iliiuti Bitlis-
Tweede Kamer.
Uitgevers: N.V. v.h, TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
VON SCHLEICHER
EN HITLER.
De uitslag der Senaatsverkiezingen
in België.
DE
AARDSCHOKKEN
IN ONS LAND.
AUTO-DIEFSTAL.
De salarisverlaging van
het Prov. personeel.
Botsing op den Muiderstraatweg.
Een heibeltje.
Woensdag 30 November 1932.
sMGTR
76ste Jaargang No. 9185
CODRANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
jpntiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEP. No 20
Prijs per 8 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
dit nummer bestaat uit drie bladen.
DUITSCHLAND.
Zal hedenmorgen een beslissende
bespreking plaats vinden?
Berlijn, 29 November (V.D.). Wij vernemen van
gezaghebbende zijde, dat Adolf Hitier besloten heeft
tegemoet te lymen aan de wenschen van generaal
Von Schleicher en heeft toegezegd Woensdagochtend
naar Berlijn te komen, ten einde met den Rijksweer-
minister een onderhoud te hebben over den polltieken
toestand. Hitier zal tegen negen uur te Berlijn aanko
men. waarna de bespreking d'rect zal aanvangen, zoo
dat tegen den middag de Rijkspresident op de hoogte
kaa worden gebracht van het bereikte resultaat.
Ook in politieke kringen te Berlijn verwacht men
tjiana met stelligheid, dat de beslissing over den per
soon van den nieuwen rijkskanselier vandaag. Woens
dag, zal vallen. Voorwaarde hiervoor ls evenwel, dat de
besprekingen, die generaal von Schleicher en Adolf Hit-
Ier vandaag zullen hebben, reeds dienzelfden dag be
ëindigd zullen worden. Niet alleen acht men dit over het
algemeen waarschijnlijk, doch men gelooft zelfs dat de
beraadslagingen reeds in den loop van de ochtenduren
ten einde zullen worden gevoerd.
Persstemmen.
Door de Berlijnsche bladen wordt algemeen gewezen
op de groote beteekenis, die de verwaohte bespreking
tusschen von Schleicher en Hitier heeft.
De „Daz" wijst er op, dat het Pruisische probleem ze
ker een punt van belang zal vormen bij deze besprekin
gen. Van nationaal socialistische zijde wordt opgemerkt
dat het onderhoud wel in de eerste plaats de plannen
betreft om den rijksdag tot 10 Januari te verdagen,
teneinde tijd te winnen voor nieuwe onderhandelingen
voor de vorming van een regeering. Overigens wordt In
het licht gesteld, dat geen plannen meer bestaan voor
verdere onderhandelingen met de partijen, maar dat de
kring gesloten zal worden met de bespreking met Hit-
Ier van Woensdag.
De „Boersenkurier" bestrijdt de geruchten volgens
welke besloten zou zijn tot een kabinet d'affaires von
Papen en schrijft o.a.: De beweringen, dat het vorige
kabinet von Papen als cabinet d'affaires in functie zou
kunnen blijven worden alleen reeds weerlegd door het
feit, dat een aantal ministers, zooals bijv. Schwerin von
Krosigk, prof. Warmbold en niet in de laatste plaats
de minister zonder portefeuille en commissaris van
Pruisen, dr. Braoht weigeren zouden in functie te blij
ven in dit kabinet
Naar de „Lokalanzeiger" verneemt, hebben in den
loop van heden weer vertegenwoordigers van de N.S.-
D.A.P. contact gezocht met vertegenwoordigers van het
Centrum. Er zouden besprekingen hebben plaats gevon
den tusschen Goering, Kaas, Esser en den voorzitter
Van de Pruisische fractie van het Centrum, Laucher.
Hierbij zou men de vraag besproken hebben of de ver
kiezing van een Pruisischen premier door Centrum en
nationaal socialisten de mogelijkheid zou bieden tot een
overeenstemming met den rijkspresident onder voor
waarde, dat in Pruisen de rijkscommissaris zou worden
afgeschaft
De „Tag" geeft uiting aan de vrees, dat bij een
langer duren van de crisis de schade door verlies
aan autoritaire waarden grooter zou kunnen zijn dan
k»t nut van de nagesteefde opheldering. Overtuiging
loos parlementarisme zal er zeker niet voor terug
schrikken uit de verwarring van de regeeringscrisis
«en presidentscrisis te doen ontstaan. Het blad spreekt
de hoop uit, dat rijkspresident von Hindenburg het
groote gevaar zal afweren door een snelle autoritaire
beëindiging van de regeeringscrisis en aldus de ge
dachte van een autoritaire staatsleiding als onaantast
baar principe tot uitvoering zal brengen.
Auto te water.
Geen persoonlijke ongelukken.
Op den hoek van de Bilderdijkkade en de Jac. van
Lennepkade te Amsterdam is gisteravond te ongeveer
kwart voor tien een personenauto te water gereden.
De inzittenden, een 47-jarige man en zijn 27-jarige zoon,
d'e ter plaatse, waar het bovendien vrij donker Is,
niet bekend waren, maakten de onvrijwillige tuimeling
mede, doch konden zich vrijwel onmiddellijk door een
portierraam en met behulp van toegeschoten voorbij
gangers weder op den veiligen wal werken.
Inmiddels waren de G.G. en G.D. en de brandweer
gewaarschuwd. Het personeel van den ziekenwagen
oordeelde het, gezien den niet ernstigen afloop van
et avontuurlijke bad, beter beide drenkelingen naar
un woning inplaats van naar het ziekenhuis te ver
voeren. De reddingswagen van de brandweer kreeg de
landizie van het op het droge brengen van de auto
et, aangezien de oudste van de belde slachtoffers
en gedeeltelijk onder water liggenden wagen daar
oorloopig wilde laten, om te zien of een particuliere
erneming het bergingswerk tegen een gemoedelij-
j^ren priis dan de brandweer bedingt, zou willen op-
Winst voor katholieken en socialisten.
Uit Brussel, 29 November (V.D.)
Het voorloopig resultaat der senaatsverkiezingen
luidt:
Katholieken: twee zetels vooruit.
Socialisten: twee zetels vooruit.
Liberalen: twee zetels achteruit.
Vlaamsch Nationalisten: twee zetels achteruit.
De Senaat bestaat uit 153 leden, waarvan 93 Zon
dag zijn gekozen. De provinciale radon kiezen hier
nog 40 bij, terwijl de beide groepen, dus bestaande
uit 133 senatoren, nog 20 senatoren coopteeren.
Een gevolg van de drooglegging
der Zuiderzee?
Bewijzen nog niet voorhanden, doch
nitgesioten ls het geenszins.
Do aardschokken, die den laatsten tijd in ons land
optreden, worden thans in verband gebracht met de
drooglegging van een deel der Zuiderzee.
Deaer dagen kwam een medewerker van de N.R.Ct.
in aanraking met een Nederlandsch ingenieur, die eeni-
gen tijd in Amerika heeft vertoefdd en daar veelvuldig
omgang heeft gehad met seismologen, deskundigen op
het gebied van aardbevingen. Hij vertelde iets, dat in
verband met de aardschokken van de laatste dagen wel
licht het vermelden waard is. n.1. dat een Amerikaansch
seismoloog van naam hem reeds In 1929. toen hij over
de drooglegging van de Zuiderzee sprak, had gezegd,
dat dit werk wel eens min of meer belangrijke bewegin
gen in den bodem van ons land téweeg zou kunnen
brengen.
Ter toelichting van deze voorspelling had de bedoelde
geleerde erop gewezen, dat bij de drooglegging een ge
deelte van den bodem van een zeer aanzienlijk gewicht,
het gewioht n.1. van het weggepompte water, wordt ont
last. Deze verandering in de verdeeling van den druk
op den bodem zou van invloed kunnen zijn op den even
wichtstoestand in den bodem en tot verstoring daarvan
kunnen leiden.
Naar men heeft gezien, zijn de aardschokken, die hier
te lande zijn waargenomen, volgens de opvatting van
De Bilt niet van vulkanischen aard, maar wat hun oor
zaak dan wel zou zijn. daar is men blijkbaar nog niet
achter. Mogelijk is er in de hypothese van den Ameri
kaan een vingerwijzing voor een oplossing. De droog
legging van de Zuiderzee is wel nog slechts voor een
klein gedeelte volbracht, maar bij het leegpompen van
de Wieringermeer is er in elk geval reeds een ontzag
lijk gewicht verplaatst.
Tot zoover de N.R.Ct.
De heer Lehr, directeur van het Seismografisch in
stituut te Bochum, verklaarde op een betreffende
vraag van de „Tel." dat de opvatting van sommigen,
dat de aardtrillingen in verband zouden staan met het
droogleggen van een deel der Zuiderzee, in geen geval
zonder meer van de hand moet worden gewezen.
Uiteraard heeft men hier echter te doen met een
hypothese, waarvoor de bewijzen nog niet te vinden
zijn. Het is niet uitgesloten, aldus de heer Lehr, dat
een bij de drooglegging veroorzaakte verplaatsing en
verschuiving der aardoppervlakte een' druk heeft doen
ontstaan, door welke energie een golvenbeweging
wordt opgewekt, welke zich als lengtegolven, dwars-
golven of oppervlaktegolven voortplant. Vroeger zijn er
evenwel verschillende perioden van tectonische bewe
ging geweest in de buurt van den tegenwoordigen
haard, welke .niet in verband stonden met andere
massa-verplaatsingen in de aardoppervlakte.
In elk geval kan in het huidige stadium nog niets
met absolute zekerheid over de oorzaak der aardschok
ken worden gezegd.
Het oordeel van Duitsche geleerden.
De Eerlijnscho correspondent van het „Handelsblad"
telefoneerde gisteravond:
Naar aanleiding van de in Nederland verspreide ge
ruchten. dat de aardbevingen der laatste dagen met de
drooglegging der Zuiderzee verband houden, heeft de
.BerL Lokal Anzeiger" zich tot eenige Duitsche specia
listen gewend.
De leider van het station voor de waarneming van
aardbevingen te Boohum meent, dat deze vermoedens
geenszins zonder meer van de hand gewezen mogen
worden. Voor deze hypothese zijn z.i. wel degelijk be
wijzen te leveren. Hij denkt aan de mogelijkheid, dat
ten gevolge van aardverplaatsing in het gebied der Zui
derzee de beweging van het „Schollen-Gebirge"' in de
Rhein-bruchspalte" beïnvloed wordt. Daarom rekent hij
ook met de mogelijkheid van nog meer aardbevingen.
Zulke aardschokken kunnen door bijzondere oorza
ken in het leven geroepen worden, en het is niet
uitgesloten dat zulk een ruk het gevolg is van het
„leegpompen" van de Zuiderzee, welke ruk dan ellipti
sche golfbewegingen in de aarde uitlokt. In dit sta
dium kan intusschen nog niets met zekerheid gezegd
worden.
De directie van het Geodetische Instituut in Pots
dam gelooft eveneens aan de mogelijkheid dat de
drooglegging der Zuiderzee schuld is, en meent dat
zekere spanningen, in de aardkorst veroorzaakt wor
den door opheffing van een sterken, eeuwenouden ge-
lijkmatigen druk.
Andere geleerden zijn intusschen van meening, dat
deze verandering van druk nog geringer is dan 'de
wijzigingen in gewicht die door eb en vloed ontstaan.
Zij meenen dat men pas een oordeel kan vellen nadat
over langer tijdsverloop Zeissmographische waarnemin
gen gedaan zijn*
Handel in honderden gestolen anto's.
Te Dusseldorf een bende autodieven ge
snapt. Het Noord-Limburgsche plaatsje
Well als auto-beurs.
Reads herhaalde malen is geschreven over de
auto-diefstallen in het begin van dit jaar te Berlijn
en in andere gre-ote sts.ien van Duitschland op zeer
groote schaal gepleegd. De naspeuringen bleven lan
gen tijd tevergeefs
Thans is het komen vast te stf-an, zoo lezen we in
het „Handelsblad dat gedurende dit jaar in Berlijn
1500 auto's werden ontvreemd, alle zeer dure mer
ken van f 15.000 tot f20.000.
Eenige dagen geleden is de Duitsche politie de die
venbende op het spoor gekomen. In het Duitsche
grensplaatsje Kaldenkirchen werd toen aan een
Venloschen garagehouder een 8-cylinder Horch
Cabriolet voor f2000 te koop aangeboden. De politie
werd gewaarschuwd en een en ander leidde tot het
opsporen van een werkplaats te Dusseldorf, waar ge
regeld vanuit verschillende groote Duitsche plaatsen
gestolen auto's werden aangevoerd en vanwaar ze
over de Nederlandsche grens werden vervoerd.
Het is toen komen vast te staan, dat in de eerste
helft van dit jaar in de Noord-Limburgsche grens
strook Wellsche hutWeeze een honderdtal luxe
auto's over de grens gebracht is. Zestig hiervan zijn
absoluut zeker van genoemde dievenbende afkomstig.
Van een-en-dertig wagens kon men de Nederland
sche koopers achterhalen.
Een cafétje in dit plaatsje Well is langen tijd het
centrum geweest van een levendigen automobielhan
del tusschen Duitschland en Nederland. Daar wer
den besprekingen gevoerd door heeren uit Dussel
dorf, Berlijn en Rotterdam en Den Haag. Daar wer
den wekelijks eenige auto's gebracht, waarop de num
mers op zeer handige wijze waren verwisseld; die
op zeer afdoende wijze in een nieuwe kleur gesto
ken waren.
De inklaring aan de grens leverde nooit eenige
moeilijkheid op: de bijbehoorende papieren en des
noods de koopcontracten waren zoo vervalscht,
dat de douanebeambten nooit eenigen argwaan kre
gen.
De zoo in ons land binnengebrachte auto's werden
zoo heeft de Nederlandsche recherche in samen
werking met de Duitsche achterhaald voor het
grootste gedeelte afgeleverd aan een firma te Rot
terdam en aan een firma te Den Haag.
Toen de Rotterdamsche firma er van op de hoogte
werd gebracht, dat de auto's van diefstal afkomstig
waren, verklaarde zij hiervan volkomen onkundig
te zijn. Om aan haar clientèle geen onnoodigen last
te veroorzaken heeft zij toen onder de klanten, die
zoo'n luxe-wagen van haar hadden betrokken een
publieke verkooping der betreffende wagens gehou
den, waardoor aan de autoho.iders het eigendoms
recht werd verzekerd volgens onze wet
Zoo rijden er thans vele ingewijden beweren
verscheidene honderden auto's in ons land die van
diefstallen in de Duitsche groote plaatsen afkomstig
zijn enwaaraan diverse verzekeringsmaatschap
pijen geweldige stroppen gehad hebben.
Wat het „Volksblad" er van zegt.
In ons nummer van gister heeft men kunnen le
zen, dat de sociaal-democratische Gedeputeerde Sta
tenleden van Noordholland, de heeren A. H. Gerhard
en A. W. Michels, verplicht zouden geweest zijn
tegen het loonsverlagingsvoorstel van Gedeputeer
den te stemmen, ofschoon dit toch aanvankelijk met
hunne instemming door het dagelijksch provinciaal
bestuur was ingediend. Ook was het voorstel in het
georganiseerd overleg voor het personeel der provin
cie behandeld en daar met meerderheid van stem
men aangenomen. De verandering in de houding der
bovengenoemde heeren was gekomen, nadat in so
ciaal-democratische organisaties tegen het standpunt
dier beide heeren oppositie was ontstaan.
Het socialistisch orgaan, het „Volksblad" meldt
naar aanleiding van dit bericht:
Het Handelsblad brengt een bericht, dat bij het
voorstel van Gedeputeerde Staten van Noordholland
tot loonsverlaging voor het provinciaal personeel de
sociaal-democratische Gedeputeerden zich bij het
voorstel hadden neergelegd, doch nu krachtens be
sluit van „de opdrachtgevers" van deze provinciale
bestuurders verplicht werden tegen de loonsverlaging
te stemmen.
Aan dit bericht licht ten grondslag het feit, dat de
sociaal-democratische Statenfractie, met inbegrip van
haar Gedeputeerden eenstemmig besloot tegen de
loonsverlaging te stemmen. Overigens is het bericht
uit blijkbaar zeer onzuivere of slecht ingelichte bron
gevloeid, gelijk wel nader zal blijken.
PEPER IN DE OOGEN GEWORPEN.
Laffe streek te Rotterdam.
Maandagmorgen omstreeks half twaalf werd de
twintigjarige dienstbode C P. van de familie M. aan
den Schieweg te Rotterdam door een tot nog toe
onbekend gebleven man peper in de oogen gegooid.
Toen er omstreeks dien tijd aan de woning werd
gebeld, was het meisje naar voren gegaan. Nauwe
lijks had zij de deur geopend of de man, die er voor
stond, wierp het meisje een hoeveelheid peper in
het gelaat. Na volvoering van deze lafhartige daa-.l
zette de man het op een loopen. Het meisje werd
naar het ziekenhuis „Eudokia" gebracht, waar bleek,
dat zij er nog vrij goed was afgekomen. Nadat de pe
per uit de oogen was verwijderd, kon zij weer naar
huis terugkeeren. De politie van het bureau Berg-
singel stelt een onderzoek in.
Tegen niet verlichte stilstaande vracht
auto gereden.
Gisteravond omstreeks 8 uur is een luxe auto ko
mende uit de richting Naarden, die bestuurd werd
door den heer S. de Wit uit Amsterdam, op den
Rijksweg tusschen Naarden en De Hakkelaarsbrug,
tegen een stilstaanden vrachtauto opgereden.
Voorbijgangers waarschuwden onmiddellijk een
dokter en de politie in Muiden. Daar het ongeluk op
Naardensch gebied bleek te hebben plaats gehad,
kwam er later hulp uit deze gemeente. De heer De W.
werd per ziekenauto met een been- en een armbreuk
naar de Majel la-Stichting te Bussum overgebracht.
Volgens verklaringen van boorbijgaande automo
bilisten had de stilstaande vrachtauto geen achter
licht.
De heer De Visser (comm.) heeft het zoover ge
bracht, dat hem voor den dag van gister verdere
deelneming nan de debatten is ontzegd.
De heer Albarda had het woord gevraagd over een
ingekomen stuk, nl. een telegram van den Bond
van Marineschepelingen, in zake de bestraffing van
eenige van zijn leden, die hun vrouwen hadden aan
gespoord de demonstratie van de S.D.A.P op 8 No
vember bij te wonen. Deze militairen waren gestraft
met vijf dagen streng arrest en inhouding van sol
dij. De heer Albarda wees er op, dat deze straf eerst
19 November is uitgesproken
In de avondzitting van jl. Donderdag heeft de mi
nister medegedeeld, dat tegen deze straf nog appèl
openstaat, maar intusschen hebben de gestraften de
vijf dagen arrest ondergaan. De heer Albarda dien
de daarom een motie in, waarin werd uitgespro
ken. dat herziening van deze straf gewenscht is.
De voorzitter stelde voor, deze motie op een nader
te bepalen datum te behandelen De heer De Vis
ser (c.p.) wenschte evenwel geen uit3tel, doch on
middellijke behandeling. Hij werd daarbij bestreden
door de heeren Boon en Albarda. die betoogden, dat
de termijn voor hooger beroep nog niet is verstreken
en dat de aanwezigheid van den minister van De
fensie gewenscht zou zijn. Deze opvatting van den
heer Albarda lokte heftige verwijten van den heer
De Visser aan het adres van de S.D.A.P. uit. De Ka
mer, welke wel wist wat er komen zou, ontving hem
met gejuich toen hij voor de tweede maal het woord
vroeg.
„Wij hebben het oordeel van die goudkragen niet
noodig", riep de heer De Visser, waarop de heeren
□uys en Juekes opmerkten: „Jullie schieten ze lie
ver ineens dood!"
De heer De Visser, d;e van schandelijk onrecht
sprak, noemde die opmerking van den heer Joekes
een onbeschaamdheid.
De voorzitter kon dat woord niet laten passeeren
en hamerde.
Ook hieraan stoorde de heer De Visser zich niet
en uitte zijn boosheid in de uitdrukking: wat kan
mij dat verd
De Voorzitter hamerde, de heer De Visser schreeuw
de. De heer Ketelaar werd uitgescholden voor sch...
De Voorzitter wist bij eenige windstilte voor te stel
len om den heer De Visser voor vandaag uit te slui
ten van verder debat. Dit werd aangenomen met G9
ttgen 23 stemmen. Tegen de S.D.A.P. en Floris Vos.
De motie-Albarda zal op een nader te bepalen dag
worden behandeld.
Zomertijd blijft.
Bij Binnenlandsche Zaken is het sinds jaren de
zomertijd die besproken wordt, zoo ook nu. Een
motie om den zomertijd af te schaffen, werd ver
worpen met 54 tegen 22 stemmen.
Ook een oude bekende was de vraag over de her
ziening der Begrafeniswet. Alleen Nederland heeft
de crematie nog niet geregeld.
Wij hoorden weer het een en ander over de Trek-
hondenvvet, over de benoeming van Burgemeesters
en Secretarissen. Geen politieke kleur moet den door
slag geven, vooral de menschen uit eigen gemeente
een kans geven. Jonge menschen moet men niet
passeeren voor gepensionneerden, etc.
De burgerwacht, de vrijwillige landstorm, werd
eveneens becritiseerd, het werden geweld-instituten
genoemd.
Er werd een speech afgestoken tegen de dancings
en bioscopen.
De finantieele verhouding tusschen Rijk en Ge
meenten kreeg eveneens een beurt. Er werd te streng
opgetreden tegen gesaneerde gemeenten door de re
geering. Het was niet de schuld der gemeenten dat
ze in de misère waren gekomen.De Drentsche ge
meenten b.v. hadden groote uitgaven voor werkver
schaffing en steunverleening. Daarin moest het Rijk
een grooter deel bijdragen.
Samenvoeging van kleine gemeenten werd noodig
geoordeeld.
Hiermee werd het voornaamste aangeroerd.
Buitenlandsche Zaken werd ook al reeds behan
deld en hier was het de geheimzinnigheid van den
minister die werd gelaakt, dit vooral wat onze ver
houding tot België betreft. Er werd gewezen op de
geruchten omtrent een sluis bij Lanaye tegenover
een zeesluis bij Terneuzen. De kaarten moeten open
op tafel. OoR werden Volkenbondsaangelegenheden
besproken.
De economische verhouding tusschen Nederland
en Duitschland werd behandeld en dc ir den boozen
toon die Nederland aanslaat, wordt die verhouding
bedorven. De regeering kreeg eveneens het verwijt
dat er te weinig verzet is aangeteekend tegen de Bel
gische eischen, wat de kanalisatie betreft.
De behandeling dezer begrooting wordt voortgezet*
