ilftuti eims-
minimie-1 liifaillai.
Een Bijzonder Nummer
schager
courant
1857 1OCTOBER 1932
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Zaterdag 1 October 1932.
SCHEER
76ste Jaargang No. 9151
ClüRAÏT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
Itentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TEI.EF. No
20
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN EN BIJVOEGSEL
75
KAN DEZE UITGAAF DER SCHAGER COURANT
zeer zeker genoemd worden, niet zoozeer
door het uiterlijk, dan toch door den datum
die het draagt, n.1. 1 October 1932.
1 October 1932 toch is het 75 jaar geleden
dat de Schager Courant voor het eerst ver
scheen. Wij hebben voor onze lezers als cu
riositeit van dit eerste nummer een facsimile
afgedrukt. En dat zal hun wel den duide-
lijken indruk geven in hoe bescheiden vorm
deze eerste Schager Courant het levenslicht
aanschouwde. Éénmaal in de week, op Don
derdag, kwam de krant uit en de inhoud
zegt 't, van welk een primitieven aard alles
was. Wij zouden voor zulk een krant nu
den neus ophalen, maar men moet alles be
zien in de lijn van zijn tijd en in de om
standigheden waarin het werd geboren.
't Was toen in die jaren 'niet „voordeelig"
een krant uit te geven. De lezerskring toch
was uiterst beperkt en bleef jaren lang o
zoo klein en de revenuën der advertentie
pagina, kijk maar eens naar dit le nummer,
(zegge 1 betaalde advertentie) leeren het ons
duidelijk genoeg dat er geen groote uitgaven
verdragen konden worden.
Maar toch, gehoor gevend aan een alge-
meenen drang om Schagen, dat toen reeds
een belangrijke centrumplaats was, zijn
eigen krant te geven, bracht een clubje men-
schen, waarvan b.v. een was de bekende
dokter Hoekstra, er toe om dit te probeeren.
De eerste Schager verscheen en vandaag
bestaat ze 75 jaar. De personen die haar
hebben opgericht, zullen er waarschijnlijk
niet aan hebben gedacht, dat aan hun gees
teskind een zóó lang leven beschoren zou
zijn.
De eerste uitgever der Schager Courant
was de heer P. J. G. Diderich, die, nadat
hij eenige jaren daarna was gestorven, is op
gevolgd door zijn weduwe. Deze trad later
in het huwelijk met Schagens Burgemeester,
den heer H. R. de Meer, die, nadat hij druk-
ker-uitgever was geworden, het burgemees
terschap aan den kapstok hing.
Vervolgens kwam de zaak in handen van
den heer Schorer, die haar in October 1882
aan den heer Jan Winkel, den lateren beken
den redacteur der Schager overdeed. In die
jaren was en bleef de Schager Cou
rant voorshands een klein en zeer
bescheiden blaadje en beteekende het als
plaatselijk blad in die dagen zelfs voor de
Schagers niet veel. En toen de heer Winkel
als redacteur optrad, beliep het aantal be
talende abonné's nog slechts enkele tiental
len en verslond de oplaag van elk nummer
nog geen half riem papier.
Toch werd het recht van uitgave, zooals
de heer Winkel ons dezer dagen schreef,
met 10 rood-rugjes gehonoreerd. Want het
recht van het voeren van den titel was als
officieel geijkt, dat gold nog als een eere
zaak.
De heer Jan Winkel pakte de uitgave der
courant met energie en groote voortvarend
heid aan. De inhoud der krant werd weldra
voor die dagen goed verzorgd. Een enkele
medewerker werd aangesteld, berichtgevers
gezocht, kortom met bescheiden middelen
werd er gewoekerd en gewerkt en de Scha
ger werd weldra een lezenswaardig blad,
dat tweemaal per week verscheen, n.1.
Woensdag en Zaterdag.
Deze redacteur begreep, dat een krant een
eigen meening moest hebben, niet mocht af
hangen van de „grooten", maar haar kracht
moest vinden in ,,'t algemeen en haar sym
pathie".
Op maatschappelijk en ook op politiek ge
bied kreeg de Schager een oordeel, dat zij
onafhankelijk verkondigde en propageerde.
Zélf in dien tijd een vooruitstrevend man,
aanhanger der liberale beginselen, werd
door den redacteur Winkel de krant ook aan
de verspreiding dier beginselen dienstbaar
gemaakt. Met mannen als Levy, Kerdijk,
Treub, Van Gilse en anderen kwam de Scha
ger in relatie en zoodoende steeg haar in
vloed en belangrijkheid.
Dat de Schager aan politiek deed, bezorg
de haar echter ook vele tegenstanders, die
scherp en niet steeds met nobele middelen
tegen haar optraden. Maar ondanks dit, wel
licht mede juist daardoor, werd haar aan
hang en beteekenis grooter.
En het was door familie-omstandigheden
dat de heer Jan Winkel in October 1896
van werkkring moest veranderen en de zaak
en de krant aan de handen van ondergetee-
kende werden toevertrouwd, die beiden op
1 April 1897 voor zijn rekening begon te drij
ven. Vanaf dat oogenblik dateert ook al
reeds de werkzaamheid des heeren Kerk-
meer in de firma en werd hij eenige jaren
later als deelgenoot daarin opgenomen -
en onder deze dubbele, maar nog zeer jonge
leiding is de krant blijven groeien. Het
aantal abonné's ging voortdurend voor
uit, de advertentiepagina's vulden zich
telkens meer en uit alles sprak al
maar sterker het feit, dat het werken der
nieuwe redactie werd gewaardeerd. En zoo
werd de Schager Courant in Hollands Noor
den het blad waarop de geijkte term dat
,.het huis aan huis wordt gelezen", volko
men van toepassing is.
Tal van medewerkers van naam gaven
hun goed-verzorgde bijdragen, een klein le
gertje van berichtgevers werd aan de krant
verbonden, zoodat uit elke gemeente van
Hollands Noorden het nieuws naar de Scha
ger toestroomde.
Over allerlei onderwerpen van den meest
uiteenloopenden aard verkondigde de Scha
ger een vooruitstrevende opinie; aan alle
medewerkers werd steeds de grootst moge
lijke vrijheid van meeningsuiting gegeven.
En toch wist de redactie onder alle omstan
digheden steeds haar onafhankelijkheid te
bewaren en zoodoende den naam van de
Schager hoog te houden, aan het blad een
eigen karakter en aparte beteekenis te geven.
Den strijd heeft ze nooit ontweken. Wat
goed was geprezen en hen die uitstekend
werk deden gehuldigd maar ook is
nooit en niemand de critiek gespaard waar
het algemeen-, streek- of plaatselijk belang
dat eischte. De Schager heeft zich altijd
gaarne in dienst van deze belangen gesteld
en de redactie heeft zich gelukkig geprezen
als ze haar bescheiden krachten dienstbaar
aan die algemeene belangen mocht maken.
Zoo is er gewerkt en het is gestadig en ze
ker vooruit gegaan met de Schager.
Werden er vroeger op de eenvoudige hand
pers eenige tientallen couranten gedrukt en
later enkele honderden op de snelpers, wel
dra was de oplaag zoo groot, dat een dub
bele toermachine met inleg- en vouwappa-
raat noodig was. Maar ook deze heeft spoe
dig weer plaats moeten maken voor een
vlakdruk rotatiemachine, totdat eindelijk
het oogenblik kwam, dat een moderne rota
tiepers met stypinrichting in een nieuw aan
gebouwde drukkerij haar plaats vond.
Zetmachines hadden eerder hun entrée
gemaakt, ze waren verbeterd en vermeer
derd in aantal, kortom de drukkerij der
Schager Courant, die nu viermaal per week
in een groot aantal bladen en in een oplaag
van eenige duizenden verschijnt, groeide uit
tot een modern geoutilleerd krantenbedrijf
en kon aan de krant een goed-verzorgd uiter
lijk worden gegeven, terwijl tevens de lezers
hun nieuws „a la minute" voorgediend
kregen.
En het was noodig dat de firma Trapman
en Co. voor een tiental jaren geleden tot een
Naamlooze Vennootschap werd omgevormd.
De concurrentie heeft de krant niet ge
spaard, en felle tegenwerking is menigmaal
haar deel geweest, maar boven alles uit ging
toch de stroom van hartelijke sympathie en
grooten steun van duizenden lezers en adver
teerders Wij wisten ons daardoor gedragen
en krachtig in ons verweer.
Die algemeene sympathie, dat hartelijk
meeleven met de Schager Courant en haar
bestaan is een sterke ruggesteun geweest,
een felle stimulans om telkens weer
hooger te grijpen. En in een oogenblik van
herdenken als thans, gevoelen wij een
groote dankbaarheid voor al die hulp en
medewerking,daarvoor te danken is
ons een innige behoefte.
Niet minder hartelijken dank aan allen die
in deze jarenreeks, in welken vorm ook, hun
werk en arbeid aan de Schager hebben ge
geven, of hun gaven in haar dienst hebben
willen stellen. Hun aller ambitie, hun aller
energie is mede de oorzaak dat de Schager
is kunnen worden „een der best geredigeerde
plattelands bladen", zooals dezer dagen nog
zoo vleiend werd getuigd. Dat compliment
brengen wij daarom gaarne hier aan hen
allen over!
Voor feestvieren is het nu geen tijd, want
ook ons zakenleven heeft de malaise sterk
beïnvloed, maar toch hebben wij op deze
plaats dezen herdenkingsdatum niet onop
gemerkt willen laten passeeren.
Het is een gewichtig en gelukkig oogen
blik in het bestaan van de Schager, dat
groote tevredenheid schenkt naast voldoe
ning over wat is bereikt. Maar niet minder
ligt er een aansporing in, een aansporing om
met nog meer energie naar hooger te streven,
om zoodoende de Schager Courant iióg aan
trekkelijker, nóg lezenswaardiger te maken.
De eischen die aan een krant gesteld wor
den tegenwoordig, zijn niet gering, men
vraagt steeds meer en steeds beter
Welnu, wij hopen dat, als later het 100-tal
jaren van het bestaan der Schager vol is, dat
dan getuigd mag worden dat aan die hoogere
eischen in alle opzichten is voldaan en dat
de Schager Courant is gebleven, vooraan,
aan de spits en in nog sterker mate is ge
worden het meest gelezen blad van Hol
lands Noorden.
Daaraan mee te werken, daaraan al zijn
krachten te mogen geven, zoolang het voor
hem nog dag is, zal voor ondergeteekende
een vreugde zijn.
TRAPMAN.