Allerhande.
Dinsdag 9 Augustus 1932. SCHAGER COURANT. Derde blad. No. 9120.
Noordholland in 1931
De Alkmaarsche
Rechtbank.
Ernstig motorongeval
Montfoort.
De onbekende achter
de kast
Met opoe op reis.
Slachtoffers van het
zwemmen.
Onder de tram.
Bevolking van
Het aantal inwoners met 27.993 gestegen.
Driemaal zooveel stedelingen als plat
telanders, in totaal 1.537.580.
In het Provinciaal Blad is verschenen, een over-
zicht van den loop der bevolking in Noordholland
gedurende het jaar 1931. Daaruit blijkt, dat de toena
me bedroog 27.993 of l.S Het geboorte-overschot
ivas 14.255, terwijl de vestiging i.ct vertrek overtrof
(imot 13.73S.
Begin 1932 was de stand aldus: 751.296 mannen en
786.281 vrouwen, totaal 1.537.580. Noe'zijn de vrou
wen in de meerderheid, doch de mannen halen in.
Van de 126 gemeenten zijn er in 1931 niet min
der dan 22 eenigszins in bevolking gedaald. Drie
hiervan liggen in den Kamerkieskring Haarlem, n.1.
Weesp, Weesperkarspel en 's-Graveland. De andere
19 ressortcerend onder Den Helder, te weten Berk-
hout. Broek in Waterland. Broek op Langendijk,
Zuidscharwoude, Oudkarspcl. Ilcrsbrock, Katwonde,
Kwadijk, Middelie. Oosthuizen, Oostzaan, Oudendijk,
Oude Niedorp, Schellinkhout, Terschelling, West
woud, Westzaan, Wormerveer en Wijdenes. De
moeste zijn echter plattelandsgemeenten, doch er zijn
ook industrie-plaatsen onder, b.v. Weesp, Westzaan,
.Wormerveer.
Amsterdam, Haarlem cn Hilversum met resp.
766.263, 122.386 en 59.632 inwoners tellen samen
61.67 van de bevolking.
Boven de 25000 inwoners gaan nog uit Bussem,
25.71S zielen: Haarlemmermeer 27.172; Alkmaar
27.751; Den Helder 31.112; Zaandam 33.772 en Velsen
42.553. Eén hiervan n.1. Haarlemmermeer, draagt
een plattelandskarakter, doch onder de kleinere zijn
er enkele, die meer van een stand dan van een
dorp hebben. Hoorn bijv. en Weesp. We maken
dus geen groote fout. als we bovengenoemde zes
plaatsen met tezamen 189.376 inwoners rekenen bij
de drie grootste gemeenten cn de stedelijke bevol
king stellen op 1.137.657. dit is 71 van het totaal.
Voor het platteland bliju dan ongeveer een vierde
deel over of 400.000.
Negentien gemeenten zijn er, wier zielental bene
den de 1000 ligt. Negen komer zelfs aan de 600 niet
toe. Op één na, n.1. Anke veen, liggen al die kleintjes
in Noord hol land Noord.
De allerkleinsten zijn: Katwoude 227; Kwadijk -126;
i /Vlieland 161: Beels 169; Oudendijk 493; Warder 485;
Schellinkhout 528; Middelie en Opmeer ieder 586 in
woners.
Volgens het Jaarboekje der provincie doet zich' on
der don rook van Pu mierend het. volgende merk
waardige geval voor: D°ar grenzen aan elkaar de
drie gemeenten Kwad':k. Middelie en Warder. Samen
hebben zij 1497 inwoners, n.1. 426, 485 en 586. Elk
heeft zijn eigen bestuur, maar samen moeten zij het
doen met cén burgemeester, die bovendien in* elk
zijner gemeenten de functie van secretaris vervult.
I Actie tot behoud van deze rechtbank van
land- en tuinbouwcorporaties.
In het Landbouwhuis te Alkmaar is een vergade-
i ring gehouden van vertegenwoordigers van land- en
A tuinhouwvereenigingen, ter bespreking van de wen-
sschelijkheid. om tot den minister van justitie oen
W--verzoekschrift te richten, strekkende tot behoud der
I Alkmaarsche rechtbank.
Besloten is een dergelijk request aan den minister
I te zenden, daar de verschillende corporaties van oor-
I deel zijn dat land- en tuinbouw met een rechtsbedee-
ling van Haarlem of Amsterdam uit geenszins ge
haat. zijn. doch integendeel met grootere kosten
worden belast, juist in deze voor den land- en tuin
bouw zoo benarde tijden.
VAN EEN SCHOMMEL GEVALLEN.
Meisje met een hersenschudding opgenomen.
In de uitspanning Schinkelhaven te Amsterdam
is Zondagmiddag een 20-jarig meisje van een schom
mel gevallen en met een hersenschudding opgeno
men. Zij is naar het Wilhelminagasthuis overge
bracht.
Bij het maken van een bocht in de sloot
gereden.
Zondagmorgen heeft te Montfoort. een ernstig mo
torongeval plaats gehad. Een motor, komende uit
de richting Rotterdam, waarop gezeten waren, de
bestuurder, de 32-jarige J. ter B. uit Rotterdam en
een duopassagier, de 19-jarige L., eveneens uit Rot
terdam, reed met een vaart bij het maken van een
bocht in een sloot. Voorbijgangers brachten de dren
kelingen op het droge. Per auto van den Geneeskun
digen Dienst zijn B. en L. naar de Rijksklinieken te
Utrecht vervoerd.
Bij onderzoek bleek dat de bestuurder een zware
hersenschudding had bekomen. Zijn toestand is zeer
zorgwekkend.
De duopassagier heeft een armfractuur.
De beide verongelukten waren op weg naar Ut
recht.
TSvee kordate dienstboden te Den Haag.
De politie doet een goede vangst.
Toen Vrijdagavond de beide in een perceel aan de
Nieuwe Parklaan te Den Haag inwonende dienstboden
omstreeks kwart over tien thuiskwamen, en zich in
haar slaapkamer welke op de eerste etage gelegen is.
hadden begeven, ontdekten zij plotseling tot haar niet
geringen schrik op haar kamer achter een kastje ver
scholen, een haar onbekenden man. Zij snelden het
vertrek uit. sloten de kamerdeur af en waarschuwden
de politie. De bewoners waren met vacantie buiten de
stad. Buiten gekomen, konden de beide vrouwen den
man nog juist uit het slaapkamerraam zien springen
en de vlucht nemen.
De ijlings der politieauto toegesnelde atnbtenaren
zetten de omgeving af en stelden een onderzoek in. Zij
troffen gezeten op een muurtje voor een perceel aan
den Wagenaarweg, een man aan. Uit het tegelijkertijd
in de woning ingesteld onderzoek bleek, dat op de
dienstbodenkamer een linnenkast was doorzocht en dat
o.a. uit een portemonnaie een bedrag van pl.m. f 3.90
werd vermist. Voorts bleek, dat de dader moet zijn bin
nengekomen door een lichtraam op het dak, waarvan
het glas was uitgenomen. Bij fouilleering werd het
ontvreemde bedrag op den aangehouden man bevonden.
Ook bleek hij, vermoedelijk door den sprong uit bet
raam, aan een been te zijn gewond. Hij werd medege
nomen naar het hoofdburetau alwaar hij bleek te zijn
de -24jarige, te Voorburg woonachtige broodbakker H. J.
W. Nadat de Geneeskundige Dienst hem had verbonden,
is hij in bewaring gesteld. De politie meent in hem den
dader van nog verschillende andere inbraken van den
laatsten tijd te hebben gevonden.
Hoe grootmoeder haar kleinkind kwijt
raakte. 4-jarig jongetje 24 uur op het
politiebureau.
De politie vond op den Brusselschen Weg te
Maastricht een vierjarig jongetje, dat vertelde door
vader met chocolaatjes te zijn achtergelaten. Men
toog op onderzoek, echter te vergeefs en de kleine
schikte zich behagelijk ten politiebureele, waar hem
liefdevol onderdak werd verleend.
Vrijdagavond laat kwam licht in dit zonderling
voorval.
Grootmoeder M. K., uit Luik was in Hevelte (D.) fa»
milie wezen bezoeken en had haar kleinkind meege
nomen. Te Maastricht hadden beiden een bezoek ge
bracht aan de St.. Servaeskerk, en daar was zij het
ventje kwijt geraakt. Goede raad was duur. In groo-
ten angst reisde de grootmoeder daarop door naar
Luik. Vandaar is zij Vrijdag naar Maastricht terug
gekeerd en begon toen bij de kerk weer nasporin
gen te doen.
Hier deelde haar de koster mede, dat zich op het
politiebureau een kereltje bevond, en inderdaad had
daar een hartelijk weerzien plaats.
Het knaapje had 24 uren ten bureele vertoefd en
bleek er zeer op z'n gemak, zóó zelfs, dat grootmoe
dertje moest soebatten om hem weer mee te krijgen.
Jongeman te ZandvOort verdronken. Te
ver in zee gegaan.
Zondagmiddag te omstreeks twaalf uur is aan het
vrije strand aan de Noordzijde te Zandvoort een bader
verdronken. Het slachtoffer is de 25-jarige J. Piek,
coupeur, wonende te Amsterdam.
Hoewel herhaalde malen gewaarschuwd, ging hij te
ver in zee. De zee trok door wind en stroom zeer sterk,
waardoor de jonge man. afdreef. Een viertal zwemmers
waagde het hem te hulp te komen. Na een kwartier
werd het slachtoffer aan land gebracht. De levensgees
ten waren evenwel reeds geweken.
Bij het zwemmen verdronken.
Zondagmiddag te ongeveer half drie is de 20-jarige
G. B. bij het zwemmen in de Buitenvest te Hulst ver
dronken. Het lijk werd eenige uren later opgehaald.
Lijk aangespoeld.
Op het Noordzeestrand te Vlieland is aangespoeld het
in verregaande staat van ontbinding verkeerende lijk
va eèn vrouw. De vrouw droeg twee katoeen badpakken
over elkaar. Haar kiezen zijn gaaf, terwijl de tanden
ontbreken.
Noodlottig ongeval te Nijmegen. Man
de beide beenen afgereden.
Zondagavond sprong de heer v. d. V. uit de tram
NijmegenBeek en had daarbij het ongeluk te strui
kelen. Hij kwam met eide beenen onder dc in volle
vaart rijdende tram, met het gevolg dat zijn beide
beenen verbrijzeld werden.
Nadat door Dr. Koch cle eerste hulp verleend was,
werd het slachto'fer naar het St. Canisius Ziekenhuis
overgebracht, waar dc man in den loop van Zondag
aan de gevolgen is overleden.
MEISJE GEDOOD.
Spelende onder zakken graan geraakt.
Bii den molenaar A. Ooms, te Nieuw-Vosmeer,
heeft'een treurig ongeval plaats gehad. Een meisje
van omstreeks drie jaar was met de andere kin
deren onder' den molen op zakken met. graan aan
het spelen. Op een gegeven moment ging de stapel
aan het .schuiven. Waardoor de kleine onder de za k
ken geraakte. Voor dat de ouders hulp konden bie
den, bleek het kind reeds zoo ver weg te zyn, dat
de inmiddels geroepen geneesheer geen hulp meer
kon vqrleënen. daar de dood reeds was ingetreden,
aldus het „D. v. N. Br."
KIND TE WATER.
Redder dreigt ook te verdrinken.
Te Maastricht raakte een 4-jarig kind. nabij de
Kesselkade in het Kanaal Zekere A. N. sprong on
middellijk te water, doch werd bij het duiken ern
stig aan het hoofd gewond Hij slaagde er echter
in den kleinen drenkeling te grijpen. Toen hem de
krachten dreigden te begeven, schoten twee voorbij
gangers op hun beurt te hulp, waarna het gehcele
stel gelukkig op het droge werd gebracht.
Zoowel dc kleine als de moedige redder waren er
erg aan toe. zoodat medische behandeling noodig
was. Hierna konden beiden naar hun woningen wor
den overgebracht.
KIND UIT HET RAAM GEVALLEN.
Zondagavond heeft in de Louis Bothastraat No. 24
te Amsterdam een betreurenswaardig ongeluk plaats
gevonden. Een zesjarig kind viel daar onverhoeds
uit het raam van dc derde verdieping en kwam zoo
ongelukkig neer, dat het op slag dood was.
MIJNONGELUK IN POLEN.
In eenmvn in Ruda in Polen is een ernstig onge
luk gebeurd. In een myngang op 3S0 M. diepte
stortte plotseling de zoldering in, waardoor 3 arbei
ders werden bedolven. Een hunner kon slechts dood
worden geborgen. De beide anderen berden in zwaar
gewonden toestand naar het ziekenhuis overgebracht.
XLIX.
Zonderlinge vrees.
Het was maar een simpel krantenbericht, uit
Brazilië:
„In koffiekringen vreest men, dat aan de koffie-
vernietiging een einde zal komen."
Dat gaat dus zoo: eerst doet men in onafzienbare
koffietuinen alle mogelijke moeite om millioenen
kilo's boonen te winnen cn als men daarin met Moe
der Natuurs hulp is geslaagd, hoopt men, dat de re-
geering voor het vernietigen van enorme hoe
veelheden groote bedragen beschikbaar zal stellen.
Voor die verwachting bestond goede reden, want
zóó was de laatste jaren dc koffic-politiek. Acht mil-
lioen balen zijn op verschillende wijze aan de con
sumptie onttrokken: eerst, werd de overvloed in zee
geworpen, doch dat verpestte de lucht in de haven
steden; toen zijn er briketten van gemaakt; ook
heeft men geprobeerd er moerassen mee te dempen,
doch tenslotte werden er eenvoudig vuurtjes van
gestookt en de schatkist betaalde. Nu schijnt die
hopeloos leeg te zijn en vandaar de vrees, dat ver
nietiging geen geld meier zal opbrengen.
Een raar wereldje niet waar?
Als iemand wil beweren, dat wij leven in de beste
aller werelden, dat de organisatie uitnemend is cn
dat wij het gebod der naastenliefde naarstiglijk in
toepassing brengen, dan hebben wij respect voor zoo
veel verbeeldingskracht, doch kunnnen er voorloopig
nog niet mee instemmen.
Bodemschatten.
De bodem is rijk aan schatten: steenkolen, olie,
metalen, enz. Hoe rijk, weet niemand precies.'doch
dit schijnt wel vast te staan, dat de voorraad niet
I wordt aangevuld en dat er dus een tijd komt
vroeger of later dat hij uitgeput is.
Hoe moeten wij dan het leven houden?
Geen kolen voor de verwarming van onze hui
zen, voor het stoken van machines; geen benzine
en smeerolie voor auto's, vliegtuigen; enz.; geen
ijzer, koper, enz. metalen voor al de dingen,, die we
nu gebruiken.
Hot is niet denkbaar cn legt ons als eerste plicht
op om ter wille van liet nageslacht niet met al die
kostelijke schatten te morsen; Wij moeten er zuinig
mee zijn v.11 ze niet onnut xerspillesu
Nu zijn er menschen, die beweren: komt tijd, komt
raad. De wetenschap, meenen ze, zal ons geslacht
niet in den steek laten, nu niet, en later niet. Loopt
het mis met de kolen als verwarmingsbron, dan zal
er stellig een ander middel gevonden zijn om ons
voor bevriezen te bewaren. Tegen dat de benzine op
is, heeft men ze waarschijnlijk ook niet meer noodig
en kan zich redden met een ander voortbewegings
middel, enz., enz.
Deze opvatting getuiet van een groot, optimisme.
Gezien de wonderen op technisch gebied, waardoor
wij telkens weer met verbazing worden geslagen, is
er stellig reden om niet al te zwaartillend te zijn,
doch het geeft ons geen vrijheid om zorgeloos te
worden. Trouwens, niemand heeft wezenlijk belang
bij het roekeloos omspringen met de in den aard
bodem aanwezige schatten noch bij het vernietigen
van de kostelijke producteen, welke de levende na
tuur ons kan bieden.
Grootcendeels met instemming ha'en wij aan, wat
Dr. Henri Polak hierover schrijft.
Toen Theodore Roosevelt president was van de
Vereenigde Staten, riep hij een conferentie van des
kundigen bijeen, die zich over de verkwisting van
allerlei schatten in en op de aarde moest uiten. Het
verslag van haar verhandelingen is zeer leerrijke
lectuur.
Alle ter conferentie aanwezige xperts op verschil
lend gebied spraken ernstige aanklachten uit tegen
de verspillers, de exploitanten van mijngji en groe
ven. van bosschen, van oliebronnen enz. enz. Er
werd gewag gemaakt van het op ongeloofelijke
schaal vellen van wouden zonder dat nieuwe aan
plant van hout geschiedt; over het onoordeelkun
dig behandelen van oliebronnen, waarbij men het
gas laat ontsnappen, hetgeen op zichzelf 'n verlies is,
doch ten gevolge waarvan tevens een aanzienlijk ge
deelte van de aanwezige olie nooit te voorschijn kan
worden gebracht; over het op onjuiste manier af
tappen van terpentijn, waardoor de hoornen bij
massa's sterven cn over tal van misbruiken van
gelijken aard.
Sindsdien is men van kwaad tot erger vervallen.
Het vernietigen van bosschen gaat in versneld
tempo voort en nieuwe aanplant houdt geenszins
daarmede gelijken tred. Misschien is er verbetering
gekomen in de winning van aardolie, doch daar
tegenover staat een buitensporig toegenomen ge
bruik, dank zij automobielen, vliegtuigen, duikboo-
ten enz.
De vernietiging van bosschen geschiedt voorname
lijk ten behoeve van de vervaardiging van papier
en van kunstzijde. Als ik denk aan de tallooze
reactionnaire kranten, aan de massa's prul-litera
tuur, aan de zoutclooze humoristische en andere
periodieken, aan ue geweldige hoeveelheden commer
cieel en reclame-drukwerk (dat in een goed georden
de maatschappij overbodig zou zii en ik denk aan
de statige pijnbosschcn, die daaraan dag in dag uit
ten offer worden gebracht aan de vernietiging van
de bestaansmogelijkheeid van tal van diersoorten, die
daarvan het. gevolg is, om van ongu. stige climato-
logische en hydrologische consequenties niet te ge
wagen, dan schrompelt mijn toch al niet groote lief
de voor de tegenwoordige samenleving tot uiterst ge
ringe afmetingen ineen.
Maar verbruikte plantaardige voorraden kunnen
vervangen worden. Mineralen echter niet. Wat men
aan olie. aan metaal ertsen, aan metalloïden, aan
gesteenten aan de aarde ontneemt, is voor altijd
henen. Wie een boom rooit, kan een boom planten.
Maar die olie oppompt, kan de daardoor ontstane
leegte niet vullen en wie ijzererts delft, kan de aar
de niet hergeven wat hij haar "heeft ontnomen.
Het is dus de plicht van elk geslacht, n, met het
oog op de behoeften van latere geslachten, zuinig
te wezen met hetgeen zich in 's werelds voorraad
schuren bevindt. Maai- dit geschiedt geenszins. Aan
oorlogstuig van allerlei aard worden ontzaglijke
massa's grondstoffen misbruikt. (en ook) voor de
vervaardiging van de tallooze massa- en andere
voortbrengselen, die voorzien in kunstmatig gekweek
te behoeften. Dc verkwisting der natuurschatten is
niet te overzien en eenmaal komt de dag, waarop zij
uitgeput zullen zijn, veel vroeger dan bij rationeel
gebruik noodig zou zijn geweest.
Er zijn menschen, technici en chemici vooral, die
deze roekeloosheid heelemaal niet erg vinden. De
zulken zijn namelijk overtuigd, dat het menschelijk
vernuft wel voor ailes, dat „opgesoupeerd" is, plaats
vervangers zal vinden. Misschien zullen zij in het ge
lijk worden gesteld. Wellicht ook niet. Het. laatste
zou naar mijne opvattinge het beste zijn. Want. het
zou tot gevolg hebben, dat de menschheid zou ge
noodzaakt zijn. haar leven eenvoudiger en natuur
lijker in te richten hetgeen haar slechts ten goede
zou kunnen komen."
Met dit laatste gaan we volledig accoord en het
verheugt ons buitengewoon, dat er onder de jongeren
een naar wij meenen, steeds sterker wordende stroo
ming baan breekt naar een andere levenshouding.
De zedelijke en geestelijke waarde van den mensch
heeft om tot volle ontwikkeling te komen, geen
voetbal-tribunes, geen dancings en geen luxe-auto's
noodig.
Woorden en daden.
De Commissie-Weiter heeft haar bezuinigingsvoor
stellen op onderwijsgebied getoetst aan twee criteria,
dat zijn maatstaven;
1. de pacificatie, de bevrediging tusschen open
baar en bijzonder onderwijs mocht niet worden aan
getast:
2. het peil van het lager onderwijs
moet gehandhaafd b 1 ij v c 11.
Zóó zijn de woorden: geen daling van het
peil, en hoe zijn de daden?
a. Personeelsinkrimping door vergrooting der
klassen, terwijl het aan de gemeenten verboden zal
zijn. daarvan af te wijken.
b. Een halfwas „juffrouw voor de lagere klassen",
volgens De Bode. het orgaan van den Bond van Ned.
Onderwijzers, een brok barbaarschhcid, dat eenvou
dig een hoon is voor alle onderwijs.
c. Een salarispeil, dat den beginnenenden onder
wijzer in een derde-klas-gemeente zal afschepen met
netto f 14.78 per week, of twee kwartjes per uur.
Er zou nog van allerlei bij te halen zijn. doch deze
drie voorbeelden zijn sprekend genoeg om te doen
zien. dat woorden en daden van de Commissie-Wei
ter op de meest krasse wijze met elkaar vloeken.
En dat terwijl vloeken juist verboden is!
Wie betalen den steun?
Hot r.k. Kamerlid Max van Poll geeft op boven
staande, vraag het volgende antwoord in zijn blad
„De Morgen":
„All-een reeds de steunmaatregelen aan land- en
tuinbouw en veeteelt zullen een jaarlijkschcn last
van ongeveer 200 millioen gulden op ons volk leg
gen in den vorm van hoogerc prijzen voor de eerste
levensbehoeften. Ook de overige maatregelen leggen
alle lasten op de consumptie."
Zulke crisis-politiek van zijn geloofsgenoot Ruys de
Beerenbrouck is hem een doorn in het vleesch. II ij
denkt aan de Kamerverkiezingen van 1933 en vreest
voor gevolgen van den meest ernstigen aard.
Laai ons hopen, dat zijn vrees bewaarheid wordt,
doch wat te zeggen van den afgevaardigde, die zich
aandien als een vurig democraat en niettemin heeft
medegeholpeu om de eerste levensbehoeften zoo duur
te maken?
Want dit staat vast; de heer Max van Poll heeft
in de Kamer zich niet verzet tegen de regeerings-
voorstellen en ook-door zijn toedoen zijn het juist
de groote g e z i nn en, die de crisislasten moe
ten opbrengen.
Als de kiezers dit niet vergeten, konden dc ver
kiezingen inderdaad gevolgen van ernstigen aard
hebben voor hem zelf.
Voor de democratie met de daad zou dat geen ver
lies zijnl
