Arrondissementsrechtbank te Alkmaar
De wraak van Gerrit Kleintjes.
Radioprogramma
De... Fransche Griep.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
ZITTING VAN MAANDAG 29 NOVEMBER.
DE KOUS WERD OPNIEUW OP DE PEN GEZET.
Een ongewild bewijs voor het nut van geheelonthou-
derscafé's leverde op 31 Mei zekere heer Willem v. d.
H., 'n zwerver, destijds te Den Helder vertoevend toen
deze heer door het gebruik van krassere lafenis dan
spuitwater en slappe thee, in opgewonden toestand ge
raakte, het eerbiedwaardige lokaal der Heldersche Ge
heelonthouding op stelten zette, 'n ruit brak en een
bestuurslid op een schop tegen zijn buik onthaalde.
Voor deze vandaliteiten werd de niet aanwezige heer
v. d. B. veroordeeld tot f 25 en f 35 boete, respectieve
lijk te vervangen door een gelijk aantal hechtenisdagen.
Deze cumulatie van straffen, minder voordeelig dan
die van wachtgelden en pensioenen, smaakte den ver
oordeelde blijkbaar niet bijzonder, weshalve hij tegen
het vonnis in verzet kwam. Voor het luttele bedrag
van 100 centen werd hij alsnu in de gelegenheid ge
steld de geheele rechterlijke macht, mitsgaders getui
gen, deurwaarder, conciërge en twee veldwachters met
hun Zondagsche helmen op, nogmaals in beweging te
kunnen stellen, om van vrijstelling van zaalhuur dan
maar niet te spreken. Het verwondert ons dan ook
grootelijk, dat Weiter geen verhooging van tarief heeft
geadviseerd, 'n Dergelijke luxe moet toch extra betaald
worden.
Wat de opposant betreft, thans logeerde hij in Den
Haag in het Hotel „Hollandais" voor rekening van den
Staat. Zijn verzoek deze retraite op het Loo te mogen
doorbrengen, was afgewezen.
Na het verhoor van de 3 getuigen, bekend uit de vorige
editie werd gevorderd bekrachtiging van het vonnis.
Uitspraak 14 dagen gevangenisstraf.
EEN NATIONAAL DUO NACHTELIJKE
DORPSDIEVEN.
Twee verdachten, uitgerust in de flatteerende pilow-
garderobe van het Rijk, de Belg Eduard de C. en de
Friesch Sijtse R., waren neergestreken op het eiland
Urk, juist niet tot uitbreiding der welvaart en vermeer
dering der veilighied van de bevolking. Althans hadden
zich schuldig gemaakt aan enkele nachtelijke diefstal
len, die hen thans een warm plaatsje in het huis van
bewaring hadden bezorgd. De heeren stonden dan te
recht ter zake diefstal van een stallantaarn, 'n paar
slildaarzen en dito modderige schoenen uit een schuur,
waarvan zij het slot hadden verbroken. Voorts hadden
zij gestolen een 40-tal jonge kippen of hanen. De Offi
cier deelde mede, dat aan de verdachten nog een ern
stiger zaak is ten laste gelegd, die behandeld zal worden
door de meervoudige strafkamer. Op voorstel van den
Officier werden echter ook deze zaken verwezen haar
de groote Rechtbank.
DE VAKMAN WEET WELKEN WEG HIJ MOET
BEWANDELEN.
Nog een opposant tegen een bij verstek gewezen
vonnis uit den Helder verscheen in den persoon van
den voormaligen politie-agent Joh. T., thans te Hilver
sum, die eveneens bij afwezigheid was veroordeeld tot
niet minder dan 1 maand gevangenisstraf op grond
van het onsociale feit, dat hij op 1 Augustus den ma
rinestoker Blommers 'n pak rammel had toegediend.
Volgens Blommers 'n soort wraakoefening.
De heer T., 'n flinke kerel, eertijds 'n sieraad van het
Heldersche politiecorps, had thans de moeite genomen
zelf te verschijnen, wel wetende dat bij hernieuwde
absentie het verzet onherroepelijk zou worden geannu
leerd. Hij verklaarde thans, de straf te zwaar te vinden
en ontkende een klap te hebben uitgedeeld.
Overigens refereeren we ons aan ons vorig relaas.
Gerequireerd werd bekrachtiging.
De toezegging dat de boete zou worden betaald,
maakte den Politierechter wat soepeler en werd opge
legd f 50 boet of 30 dagen.
DE SLAGER ZELF WERD VERDER UITGEBEEND.
Op 30 Mei maakte voor den Politierechter parade de
slagersknecht Jan B. uit Oudkarspel, welke jeugdige
beenhouwer zijn toenmaligen patroon, slager Jan Wink
te Dirkshorn, had benadeeld, door 'n bedrag van f 5.50,
ontvangen van de cliëntèle, in eigen beurs te strijken.
Besloten werd alstoen, den heer Wiggers eens aan 't
napluizen te zetten en verdere behandeling uit te stel
len tot vandaag. Werd echter uitgesteld tot over 3 we
ken, aangezien Jan een S.O.S. had gezonden, wegens
een hem overkomen ongeval.
EEN VEEL ZORG BARENDE BABY VAN
6 VOET 3 DUIM.
De 18-jarige tuinbouwersknecht Andreas Gr. üit Heer-
Hugowaard, wiens respectabele lengte hem uiterst ge
schikt maakte voor peerenplukker, had in de kermis-
nacht op 5 Juli in het café van Kromhout te Opmeer
ter variatie in zijn amusementen een mede-jubilaris
op een tik met een fietssleutel op zijn kersepit onthaald
Op grond van het nogal loszinnig levensgedrag van
dezen jonge reus, beval de Politierechter op 19 Sept.
een reclasseeringsonderzoek en hervatting van het on
derzoek op heden. De reclasseeringskansen werden twij
felachtig genoemd, maar besloten werd het met Andre
as nog eens te probeeren en werd hij voorwaardelijk
veroordeeld tot 3 maanden gev. met een proeftijd van
3 jaar en op te leggen bijzondere voorwaarden, waaron
der schadevergoeding, alcohol- en caféverbod.
EEN MELKVEEHOUDER DIE OOK DE STALPOMP
BIJ DE KOEIEN REKENDE.
Een 63-jarige veehouder Jan B. uit Hoogkarspel, werd
op zijn ouden dag nog naar de zondaarsbank verwezen,
omdat aan den keuringsdienst te Alkmaar zonneklaar
was gebleken, dat de volle mélk, die B. leverde aan
zijn afnemer, den heer A. Raven, 6f aan diens dochter,
door toevoeging van een zeker percentage aqua pompa
in waarde en bruikbaarheid was verminderd, welk feit
de veehouder verzuimd had aan den heer Raven mede
te deelen. Had hij met een lolletje tegen Raven gezegd:
Denk er om, vader, ik heb er water bijgeklutst, dan
hadden ze niks, maar dan ook heelemaal niets gemaakt,
daar verzwijgen een element uitmaakt van de straf
baarheid. De verdachte stond goed bekend en maakte
geen beste zaken. De heer Wiggers adviseerde een
voorw. straf. De heer Officier was nogal mopperig,
maar bleek geneigd een voorw. straf te requireeren.
De oude man werd alzoo veroordeeld tot 3 maanden
voorwaardelijk.
EEN WELBESPRAAKTE HELDERSCHE DAME
VRIJGESPROKEN.
De 50-jarige mevrouw Hermina A., gehuwd met een
Heldersch ingezetene, wiens naam ons ontging, sierde
de boetebank met al haar zwaarwichtigheid naar aan
leiding van de omstandigheid dat zij haar stadgenoote
mevr. J. P. v. Lent, echtgenoote van den heer A. Tj.
Chr. de Vries op 27 Juli in de Achterstraat in 't open
baar had geblameerd, door haar een zekere verstand
houding met een electricien aan te wrijven.
De verdachte dame ontkende pertinent en schreef de
oorzaak toe aan de onbillijkheid van gezegde familie
'de Vries, integendeel wordt zij zelf bespuuwd en uitge
maakt voor „schelvisch Mie" en „glas in lood".
De Officier dacht aan het blijspel van Piet Hesse en
Anna Slauderhof „Heb je 't niet gehoord van Schelle-
visch Mie" en achtte de geïncrimineerde woorden niet
beleedigend en vorderde vrijspraak.
Vonnis conform eisch met uitnoodiging in de toe
komst de vredesduif te koesteren.
DE VROUW MET DEN MATTENKLOPPER.
Mej. Hendrika Gijsbertha v. d. H„ huisvrouw W., uit
Castricum, moest compareeren omdat zij op 3 Augustus
de getuige mevr. Rosalie Zander, de huisvrouw van
zekeren heer Bakker met een mattenklopper had ge
liefkoosd. Haar man kwam echter mededeelen, dat zijn
vrouw zóó overstuur was geraakt door dat relletje, dat
zij niet in staat was in persoon te verschijnen.
Een getuige décharge werd alsnu uitgeschakeld en
de zaak tegen verdachte bij verstek behandeld.
Mevrouw Rosalie verkeerde óók nog onder den in
druk en vergoot rijkelijk smartetranen. Eisch f 10
boete of 10 dagen. Vonnis fmform.
EEN BEKEND STADGENOOT MISHANDELD.
Aan den niet verschenen heer H. W. K. te Alkmaar
was ten laste gelegd mishandeling van den bekenden
straathandelaar in closetrollen en meer efficiëncy-
artikelen, J. F. Burgering, welk afkeuringswaardig feit
was gepleegd in een hofje m de Bloemstraat, op 26
Aug. De heer Burgering gaf een uitvoerig verslag van
zijn avontuur. De klap op zijn oog kwam duchtig aan
en liet blauwgekleurde sporen achter.
Vonnis f 20 boete of 20 dagen.
EEN AANVAL GEDAAN OP DE RUITEN VAN
DEN ST. PIETER.
De 27-jarige arbeider Pieter M, te Medemblik had
zich volgens dagvaarding in den nacht van 28 Augus
tus schuldig gemaakt aan vernieling van een deurruit
van de St. Pieter. waarmede niet wordt bedoeld de be
roemde Hoofdkerk van Rome, maar een R.K. vereeni-
gingsgebouw dat tevens als café wordt gebezigd. De
verdachte was boos omdat hij als kath. jongen geen toe
gang tot „de St. Pieter" kon krijgen.
Eisch tegen den ontkennenden verdachte, omdat de
zaak misliep, vrijspraak door bewijsgebrek. Vonnis dito.
DE MAN MET DE GASPIJP (PENDANT VAN DE
VROUW MET DE MATTENKLOPPER).
De 46-jarige beroeplooze heer Hendrik Pieter Dirk
Lauwerens, wiens naam dus geheel uit voornamen be
stond. zou volgens insinuatie van mijnheer de officier
op 23 Augustus den getuige A. Ohr. Povier te Helder,
een opdoffer hebben verkocht met een eind gaspijp.
Volgens toelichting van den verdachte was daar niets
van waar. wel had hij vruchteloos getracht dezen ge
tuige met een stuk gaspijp raak te gooien. Voorts gaf
de heer H. P. D. L. na bekomen machtiging nog een
uitvoerige uiteenzetting van de situatie.
Mevr. Hermina Alphenaar. huisvr. van den heer v.
Boord, even te voren vrijgesproken, trad nu op in de
rol van getuige om haar verslag te lanceeren.
De politierechter was verbaasd en vroeg of daar in
de Buurt een staat van beleg heerschte? De officier
vergeleek den toestand daar bij een komische teekenfilm
en vorderde f 10 boete of 10 dagen.
Volgde veroordeeling conform gisch van verdachte,
die zelfs met dit bagatel geen genoegen nam.
GEVARIEERDE MISHANDELING. BINNEN
ZIJN DE BESTE!
De 34-jarige ingezetene van Heerhugowaard, de heer
.Tacob O. moest rekening en verantwoording afleggen
ter zake een aan zijn mededorpeling J. Bijvoet aange
dane mishandeling, bestaande uit aangrijpen, heen en
weer schudden en tegen de borst stompen, welke mis
handeling reduceerde tot het vrijwel onschuldige feit,
dat hij Bijvoet alleen aan zijn jasje had gepakt. Een fi-
nantieele kwestie was de aanleiding tot het conflict.
Door bemiddeling van Mr. Ledeboer werd staande de
vergadering de schuld ad f 7.50 aan verdachte afgedaan
Eisch f 1 boete of 1 dag. Vonnis f 1 boete of 1 dag.
EEN RUWE OPPERDOESER B.Z.K.-PRUIMER.
Jb. R„ 'n 31-jarig arbeider uit Opperdoes, stond in het
avonduur terecht wegens zeer onbehouwen behandeling
van zijn buurvrouw Mej. J. Zwaan, die hij een slag
tegen het hoofd toediende, vast greep en met ruw ge
weld tegen den grond smakte.
Alvorens de besprekingen aan te vangen werd de ver-
daohte verzocht de enorme tabakspruim, die in zijn
mond wiegelde, te verwijderen. Het was overigens 'n
heel onsmakelijk gevecht tusschen de ongelijke partijen.
De broeder van Mej. Zwaan moest ook nog gemobili
seerd worden om buurman tot de orde te roepen. Eisch
f 20 boete of 20 dagen. Uitspraak conform eisch.
EEN RIJWIELBELASTINGPLAATJESDIEF
TOT BESLUIT.
De niet verschenen Anthonius Br. had zich op 9 Sep
tember schuldig gemaakt aan wederrechtelijk toeeige-
ning van een rij wiel piertje, in gebruik bij de echtge
noote van den heer M. Borst, genaamd Neeltje Bun
ger. De heer Borst als gezinshoofd verscheen als ge
tuige. De verdachte had het feit erkend, dus de zaak
kwam dik in orde.
Gevorderd werd tegen den meermalen veroordeelden
heer Br. f 40 boete of 40 dagen. Vonnis conform.
Sluiting.
EEN SINT NICOLAAS VERHAAL.
Gerrit Kleintjes, die vroeger altijd voor Sint Nicolaas
speelde in een der kleine Geldersche stadjes, had het
niet kunnen verkroppen, dat Piet Meerlo tot officieelen
Sint Nicolaas was verklaard door den burgemeester van
de plaats. Hij en zijn kameraden, die bekend stonden,
dat zij in de dagen vóór en op St. Nicolaas de functie
van „goed-heilig-man" vervulden, waren woest, omdat
zij door het burgemeesterlijke besluit uit hun Sinter
klaas-extraatje waren gestooten. Zij konden de paar cen
ten, die hun het voor Sinterklaas spelen opbracht, best
gebruiken en het gaf geen pas. dat de sloome Piet Meer
lo als de eenige Sint Nicolaas was aangewezen en uit
dien hoofde het alléén-recht had die functie uit te oefe
nen. als Sinterklaas te paard door het stadje te rijden
en als zoodanig in scholen, bakkers- en speelgoed-win
kels de kindertjes goedkeuringen en vermaningen te ge
ven. Zij lieten de redenen ongeacht, welke den burge
meester aanleiding hadden gegeven Piet Meerlo als
eenigen, officieel getolereerden St. Nicolaas aan te wij
zen. De andere heeren. die vonden, dat ze ook voor St.
Nicolaas zouden mogen spelen, stonden in het stadje,
waar 'men elkaar al heel gauw kent. niet al te gunstig
aangeschreven. Zij versmaadden den borrel niet en voor
al Gerrit Kleintjes had den naam ervam. dathij ze „bo
ven zijn neus niet lustte." Nee, hij was geen afschaffer,
maar hij was ook nooit onbekwaam. Overigens: hij kon
wel ,.'n emmer vol op", voor men iets aan hem kon
merken of aan hem kon zien. Piet Meerlo was een fat
soenlijk man. een werklooze. die. waar hij het maar kon,
wat poogde te verdienen en wiens vrouw en kinderen
altijd netjes voor den dag kwamen, al hadden ze het
niet breed. Van de vele sollicitanten, die het baantje
van officieelen Sint Nicolaas begeerden, had Piet Meer
lo het baantje gekregen, en in het stedelijk dagblad
werd bekend gemaakt, dat geen andere Sint Nicolaas
zou worden geduld. Eén was genoeg.
Het stak Gerrit erg. dat hij niet was gekozen. Had hij
niet altijd erg aardig tegen de kinderen geweest op de
plaatsen waar hij, vergezeld van zijn „Zwarten Knecht"
deftig heen en weer stapte en de kinderen aansprak?
Kwam er ooit een onvertogen woord over zijn lippen,
als hij bisschop was? Was hij in die dagen niet „van
de blauwe knoop", al deed hij zich geweld aan niet te
drinken, juist in een tijd dat hij graag „wat warms" in
zijn maag voelde vanwege de „flauwe kul" die hij eerst
tegen de kinderen moest verkoopen in de lagere school?
Kwam hem geen „spatje" toe. na de weeë lucht van
warme melk en chocolade, zoodat je bijna het hart in
je lijf omdraaide? Maar hij dronk niet in die dagen; hij
wist waar hij staan moest. Als hij zijn tabberd aan den
kapstok had gehangen en zijn mijter in de doos had ge
legd, dan haalde hij zijn schade wel weer in, maar zoo
lang hij in functie was, hield hij zijn fatsoen.
Woest was hij op Piet Meerlo, da.t schijnheilige por
tret, die zoo met zijn oogen kon draaien om medelij
den op te wekken.
Maar hij zou zich wreken op dien lammen knul, die
hem en de anderen het brood uit den mond nam. En
de anderen waren het met hem eens. dat hij gestraft
moest worden en goed ook. En ze legden botje bij botje
voor de uitgaven noodig om zich te kunnen wreken.
Eenige dagen voor het St. Nicolaasfeest.
Een gure, koude wind joeg door de straten. Het was
de eerste' dag waarop, daartoe uitgenoodigd door de
winkeliers, St. Nicolaas te paard zijn intocht zou doen
in de stad, gevolgd door Zwarte Piet, eveneens te paard.
Van de herberg, even buiten de stad. zou de tocht be
ginnen. Aan de poort de plaats was een oude vesting
stad met oude wallen en een poort zou St. Nicolaas
begeleid door een comité uit de winkeliers den tocht
door do stad beginnen, gevolgd door Zwarten Piet en
eenige rijtuigen, waarin de leden van het comité zaten.
Alles was in de krant uitvoerig beschreven en daarom
waren Kleintjes en zijn kornuiten in de herberg, waar
ook Piet zou komen, want daar stonden ook de paarden.
Piet. prompt als altijd, was er al vroeg; hij wou op
tijd zijn. Maar ook Gerrit en de anderen waren er al.
Gerrit deed heel vriendelijk, toonde niet de minste ja
loezie en vond. dat de tabberd van Piet er mooi uitzag.
Je treft het anders niet met het weer. Het is koud
en guur. Beter binnen dan buiten. Op zulke tijden placht
ik er een te nemen. Kastelein, geef mij maar eens een
straf bittertje, en jij Piet, moet jij er geen?... Niets is
beter voor de kou, dan een taaie... Neem 'n oranje-met-
een-klont. dat is lekker en verwarmend.
Nee. nee. weerde Piet af, ik ruik niet graag naar
drank, vooral niet als ik St. Nicolaas ben.
Ééntje kan geen kwaad; een beetje sterke koffie
na en je ruikt niets.
En Piet, die dien morgen nog zoo goed als niets ge
geten had. liet zich overhalen. Het was ook zoo koud en
vóór de koude tocht begon kon hij wel iets nemen dat
verwarmt
Nu, als je dan zoo aandringt, geef me dan maar
een glaasje brandewijn.
Men bracht het hem. En hij dronk. Dat deed hem
goed. En hij liet zioh bepraten om er nog een te nemen
Zijn oude „nu afgezette collega's wedijverden om hem
er een aan te bieden. Hij dronk ten slotte alles door el
kaar, zoodat hij zich van binnen lekker warm voelde.
Eindelijk kwam Piet met behulp van de anderen op
het paard. Nauwelijks in het zadel of Piet voelde dat
alle3 met hem ronddraaide. Maar hij hield zich taai. Aan
de Poort gekomen, waar het comité hem opwachtte,
begon het paard, dat blijkbaar voelde, dat zijn berijder
niet al te vast de leidsels hanteerde, op een drafje te
loopen. Het dier stoorde er zich in het minst niet aan,
toen Piet aan de leidsels begon te trekken. Het liep
parmantig het comité voorbij en op een drafje de hoofd
straat in, terwijl Piet, dronken, op het paard heen en
weer wiegelde. Het comité, snel in de rijtuigen gespron
gen, reed St. Nicolaas achterna, maar deze, woest ge
worden op het paard, dat hem niet gehoorzaamde, sloeg
op het dier los, dat nu nog veel sneller begon te loopen.
De mensohen op straat, die met hun kinderen al lang
op den intocht van St. Nicolaas hadden gewaoht, zagen
eindelijk een dronken man, wiens mijter scheef op het
hoofd stond en die als een automaat van links naar
rechts schudde. Men lachte hem uit en Piet. stomdron
ken balde de vuist en stak de tong uit. D* kinderen
begrepen er niets van. Zóó hadden ze zich Sinterklaas
niet voorgesteld.
Er kwam pas een einde aan het schandaal, toen een
kordaat agent het paard bij de teugels greep, met gé-
volg, dat Piet, door den schok, van het ros gleed. Het
dier ging naar stal en Gerrit Kleintjes en zijn trawanten
zagen met veel genoegen hoe Piet, de officieele St. Ni
colaas. naar de „bak" werd gebracht.
DONDERDAG 1 DECEMBER.
HILVERSUM (296 M.)
A.V.R.O.: 8.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Morgenwijding;
10.15 Gramofoonmuziek; 10.30 Solistenconcert; 11.00
Kook- en bakpraatje; 11.30 Voortzetting solistenconcert;
12.00 Klein-orkest o.l.v. Nico Treep; 2.15 Rustpoos zen
der; 2.30 Hollandsch. halfuur door het Haagsche Trio;
3.00 Naaicursus door Mevr. Ida de Leeuw van Rees;
3,45 Gramofoonmuziek; 4.00 Ziekenuur; 5.00 Radio-kin-
derkoorzang o.l.v. Jacob Hamel; 5.30 Gramofoonmuziek;
5.45 Kamerorkest o.l.v. Louis Schmidt; 6.30 Sportpraat-
je door H.' Hollander; 7.00 Kamerorkest; 7.26 Overscha
keling van den zender; 7.30 Engelsche les voor gevor
derden; 8.00 Vaz Dias; 8.05 Gramofoonmuziek; 8.15
Aansluiting met het Concertgebouw te Amsterdam:
Concert o.l.v. Willem Mengelberg; 9.00 Gramofoonmu
ziek; 9.15 Concert door het Omroeporkest o.l.v. Nico
Treep. Solisten: Marcel Wittrisch en Helène Cals; 9.45
Radio-tooneel; 10.00 Voortzetting concert; 10.40 Radio-
tooneel; 11.00 Vaz Dias; 11.05 Concert door het Om
roeporkest; 11.30 Gramofoonmuziek.
HUTZEN (1875 M.)
K.R.O.: 8.00 Morgenconcert; N.C.R.V.: 10.00 Gramofoon
muziek; 10.15 Morgendienst; 10.45 Gramofoonmuziek;
K.R.O.: 11.00 Gramofoonmuziek; 11.30 Godsdienstig
halfuurtje; 12.00 Politieberichten; 12.15 K.R.O.-boys o.l,
v. Piet Lustenhouwer; N.C.R.V.: 2.00 Cursus fraaie
handwerken; 3.00 Vrouwenhalfuur; 3.30 Rustpoos zen
der; 4.00 Bijbellezing; 5.00 Pianoduetten; 5.45 Causerie;
6.45 Knipcursus; 7.00 Wat er op de wereld gebeurt; 7.30
Politieberichten; 7.45 Persberichten Ned. Chr. Persbu
reau; 8.00 Muziekvereeniging „Soli Deo Gloria" te Bu
ren 8.30 Causerie; 9.00 Concert; 9.15 Lezing; 9.45 Con
cert; 10.15 Vaz Dias; 10.25 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Concert; 1.30 Gramofoonmuziek; 5.20 Concert; 6.35
Gramofoonmuziek; 8.20 Concert; 10.30 Gramofoonmu
ziek.
KALUNUBORG (1153 M
11.20 Strijkorkest; 2.20 Symphonische jazz; 10.05 Dans
muziek.
BERLIJN (419 M.)
6.45 Orkest; 9.00 Idem; 9.25 Dansmuziek.
HAMBURG (372 M.)
1.30 Gramofoonmuziek; 3.50 Concert; 9.50 Dansen.
KONIGSWUSTERHAUSEN (1635 M.)
I.20 Gramofoonmuziek; 3.50 Concert.
LANGENBERO (472 M.)
II.20 Populair concert; 12.20 Concert; 4.20 Vespercon
cert; 7.20 Militair concert; 9.50 Populaire en dans
muziek.
DAVENTRY (1554 M.)
12.50 Orgelconcert; 1.35 Concert; 4.25 Concert; 8.20 Va-
riété-pragramma; 10.00 Concert; 11.05 Dansmuziek,
PARIJS EIFFEL (1446 M.l
7.50 Gramofoonmuziek;
PARIJS RADTO (1725 M.)
12.50 Populair concert; 9.05 Concert door het Omroep
orkest.
MILAAN (331 M.)
7.50 Opera-uitzending.
ROME (441 M.)
8.05 Operette-uitzending.
WEENEN (517 M.)
6.55 Zang; 8.05 Gevarieerd programma.
BEROMUNSTEB (460 M.)
7.05 Vroolijk programma; 9.00 Zaag.
Een bijdrage tot de kennis der ver
koudheden. Nu eens niet
Londen, maar: Parijs.
Dezer dagen gaf „Het Instellingswezen" ons een wyze
raad in verband met het neussnuiten. Om de buis van
Eustachius de verbindingsbuis tusschen de trommel-
holte van het oor en de keel te sparen, reinige men
slechts één neusgat tegelijk en beperke zoodoende het
lawaai, dat dikwijls het gevolg is van verkoudheid.
Dit advies zou ons midden in den zomer niet rijn
verstrekt en misschien had men het zelfs midden in
den winter achterwege gelaten. Het bewijst, dat we ons
in de overgangsperiode bevinden, die wordt gekenmerkt
door vele menschen met slijmvliesaandoeningen, keel
pijn en griep.
Te Londen manifesteerde zich deze ziekte tijdens de
eerste herfstmisten en nog steeds maakt ze slachtof-
ffcrs. Tengevolge daarvan is het masker in den vorm
van een vogelsnavel, dat eertijds door dokters werd
gedragen, weer in de mode gekomen. Chic is het niet,
maar het ontsmet als het ware de buitenlucht, voor
zij in den neus komt, want het is gevuld met bepaaldt
anti-griepmiddelen.
Overigens zijn wij tegen de seizoen-epidemieën weinig
beter beschermd dan onze voorvaderen. Zij konden de
ziekte niet uitroeien, de huidige artsen slagen er even
min in. Het eenige, dat men er eigenlijk op vond, was
een aardige naam: „Influenza".
Maar de griep is ouder dan de man, die het woord
influenza bedacht en werd reeds in het begin van de
XHIe eeuw vervloekt.
Het is gebleken, dat ze zich vooral in kwakkelwintera
liet gelden. Een oude Fransche kroniek uit het jaar
1239 maakt gewag van het feit, dat in de maand De
cember het weer regenachtig en zacht was en dat de
Seine in misten was gehuld. Iedereen liep niezend en
hoestend door de stad en de geneesheer en konden het
niet af.
Daar Parijs bet verloop harer griep-epldemieën steeds
met zorg te boek stelde, willen wij voor de variatie
Londen, het klassieke voorbeeld van een gebied waar
kwade dampen hangen, ditmaal verder buiten beschou
wing laten.
Nicolas de Baye, griffier aan het Gerechtshof,
maakt in zijn verslagen van 1404 en 1414 melding van
een aantal griep-gevallen onder 's lands wetgevers. Hij
deelt mede, dat in 1404 bijna alle advocaten en rechters
verkouden waren (in letterlijken zin, wel te verstaan!)
en koorts hadden. Wanneer er werd gepleit, werd het
hoesten zoo erg, dat hij (Nicolas) ternauwernood in
staat was „naar eer en geweten neer te schrijven."
Als oorzaak van de aandoening werd „een verpeste
lucht" opgegeven, en de naam, die men aan het euvel
gaf was: tac, of wel: h o r i o n. De lente van het
jaar 1404 was bijzonder vochtig geweest.
Tien jaar later brak de ziekte opnieuw uit, „Op
Maandag den vijfden Maart kon er niet gepleit wor
den," schrijft Nicolas de Baye.
„Ik zelf heb dezen nacht niet kunnen slapen en kan
me nauwelijks overeind houden van de hoofdpijn en de
pijn in m'n beenen, schouders en heupen.
De griep-vlaag van 1414 duurde drie weken. In 1427
werd Parijs nogmaals overstroomd door een influenza-
golf.
In 1510 werd gedurende eenigen tijd van het zingen
der missen afgezien, omdat het heele koor het in neus
en keel had. Intusschen was het nog niemand gelukt
het kwaad te bestrijden. Omstreeks 1510 deed men wel
reeds schuchtere pogingen met kamfer en eenige an
dere medicamenten om de aanvallen af te slaan, maar
men had even goed een ventilator kunnen gebruiken.
Desondanks bleef een dezer middelen, een ingewikkeld
mengsel „thériaque" geheeten tot in de XVIIIde muh-
de medicijn tegen griep.
De eenige uitwerking van de „thériaque- was. dat de
„horion" zijn bezoeken aan Parijs steeds vaker her
haalde. In de XVIIde eeuw zijn er verscheidene kro
niekschrijvers, die er gewag van maken.
Een door Parijs trekkende vreemdeling schrijft in
1676: „Op 7 Maart werden wij overvallen door een
lichte koorts, welke het gevolg is van een soort ver
koudheid, die hier heerscht. De apothekers hebben in
veertien dagen tijds de voorraden siroopen. kandijsui
ker en drop verbruikt, die anders toereikend zijn voor
een heel jaar. De ongesteldheid is zoo verbreid, dat men
er den naam: modekwaal („mal a la mode") aan heeft
gegeven."
Eerst in 1776 dus honderd jaar daarna komt
het woord „griep" voor. In het genoemde jaar heersch
te ze bijzonder hevig. De Hertog van Croy deelt ons
mee, dat de winter weer nat en niet streng was. De
ziekte eischte toen zooveel slachtoffers, dat een dokter,
die een jaarlijksche rente van vierhonderd francs uit
loofde voor dengeen, die kon bewijzen geheel griep-vrij
te zijn, geen enkele sollicitant naar de lijfrente behoef
de te ontvangen, want er meldde zich niemand aan.
De naam griep ontstond in Frankrijk. Hij duidt aan,
dat de ongesteldheid iemand plotseling aangrijpt, over
rompelt
Geen middel baatte in 1776. evenmin als er trouwens
in 1932 veel aan te doen is. De artsen zelf liepen rond
met bonzende slapen en stijve ledematen. Slechts één
medicament bleek probaat te zijn, en juist dit wapen
vermocht de mensch niet zelf te hanteeren, n.1.: de
droge kou. Zoodra het begon te vriezen zakte de griep
als het ware door het ijs en verdronk.
Niet meer dan één aangename herinnering was voor
den Parijzenaar der 18de eeuw aan de griep-epidemi»
verbonden en dat was de vertooning van het tooneei
stuk „de griep", een satyrieke comedie, waarvan wij d«
korte inhoud hier laten volgen:
Een zekere dokter Anodin houdt zioh bezig met het
genezen van griep, zonder te weten wat het eigenlijk
voor iets ia
Hij zet een advertentie in de Mercure, waarin hij ver
klaart een vloeistof te kunnen bereiden, die de hevigste
griep buiten gevecht stelt. Deze annonce doet de lijders
naar dokter Anodin's spreekkamer stroomen.
Allereerst verschijnt een jonge vrouw ten tooneele,
zeer elegant en met een zeer verstopt neusje. De arts
vraagt haar, of ze genezen wenscht te worden en ze
antwoordt „neen". De griep zelf vindt ze niets naar:
ze behoeft zich niet uit te sloven, ontvangt visites en
hoeft er geen enkele af te leggen, krijgt kleine gesohen-
ken enz. Maar ze wil wel gedistingeerd hoesten; waarop
de geneesheer haar een flesch geeft, welker inhoua haar
een eclatante hoest zal bezorgen.
Andere klanten volgen en allen willen om de een
of andere persoonlijke reden van de griep verlost, res
pectievelijk met de griep toegerust worden. Eén dametje
vindt het vreeselijk, dat haar man nog geen aanval
heeft, terwijl de echtgenooten harer vriendinnen reeds
weken patiënt zijn.
Tenslotte verschijnt een musicus, die de methode heeft
gevonden om de afgelaste opera- en operettevoorstellin
gen tóoh te laten doorgaan: hij heeft kuch-liederen ge
componeerd. zoodat van koor en solisten slechts wordt
geëischt, dat zij in de maat proesten.
De apotheose van de klucht bestaat in het optreden
van een aantal dansers, die rhytmische hoest-oefeningen
uitvoeren.
Men ziet. dat de 18de eeuwsche mensch het laatste
middel te baat had genomen: de spot en de lach, van
den boer, die griep heeft.
Tegen het einde der 19de eeuw werd de welluidende
klank „influenza" geboren en wederom was het de gal
genhumor, die den weerloozen mensch het toentertijd
beroemde lied deed zingen:
„Tout' le monde 1'a (bis)
„influenza"
of in goed Nederlandscb: „Iedereen heeft liet te pak
ken", enz.
