ilniiu ïiiiis-
lliirtiiilt- Liiiiiliii
De muiterij op „De Zeven Provinciën".
KEGS KOFFIE
GRATIS
WAND-
KOFFIE
MOLEN
Tweede Kamer.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Vrijdag de beslissende
ontmoeting?
DEZE PRIMA SOLIDE
GERUISCHLOOZE
NOG RUSTIG IN
DEN HELDER
Donderdag 9 Februari 1933.
SGHAGER
76ste Jaargang No. 9225
[OliliNT.
J)it blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
*entiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno..
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Commandant vóór het vertrek gewaar
schuwd. Een nieuw radiogram van
de muiters. Opnieuw voorwaar
delijke overgave aangeboden.
Omtrent de positie van het muitende schip „De Ze
ven Provinciën", kan worden gemeld, dat het schip
eich gistermiddag ter hoogte van Benkoelen
moet hebben bevonden en daarmee driekwart van
de lengte van Sumatra's Westkust heeft afgelegd.
De vaart, waarmede het schip zijn weg vervolgt, be
draagt nog steeds slechts zeven mijl per uur, zoo
dat het maar betrekkelijk langzaam vordert.
Het Java-eskader, dat zich na het uitbreken van
de muiterij aan boord van „De Zeven Provinciën", uit
de wateren van nabij Zuid-Celebes op weg heeft be
geven om de muiters tegemoet te varen, kan elk
oogenblik te Tandjong Priok, do haven van Batavia
jverwacht worden. Vandaar zal het de Straat Soenda
(de zeeëngte tueschen Sumatra en Java) passeerën,
zoodat de ontmoeting met de muitelingen, zooals
wordt aangenomen. Vrijdag zal plaats hebben.
Het Java-eskader zal gezamenlijk optreden met
vliegmachines en torpedobooten op het bewuste mo
ment van de ontmoeting, welke niet ver van de
Straat Soenda zal plaats hebben bij den westelijken
ingang.
De verantwoordelijkheid van den kani-
tein. 7óor het vertrek der mi ters ge
waarschuwd, dat ernstige gebeurtenissen
waren te wachten.
Met betrekking tot de gebeurtnissen die zijn voor
afgegaan aan het sensationeele wegstevenen van de
muiters uit de haven van Olehleh, worden thans nog
bijzonderheden hekend, die sterk de aandacht trekken
van het publiek, dat uit den aard der zaak alle bij
zonderheden over deze aangelegenheid met de groot
ste belangstelling volgt.
Zoo weet de „Deli Courant" heden te berichten, dat
de inspecteur van politie J. Vermeer te Koetaradja
Zaterdagavond 5 Februari reven uur dertig een waar
schuwing kreeg dat de schepelingen met de „De Ze
ven Provinciën" zouden wegvaren zoodra de com
mandant en de officieren op de sociëteit zouden zijn.
De heer Vermeer waarschuwde onmiddellijk den
assistent-resident van Groot-Atjeh die het bericht
onmiddellijk doorgaf aan den commandant van „De
Zeven Provinciën", kapitein-luitenant ter zee P. Ei
kenboom.
Laatstgenoemde heeft het bericht blijkbaar als een
canard beschouwd, zoodat de heer Vermeer om tien
uur vijftien alleen op den steiger stond toen het
schip wegvoer, onmachtig iets te doen.
Aanbod tot overgave door de muiters
herhaald.
Aneta seint uit Batavia:
Naar wij vernemen, heeft het radiostation van de
„De Zeven Provinciën" het volgende draadlooze be
richt uitgezonden dat gericht was aan den comman
dant van het schip, den kapitein-luitenant ter zee P.
Eikenboom, die aan boord vertoeft van het gouver
nementsvaartuig „Eridanus", dat nog immer de ver
volging voortzet:
„Wij verzoeken u om de hoogere autoriteiten na
mens ons te willen mededeelen, dat door ons geen
communistische neigingen worden gekoesterd en dat
wij niet van plan zijn tot gewelddadigheden over te
gaan. Wij willen alleen protesteeren tegen de korting
op de salarissen en tegen het in arrest stellen van
onze kameraden. Alles aan boord is goed. Er zijn
geen gewonden. De dienst heeft voortgang als ge
woonlijk. Wij zijn bereid ons over te geven in den
vorm waarvan ons eerder bericht melding heeft ge
maakt."
De onderteekening luidde „De Europeesche en in-
heemsche bemanning."
Van weinig beteekenis
Het Haagsche Corr. Bur. meldt echter:
Aneta-Holland meldt, dat in bevoegde marinekrin
gen aan het radiotelegram van „De Zeven Provin
ciën" weinig beteekenis wordt gehecht Aanvankelijk
was door de muiters 'n soortgelijken inhoud verzon
den aan den commandant der Marine te Soerebaya.
Nu daar met geen enkel woord op geantwoord is.
zullen de muiters waarschijnlijk het nog eens via
commandant Eikenboom hebben willen proheeren.
De regeering zal echter ongetwijfeld haar voorwaar
de van onmiddellijke en onvoorwaardelijke overgave
handhaven en van het radiogram geen nota nemen;
wat de onderteekening „Europeesch en Inlandsch
personeel betreft, is men van meening, dat deze
wel onder alle voorbehoud bezien moet worden.
Het verbod van alle uitgaven der N.V. „De
Arbeiderspers". Een nieuwe uitgave te
Den Helder.
Gistermorgen werd een nieuw blad van de N.V. de
Arbeiderspers, genaamd de „Zeven Provinciën" ver
spreid. Dit blad werd uite en grooten auto, met groote
plakkaten, waarop „Verboden krant" en „Het Volk"
stond, verdeeld.
Het nummer bevat behalve het nieuws over het mui
tende schip, ook het gewone nieuws en de gebruikelij
ke foto-pagina. In het blad staat vermeld, dat dit het
eenlge niet verboden blad van de Arbeiderspers is, het
geen verband houdt met het gisteren bekend geworden
verbod van den minister van defensie om de met name
genoemde bladen der s.d.-Arbeiderspers te doen opne
men in de lijst der geschriften, welke de militairen der
zee- en landmacht niet in hun bezit mogen hebben en
niet mogen verspreiden.
Ook het nieuwe blad verboden.
In verband met het verschijnen van „De Zeven Pro
vinciën." het nieuwe door de N.V. Arbeiderspers uitge
geven blad. verneemt het Corr. Bur. van de meestbe-
voegde zijde, dat deze nieuwe uitgave ook onder het ver
bod van den minister van Defensie valt.
Hoewel het nieuwe orgaan niet met name genoemd
wordt in de lijst van geschriften, welke de militairen
der zee en landmacht niet in hun bezit mogen hebben
en niet mogen verspreiden, zullen de betrokken auto
riteiten uiteraard deze nieuwe uitgave eveneens van de
militaire terreinen weren.
„DE MATROZEN VAN CATARO" VER
BODEN VOOR MILITAIREN.
De commandant van het Groningsche garnizoen,
Luitenant-kolonel I. J. Froger heeft het bijwonen van
het tooneelstuk „De Matrozen van Catarro" hetwelk
Zaterdag a.s. in den Stadsschouwburg te Groningen
door „De Jonge Spelers", onder leiding van Ben Groe-
neveld zal worden gegeven, voor alle militairen van
het garnizoen verboden.
ontvangt U gratis bij inle
vering van 30/1 of 60/2
nieuwe bons uit de pakjes
Verkrijgbaar bij Uw winkelier
65 55 - 50 45 - 37'/2
30 - 24 cent p. half pond
Toen we gistermiddag nog eens naar Den Helder zijn
gereden om te zien hoe de toestand daar gesteld was.
stond bij het vliegkamp De Kooij evenals den vorigen
keer nog steeds een goed gewapende schildwacht, en
een Rijksveldwachter monsterde al wat naar en van
Nieuwediep reed. In de stellling zelve heerscht een ge
jaagde stemming. Niet. dat vervaarlijke kanonnen ons
tegengrijzen of een vreemde wordt opgepikt, neen zóó
erg is 't gelukkig nog niet. Natuurlijk biedt de haven
de meeste kansen om iets waar te nemen wat „anders"
is dan gewoon. We zagen hier en daar officieren sa
menscholen en druk de situatie bespreken. Twee tor
pedobooten van de Z.-klasse lagen onder stoom terwijl
ijverig en haastig de ruimen met brandstoffen werden
gevuld. Al is 't niets bijzonders, dat een boot kolen
laadt, hier deed 't ons toch vermoeden dat men op alles
wil voorbereid wezen. En begrijpelijk! Een gewaar
schuwd mensch... en2.
Voor de plaatselijke pers, waar de laatste berichten
uit Indië zij» te vernemen en waar de foto's zijn uitge
stald van de 7, zich op 't muitende schip bevindende of
ficieren. heerscht een ongekende drukte. Marinemen-
schen, gepensionneerden, burgers alles leeft mee.
Een weinig sensatie werd verwekt door de versprei
ding van een „nieuwe" courant, genaamd „De Zeven
Provinciën", uitgave van de N.V. de Arbeiderspers te
Amsterdam. Hoe deze coürant er uit ziet? Stelt U voor:
„Het Volksblad", maar als kop: „De Zeven Provinciën".
Ziedaar, dat is de nieuwe courant. De bedoeling van
deze uitgave laat niets te veronderstellen over. De mi
nister verbood een aantal bladen, welke met name wer
den genoemd. Wat is dan gemakkelijker om een nieuwe
naam te geven aan 't kindje der N.V. de Arbeiderspers.
De Btellingcommandant verbood de verspreiding van
dit blad. maar toen was 't reeds gebeurd.
Naar we vernamen werden er een uur na de versprei
ding reeds exemplaren aangetroffen ih de ziekenhui
zen! En heel Den Helder las... Verboden vruohten sma
ken zoet, niet waar! We hebben overal goed rondge
neusd en zijn met vele menschen in gesprek geweest
Men ziet wie doet dat trouwens niet met
groote spanning de komende dagen tegemoet. In „De
Zeven Provinciën" lazen we 't volgende, wat we voor
rekening van dat blad laten.
Consigne voor den onderoficier van de wacht In de
marinekazerne te Den Helder:
Indien een verdacht persoon of een verdachte troep
de kazerne nadert of schepelingen in de kazerne door
hun bewegingen door den onderofficier van de wacht
verdacht worden, laadt hij zijn geweer, brengt dit in
den aanslag en commandeert:
„Halt, sta, gehoorzaamheid aan de wet of geweld zal
worden gebruikt."
Deze waarschuwing slechts geven. Indien niet de
kans geloopen wordt onder den voet geloopen te wor
den of overmeesterd te worden. Wordt op deze waar
schuwing geen acht geslagen en doorgegaan, dan vu
ren, niet op de beenen, doch op den buik.
Maar de marine-man uit zich niet, vooral niet tegen
een vreemde. Wel zullen ze veel denken, maar wit ze
denken, is ons onbekend. We zijn terug gereden naar
het op 't oogenblik rustig Schagen. Bij de Kooij
bekende roode lantaarn, een vraag, een antwoord en
vóórt.
Rumoerige zitting.
De Zeven Provinciën.
De Kamer was bij het begin reeds rumoerig en
bleef dat. Verschillende uitroepen en interrupties
sneden door de lucht. De voorzitter had het heel
druk met zijn hamer, vooral toen de communist De
Visser aan het woord was. om zijn verzoek om een
andere interpellatie over de Indische gebeurtenissen
te mogen houden, toelichtte.
De Voorzitter wees er op. dat er alle gelegenheid
was om bij de besprekingen, die plaats hadden naar
aanleiding van de vragen des heeren Drop, te zeggen
wat men op het hart had en anders zij de a.s. Indi
sche begrooting. Dat was den heer De Visser niet
naar den zin en hij beschuldigde den Voorzitter van
partijdige leiding. Later sprak hij van rechtvaardig
verzet van de muitelingen. De Voorzitter hamerde
en zeide dat de heer Dc Visser niet mocht opruien.
Deze verklaarde zich te beschouwen als beroepsop
ruier, maar dat de regeeringde rest ging in
EEN ZEGEVIEREND ELFTAL.
Hierboven het zegevierende elftal van Succes van
Wieringen, dat Zondag jï. kampioen le klas N.H.
V.B. is geworden. Haar laatste wedstrijd in ds com
petitie speelde Succes tegqn B.K.C. van A. a Pau-
lowna met een overwinning van 20.
het gedaver van den hamer verloren. Tenslotte ont
nam de voorziter hem het woord en het voorstel om
de interpelaltie te weigeren, werd aangenomen met
2 stemmen tegen.
Het debat over de vragen van den heer Drop werd
voortgezet.
De heer Cramer (s.d.) wil blijk geven van zijn sym
pathie met het volk dat onderdrukt wordt. Spr. noemt
het onbillijk de marinebonden aansprakelijk te stel
len voor de door spr. in een Zondag jl. te 's Graven-
hage gehouden vergadering gesproken woorden. Spr.
heeft over die woorden geen spijt. (Herhaaldelijk in
terrupties, gehamer door den voorzitter). Spr. waar
schuwt de regeering geen scherpe represaillemaatre
gelen tegen de muiters te nemen. De tegenstelling
blank en bruin is verscherpt. (Interrupties; de voor
zitter hamert.)
Tot een heftig rumoer kwam hei toen de heer
Cramer opmerkte, dat men aan zijn daden kan toet
sen wat hij voor het Indische volk heeft over gehad.
„Dan moet je je wachtgeld niet toucheeren", zoo riep
men.
Het werd kalm in de Kamer, toen de heer Albarda
(s.d.) het woord nam en deze zegt, dat het gezag niet
wordt bevestigd door geweld, doch door erkenning
en herstel van gemaakte fouten. De regeering heeft
niet genoeg contact gehouden met de bondsbesturen
die het marinepersoneel in Indië zooveel mogelijk
van onberaden stappen terughielden Spr. critiseert
het gezag van commandant en officieren van de Ze
ven Provinciën?
Waarom verlieten de commandant en eenige van
zijn officieren het schip? Wist hij niet dat er onte
vredenheid heerschte, dat er iets gistte? Dat kon een
kind begrijpen. Had hij zoo weinig contact met de
bemanning? En als de bemanning in een baluorige
stemming is, wordt een „instuif" gehouden, wordt
een feest georganiseerd met de mokkende bemanning.
En den volgenden dag gaat de commandant aan wal
feesten of er geen vuiltje aan de lucht is. Md ar het
bericht, dat de commandant nog gewaarschuwd is.
doet de deur dicht.
En doordat de commandant zijn plicht verzaakt,
krijgt het personeel gelegenheid om iets te doen,
waarvan het zelf de beteekenis niet overzag.
Spr. waarschuwde om wat gebeurd was, niet te
overdrijven. Van een staatsgreep is geen sprake.
Het inlandsche personeel ziet niet in dat wat nu is
gedaan, tot mislukkig is gedoemd. Laat men in deze
aan Engeland en Australië denken, daar is ook geen
geweld gebruikt.
Spr. eischt ten slotte dat alles zal worden gedaan
om menschenlevens te sparen. Hij protesteerde tegen
het geroep om een verbod van de bonden, tegen hot
verbod van de arbeiderspers, tegen de geestelijke on
derdrukking en verbittering van de geste van het
personeel. „De stemming hier en in Indië It wel een
waardige inzet voor de herdenking van Willem den
Zwijger".
De heer Colijn (a.r.) laat een heel anderen toon
hooren. Hij bedankte den minister voor zijn \oi Kla
ring. Er is gebleken, dat een deel der weermacht on
betrouwbaar is en dat is van het alleigrofste be
lang voor ons nationaal en internationaal prestige en
voor onze positie als nationale mogendneid. De ver
klaring der regeering heeft spr.'s fractie volkomen be
vredigd, zoowel onvoorwaardelijke onderwerping als
zuivering van onbetrouwbare elementen is eisch. Wn
de communisten willen, hebben wij hier in de Kamer
