Uil de Filmwereld.
Kleine bedriegerij
STEENEN, SCHOTEN EN
LAWINEN...
OOK THANS NOG....
SLAVENJACHTEN
Radioprogramma
Filmopnamen in het gebergte.
Een spel met den dood voor oogen.
Door Louis Frenker.
De beroemde bergbeklimmer Louis Frenker,
filmheld en regisseur vertelt in dit artikel
van gevaarlijke situaties bij het filmen in
de machtige bergnatuur.
Voor mijn film „Berge in Flammen" hadden wij een
scène noodig. die de beschieting van den Col Alto voor
stelde. De eerste opnamen, waarbij wij niet met scherp
schoten, mislukten; het klonk alsof wij schoten met
percussi. Ter-wille van de realiteit bleef ons dus niets
anders over dan met scherp te schieten. De echo moest
weerklinken.
Wij kregen toestemming om in de Noordelijke Inns-
brücker bergketen, die tot de meest woeste van het ge-
heele Karwendelgebied behoort, met scherp te schieten
over een dal. de Preise genaamd. Daar souden wij geen
ongelukken kunnen veroorzaken, want daar kwam nooit
iemand. Wij gingen dus op weg met 50 scherpe patronen,
de filmwagen, de operateurs en de geheele staf. De eer
ste schoten brachten de deskundigen in verrukking en
toen werd er verder onafgebroken geschoten: salvo's,
enkele schoten met lange tusschenpoozen en dan weer
salvo's. Wij schoten, tot de bergen dreunden en de
echo's maakten dezen filmoorlog nog eens zoo realis
tisch. De opnamen duurden den geheelen dag en wij
gingen zeer tevreden naar huis.
Veertien dagen later ontmoette ik een kapitein, dien
ik goed kende. Wij spraken over alle mogelijke onder
werpen en in den loop van het gesprek vertelde hij mij
ook het volgende: „Nu moet je eens hooren, Frenker.
wat er hier voor een schandaal gebeurd is. Twee weken
geleden zijn er in het Noordelijker Innsbrückergebergte
schietoefeningen gehouden en daarbij zijn bijna twee
Weensche studenten doodgeschoten. Bij het omtrekken
van een top kwamen zij plotseling in de vuurlinie. De
kogels floten om hun ooren. zoodat zij in allerijl achter
een rots-wand dekking moesten zoeken. Daar hebben
zij vijf uur gezeten, voordat het schieten ophield. Het is
een schandaal, dat de gevaarlijke zóne niet aangege
ven was!"
Ik zei maar niets, doch was blij. dat de jongens er
met den schrik waren afgekomen. Ik leerde echter door
dit gesprek de schaduwzijde inzien van een te groote
realiteit op de film.
Mijn laatste film „Der Rebell" is opgenomen in het
dal van de Boven-Inn bij Finstermunz aan de Zwlt-
schersch-Oostenryksche grens. In de nauwe schilderach
tige kloof van Alt-Finstermünz, waar de oude handels
weg de Inn kruist, had in 1809 een verwoed gevecht
plaats tusschen de Tiroler boeren en de Fransche sol
daten. De boeren hadden weliswaar weinig munitie,
doch zij verweerden zich met steenen en rotsblokken,
die zij van de bergen af op de Franschen lieten rollen.
En dat moesten wij op de film opnemen.
De moeilijkheid is duidelijk: Hoe konden wij voorko
men, dat onze figuranten in het dal. die de Fransche
soldaten voorstelden, ongelukken kregen? Alleen door
het zoo in te richten, dat wij precies konden berekenen,
waar ze neer zouden komen. Wij maakten daarom een
verschansing van boomstammen, stapelden daarachter
steenen en gruis op en bevestigden het geheel met tou
wen op zijn plaats. Als nu de Franschen over de brug
van Alt Finstermünz marcheerden, zouden de touwen
worden doorgesneden en de steenen naar beneden rol
len.
Toen het echter zoover was. gebeurde er niets. Boom
stammen en steenen bleven, waar ze waren. De opname
was mislukt. Wij moesten het dus op een andere manier
probeeren en besloten, niet weer een houten verschan-
sching te nemen, maar een rotspunt op te blazen. Er
werden gaten geboord en daar ging 20 K.G. ecraslet ln,
die langs electrischen weg tot ontploffing zouden wor
den gebracht
Er rustte een zrware verantwoording op mij, want wij
hadden wel berekend, waar de rotsmassa's zouden neer
komen, maar berekeningen zijn altijd onbetrouwbaar, als
het om ontploffingen gaat Behalve het leven der figu
ranten stond ook de brug op het spel, die ik vóór de
opname had moeten versterken en bijna geheel opnieuw
had moeten bouwen, voordat ik de vergunning kreeg om
te filmen. Ik besloot, met de ontploffing te wachten tot
dat twee derden van de brug reeds door de figuranten
waren gepasseerd en de steenen het leegs deel van de
brug te laten bedekken.
Op dat oogenblik lieten wij den stroom passeeren. Een
knal en de steenmassa zette zich in beweging, verge
zeld door stof en gruis, en viel op het laatste derde ge
deelte van de brug. waar nog de figuranten marcheer
den. Ik schrok zoo, dat ik geen geluid kon uitbrengen.
Later bleek gelukkig de steenmassa door de ontploffing
zoo fijn verdeeld te zijn, dat er zelfs niemand werd
gewond.
Bij een andere film moesten wij bij Hafelekar in het
In het Harwendelgebied lawinen fotografeeren. Wij kon
den natuurlijk niet wachten, totdat er vanzelf een la
wine ontstond, wij moesten er een maken. Vierhonderd
meter beneden de hut. van waar uit de lawine haar loop
zou beginnen, had de operateur zijn toestel ingebouwd;
op de lens was een 200 M. lange blikken zonbeschermer
geplaatst. Door een electrisch ontstoken ontploffing
werd de lawine aan het rollen gebracht, doch helaas
kwam er een groot stuk sneeuw op de lens terecht, zoo
dat de opname mislukte en moest worden herhaald.
Ik gaf bevel om daartoe de noodige voorbereidingen
te treffen en ging zoolang in de hut zitten om een kop
koffie te drinken. Vier man liet ik naar beneden gaan
om uit de sneeuwmassa kleeren en andere requisieten
bijeen te gaan zoeken. Toen ik een tijdje had zitten
uitkijken, kwam de electricien mij vertellen, dat alles
gereed was voor de tweede lawine. „Goed, ik kom
dadelijk", antwoordde ik. Blijkbaar vatte hij dat op als
een bevel om dadelijk te beginnen, hoe het ook zij. ik
was de hut nog niet uit, of er weerklonken kort na
elkaar vier ontploffingen en ik zag nog juist, hoe een
reusachtige lawine naar het dal toe rolde.
Op dat oogenblik dacht ik nog niet aan de vier man,
die ik naar beneden had gezonden. Plotseling schoot het
me echter te binnen. Hevig verschrikt rende ik de la
wine na en brulde zoo hard ik kon. maar daar was toch
niets van te hooren bij het gerommel der lawine. Ik
ging dus maar naar boven om een reddingsbrigade sa
men te roepen. Aan opnemen werd niet meer gedacht.
Toen wjj 400 M. lager den operateur passeerden en om
inlichtingen vroegen, vertelde hij, dat ze met moeite aan
het gevaar waren ontsnapt en woedend waren op mij.
Hij gaf mij den raad. ze de eerste dagen maar uit den
weg te loopen. Hetgeen ik ook heb gedaan.
1932 in de Filmwereld.
Als wij nog eens terugdenken aan het jaar 1932, dan
zijn wij eenigszins weifelend gestémd. Ook Hollywood
heeft zijn financieele moeilijkheden gehad tot schade
van de filmkunst, maar bij andere industrieën verge-
Het verslag van Lord Buxton.
Als laatste 'der cultuurstaten, heeft Brazilië in de
tachtiger jaren van de vorige eeuw de slavernij als
staatsinstituut afgeschaft, maar in Afrika en eenige
Oostersche landen bestaat zij rechtens nog steeds. De
Volkenbondscommissie ter bestrijding der slavernij heeft
in 1925 voorgesteld, dat in de staten, waarin de slaver
nij nog bestaat: le. Alle kinderen als vrije menschen
geboren zullen worden; 2e. dat mishandelde slaven vrij
gelaten moeten worden: 3e. dat slaven door hun bezit
ters niet verkocht mogen worden en dat het recht van
loskooping toegestaan diende te worden. De vereeniging
ter bestrijding der slavernij heeftnu onder leiding van
Lord Polwarth en Noel-Buxton een commissie naar
Abessinië gezonden, die baar verslag over de daar heer
sohende slavernijverhoudingen onlangs heeft gepubli
ceerd. Volgens dit verslag verkeert ongeveer een vijfde
deel der onderdanen van keizer Heile Selassi den „ko
ning der koningen en zegevierenden leeuw van Juda"
zooals zijn titel luidt, nog steeds in slavernij. De keizer
zelf toont zijn goeden wil om een einde te maken aan
den slavenhandel en heeft in dit opzicht reeds menig
humaan bevel uitgevaardigd, maar de zeden van het
land en de verhoudingen bemoeilijken elke hervormlngs
arbeid. Niet slechts de adel. de ambtenaarsstand en de
geestelijkheid zien in de slavernij een van God gegeven
instituut, maar ook de eenvoudige man beschouwt het
als minderwaardig huisarbeid te verrichten, welke al
leen door slaven moet worden gedaan.
Juist thans melden telegrammen uit Addis Abeba, dat
in de Westelijke laagvlakte van Abessinië wederom ver
schrikkelijke slavenjachten plaAts gevonden hebben,
waarbij geheele dorpen verwoest en verbrand zijn en
waarbij meer dan 15000 ongelukkigen in slavernij zijn
gebrAcbt
Naar de Times verneemt, is de keizer niet bij machte
hieraan een eind te maken. In den nacht overvallen de
horden der slavenjagers de negerdorpen, maken met de
oude mannen en vrouwen korte metten, steken de hut
ten in brand, boelen de jonge inboorlingen van beiderlei
kunne en drijven ze in nachtelijke karavanen naar he*
Noorden, naar de geheime slavenmarkten, waar zij
verkocht worden, of zij voeren hen langs sluipwegen
naar de kusten der Roode Zee om ze dan verder naar
Arabië te verschepen. Zwarte slaven genieten de voor
keur, omdat ze in geval van een vlucht, gemakkelijker
leken ls de filmindustrie er nog goed afgekomen. En
wat is er verder in 1932 gebeurd ln de fllmstad?
Jesse L. Lasky heeft de Paramount verlaten, waar
van hij een der stichters was en zich tot aller verba
zing geassocieerd met den „onafhankelijken" producent
Fox.
John Hertz en de andere financieele leiders van de
Paramount hebben ook Sam Katz en Sidney Kent, die
als de artistieke kern van deze maatschappij werden
beschouwd, vervangen door anderen. Ook de Para-
mount-productieleider B. P. Schuilberg is „voor zich
zelf begonnen".
Het is een jaar van twi3t geweest. Janet Gaynor wei
gerde om langer samen te werken met Charles Far-
rell en scheidde van haar echtgenoot Lydell Peck.
Kamee Cogney trad een half jaar lang niet voor de
film op in verband met een conflict met Warner
Brothers. Lee Tracy wprd een proces aangedaan, omdat
hij zijn tijd verknoeide, waarvoor hij zoo zwaar werd
betaald.
Nog meer oneenighetd. Ronald Cclman deed Samuel
Goldwyn' een proces aan in verband met een kranten
artikel, waarin gezegd werd, dat hij beter speelde als
hij onder den invloed van sterken drank was. Greta
Garbo is na vele bedreigingen inderdaad naar Zweden
teruggekeerd. De combinatie Mariene DietrichJozef
van Sternberg eindigde doordat Sternberg zich los
maakte van de Paramount.
1932 is het jaar van de aangenomen kinderen; het
is onder de filmsterren een rage geworden om kinderen
te adopteeren. Verder zijn er eenige echtscheidingen
uitgespeken tusschen paartjes, die algemeen beschouwd
werden als gelukkig getrouwd: Ann Harding en Harry
Bannister, Maurice Chévalier en Yvonne, Eleanog
Boardman en King Vidor. Dat ls in Hollywood iets
bijzonders, want gewoonlijk wordt er reeds lang van
tevoren over een naderende echtscheiding gesproken.
Tenslotte heeft 1932 ook een tragisch voorval gebracht,
n.1. de zelfmoord van den populairen Paul Bern, de
echtgenoot van Jean Harlow.
De nieuwe CosmopcÜtan Productions film „The
Mask of Fu M^nchu" is een van de moeilijkste films
geweest door de groote verscheidenheid van décors. Ze
stellen den streek aan den rand van de Gobi-woestijn,
de -drukke straten van ."'eking en de mistige straten
van Londen, benevens de Egyptische zaal van het
Britsch Museum voor. De rol van Dr. Fu Manchu
wordt vertolkt door Boris Karloff, die zooveel sensatie
heeft gemaakt in den titelrol van „Frankenstein".
op te sporen zijn. Goedgebouwde meisjes, die aan het
daar heerschende schoonheidsideaal voldoen, hebben
een büzonderen prijs, zij worden ook beter behandeld en
gevoed, opdat zij hanr waarde niet bij de moeilijke nach
telijke marschen verliezen.
Het gruwelijke bedrijf van slavenjager geldt niet als
oneerbaar; men vindt het een zaak. evengoed als elke
andere, waarbij de winst als verdiende belooning voor
de vele moeite wordt beschouwd. De Westelijke laag
vlakten en het grensland van Abessini. waar deze bloe
dige razz'a's plaats vinden, heeft een buitengewoon on
gezond en koortsverwekkend klimaat, er is daar niets,
dat op een Staatsbestuurs-orgaan l«kt en zoo beijveren
zich dan de Ahessinirs. die het bedriif van slavenjager
uitvoeren hun buit zoo sooedig mogelijk kwijt te raken
en met gevulden geldbuidel naar Addis Abeba terur te
keeren. De vpag naar slaven houdt niet op en niette
genstaande alle crisis dalen de prijzen van levens men-
schenvleescb niet,
In de Roode Zee zijn tal van verborgen eilanden, waar
bijna nooit een Euroneesch schio aanlegt en die geheel
buiten elk verkeer liggen. Goed verbergen achter pal
men, hagen en dichte tropische kreuoelbosschen sortee-
ren daar de slavenjagers de geroofde waren voor den
verderen verkoop naar Arabië. Tot aan de tanden ge
wapende Bedouinen en Arabieren zijn de wachters van
d«~e °l"vpne«ln"',en; zi1 veroorloven geen onbevoegden
het kamn te naderen en maken snel van hun geweren
gebruik. Daar het souvereine recht over deze eilanden
niet aan een Europeesche macht behoort, kunnen deze
gruwelijke slavennesten niet zonder meer worden uit
geroeid, hoewel Engelsche kanonneerbooten op de open
zee manoeuvreeren om nieuwe zendingen op te vangen.
Maar slechts zelden gelukt het hun. een der slaven-
transporten aan te houden en zelfs wanneer dit het ge
val is, ontstaan er nieuwe moeilijkheden. De eigenaren
der vaartuigen blijken dikwijls gevolmachtigden van een
of anderen Sheik of woestijnvorst, bij wie de Engelschen
het niet willen verkerven.
In Abessinië is nog het heele leven op slavernij inge
richt. Dikwijls ontmoet men ln de omgeving van Addi
Abeba mannen ln zwarten schoudermantel, die op muil
dieren rijden en door een schaar gewanende slaven be
geleid zijn. Het zi.in de edellieden met hun gevolg. Hof
ambtenaren wordt hun waardigheid ontnomen, als zij
zich thuis niet door een leger van slaven laten bedienen
De levensomstandigheden dezer slaven zijn veelal niet
al te ongunstig; zij worden behandeld alsof zij tot de
familie behooren, ja, lievelingsslaven en slavinnen heb
ben dikwijls hun eigen onderslaven te hunnen dienste,
maar wreedheden zijn natuurlijk niet uitgesloten. Het
vastketenen der voeten is een algemeen gebruikelijke
straf voor kleine vergrijpen; het komt echter ook voor.
dat slaven tot bloedens toe met de zweep worden ge
slagen en onuitsprekelijke wreedheid hebben te verdu
ren.
Lord Noel-Buxton zegt ln zijn verslag aan de Vereeni
ging ter bestrijding der Slavernij, dat de staatsmachine
in Abessinië nog meer dan middeleeuwsch is, de eer
bied voor de wet ls nagenoeg onbekend en het is on
mogelijk gebleken, keizerlijke decreten, die in zekere
gevallen de slaven de vrijheid gaven, in de practijk door
te voeren. Niettemin heeft keizer Heile Selassi hem op
-- dag van zijn vertrek uit Addis Abeba een eigen
handig geschreven brief doen toekomen, waarin hij zelf
voor het voortbestaan der slavernij in Abessinië een ter
mijn van 15 tot 20 jaren stelde. Of echter deze termijn
gehandhaafd zal kunnen worden, schijnt meer dan twij
felachtig. Men heeft in Europa, dat zoo zwaar onder
eigen lasten zucht, weinig tijd om zich het lot der sla
ven in het zwarte werelddeel te bekommeren. De hui
veringwekkende berichten over de schandelijke slaven
jachten maken slechts geringen Indruk en toch is het
een schandaal, dat aan dezen gruwel geen einde wordt
gemaakt
DONDERDAG 26 JANUARI.
HILVERSUM (1875 M.)
A.V.R.O.: 8.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Tijdsein en Mor
genwijding; 10.15 Gramofoonmuziek; 10.30 Solistencon
cert; 11.00 Kook- en bakpraatje; 11.30 Vervolg Solisten
concert; 12.00 Tijdsein en Lunchconcert door het En
semble Rentmeester; 12.45 Gramofoonmuziek; 1.30 En
semble Rentmeester; 2.30 Pianorecital door Egbert
Veen; 3.00 Naaicurssu door Mevr. Ida de Leeuw van
Rees; 3.45 Gramofoonmuziek; 4.00 Halfuur voor zieken
en ouden van dagen door Ant. van Dijk; 4.30 Hollandsch
halfuurtje; 5.00 Verhalen voor g ;re kinderen door
Antoinette van Dijk; 5.30 Aansluiting met Grand Hotel
„Central", Den Kaag: Simon van Leeuwen en zijn or
kest; 6.00 Aansluiting met „The House of Lords"; Het
ensemble Lismonde; 6.30 Sportpraatje door H. Hollan
der; 7.00 Vioolrecital door Boris Lensky; 7.30 Engelsche
les voor gevorderden; 8.00 Tijdsein en Vaz Dias; 8.15
Aansluiting met het Concertgebouw te Amsterdam.
Concert o.l.v. Eduard van Beinum; 9.00 Gramofoonmu
ziek; 9.15 Concert door het Omroeporkest o.l.v. Albert
van Raalte, m.m.v. solisten; 10.30 Gramofoonmuziek;
10.40 Omroeporkest; 11.00 Vaz Dias; 11.15 Gramofoon
muziek; 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O.: 8.00 Morgenconcert; N.C.R.V.: 10.00 Gramofoon
muziek; 10.15 Morgendienst; 10.45 Gramofoonmuziek;
K.R.O.: 11.00 Gramofoonmuziek; 11.30 Godsdienstig
halfuurtje; 12.00 Politieberichten; 12.15 Orkest o. 1. v.
Johan Gerritsen; N.C.R.V.: 2.C0 Fraaie handwerken;
3.C0 Vrouwenuurtje; 3.30 Verzorging zender; 4.00 Bijbel
lezing; 5.00 Pianorecital; 5.45 Cursus Handenarbeid;
6.15 Nederlandsche monumenten: P. de Zeeuw: Het
standbeeld van Johan van Oldenbarnevelt"; 6.45 Knip
pen en Stofversieren; 7.00 Weekoverzicht: „Wat op de
wereld gebeurt'; 7.30 Politieberichten; 7.45 Ned. Chr.
Persbureau; 8.00 Concert door het Utrechtsch Christe
lijk Mannenkoor; 9.00 Orgelconcert door Jan Zwart;
10.30 Vaz Dias; 10.40 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Gramofoonmuziek; 1.30 Concert; 6.35 Solistencon-
cert; 7.20 Gramofoonmuziek; 8.20 Concert; 10.30 Gra
mofoonmuziek.
KALUNDBORG (1154 M.)
11.20 Strijkorkest; 3.20 Jazz-concert: 7.30 Symphunie-
orkest oJ.v. Emil Reesen.
BERLIJN (419 M.)
8.50 Populaire kamermuziek; 5.30 Pianorecital: 6.30
Concert; 8.20 Omroeporkest; 8.50 Idem.
HAMBURG (372 M.)
5.55 Concert; 6.35 Idem; 10.30 Concert; 5.15 Concert;
6.50 Kamerorkest; 9.50 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN (1635 M.)
I.20 Gramofoonmuziek; 3.50 Concert; 5.45 Viool en pl
ano; 10.05 Dansmuziek.
LANGENBERG (472 M.)
II.20 Concert; 1220 Concert; 4.20 Vesperconcert; 9.00
Populaire- en dansmuziek.
DAVENTRY (1554 M.)
12.20 Orgelconcert door Reglnald Foort; 1.05 Concert;
4.25 Concert; 8.20 Concert door het B.B.C.-orkest; 11.45
Dansmuziek.
PARIJS-EIFFEL (1446 M.)
7.50 Gramofoonmuziek.
PARIJS RADIO (1725 M.)
8.05 Gramofoonmuziek; 12.50 Concert; 6.50 Gramo
foonmuziek.
MILAAN (331 M.)
4.30 Orkestmuziek; 6.20 Gramofoonmuziek; 8.20 Opera
uitzending.
ROME (441 M.)
4.50 Orkestconcert; 7.35 Gramofoonmuziek; 8.06 Sym-
phonie-orkest;
WE ENEN (517 M.)
6.45 Opera-uitzending; 9.45 Dansmuziek;
WARSCHAU (1411 M.)
5.20 Concert; 720 Omroeporkest; 9.35 Populair con
cert; 10.20 Dansmuziek.
BEROMUNSTEB (460 M.)
7.20 Concert door het orkest van Luzern.
Kort verhaal
door
FANNIE MANDERS
ZE was een allerliefste verschijning, zooals ze
door de groote eetzaal van het hotel liep,
blond en zeer elegant. Haar avondtoilet plooi
de wijd, bijna als een kleine crinoline en
reikte tot aan den grond, doch strak sloot het lijfje
om haar heen, enkele levende bloemen en een fijn
kettinkje waren haar sieraden en het blanke gelaat
van de jonge blondine werd omlijst door hel-blond,
krullend haar.
Menige blik volgde haar vol bewondering, een zacht
gemurmel klonk aan sommige tafeltjes. Zij echter
glimlachte slechts even, toen zij de oogen van een
slanken, knappen jongen man ontmoette, die opstond
om haar en haar vader te begroeten.
Ze was de dochter van den bekenden fabrikant
Leerson en bracht haar vacantie met den ouden
Leerson, die, vroeg weduwnaar geworden, zijn doch
ter aanbad, in dit plaatsje in het buitenland door,
waar mondaine genoegens en rust elkander prettig
afwisselden. Er waren bosschen en tennisvelden, dan
cings en stille, verlaten laantjes. In een dier laantjes
had Anja Leerson den knappen Felix Mensink ont
moet Ze had haar taschje laten vallen merkwaar
dig, zoo gemakkelijk als taschjes soms op gelegen
momenten vallen! hij had het natuurlijk opgeraapt
en ze hadden enkele woorden gewisseld. Bij een twee
de ontmoeting in een dancing, had hij zich laten
voorstellen. Leerson zag niet zonder genoegen de
groeiende genegenheid tusschen de beide jonge men
schen aan. Het werd tijd, naar zijn meening, dat
Anja trouwde. Eenige jaren geleden had hij zich
ernstig ongerust over haar gemaakt, ze was soms
zoo neerslachtig geweest, zoo teruggetrokken en me
lancholiek. Het kind had toch alles, wat ze kon ver
langen! Hij aanbad zijn dochter maar hij was
een man. En waar een moeder sinds lang zou heb
ben begrepen, wat haar scheelde, sloeg hij verbaasd
het meisje gade, en vroeg zich af, wat haar toch kon
ontbreken. Was ze niet gezond, rijk, mooi? Zeker,
mooi was ze óók! Hij zei dat met eenige heftigheid
tegen zichzelf en zou nooit hebben willen erkennen,
dat er iets aan Anja niet mooi was tegen beter
weten in! Bovendien zag zij er den laatste» tijd wer
kelijk betooverend uit. Sinds ongeveer een jaar, toen
deze lange japonnen mode werden. Allerliefst stond
dat haar zijn blik straalde van vadertrots en
hij kon zich volkomen begrijpen, dat Felix Men
sink geen blik van haar af had. Hij was haar eenige
aanbidder niet maar de jongen maakte een gun
stigen indruk, hij hoorde beslist niet tot de avontu
riers, die wel eens zijn dochter het hof hadden ge
maakt, meer om haar geld dan om haar zelf.
Het verwondert me, dat je geen paard rijdt, zei
Felix, toen hij den volgenden dag met haar een wan
deling maakte. Zij hielden beide van de zwerftochten
langs stille wegen. Zwem je wel?
Ik kan het wel, als ik wil maar ik
houd er niet van.
Iets in haar toon deed hem wat verwonderd op
kijken. Zoo afwerend, bijna stug had het geklonken.
Hij zweeg even. Rond hen was de stilte van het
bosch, waarin de boomen ruischten in den morgen
wind en een vogel soms zachtjes kwinkeleerde. Hij
voelde naar zijn lippen de woorden stijgen, die hem
sinds dagen vervulden, maar iets weerhield hem, iets
in haar houding, dat hij niet precies kon definieeren,
slechts aanvoelde.
Tenslotte vroeg hij zachtjes:' „Scheelt je iets?"
Ze schrikte op uit haar diepe gedachte.
Ik heb vanmorgen een brief gehad die me
nadenkend heeft gestemd, zei ze.
Mag ik weten waarover?
Ze aarzelde even, toen zei ze opeens: „Ja, als je
me belooft, er niet verder over te spreken. Het gaat
hier om een zeer, zeer goede vriendin van mij. Het
arme meisje is mismaakt. En ze lijdt daaronder, al
sinds haar kinderjaren, ze heeft zich altijd minder
waardig gevoeld tusschen andere meisjes
En dan is er iets bijgekomen. Toen ze twintig was,
werd ze verliefd op een jongeman, die haar zeer het
hof maakte. Ze was vastbesloten, hem het ja-woord te
geven, als hij haar zóu vragen en hij zou dat beslist
doen, daaraan was geen twijfel. Op een avond, toen
rij beiden op een feestje waren, zocht zij met haar
danscavelier verkoeling op de veranda van het huis.
Haar begeleider ging even weg om een glas cham
pagne voor haar te halen. Ze zat, heerlijk droomend,
vervuld van verlangen naar den ander, te wachten,
toen zij eensklaps de stem hoorde, die haar zoo lief
was. De jongeman, die haar niet opmerkte, stond
dichtbij te spreken met een van zijn vrienden en hij
zei: „Ja, ik zal haar één dezer dagen vragen ik
moet wel, m'n schuldeischers wachten niet langer. De
ander zei daarop: „Nu je hoef niet zoo ternee.rgesla
gen te üoene het is een lief en mooi meisje, veel te
goed voor jou eigenlijk! Waarop hij weer antwoord
de: „0, ze is lief genoeg en heeft een mooi gezichtje-
maar met dat. al is en blijft ze mismaakt denk
je dat het leuk is ergens binnen L, komen met een
vrouw, die een krom been heeft?
Anja zweeg. Ze staarde voor zich, in het scheme
rend laantje en pas na enkele oogenblikken voegde ze
erbij: „Vanmorgen schreef mijn vriendin mij, dat ze
over den schok en het verdriet van die gebeurtenis
heen was, maar voor een andere moeilijkheid stond.
Je zult er misschien om lachen het is ook tragi
komisch. Je weet, hoeveel jaren lang de rokken kort,
tenslotte zelfs zéér kort werden gedragen. Ze was een
te verstandig meisje om ooit overmatig aan die mode
mee te doen, maar wel, men kon toch altijd zien,
dat zij een krom been had. Het hinderde haar ner-
gens bij, ze kon dansen, zwemmen, rijden, als ze dat
wenschfe. maar het bedierf alles wat verder aantrek
kelijk aan haar mocht zijn. Toen veranderde de mo
de, de japonnen werden langer, steeds langer. Do
eerste maal, dat zij een avondjapon aan had, die haar
tot den grond reikte, stond zij zichzelf als betooverd
aan te kijken en opeens begreep ze. dat ze sinds jaren
dit had moeten doen, mode of géén mode. Niemand
had haar ooit op dit idéé gebracht. Ze was plotseling
een aantrekkelijke vrouw en niemand, die het niet
wist, zag haar gebrek
Weer zweeg zij. Felix wilde iets zeggen, doch een
blik op haar gelaat deed hem zwijgen.
Na eenige oogenblikken ging zij door: „Toen ont
moette zij een man, dien zij liefkreeg en van dat.
oogenblik af is haar ellende begonnen. Zij schreef
mij vanmorgen: wat moet ik doen? Hij houdt van me,
hij vindt me mooi en aantrekkelijk, maar hij ként
mij niet, hij heeft nooit gezien hoe ik ben wat
zal er gebeuren, als hij het ontdekt? Moet ik nu
zijn illusie verstoren oi hem zijn illusie laten en dit
geluk daaraan offeren? En ik weet niet, wat ik haar
moest aanraden.
Er volgde een stilte, Felix luisterde naar den 'zang
van een vogel: Hij zei eindelijk zacht: „Geloof je, dat
een man, als hij liefheeft, een vrouw niet nog meer
zou liefhebben om het verdriet, dat zij moet hebben
gehad?
Anja schudde langzaam en triest het hoofd.
Beste vriend, zei ze, er is één ding dat doo-
dend is voor elke illusie: belachelijkheid. Voel je niet,
dat het meisje belachelijk is met haar lange japon-
ren, haar bekoring, die alleen afhangt van dc mode?
Hii glimlachte onwillekeurig. „Wel al zouden
de rokken weer korter worden, dan zou zo verstan
dig doen, zoo origineel te zijn om zich lang te blij
ven kleeden.
Origineel? Maar het zou bedrog zijn! Iedere man,
die verliefd op haar werd, zou eigenlijk bedrogen
worden!
Kom je neemt het te tragisch op. In jouw plaats
zou ik je vriendin aanraden, den man in kwestie
ronduit de waarheid te vertellen en,hij lachte
even, met een glimlachAvcc le sourire", zeg
gen de Franschen Humor, Anja is een gezegend
ding.
Zij spraken niet verder erover. Maar dien avond,
toen zij zich ter ruste wilde begeven, werd haar tot
haar verwondering eei. briefje gebracht. Ze scheurde
het haastig open en las: „Ahja, liefste, vanmorgen
brandden de woorden, die ik je sinds zoolang zeggen
wilde, op mijn lippen, maar iets heeft mij weerhou
den: je verhaal. Je nam het zoo zwaar op. het gebrek
van je ai-me vriendin, je meende blijkbaar, dat de
liefde niet mag glimlachen, dat humor doodend is
voor iedere idylle. En je zult glimlachen als ik je be
ken, wat ik bekennen moet Anja. ik weet, dat
iets moois tusschen ons onthloeid is, dat een geluk
voor het leven kan zijn, maar je zoudt vroeg of laat
moeten ontdekken, wat mijn gebrek is. Anja. ik
draag een pruik, ik ben volkomen kaal. Nu zul je
lachen, liefste wel, en nu zul je ook weten, of
liefde er tegen kan, te lachen of het er iets mee
te maken heeft dat een been krom is, of dat je haar
te vroeg uitvalt een familiekwaal! Anja mag ik
nt r hopen?
Anja ging op den rand van haar bod zitten en lach
te. Ze lachte, totdat de tranen over haar wangen lie
pen. Toen werd zij nadenkend en schreef: „Liefste, ik
heb je lief, met of zonder haar, maar ik bedroog je
er is geen vriendin ik heb een krom been,
het hindert me niet, het doet geen pijn, maar het is
krom en ik zal ten eeuwigen dage lange rokken moe
ten dragen om je geen schande aan te doen. Kun je
me nog liefhebben?
Het was na hun huwelijk en ze werden zeer
gelukkig samen dat zij ontdekte hoe hij haar be
drogen had. Hij was heelemaai niet kaal.
