Brieven over
Engeland. -
De lepenziekte.
Planten in
Kamer en Tuin.
DE SARCOPHAAG VAN OVIDUS?
WETENSWAARDIGHEDEN.
Waarnaar men
luistert
3 September 1932.
Een van de in Engeland verschijnende dokters-tijd-
echriften draagt den naam van ..The Practitioner", of
zooals wij het zouden noemen: „De Praktizeerende Ge
neesleer". Het twee maanden geleden verschenen Juli
nummer van dit tijdschrift was geheel gewijd aan de
huis-, tuin- en keukenziekten, aan die doodgewone
ziekten, waaraan we allemaal lijden, zonder de voldoe
ning te mogen smaken, dat onze vrienden en kennissen
meewarig over ons spreken, en dagelijks naar ons ko
men informeeren.
Ongetwijfeld bevat het Julinummer van The Practi
tioner vele dingen, die van belang zijn voor den prak-
tizeerenden geneesheer. Waarom, zoo vraag ik me af als
leek, zou het anders verschenen zijn? Maar dit staat
vast. dat het een zeer interessant nummer is voor U en
mij, waarbij ik veronderstel, dat U, evenmin als ik, een
dokterspraktijk uitoefent, of zelfs ooit medisch student
geweest zijt.
't Is toch altijd belangwekkend over ziekten te lezen.
In de eerste plaats geeft het een stevige voldoening te
bemerken, dat je de een of andere kwaal, waaraan zoo
iets als 35 procent van de medemenschen lijden, in het
geheel niet hebt. Je begint jezelf als een soort van bui-
tengewon mensch te beschouwen, dat wil zeggen: een
buitengewoon mensch ook op dit gebied, want op an
dere gebieden had je het natuurlijk al veel eerder ge
constateerd.
Dan kom je een paar bladzijden verder. Je las wat
vluchtig, omdat je tot het idee was gekomen, dat dit
soort van boek eigenlijk over minderwaardigen ging,
waartoe je zelf niet behoorde. Maar dan trekt een zekere
passage je aandacht. Je leest ze nog eens en nog eens.
Die pijnen aan den linkerkant, 's morgens bij het op
staan, vaak het meest op den voorgrond tredend, wan
neer je je staat te wasschen? Ook vaak hinderlijk, wan
neer je een poosje op de fiets hebt gezeten? Plotseling
ben je alles om je heen vergeten, en hebt nog alleen
maar belangstelling voor de vraag, hoe lang je het naar
alle waarschijnlijkheid nog zult kunnen maken.
En al weer schenkt het medisch boek voldoening, pe
ziekte komt niet vaak voor. Slechts drie procent van de
menschheid lijdt er aan. Een groot dichter is er aan ge
storven, Een beroemd veldheer zou er ongetwijfeld door
ten grave gedaald zijn, als een vijandelijke kogel geen
roet in het eten had gestrooid. Je bent. zooals je merkt,
zoowel in het hebben als in het niet hebben van ziekten
een zeer bijzonder mensch.
Maar om op het Jullinummer van The Practitioner
terug te komen. Is er wel haast een belangwekkender
onderwerp, dan die algemeen voorkomende ziekten?
Die ziekten, waarvoor je meestal niet eens naar den
dokter gaat? Het is niet, omdat je er niet dolgraag van
genezen zoudt zijn, maar omdat je er van overtuigd bent,
dat de dokter er toch ook niets aan doen kan. Ja, het is
volstrekt niet buitengesloten, dat je dokter op dit oogen-
blik er even erg aan lijdt als jezelf.
Je bent, wat we noemen, stom verkouden. Je kunt
eenvoudig weg niet uit je oogen zien. Je zakdoeken-
voorraad slinkt zienderoogen. iets, <Jat van je verkoud
heid niet gezegd kan worden. Je bent niet naar je werk
gegaan. Je bent een last voor jezelf, en voor je heele
omgeving. Ten einde raad besluit je toch den dokter,
maar eens op te bellen. „Wat zegt U? Kan dokter niet
komen? Wat? Is dokter v.erkouden? O. zegt U, dat hij
dan eens wat kamferspiritus moet opsnuiven. Boorzalf
is ook uitstekend, en anijsolie, en een heet glas kwast
met twee aspirines .En vraagt U eens aan dokter, of hij
ook toevallig iets weet voor m ij n verkoudheid. Zegt u
maar, dat het een heele taaie is."
Je hebt nog iets verstaan over een plaatsvervanger,
maar je besluit wijselijk, je geld maar in je zak te
houden. Tenzij je van de goedgeloovige soort menschen
bent, die zich door een kaalhoofdige kapper een haar-
middeltje laten aansmeren.
Er wordt wel eens gezegd dat dokters weinig notitie
nemen van de doodgewone ziekten. Ik geloof, dat dat
een beetje onbillijk de zaak voorstelt. Het spreekt in de
eerste plaats vanzelf, dat een dokter veel actiever wordt,
wanneer hij bij een patiënt roodvonk, typhus, pokken
of cholera constateert, dan wanneer hij opmerkt, dat
de man een verkoudheid onder de leden heeft. U stapt
toch ook van Uw fiets af. wanneer U ziet, dat iemand
door een zware vrachtauto wordt overreden, terwijl U
alleen maar even omkijkt, wanneer U merkt dat een
jongen met een autoped over de teenen van den ouden
heer rijdt. Toch geeft de taal van den ouden heer ook
veel te denken.
Maar in de tweede plaats weet de dokter heel precies
wat hem te doen staat, zoodra hij de typhus heeft ge
constateerd. evenals U weet, wat Uw plicht U voorschrijft,
zeedra U ziet, dat iemand overreden wordt Bij de ver
koudheid schudt de dokter meewerig het hoofd, en
mompelt iets over aspirine, kamillethee en uitvieren
(eenhatelijk woord dat „Weren"), en U schudt meewarig
Uw hoofd tegen het oude heertje, en mompelt iets over
die jongens van tegenwoordig toch. Ni^ts ontzien ze, die
rakkers. Maar U kunt zoomin iets doen aan den zwaar
beleedigden likdoorn van den ouden heer, als de dok
ter aan%e verkoudheid van zijn patiënt.
Tenminste? Sir Humphry Rolleston, de redacteur van
The Practitioner, heeft in het door mij genoemde Juli
nummer van het blad een groep specialisten het wpord
gegeven, die ieder voor zijn speciaal onderwerp het
woord voeren over zestien doodgewone ziekten. En, zoo
als ik reeds zei, zal zeer waarschijnlijk menig dokter
uit dit nummer, nog wel eens wat kunnen leeren van
zijn confraters.
Dr. S. W. Patterson schrijft over de slechte spijsver
tering. Wie van ons heeft daar nooit last van gehad?
En is onze dag niet totaal bedorven, wanneer onze maag
niet in orde is? We hebben hoofdpijn, we zijn mopperig,
we eten niet.
Dr. Patterson vertelt ons, wat de mogelijke oorzaken
zijn van onze slechte spijsvertering. We eten te haastig,
we kauwen te weinig, we slikken groote volumes lucht
mee naar binnen. Dit is één groep van oorzaken. Een
andere groep wordt gevormd door de tegenwoordige ge
woonte van bijna alle menschen om voor alle dingen
aspirine of andere dergelijke middelen te slikken. In de
derde plaats kan er in onze maag een tekort aan zuur
zijn, zoowel al3 een teveel. En ten slotte is het heel goed
mogelijk, dat orvze slechte spijsvertering niets te maken
heeft met onze maag, maar in verband staat met heel
andere dingen. Heeft U wel eens gemerkt, hoe Uw ont
bijt U smaakt op den morgen van den dag, dat U een
moeilijk examen af moet leggen? En dat het weinigje,
dat U gebruikt er met alle geweld weer uit wil? Dat
kunt U toch moeilijk aan Uw maag wijten.
Slapeloosheid is een andere doodgewone kwaal, waar
aan duizenden menschen lijden. Dr. Anthony Feiling
schrijft over deze ziekte. Vele menschen, zoo zegt hij,
trachten haar te bestrijden zonder geneesmiddelen te
nemen. Zij zijn bang, slaven van die middelen te zullen
worden. Maar, zoo beweert Dr. Feiling, er zijn verschei
dene middelen, die men gerust gebruiken kan, zonder
dat men voor zoo iets bang behoeft te zijn. Toch is het
altijd veel beter, de oorzaak van deslapeloosheid op te
sporen. Pijn, een te hard bed, koude voeten, angst, zor
gen, zijn enkele van de vele oorzaken ,die de slapeloos
heid kunnen teweeg brengen. En de specialist is vol-
strekt niet bang de heet-water kruik aan te bevelen.
Voor vele lijders aan slapeloosheid is een warm bad vóór
•iet naar bed gaan een goed geneesmiddel. Anderen ko
men te weinig in de buitenlucht, en de groote meerder
heid drinkt te veel thee, koffie of alcohol, of rookt te
veel. Maar in de allereerste plaats moet de dokter den
lijder aan slapeloosheid er van overtuigen, dat hij van
zijn ziekte genezen kan worden, en dat uit slapeloosheid
voortkomende krankzinnigheid eenvoudig een mythe is,
Alles tezamen genomen is het Julinummer van The
Practitioner heel interessante lectuur.
BESTRIJDING DOOR VERNIETIGING VAN
DE IEPENSPINT KEVERS.
Wij hebben de iepenspintkevers als belangrijke over
brengers van de iepenziekte leeren kennen. Maakt men
deze insecten nu het leven moeilijk of zelfs onmoge
lijk, dan moet hun aantal achteruit gaan daardoor
zal de kans op nieuwe besmetting van onze iepen ver
minderen of ophouden. Hoe kan men nu de ontwik
keling dezer kevers tegengaan? Theoretisch is de zaak
hoogst eenvoudig* Men behoeft slechts er voor te zor
gen, dat de kevers geen geschikte broedgelegenheid
meer vinden. Wij hebben gezien, dat zij zich uitsluitend
ontwikkelen in de schors van stammen en dikkere tak
ken van zeer zieke, stervende of doode iepen. Het
voorschrift ligt dus voor de hand: Ruim al deze iepen
op! De moeilijkheid is alleen, in welk stadium van de
ziekte een aangetaste iep voor verwijdering in aanmer
king komt. In de eerste plaats is dit het geval, als
zoo'n iep dood of bijna dood is. Maar er zijn grensge
vallen. Deze betreffen 'boomen, die wel is waar zeer
duidelijk ziek zijn, maar toch nog eenigen tijd in leven
kunnen blijven. Dergelijke boomen kunnen voorloopig
gespaard worden en wel zoo lang als hun schors nog
r.iet door de kevers wordt bewoond. Daar dit echter
slechts een kwestie van tijd is, beteekent het sparen
gewoonlijk uitstel van executie.
De tweede moeilijkheid is het verwijderen van de
gevelde boomen. Men bedenke, dat men met het vellen
alleen er nog niet is, want in de schors van gevelde
iepenstammen gaat de ontwikkeling der spintkevers nog
geruimen tijd door. Zelfs als men boomen kapt, dig nog
niet door de kevers zijn bewoond en men laat ze ergens
liggen of stapelt ze op, dan worden ze onmiddellijk door
tal van kevers opgezocht, die zich in de schors boren
en zich verder erin ontwikkelen. Zulke boomen werken
als een magneet, die talrijke kevers uit de omgeving
aantrekt. Reeds na betrekkelijk korten tijd, soms een
maand na het vellen, storten zij nieuwe generaties van
kevers in ontelbare hoeveelheden over de orrffeeving uit.
Hierdoor vindt nieuwe besmetting op groote schaal
plaats en het is dus duidelijk dat zulke versch gekapte
iepenboornen groot gevaar opleveren.
Het beste middel om de gevelde boomen voor de ont
wikkeling van de sprintkevers ongeschikt te maken is
het ontschorsen. Dus men trachte dit zooveel mogelijk
In de praktijk te brengen, ook waar zich moeilijkheden
mochten voordoen. Indien mogelijk, moet men de
schors verbranden of deze op andere wijze vernietigen.
Ook in de dikkere takken kan nog ontwikkeling van
den schorskever plaats hebben. Men zorge dus er voor,
dat de schors van deze takken eveneens zooveel moge
lijk onschadelijk worde gemaakt. Zeer dikwijls is vast
gesteld, dat b.v. de iepen bij boerderijen besmet werden,
doordat men niet ontschorst iepenhout, van elders
aangevoerd, op het erf had opgestapeld. Ook kleine
hoeveelheden niet ontschorst iepenhout, b.v. voor brand
hout, kunnen reeds een ernstig besmettingsgevaar op
leveren.
Inplaats van het ontschorsen, dat het meest aanbe
velenswaardige is, kunnen de iepen ook onder water
worden bewaard', mits dit spoedig na het kappen ge
schiede. Indien nog deelen van de schors Doven water
uitsteken, gaat echter de ontwikkeling van de kevers
in deze deelen door. Proeven vanwege het Iepenziekte-
Comité genomen, om geveld iepenhout op andere wijze
tegen de kevers te beschermen, wezen uit, dat behan
deling van ds stammen met ruwe carbolineum goede
resultaten oplevert. De kevers zochten de stammen, die
daarmede waren besmeerd niet op. Bovendien bleef de
schors van op deze wijze behandelde stammen er ge-
ruimen tijd opzitten, hetgeen voor de gebruikswaarde
van het hout van groot belang is.
Indien deze methode ook in de praktijk aan de ver
wachtingen voldoet, dan zou hiermede de bestrijding
van den iepenspintkevers ongetwijfeld een belangrijke
schrede verder zijn gebracht.
DE GLADIOLUS.
Dit is een heel mooi knolgewas,
Ze is ook zeer bekend,
Ze wordt ook dikwijls langs de straat,
In karren uitgevent.
Z' is zeer geschikt voor straatverkoop,
Wordt veel daarvoor gebruikt,
Terwijl de bloem toch heelemaal,
Toch heelemaal niet ruikt.
Men treft hier ook twee groepen aan,
De grootbloemige en
De kleinbloemlge, die ik hier
Beschrijf %1 met de pen.
De laatste groep is ook heel mooi:
Het Primulinus-ras.
Ze staat bij het publiek heel goed
Ja heel goed in den pas.
De grootbloemsoorten gaan voorop',
Wat zijn ze mooi van kleur,
Ze hebben echter heelemaal,
Neen heelemaal geen geur.
Wat kan zij heerlijk bloeien toch.
Een vlek al in de keel,
Men treft weer alle kleuren aan,
Rood, wit, paars, blauw en geel.
De Halley. zalmkleur, is zeer schoon,
Het is een mooie soort,
Terwijl het blauw der.Hulot ook,
Ons oog zoo zeer bekoort.
De Schwaben, die is heldergeel,
Amerika is ros.
Geef mU maar een bouquet er van.
Geef mij gerust een bos.
De plant heeft vele ziekten ook,
Soms is geen bol gezond.
Terwijl de ziekte achterblijft
Al in den vollen grond.
De eerste ziekte die heet Scab,
Daar komt nog day rot bij,
Dan komt daar ook nog hard rot bij.
Vooral ook op de klei.
Er 13 niet heel veel aan te doen,
Is er geen middel? Neen.
Neen, er is heusch geen middel voor,
Eerst wel al naar het scheen.
Maar Uspulum, dat helpt ook niet.
Het is niet veel gedaan,
Dus is er niet veel aan te doen,
Het is dus van de baan.
De Italiaansche bladen deelen mede, dat een ze
kere professor Grigoras uit Roemenië er in geslaagd
zou zijn, de doodkist van den dichter Ovidius op te
sporen.
Nabij Constanza in Roemenië bevindt zich een
Romeinsch graf, .vaar professor Grigoras, een in
zijn land zeer bekend archaeoloog, onderzoekingen
verrichte. Hierbij stootte hij op een doodkist, die tot
nu toe niet was opgemerkt. Het voorwerp is twee me
ter zeventig lang en twee meter veertig hoog. Het
gewicht bedraagt 850 kilogram. In de kist was geen
gebeente aanwezig. Het geheel is van maimer en be
vat behalve een paar zinnebeeldige inscripties geen
versieringen op opschriften.
Grigoras nu, beweert uit de zoo even genoemde af
beeldingen te kunnen opmaken, dat de ontdekte
sarcophaag de laatste rustplaats van Ovidus is. Ie
der der symbolische voorstellingen zou een werk
woord vervangen en de beginletters dezer werkwoor
den zouden tezamen den naam Ovidius vormen.
Volgens de meening der collega's is het laatste, ook
al zou het waar zijn, nog geen bewijs, dat de kist in
derdaad die van Ovidus is.
Daar staat tegenover, dat Ovidus inderdaad werd
verbannen naar Tomi aan de Zwarte Zee. Constanza
is gebouwd op de plek, waar zich eens Tomi bevond.
De burgemeester van Sulmones, Ovidus' geboorte
plaats, heeft telegraphisch om inlichtingen gevraagd,
welke hem door den Romeinschen hoogleeraar on
verwijld werden verstrekt. Wanneer de sarcophaag
authentiek mocht blijken te zijn, dan bestaat de mo
gelijkheid, dat hij naar Sulmones verhuisd.
In 23 seconden heeft de bloedsomloop door het ge-
heele lichaam éénmaal plaats gehad.
Elk jaar wordt in Noord-Duitsohland gemiddeld
200.000 pond barnsteen gevonden.
De proconsul Sergius Orata, die In het jaar 100 vóór
Christus leefde, gaf de wereld een cadeau, dat hem een
zekere beroemdheid verzekerde, evenals aan Lucullus,
toen hij de kersen aan Europa overbracht. Orata legde
in do baal van Baja de eerste oesterteelt aan.
De appeltelers van Canada hebben op de plaats waar
John Maoklntosh den eersten appelboom in Canada ge
plant heeft, het begin van de geheele Canadeesche ap
pelteelt, een gedenkteeken opgericht, dat den „Red
Maokintosh", den besten Canadeeschen appel is gewijd.
Het zal wel het eerste gedenkteeken zijn, dat aan een
appel is gewijd.
De groeibewegingen van de planten kunnen thans
tamelijk duidelijk met een microcrescometer van prof.
Guha, uit Genève, worden vastgesteld, daar dit apparaat
iedere beweging, welke een plant maakt, 5000 tot 400.000
maal vergroot.
Volgens den gesohiedschrijver Herodotus arbelddien
aan de Cheopspyramide 100.000 man gedurende twintig
jaar. Indien het technisch mogelijk ware. dat één man
de pyramide kon bouwen, dan zou hij op basis van deze
berekening daarvoor 2 millioen jaren noodig hebben.
Met moderne hijschtoestellen en kranen, zouden die
100.000 arbeiders het werk in twee jaar kunnen doen.
ZONDAG 11 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M.)
V.A.R.A.: 8.15 Lichaamsoefeningen o.l.v. G. Kleereko-
per; 9.00 Postduivenberichten en Voetbalmededeelin-
gen; 9.05 Tuinbouwhalfuurtje door S. S. Lantinga; 9.30
Orgelconcert door Johan Jong; 10.00 Socialistische po-
ezie; 10.20 VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 11.00
Zondagmorgentoespraak door G. J. Zwertbroek; 11.20
VARA-Orkest. A.V.R.O.: 12.00 Tijdsein en Orgelconcert
door Pierre Palla; 2.00 Boekenhalfuurtje; 2.30 Piano
recital; 3.00 Aansluiting met het Kurhaus te Scheve-
ningen: Residentie-orkest o.l.v. Ignaz Neumark; 4.30
Gramofoonmuziek. VA.RA.: 5.00 Dilettantenuurtje.
V.P.R.O.: 6.00 Halve uren met boeken; 6.30 Kerkdienst
uit Haarlem. A.V.R.O.: 8.00 Weerbericht, Nieuws- en
Sportberichten van Vaz Dlas; 8.10 Omroeporkest oJ.v.
Nico Treep m.m.v. Hélène Cals, sopraan; 9.00 „De
Meneer van de Leestafel"; 9.20 Omroeporkest; 10.00
Mariette Serlé „moderne zangdeclamatie"; 10.20 Kovacs
Lajos en zijn orkest.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O.: 8.30 Morgenwijding. N.C.R.V.: 9.30 Orgelbespe
ling door Jan Zwart; 10.20 Kerkdienst uit Amsterdam;
K.R.O.: 12.15 Sextet o.l.v. Piet Lustenhouwer; 1.45 J. v.
Doveren: „De ontwikkeling van het circus"; 2.05 Gra
mofoonmuziek; 2.10 Literair halfuurtje; 2.30 Orkest o.l.
v. Johan Gerritsen; 4.15 Ziekenlof. N.C.R.V.: 5.00 Ge
wijde muziek; 5.50 Feestelijke Godsdienstoefening in de
St. Janskerk te Maastricht. K.R.O.: 7.45 Lezing; 8.15
The Dutch Gentlemen Band o.l.v. Fred. van Zanten;
9.00 Persberichten van Vaz Dias; 9.15 Gramofoonmu
ziek; 9.30 Vervolg Concert; 10.40 Epiloog.
BRUSSEL (509 M.)
5.20 Concert door het Radio-orkest; 6.20 Gramofoonmu
ziek; 8.20 Concert; 8.35 Zangrecital; 10.30 Concert.
KALUNDBORG (1153 M.)
3.20 Omroeporkest; 8.35 Cellosoli; 10.25 Populaire mu
ziek; 11.10 Moderne dansmuziek.
BERLIJN (419 M.)
2.00 Militair concert; 5.35 Concert; 8.50 Concert door
het Omroeporkest.
HAMBURG (372 M.)
4.20 Populair concert; 7.05 Kamermuziek; 11.20 Cither-
concert.
KONTC-WUSTERHAUSEN (1635 M.)
12.20 Militair concert; 5.35 Concert.
LANGENBERG (472 M.)
2.10 Concert; 5.40 Concert; 8.20 „Der Fliegende Hollan
der", Opera in drie bedrijven.
DAVENTRY (1554 M.)
2.35 Gramofoonmuziek; 3.20 Concert door het B.B.C.-
Theaterorkest; 4.35 Militair concert; 9.25 Concert door
het B.B.C.-orkest; 10.40 Epiloog.
PARIJS-EIFFEL (1446 M.)
1.45 Concert; 8.50 Gramofoonmuziek.
PARIJS-RADIO (1725 M->
8.05 Gramofoonmuziek; 12.40 Gewijde muziek; 1.20 Gra
mofoonmuziek; 4.20 Concert; 6.20 Gramofoonmuziek;
7.05 Concert; 8.20 Populair concert.
MILAAN (831 M.Ï
8.50 Gevarieerd programma.
ROME (441 M.)
9.05 Operette-uitzending.
WEENEN (517 M.)
4.50 Populair concert; 7.30 Cellorecital; 10.40 Dans
muziek.
WARSCHAU (1411 M.)
5.20 Solistenconcert; 6.40 Militair concert; 8.20 Populair
concert; 9.25 Concert; 10.20 Dansmuziek.
MAANDAG 12 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M.l
A.V.R.O.: 8.00 Gramofoonmuziek; 9.00 Populaire gra
mofoonmuziek; 10.00 Morgenwijding; 10.30 Mr. Ph. C. la
Chapelle leest uit „Een ontdekkingsreis naar Schok
land" van Johan Luger en Jo Spier; 11.00 Orgelcon
cert door Piet van Egmond Jr.; 12.00 Lunchconcert
door Tuschinski's Select Salonorkest o.l.v. Max Tak; 1.30
Zangvoordracht; 1.45 Omroeporkest o.l.v. Nico Tieep;
2.30 Voortzetting zangrecital; 2.45 Omroeporkest; 3.15
Verzorging zender; 3.30 Aansluiting met Hotel „Central"
te Den Haag: Willy Honsbeek en zijn orkest; 4.30 Kin
deruur door Truus Uges; 5.30 Het Ensemble Carlo Pa-
gani; 6.00 Gramofoonmuziek; 7.00 Boekenhalfuur; 7.30
Gramofoonmuziek; 8.00 Tijdsein, 8.01 Kwartiertje voor
de P. T. en T.; 8.15 Kinderliederen; 8.45 Kovacs Lajos
en zijn orkest; 10.00 Vaz Dlas; 10.10 Omroeporkest o.l.
v. Nico Treep; 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUIZEN (298 MA
N.C.R.V.: 8.00 Tijdsein en Schriftlezing; 8.15 Morgen
concert; 10.30 Korte Ziekendienst; 11.00 Harmonium
bespeling; 12.00 Politieberichten; 12.15 Gramofoonmu
ziek; 12.30 Orgelconcert door Jan Zwart; 2.00 Uitzending
voor scholen; 2.30 Cursus knippen en naaien; 2.45 Cur
sus stofversieren en hoedenmaken; 3.00 Uitzending van
een gedeelte der Zeventiende Maranatha-conferentie 5.00
Harmonie-orkest; 6.30 Vragenuurtje; 7.30 Politiebe
richten; 7.45 Persberichten Ned. Chr. Persbureau; 8.00
Vervolg uitzending van de Zeventiende1 Maranatha-
conferentie: 9.00 Ingebruikneming van het N.C.R.V.-
orgel: 10.30 Vaz Dias; 10.40 Gramofoonplaten11.30
Sluiting.
BRUSSEL (599 M
12.20 Concert; 5.20 Gramofoonmuziek; 6.50 Concert;
8.20 Radio-orkest.
KALUNDBORG (1153 M.)
12.20 Orkest.,. 5.20 Gramofoonmuziek; 8.30 Johann-
Straus-Concert; 10.10 Saxophoon-soli;
BERLIJN (419 M->
4.50 Concert; 6.50 Populaire- en dansmuziek; 8.20
Opera van Mascagni; 10.50 Concert door Symphonieor-
kest
HAMBURG (372 M.)
12.10 Concert; 4.50 Idem: 2.30 Gramofoonmuziek; 7.40
Concert;
KONIGWUSTERHAUSEN (1635 M.)
6.20 Populair concert; 2.20 Gramofoonmuziek; 4.50
Concert; 10.50 Populair concert.
LANGENBERG (472 M.)
12.20 Populair concert; 1.20 Concert; 5.20 Vespercon
cert; 8.20 Concert; 11.05 Idem.
DAVENTRY (1554 M.)
12.20 Concert; 1.05 Idem; 2.20 Gramofoonmuziek; 4.20
Concert; 9.20 Idem; 10.35 Dansmuziek.
PARIJS EIFFEL (1440 M.)
8.50 Gevarieerd programma; 9.50 Dansmuziek.
PARIJS RADIO (1725 M.)
12.20 Gramofoonmuziek; 4.20 Concert; 7.20 Gramofoon
muziek; 8.20 Militair concert.
9.20 Orkest concert;
9.05 Populair concort.
MILAAN (331 M.)
ROME («1 M.)
WEENEN (517 M.)
8.15 Pupolair concert; 10.20 Dansmuziek.
WARSCHAU (1412 M.1
5.20 Concert; 6.40 Populaire- en dansmuziek; 10.50
Gramofoonmuziek; 11.10 Dansmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
8.20 Jeugdooncert; 10.05 Omroeporkest.
DINSDAG 13 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M.)
A.V.R.O. 8.00 Gramofoonmuziek; 9.00 Avro-kameror-
kest; 10.00 Morgenwijding; 10.15 Gramofoonmuziek; 10.30
Oohtendconcert door ensemble Rentmeester; 12.30 Gra
mofoonmuziek; 1.30 Solistenconcert; 2.15 Modepraatje
door Mevr. Ida de Leeuwvan Rees; 2.45 Rustpoos ver
zorging zender; 3.00 Gramofoonmuziek-concert; 4.00 Cau
serie door Max Tak „De musical comedy en haar per
soonlijkheden"; 5.00 Radiokinderkoorzang; 5.30 Kovacs
Lajos en zijn orkest; 7.30 Dr. M. Th. Hillen: „De Griek-
sche Mythologie" (II); 8.00 Omroeporkest o.l.v. Nico
Treep; 8.30 Omroeporkest; Intermezzo: L. W. Nijland
„Internationale chansons"; 10.00 Nieuws- en sportberich
ten van Vaz Dias; 10.10 Omroeporkest; 11.00 Ray Noble
and his new Maifair Orchestra.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O. 8.00 Morgenconcert; 10.00 Gramofoonmuziek;
11.30 Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Politieberichten;
12.15 K.R.O.-trio o.l.v.' Piet Lustenhouwer; 1.45 Gramo
foonmuziek; 2.00 Vrouwenuurtje; 3.00 Gramofoonmuziek
3.30 Rustpoos verzorging zender; 4.00 Gramofoonmuziek;
5.30 K.R.O.-kunstensemble6.00 P. Heilker ..De espe-
ranto-cursus; 6.15 K.R.O.-kunstensemble: 7.10 Kunst
door Dom. Albertus van Roy O.S.B.; 7.30 Politieberich
ten; 7.45 Verbondskwartiertje; 8.00 Concert; 9.15 Vaz
Dias; 11.00 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
5.20 Concert; 6.50 Gramofoonmuziek; 8.20 Concert;
2.20 Idem; 10.30 Gramofoonmuziek.
KALUNDBORG (1158 M.)
3.20 Omroeporkest; 9.10 Omroepstrijkorkesl; 11.10 Mo
derne dansmuziek;
BERLIJN (419 M.)
6.50 Pianorecital;
HAMBITUG (372 M.)
1.35 Gramofoonmuziek; 2.30 Idem; 4.50 Concert; 10.40
Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN (1635 M.)
4.50 Concert; 8.20 Idem; 11.00 Idem.
LANGENBERG (472 M.)
12.20 Concert; 5.20 Vesperconcert.
DAVENTRY (1554 M.)
12.20 Orgelconcert; 1.20 Concert; 2.20 Gramofoonmu
ziek; 4.20 Mosohetto en zijn orkest; 7.40 Dansmuziek;
8.20 Promenadeconcert; 11.20 Roy Fox en zijn band.
PARIJS EIFEL (1446 M.)
8.50 Kamermuziek.
PARIJS RADIO (1725 M.)
8.05 Gramofoonmuziek; 12.20 Idem; 3.20 Concert; 10.20
Gramofoonmuziek.
MILAAN (331 M.)
7.50 Gramofoonmuziek; 8.50 Operette in 3 bedrijven.
ROME (441 M.)
9.05 Concert.
WEENEN (517 M.)
8.00 Symphonieorkest; 10.30 Het Louis Seidel-orkest.
WARSCHAU (1411 M.)
5.20 Populair concert; 6.40 Populaire dansmuziek; 8.20
Populair concert; 10.20 Dansmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
8.20 „Unser Franz Schubert".