In Duitschland langs de weg.
Verschrompelde
tuinbouw.
In Stuttgart en Nünchen.
W. C. VAN GEELEN,
Zoo kan het niet langer!
Vereenv. spelling).
ALS men zo de hele dag langs de wegen heeft ge
tippeld en dan vooral in een landstreek, waar
de weg maar zelden vlak is, dan heb je 's avonds
wel eens geducht trek in warm eten. Dit was
met ons ook het geval toen we op een goede dag te
Stuttgart kwamen. In een vreemde stad weet Je echter
direkt niet zo goed de beste gelegenheid om je eetlust
te bevredigen. Zoodoende stapten we, afgaande op de
goede raad van een hulpvaardig burger, een kafée bin
nen. Op goed geluk af. De dikke waard begroet ons.
Merkwaardig type. De glazige, wantrouwende ogen,
zwemmen in hun waterige kassen. De bruine, vatte snor
siert het bolle, blauwachtig rode gelaat, terwijl de hoog
rood gekleurde brede neus duidelik demonstreert, dat
de man zeker niet een van de slechtste klanten van
zijn eigen inrichting is. Het half versleten, groezelige
schootsvel staat strak gespannen, over een dik buikje.
Met klein© trippelpasjes beweegt de waard zich door
het rokerige vertrek, om te speuren of het de gasten
aan niets ontbreekt.
In de hoek zitten twee heren van gelijk type als de
waard, maar dan met keurige kleren aan. Ze genieten
van hun schuimende pot bier. Hun ogen richten zich
Baar de plaats waar de buffetjuffrouw zit. De laatste
van haar kant slaat wel allerminst haar kijkers zedig
Beer, en wanneer dit oogenspelletje een poosje geduurd
heeft, komt zij al spoedig in gezelschap van de heren
vertoeven, om nu eens de een met haar springende
zwarte haarlokken en zachte huid te strelen, en dan
weer de ander.
Arm meisje, die haar vrouwelike waardigheid op zo
ellendige wijze verliest. Die haar zelfrespekt en vrou
welijke fierheid, zozeer heeft weggegooid, om als winst
object van de viezige, loerende waard, moreel dwalende
mannen naar het bierhuis te lokken. Diepe deernis met
dit stuurloos en ondergaande leven komt in ons op.
Brandende vragen dringen zich naar boven. Wat be
weegt deze mensen? Romantiek, avontuur? Ellende,
zorgen? Of ook misschien erfelike aanleg?
Vast staat, dat dit het leven in z'n uitwassen, z'n
perversiteit is, die hier half bedekt naar boven bre
ken, teiwyi het op zovele plaatsen bedekt voortwoekert.
Het leven manifesteert zich in ontzettend veel onder
scheidene vormen en fasen. Hier bouwt 't en groeit 't
tilt tot al groter schoonheid, wint het steeds aan diepte
en betekenis. Elders zinkt 't in al dieper poel van. ellen
de, wordt de dag steeds grauwer, de zuivere, opbouwen
de mogelikheden steeds slechter. Wonderllke mensen
wereld, die op de ene wijze zooveel schone harmonie
demonstreert en op de andere wijze een golf van men-
sellke ontaarding naar bulten brengt.
In ons „spietje" ontwaren we een vader die z'n vier-
fc vijfjarig zoontje de eerste ervaringen van 't bierdrln-
ken doet ondergaan. Arm Jong leven, dat zich in de
sfeer van rook, bier en perversiteit moet ontwikkelen,
tot een gezond en verantwoordelik mens.
We hebben het deze keer niet gelukkig getroffen
inet ons eethuis. En toch is het goed de werkelikheid
van alle zijden te leren bezien en waar te nemen. Maar
niettemin bleef dit voor ons een van de donkere plek
ken van het overigens zo zonnige en schone Stuttgart.
De stad zelf is wel zeer merkwaardig gelegen. Bijna
Uitsluitend op heuvels gebouwd, met op de achtergrond
hoger» bergen, begroeid met donkere pijnbomen en hier
en daar wljdse vergezichten. Witte huizen met" rode
daken staan hier en daar verspreidt in de buitenwijken
Het goudgele, rijpende koren, buigt zich in zacht gol
vende lijnen, met brede banen tussen de verspreide wo
ningen. Vanaf de Kanonnenweg, dringt de blik diep in
het brede Neckardal, dat in slingerende en kronkelende
bewegingen de plaats wijst waar de Neckar, zich langs
groene bergen, naar het oude Heidelberg spoedt. Voor
ons op reist de monumentale toren van het machtige
station. Links er van staat het oude slot, nu gedeelte
lik door brand verwoest Rcht strekken de fraaie Slot
parken zich uit en bieden menige bewoner van Stutt
gart een rustige en aangename verpozing. In het cen
trum van de stad vinden we naast moderne gebouwen,
als postkantoor, vele oude merkwaardige huizen, die de
taal spreken van honderden jaren terug. Het plecht
statige paleis, waar eens In voorbije dagen de koning
van Würtemberg was gehuisvest, is tans ingericht voor
museum. Zo zien we dat de tijd overal verandering
brengt. De verhoudingen wijzigt. Oude bestaande din
gen met ondergang bedreigt, nieuwe levenskrachtige een
kans gunt.
Stuttgart Is fraai, schoon, schilderachtig. De straten
lijken te deinen als de golven van de zee. De omgeving
1s heerlik. Grote bossen, hier en daar kleurige rotsen,
weer elders zachtere glooiingen met vruchtbare koren
velden. De kronkelende Neckar en de pittoreske huis
jes van de dorpen in de nabijheid. Onvergetelike indruk
ken blijven hiervan achter.
Geheel anders in Mlinchen. Wel de voornaamste stad
van Zuid-Dultschland. Stad van kunst en toerisme. Met
machtige, schone oude gebouwen en indrukwekkende
nonchalance. „Ze zou er vóór of er na in betrokken
kunnen zijn. En in dit geval maar laten we liever
zien dat we 't eens worden! Komaan, laten we za
kelijk blijven. U „stopt" me, en ik ga er van door!
Etherton heeft me aan den dijk gezet, nou, ik ga
naar Amerika. Vanaf dat ik een joggie was, heb ik
een beetje gespaard, en dat geld kan ik direct opnemen
bij een van de banken in Hallithwalte. Ik ga het op
halen, als ik de zaak met u vereffend heb, óen
dan poets ik 'm van avond nog, zonder naar mijn
kamers terug te keeren. Ik kan dan de boot nog pak
ken, die Zaterdag van Llverpool vertrekt, en de
rest is stilte. Komaan, meneer Birch, hoeveel?"
Indien Birch geweten had, hoeveel Pike er aan gele
gen was, om de zaak zoo spoedig mogelijk in orde te
brengen, dan zou hij zich geruster hebben gevoeld over
(hetgeen Pike wist. Pike kende de waarde van onmid
dellijk af te rekenen; dienzelfden dag zou Marston met
Garrett naar de politie kunnen gaan. Hij moest van
Birch zooveel mogelijk en dat liefst direct, zien los te
krijgen, zoolang hij ze nog vóór was. Maar Birch wist
niets. Hij was verpletterd, toen hij hoorde, dat zijn we
derwaardigheden van den laatsten tijd aan Pike be
kend waren: hij begreep den hachtelijken toestand,
waarin Pike's mededeelingen aan de politie hem zou
den kunnen brengen. En dan was er nog het legaat
van M'lle de Coulanges. Hij was wel verplicht om Pike
tot zwijgen om te koopen.
Ze begonnen te handelen. Maar Pike was onvermurw
baar, wat betreft de te betalen som. Hij wilde vijf dui
zend pond hebben, hij wees er Birch op, dat hij die
zou kunnen kiijgen, als hij naar de politie of naar
Sindal ging en alles vertelde wat hij wist. Hij -lachte
om Birch's veronderstellingen, dat er meer bewijs noo-
dig zou zijn. Er was bewijs genoeg, verklaarde Pike.
dcor wat hij wist te vertellen, en hij kon heel gemak
kelijk zeer gegronde en uitstekende motieven aanvoe
ren, waarom hij niet de geheele waarheid had gezegd
bij het onderzoek. Vijf duizend pond, geen cent minder;
maar omdat hij Birch nu toch in zijn macht had. was
hij vriendelijk genoeg te verklaren, dat hij geen bezwaar
had te onderhandelen over de wijze van betaling. Ten
slotte werden ze het eens: duizend pond in baar geld,
direct; twee duizend zouden binnen een maand op re
kening van Pike naar New York geremitteerd worden:
de rest drie maanden later. Birch haalde zijn cheque
boek te voorschijn.
„Geen chèque op mijn naam!" zei Pike,. op zijn hor
loge kijkend. „Schrijf hem uit op uw eigen naam en
geef mij het geld in banknoten van vijftig. U hebt
nieuwe. Met druk verkeer en een stormachtig verleden.
Hier hebben Eisner en Landauer geworsteld, om aan
de bevolking van Beieren meer geluk en welvaart te
brengen. Hier hebben de stormvlagen van de revolutie
van '18 en '19 gebeukt. Hier hebben in felle kamp oude
en nieuwe elementen tegen elkander gestreden. Nieuwe
hoop is in eenzame vertwijfeldeharten gevaren. Na vier
monsterachtige jaren vn oorlogsellende, kwam de val van
de regeerders die de oorlog hadden bestendigd. Nieuwe
mogelikheden deden zich voor. Een siddering van
vreugde voer door de naar verlossing hijgende mensen
harten. Nu waren de oude boeien verbroken, nu lag de
weg tot bevrijding, tot een menselike samenleving open.
Mannen als Eisner, Landauer en vele andere gaven hun
beste krachten, zo nodig hun leven, om de maatschappij
van den ondergang te redden, de mensheid tot welvaart
en wezenlike kuituur te brengen. De oude beschaving
die dreigde onder te gaan, opwaarts te richten,
Daden van de meeste opofferingsgezindheid hadden
dageliks plaats. Edele motieven dreven velen in koors-
achtlgo haast voort, om te arbeiden aan de opbouw van
een menselike samenleving. Helaas. Al te veel oud voor
oordeel zat In duizenden vast. Gestook achter de scher
men. Gehlta in een reaksionaire pers. deden allerlei be-
denkellke hartstoohten opvlammen. In het onbewuste
van vrienden en vijanden, voor- en tegenstanders van de
nieuwe orde die groeiende was, zaten al te veel onbe
rekenbare elementen en hartstochten, die opnieuw een
faktor van ernstige bedreiging vormden.
Eisner werd door een sluipmoordenaar vermoord. Daar
staat het huis, waar deze mens zijn beste kraohten gaf.
Gustav Landauer, die reeds vele malen verzocht was.
toch München te verlaten, blijft op zijn post. Totdat de
troepen München binnentrekken. Hem gevangen nemen'
en bij het vervoeren naar de gevangenis, op aanstoken
van een officier, met geweerkolven en zwaar bespijkerde
laarzen afmaken was zijn lot. Z'n laatste woorden zijn:
„Slaat me toch dood. zijn jullie mensen."
Dertien jaren geleden, hadden deze gebeurtenissen ln
München plaats. Maar als we door de straten van deze
stad gaan. kunnen we ons van deze historie niet los
maken. Aan de gebouwen, waarin toen zovelen voor
een menselike samenleving hun leven gaven, hangt de
herinnering aan het verleden.
Op het kerkhof te München. staat in soberheid en
oenvoud, een gedenksteen, als tastbare herinnering aan
wie zijn leven gaf.
Maar ook gaan onze gedachten uit naar alle mogelik
heden, die op deze dag in de lucht hangen. Toen een
felle reaksie op de mensonwaardige toestanden van vier
Jaren oorlog. Nu een felle reaksie op de gevolgen van
deze oorlog. Oorlogsschulden, ekonomiese chaos, werk
loosheid.
Opnieuw kolken uit de diepten van het menselike
wezen, de meest bedenkeüke hartstochten op. Welke
weg zullen ze gaan? Op welk doel zullen ze zich rich
ten? Zal er opbouw en verbetering door komen. We
gelooven het niet. Door moord en onderdrukking, pro
vocatie en geweld, worden de elementen niet geboren,
waarop de mensheid wacht. De elementen die meerdere
malen voor het Duitse volk noodlottig waren, zijn ook
nu weer in sterke mate aanwezig en vormen steeds meer
een bedreiging voor een redelike vooruitgang. Donkere
wolken hangen boven München en het overige Duitsch
land. Daden van sluipmoord en terreur, van wanhopige
verdwazing, hebben van tijd tot tijd in deze straten
plaats. Almeer bereidt men zich voor, om zo mogellk
de politieke tegenstander voorgoed terug te dringen.
Steeds meer vergeet men, dat de toegepaste middelen
wel de slechtste zijn, om tot bezuiniging, tot uitkomst
te komen. In de komende dagen en weken zullen we
nog meerdere malen horen, van het naar bulten slaan,
als verterende vlammen, der politieke hartstochten. Zal
de laatste noodverordening, waarin de buitengewone
rechtbanken zijn gesticht, met de bevoegdheid de dood
straf uit te psreken, deze toestand met ijzeren en bloe
dige vuisten meester worden? Of zal de toestand nog
meer vorscherpt worden, totdat de troepen van Hitier,
door een gewapende opstand tegen de regeering, beslag
zullen leggen op de macht? Of zullen de arbeidersmas
sa's, met uiterste inspanning van al hun beste kraohten,
de omstandigheden weten te beheersen, dat de gezonde
grondslag voor nieuwe en betere dagen wordt gelegd?
Wij hebben daar weinig vertrouwen in. Al te gek be
heersen eenzijdige fanatieke gedachten, en een branden
de haat jegens elkander, de mensen. Teveel plaats ne
men de overblijfselen van de kelzerlike beschaving, de
dagen van mllitairisme en hoogmoedswaanzin, nog bij
de mensen in. Er zal nog meer ervaring nodig blijken.
Of 't door het vele biergebruik komt, of door het druk
ke verkeer, misschien wel belden, maar grote zullen
beschilderd met fel roode letters, zeggen ons. dat elke
dag te München 11 verkeersongelukken plaats hebben.
In de maand Mei 14 met dodelike afloop. Zeer passend
stelt men daaronder de vraag: „Wilt u bij de volgende
zijn?" Niet? Kijk dan uit!!
Wel een zeer treffende wijze om allen die bij het ver
keer betrokken zijn, voor de konsekwenties van roeke
loze daden te stellen.
In München zijn zeer vele belangwekkende dingen te
zien. Naast rijke museums van schilderijen, fraaie ker
tijd genoeg om nog naar de bank te gaan, het is pas
kwart voor vier."
En om vijf minuten voor vier wandelde Pike het
kantoor van Birch weer uit. met duizend pond In zijn
zak, drie minuten daarna was hij op de bank, waar hij
zijn eigen geld had. Hij nam het grootste gedeelte er
van op, en zei tegen den bediende, die hem hielp, dat
hij een stuk grond ging koopen en dat contant wilde be
talen. En toen hij klaar was met zijn finantieele trans
acties, liep hij naar Hallithwaite High Street en tTad
oen passage-bureau binnen.
Het was werkelijk heel ongelukkig voor Pike, dat
iemand, die meer dap gewoon belang in hem stelde, hem
net dat passage-bureau zag binnen gaan en nieuwsgie
rig was. wat hij daar te doen had. Bij het onderzoek
betreffende den moord op Sir Cheville Stanbury waren
een paar stedelijke detectives aanwezig geweest, en een
van hen, een zekere Murgatroyd, was het opgevallen,
wat het lid van de jury zoo ronduit van Pike gezegd had;
nu vroeg hij zich af, of daar iets van waar zou zijn. Hij
was toevallig aan de overzijde van de straat, toen Pike
het passage-bureau binnenging, en zijn detective-Instinct
werd dadelijk gealarmeerd. Wat moest Pike daar doen?
Na een half uur gewacht te hebben, tot Pike weer naar
buiten en verder ging, stapte Murgatroyd rustig het
kantoor binnen en leunde vertrouwelijk over de toon
bank.
„Ken je dien kerel, die daar net hier was?" vroeg hij
zachtjes aan den scheepsagent, dien hij goed kende.
„Natuurlijk!" antwoordde deze. „Pike, die vroeger bij
Etherton was."
„En waarschijnlijk weet je ook wel. dat hij een be
langrijke getuige was bij het onderzoek gisteren," ging
Murgatroyd verder.
„Dat heb ik in de krant gelezen," bevestigde de an
der.
„En daarom," zei Murgatroyd, „houd ik hem in 't oog.
Zeg me nu 's in vertrouwen, wat voerde hij hier uit?"
De scheepsagent keek den vrager begrijpend aan.
„Streng vertrouwelijk?" vroeg hij knipoogend. „Po-
litle-zaak je
„Precies!" antwoordde Murgatroyd. „Streng vertrou
welijk!"
„Nu, als je het weten wilt", antwoordde de scheeps
agent, „hij vroeg of er Zaterdag booten van Liverpool
naar New York vertrekken."
„Aha!" zei Murgatroyd. „En wat nog meer?"
„Ik zou het aan niemand anders dan jou vertellen."
hernam de man. „Ik zondig tegen de regelen van de
ken. en tal van gebouwen die dateren uit vroegere
eeuwen, is toch wel een van de machtigste werken, het
Duitsche Museum.
Dit museum bevat de belangrijkste natuurwetenschap-
pelike verzameling der wereld. Die in 340 kamers is on
dergebracht. Wil men alles bezien dan moet een geza-
mellke afstand van 15 K.M. afgelegd worden. Op aller
lei gebied krygt de bezoeker een volledig overzicht van
de historiese ontwikkeling en de meest moderne uit
komsten van één of andere wetenschap. Wil men over
geologie, metaalbewerking, verkeersmiddelen, bruggen
bouw, vliegtechniek, weerkunde, electrotechniek, telegra-
rie en telefonie, fotografie, muziekinstrumenten, che-
mlese industrie of wetenschap, mijnbouw, scheepvaart,
landbouw, sterrekunde, textielindustrie en nog vele an
dere takken van wetenschap, kennis vergaren, een juist
inzicht in de historiese ontwikkeling verkrijgen, dan
komt men hier niet tevergeefs.
Uren dwaalden we hier. En het zijn onze slechtste
uren niet geweest. Hier konstateerden we veel in een
overzichtellke werkelikheid, wat anders veelal vaag voer
ons bestond. Veel waar we over gelezen hadden, stond
hier plotseling in tastbaarheid voor ons.
't Museum zelf is een machtig gebouw, fraai gelegen
aan de wild stromende Isar, hier en daar overbrugd
door van grote bergstenen gebouwde, sierlik gevormde
bruggen. Hoog boven de bruggen, op de achtergrond,
een fraaie toren.
Bloemen- en plantenliefhebbers, die wat aparts willen
zien en van een uitzonderllke uitgebreidheid, spoeden
zioh naar de Botaniese Tuinen. Iedereen vindt hier iets
van zijn gading. Naast de heerlik bloeiende Victoria
regla, treffen we een belangwekkende verzameling kak-
tussen aan. Alle mogelike planten zijn hier zamen ge
bracht. Tropiese en sub-tropiese en uit koudere wereld
delen. Bomen, struiken, bladplanten, bloemplanten. De
sierllkste orchiedee treffen we aan. Maar ook behoeven
we niet tevergeefs naar Reseda odorata, nenilsia of gla
diolen te zoeken. Machtig en groot verheffen de enorme
palmenkassen zich. Op de uitgestrekte terreinen, die
vele H.A. beslaan, kan men uren in nuttige verpozing
doorbrengen,
Münohen is een stad die aan feilen veel biedt. Op aller
lei gebied zijn er merkwaardige dingen te zien.
Ook is het de stad van het bier. Hoofdbron van In
komsten is de bierbrouwerij. Hiervoor behoeft men wei
nig moeite te doen om zich te kunnen overtuigen. Aan
alle- zijden treft men de enorme brouwerijen aan.
Het zeer drukke station, waar tot laat in de nacht
een levendige bedrijvigheid heerst, geven ons overtui
gende bewijzen dat München wel een van de belangrijk
ste toeristensteden is.
D.
TUINBOUW.
De waarde van den JnU-nitvoer van groen
ten, frnit en aardappelen gedaald tot
acht millioen gnlden tegen 13 a 16
normaaL
Nu de regeering aan het overwegen is, om ook
tuinbouw (verder) te steunen, kan het, ter oriën-
teerende informatie, zijn nut hebben, om aan de
hand van eonige statistische gegevens, het verloop
van onzen nationalen tuinbouw-export nader te
beziën.
De landbouwkundige medewerker van het „Alg.
Hsbl." geeft de volgende cijfers:
In normale tijden bedroeg de waarde van den
gezamenlijken Juli-aanvoer 15 16 millioen gulden,
thans echter slechts 8.
Juli 1926 14.9 millioen gulden.
Juli 1927 16.1 millioen gulden.
Juli 1928 16.2 millioen gu'den.
Juli 1929 15.0 millioen gulden.
Juli 1930 14.8 millioen g .den.
Juli 1931 11.9 millioen il.lon.
Juli 1932 8.1 millioen gulden.
Men kan dus zeggen, dat de Juli-waarde tot de
helft van normaal is gedaald. Daar zijn natuurlijk
twee oorzaken voor aan te wijzen, n.1. kleinere
export-hoe veelheid en lagere export-prijzen.
Ook verlieze men niet uit het oog, dat Juli een zéér
belangrijke maand is voor den tuinbouw!
Ruw genomen kan mer zeggen, dat de hoeveel
heid met circa een kwart a een derde deel is
achteruitgegaan (b.v. van 125 en 1335 millioen kg.
in Juli 1929 en 1930 tot 95 mililoen kg. in Juli 1931
en 1C32). De rest komt dus op rekening van de
slechte Diïjzen.
Daarbij denkt men natuurlijk in de eerste plaats
aen Duitschland en Engeland. De Juli-exocrt naar
eerstgenoemd land daalc dan ook als volgt:
Juli 1930 naar uitschland 8.2 millioen gulden.
zaak. HU boekte zUn passage en betaalde die. Dus Ik
vermoed dat hij vertrekt."
„Met een van de booten van Zaterdag?" vroeg Mur
gatroyd.
„Zaterdag ongeveer twaalf uur 's middags", zei de
agent. „Onder ons gezegd, ik begreep er uit, dat hij
vanavond naar Liverpool reist, 'n Stommiteit van hem
om hier te komen als jij op hem loert. Maar die lui
maken altijd een of andere fout, nietwaar?"
Murgatroyd liet den man in de meening. dat Pike door
de politie gezocht werd en liep de straat ai in de rich
ting, die Pike gegaan was. Murgatroyd had den naam
een handige kerel te zijn, en ook nu liet zijn handigheid
hem niet in de steek. Hij redeneerde als volgt: Pike
zou dien avond naar Liverpool vertrekken en zou zich
dus waarschijnlijk eerst te goed doen, voordat hU af
reisde. Murgatroyd zooht dus naar hem in eenige be
kende restaurants. Hij vond zijn mannetje al spoedig en
zag, dat Pike juist den aanval op een biefstuk opende.
Die zou dus voor het eerste kwartier bezig zUn en Mur
gatroyd begaf zich vlug naar het dichtbij gelegen hoofd
bureau van politie.
Toen Pike in zUn zonnigste heumeur het restaurant uit
kwam liep hU tegen Murgatroyd en nog een man op,
by de deur. Murgatroyd tikte hem op zijn arm.
„Een oogenblikje, meneer Pike", zei hU beleefd. „Gaat
u even een paar minuten mee."
HOOFDSTUK XVHL
„Komt u binnen, meneer!"
Pike vermoedde niet, hoe 'n samenloop van omstan
digheden hem dien middag zou tegenwerken, andere zou
hU er wel voor hebben opgepast, het passage-bureau en
het restaurant binnen te gaan. Maar hij was pedant-
zeker van het slagen zijner plannen en besefte ln de
verste verte niet, dat hij zelf nog eens ergens van ver
dacht zou kunnen worden. Maar het noodlot werkte
hem tegen en zijn plotselinge aanhouding door Murga
troyd en diens helper was het resultaat van diverse
machten, die achter zijn rug aan het werk waren ge
weest
Dien dag was Etherton laat voor de lunoh naar huis
gegaan, en daarna had hij wat met Letty in den tuin
gewandeld. Hij rookte zijn sigaar onder een taxis-boom,
toen Calvert, de inspecteur van politie, door het hek
fietste en naar het grasveld kwam. Etherton wees zU'n
bezoeker een stoel en presenteerde hem een sigaar.
Heeft U een BRIL noodig of is Uw Bril kapot?
Dan even naar
Gediplomeerd Opticiën V.V.O.
LAGEZIJDE B 40 Tel. 26 SCHAGEN,
want nergens vindt U grooter keuze Monturen,
Glazen, enz., enz. Uitsluitend de allerbeste kwaliteit
tegen lage prijzen, terwijl U bij ons alleen op
reparaties aan Uw bril kunt wachten.
Juli 1931 naar Duitschland 4.3 millioen gulden.
Juli 1932 naar Duitschlanu 3.7 millioen gulden.
Men ziet hieruit, dat Duitschland ongeveer de
helft (in 1930 ruim en in 1932 bijna!) van onzen
tuinbouw-export afnam, en dat de daling van onzen
export naar Duitschland sedert 1930 heeft be
dragen 55%, terwijl de totale exportwaarde in
dien tijd „slechts" 45 daalde.
Eén der oorzaken daarvan is het feit, dat de
Duitsche regeering in de afgeloopen maand Juli een
rigoureuse contingenteering van den aardappel-
invoer heeft uitgevaardigd, nl. 1000 wagons, terwijl
wij normaal gemiddeld ruim 0000 wagons naar dat
land exporteerden in Juli. De deviezen-beperking
heeft echter gemaakt, dat.... die 1000 wagons niet eens
bereikt zijn. Het zijn er maar 850 geworden!
Een geluk bij een ongeluk is, dat Engeland, dat
de laatste drie jaren vóór de ejisis gemiddeld 600
wagons vroege aardappelen van ons betrok, sedert
dien steeds méér is gaan betrekken van ons land::
vr. aardappelen n. Engeland in 1927 540 wagons,
vr. aardappelen n. Engeland in 1928 820 wagons,
vr. aardappelen n. Engeland in 1929 510 wagons,
vr. aardappelen n. Engeland in 1930 1220 wagons,
vr. aardappelen n. Engeland in 1931 1860 wagons,
vr. aardappelen n. Engeland in 1932 2520 wagons.
De prijs per wagon bedroeg thans echter nog
slechts 330 gulden (in de drie jaren daarvóór 420,
500 en 710!)
De sterk gestegen export naar Engeland heeft
echter niet kunnen verhinderen (óók misoogst is dit
en vorig jaar in 't spel!)), dat de totale Juli-export
van vroege aardappelen, die in 1929 en 1930 nog
ongeveer 5500 wagons bedroeg, in 1931 daalde tot
2100 en in de afgeloop3n maand Juli 3100 wago*-8
bedroeg. Hoe de prijs van drie en een kwart cent
per kg. zou z'jn geweest, indien ec geen aardappel
ziekte was geweest, laat zich raden-
Met onzen overigen tuinbouw-uitvoer liet Engeland
het echter leelijk zitten. Daar hebben de beruchte
invoerrechten voor gezorgd. Do hoeveelheid groenten
en fruit, die we in Juli naar Engeland zonden,
bedroeg 17^ millioen kg. tegen 26 millioen kg. in
Juli van het vorige jaar, een achteruitgang dus met
8V2 millioen kg. of precies een derde deel! En de
w aarde daarvan (dus wederom zónder aardappe
len) daalde van 5,2 tot 2,9 millioen gulden, dus tot
weinig meer dan de helft!
Terloops zij er nog even op gewezen, dat óndanks
het feit, dat de aardappel-export naar Engeland van
18y2 op ruim 25 millioen kilo sprong, de waarde
niettemin daalde en wel van 1.4 op 0.8 mill. gulden.
Zeer slecht was thans b.v. de tomaten-uitvoer
naar Engeland, nl. 850.000 gulden, tegen drie en een
kwart millioen gulden vorig* jaar. Weliswaar was
Juli 1931 eep record-maand naar hoeveelheid (1
mill. kg. tegen 5, 6, 8 ëiv 9 in do jaren daarvóór),
maar fhans werd de daling tot 5 millioen .kg. be
geleid door een prijsdaling van 24V2 op 14y2 cent
per kilo! (in normale tijden een kwartje k dertig
cents).
Vermelding verdient nog, dat thans in Juli even
veel tomaten naar Engeland gingen als in Juli 1926
en 1927, doch.... toen werd daarvoor resp. 2 en V/2
millioen gulden ontvangen en thans nog slechts
f 850.000!
Verban die dagen, waarop gij door pijn in uw rug
en spieren, door urinestoornissen, hoofdpijn en dui
zeligheid, door afgematheid, terneergeslagenheid en
uitputting uw werk niet doen kunt. Deze verschijn
selen zijn dikwijls de eerste waarschuwingen van
verzwakking der afscheidingsorganen.
Van de gezondheid en kracht dezer organen hangt
uw welzijn af. Zijn zij verzwakt, dan hoopen urine
zuur en andere schadelijke stoffen zich op, welke
rugpijn, spit waterzucht, graveel en blaasstoornis-
sen veroorzaken.
Herstel uw gezondheid door vanaf heden Posters
Rugpijn Pillen te gebruiken Dit speciale middel
werkt rechtstreeks op de betreffende organen, neem!
de oorzaak weg van uw lijden, waardoor gij u we
der spoedig flink en gezond zult voelen.
Bij alle drogisten enz k f 1.75 per flacon.
„Zoekt u nog steeds naar den naald in den hooiberg,
inspecteur?" zei hij. ,,'n Heel karwei hè?"
„We moeten toch iets te doen hebben, meneer Ether
ton", antwoordde Calvert. „We kunnen niet met onze
handen over elkaar zitten, tot de waarheid vanzelf aan
't licht komt. Ik ben naar u toe gekomen," ging hij
door, rondkijkend om er zioh van te overtuigen, dat
vanuit het huis niemand hen hooren kon, „om eens met
u te praten, als u er geen bezwaar tegen hebtf over dien
secretaris van u, Pike."
„Gewezen secretaris," verbeterde Etherton.
„Zeker, gewezen secretaris," stemde Calvert toe. „U
hebt hem er uit getrapt. Ik heb sinds gisteren veel over
hem nagedacht - na wat dat jury-lid over hem zei, Pike
was lang bij u in betrekking. Wat ls 't eigenlijk voor
een soort man?"
„Een goede-werkkracht en een misselijke kerel", zei
Etherton lakoniek.
„En toch heeft u hem verscheidene jaren gehouden?"
vroeg Calvert,
„Ik heb tot nu toe niet geweten, hoe 'n slecht mensch
hU eigenlijk was", antwoordde Etherton. „Ik wist wel,
dat hij sluw en onbetrouwbaar en zoo was. Maar ik had
niet gedacht, dat hU in staat was zoo te doen als
twee of drie dagen geleden."
„Denkt u, dat hU in zijn getuigenis de waarheid sprak?"
vroeg Calvert
„Als u mijn meening wilt weten," zei Etherton lang
zaam, „dan zou ik zeggen, dat Pike tot op zekere hoogte
absoluut de waarheid sprak. BUvoorbeeld, wat hU zei
omtrent mevrouw Stanbury en mij was volkomen waar.
HU kan ook de waarheid gezegd hebben omtrent dien
kreet, dien hU zei gehoord te hebben, hoewel Ik geen
enkelen kreet gehoord heb, toen ik in de buurt van de
Zwarte Klip was. Maar ik ben er van overtuigd, dat hij
overigens de waarheid sprak, omdat het in zUn kraam
te pas kwam, om zich te wreken. Het is heel waarschUn-
lijk dat Pike, indien hU dat gewild had en het ln zUn
voordeel was geweest, nog veel meer had kunnen ver
tellen."
„Ik vraag me af, wat!" riep Calvert.
„Ik ook!" lachte Etherton. „In dat geval zouden w*
alles weten."
Calvert staarde eenige oogenblikken naar den grond
Toen keek hij den fabrikant vragend aan.
„Hebt u zelf een theorie over deze zaak, meneer Ether
ton?" vroeg hij. „Onder ons natuurlijk."
Wordt vervolgd.
