iliinii Knus-
Uitmuit- üilliitllit
Bedenkt Duitschland zich?
Drang op de
Duitsche regeering
Bui tenland.
MODERNE FOTO's
Uitgevers: N.V. yJl TRAPMAN Co, Schagen.
eerste blad
dit nummer bestaat uit zes bladen
TRAGISCH ONGELUK.
Bloedige botsingen op Mindanao.
Herriot's bezoek
aan Londen.
ARPAD M0LD0VAN,
De Prins ran Wales
in ons land.
Zaterdag 15 October 1932.
SCflAGER
76ste Jaargang No. 9159
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag eD Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
fcentiën nog zooveel mogelijk ln het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Groothandelaren in levensmiddelen waar
schuwen tegen contingenteering.
Rijksbank acht valuta in gevaar.
Directie der Rijksbank verklaart de
contingenteeringspolitiek een ge
vaar voor de stabiliteit van
de Rijksmark.
Uit BERLIJN, 14 October (V.D.)ï
De Deutsche Tageszeitung" maakt melding van
een gerucht, volgens hetwelk de directie van de Rijks
bank een brief zou hebben gezonden aan de Rijksre
geering, waarin zij er met nadruk op wijst bij een
doorvoering der contingenteeringspolitiek niet in
staat (e zijn verder dc garantie te kunnen geven voor
het op peil houden van de Duitsche valuta.
Naar wij vernemen, is het juist dat de directie van
ide Rijksbank tot dc Rijksregeering een dergelijke
waarschuwing heeft gericht.
Dit bericht, waarin dus de directie van de Rijks
bank aan de Rijksregeering verklaart, de verantwoor
delijkheid van de rijksmark niet langer te kunnen
dragen, indien de regeering vasthoudt uan haar con-
tingenteeringspolitie, heeft te Berlijn groot opzien ver
wekt.
De brief van het directorium der Rijks
bank.
Nader uit Berlijn: Het Rijkskabinet heeft zith Vrij
dag in aanwezigheid van den president der Rijks
bank Dr. Luthe-, o.m. bezig gehouden met het schrij
ven van het directorium der Rijksbank dat betrek
king heeft op de contingenteeringspolitiek.
Nopens dit schrijven verluidt te bevoegder plaatse
dat de Rijksregeering in overeenstemming met de
Rijksbank constateert dat over een interne briefwis
seling geen mededceling kon worden verstrekt. Er
DR, LUTHER
xan evenwel worden vastgesteld dat niet gesproken
as over een in gevaar brengen van de valuta.
?«~.westi® der contingenteeringspolitiek is niet in
het Rijkskabinet behandeld en zou ook niet behandeld
kunnen worden aangezien de Duitsche commissie nog
niet teruggekeerd is van haar rondreis door Europa.
Eerst na haar teruekeer, vermoedelijk in den loop der
volgende week, zouden eventueele beslissingen kun
nen worden genomen.
De stap van dc Rijksbank is van des te grooter ge
wicht, daar Rijksbankpresident dr. Luther als een
voorzichtig en bezadigd man bekend staat, die zich
geenszins in de regecringspolitiek zou mengen, wan
neerhij met van de noodzakelijkheid daarvan over
tuigd was.
Eerst de terugkeer van de reizende com
missie afgewacht.
Het Berlijnsch „Acht-Uhr Abendblatt'' meldde gis
teravond. dat de Duitsche rijksregeering alvorens
zich opnieuw bezig te houden met het vraagstuk der
contmgenteeringen eerst den terugkeer der reizen
de commissie naar Berlijn zal afwachten.
Het kabinet is intusschen reeds voldoende inge
licht over den tegenslag, dien deze commissie op
haar reis heeft ondervonden. Hiervoor dient echter
geenszins, zegt het blad. de commissie zelf, maar wel
de regeering aansprakelijk te worden gesteld. Het
blad acht het niet uitgesloten, dat de beide redevoe
ringen, die de rijkskanselier morgen zal houden,
eenige inlichtingen zullen bevatten over de verdere
plannen der rijksregeering in deze aangelegenheid.
Het Reichsverband des „Deutschen Nahrungsmittel-
Grosshandels" heeft de rijksregeering dringend ver
zocht 'van verdere contingenteerings-onderliandelin-
gen met het buitenland af te zien
De tot nu toe gehouden besprekingen hebben be
wezen, dat de kansen op succes in geen verhouding
staan tot het risico, dat het gansche bedrijfsleven zal
te aanvaarden hebben. Na te hebben gewezen op de
gevaren, waaraan de export-industrie wordt blootge
steld, zc'gt de organisatie, dat een stijging van den af
zet van landbouwproducten slechts door een verbete
ring van de koopkracht van de bevolking der steden
kan worden verkregen. De lage prijzen van de land
bouwproducten zijn niet veroorzaakt door den invoer,
maar door het verminderde verbruik. Hiertegen kun
nen noch tarieven noch contingenteeringen baten.
Groot© consternatie wi landbouwkundige
kringen.
Het ingrijpen van dr. Luther in de contingenteerings-
kwestie heeft in landbouwkringen groote consternatie
verwekt. Reeds gisteravond deed de „Deutsche Tages
zeitung" een scherpen aanval op den president van de
Rijksbank. In den loop van den avond publiceerde de
Duitsche landbouwraad een communiqué, waarin dit
instituut beproeft den Rijksbanpresident met zichzelf
in tegenspraak te brengen. Het betoogt, dat juist uit
een oogpunt van stabiliteit der rijksmark overbodige
Invoer van landbouwproducten verhinderd moet wor
den.
Hoe de industrie er over denkt. Een
„hoogst bedenkelijk beginsel."
In industrieele kringen vindt men de aangekondigde
contingenteeringsmaatregelen een „hoogst bedenkelijk
beginsel", in de Duitsche handelspolitiek. Het Neder-
rijnsche Industriegebied, waar de uitvoerindustrie en de
daarmede verbonden takken van nijverheid, thans nog
duizenden arbeiders een bestaan verschaffen, wordt een
zware slag toegebracht, aldus betoogt „Ruhr und Rhein"
door de toenemende weigering van het buitenland om
Duitsche waren af te nemen. De werkloosheid zal daar
door toenemen. De Duitsche landbouw zal daarmede ten
slotte niet gediend zijn, omdat de koopkracht van het
grootste verbruikersgebied in Duitschland nog verder
verminderd wordt.
15-jarige jongen te water geraakt en ver
dronken. Onverantwoordelijke toe
stand ter plaatse.
Alphen a. d. Rijn. Op den Oost-Kanaahveg on
der deze gemeente heeft Donderdagavond een tra
gisch ongeluk plaats gehad, waarvan de 15-jarige
A G.Luyben, wonende te Aarlanderveen. het slacht
offer is geworden. De Oost-Kanaalweg, waaraan, zoo
wel in verband met de nieuwe oeververdediging van
het Aarkanaal als met het aanleggen van den Nieu
wen Provincialenweg tot Aardam, gewerkt wordt,
is reeds sinds eenige maanden voor het verkeer met
voertuigen gesloten. Een gedeelte van den weg is
voor wielrijders nog wel berijdbaar, doch op het ge
deelte, dat aansluit op den weg naar Aarlanderveen
wordt voortdurend puin gestort, waardoor de weg
onbegaan geworden is. Naar het 3chijnt, zijn hier ech
ter geen waarschuwingsborden geplaatst en waar
elke verlichting langs dezen weg ontbreekt, levert
de toestand ter plaatse, vooral 's avonds gevaar op
Omstreeks zeven uur Donderdagavond kwam de
heer v. d. Kreeke, notaris te Aarlahderveen, langs
den Oost-Kanaalweg gereden. Hij hield zooveel mo
gelijk het midden van den weg. Plotseling reed hij te
gen een hoop puin op. met het gevolg dat hij met
fiets en al in het Kanaal terecht kwam. Gelukkig
slaagde de notaris er spoedig in, vasten grond onder
de voeten te krijgen, waardoor het hem mocht ge
lukken, zich zelf op het droge te brengen. Waar
schijnlijk ongeveer een kwartier na dit ongeval ech
ter, passeerde de 15-jarige Luyben op weg naar zijn
woning te Aarlanderveen, por rijwiel dezelfde plaats.
Ook hij moet daarbij tegen de puinhoop zijn gereden,
en daarbij eveneens te water ziin geraakt. Toen hij
nl. 's nachts om een uur nog niet thuis was, werden
zijn ouders ongerust en togen zij op onderzoek uit.
Men vond zijn fiets tegen de hoop Onmiddellijk werd
de politie gewaarschuwd en nadat men eenigen tijd
gedregd had, werd het lijk van den jongen opge
haald. Door de politie wordt thans onderzocht, in
hoeverre de werklieden, die het puin op den weg heb
ben gestort en verzuimden de gevaarlijke plaats te
verlichten, voor he gebeurde aansprakelijk moeten
worden gesteld.
fl Dooden.
MANILLA, 14 October (V.D.)
Te Cotta op het tot de Philippijnen beboorende eiland
Mindanao is het Vrijdag tot ernstige botsingen geko
men tusschen inboorlingen en politiebeambten. Vijf in
boorlingen en een politieman werden gedood.
Een vier-mogendhedenconferentie kan
vrijwel als „verzekerd" beschouwd wor
den.
Indien we de berichten over het bezoek van Frank-
rijk's minister-president, Herriot, aan Londen nagaan,
dan kan een conferentie van de vier groote mogend
heden inzake de ontwapening thans vrijwel als „ver:
zekerd" beschouwd worden.
De houding van Duitschland nopens de conferentie
zelf is reeds herhaaldelijk uiteengezet. Voor Duitsch
land speelde echter de kwestie een groote rol, waar
de conferentie zal bijeenkomen.
Van welingelichte, nict-officieele, Franschc zijde is
Donderdagavond verklaard dat Herriot den Engel-
schen premier reeds in groote lijnen het Fransche
ontwapcningsplan heeft medegedeeld. Het zou even
wel niet juist zijn reeds thans van een uitgewerkt
plan te spreken. Herriot schijnt te trachten eventueele
voorstellen van MacDonald in zijn plan te ver
werken. Feitelijk zou Herriot beoogen een algemeen
ontwapeningsplan, een consultatief plan, regionale
veiligheidsverdragen tot stand te brengen, terwijl hij
er ook naar zou streven een internationale strijd
macht te vormen.
De besprekingen van Herriot met MacDonald zou
den er toe moeten bijdragen in deze richting een op
lossing tot stand te brengen.
Uit de tot nu toe door de Engelschen uitgesproken
zienswijze, krijgt men den indruk dat MacDonald
met succes heeft getracht de bespreking van plannen
op den achtergrond te dringen, welke niet direct sa
menhangen met de taak de Ontwapeningsonderhan
delingen te Genève weder op gang te brengen.
Tijdens het onderhoud heeft, aldus wordt verklaard
MacDonald zich bereid verklaard ook de kleinere mo
gendheden tot de besprekingen der groote mogend
heden toe te laten.
Betreffende den zetel der conferentie is men het
nog niet eens geworden. Het is mogelijk dat MacDo
nald niet zal persisteeren hij de aanwijzing van
Londen als zetel der conferentie.
Het officieele communiqué.
Het Engelsche en het Fransche ministerie van bui-
tenlandsche zaken hebben gistermiddag beide het vol
gende communiqué openbaar gemaakt:
Gisteren en vandaag is te Londen een gedachten-
wisseling tusschen MacDonald en Simon met Herriot
gevoerd over het Engelsche voorstel tot bijeenroeping
van een viermogendheden-conferentie, om de moei
lijkheid op te lossen die zich op het oogenblik te
Genève voordoet.
De Fransche en Engelsche ministers zijn het eens
geworden, dat Genève de aangewezen plaats voor zulk
een conferentie is en de Engelsche regeering heeft
dus een voorstel gedaan aan Duitschland cn Italië of
zij daarmee accoord gaan. De conferentie zou een
preliminair karakter dragen. Haar doel is middelen
en wegen te toetsen om het door do ontwapenings
conferentie ondernomen gemeenschappelijk werk te
hervatten.
Besloten tot een conferentie van vier
mogendheden te Genève.
Herriot verliet de plaats van samenkomst met Mac
Donald te Londen gistermiddag om 1 uur, waarna
werd meegedeled, dat de Engelsche, Fransche en Ita-
liaansche regeering het er over eens geworden zijn,
dat het hot beste zou zijn, wanneer do conferentie
van de vier mogendheden te Genève werd gehouden,
üp het oogenblik wenscht Duitschland Genève niet
als plaats van samenkomst.
Reuter verneemt, dat Italië Genève al als plaats
van samenkomst heeft aanvaard en dat de regeering
ook al het antwoord van Duitschland heeft ontvan
gen, waaruit blijkt, dat dit land althans voor het
oogenblik niet bereid is Genève te aan
vaarden.
Engelaijds standpunt is ongewijzigd Het hoopt, dat
de plaats van samenkomst niet als een onoverko
melijke hinderpaal beschouwd zal worden. Voor
Engeland maakt de plaats van samenkomst geen ver
schil.
Waarom Duitschland weigert
Van Duitsche zijde, wordt het volgende medege
deeld:
Het standpunt van Duitschland ten opzichte van de
conferentie zelf is reeds herhaaldelijk toegelicht.
Voor Duitschland moet echter de vraag een rol spe
len waar de conferentie bijeen komt. Wanneer van
Duitschland verwacht mocht worden voor deze con
ferentie naar Genève te komen, dan moeten aller
eerst de bekende Duitsche voorwaarden geregeld
worden en moet eerst een regeling van de quaestie
der rechtsgelijkheid tot stand komen. Anders zou het
gevaar bestaan, dat men Duitschland langs den weg
van ene viermogendhedenconterentie te Genève als
het ware door een achterdeurtje weer ter Ontwape
ningsconferentie zou terugbrengen.
Of de conferentie in Londen of elders plaats heeft,
is voor Duitschland van minder beteekenis; tenslotte
is Londen zelf veeleer voor de Engelschen als voor
Duitschland een prestige-quaestie.
Duitschland is natuurlijk gaarne bereid om ook op
een andere plaats dan Londen besprekingen te hou
den, met die beperking, dat wat Genève betreft aan
de genoemde voorwaarden wordt voldaan, welke na
tuurlijk ook voor de plaatsen in de nabijheid van
Genève gelden.
Herriot over het resultaat van Londen.
Uit Londen, 14 Octolber (V.D.): Na zijn besprekingen
met MacDonald heeft Herriot verklaard dat het on-
derhou 1 buitengewoon hartelijk eri vriendschappelijk
is geweest. Door deze bijeenkomst is de Engelsch
Fransche vriendschap nog versterkt. Herriot ver
klaarde met MacDonald als nog beter vrienden-te zi n
uiteengegaan dan zij reeds vroeger waren geweest.
Frank ik heeft zich nimmer verzet tegen een
vriendschappelijke gedachtenwisseling van de mo
gendheden die er het meeste belang bij hebben.
Frankrijk heeft zulks reeds te kennen gegeven bij
de besprekingen welke dezen zomer met de Amerika
nen zijn gevoerd. Frankrijk heeft cr evenwel steeds
bij gepersisteerd dat deze onderhandelingen op een
of andere wijze in verband met of i:i het kader van
den Volkenbond of van de Ontwapenings-onderhande-
lingen moesten plaats vinden en derhalve in Genève
zouden moeten worden gehouden.
Herriot naar Parijs teruggekeerd.
Uit Londen, 14 October (V.D.):
De Fransche minister-president Herriot is heden
middag om vier uur naar Pa. is teruggekeerd. Mac
Donald en Sir John Simon waren bij het vertrek van
den trein aanwezig.
VERGROOTINGEN en KUNSTDRUKKEN
van buitengewone kwaliteit.
Geopend dagelijks van 88 uur, 's Zondags
den geheelen dag tot n.m. 10 uur.
FOTOGRAFISCHE ATELIER
NIEUWE NIEDORP.
Hoe de dag gister in Den Haag. is doorgebracht.
(Vervolg van le pagina Tweede Blad.)
Het was Vrijdagmorgen een ongewone drukte in
Den Haag, vooral in het Westeinde, in verband met
de aanwezigheid van den Engelschen kroonprins.
Bij de aankomst van den prins hier te lande was
nog een telegramwisseling gehouden met de konin
gin, waarin wederzijdsche spijt was uitgedrukt, dat
er geen gelegenheid was, om elkaar te ontmoeten.
Gistermorgen nu werd in Den Haag allereerst het
Mauritshuis bezichtigd.
Van dit bezoek reed de Prins door het HaagschA
Bosch naar het Huis ten Bosch, waar de vorstelijke
bezoeker in een plasregen aankwam. Hij nam eenige
oogenblikken de omgeving in oogenschouw en ver
dween toen met Lady Russeli en den Engelschen
gezant in het paleis, waar zij tot kwart voor één
bleven.
Daarna zou de Prins zich naar de banen der Haag-
sche Golfclub begeven. Dit plan was echter inmiddels
gewijzigd. Of het tengevolge van het ongunstige weer
dan wel door andere omstandigheden gekomen is,
kon men ons niet zeggen.
Maar de Prins reed naar de stad terug en tot groo
te verwondering van zijn gevolg gaf hij eensklaps
bevel om voor den winkel der firma Nieuwerkerk aan
het Lange Voorhout te stoppen Zooals misschien
bekend, is de firma Nieuwerkerk de zaak, waaraan
indertijd baron Hop zijn beroemd geworden recept
afgaf.
De Prins voorzag zich daar van eenige trommeltjes
Haagsche hopjes, die hij als een specifiek Haagsch
product naar zijn land mee wil nemen.
Hij had toen vermoedelijk zin gekregen in het win
kelen en stapte daarna den winkel der firma Phi-
lippona op den hoek van de Plaats en de Hoogstraat
binnen.
Daar schafte hij zich verschillende voorwerpen aan
van oud-Delftsch porselein. Buiten komende, stuur
de hij de auto's van hem en zijn gevolg weg en wan
delde verder de Hoogstraat door.
Enkele huizen verder verdween hij weer eens
klaps in den winkel van de Silveren Molenbeecker
om daar eenige inkoopen te doen.
's Middags werd na de lunch eer partij golf ge
speeld, waarna de thee werd gebruikt op het buiten
goed „Clingendael" van baronnesse van Brienen.
Het restaurant „Royal" was uitverkoren om er het
diner te gebruiken.
Dat de Prins van Wales, die hier toch voor zijn ge
noegen is geweest, er lust toe gevoelde met deze spe
cifiek Haagsche inrichting kennis te maken, valt
niet zoozeer te verwonderen. Het gezelschap ging on
geveer half acht van de legatie weg om zich naar
het Voorhout te begeren. In een aparte zaal was een
diner aangericht v>or vijftien personen.
Vermelden wij nog, dat de prins de hoofdschotel
voorbij liet gaan en ran een eüite Hollandsche bief
stuk de voorkeur gaf. Voor zijn vertrek heeft de prins
van Wales ook nog even op den dansvloer van het
restaurant vertoeft.
Afgereisd.
Precies tien uur vertrok hij per auto naar Hoek
van Holland, vanwaar te elf uur het s.s. „Amster
dam" naar Harwich ging.
Groote ingenomenheid.
Uit de directe omgeving van den prins vernam een
verslaggever van het C.B., dat de Prins meermalen
zijn groote ingenomenheid had betuigd met ons land
en de ontvangst, die hem hier ten deel was gevallen.
Het had hem veel genoegen gedaan, dat hij na de
vele officieele plechtigheden ln Denemarken en Zwe
den zich, zij het dan slechts kort, op een zoo aangena
me en ongedwongen wijze in ons land heeft kunnen
ophouden,
