Alitmii Bitlis-
De Duitsche Rijksdag.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
HET CONFLICT IN DE SCHEEPVAART.
MAXIM GORKI.
DE STAKING AAN BOORD
VAN HET S.S. „ROTTERDAM"
Vliegongeluk
bij Soesterberg.
Leiden's Ontzet.
HOLLANDSCH SCHIP
OVERVALLEN.
Het ontvoerde meisje
uit Losser gevonden.
Een anto geslipt
De begrooting 1932 van
Zaandam niet goedgekeurd.
De economische wereld
conferentie.
Einde der m ij n w e r k e r s-
staking in België.
Moordaanslag te Ernst
Moeilijkheden onder de
Duitsche boeren.
Een laffe overval.
H. M. de Koningin
te Amsterdam.
Donderdag 8 September 1932.
SCIAGER
75ste Jaargang No. 9138
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 'e morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TE'.EF. No 20
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN*
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno,
inbegrepen). Groote letters worden naa; plaatsruimte berekend
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
IS ONTBINDING TE VERWACHTEN?
Wellicht reeds de volgende week.
Met belangstelling vraagt men zich af hoe de po
litieke situatie zich in do komende dagen zal ontwik
kelen. Het is thans zeker, dat de Rijkspresident Vrij
dag a.s. in Berlijn terugkeert. De ontvangst van den
president van den Rijksdag, Göring, zal op dienzelf
den dag plaats vinden.
Maandagmiddag zal de Rijkskanselier Von Papen
ln den Rijksdag zijn groote politieke redevoering
houden. In welingelichte kringen gelooft men, dat te
gen Woensdagavond de binnenlandsche politieke si
tuatie zich duidelijker zal afteekenen. Volgens de hui
dige beoordeeling acht men de ontbinding van den
Rijksdag nauwelijks meer te vermijden. Deze ont
binding zou dan geschieden in het midden van de
volgende week.
In dat geval zouden de nieuwe verkiezingen wor
den gehouden in de eerste helft van November, ver
moedelijk op Zondag 6 November.
Reeders op audiëntie btj den minister.
Regeering en toeslag op de loonen.
Woensdag werden door den Minister van Economi
sche Zaken en Arbeid in audiëntie ontvangen de le
den van het dagelijksch bestuur van den Bond van
werkgevers in de Koopvaardij.
Zij zetten de moeilijkheden van het scheepvaart
bedrijf uiteen en do situatie van de staking.
Aan de regeering werd gevraagd »l zij bereid zou
zijn te treden in een plan van steun, als bijdrage in
zake een eventueele loonsverlaging.
De Minister ging niet zoover om een uitgewerkt
plan daaromtrent niet in onderzoek te willen ne
men. Doch hij wees er op, dat zulk een steunverlee
ning niet zou strooken met alle uitingen en daden
dor Regeering van de laatste jaren.
Herinnerd werd aan het plan te Amsterdam betref
fende onderhoud van woningen Gewezen werd ook
op de gedachte, welke in de steunverleening aan
landbouw en tuinbouw verwerkt zit, nl. dat zulks
niet strekt om loonsverlaging, te voorkomen, doch
slechts garandeert een uiterst karig bestaansmini
mum.
Bij de behandeling van de scheeps-financieringswet
ls ook steun in beginsel afgewezen. Wel verklaarde
de Minister, dat eventueel op gelijke wijze voor on
derzoek in aanmerking zouden komen de lijnvaart
en de vrachtvaart, omdat in verband met de voor
beide soorten bestaande moeilijkheden, de Minister
daartusschen geen principieel verschil zag.
Drie groote maatschappijen uitgetreden.
Naar wij vernemen is het thans zeker, dat behalve
de Kon. Ned. Stoomv. Mij. ook de Stoomvaart Maat
schappij „Nederland"' te Amsterdam en Rotterdam-
sche Lloyd te Rotterdam uit treden uit den Bond van
Werkgevers in de Koopvaardij.
De Holland-Amerikalijn. die ook het voornemen
heeft om uit den Bond van Werkgevers te treden, mo
tiveert deze beslissing als volgt:
De Maatschappij kan zich niet neerleggen bij be
sluiten, die niet in het belang zouden blijken te zijn
van aandeelhouders.
Op 25 September a.s. zal Maxim Gorki zijn veertig-
Jarig schrijversjubileum herdenken. Het centraal
comité der communistische partij en de regeering van
de Sovjet-Uni hebben tezamen een speciale commis
sie ingesteld om de herdenking van rit jubileum
voor te bereiden.
De commissie zal ter eere van Gorki een literair
instituut instellen, dat beurzen beschikbaar zal stel
len voor de beste leerlingen van verschillende hooge-
scholen, technische scholen en andere onderwijs-in-
richtingea.
Onderhoud met kapitein van Duiken
ROTTERDAM, 7 Sept. De heer van Duiken ver
telde hedenmiddag, in een toegestaan interview, het vol
gende:
„Het stoomschip „Rotterdam" was op weg van New
York naar Rotterdam. In het Kanaal aangekomen,
kreeg ik van mijn directie telegrafisch order, de passa
giers in Boulogne te ontschepen en daarna naar Sou-
thampton terug te keeren. Dit werd door middel van
bulletins, die in de salons werden aangeplakt, onder de
passagiers bekend gemaakt en tevens aan de beman
ning. Zaterdagavond reeds begon het personeel te ver
gaderen. Toen wij in Boulogne aankwamen, werd er
gemompeld, dat men ln geen geval van plan was, naar
Southampton terug te keeren. Na het ontschepen wei
gerden de stokers het werk. Ik liet toen een deputatie
bü mij komen, maar men maakte mij duidelijk dat wan
neer niet naar Rotterdam zou worden gevaren, in geen
geval gestookt zou worden. Toen gelastte ik te werken.
Men hield zich niet aan de opdrachten van den com
mandant en ik *had de keus te wachten, hetgeen ge
vaarlijk was, daar het schip bij laag water aan den
grond zou kunnen loopen, of naar Rotterdam te stoomen
Op het risico dat het schip liep, maakte Ik het perso
neel attent, doch men antwoordde mij: „Wij liggen hier
goed". De belofte om naar Rotterdam te varen heeft
men mij dan ook afgeperst Jk geneer mij erover dat men
uit de berichten zou kunnen opmaken dat ik een leuge
naar ben. Maar dat is niet het geval. Met het mes op
de keel heeft men mij ertoe gedwongen. Tenslotte
moest Ik zelfs ook nog een schriftelijke verklaring af
leggen. Toen het schip in beweging was. zette ik koers
naar Southampton. Men kreeg hier schijnbaar lucht
van en na 16 mijl varen lag het schip te drijven. Ik
maakte het personeel erop attent, dat zij verplicht wa
ren te varen waarheen ik verkoos. Met het beetje stoom
dat er nog over was. zette ik koers naar West Hinder,
omdat dit een geschikte ankerplaats is. Ik vroeg assis
tentie van de mariniers, omdat ik niet wist wat er
uit de houding van de manschappen zou kunnen voort
vloeien. Ik heb 's middags een verzoek van de reederij
gekregen naar Boulogne terug te kearen, ik zeide. weer
naar Rotterdam te zullen gaan en zette tooh koers naar
Boulogne. Na een half uur varen staakte het personeel
opnieuw en weer dreef het schip. Er was geen gelegen
heid behoorlijk te ankeren. Ik waarschuwde dat Ik een
veilige plaats wilde zoeken. „Hoe lang is dat varen?"
vroeg men. „Een half uur", antwoordde ik. „Wij gaan
niet verder", werd er toen geroepen.
De menschen gedroegen zich op een wijze welke in
de annalen van de Nederlandsche koopvaardij nimmer
ls voorgekomen. Met het beetje stoom dat er nog over
was. slaagde ik er toch nog in ln de buurt van West-
Hinder te komen e» hier liet ik ankeren. De beman
ning liet de vuren uitgaan. Slechts onder twee ketels
werd er nog gestookt. Dit was os. noodzakelijk voor
de verlichting. Wanneer er een storm was opgestoken,
zouden de gevolgen hiervan niet te overzien zijn ge
weest".
Op onze vraag of ook de officieren van het schip
de orders van den kapitein niet wilden opvolgen, zelde
de heer Van Duiken: „Neen, wèl weigerde het civiele
personeel mij te gehoorzamen. De officieren hebben
als één man mij terzijde gestaan en kenbaar gemaakt,
mijn orders te zullen opvolgen".
Maandagochtend om vijf uur verschenen de mariniers
op het schip. Ik besprak den toestand met luitenant
Roelofsen. Wij besloten, het personeel een voor een
bij mij te roepen. Ik liet den eersten machinist de
stokers waarschuwen dat zij bij mij moesten komen.
„Laat de kapitein maar hier komen", had hij op
onverschilligen toon ten antwoord gekregen.
Ik verzocht den luitenant toep de menschen bij mij
te laten brengen. Toen zijn zij, zonder dat incidenten
plaatsvonden, stuk voor stuk bij mij gebracht. Een
voor een heb ik er de geheele equipage uitdrukkelijk
op gewezen, dat zij op alle orde en regel, welke er aan
boord van een koopvaardijschip dienen te bestaan, in
breuk maakten. Nog bleven zij weigeren. In overleg
met de directie ln Rotterdam, heb ik tenslotte maar
besloten koers te zetten naar den Waterweg. Vóór dit
echter kon gebeuren, moest er ruim 5 uur gestookt
worden.
Officier gedood.
Woensdagmiddag ongeveer 3*4 uur, is het Fokker
jachtvliegtuig D 16, bestuur door den luitenant-vlie
ger L. T. C. J. M. van Hootegem, boven de bosschen
van de Paltz nabij Soesterberg naar beneden gestort.
De eenige inzittende werd op slag gedood. Het toe
stel is geheel vernield.
Omtrent de vermoedelijke oorzaak van het vlieg
ongeval, dat een van de beste jachtvliegers in ons
leger het leven heeft gekost, kan worden medege
deeld, dat luitenant Van Hootegem op het oogenblik
dat het toestel omlaag stortte, juist met enorme snel
heid een scherpe bocht maakte. Men neemt aan, dat
de bestuurder daarbij een hoogte-afstand heeft mis-
geschat. Later bleek, dat de stuurinrichting volko
men in orde was.
Luitenant Hootegem werd uit het toestel geslingerd
en kwam een eind van het vliegtuig af in de bos
schen terecht.
HARING EN WITTEBROOD.
Voor de uitdeeling van haring en wittebrood hij het
Drie Octohcr-feest, hebben zich 2420 personen aange
meld of 320 meer dan vorig jaar.
Door piraten. De bemanning geboeid.
Het Hollandsche stoomschip „Gallilei" dat te
Constanza in de Zwarte Zee voor anker lag, is in
den nacht van Zondag op Maandag overvallen door
een troep gemaskerde en zwaargewapende zeeroo-
vers.
Eenige matrozen, die wakker waren, werden over
weldigd en gekneveld, terwijl de rest van de beman
ning in haar hutten werd opgesloten
De piraten plunderden hierop het geheele schip
en wisten zich met hun buit uit de voeten te ma
ken, zonder de aandacht van de in de nabijheid gele
gen schepen te trekken.
Toen de bemanning er eindelijk in slaagde, uit
haar hutten te breken, kon zij niets anders doen dan
in alle richtingen te vuren, in de ijdele hoop met een
gelukkig schot een van de booten der bandieten te
treffen.
Bij het aanbreken van den dag begon een hope-
looze jacht in de Zwarte Zee. waarbij' hot schip
rondkruiste. zonder echter een spoor van de piraten
te kunnen vinden.
Bergen op Zoom, 7 September. Zooals bekend,
verdween voor eenige dagen uit de gemeente Losser
de 29-jarige Anna Tiemes, die in gezelschap van een
ongeveer 40-jarig onbekend persoon uit haar ouder
lijke woning was ontvoerd.
Het is de politie te Bergen op Zoom mogen gelukken
de verblijfplaats te ontdekken. Zij hadden hun intrek
genomen in een kosthuis in deze gemeente. Beide per
sonen werden aangehouden en voor den commissaris
van politie geleid. Uit de' verklaringen die zij aflegden,
bleek al spoedig, dat men bij den man te doen had
mei een individu die nog heel wat op zijn kerfstok
heeft. De familie Tiemes werd onmiddellijk telegra
fisch ln kennis gesteld met het terugvinden van hun
dochter en zij werd dan ook Woensdag direct door
een familielid afgehaald.
De aangehoudenen waren naar Bergen op Zoom ge
komen om z.g de papieren voor hun huwelijk in orde
te maken. Aan het meisje die hem alleen onder den
naar Jansen kende, had hij voorgegeven, spoorwegbe
ambte te Hengelo te zijn, alwaar hij ook eenige hulzen
bezat. De man heeft, kans gezien een tante van het
rueisje en daarna haar oom voor een aanzienlijk be
drag op te lichten. De man zal op ^ransport gesteld
worden naar Alkmaar, alwaar hij zal worden voorge
leid voor den Officier van Justitie, om zich te verant
woorden voor tal van misdrijven.
Twee dooden. Vier fietsers op een rij.
Woensdagavond ongeveer acht uur reden in de rich
ting Etten op den straatweg Etten—Zunderen vier
wielrijders naast elkaar. Een auto, die nen achterop
kwam, gaf signalen en wilde het viertal passeeren.
Er was echter geen voldoende ruimte, met het ge
volg. dat de auto te veel naar links moest uitwij
ken. De wagen kwam te slippen en reed in volle
vaart tegen een aan den weg staanden boom en
daarna in de sloot.
De bestuurder werd op slag gedood, alsmede de
passagier, die naast hem zat. Van de drie acljter in
de auto zittende passagiers weïden twee zwaar en
een licht gewond.
Onmiddellijk was medische hulp ter plaatse, en
konden de twee zwaargewonden naar het gasthuis
worden vervoerd.
De politie, die eveneens onmiddellijk verscheen,
ontbood het parket uit Breda, dat later in den avond
naar de plaats van het onheil vertrok.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering van den
gemeenteraad van Zaandam is mededeeling gedaan,
dat van Ged. Staten van Noord-Holland bericht is
ontvangen, dat dit college zijn goedkeuring aan de
begrooting voor het dienstjaar 1932 heeft onthouden.
In de vorige vergadering was in behandeling genomen
een missive van Ged. Staten, waarbij deze te kennen
hadden gegeven, dat over een jaar tijds 4 ton op de
begrooting moest worden bezuinigd. B. en W. waren
toen met een voorstel gekomen, waarbij f 50.000 werd
bezuinigd en zij stelden voor, voor de ontbrekende 3%
ton een crisisleenlng aan te gaan. Tevens gaven zij den
raad in overweging, niet te treden in het voorstel van
burgerlijke zijde ingediend, om een korting van 3 per
cent op de salarissen van de gemeente-ambtenaren toe
te piassen, om te voorkomen, dat de gemeente op de
ultkeering van de gemeentefondsbelasting zou worden
gekort. Na zeer uitvoerige discussie is toen het voorstel
der vijf burgerlijke leden betreffende de salariskorting
verworpen.
Daarna werd met een andere groepeering van leden
het bezuinigingsvoorstel van B. en W. eveneens ver
worpen, deels op grond van die voorstellen zelf, ander
deels, omdat die voorstellen onvoldoende werden ge
acht; omdat B. en W. weigerden de salariskorting toe
te passen, en ten derde, omdat men het tekort wilde
dekken door een crislsleening.
De burgemeester heeft gezegd, dat zoolang er geen
meerderheid ln een bepaalde richting in den raad aan
wezig is. van B. en W. geen andere voorstellen zijn te
verwachten.
B. en W. hadden voorgesteld, van de beslissing van
Ged. Staten niet bij de Kroon in beroep te gaan. Dit
voorstel werd tenslotte met algemeene stemmen aan
genomen.
Het Zaandamsche Gemeentebestuur waoht dus nu af!
Na de presidentsverkiezingen.
Naar uit Washington gemeld wordt, heeft d«
Amerikaansche regeering te kennen gegeven, dat zij
de economische wereldconferentie eerst na afloop van
de presidentsverkiezingen, het liefst zelfs midden in
den winter gehouden wenscht te zien.
De commissie welke is samengesteld uit vertegen
woordigers van werkgevers en werknemers in de
steenkolennijverheid ter bijlegging van het mijnwer
kersconflict, heeft Woensdag het regeeringsvoorstel
aangenomen, waarbij een einde komt aan de staking.
Met ingang van 1 October zullen de loonen voor-
loopig tot 1 November met 1 worden verhoogd.
Voor het geval de DuitschBelgische onderhande
lingen inzake de contingenteering van den kolenin-
voer het gewenschte resultaat zullen bereiken, is een
verdere loonsverhooging in het vooruitzicht gesteld.
Na sluitingstijd der cafó's t: dens het Koninginne-
feest te Ernst (gem. Epe) is een zestal jongelui, jon
gens en meisjes die zich huiswaarts begaven, aange
vallen door drie personen. Een der aangevallenen,
zekere de H. uit Gortel, bekwam daarbij drie mes
steken, waarvan één levensgevaarlijk in de long. De
daders zijn in den nacht door de Dolitie van het bed
gelicht en voor den burgemeester van Epe geleid. Het
slachtoffer is na door de plaatselijke doktoren voor-
loopig behandeld te zijn, naar het ziekenhuis te Apel
doorn overgebracht.
Woensdagmiddag zijn de tuinboeren en bloemen-
kwftekers van Frankfurt aan den Oder en Lebut
naar het belastingkantoor getrokken, waar zij de op
de markt niet verkochte producten van hun kweeke-
rij enin gangen en tuin opstapelden. De woordvoer
der zette den inspecteur der belastingen uiteen, dat
ofschoon de Duitsche markt overvoerd is met bin
nenlandsche producten er lagen 50 centenaars to
maten in den tuin van het kantoor opgestapeld
toch de invoer van buitenlandsche producten onge
stoord voortging. Daar in verband hiermede de tuin
boeren hun belastingen niet konden opbrengen, bo
den zij hun producten als betaling in natura aan,
hetgeen echter geweigerd werd.
Bejaarde man gestoken. Slachtoffer ln Ie-
vensgevaar. De dader een dronken kermis
klant.
Te Berghem heeft de rijkspolitie Woensdagmiddag
gearresteerd een inwoner der gemeente Oss. Deze wordt
er van verdacht den bejaarden Wijnakker, molenaar te
Haren (bij Oss) zwaar te hebben mishandeld. De toe
dracht der zaak is als volgt:
Zondagavond keerde een troep jongelui, landbouwers
zoons uit Berghem, die de kermis te Haren hadden be
zocht en allen onder den Invloed van sterken darnk
verkeerden, huiswaarts. Om ongeveer half twaalf ver
voegde een der mannen zich onderweg ten huize van
den 65-jarlgen molenaar Wijnakker en vroeg aan de be
ivoners om water om zijn carbid-fietslantaarn bij te
vullen. Terwijl vrouw Wijnakker zich naar het achter
huis begaf om het gevraagde te halen, liep de bezoeker
plotseling op den molenaar toe en gaf den op niets ver
dachten man onverhoeds een diepen messteek in da
borstkas. Het slachtoffer zakte bewusteloos ineen en
toen de vrouw uit de keuken terugkwam vond zij tot
"haar grooten schrik haar man bewusteloos op den grond
liggen. De laffe dader had zich inmiddels uit de voeten
gemaakt. Het slachtoffer verkeert in levensgevaar. Zijn
toestand is zoo ernstig, dat hij niet naar een ziekenhuis
mocht worden vervoerd.
Op verzoek van den burgemeester van Haren werd
de 25-jarige jongeman, als verdacht van deze misdaad
door de rijkspolitie gearresteerd.
H. M. de Koningin vertoeft, evenals andere jaren,
voor eenige dagen in de hoofdstad.
H. M. bracht een bezoe. aan het Rijksmuseum.
Langs den weg stond een groote menigte geschaard
die H. M. hartelijk toejuichte.
EEN LEDIGE GEMEENTEKAS.
In de Dinsdag gehouden raadsvergadering van Op»
iterland deelde de voorzitter mede, dat de gemeente
kas ledig is en de gewone uitgaven niet meer gedaan
kunnen worden.