaargang No. 9116 COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- jjtentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst. POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTENJ TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno, inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend1.' Wel zijn de Nazi's thans de sterkste partij in de plaats der Sociaal-Democraten. BERLIJN, 1 Augustus: Volgens de niet-officieele berekening zijn bij een totaal aantal stemmen van rond 36.687.000 voor den nieuwen Rijksdag te verdeelen 607 zetels. Wel is waar zijn de cijfers nog niet officieel, doch men neemt aan, dat de nieuwe Rijksdag als volgt zal zijn samengesteld. Sociaal-Democraten 133 (136) Nationaal-Socialisten 230 (110) Communisten 89 (78) Centrum 75 (69) Duitsch Nationalen 37 (42) Duitsche Volkspartij 7 (27) Economische Partij 2 (21) Staatspartij 4 (1«) Beiersche Volkspartij 22 (19) Landvolk 2 (16) Chr. Sociale Volksdienst 4 (14) Duitsche Boerenpartij 2 (4) Wijnbouwers 2 (3) De cijfers tusschen haakjes geven de samenstelling yan den vorigen Rijksdag weer. De opkomst der kiezers was nagenoeg gelijk aan die bij de laatste Presidentsverkiezing en bedroeg 8L2 Een rechtsche coalitie, bestaande uit Nationaal-So- eialisten, Dnitsch Nationalen, Economische Partij, Landvolk, Christelijk Socialen en Wijnbouwers, zon dus slechts beschikken over 283 stemmen, tegenover een oppositie van 324 stemmen. De partijen van de coalitie van Weimar met inbegrip van de Beiersche Volkspartij zouden tezamen 235 stemmen kannen uitbrengen. Volgens de voorloopig-officieele telling zijn uitge bracht 36.845.279 stemmen, als volgt over de partijen verdeeld: Sociaal-Democraten Nationaal-Socialisten Communisten Centrum Duitsch Nationalen Duitsche Volkspartij Economische partij Staatspartij Beiersche Volkspartij Landvolk .Chr. Soc. Volksdienst iVolksrechtpartij Duitsche Boerenpartij Landbond Duitsch Hannoveranen Soc. Arb. Partij Rad. Middenstand Andere partijen 7.951245 13 732.777 5.278.094 4.586.501 2.172.941 434.548 146.061 371.378 1.190.453 91.234 364.749 40.887 137.081 96.859 46.873 72.169 87 333 122.246 (24.3 (37.4 (14,3 (12,2 6 1,1 0,4 1 2,8 Zooals de cijfers zich laten aanzien, staat het wel vast, dat de Nationaal-Socialisten in den nieuwen Rijksdag zeker niet over een meerderheid zullen kunnen beschikken. Zij hebben niet meer dan ruim 37 van het totaal aantal stemmen gekregen. De Duitsch-Nationalen brengen het niet verder dan 6 zoodat beide partijen tezamen evenmin over een meerderheid zullen beschikken. Zonder medewerking van het Centrum zal het voor de Nationaal-Socialis ten ook in het Rijk, zooals het na de verkiezingen in Pruisen het geval was, niet mogelijk zijn een parle mentaire regeering te vormen. Bovendien zullen zij in den nieuwen Rijksdag een slechts weinig ver zwakte sociaal-democratische fractie en waarschijn lijk een belangrijk versterkte communistische frac tie tegenover zich. vinden. i rnWian?eer we de stemmencijfors nagaan, die gedu- rendei den loop van Zondag bekend werden gemaakt, aan bleek daar reeds uit, dat de toestand zich in aet algemeen in het land ontwikkelde, zooais reeds kon worden geconstateerd, toen niet meer dan onge veer de helft van de stemmencijfers bekend was. Het was al van te voren te voorzien, en volgens bovenstaande cijfers is dit juist gebleken, dat de strijd zou paan tusschen vijf groote partijen, de Na tionaal-Socialisten. de Sociaal-Democraten, de Com munisten. het Centrum en de Duitsch Nationalen. Alle andere partijen leden ernstige verliezen, waarbij de Beiersche Volkspartij nog een gunstige uitzon dering maakt. In den nieuwen Rijksdag zal de partij van Hitler de Nationaal-Socialisten thans de sterkste frac tie zijn en hiermede de plaats van de Sociaal-Demo craten innemen, die dit voorheen waren. Belangwekkend zijn de cijfers uit Oost-Pruisen, waar de sociaal-democraten ongeveer 27 000 stemmen zijn achteruit gegaan, de Nazi's ruim 20.000 stem men en de Communisten ruim 44 000 stemmen heb ben gewonnen sinds de Landdagverkiczingen. De Nationaal-Socialisten beschikken dus thans over 229 zetels, dus 119 meer dan in den ouden Rijks dag. doch zeker minder dan zij zelf hadden ver wacht. In vele districten zijn zij in vergelijking met de Rijksdagverkiezingen van 1930 belangrijk in stern- aantal gestegen, hetgeen ook te verwachten was, doch in vergelijking friet de jongste Landdagverkie zingen belangrijk in stemmenaantal achteruit ge gaan. Deze achteruitgang is niet plaatselijk, doch doet zich zoowel voor in Koningsbergen als bijv. in Duisburg-Hamborn. De sociaal-democraten zijn over het algemeen vrij belangrijk in stemmenaantal achteruit gegaan, verge leken bij de Rijksdagverkiezingen van September 1930, doch bij de Landdagverkiezingen zijn zij bijna overal, op sommige plaatsen zelfs belangrijk, in stem menaantal gestegen. Een bijzondere vooruitgang hebben bijna overal de Communisten geboekt. Weliswaar het meest in de steden, waar de aanhang der Communisten het grootst is, doch ook op het platteland is de commu nistische aanhang belangrijk versterkt. Het Centrum komt nagenoeg overal sterker te voor schijn, zoowel in vergelijking met de Rijksdagverkic- zingen van September 1930 als in vergelijking met de Landdagverkiezingen. De Duitsch-Nationalen hebben het er nog goed af gebracht, en het schijnt, dat de aanhangers van Hu- genberg, die hem bij de Landdagverkiezingen in den steek hebben gelaten en naar de Nationaal-Socialis ten zijn overgcloopcn, voor een gedeelte zijn terugge keerd. Bovendien zal Hugenberg heel wat stemmen hebben gekregen, van de Duitsche Volkspartij, de Economische Partij en de Staatspartij die bijna over al geweldige verliezen hebben geleden, hier en daar tot een kwart of zelfs tot één tiende 'Economische Partij) van het stemmenaantal der vorige Rijksdag verkiezingen zijn gedaald. Verschillende botsingen in het Rijk, waarbij verscheidene perso nen werden gedood. Hoewel de verkiezingen zelf voor zoover tot nu toe bekend nergens door ernstige incidenten zijn gestoord, hebben in den loop van den nacht in verschillende ge deelten van het Rijk ernstige botsingen plaats gehad, waarbij verscheidene personen werden gedood. In de steden van het Roergebied is het hedenmorgen rustig gebleven. In den afgeloopen nacht echter heb ben te Essen botsingen plaats gehad. In een der bui tenwijken ontstond door tot nu toe onbekende oorzaak een schietpartij, waarbij een 34-jarige communist en een 20-jarige nationaal-socialist ernstig gewond werden. Twee Schupo's die in de nabijheid woonden en zich in verband met de schietpartij op straat begaven, werden» eveneens getroffen. Zij beantwoordden het vuur, waar door een 18-jarige nationaal-socialist een dood el ijk schot in het hoofd kreeg. Eerst toen de politie versterking had gekregen, kon de orde worden hersteld. In een andere straat te Essen werden nat. ionaal-soci alisten door communisten overvallen, waarbij eenige na- tionaal-socialisten gewond werden. Twee communisten werden in arrest gesteld. Voor de vierde maal in dit jaar is dus het Duit sche volk naar de stembus gegaan, tot het doen van een uitspraak, die in alle op 'chten belangrijker was dan de drie r dit jaar gehouden verkiezingen, n.1. de verkiezingen voor het Presidentschap en de Landdagverkiezing. .1 in Pruisen e^ een aantal an dere staten. Niet ïinder dan 44.5 millioen stemge rechtigde Duitsche staatsburgers en staatsburgeressen stonden Zondag voor een moeilijke beslissing en na de opwindende gebeurtenissen, welke den laatsten tijd in Pruisen hadden plaats gevonden, viel het moeilijk te voorspellen, well.e tendenz 2eze verkiezin gen voor den Rijksdag zouden laten zien. Te ver wachten was in ic 'er geval, dat de feelneming aan de verkiezingen zeer groot zou zijn, wellicht nog grooter dan die voor het presidentschap op 13 Maart j.1., toen 862 van de kiezers is opgekomen. Bij de tvveede stemming daalde het percentage tot 83.5 Bij de laatste verkiezingen voor den Duitschen Rijks dag van 14 September 1930 was 82 der kiezers opgekomen. Bij de verkiezing voor den Rijksdag in Duitsch- land wordt aan elke 60.000 uitgebrachte stemmen een zetel toegewezen. De thans ontbonden Rijksdag, ge kozen op 14 September 1930, telde 577 .etels, die als volgt over de partijen waren verdeeld: Partijen: Aantal afgevaardigden: Bij bijeenkomen Bij ontbinding v. d. Rijksdag: v. d. Rijksag: Sociaal-Democraten Nat.-Socialisten Communisten Centrum Duitse Nationalen Duitsche Volkspartij Economische Partij Beiersche Volkspartij Duitsche Landvolk Württ. Boeren- en Wijnbou wers (Landbond) Duitsche Staatspartij Chr. Soc. Volksdienst Conserv. Volkspartij Duitsch Hannoveranen Volksnat. Rijksver. Duitsche Boerenpartij Soc. Arbeiders Partij Bij geen fractie aangesl. Uit bovenstaand staatje zien we dus, dat geduren de de afgeloopen zittingsperiode van twee jaar de volgende veranderingen in de samenstelling van den Rijksdag plaats vonden: De Sociaal-Democraten hebben zes afgevaardigden aan de S.A.P. en een afgevaardigde aan de Commu nisten verleren. De Nationaal-Socialistische Fractie werd gedurende de zittingsperiode met drie afgevaar digden van de Duitsche Landvolk Partij versterkt. De versterking van het Centrum spruit voort uit het overloopen van een lid der Economische Partij, ter wijl de Duitsch-Nationalen een afgevaardigde van de Duitsche Volkspartij erbij kregen. Laatstgenoemden verloren nog twee leden uit hun fractie door het uittreden van Dr. Curtius en Von Kardoff, die gedu rende den laatsten tijd bij geen fractie meer waren 143 136 107 110 77 68 78 41 OU 42 30 27 23 21 19 19 19 16 3 3 14 16 14 14 4 4 3 0 3 a 6 O 5 O O 2 aangesloten. De Duitsche Staatspartij tenslotte is met twee leden versterkt door het overgaan van een afgevaardigde van de Economische Partij en de Duit sche Boerenpartij. Hoe het aantal steramen in 1930 over de verschillende partijen verdeeld was. Ter vergelijking met de voorloopige cijfers van de verkiezing van Zondag geven we hieronder den uit slag van de verkiezingen voor den Rijksdag op 14 September 1930, toen hot aantal stemgerechtigden 42.982.912 was, terwijl het aantal uitgebrachte geldige stemmen 34.956.471 bedroeg. Deze stemmen waren als volgt over de belangrijk ste partijen verdeeld: Sociaal-Democraten 8.575.244 (24,5 Nat. Socialisten 6.406.379 (18,3 Communisten 4.590.160 (13,1 Centrum 4.127.000 (11,8 Duitsch-Nationalen 2.457.686 7 Duitsche Volkspartij 1.577 365 4,5 Economische Partij 1.361.762 3,9 Staatspartij 1.322.034 3.8 Beiersche Volkspartij 1.058.637 3 Duitsche Landvolk 1.108.043 32 Chr. Sociale Volksdienst S69.595 2,5 Volksrechtpartij 271.291 0,8 Duitsche Boerenpartij 339.434 1 Landbond 193.926 0,6 Duitsch Hannoveranen en Conserv. Volkspartij 457.083 1,3 De ontwikkeling der partijen in den loop der laatste jaren. Hoe de partijen zich in den loop der laatste jaren ontwikkeld hebben, blijkt uit onderstaand staatje van het aantal stemmen der groote partijen, verkre gen bij de Rijksdagverkiezingen op 20 Mei 1928. de Rijksdagverkiezingen op 14 September 1930, de Presi dentsverkiezing op 13 Maart 1932, en de verkiezingen voor den Pruisischen Landdag op 24 April 1932, wel ke voor het geheele rijk zijn berekend: Partijen: Mei 1928 Sept.1930 Mrt. 1932 Apr. 1932 Nat. Socialisten 810.100 6.406.400 11341.400 11.910.000 Duitsch Nationalen 4.381.600 2.457.700 2.558.900 2.100.000 Communisten 3.264.800 4.590.200 4.982.900 4.000.000 Soc. Dem. Totaal 4.154.000 8.575.200) aantal 6.930.000 Centrum en Beiersche Volksp. stemmen 4.657.800 5.185.600) op Hin- 5.900.000 Duitsche Volksp. denburg: 2.679.100 1.577.400) 18.654.700 450.000 Econ. Partij 1.397.100 1.361.800) 270.000 Staatspartij 1.505.700 1.322.000) 575.000 Chr. Soc. Volksd. 868.300) 430.000 Duitsche Landvolk 581.800 1.108.000) 330.000 w Wat U ook voert, beproef 814 dagen onie Opfokvoeders en Kunstkorrels en U verkrijgt beteren groei der kuikensméér en grooter kwaliteitseiercn, daar vischmeel is vermeden; sterker eierschalen, lager voederkosten (het ei kost nog geen 1V» ct. aan voeder), eenvou diger voedering, gezonder en sterker dieren met meer weerstandsvermogen. Prijzen per 50 K.G. vrij spoor/boot A'dam. Bertels' Crisis Opfokvoer Nr. I f 6.15 volledig dagrantsoen v. kuikens v. 1—30 dagen Kuiken droogvoederbak in iederen zak gratis. Bertels' Crisis Opfokkorrel Nr. 2 f 5.25 volledig dagrantsoen v. kuikens v. 4—8 weken. Na 8 weken uitsluitend Kunstkorrel No. 1 Bertels' Crisis Kunstkorrel No. 1 22% eiwit, 6% vet, volledig dagrantsoen v. losloopende kippen op de boerderij f4.50 Bertels' Crisis Kunstkorrel No. 2 28 eiwit, 6 vet, Ochtendvoeder voor hen die nog graan wenschen bij te voeren: op verzoek ook in meelvormf 4.75 (Gem. graan bevat slechts 12% eiwit en vet). Bertels' Kunstkorrel B. f 6.- volledig dagrantsoen voor kuikens na 8 weken en voor kippen in rennen. Bertels' Kunstkorrel G. f 5.25 volledig dagrantsoen voor kuikens na 8 weken en v. kippen met beperkten grasuitloop. Bertels' sierlijke Oranje voederbak toereikend voor 25 kippen, per stuk fl.50 Brochure pluimvee en eierlijsten gratis. Bestel bij Uw leverancier in Uwe plaats; indien daar niet voorradig direct a.d. fabriek. Weigert namaak, let op ons Loodje! Oliefabrieken N.V., Amsterdam. Te Essen-Berbeck had in den vroegen ochtend een. botsing plaats tusschen communisten, sociaal-democra ten en nationaal-socialisten. Ook hier werd een aantal personen gewond en hadden eenige arrestaties plaats. Ook in het Rergebied is zeer druk gestemd. Bij Heyersbach kwam het in een klein dorp Zaterdag avond voor den aanvang van verkiezingsvergaderingen van nationaal-socialisten en communisten tot een hevige vechtpartij. Er werden vele schoten gelost. In totaal werden 29 mannen en drie vrouwen, allen communisten, gearresteerd. In een communistisch huis had een huis zoeking plaats, doch wapens werden niet gevonden. Ook in verschillende andere plaatsen hadden botsin gen plaats, waarbij een aantal personen gewond werd. Vele arrestaties moesten worden verricht. Uit Brunswijk wordt gemeld, dat tot Zaterdagmiddag in het geheele land rust heerschte behalve eenige kleine incidenten. In Hasselfelde echter kwam het tot een vechtpartij tusschen sociaal-democraten en nationaal- socialisten, waarbij geschoten werd. Ook de communis ten namen aan den strijd deel. Een communist werd ge dood, een andere kreeg een sohot in het hoofd; vier na tionaal-socialisten kregen vrij ernstige verwondingen. In Sleeswijk-Holsteln had de verkiezingsdag behalve te Itzehe, waar een ernstige vechtpartij heeft plaats gehad, een rustig verloop. In Hamburg werd reeds des morgens vroeg zeer druk gestemd. Te Itzehoe trachtten In den nacht van Zaterdag op Zondag personen van de linksche groepen van een huis een Hakenkreuz-vlag naar beneden te halen. Het gevolg was dat er een hevige schietpartij ontstond. Hierbij werd een S.A.-man gedood. Volgens de berichten uit Opper-Silezië wordt ook daar druk gestemd. Te Schoenewald bb Gleiwitz is door on bekenden een bom tot explosie gebracht. Er werd ech ter niemand gewond. Te Gleiwitz zelf kwam het tot onbeteekenende inci denten waarbij de politie den toestand meester bleef. In Oost-Pruisen is het voor zoover tot dusverre be kend rustig gebleven. Te Koningsbergen en Stettin werd druk gestemd. Maagdenburg toonde vandaag het gewone Zondag- sche beeld. In den nacht had een botsing plaats tusschen nationaal-socialisten en Rijksbanier. Van laatstgenoem den werd een persoon ernstig en een persoon licht ge-, wond. Verdere vechtpartijen konden door de politie in" de kiem gesmoord worden. Hannover, Hildesheim, Luneburg, Stade Göttingen en Kwetzlar melden een vrij rustig verloop niet drukke deelneming aan de stemming. Te Leipzig was de deelne ming niet zoo druk. Zaterdagavond hebben te Stade eenige botsingen plaats gehad tusschen nationaal-socialisten en communisten. Toen de politie ingreep, keerden de communisten zich tegen haar. Eenige politiebeambten werden gewond. Te Bremen. waar waarschijnlijk 80 pet. der kiezers is opgekomen, hebben hoewel ei; een groote propaganda

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1932 | | pagina 1