Het antwoord van Von Papen
aan Herriot.
Alltlttl iillll-
Het noodlottig autobusongeluk te Laren
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Aardschokken op
Balkan.
den
COMPENSATIECONTINGENTEN.
VERDERE LOONSVERLAGING BIJ DE
SPOORWEGEN.
Het vergaan van den
baggermolen.
VON PAPEN VOOR DE
RIJKSCOMMISSIE.
DE AARDBEVING IN GRIEKENLAND.
Zwaar onweer in Italië.
Woensdag 28 September 1932.
SCDiCEl
75ste Jaargang No. 9149
COURANT.
Du blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno*
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend1.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VAN DUITSCHE WAPENING IS GEEN SPRAKE.
Berlijn, 27 September. In een onderhoud heeft
Rijkskanselier von Papen thans ook een antwoord
gegeven op de verklaringen van den Franschen pre
mier, Herriot. De Rijkskanselier heeft in dit onder
houd o.m. verklaard dat hij in de redevoering van
Herriot geen eisch ziet over ontwapening te spreken,
doch slechts een bevestiging van de volkomen nega
tieve interpretatie der Fransche nota van 11 Sep
tember. Het gaat niet om de Duitsche ontwapening,
doch om de inlossing van de ontwapeningsbelofte der
andere mogendheden. Van Duitsche wapening is geen
sprake, slechts van Duitsche gelijkgerechtigheid en
gelijke behandeling van Duitschland ter Ontwape
ningsconferentie. De Duitsche eischen houden niets
anders in dan het verlangen van Duitschland binnen
het kader der ontwapeningsconventies de vrijheid te
verkrijgen waarover iedei andere staat op het ge
bied der wapening met het oog op sociale en natio
nale behoeftën beschikt.
Duitschland heeft nimmer gevraagd zich in den
zelfden omvang te wapenen als Frankrijk en andere
staten doen. De redevoering van Grainat bewijst dat
men geneigd is met twee maten te meten. Duitsch
land wil zich met juridische veiligheidsco'nstructies
tevreden stellen, terwijl andere staten het grootste
deel van hun ontzaglijke militaire uitrustingen wil
len behouden. De juridische argumentatie van de
Fransche en Engelscho regeering is eindelijk on-
houdbuar. Indien de Fransche premier zich er over
beklaagt dat men kinderen de kunst van schieten
leert, ziet hij volkomen over het hoofd dat juist in
Frankrijk sinds jaren de militaire voorbereiding van
de jeugd in groote stijl wordt beoefend. Het wetsont
werp inzake de militaire oefeningen voor de jeugd
is een essentieel deel van de Fransche legerhcrvor-
ming. Iedere jonge Franschman wordt in den wa
penhandel geoefend. Daarentegen moet geconstateerd
worden dat de sportieve opvoeding der Duitsche
jeugd geen militair karakter draagt en slechts de
sportieve ontwikkeling en de kameraadschappelijke
samenleving beoogt. De kanselier wijst ei vervolgens
op, dat de Fransche opgaven betreffende de Fransche
legorvermindering misleidend zijn, omdat het zwaar
tepunt van het Fransche leger gelegen is in de re
serves. De kracht van het Fransche leger is voorts
te zien in de duizenden stuks zwaai geschut, tanks,
vliegtuigen, e.d. Slechts gelijkgerechtigdheid'en een
gelijke behandeling zal de ontspanning lusschen de
volkeren kunnen te weeg brengen. Ten slotte kant de
Rijkskanselier zich schero tegsn de bewering- van
Herriot dat Frankrijk een aanspraak op dwang voor
het uitvoeroverschot zou kunnen eischen. Ook een
dwang inzake de schuldenschrapping zou slechts op
zijn plaats zijn geweest, indien deze een jaar geleden
zou hebben plaats gehad. Nimmer kan de pacificatie
van Europa worden verwezenlijkt, aldus besloot von
Papen, indien gepoogd wordt enkele staten te degra-
deereu tot landen met minder rechten.
De bemiddelingspogingen van Henderson.
Genève, 27 September. Dé door Henderson in
geleide vertrouwelijke besprekingen inzake de kwes-
tei der gelijkgerechtigdheid worden voortgezet. Men
verwacht algemeen dat Henderson ten laatste in con
tact zal treden met Von Neurath. waarbij de Duitsche
minister van Buitcnlandsche Zaken op de hoogte zal
worden gesteld van I-Ienderson's besprekingen met
Herriot.
Simon zou voor zijn vertrek Henderson zijn steun
hebben toegezegd bij diens bemiddelingspogingen.
Het verluidt dat Henderson voornemens is na te
gaan in hoeverre een overeenstemming omtrent het
Duitsche en Fransche standpunt mogelijk zal zijn.
Men neemt aan dat den 10 October Herrict, Simon en
von Neurath te Genève zullen zijn.
Henderson en von Neurath.
Genève, 27 September. De bijeenkomst van Von
Neurath en Henderson heeft in de vroege avond
uren van Dinsdag plaats gehad. Van Duitsche zijde
wordt, omtrent het verloop der ontmoeting slechts
verklaard dat geen wijziging in den toestand is ge
treden. Henderson heeft den Duitschen minister van
Buitenlandsche Zaken op de hoogte gesteld van zijn
tot nu toe gevoerde besprekingen in het bizonder
van die met Herriot.
Stappen om een ontmoeting van Herriot met von
Neurath te bewerken hebben nog niet plaats gehad.
Uit de niededeelingen welke Henderson von Neurath
heeft gedaan, blijkt dat noch van Engelsche noch van
Fransche zijde een voor Duitschland aannemelijk
plan gereed is gemaakt. Algemeen bestaat de indruk
dat de diplomatieke besprekingen thans definitief
in een impasse zijn geraakt.
Von Neurath zou voornemens zijn reeds Woens
dagavond uit Genève te vertekken. Herriot zal, naar
verluidt. Donderdagavond Genève verlaten.
Een Scandinavisch ontwapeningsplan.
Groote belangstelling is in volkenbondskringen ge
wekt door de zinspeling van Herriot verleden Zondag
op een zoogenaamd ontwapeningsplan der Scandinavi
sche staten, dat er op gericht zou zijn door een tege
moetkoming aan bepaalde Fransche veiligheidswenschen
een radicale ontwapening mogelijk te maken.
Vooral de naam van den minister van buitenlandsche
paken van Denemarken, Munch, die eerst Donderdag
hier zal aankomen, wordt aan dit plan verbonden.
Het Deensche plan is reeds in studie bij de zooge
naamde „kleine acht", waaronder ook Nederland be
hoort, die op de ontwapeningsconferentie in de laatste
weken zooveel hebben samengewerkt. Het Is niet bedoeld
als een onderwerp van bespreking, voor de tegenwoor
dige volkenbondsvergadering, doch voor de algemeene
commissie der ontwapeningsconferentie bij de hervat
ting harer werkzaamheden.
Het bestond reeds eenige weken, voordat Duitschland
zijn stappen inzake de gelijkberechtiging ondernomen
had.
Het gevolg van Herriot's zinspeling op dit plan Is
geweest, dat de Duitsche delegatie gisteten bij een
Scandinavische delegatie haar ontstemming heeft doen
blijken, dat een dergelijk compromis-plan wel de
Fransche regeering, doch niet de Duitsche regeering
zou zijn meegedeeld. De Scandinaviërs konden echter
verzekeren in het geheel niet te begrijpen hoe Herriot
van het plan afwist daar dit alleen aan de kleine acht
Is meegedeeld. Vermoedelijk is dus te Parijs door den
een of anderen gedelegeerde dier kleine acht een on
bescheidenheid begaan.
Paniek onder de bevolking
In heel Bulgarije is Maandagavond een krachtige
aardbeving van middelmatigen duur waargenomen.
Men vermoedt dat de haard ervan in Saloniki ligt.
Er wordt geen melding gemaakt van slachtoffers
noch van materieele schade.
Te Sofia veroorzaakte de aardbeving een paniek
onder de bevolking.
Uit Belgrado:
Het seismologisch station registreerde om 20 uur
22 oen hevige aardbeving, welker centrum ongeveer
435 K.M. van Belgrado moet liggen.
Ook in Joego-Slavië heeft de aardbeving in ver
schillende plaatsen materieele schade veroorzaakt
Voor zoover bekend, zijn geen slachtoffers te be
treuren.
Een deel der bevolking in het getroffen gebied
vluchtte in de velden.
Uit Saloniki wordt voorts gemeld dat in Thessalië.
Macedonië en Thracië krachtige aardschokken zijn
waargenomen, waardoor in verschillende dorpen
huizen instortten.
Wat de Bilt waarnam.
Maandag om 19.25 (Greenwich-tijd) werd aan het
K.N.M.I. te De Bilt een buitengewone sterke aardbe
ving opgeteekend, als afstand werd berekend ruim
2000 K.M., en als oorsprong in of in de omgeving
van de Aegëische Zee, Balkan of Klein-Azië.
Op 21 uur 31 werd een zwakkere nabeving gere
gistreerd.
Ook elders werden de aardschokken geregistreerd,
zoo door den seismograaf van hot geodetisch insti
tuut van Darmstadt. De schokken waren zóó hevig
dat de naalden doorsloegen.
TUSSCHEN POLEN EN NEDERLAND.
Warschau, 27 September. Volgens berichten in
de bladen, worden momenteel onderhandelingen ge
voerd tusschen een Hollandsche bank en handelsfir
ma's in Polen om te komen tot het afsluiten van groo
te wederzijdsche goederncompensatiecontingenten.
Aan Nederlandsche zijde verlangt men Poolsche tex
tiel- en confectie-artikelen ter waarde van 60 mil-
lioen zloty. Hiervoor zou Polen invoerprivilegiën voor
Hollandsche koloniale producten moeten verstrek
ken. De Hollandsche banken verwachten dat de re
geering zich garant zal stellen voor de aan de Pool
sche industrie te verstrekken Hollandsche voor
schotten.
VOORSTEL DER DIRECTIE.
Utrecht, 27 September. In de heden gehouden
conferentie tusschen de directie en den Personeel-
raad der Nederlandsche Spoorwegen, deelde de direc
tie mede, tot haar leedwezen verplicht te zijn. in
verband het de steeds slechter wordende ontvangsten
binnenkort een voorstel te moeten doen tot verdere
loonsverlaging. Hierover zal de Personeelraad zoo
spoedig mogelijk nadere medcdcclingen ontvangen.
In de Golf vnn Biskaje
LONDEN. 27 September.
Naar wij reeds meldden Is de baggermolen Vrijdag
avond jj. in de Golf van Biskaje ten gevolge van een
zwaren storm omgeslagen en gezonken. De baggermolen
de „Camille Mortenel", werd gesleept door de sleepboot
„Ebro" van L. Smit en Co's Internationale Sleepdienst.
Plaats van bestemming van Guadeloupe. Aan boord
van den baggermolen bevonden zioh twee runners, de
31-jarige Cornelis Ras en de 21-jarige Ewit Sperling,
beiden afkomstig uit Maassluis. Beide zeelieden zijn ten
gevolge van het omslaan van den baggermolen verdron
ken. De sleepboot is gisteren met het lijk van Ras aan
boord te Falmouth aangekomen. Heden vond de lijk
schouwing plaats.
De kapitein van de ..Ebro" deelde aan den vice-consul
te Falmouth mede dat de beide mannen naar den bag
germolen waren overgegaan, die in den Noordwester
storm kapseisde. Hij had nog getracht de beide mannen
in absolute duisternis te redden. De kapitein zeide nog,
dat de dood der belde zeelieden aan een zuiver ongeval
te wijten was. Als doodsoorzaak van het slachtoffer Ras
werd vastgesteld een schedelbreuk.
NOG ACHT ERNSTIG GEWONDEN IN HET
ZIEKENHUIS.
De niet-gewonde passagiers naar huis.
Bij ons bezoek aan het St. Jansziekenhuis in Laren,
vernamen wij. aldus de Msb., dat de toestand der ge
wonden niet verergerd is. De doktoren hopen hen allen
ln het leven te behouden.
Gisteravond zijn aan Frau Niokel uit Hamborn de
laatste H. Sacramenten toegediend. Hedenmorgen was
haar toestand wel ernstig, maar niet hopeloos.
De 19-jange A. Beinlich uit Bottrop is er ook ernstig
aan toe. Hij heeft een zware sohedelfractuur. Er liggen
momenteel nog acht ernstige gewonden in het zieken
huis. waarvan drie met een schedelfractuur, een met
een kaakfractuur en 4 met een beenbreuk
De autobusdienst van de firma Esser uit Bottrop
heeft in overleg met den Duitsohen consul uit Amster
dam. dr. Schaper, een luxe-auto en een autobus gezonden
om de dertien niet gewonden af te halen. Deze zijn naar
hun huis teruggekeerd.
Enkele lichtgewonden wilden ook met alle geweld nog
naar huis, doch in overleg met burgemeester Jhr. van
Nispen van Sevenaer werd besloten, dat zij nog een dag
in het ziekenhuis zullen blijven. De gewonden zijn allen
nog min of meer versuft en niet in staat om behoorlijke
inlichtingen te verstrekken. De juiste inlichtingen over
het gebeurde in de auto verkreeg de politie van een in
zittend Duitsoh politieagent, die met Duitsche nauwkeu
righeid het uur van vertrek uit Den Haag en Amster
dam en het oogenblik van het ongeval op de minuut af
wist aan te geven.
Geen der inzittenden heeft een oogenblik vermoeden
van het gebeurde gehad, voor de bus verpletterd tegen
den grond lag. Doordat het in de auto nogal rumoerig
was heeft niemand eenig signaal van tram of auto ge
hoord.
De 29-jarige chauffeur M. Eisenheet uit Bottrop is in
hechtenis genomen. Bij onderzoek is gebleken dat hij op
10 M. afstand de tram kon zien aankomen.
Hij verklaart met een snelheid van 30 KLM. te hebben
gereden, doch de politie is overtuigd, dat deze snelheid
veel grooter was, andere had hij sneller kunnen rem
men.
Het chassis van den verongelukten wagen is op iast
der Justitie naar Amsterdam overgebracht om daar te
worden onderzocht door den inspecteur Schotting die
door de Justitie als deskundige is aangewezen.
Intusschen is ook het onderzoek tegen den trambe
stuurder H. uit Amsterdam geopend, omdat het ernstig
vermoeden bestaat, dat de tram met veel te groote snel
heid heeft gereden. De motorwagen tooh reed na de aan
rijding nog 8 M. door het mulle zand, daarbij den zwa
ren auto met zich sleepend. Volgens deskundigen zou dit
hiet kunnen geschieden met tramsnelheid van 30 K.M.
De Amsterdamsche Justitie heeft den tramwagen in
beslag genomen en heeft een ingenieur van de Am-
sterjlamsche tram op last der Justite den wagen onder
zocht.
De gearresteerde chauffeur, die diep onder den indruk
is van het gebeurde, is op zijr verzoek onder politiege-
leide naar het ziekenhuis gebracht en heeft daar met
verschillende ernstig gewonden gesproken.
Verwijten deed bem niemand. Alle waren nog te zeer
onder den indruk van het gebeurde en zelfs de gewon
den hadden medelijden met den chauffeur.
De doode vrouw herkend.
De herkenning van de doode vrouw heeft zeer veel
moeilijkheden opgeleverd. De betrokken auto-onderne
mer Esser onderhield zijn dienst op Nederland met vijf
wagens. De verongelukte wagen was een reserve-auto
die op het laatste oogenblik was ingelegd en daarom
had de chauffeur geen lijst van passagiers.
Intusschen heeft de politie bij de 8 gemeenten, waar
uit de passagiers afkomstig waren telefonisch inlchtin-
gen ingewonnen, doch niemand kon inlichtingen omtrent
do doode vrouw geven.
Gistermiddag half één vond de politie tusschen den
stapel bagage der passagiers een groene tasch waar
in een oortret van een jonge vrouw, dat leek op de
verongelukte vrouw. In deze tasch zat een enveloppe,
waarop 't adres va R. Lewcck uit Buer Scholven
riVestfalen). Een der gewonden, welke nog in het zie
kenhuis verblijft, herkende deze tasch als die. welke de
gedoode vrouw op don schoot had.In de tasch vond men
bii verder onderzoek het adres van mej. Leweck in de
Scheldestraat te Amsterdam en bij telefonische infor
matie bleek dit de dochter te zijn van de gedoode
vrouw.
Een zeer gevaarlijk wegpunt.
De hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat uit Haar
lem ir. Pette, heeft een langdurig onderhoud gehad
met burgemeester Van Nispen tot Sevenaer en de di
recteur van gemeentewerken te Laren over den toe
stand ter plaatse, waar reeds herhaaldelijk ongelukken
hohben plaats gevonden.
Burgemeester Van Nispen deelde in een onderhoud
mee, dat hij reeds bij het bekend worden van de plan
nen van dezen weg. gewezen heeft op het gevaarlijke
van dit punt, waar twee hoofdwegen in een dal bijeen
komen, zoodat hij van den aanvang af heeft aange
drongen on het leggen van een viaduct in den Rijksweg.
De burgemeester verwachtte, dat Waterstaat na dit
zoo ernstig ongeluk thans maatregelen zou nemen
om het gevaar te beperken.
DE UITSPRAAK.
Von Papen krijgt ongelijk.
De Rijksdagcommissie voor de handhaving van de
Rechten der Volksvertegenwoordiging is Dinsdag
middag opnieuw in vergadering bijeengekomen om
een onderzode in te stellen naar de gebeurtenissen
tijdens dc laatste Rijksdagzitting.
De Rijkskanselier verklaarde na de heropening van
de Rijksdagzitting te hebben gewacht tot de presi
dent het communistische voorstel nog eens in stem
ming zou brengen. Toen dit evenwel niet het geval
was, heeft hij direct het woord gevraagd. De Rijks
president heeft hierop een afwijzend gebaar gemaakt
en gezegd: „Te laat, Er wordt thans gestemd." De
Rijkskanselier heeft den president er vervolgens op
gewezen, dat hij het woord had gevraagd en hierop
ten tweede male het woord verzocht. Óp een desbetref
fende vraag verklaarde von Papen niet slechts te
zijn opgestaan, doch ook gezegd te hebben: Ik ver
zoek het woord. Von Papen verklaarde evenwel aan
te nemen dat deze opmerking door de stenografen
niet is verstaan.
Goering verklaarde dat de Rijkskanselier eerst was
opgestaan nadat hij gezegd had: Wij stemmen. De
uitdrukking: „Ik verzoek het woord", heeft hij niet
van den Rijkskanselier vernomen.
Volgens de meening van von Papen was nog nief
tot stemming overgegaan. Von Papen heeft aangeno
men dat de chef van de regeering de mogelijkheid
zou verkrijgen, in ieder geval de regeeringsverklaring
te kunnen voorlezen.
Op de vraag, wanneer het ontbindingsdecreet is
onderteekend in de pauze of reeds bij den aanvang
der zitting, verklaarde de Rijkskanselier, te moeten
betreuren de nieuwsgierigheid van den vrager niet te
kunnen bevredigen.
De Rijkskanselier legde er den nadruk op, dat hii
nog voor de woorden: „Er wordt gestemd", zijn arm
had opgeheven. Von Papen staat op het standpunt,
dat de Rijksdagpresident de gelegenheid heeft gehad
anders te handelen, indien hij de regeering het
woord had willen verleenen.
De Rijksminister van Binnenlandsche Zaken, die
oveneens als getuige werd gehoord, legde een verkla
ring af welke overeenkwam met die van von Papen.
Nadat Staatssecretaris Dr. Planck was gehoord,
werd de openbare zitting gesloten. Na een korte pau
ze had een geheime zitting plaats.
Het standpunt der commissie.
De Rijksdagcommissie heeft Dinsdagavond haar
standpunt bepaald. Geconstateerd wordt dat Rijks
kanselier Von Papen eerst het woord heeft gevraagd,
nadat de Rijkspresident reeds tot stemming had la
ten overgaan. Het optreden van den president was
zoowel overeenkomstig de Rijksgrondwet als overeen
komstig het reglement van orde van den Rijksdag.
Uit de uiteenzettingen van den Rijkskanselier blijkt
dat de Rijksregeering onder alle omstandigheden
besloten was den Rijksdag nog voor de stemming
over de intrekking der noodverordeningen en over de
moties van wantrouwen te ontbinden.
\'Üf dorpen totaal verwoest. 150 Dooden.
ATHENE. 27 September.
Volgens berichten uit het aardbevingsgebied zijn vijf
dorpen totaal verwoest, terwijl in vele andere dorpen
sroote schade is aangebracht. Dat het aantal dooden
men spreekt thans van 150 dooden, zoo groot is, wordt
vorklaard uit het feit, dat de aardbeving tegen 10 uur
hes avonds aanving, op een moment dus. dat de meeste
bewoners zich reeds ter ruste hadden begeven.
Een ooggetuige gaf het volgende relaas van de vree-
selijke gebeurtenis: Plotseling voelde ik hoe de aarde
bewoog. Met donderend geweld stortten de huizen in en
de bewoners werden onder de puinhopen begraven. De
niet onder de puinhopen begraven bewoners vluchtten,
halfgekleed, de dorpen uit en brachten den nacht onder
den vrijen hemel door. De paniek werd nog vergroot,
doordat nog meer aardschokken gevoeld werden. In het
dorp Panagia verloor een bewoner door den schrik het
verstand. De gouverneur van Macedonië heeft zich aan
boord van de torpedoboot „Pergamos", die in een hos
pitaalschip is getransformeerd, naar het aardbevingsge-
bied begeven. Voor het onderbrengen der dakloiozen zijn
600 tenten ter beschikking gesteld.
Het centrum van de beving is een oude krater, die
300 Meter onder de oppervlakte van de zee ligt.
120 dooden en 500 gewonden in het Griek-
sche aardbevingsgebied.
Volgens latere berichten uit Saloniki zijn bij de aard
beving in Chalkidike 120 personen om het leven geko
men. Het aantal gewoAd en wordt op 500 geschat. In het
bizonder werden de dorpen Jerissos, Stratoniki en Nea
Roda geteisterd. Er maakte zich een paniek van de be
volking meester. Geneeskundige hulp is naar het gebied
van de aardbeving onderweg. De aardschokken duren
nog voort.
Een .waterhoos. Een spoorbrug wegge
slagen.
Rome, 27 September. Zware onweders, gepaard
gaande met sterken regenval, hebben verschillende
Jeelen van Italië geteisterd. Bijzonder veel neerslag
von din de Apenijnen plaats. Tusschen Bologna en Flo
rence werd in de nabijheid van Pistoja een spoorbrug
weggeslagen, waardoor de treinen naar Rome aan
merkelijke vertraging verkregen. Bij Viareggio heeft
een waterhoos het dak van een fabriek, hetwelk een
oppervlakte had van 900 M2., weggeslagen. Ook Ma
genta werden de daken van 13 huizen door het ater
meegenomen. Ook van de streken bij de rivier de
Adria in de nabijheid van Posaro worden overètroomin-
gen gemeld.