Almcei Bitlis-
Fransch Ontwapeninpplan.
llïllllllif- LllilMlM
De vuurdood van de P.C. Hooft
Uitgevers: N.V. vJi. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Het trotsche zeekasteel
totaal vernield.
LIEFDESDRAMA
BRUNSSUM.
TE
Gevaarlijke stroopers.
Dinsdag 15 November 1932.
SGHAGER
76ste Jaargang No. 9176
CÖDHifT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag Zaterdag. BIJ Inzending tot 'a morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën oog zooveel mogelijk In het eerstuitkomend njimmer geplaatst.
POSTREKENING No. 23338 INT TELEF. No
20.
Prijs per 8 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlêN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
De brandweer machteloos tegenover den
laatenden vuurgloed.
Als een fantasie nit een heldensch sprookje
gleed de brandende Oceaanstoomer over
het nachtdonkere water van het IJ.
Zooals reeds elders in dit nummer in het kort ge
meld, is, in den nacht van Zondag op Maandag brand
uitgebroken op de P. C. Hoort, een der grootsche
mailschepen van de Stoomvaartmaatschappij „Ne
derland'.; Het is een scheepsbrand geweest, zooals
misschien nog nooit in de Amsterdamsche haven
heeft plaats gehad.
Omtrent den brand zelve vernemen we nog de vol
gende bijzonderheden.
De „P.C Hooft" was, zooals ieder mailschip dat
uit de tropen komt, vanwege den G. G D. met blauw-
ruurgas ontrat. Om half zeven Zondagavond had de
leider van den ontsmettingsdienst, dr. Peeters. het
schip vrijgegeven. Dit beteekent, dat alle ramen en
deuren en luiken van het schip werden geopend om
het blauwzuurgas te laten wegtrekken. Niemand
mocht echter nog op het schip dan alleen de wach
ter, die voor het bedienen der ventilatoren, waarmee
versche lucht in het schip werd gebracht, moest zor-
fen. Om kwart over twaalf nam de wachter, terwijl
ij zich in de machinekamer bevond, een brand
lucht waar. Hij begaf zich naar voren in de rich
ting waarvan do brandlucht kwam, toen hij plot
seling uit de passagiersverblijven eerste klas achter
de commandobrug een vlam zag slaan.
De wachter spoedde zich naar den wal ora de
brandweer te waarschuwen. Toen hij eenige minu
ten later op de kade terugkeerde, sloegen de vlam
men reeds boven het sloependek uit. De oorzaak is
nog onbekend. Men kan slechts vermoeden, dat een
der ventilatoren kortsluiting heeft gemaakt.
In slechter omstandigheden kon de brandweer niet
zijn. Het was buitengewoon gcvdarlijk om aan
boord te gaan, want het inademen van het blauw
zuurgas is doodelijk. Bovendien stond er 'n geweldige
trekking in het schip. Het mag dan ook geen won
der heeten, dat, toen eenmaal de hutten op het hoog
ste dek brandden, de vlammen door de gangen joe
gen en bovendien, geholpen door den oostenwind
naar de salons oversloegen. Het eerste klas trap
penhuis had ook weldra vuur gevat en niet lang
duurde het of de eetsalon werd door het vuur aan
getast.
Hooger en hooger stegen de vlammen, zware rook
wolken omhoog jagend, en tegen den rossen gloéd
stonden scherp afgeteekend in inkt-zwarte lijnen de
hooge ijzeren kranen. Van de eerste kraan vatte al
spoedig de cabine vlam. En verder en verder drong
onverbiddelijk het vuur, ofschoon van de kade, door
de patrijspoorten van de eerste-klasse-salons, waar
van de glazen al spoedig gesprongen waren, geweldi
ge hoeveelheden water naar binnen werden gespo
ten. Ook in de kranen waren de brandwachts ge
klommen, maar hoe nietig leken de mannetjes, met
bun in verhouding kleine straaltjes water, tegenover
den hoogen scheepswand, waarachter en waarop de
vlammen loeiden, voortgedreven door den feilen
Oostenwind.
Aanvankelijk daalden de brandwachts niet ln het
ichip af, met het oog op het gasgevaar de om
standigheden waren wel zeer ongunstig. Later ge
schiedde dit wel. Voetje Voor voetje ritireerden de
manschappen naar het achterschip. Het was een
hardnekkige strijd, waarin ten slotte het vuur de
overhand behield. Af en toe klonken ontploffingen in
het schip. Dat waren de lucht- en de koolzuurfles-
schen die sprongen, en op een gegeven oogenblik
viel een der brandende sloepen met donderend ge
weld uit de davits omlaag, op de kade, gelukkig
zonder iemand te deren.
Tegen twee uur was het vuur tot midscheeps ge
vorderd en bereikte het de machinekamer. Weer
klonken doffe knallen De olieleidingen sprongen. En
nu kwam de tweede klasse aan de beurt. Er was
geen houden meer aan, dat bleek telkens duidelij
ker, en de directie van de Nederland, vertegenwoor
digd door de heeren Koning. Bronsing en Delprat,
begon met commandant Gordijn °n met den haven
meester, den heer v. d. Poll. de mogelijkheid te be
spreken, om het schip te „verhalen" Het begon na
melijk bedenkelijk te kapseizen naar de zijde van de
kade met hare kranen en loodsen en mcnschen.
Het brandende schip wordt verhaald.
Toen men hiertoe besloten was, werden de trossen
gekapt, begonnen de sleepbooten te trekken en kwam
de brandende P. C. Hooft van den wal los, om zijn
laatste reis te ondernemen. Op hetzelfde oogenblik
hielden de tallooze spuiten op water te geven en
staakte de brandweer haar hopelooze taak.
Het was oen verschrikkelijk maar grootsch schouw
spel, toen het vlammende gevaarte zich van den wal
los maakte. Het vuur had het spel gewonnen en een
laaiende gloed steeg opnieuw uit het middenschip op,
terwijl de wind de vlammen voortjoeg naar het nog
bijna onaangetaste achterdek. Hel weerkaatsten de
schepen en huizen aan de beide oevers den vuurgloed.
Zelden zullen de sleepbooten zoo'n vreemdsoortigen
last te trekken hebben gehad.
Toen het brandende gevaarte wat verder af lag, kon
men eerst goed het verschrikkelijke schouwspel in
zijn woeste grootschheid volledig overzien. Het vuur
golfde over de dekken in cascades, het sloeg als
vlaggen uit alle openingen, het sproeide als vuur
werk in duizenden vonken omhoog.
Over het nachtdonkere water van 't IJ gleed de
brandende Oceaanstoomer voort als een fantasie uit
een heidcnsch sprookje, als een rampzalig spook
schip.
Het vuur was meester van het geheele schip, dat
steeds verder werd weggesleept in de richting van
Schellingwoude, om te worden vastgelegd in het
diepo water; aan den Kompasboei.
Snel teerden de sloepen dan ook weg. De davits
hogen om en sissend en spattend stortte van tijd tot
tijd - m brandende sloep omlaag in het water, waar
het vuur spoedig gedoofd was. De achtermast begon
sterk naar 'stuurboord over te hellen, maar werd
klaarblijkelijk door de trossen en kabels vastgehou
den. Hoog wapperde boven het vuur aan den voor
sten mast de vlag van de maatschappij „Nederland"
en togen den gloed van het vuur teekenden zich op
de onaangetaste voorplecht zwart de gedaanten af
van den heer Muller en zijn helpers. Bij de compas-
boeien manoeuvreerden de sleepbooten het branden
de schip zuidelijk van de vaargeul en 'op bevel van
den heer van der Poll lieten de drie opvarenden de
ankers vallen. Het was toon ongeveer kwart over
vijf. De drijvende motorspuit van de Amsterdamsche
brandweer, de Jason en de Jan van der Heijden wa
ren voortdurend in de nabijheid van het schip geble
ven.
Bij Schellingwoude ligt thans het eenmaal trotsche
zeekasteel den vuurdood te sterven. Wanneer het
laatste vuur uitgedoofd zou zijn, was gistermiddag
nog niet bekend.
De verzekering.
Door de directie werd medegedeeld, dat het schi
voor ruim l1/^ millioen gulden was verzekerd, waar
van 80 bij Engelsche en Nederlandsche assuradeu
ren en 20 voor eigen risico.
Nog steeds brandende.
De laatste berichten melden:
Gisteravond te 11 uur woedde het vuur nog met
gj-oote hevigheid over de geheele lengte der ruimen
van de P. C. Hooft. Vooral ook in het voorsehip was
door de patrijspoorten een felle roodc gloed waar te
nemen.
~eneinde het geheel vernielde schip, dat na den
middag nog wat meer slagzü had gemaakt, voor zin
ken of kapseizen te vrijwaren, wordt de kolossus door
een groote sleepboot van de Firma Goedkoop aan
stuurboord kant. tegen het talud aangehouden, in af
wachting, of de kiel zich in den modder zal vast
zetten.
Het blusschingswerk is ook in de avonduren niet
meer hervat, daar liervan toch geen enkel succesvol
resultaat venvacht kan worden. Wel is er drijvend
materiaal van de brandweer aanwezig. Ook de booten
van de gemeente- en van de havenpolitie blijven i"
de buurt van het wrat aangezien waakzaamheid ge
boden is. Kort na elven heeft de kortelings benoem
de ingenieur bij de brandweer, de heer Van Tlftel
zich opnieuw naar de P. C. Hooft begeven.
Een foto van de brandende „P. C. Hooft" tijdens het blusschingswerk in den nacht.
ENGELAND EN FRANKRIJK VRAGEN
HERZIENING. AAN AMERIKA OM
UITSTEL GEVRAAGD.
Het Ministerie van buitenlandsche zaken in Enge
land publiceerde Zondagavond den tekst harer nota in
zake de schulden aan de Ver. Staten.
In een deel der nota wordt o.m. gewezen op het
verdrag van Lausanne en verklaard, dat dit het maxi
mum beteekent van hetgeen de betrokken regeeringen
kunnen bijdragen tot het herstel van de welvaart der
wereld, waarbij het Amerikaansche volk evenveel be
lang heeft als de landen van het Britsche Rijk en
waartoe het noodig ls, dat het Amerikaansche volk
zijn medewerking verleent.
Op herziening van het systeem der financieele ver
plichtingen van de Staten onderling, wordt voorts ten
zeerste aagedrongen. De Engelsche regeering acht het
noodzakelijk, dat snel handelend wordt opgetreden en
hoopt dat Amerika zoo spoedig als maar eenigszins
mogelijk is, onderhandelingen zal aanvangen.
Voorts bevat de nota een verzoek om uitstel der od
15 December a»s. vervallende Engelsche oorlogsschuld
betalingen aan Amerika. Het is onmogelijk, zoo wordt
gezegd, in den korten tijd van vijf weken een overeen
komst betreffende een onderwerp van zulk een om
vang tot stand te brengen. Daarbij wordt gewezen op
de procedure, welke tijdens de conferentie van Lau
sanne werd gevolgd en waarbij, om een ongestoord
verloop der onderhandelingen mogelijk te maken, de
betalingen aan de betrokken mogendheden voor den
duur der discussies werden opgeschort.
DE NOTA DER FRANSCHEN.
De Fransche nota, behelsende het schuldenvraagstuk,
werd te Washington overhandigd.
De regeering dringt er op aan bij de Ver. Staten van
Amerika om deze kwestie in vriendschap en vertrou
wen af te handelen. In de nota wordt gewezen op de
conferentie te Lausanne. In weerwil van de beteekenls
van de resultaten van Lausanne, moet de Fransche re
geering constateeren dat de economische en financi
eele moeilijkheden, die de hervatting van de normale
Internationale betrekkingen belemmeren, nog steeds
bestaan, zoodat 'n nieuwe poging moet worden gedaan
om daaraan in het belang van allen een einde te maken.
Voorts verzoekt Frankrijk Amerika om gezamenlijk
over te gaan tot gemeenschappelijk onderzoek van de
kwestie der schulden. Daar dit onderzoek hoogstwaar
schijnlijk eenigen tijd zal vorderen, verzoekt Frankrijk
het, in overeenstemming met het precedent van Lau
sanne, verlenging te verleenen van de opschorting
der betalingen, opdat in een onontbeerlijke atmosfeer
van vertrouwen 't onderzoek van de bestaande ernstige
problemen kan worden voortgezet en voltooid. De
Fransche regeering is er bovendien van overtuigd, dat
een dergelijke maatregel een zeer gelukkige uitwerking
zou k-unnen hebben op de monetaire crisis, welke een
zoo groot aantal staten bedreigt.
EEN CONFERENTIE.
Volgens berichten uit New York heeft Hoover Roose-
velt uitgenoodigd tot oen conferentie over de ooriogs-
schulden.
DE OPINIE VAN HOOVER.
In het telegram dat HooVer aan Roosevelt zond staat
o.m.: „Wij moeten ontvankelijk zijn voor de door onze
debiteuren gedane voorstellen Inzake een tastbare com
pensatie onder een anderen vorm dan rechtstreeksche
betaling, zooals uitbreiding hunner markten voor pro
ducten van onze nijverheid en onzen landbouw, en.
2#)oals ik reeds vroeger heb verklaard, ook een aan
zienlijke beperking der internationale bewapening, wel
ke de onze zou verlichten, evenals de lasten en geva
ren der geheele wereld, houdt met dit vraagstuk ver
band".
Hoover verklaart, dat hij bereid is het vraagstuk te
behandelen voor zoover zijn bevoegdheid dit toelaat,
maar, zoo voegt hij erbij, het moet onze gemeenschap
pelijke wensch zijn om het in opbouwenden geest aan
te vatten, met het oog op het algemeen belang des
lands. Hoover besluit zijn telegram met de verklaring
dat hij gaarne zal zien, dat Roosevelt leidende demo
cratische congresleden of andere adviseurs mede ter
conferentie brengt.
Accepteert Roosevelt de Invitatie vso HOovesr?
President Hoover heeft zijn opvolger Roosevelt, zooals
gemeld, een uitnoodiging gezonden voor een bespreking
in het Witte Huis. waarbij het standpunt dat Amerika
nopens de démarches der Europeesche debiteurstaten
zal innemen, aan de órde zal komen.
Het verluidt dat Roosevelt deze uitnoodiging als par-
tloulier zal aannemen, ten einde op deze wijze een even-
tueele verantwoordelijkheid bij een verlaging der schul
den te voorkomen.
Ook België kan niet betalen.
Uit BRUSSEL:
België heeft een nota gezonden aan de regeering te
Washington, waarin het zich aansluit bij de démarches
van Frankrijk en Engeland ten aanzien van de verlen
ging van het uitstel der schuldenbetalingen.
DE VOORNAAMSTE GEDACHTEN.
De Fransche minister-president heeft een uittreksel
van het groote Ontwapenings- en Veiligheidsplan voor
publicatie ter beschikking gesteld.
Het Fransche plan. dat reeds te Genève is overhan
digd, vervangt niet de voorstellen van andere delega
ties en treedt in het bijzonder niet in de plaats van
het voorstel van president Hoover. waaraan integen
deel verschillende principes zijn ontleend. De algemeene
regeling van den vrede en de wapeningsbeperking, wel
ke de Fransche delegatie te Genève heeft voorgesteld,
is gebaseerd op een gedachtengang, waarvan het vol
gende in het Vort saamgevat, het voornaamste is.
1. Een systeem van georganiseerde veiligheid tezamen
met. een systeem van verlaging der bewapeningen. Bei
de systemen zijn nauw met elkander verbonden.
2. Het plan heeft een tegelijkertijd universeel en re
gionaal karakter. Het wil de afsluiting van een alge
meen veiligheidsaccoord en een ontwapeningsovereen
komst tot stand brengen. De uitnoodiging toe te treden
hiertoe wordt aan alle ter ontwapeningsconferentie ver
tegenwoordigende mogendheden gezonden. Het plan
houdt echter rekening met de bizondere condities van
•iederen afzonderlijken staat.
3. Het plan bevat de poging het ontwapeningsplan van
Hoover toe te passen op Europa door de ontwapenings
wapenen te versterken en de aanvalswapenen te beper
ken, verder door het „type" van leger vast te stellen,
dat in den vervolge voor ieder land gelden zal.
4. Het plan bevat een poging het probleem der rechts
gelijkheid op te lossen:
a) door geleidelijke aanpassing van de militaire in
stellingen van de verschillende landen in defensieven
zin;
b) door geleidelijke aanpassing van de voordeelen en
lasten van het verdrag betreffende de wederzijdsche
hulpmaatregelen in geval van een aanval.
Het technische deel van het plan behandelt vervol
gens de verschillende methodes voor de ontwapening.
De voor de verdediging der grenzen bestemde leger-
krachten van het vaste land van Europa zullen in den
vervolge in alle landen een algemeen gelijkvormig ka
rakter dragen, n.1. dat van het nationaal leger met
korten dienstplicht en beperkt effectief. Deze legers
mogen geen offensief karakter hebben. Iedere mogend
heid die deelneemt aan het te sluiten ontwapenings
verdrag, houdt ter beschikking van den Volkenbond
een beperkt aantal vastgestelde eenheden voor een
gemeenschappelijk optreden. Deze groepen hebben een
langeren dienstplicht en zijn uitgerust met oorlogsma
teriaal dat den nationalen legers verboden is.
Meisje schiet haar verloofde neer en pleegt
zelfmoord.
In den nacht van Zondag op Maandag omstreeks half
één heeft te Brunssum een 22-jarig meisje een 23-Jari-
gen jongen, met wien zij verkeering had, toen hij voor
haar woning afscheid van haar nam. met een revolver
neergeschoten. De jongen viel op den grond en het
meisje, vermoedelijk meenende dat hij dood was. is een
eindje een straat ingeloopen en heeft met de revolver
een einde aan haar leven gemaakt.
Hoewel de jongen ernstig gewond was. daar hem een
kogel in het hoofd was blijven steken, kon hij door de
politie worden verhoord. Daarbü bleek dat de jongen en
het meisje den heelen avond tezamen waren geweest
en oa. een bioscoopvoorstelling te Hoensbroek hadden
bijgewoond. Er was niets voorgevallen, dat licht zou
kunnen geven ter opheldering van het gebeurde. Wel
deelde de jongen mee tegen het meisje gezegd te heb
ben, dat hij voornemens was de verkeering te verbre
ken.
Het lijk van het meisje is in beslag genomen. De
jongen is ter verpleging overgebracht naar het St. Jo-
sephzitflienhuis te Heerlen.
Hond van den jachtopziener gedood en op
diens baas geschoten. Vier verdachten
aangehouden.
Zaterdagmiddag te omstreeks drie uur werd door den
jachtopziener v. S. van het landgoed „De Hooge Veluwe"
van den heer Kröller te Eede. een zestal stroopers ge
signaleerd. Een der mannen werd door den hond van
v. S. gegrepen, waarop de sbrooper het dier met een
revolver doodschoot. De stroopers zagen kans over het
hooge hek te klimmen en te ontvluchten. Toen zij zich
aan den anderen kant van het hek bevonden richtten zij
enkele schoten op den jaohtopziener, die eichter niet
werd getroffen. Door de Rijks- en gemeentepolitie van
Ede en Apeldoorn is terstond een onderzoek ingesteld
en zijn des nachts te omstreeks twaalf uur reeds vier
verdachten, wonende te Apeldoorn, van hun bed gelicht
en in verzekerde bewaring gesteld. Bij hun verhoor be
kenden zij wel Zaterdagavond gestroopt te hebben, doch
niet op bovengenoemd gebied.
