Alumni Nitiis-
Uitmuit- LtiUinUil
Boycot van
Duitsche goederen.
De ministercrisis
in- Engeland.
HEVIGE BRAND IN ELEC-
TRISCHE CENTRALE
TE BRUSSEL.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Vrachtauto in botsing met een autobus
De Antillen geteisterd.
De Lindbergh-affaire.
GANDHI.
Viervoudige moord.
Verschillende ministers hebben ontslag
genomen.
Zesdaagsche Wielerwedstrijd
in Amsterdam.
Donderdag 29 September 1932.
SCIAGER
75ste Jaargang No. 9150
CTüraït.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters wofden naar plaatsruimte berekend*
DIT NUMMER BESTAAT DIT DRIE BLADEN.
Brussel zonder stroom. Het
openbare leven ligt stil. De
couranten kannen niet verschij
nen.
BRUSSEL, 28 September.
Hedenmiddag te ongeveer half twee is In de elec-
trische centrale van Brussel een kortsluiting ontstaan.
Er ontstond een brand, welke onmiddellijk oversloeg
op de twaalf turbines die feich daar bevinden. Het dak
van de centrale is ingestort. Een arbeider werd levens
gevaarlijk gekwetst. De gevolgen welke deze brand met
zich sleept, zijn nog niet te overzien, daar slechts een
enkel bijstation van 36.000 P.K. behouden is gebleven.
Als er geen wijziging in den toestand komt, zal heden
Donderdag geen telefoonverkeer met de hoofdstad
meer mogelijk zijn. De geheele stad is zonder electrl-
echen stroom, zoodat het openbare leven zoo goed als
geheel stil ligt. De schade wordt geraamd op 100 mil-
lioen franken.
Nader wordt gemeld:
De bladen konden tiiet verschijnen. Een ontzaglijke
menschenmenigte bevindt zich langs het kanaal van
Willebroek bij de Praetbrug, waar de electrische cen
trale is gelegen.
De electrische centrale welke door het vuur totaal
werd vernield was een gebouw van ongeveer 100 M.
lengte. 25 M. breedte en 20 M. hoogte. De centrale ont
ving stroom van de .Jnterbrabant' op een sterkte van
36.000 volt en moest deze herleiden tot 5000 volt. Daar
op werd de stroom door middel van feeders verdeeld
over de verschillende bijstations van de stad op een
sterkte van 220 en 110 volt. Daar nu deze feeders, van
de centrale uitgaande, door den brand werden vernield,
zit geheel Brussel zonder licht. Men behelpt zich met
kaarsen en petroleumlampen. Bioscooptheaters en
schouwburgen zijn gesloten; avondbladen zijn niet ver
schenen. met uitzondering van .Le Solr".
Ook 2/3 van de gemeenten in de nrovincie Brabant
zijn zonder stroom. De schade, door het vuur veroor
zaakt, wordt thans geschat op 150 mlllioen franken.
De Brusselsche correspondent van het Hsbl. meldt nog:
De brand, diefde electrische centrale van Brussel.
Welke aan het kanaal van Willebroek is gelecen. heeft
vernield, brak in de machinezaal uit. waar 350 arbei
ders aan het werk waren. De vlammen, door in de tur
bine aanwezige olie gevoed, sloegen zoo geweldig uit,
dat de arbeiders in paniek de vlucht namen. Aan blus-
schen viel niet te denken. Vóór de brandweer, die on-
middelijk werd gewaarschuwd, ter plaatse verschenen
was. stortte het dak reeds in. Enkele werklieden, die
nog geen schuilplaats hadden gevonden, werden daarbij
gekwetst, doch geen enkel 1 evensgevaarlijkDoor de
brandweer werd toen het vuur van versohillende zijden
bestreden, zoodat de ramp beperkt kon worden tot de
machinezaal. De onlangs gebouwde bijlokalen bleven ge
spaard. Omstreeks drie uur was men den brand meester
doch van de reusachtige machinezaal, die een omvang
heeft van 100 bij 20 meter, en waarvan de machines
nieuw waren, bleef slechts wat puin over, waarover een
donkere wolk rook hing.
Omtrent de oorzaak van de catastrophe Is tot dusver
niets met zekerheid bekend. Het Brusselsche parket is
ter plaatse verschenen. Het staat vast, dat plotseling
uit een der turbines een enorme vlam sloeg, die tot de
houten zoldering reikte en die op de andere turbines
oversloeg. Volgens sommige ingenieurs zou de turbine
zijn gesprongen, waarop de in het toestel aanwezige olie
(drie a vierhonderd liter) in brand vloog en uitsloeg.
De ingenieurs verklaarden nooit een explosie met zulke
ernstige materieele gevolgen te hebben meegemaakt.
Tengevolge van den brand kon geen electrische
stroom worden geleverd voor de verlichting van Brus
sel. In het begin van den avond heeft men de groote
straten met gas kunnen verlichten, tengevolge van het
feit, dat het gasbedrijf over eigen toevoer beschikt. Daar
echter een gedeelte van de distributietoestellen der elec
trische centrale niet zoo ernstig beschadigd scheen te
zijn, hoopte men dat nog hedenavond de stroom zou
kunnen worden hersteld, dank zij ook de hulp van twee
particuliere centrales, waarbij de Brusselsche centrale
zal kunnen worden aangesloten.
Ernstig gewond.
Uit Vreeswijk, 28 September:
Hedenmiddag te ongeveer half zes is op den Ut-
rechtschen Straatweg nabij Huize de Geer een vracht
auto, komende uit de richting Utrecht en bestuurd
door den heer V. uit Vianen, met groote snelheid te
gen een tegemoetkomende autobus gereden, waardoor
de vrachtauto om' antelde en in de naast den weg
loopende sloot terecht kwam. De cabine werd geheel
in elkaar gedrukt en met groote moeiti slaagde men
er in den chauwffeur te bevrijden. Hij bleek inw n-
dige kneuzingen te hebben opgcloopen en heeft een
der foeenen gebroken. Met een ziekenauto is hij in
zorgwekkenden toestand naar het Academisch Zie
kenhuis te Utrecht overgebracht. De passagiers van
de autobus kwamen met den schrik vrij. De mate
rieele schade is aanzienlijk, zij wordt door verzeke
ring gedekt. Tel.
(Zie ons nummer van gister).
Een stormramp. Honderden gedood. Dui
zenden gewonden.
Tengevolge van den tornado, die gisteren gewoed
heeft, werden 200 personen gedood en 1000 gewond. Hon
derden families werden dakloos.
De fruit- en koffieoogst zijn geheel verwoest. Talrijke
gebouwen zijn ingestort. De verbindingen met het eiland
zijn verbroken.
De hoofdstad biedt een aanblik van volkomen ver
woesting. De stad is zonder water, licht, en telefoonver
binding.
Kleine schepen in de haven werden geheel vernield.
De daken van de opslagplaatsen in de haven werden
afgerukt en de goederen door hevige regens beschadigd.
Toen de orkaan het hevigste was, werden de instru
menten van het meteorologisch instituut weggeslagen
en het gebouw werd overstroomd.
Tenslotte werd een hulpactie georganiseerd, scholen
en kerken zijn Ingericht voor vluchtelingen. Het Ameri-
kaansohe Roode Kruis heeft per oorlogsschip medica
menten gezonden, terwijl het Amerlkaansche leger en
de marine aan het reddingswerk deelnemen.
De gevangenen helpen de nationale garde, om de we
gen en straten vrij te maken.
Uit San Juan wordt gemeld, dat de stormramp, waar
door Porto Rico is getroffen, van reusachtigen omvang
Is. De typhoon heeft inderdaad meer dan twee hon
derd dooden geëischt, terwijl duizenden zijn gewond.
Tallooze huizen zijn volkomen volledig vernield.
De cycloon kwam van de Noord-Oostzijde van het
eiland en passeerde de geheele Noordelijke kust met een
snelheid van 180 K.M. per uur.
Tot op een afstand van 8 a 10 K.M. het land in heeft
de storm bijna alles vernield. De sohade kon niet bij
benadering worden geschat; zij is echter veel grooter
dan de door den orkaan van 1928 aangerichte schade.
Uit Afajardo wordt gemeld, dat geen huis in de ge
heele stad is blijven staan. De autoriteiten doen alle
pogingen om comité's tot hulpverleening op te richten
en zoo snel mogelijk te doen functlonneeren, Zij wor
den hierbij echter gehandicapt, doordat bijna alle ver
bindingen zijn verbroken.
De storm heeft zich voortgezet in de richting van
Santo Domingo, waar reeds San Pedro de Macoris ern
stig geteisterd is, terwijl ook de hoofdstad Santo Do
mingo wordt bedreigd.
Uit Harrisburg fHlinois), 28 September:
De politie aü.ier heeft een zekeren Denni. Lawrence
gearresteerd, dien zii er van verdenkt bij de ontvoe
ring van Lindbergh's zoontje betrokken te zijn ge
weest. Naar verluidt vond de arrestatie plaats op
grond nn een anoniemen brief, door een vrouw aan
het echtpaar Lindbergh toegezonden.
„Sch©p vreugde in 't leven".
Gandhi, wiens gezondheidstoestand buitengewoon goed
vooruitgaat, besteedde Dinsdag een groot deel van zijn
tijd aan het grappenmaken en stoeien met een schare
kleine Indische kinderen, die met hun moeders naar de
gevangenis waren gekomen om Gandhi geluk te wen-
schen op zijn verjaardag.
Gandhi scheen buitengewoon in zijn schik en savou
reerde met zichtbare voldoening z\jn vruchtensap; hij
heeft er intusschen op aangedrongen, dat dit vruchten
sap hem slechts moet worden gegeven op het uur, waar
op de gevangenen hun eten krijgen.
Gister is geitemelk aan zijn voedsel toegevoegd.
Hij heeft vergunning gekregen zijn familieleden te
laten komen. Ook heeft een muzikant hem .veel genoe
gen bereid. Hij luisterde verrukt naar het spelen van
zijn lievelingsliedjes.
De Mango-boom waaronder Gandhi rust, krijgt legen
darische beteekenis, evenals de boom. waaronder
Eoeddah zijn ingevingen kreeg.
Vele van Gandhl's bewonderaars nemen bladeren en
twijgen mede naar huis, als relikwieën.
Een schoenmaker, die op 16 September is gearres
teerd te Heyerswerde in Duitschland. onder verdenking
van viervoudigen moord, heeft onder den druk van het
bewijsmateriaal bekend, zijn 61-jarlgen schoonvader,
zijn zwager, diens echtgenoote en hun 6-jarig zoontje
door middel van arsenicum om het leven te hebben ge-
braoht.
Hij is bij het bedrijven van zijn daad buitengewoon
geraffineerd te werk gegaan. Het arsenicum heeft hij
eerst in kleine doses in de koffie van zijn slachtoffers
gedaan. Het gevolg hiervan was, dat de heele familie
ziek werd. zoodat men geloofde, dat er griep of typhus
in het gezin heerschte. Just heeft echter ook zijn vrouw
en dochter van de vergiftigde koffie laten drinken en
ook zelf ervan genuttigd, om niet de verdenking tegen
zich te verwekken door het feit. dat hij en zijn gezin
van alle ziekteverschijnselen vrij bleven.
Hierop heeft hij het arsenicum in dagelijks sterker
wordende doses ingegeven, onder voorwendsel, dat het
een poeder tegen hoofdpijn was.
Tijdens het door de politie ingestelde onderzoek is
nog gebleken, dat hij ook bij den dood van zijn tweede
vrouw Just is driemaal gehuwd de hand in het
spel heeft gehad.
Ook de Nederlandsche brouwerijen.
Niet alleen de Tuinbouw, ook de Nederlandsche
Brouwerijen spreken van boycot der Duitsche goede
ren. Zij hebben den volgenden brief naar hun leve
ranciers in Duitschland gezonden:
„In de eerstkomende weken zullen Duitsche produ
centen en handelaren aan Nederlandsche brouwerijen
weer zeer vele aanbiedingen zoowel van gerst, mout
en hop van den nieuwen oogst, als van machines,
doen. In verband daarmee zouden wij er de aandacht
op willen vestigen, dat onder de tegenwoordige om
standigheden de te verwachten aanbiedingen der
Duitsche leveranciers minder succes zullen hebben
dan in vroegere jaren. Zoowel door de financieele en
de politieke maatregelen van oeconomischen aard der
Duitsche regeering. als vooral door haar maatregelen
tegen den invoer van Nederlandsche landbouw- en
veeteeltproducten en door de Duitsche deviczcnpoli-
tiek, zijn de Nederlandsche exportbelangen zoozeer
benadeeld, dat het geheele oeconomische leven daar
van catastrophale gevolgen ondervindt.
„Daar de Duitsche regeering zonder meer alle goed
geargumenteerde wenschen der Nederlandsche be
langhebbenden en der Nederlardsche regeering af
wijst. komt in Nederland steeds meer het streven op
om bestellingen, die tot nu toe in Duitschland ge
plaatst werden, in andere landen te doen. Vooral de
Nederlandsche brouwerijen, die indirect onder de
hoogst nadeelige gevolgen der bovengenoemde stag
natie in het oeconomische leven hier te lande lijden,
hebben het ernstige voornemen, machines, gerst, mout
en hop, welke zij tot nog toe gewoon waren in
Duitschland te koopen, dit jaar niet uit Duitschland
te betrekken, voor zoover zij die artikelen nu in de
zelfde kwaliteit elders tegen concurreerende voor
waarden kunnen verkrijgen.
„Wij meenen u de opvattingen in Nederlandsche
industrieele kringen niet te moeten onthouden, op
dat gij of uwe organisaties voorzoover gij er belang
bij hebt met uwe Nederlandsche klanten goede en
vriendschappelijke betrekkingen te onderhouden, de
gelegenheid zult hebben, bij de bevoegde autoriteiten
te bewerken, dat aan de gerechtvaardigde Nederland
sche bezwaren tegemoet wordt gekomen en een nor
maal handelsverkeer tusschen Nederland en Duitsch
land weer mogelijk wordt."
Preferentieele rechten in plaats van
meestbeg.anstlging?
Onder het opschrift: „Hoe de invoer wordt gekne
veld" bevat de Voss Ztg. nadere gegevens over de
plannen der Duitsche rijksregeering om tal van be
langrijke invoerartikelen te contingenteeren. Het blad
schrijft o.m.:
„Ofschoon de hoogte der contingenten nas na de
onderhandelingen met de betrokken landen zal wor
den vastgesteld, verluidt toch in welingelichte krin
gen. dat de rijksregeering het reeds eens is over een
quotum, dat zij tot grondslag wil kiezen voor die on
derhandelingen en dat voor de belangrijkste waren
van de contingenteeringslijst 30 a 40 pet. van den
gemiddelden invoer in de jaren 19291931 zou be
dragen.
„Volgens onze inlichtingen is het waarschijnlijk,
dat de door de kneveling van den Duitschen invoer
getroffen landen c. q. door preferentieele tarieven
voor de gccontingenteerde, maar ook voor andere
karen, schadeloos zullen worden gesteld, mits zij de
belemmeringen die zij voor den uitvoer van Duitsche
nijverhoidsproducten hebben ingevoerd, intrekken.
In dezen zin zouden de contingenten dus tevens als
handels-politiek strijdmiddel worden gebezigd.
„Men wil blijkbaar het stelsel van meestbegunsti-
ging, dat voor alle betrokken landen gelijkelijk geldt,
door afzondei'lijke overeenkomsten met bepaalde sta
ten vervangen. Een dergelijke gedragslijn zou neer
komen op een zwenking van Duitschland van een op
de geheele wereldmarkt toepasselijke meestbcgunst-
gingspolitiek naar handelspolitieke groepsvorming.
De benadeelde landen zouden in dat geval geneigd
zijn, ook den Duitschen uitvoer te benadeelcn, tenzij
hun door inmenging van staatwege een zekere mate
van afzet op de Duitsche markt werd gewaarborgd.
De bevoordeelde landen zouden automatisch een zeer
groot deel van den Duitschen invoer krijgen, aan
gezien het contingent niet voor elk land afzonderlijk,
doch globaal zal worden vastgesteld, zoodat de mo
gelijkheid bestaat dat sommige landen met leege han
den blijven staan en dat hun gelukkiger of goedkoo
per concurrenten met alle toegelaten leveringen gaan
strijken.
„Of deze koersverandering zonder ingrijpende wij
ziging of opzegging van bestaande handelsverdragen
(bijv. met Frankrijk of Italië) uitvoerbaar is dient af
gewacht. Van groote beteekenis is in dit opzicht dat
de contingenteering niet te beschouwen is als tijde
lijke strijdmaatregel, waarvan in ruil voor concessies
ten gunste van onzen nijverheidsexport kan worden
afgezien, maar als duurzame bescherming ter ver
hooging van productie en rentabiliteit van onzen
landbouw."
De delegatie van de officieele onderhandelingscom
missie under leiding van ministerial Walther zal
uit Berlijn eerst naar Brussel vertrekken, daarna
naar Den Haag en vervolgens naar Parijs en Ko
penhagen.
Wij zullen niet berusten.
Bij de rondvraag heeft ir. Mansholt, waarnemend
directeur-generaal van den Landbouw gisteren in de
te Utrecht gehouden vergadering van den Alg. fre-
derl. Zuivelbond. nog in het kort gesproken over de
door de Duitsche regeering op economisch gebied on
dernomen maatregelen, waardoor onze belangen wor
den geschaad.
Van ons is niet te verwachten, zoo zeide hij, dat
we erin zullen berusten, dat de toestand van nu zal
worden gehandhaafd; óf de uitvoer zal belangrijk
moeten kunnen worden uitgebreid, óf de invoer be
perkt. Spr. hoopt, dat de Duitsche regeering het eer
ste mogelijk zal maken.
De breuk in het Engelsche ministerie, die al enkele
dagen geleden wa. voorspeld, is een feit geworden.
De vrijhandelsgezinde ministers zijn uitgetreden, de
minister van finantiën, Snowden, de minister van
binnenlandsche zaken, Samuel en de minister van
Schotland, Sinclair hebben hun ontslag genomen.
De protectionistische kant die in Engeland thans
wordt gevoerd, heeft tot di' ontslag aanleiding gege
ven.
Snowden verwijt MacDonald en zijn collega's, dat
zij zich leenen tot het voeren van een protectionisti
sche en conservatieve politiek. Toen de conservatie
ven, zegt hij, tot de nationale regeering toetraden,
werd de tariefquaestie niet te b~rde gebracht. Zij
werd nooit geopperd, behalve door den leider der Ar
beiderspartij. Geen van de gunstige resultaten, die
door de voorstanders van het protectionisme werden
voorspeld, heeft zich voorgedaan. Onze buitenland-
sche handel is aanzienlijk afgenomen, dc werkloos
heid neemt toe, en de protectionistische politiek heeft
huitcnlandsche repressailles en beperkingen uitge
lokt.
Snowden laakt bitter hetgeen hij de imperialisti
sche tariefpolitiek der conservatieven noemt en komt
op tegen de conferentie van Ottawa, welke haar doel
einden niet heeft bereikt.
Wij hadden, aldus Snowdeft. de verzekering onzer
delegatie dat in niets zou worden toegestemd, dat
onze vrijheid van onderhandelen met het buiten
land over verlaging van tarieven zou kunnen belem
meren, doch de delegatie keerde terug met overeen
komsten, welke de bestaande tarieven handhaven en
nieuwe rechten invoeren.
De koning heeft de ontslagaanvrage van de minis
ters Lord Snowden. Sir Herbert Samuei en Sir Ar-
chibald Sinclair aanvaard en er iimoegestemd dat Sir
John Gilmour, die sinds 1931 minister voor Land
bouw was, de portefeuille van Binnenlandsche Za
ken verkrijgt; majoor Elliot, tot nu toe conservatief
financieel secretaris voor de Schatkist, minister van
Landbouw wordt en Sir Godfrey Collins, liberaal
nationaal-parlementslid benoemd wordt tot minister
voor Schotland.
Een opvolger voor Lord Snowden is nog niet be
noemd.
MacDonald verdedigt zich.
De premier heeft namens zich zelf en zijn „natio
nale labour" collega's Lord Sankey en J. H. Thomas
verklaard; „Twaalf maanden geleden hebben wij
een zonr. moeilijk werk aangevangen. Wij wisten wat
MACDONALD.
het beteekende. Het werk is niet beëindigd en kan
niet beëindigd worden alvorens op een of andere wij
ze de kwestie der herstel- en schuldenproblemen is
geregeld, terwijl er nog de economische wereldconfe
rentie is. Wij zullen niet heengaan voor deze aangele
genheden zijn afgehandeld. De natie heeft nog steeds
oen onpartijdige regeering noodig en zuivere partij-
overwegingen zouden onzen nat ionalen invloed in de
wereld verzwakken cn een slag beteekenen voor de
werkzaamheden met betrekking tot het herstel.
In het R.A.L-gebonw.
I-Iet is thans definitief dat ook Amsterdam zijn zes
daagsche wielerwedstrijd krijgt. Het. groote succes
elders heeft een commissie onder leiding van de
heeren Fr. Grolms en Hollander uit Merano er toe ge
bracht het ook in Amsterdam te probeeren.
De inrichting van de R.A.I. is zoodanig, dat in to
taal 6000 toeschouwers toegang zal kunnen worden
verleend.
Met den bouw van dc baan is men reeds in Gouda
aangevangen en de eerste deelen er van zijn in Am
sterdam gearriveerd.
In begin November zal de inrichting van de R.A.I.
nagenoeg voltooid zijn. De baan, die. zooals gezegd
1G6 2/3 M. lang is zes ronden zijn dus 1 K.M.
is evengroot als die in Berlijn en Keulen.
Er zullen 12 koppels starten, w.o. 5 Nederlandsche.
Pijnenburg heeft reeds zijn contract geteckend.